Atmanand Prakash Pustak 018 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

જૈન તીર્થ ભીમપલ્લી અને રામ. ભાવાર્થ—અતિશયવત કૃત જ્ઞાનની ધારક તે આચાર્ય ધર્મઘોષના શિષ્ય શ્રીસેમપ્રભસૂરિ ભીમપલ્લી નગીમાં ચોમાસું રહ્યા. આ ચાતુર્માસમાં બે કાર્તિ ક માસ હતા તેથી શાસ્ત્રના નિયમ પ્રમાણે બીજા કાર્તિક સુદિમાં ચોમાસી પ્રતિકમણ કરીને ચોમાસું સમાપ્ત કરવાનું હતું, પણ લગ્ન કુંડલીમાં બારમા ભુવનમાં ૫કલા સૂર્યપરથી તેઓએ જાણ્યું કે મેડા જ ખતમાં આ નગરને ભંગ થવાને છે. આથી તેઓ પ્રથમ કાતિકમાં જ ચામાસી પ્રતિક્રમણ કરીને ત્યાંથી વિહાર કરી ગયા.
આ ઉપર! એટલું તે સિદ્ધ થાય છે કે કોઈ પણ અકસ્માતથી ભીમપલ્લી ને નાશ થ હતો અને દંતકથક મા ને અગ્નિશીથ હોય તે અસંભવિત નથી. - ગુર્નાવલીના પૂર્વોક્ત ઘ ઉપરથી એ વાત પણ સ્પષ્ટ થાય છે કે ભીમપલ્લી ની પડતી આચાર્ય સોમપ્રભના નખ થઈ હતી, સોમપ્રભસરિ તપગચ્છીય આચાર્ય શ્રી ધર્મઘોષસૂરિના પટ્ટધર હતા અને તેમને સાધુત્વકાલ ગુર્નાવલીમાં જણાવ્યા પ્રમાણે ૧૩ર ૧થી ૧૩૭૩ સુધી હતો એટલે ચાદમી સદીના લગભગ મધ્ય ભાગમાં ભીમપલ્લીને નાશ થયે હશે ભીમપલ્લીના પ્રાચીન મંડે, તેમાંથી નિકળતી છે અને બીજા પદાર્થો ઉપરથી એમ જણાય છે કે બારમી અને તેરમી સદીમાં ભીમપલી નગરી સંપૂર્ણ જાહોજલાલી જોગવતી હતી.
ભીપલીમાં ઘણી એક હાટી તેમ જ ન્હાની પાષાણુની પ્રાચીન જિનપ્રતિમાઓ છે, પણ કેઈના ઉપર લેખ જોવામાં આવતું નથી, આ ઉપરથી સહેજે અનુમાન થઈ શકે કે આ પ્રતિમાઓ ઘણે ભાગ અગ્યારમી અથવા બારમી સદીને હોવો જોઈએ, જયારે પ્રતિ ઉપર લેખ લખવાની પદ્ધતિ લગભગ નહિં જેવી હતી. કેટલાક છુટા છવાયા લેખો કાં દેખાય છે ખરા, પણ તે અર્વાચીન સમયના છે. હાલમાં ત્યાં મળતા લેખમાં વજુનામાં સં. ૧૨૧૫ની સાલને એક ધાતુની પ્રતિમાનો લેખ છે, પણ આ પ્રતિમા ભીપલીમાં પ્રતિષ્ઠિત થવાની ખાતરી મળી શકે તેમ નથી. ત્યાંના લેખોમાં કાંચીનમાં દીન ૩૫૮ ની સાલનો એક દેવતાની મૂર્તિનો લેખ છે, ત્યારપછી ઢારમી સરી સુધીમાં લખાયેલ એક પણ લેખ જેવાતે નથી. આ ઉપરથી એમ માનવાને કાર મળે છે કે ચદમી સદીના મધ્ય ભાગ સુધી તે ભીમપલીમાં ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ થયા કરતી હતી, પડ્યું ત્યાર પછી ભીમપલ્લી સદાની શાંત નિદ્રામાં સૂતેલી લાગે છે. આ પછી ઠેઠ પાંચ વર્ષ પછી ભીમપલ્લીહાલનું ભીલડી-ગામ કંઈક ઉજાગર દશામાં આવ્યું હોય એમ તે ગામમાં સં. ૧૮૯૨ માં થયેલી નેમિનાથની પ્રતિષ્ઠા ઉપરથી જણાય છે. १“ दिग्विश्ववर्षे १३१० जननं कुपाणि-विश्व १३२’ व्रतं प्राप्य रदृत्रिचंद्र १३३२।
पदप्रतिष्ठां च गुरुर्जगाम त्रिसप्तविश्वे च स देवधाम ॥६६॥-गुर्वावली पृष्ठ ६१.