Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 2

આત્માન૨ પ્રકર.
સંભાવના એજ અનુપમ શાન્તિ સમર્પનારી સાચી કલ્પલતા છે.
[ વસંતતિલકા. ] १ यस्याशयं श्रुत कृतातिशयं विवेक ॥ पीयूष वर्ष रमणीय रमं श्रयन्ते ॥ सद्भावनाः सुरखता नहि तस्य दूरे
लोकोत्तर प्रशम सौख्य फल प्रसूतिः (शान्त सुधारसे ) શ્રુતજ્ઞાનના ચિર પરિચય (અભ્યાસ) થી સુસંસ્કારિત થયેલા અને સત્યાસત્યના પ્રકાશ આત્મક વિવેકરૂપ અમૃતની વૃષ્ટિથી અત્યંત ગ્યતાવત (ભવ્ય શોભાવત) થયેલા જેના આશય ( અંતઃકરણ) માં સભાવનારૂપી સુરલતા ઉગી નીકળે છે (પ્રગટ થાય છે) તે શુભાશયને લેકેત્તર (અનુપમ) શાન્તિ જનિતા સુખરૂપ ફળની પ્રાપ્તિ દૂર નથી, પરંતુ નજદીકજ છે. મતલબ કે જ્ઞાનીનાં સક્ત વચનનું શ્રવણ-મનન કરવાથી જેના હૃદયમાં સવિવેક જાગે છે અને એથી જે ખરું ખાટું, હિત અણહિત ગુણ દેષને સારી રીતે સમજી હિતકર ખરા ગુણને જ આદર રવા ઉજમાળ થયે છે અર્થાત્ હૃદયની અશાન્તિના કારણે સમજી તેને દૂર કરવા અને ખરાં શાન્તિનાં કારણ અંગીકાર કરવા જે ઉજમાળ-સાવધાન બન્યા છે અને એ રીતે અનકમે હદયની શુદ્ધિ થાય એવી ઉત્તમ ભાવનાઓ-મૈત્રી, મુદિતા, કરૂણા અને મધ્યસ્થતા-સાક્ષાત્ કલપેવેલીની જેવી જેના પવિત્ર હૃદયમાં પ્રગટી નીકળી છે તેને પરમ શાન્ત રસને સાક્ષાત્ અનુભવ થ દુર્લભ નથી. પણ સુલભજ છે. જેમ ખેડાણ કરી ખાતર નાંખી સંસ્કારિત કરેલી કાળી ભૂમિમાં પુષ્કળ વર્ષાદના ગે બીજ વપન કરવાથી મનમાનો પાક નીપજે છે. તેમ અત્ર ભાવવું. ઈતિશમ.
(કર્મગ્રંથ-ટીકાનુસાર) વિઘ યાને અંતરાય કર્મનું સ્વરૂપ. वि-विशेषण, हन्यते--तदानादि सम्पयो विनाश्यन्तेऽनेनेति विघ्नमन्तरायकर्म.
વિશેષે કરીને દાનાદિક લબ્ધિઓ-શક્તિઓ હણાય છે–વિનાશ પમાડાય છે આના વડે તેનું નામ વિદ્ધ અથવા અંતરાય કર્મ છે. તેના પાંચ પ્રકાર છે. ૧ દાનાત
૧ શાન્ત સુધારસ નામના પુસ્તકમાં પૃષ્ટ ૮ મે શ્લોક પાંચમામાં થયેલી અર્થ ખલના દૂર કરવાના આશયથી ઉપરનો લોક સાથે તેની મતલબ સહિત અત્ર આપવામાં આવ્યું છે. તેમાં સદભાવના અને સુરલતાનું રૂપક છે. તે શુદ્ધ-પવિત્ર આશયમાં જ પ્રગટ થાય છે અને અલૌકિક પારમાર્થિક અવિહડ વૈરાગ્ય-અનાસક્તિ-ઉદાસીનતારૂપ ઉત્તમ ફળને પ્રસરે છે.