Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

ત્રયા
સ્થાનક સ્વરૂપ વીરરસ્તવઃ
गृहदयोऽन्यथा वदति कुरुते ऽन्यथा यत्प्रतारयति विविधक्रियानिर्जनान् । न गुरुपुरतस्तथा पापमानोचये देतदेकादशं स्यात् क्रियास्थानकम् ॥१७॥
જે ગૂઢ–હદયી-કપટી માણસ બેલે જુદું, અને કરે જુદું, તથા વિવિધ પ્રકારની માયાજાળ રચી, દગાબાજીએ કરી લેકેને ઠગવાં, સારે માલ બતાવી પેટે માલ આપે. ખેતી અને જુઠી જાહેરાત આપી લેકેને , વિગેરે વિશ્વાસઘાતક ત્યો કરી પાછા અંત સમય સુધી પણ તે દુષ્કૃત્યેની ગુરૂજન સન્મુખ આલોચના નહિ કરે, અને પાપનું પ્રાયશ્ચિત નહિ લે, તે માયા નામક એકાદશમું ફિયાસ્થાનક જાણવું.
काम जोगेषु यन्मूर्षिता अविरता मोजमान्य शंसन्ति मिथ्या वचः . इन्यतामन्य जीवोहमेवाव्यतां तदिह लोनाक्रयास्थानकं घादशम् ॥ १७ ॥
કામ-લેગ, વિષય વાસનામાં અત્યંત આશકત થવું, લેભના વશીભૂત થઇ મિપ્યા વચને બોલવાં, જુઠી સાક્ષિઓ આપવી, હું વર્ષોત્તમ છું માટે મારી રક્ષા કરવી, આ નીચ જાતીય છે શુદ્ર છે, માટે એમને મારવાં જોઈએ ઇત્યાદિ પ્રકારે પિતાનું શ્રેષ્ઠ પણ, બીજાનું હીનાનું જણાવી, ઘાતક ઉપદેશ આપે તે બારમું લેભ નામે કિયા સ્થાનક સમજ.
समितिगुनिस्मृतः सोपयोगं मुनेस्तिष्ठतो गच्छतो जस्पतो जुञ्जतः । यावददगोपि सूदर्म भवेत् कंपनं तावदीर्यापषिक्याल्या स्यात् क्रिया ॥१॥ प्रथमसमयेऽनया कर्मनिवेत्येते वेधते शरसं तद्धितीयकणे । भवति जोषोनुमागं तवृतीये वृथा स्यात्त्रयोदशमिहेदं क्रियास्थानकं ॥३॥
ઈર્થી સમિતિ, ભાષા સમિતિ, એષણ સમિતિ, આદાન બંડ માત્રા નિક્ષેપણ સમિતિ, પારિકાપનિક સમિતિ, તથા મને ગુણિ, વચનગુણિ, કાયસિ એ પાંચ સમિતિ, ગમેત અને ત્રણ ગુણિએ ગુપ્ત જે ઉપગ સહિત વર્તનારા મુનિવરે છે. તેમને બેઠતાં, ચાલતા, બેલતાં, આહાર કરતાં, યાવત્ આંખ ફરકાવતાં પણ જે સૂમ ક્યિા લાગે છે તે ઈર્યાવાહ નામા કિયા કહેવાય છે. આ ક્રિયા કેવળીને પણ લાગે છે, કારણકે જ્યાં સુધી આત્માની સાથે યોગે વળગેલા હોય છે, ત્યાં સુધી ક્ષણ માત્ર પણું શરીરવયવ નિશ્ચળ રહી શક્તાં નથી, અને તેમનું અનિશ્ચળપણું હોવાથી કેવળીને પણ શરીરવયવ હાલતાં આ ઇવહિ ક્વિા લાગે છે. આ યિા સૂરમ હેવાથી ચિરકાળ લગી એનું બધન રહેતું નથી. પ્રથમ સમયે કર્મબંધન થાય છે, અને બીજે સમયે ઉદયમાં આવે છે તેથી વેઠી લેવાય છે, અને ત્રીજે સમયે જીર્ણ થઈ નાશ પામે છે, આ પ્રકારે એ કાવ્યનું પણિક નામા યિા સ્થાન કર્યું.