________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દાનવીર કથા
પરાક્રમી રત્નપાળ નામે કુમાર છે. તેઓ કલીપુત્ર નગરજાન વિનયપાળના પુત્ર છે. આ પ્રતાપી રાજકુમારને વરી તમારા નામજી .” રાજકુમારી રત્નપાળ કુમારની સામે જોયું. તે કામદેવ જેવા દેશો મેઘને જનારી મયૂરીની જેમ શૃંગાર સુંદરી હદયમાં અત્યંત ખુશી થઈ ગઈ. બીજા રાજાઓ તરફ બ્રમણ કરીને અતિ શાંત થયેલી તેની દષ્ટિ સર્વ ગુણના આવાસ રૂપ એવા તે રાજમાર ઉપર વિશ્રાંતિ પામી ગઈ. પછી સર્વ રાજાએ જોતાં શૃંગાર સુંદરીએ પૂર્વ જન્મના સ્નેહને લઈ રાજકુમાર રત્ન પાળના કંઠમાં વરમાળા આરોપણ કરી. તે વખતે “કુલ શીલ વગેરેથી ઉત્તમ એવા આપણુ આટલા બધાં નજરે જોતાં આ બાલક રાજકન્યાને પરણી જાયતે આપણું પાણી ઉતરી જશે.” આવું વિચારી બીજા બધા રાજાએ એક થઈ ગયા. જ્યારે એક સરખું દુઃખ આવી પડે છે, ત્યારે બધાને સહજ મિત્રી થઈ જાય છે. રાજા વીરસેન સર્વ રાજાઓને સૈન્ય સહિત વિફરેલા જે પિતાના જમાઈની રક્ષા કરવા માટે સાવધાન થઈ મોખરે ઉભે રો. જેમના હૃદયમાં માત્સર્ય ભાવ ઉત્પન્ન થચેલે છે. એવા તે અવિચારી રાજાઓએ એક થઈ વિચારી રાજા વીરસેનને આ પ્રમાણે જણાવ્યું. “હે રાજા ! આ રાજકુમાર રત્નપાળની પાસેથી ખેંચી લઈ તારી આ ગુણરત્નની ભૂમી રૂપ કન્યાને અમારા માંહેલા એક જણને આપ ગધેડાને રત્નની માળા જેમ અગ્ય છે, તેમ આ તારી સુંદર શૃંગાર સુંદરી આ રાજ બાલકને અયોગ્ય છે. અમારાથી એ સહન થઈ શકશે નહીં. ” રાજા વીરસેને જવાબ આપે કે, સ્વયંવરની એવી રીત છે કે, અનેક રાજાઓ માટે મારા કરતાં સ્વયંવર મંડપમાં આવે છે, પણ પૂર્વના પુણ્યવાળે એકજ રાજકુમાર રાજકન્યાને પરણે છે. અને બીજાઓ હદષમાં રાષતેષ લાવ્યા વગર જેમ આવ્યા તેમ પાછા ચાલ્યા જાય છે. તમે બધાએ સ્વયંવરના એ સર્વ સિદ્ધ વ્યવહારને જાણે છે, તેથી તમારે આ ભાગ્યાધીન એવા કાર્યમાં રોષ–તેષ કરે ઘટે નડે. વળી નીતિકાર લખે છે કે, “લોકે નીચી દ્રષ્ટિએ જોઈ સ્વેચ્છા પ્રમાણે પ્રિય વાંછે છે, પણ ભાગ્યની અપેક્ષા કરનાર દૈવ તેમને જુદી રીતનું ફળ આપે છે.”
આ વખતે રાજકુમાર રત્નપાળે જણાવ્યું કે, “હવે રાજકન્યા મને વરી ચુકી છે. દુર્ભાગ્ય આપનારા દેવ ઉપર ગુસ્સે કર, એ તમને ઘટિત નથી.” આ વચન સાંભળતાં રાજાઓને વિશેષ દેધ ચડશે અને તત્કાળ તેઓ રત્નપાળને મારવા તૈયાર થઈ ગયા. આ દેખાવ જોઈ રત્નપાળ ખેદ પામી વિચારમાં પડયે. “અરે! શાંતિ કરવા જતાં આતે ઉલટે વેતાળ ઉત્પન્ન થયે, આમંગલિક પર્વમાં ભયંકર યુદ્ધને પ્રસંગ આ એ તે હર્ષને સ્થાને ખેદ અને ભેજન વખતે છીંક આવવા જેવું થયું. મને લાગે છે કે, આ કન્યા કેઈ નઠારા નક્ષત્રમાં પાકેલી છે. તેથી તે પિતે કાલ રાત્રિની જેમ પૃથ્વી ઉપર સુભટેની શ્રેણીઓને સંહાર કરવા અવતરેલી છે. આ વખતે રાજકન્યાં શૃંગારસુંદરી પણ વિચારમાં પડી કે, “આ કાલપ્રલયનું કારણ હું પિતે બની છે, આવું વિચારી તે પોતાના પૂર્વ કર્મની નિંદા કરવા લાગી. પછી તરત જ બુદ્ધિ
For Private And Personal Use Only
