________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ જેનદર્શનના સિદ્ધાંતે એવા સુંદર પાયા ઉપર રચાયેલા છે કે જેને માટે યુપીય તત્વજ્ઞાને પણ તારીફ કરવી પડી છે. તેમજ દુનિયાના દરેક પ્રાણી પદાર્થ ઉપર જે સિદ્ધાંતો પ્રકાશ નાંખે છે તે સિદ્ધાંતોને નિયમસર સમજાવી બાલ્યજીવનકાળથી શુભ સંસ્કારો પાડવામાં આવે તેમજ તે બાળકોનાં તન, મન અને આ ભાને ઓછામાં ઓછા વશ વર્ષ નિયમાનુસાર કેળવવામાં આવે તો જેનદર્શનની મહત્વતા અત્યારની સમયાનુકૂળ દષ્ટિએ પ્રકાશમાં લાવી શકાય.
આ રીતે સમાજ અને ધમ ઉભયની ઉન્નતિ માટે બાલ્યાવસ્થા એ ઉત્તમતમ મૂળરૂપ સાધન છે, તે તરફ જ્યાં સુધી ઉગ્ર દષ્ટિબિંદુથી જોવામાં નહિ આવે અથવા તેને ઉંચા સ્વરૂપમાં કેળવીને સુંદર ભૂમિકા તૈયાર કરવામાં નહિ આવે ત્યાં સુધી વીરના વજન એ પદની સાર્થક્તા કદાપિ થવાની નથી એ નિર્વિવાદ છે.
ફતેહચંદ ઝવેરભાઈ,
સમાજ ઉન્નતિ માટે સમયે સમયે ફેરફાર કરવાની જરૂર છે?
જ્યારે જ્યારે જમાના (સમય) બદલાતો જાય છે ત્યારે ત્યારે દરેક મનુષ્ય અને દરેક સમાજને વ્યવહાર અને ધર્મ માંહેના રીતરીવાજ, રૂઢીઓ, પ્રણાલિકાઓ, ધરણે વગેરેમાં તે સમાજની અંદરના મનુષ્યની ઉન્નતિ માટે ફેરફાર કરે પડે છે. જ્યાં સમયને અનુસરતે ફેરફાર કરવામાં આવતું નથી તે સમાજની અવનતિ કદી થયા સિવાય રહેતી નથી અને તેમ છતાં પણ કુદરત-કાળતો તેનું કાર્ય કરે જાય છે. આમ હેવાથી જૈન શાસ્ત્રકાર મહારાજે દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ એ ચાર ધર્મની રાજનીતિ બતાવેલી છે એટલે કે તે મુજબ જે કામમાં જે વખતે જે દ્રવ્ય –ોત્ર, કાળ, ભાવ વર્તતો હોય તેવે વખતે તેવો ફેરફાર કરવા આજ્ઞા આપેલી છે.
હિંદુસ્તાન સિવાય અન્ય દેશ, યુરોપ અમેરિકા, વગેરે અત્યારે-કળાકૌશલ્ય કેળવણી, જનસુખાકારી અને દ્રવ્ય સમૃદ્ધિ માટે કેટલા આગળ વધી ગયેલા છે, તેનું કારણ ત્યાંના રોજ, સમાજે, અને વ્યક્તિએ મનુષ્ય ઉન્નતિ તેજ સમાજ અને દેશ ઉન્નતિ છે એમ ધારી તેને માટે અપરિમિત પ્રયાસ કરે છે, અને હિંદુસ્થાન તદન પછાત દેશ છે તેનું કારણ જે તપાસીએ તે આ દેશમાં જોઈએ તેટલી કેળવણું નથી, તેમજ કળાકૌશય, હુન્નર ઉદ્યોગ, પણ જોઈએ તેટલા પ્રમાણમાં નથી અને ઘણા વર્ષોથી તે લેગ, દુષ્કાળ મોંઘવારી અને બીજી વ્યાધીએના જ્યાં વારંવાર આઘાત થયા કરે છે ત્યાં જનસુખાકારીની તે વાતજ શી કરવી ! આ દેશની આ સ્થિતિ છતાં જ્યાં કેળવણું, જનસુખાકારી
For Private And Personal Use Only
