________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી વયા જ્ઞાનપ્રસારક ક્ડ
૩૦૯ સરાર્ બજાર–મુંબઇ નં. ૨ ૧ ઓકટોબર ૬૯૧૩.
૧૨
આભાનન્દે પ્રકાશ
આ ફંડને શ્રીમ ́ત ગૃહસ્થા તથા બહેને આર્થીક મદદ કરે અને તેનેપરીણામે હજારા બન્ને લાખા નીર્દોષ જાનવરેાનાં લોહીની નદી વહેતી બંધ થાય તથા દેશમાં સર્વત્ર શાંતી પ્રસરે એવી પરમાત્માં પ્રત્યે માહરી નમ્ર પ્રાથના છે.
સેવક,
લલ્લુભાઇ ગુલાબચંદ ઝવેરી. ઓનરરી મેનેજર્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूक्तरत्नावली माटेक विद्वान गृहस्थनो अभिप्राय.
આ લઘુ કાવ્યગ્રંથ મદ્રાત્મા શ્રીવિજ્યસેનસૂરિના રચેલો છે. આ ગ્રંથ કર્તો અકબર બાદ શાહના વખતમાં થયેલા હતા. તેમની વિદ્વત્તાથી પ્રસન્ન થયેલા બાદશાહે તેમને જગદ્ગુરૂની પદવી આપી હતી. આ લઘુ કાવ્યમાં પાંચસોને અગીયાર સુભાષિતેના સંગ્રહ છે. તેની અંદર ગ્રંથકારે મનનુ દષ્ટાંતો આપ વ્યવહાર નીતિનો ઉત્તમ ધ્યાધ આપેલા છે, તેના વિવિધ સૂતરત્નાની શ્રેણીમાં લાલિત્ય યુક્ત કાવ્ય માધુર્ય દર્શાવેલું છે. પ્રત્યેક સુભાષિતમાં ચમત્કૃતિ રૂપ રમણીય દૃષ્ટાંતા આપી રસમાધુર્ય વધારેલું છે-કાવ્ય પદ્ધતિ સરલ છે, છતાં તેને શબ્દ શેાલાથી વિભૂષિત બનાવેલી છે. કાવ્ય રચના હિતેાપદેશ તથા પંચતંત્રને મલતી છે, છતાં શબ્દ અને અર્થનુ ગૌરવ તેનાથી ચડીઆતું છે. આ ગ્રંથમાં પ્રતિભા અને સત્ય ઉભયને અનુસરીને ગ્રંથકારે સુખેાલક દૃષ્ટાંતા આપી વ્યવહાર નીતિરૂપ લતાને સારી રીતે ખીલાવી છે. સહૃદયના હૃદયને આનંદ ઉપજાવનારી કાવ્યરીતિ પસંદ કરી ગ્રંથકારે નીતિના ચાતુર્ય ના અપ્રતિમ અને ઉપયેગી માત્ર આપેલા છે. કેટલાએક સુભાષિતા તે એવા મધુર છે કે, જેમાંથી વાચકનું હૃદય આનંદમય મૃદુતાવાળા ઉપદેશ સત્વર ગ્રહણુ કરી લેછે.
આ લધુ ગ્રંથ પ્રત્યેક અભ્યાસીએ અને સાહિત્યના ઉપાસકે આદિથી અંતસુધી વાંચવા જેવા છે. જેએ ઇંગ્રેજી વિદ્યા સાથે સ’સ્કૃત ભાષાના અભ્યાસી છે, તેમને તે આ ગ્રંથ વણાંજ ઉપયોગી છે. વરિષ્ટ વિશ્વવિદ્યાલય ( યુનીવર્સીટી ) ના વિદ્વાના, અને હાઇસ્કુલાના વરિષ્ટ શિક્ષા તે આ લઘુગ્રંથને આદર આપે તે તેથી સંસ્કૃત અભ્યાસીને ધણાં લાભ થયા વિના રહેશે નહીં. તે શિવાય જેએ કાવ્યકુસુમની મનેહર વાટિકામાં વિહાર કરનારા કવિએ છે, તેમને તેમની પ્રતિભાના પ્રભાવને વધારનારા આ લઘુગ્રંથ અતિ ઉપયોગી થઇ પડશે અને જે જાહેર સભામાં વક્તા તરીકે આગળ પડવા ઇચ્છનારા છે, તેમને પણ આ મનેર જક ગ્રંથ સહાયકારક થઇ પડશે.
આ ગ્રંથના માધુની વણિકા જણાવવાને માટે નીચેના બે પદ્ય આપેલા છે, તે વાંચવાથી વાચકાને વિશેષ ખાત્રી થશેઃ
निर्मलानां सुवृत्तानां संग: प्रोच्चैः पदप्रदः ।
मौक्तिकैर्मिलिताः स्त्रीणां हृदि तिष्टति तंतवः ॥ १२८ ॥
“ જે નિલ અને સુવ્રત્ત ( સારા આચરણવાળા) હોય તેમનેા સંગ ઉચ્ચ પદને આપનારા થાય છે. સૂત્રના તંતુ મેાતીએની સાથે મળવાથી સ્ત્રીએના હ્રદય ઉપર હારરૂપે ચડી બેસે છે. ( મેાતીના દાણાં પણુ નિમલ અને સુવૃત્ત-સારીરીતે ગાળાકાર હ્રાય છે.) ૧૨૮
For Private And Personal Use Only
