Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

૩e
૧
ત્રણ યિાસ્થાન ગતિ થી વીરાસ્તવ. अलीकं वदत्यात्ममित्रादिहेतोः स्वयं वादयत्यन्यमन्यं वदन्तम् । प्रशंसत्यदः स्यान्मृषावादसनं क्रियास्थानकं षष्ठमुत्कृष्टपापम् ॥ ११ ॥
પિતાના આત્મામાટે, મિત્ર, પુત્ર, માતા, પિતા. સ્વજન મિત્રજન, બધુજનાદિ માટે, ધનાદિ ઉપાર્જન કરવા માટે, વ્યાપારાદિ વ્યવસાયમાં સ્વયં અસત્ય-જુઠું બોલે, બીજાની પાસે બોલાવે, બીજા બેલતા હોય તે ને સારૂ માને, અસત્ય બોલનારાઓને અસત્યોપદેશકોને સહાય આપે તે મૃષાવાદ નામક ઉત્કૃષ્ટ પાપ વાળું છઠું રિયાસ્થાનકસમજવું.
पदन्यस्य चौर्येण वस्त्वाददीत सचित्तादिकं पश्यतो ऽपश्यतो वा ।
प्रदत्तग्रहाख्यं महापाप हेतुं क्रियास्थानकं सप्तमं प्राहुरायः ॥१५॥ - સચિત્ત વસ્તુ, જેવી કે–સ્ત્રી, પુત્ર, નોકર ચાકર, તથા ગાય, ભેંસ, ઘેડા, ઉટ બળદ વગેરે દ્વિપદ, ચતુષ્પદ, તથા અચિત વસ્તુ, જેવી કે ધન ધાન્ય ક્ષેત્ર, ગૃહ વિગેરે બીજાની વસ્તુ, માલિકના વગર આપે, વગર આજ્ઞાએ, તેની સન્મુખ યા પાછળથી ગુપચુપ પિતે લઈ લેવી, બીજાની પાસે ઉચકાવી લેવી, કોઈ અન્ય લેતે હોય તેને મદદ કરવી, તે મહાપાપનો હેતુભૂત અદાગ્રહણ નામા સપ્તમ યિાસ્થાનક આર્ય પુરૂએ કહેલુ છે.
अदूनस्य केनापि वाविप्लवाद्यै-रयातस्य मित्रार्थहान्यादिहेतुम् ।। स्वतः स्वस्य सङ्कल्पचिन्तादयो यः क्रियास्थानमध्यात्मसशं तदाहुः ॥१३॥
કોઈ બીજાએ કોઈ પણ જાતના આક્ષેપ વચને વિગેરે વગર કહે કઈ પણ પ્રકારની મનુષ્ય સંબધી યા ધન સંબંધી હરક્ત નહિં પડે, સ્વયમેવ પિતાના સંજો વડે જે ચિતાને ઉદય, અર્થાત્ કઈ મનુષ્યને કેઈ બીજાએ, ઠપકો નહિ આપ્યો હોય, તિરસ્કાર નહિ કર્યો હોય, ગાળ વિગેરે દઈ અપમાન નહિં કર્યું હોય, મર્મ વચને બેલી, મન દુખે તેવું આચરણ આચર્યું નહિ હોય યાવત્ બીજા કેઈ તરફથી એવું વર્તન નહિ વર્તાયું હોય કે જેથી ઉદાસીન થવાનું કારણ બને, તે પણ સ્વતઃ પિતાની મળેજ, પિતાના વિચારથીજ જે, ઉદાસ રહે તથા મનુષ્ય મૃત્યુ વિગેરેનું, યા ધન હાનિ જેવી કે, વ્યાપારમાં નુકશાન પહોંચે, પેઢી વિગેરે ઘાટે પડી જવાથી ટૂટી જાય, યા ચરે ધન ચરી જાય, આગ લાગવાથી ઘર વિગેરે બળી જાય, પાણીની રેલ આવવાથી તણુઈ જાય, એવું એવું કાંઈ પણ બાહ્ય હરક્ત નહિ પડે તે પણ મનમાંને મનમાં અનેક પ્રકારના એવા વિચારે ઉદ્ભવે કે જેથી સદા શોક સાગરમાં ડુબેલાની માફક ખિાચિતે રહે, તે આધ્યાત્મ નામા અષ્ટમ રિયાસ્થાન કહેવામાં આવ્યું છે.