Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

સભાન પ્રાય
કર્યાં હતા, એણે મ્હારા ભાઇ ઉપર ફેાજદારી કરી હતી, એણે મ્હારા મિત્રને વ્યાપારમાં નુકશાન વ્હાંચાડ્યું હતેા. અથવા બીજી કઈ રીતે હાનિ કર્તા થયા હતા, વર્તમાનકાળ માં અડચણુ કર્ણો થાય છે, યા ભવિષ્યમાં થશે ’ એમ વિચારી બીજાને ઘાત કરે, નાશ કરે તેને ભવકૂપમાં પટકનાર હિ'સાઈંડ નામાં તૃતીય ક્રિયાસ્થાનક કહ્યું છે,
अन्यवधाय कृतायुधसङ्गो यद्विध्यति परमुझसदङ्गः । स जवति नूनमकस्माद्दण्डो विश्वस्ता विवाद तिचण्डः
॥ ८ ॥
T
ખીજા પ્રાણીના વધના માટે આયુધ ચલાવ્યુ` હાય અને વચમાં બીજાજ જીવના નાશ થવા, અર્થાત્ જેમ હિંસક મનુષ્યો પોતાના પાપી પિડને પાષવા માટે પશુ પ્રાશુઓના સ’હાર કરવા સારૂ નિશાણાએ માંડી શસ્ત્રાદિના પ્રહાર કરે છે તેમાં કેટલીક વખતે ધારેલા નિશાળુ શરૂ ન પ્હોંચતાં ખીજાજ પ્રાણીને વાગી જાય છે, અને એમ તે ગરીબ પ્રાણી, તે હત્યારાના હાથથી પાતાના પ્રિય જાન ગુમાવી બેસે છે, એ પ્રકારની દુષ્ટ ક્રિયા તેને વિશ્વાસુના વધથી પશુ નિશ્ચય કરીને અતિ પ્રચંડ પાપવાળું ચતુર્થ અકસ્માદ ક્રૂડ નામા ક્રિયાસ્થાન કહેવાય છે.
सुहृदं यद्विशसति रिपुवुद्धया मिथ्यागः कृतरोषस्मृकया । कृतजननी जनकादिविखण्डः स भवति दृष्टि विपर्ययदण्डः ॥ ए ॥
શત્રુની બુદ્ધિએ મિત્રનેજ સહાર કરે, માતા, પિતા, ભાઈ, ભગીજા વિગેર સ્વજનનેાજ નાશ કરે, પ્રબળ ક્રોધના આવેશમાં આવી ઇષ્ટ જનના અનિષ્ટ કરે, અશાંત જેમ લડાઇઓમાં ઘણી વખતે સામા પક્ષના મનુષ્ય ન મરતાં સ્વપક્ષના મનુષ્યાજ અજાણપણે કપાઇ જાય છે. જે વખતે મનુષ્ય ખૂન ઉપર આવી જાય છે ત્યારે તે ક્રાથના તિવ્ર વેગમાં અધ બની જાય છે, અને સ્વજન, યા શત્રુજનનુ ભાન ન રાખી જે ક્રાઇ સપાટામાં આવે છે, તેનું જ કામ કાઢી ન્હાંખે છે. એ પ્રકારના જે પાપાચરણ છે, તે દ્રષ્ટિ વિપર્યાંય દંડ નામા પંચમ ક્રિયાસ્થાનક કહેવાય છે.
पञ्चाप्येते दलाः पञ्चस्थानान्यसत् क्रियाणां स्युः । પતિંખ્યાઃ સદ્ધિબિનવપનનુષાદ્ધિમિત્તિઃ ॥ ૨૦ !
એ પાંચ—સાક ૧ અનર્થંકર હિંસા ૩ અકસ્માદ ૪ અને દ્રષ્ટિ વિપય—દડ કહેવાય છે. કારણ કે એ પાંચેમાં ખીજા પ્રાણીનેા ઘાત થાય છે, અને આગળના સ્થાનેામાં ફકતક્રિયાજ છે, જીવનાશ નથી,તેથી એ દડ સમાજ્ઞાન કહેવાય છે, એ પાંચે અસતક્રિયાના સ્થાનેા છે, માટે જિન વચન રૂપ અમૃત સરોવરમાં સ્વેચ્છાપૂર્વક રમણ કુકરનાર ભવ્યાત્મા રૂપે સજમીનાએ આર્મિષકટક રૂપ એ સ્થાનાને પરિહરવાં,