________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દાનવીર રત્નપાળ,
૧૩ -
. વત્સ, હવે તું રાજા થયેલ છે. આ પૃથ્વીની પ્રજાને તુ પાલક થયે છે. જે
દુષ્ટ પુરૂષ હોય તેમને તારે શિક્ષા કરવી અને જેઓ સજજને કુમાર રત્નપા- હાય તેમનું પાલન કરવું. રાજનીતિમાં રાજાઓને માટે પાંચ ળને પિતાએ ય કરવાના કહેલા છે. ૧ દુષ્ટને દંડ આપ, સજજનોની આપેલી શિ. પૂજા કરવી, ૩ ન્યાયથી ખજાને વધારે, ૪ પક્ષપાત રાખો ખામણ નહીં અને ૫ દુમનેથી દેશની રક્ષા કરવી. આ પાંચ ય રાજાએ
કરવાનું છે, હોમ, હવનના યજ્ઞ કરવાના નથી. હે વત્સ, જેઓ વિશ્વાસ કરવા લાયક નથી, તેવાઓનું સર્વ જપ્ત કરી દેશમાંથી કાઢી મુકજે અને જેઓ વિશ્વાસ કરવા લાયક છે. તેમને ઉચી જાતની સમૃદ્ધિએ પહોચાડજે. મિત્રો, પુત્ર, માતાપિતા અથવા ભાઈએ રાજ્યના લેભને લઈ પરસ્પર મરાય છે, તે રાજય મલિન ગણાય છે, એ વાત ધ્યાનમાં રાખવી. હે વત્સ, “મિત્ર કે શત્રુને વિશ્વારા કરવું નહીં, એ વાકય હૃદયમાં રાખી તું કંઈ પણ વિશ્વાસ કરીશ નહીં.” આ પ્રમાણે પોતાના પુત્ર રત્નપાળને શિખામણ આપી પછી રાજા વિનયપાળ
ના હદયમાં વૈરાગ્ય ઉપન્ન થઈ આવે. તેથી તેણે જિન ચિ રાજા વિનયપા. માં અઠ્ઠાઈ ઉત્સવ કરાવી અને ગરીબોને દાન આપી જૈન દીક્ષા લે લીધેલી દીક્ષા ગ્રહણ કરી દીક્ષિત થયેલા ધર્મવીર વિનયપાલે દુસ્તપ તપસ્યા
- કરી સ્વાધ્યાયનું અધ્યયન કરવા માંડ્યું અને છેવટે શુભધ્યાનમાં આરૂઢ થઈ કાલ ધર્મ પામી તે મહાત્મા વર્ગના સુખના ભાજન થયા હતા. રાજા રત્નપાળ હવે પાડલીપુત્ર નગરને સ્વતંત્ર રાજા થયે હતા. તે પ્રતાપી
રાજાએ ન્યાયથી પ્રજા પાલન કરવા માંડ્યું. રાજ્યસન પર રાજા રત્નપાણીની આવ્યા પછી તે સ્વંયવરની રીતે અનેક રાજકન્યાઓને પર રાજ્ય વ્યવસ્થા, હિતે. તે રૂપ, સૈભાગ્ય અને લાવણ્યથી સુંદર એવી એક હજાર
રાણીઓ થઈ હતી. તેઓમાં શૃંગારસુંદરી મુખ્ય હતી. રત્નપાળ રાજ નીતિને જાણ હતું, છતાં બીલાડાને જેમ દૂધ સોંપે તેમ જય નામના પિતાના મુખ્ય મંત્રીને રાજ્ય સોંપી પોતે જમાનામાં પંચવિધ કામગમાં અતિશય આસક્ત થઈ રહેવા લાગ્યા, અને રમણીઓના મુખના સુધી સાગરમાં ખેલવા લાગે. 'રાજા રત્નપાળ જ્યારે કાયમ અંતઃપુરમાં રહેવા લાગે એટલે તેના મંત્રી
જયના હૃદયમાં કુવિચાર ઉત્પન્ન થયેલ. તેણે વિચાર્યું કે “આ જ્યમંત્રીની કુ. ભેગાસત રાજાને ઉચ્છેદ કરી હું પોતેજ રાજા બની જાઉ. બુદ્ધિ અને હાથમાં આવેલું આ રાજ્ય હવે સ્વાધીન કરી લઉ. ”
આવા વિચારથી જયમંત્રીએ રાજ્યના સર્વ સૈન્યને દાન માન વગેરેથી તાબે કરી દીધું. પછી કેઈ આમ એવા સિદ્ધ પુરૂષ પાસેથી સિદ્ધ વિદ્યા
For Private And Personal Use Only
