Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

૨૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર
આત્મ સુધારણા.
( લેશાહ વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ બી. એ.-ભાવનગર. )
"The plea that this or that man has no time for Culture will vanish as soon as we desire culture so much that we begin to eramine seriously into our present use of time. "
M. Arnold.
'' આપણે આત્મ-સુધારણા અથવા આત્મવિકાસને માટે તિત્ર આતુરતાથી ઇચ્છીને આપણે હાલમાં સમયના કેવા ઉપયાગ કરીએ છીએ તેનું પરીક્ષણ કરવાનું શરૂ કરીએ કે તરતજ અમુક મનુષ્યને આત્મસુધારણા સાધવા માટે સમય મળત નથી એવું મ્હાનુ અદૃશ્ય થશે. ”
એમ. આર્નોલ્ડ.
સામાન્યત: કેળવણીના એવા અર્થ કરવામાં આવે છે કે તે પુસ્તક અને શિક્ષકોની સાહાચ્યથી મનને ખીલવવાની રીતિ અથવા પદ્ધતિ છે. ચેાગ્ય અવસરના અભાવે કે આવેલી તકના લાભ લેવામાં ન આવે તેથી જ્યારે કેળવણીને વિસરી જવામાં આવે છે ત્યારે આત્મ-સુધારણા કરવાની એક આશા અવશિષ્ટ રહે છે, અને તેને અવલખીને રહેવું પડે છે. આત્મ-સુધારણા કરવાના અનેક પ્રસ ંગો આપણી આસપાસ છે, આત્મ-સુધારણાના સાધના પુષ્કળ છે. અને સસ્તા પુસ્તકા, મફત પુસ્તકાલયા, ઇત્યાદિના આ જમાનામાં માનસિક વિકાસ અને ઉત્કર્ષના જે સાધના પુષ્કળતા માં પૂરા પાડવામાં આવે છે તેના ઉપયોગ કરવાનું વિસરી જવા માટે કાઇ પણુ જ્હાનું સ ંભવી શકે નહિ.
પચાસ વર્ષ અથવા એક સૈકા પૂર્વે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવામાં જે મુશ્કેલીઓમાંથી પસાર થવું પડતું હતું તેના, પુસ્તકાની તંગી અને તેના બહુ મૂલ્યત્વના, સખત મજુરી કરવામાંથી અભ્યાસ માટે જે અત્યલ્પ સમય બચતા તૈના, વિચાર કરીએ છીએ ત્યારે એવા વિકટ સમયમાં કેવા રાક્ષસી બુદ્ધિબળ ધરાવનારા મનુષ્યા વિશ્વમાન હતા તેના વિચાર માત્ર ખરેખર આશ્ચર્ય પમાડે તેવા છે. આ સર્વ સુશીખત ઉપરાંત સારીરિક અશક્તિ, અ ંધત્વ, શરીરના અનેક પ્રકારનાં રાગા અને વ્યાધિએ આદિ વિટંબનાએની સામે પણ ઘણા લેાકેા ને થવું પડયુ હતુ. વળી આ બધાની સાથે વર્તમાન સમયમાં અભ્યાસ અને આત્માત્કષૅમાં સહાયભૂત થનારા સાધનાની વિપુલતાને આપણે વિચાર કરીએ છીએ ત્યારે આપણી સ્થિતિ જોતાં આપણુને