Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

જ
આભાનન્દ
છે. જે હ્યુમે તેમને—જેએાએ નીચી હદ સુધીજ ઉન્નતિ કરી છે, અને પેાતાના આત્માને આટલેા ઉન્નત નથી કર્યાં, કે જેથી તે તેને સુપણે સમઝી શકે—ઉચ્ચ ધર્માચરણના ઉપદેશ આપશેા તે ’ પરિણામ એ આવશે કે—તે તેને ગ્રહણ નહિં કરી શકશે, અને કલેશ તથા અડચણા વેઠી, અંતે તે સહુથી ખરાબ સ્થિતિમાં સ્થાપન થશે. એટલા સારૂ આવા મનુષ્યાના માટે નિમ્ન શ્રેણીની શિક્ષા આપવામાં આવી છે કે, જે ધીમે ધીમે તેમની શિતને વધારે છે, અને તેમને અધિક ઉચ્ચ-ધર્મના અધિકારી બનાવે છે. આ પ્રકારના ધર્મ યપિ સામાન્યપણે તે એકજ છે. પર‘તુ જેએ તેને ધારણ કરવાની ઇચ્છા કરે છે, તેમની વિશેષ-શકિત તથા અવસ્થાએાના કારણથી તે અનેક પ્રકારના કહેવાય છે, અને પ્રત્યેક વ્યક્તિ પેાતાના માટે નિજ—પરિણામાની વૃદ્ધિ, તથા તરક્કીના અનુસારે તે ( ધર્મ )ને નિમી લે છે. ધમ પરમાત્મ—સ્વરૂપ સુધી પહેચવા માટે એક પ્રકારની નિસરણી છે. સ’સારી આત્મા એકદમ સહુથી ખેંચી પાયરીપર નથી ચઢી શક્તા, તેને ઠેઠ ઉપર પહેાંચવા માટે એક એક પાયરી ચઢવી પડે છે. જે આત્મા સહુથી ઉપરની પાયરી ઉપર ચઢી ગયા હેાય, તેને જો પાંચ પાયરી નીચે ઉતરવુ પડે તે, તે, તેની અવનતિ થઈ કહેવાય છે, પરંતુ નીચે રહેલા પ્રાણી ને પાંચ પાયરી ઉપર ચઢ તા, તે, તેની ઉન્નતિ છે. એપ્રકારે સઘળા જીવા માટે તે (એક)જ ધર્મ નથી થઈ શકતા, પરંતુ તેમની શકિત અને અવસ્થાના અનુસારે કઇ પ્રકારના જુદા જુદા ધર્મી હાવા જોઇએ, કારણકે સંસારી આત્મા ભિન્ન ભિન્ન આધાર ઉપર અવલખી, ઉન્નતિ સ્વી રહ્યા છે, માટે સઘળાના તે (એક)જ પ્રકારના ધમ નથી થઇ શક્તા. ધર્મોનો સેટી જે આત્માને નિજસ્વભાવ પ્રાપ્ર કરાવવામાં, તથા પરમાત્મપદની પાસે પહેાંચાડવામાં સહાયક છે—જોકે સઘળા ઠેકાણે તેજ છે, પરંતુ ધર્મના ખાસ (વિશેષ) કાર્ય, પદ, અને આધારા——જેમની ઉપર ભિન્ન ભિન્ન આત્માએ ચાલી રહ્યા છે તે કઈ પ્રકારના ઢાવા જોઇએ. એજ સાચા સિદ્ધાંત-ઉપરથી અર્હુત પરમાત્માએ, પ્રથમ ધના એ વિભાગે કર્યાં, અર્થાત સાધુધમ. અને ગૃહસ્થ ધમ, આ બે ધર્માંના પણ કેટલાએક ભાગ કરવામાં આવ્યા છે,કે, જેનાથી પ્રત્યેક—વ્યક્તિ—દરેક આત્મા સ્વ સ્વ શક્તિ અને અવસ્થાએના અનુસારે, સારી રીતે શુદ્ધ ધર્મનું પાલન કરી શકે, કે જેના પ્રતાપે અંતિમ ઉદ્દેશ જે પરમાત્મપદ પ્રાપ્ત કરવાના છે, તેને પ્રાપ્ત ફરી આત્માને નિજસ્વભાવ જે પરમાત્મ સ્વરૂપ છે, તેમાં લીન થાય !
શમ્ ! શમ્ ! શમ્ !