Book Title: Ashtangat Rudaya
Author(s): Vagbhatta
Publisher: Khemraj Krishnadas

View full book text
Previous | Next

Page 1088
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir उत्तरस्थानं भाषार्टीकासमेतम्। (१०२५) रसर्पिषा ॥९९॥ पिप्पलीना सहस्रस्य प्रयोगोऽयं रसायनम् ॥ पिष्टास्ता बलिभिः पेयाः सृतामध्यबलैनरैः ॥ १००॥ तद्वच्च . छागदुग्धेन द्वे सहले प्रयोजयेत् ॥ और क्रमवृद्धिसे दशदिनोंतक दश पीपलोंको दिन दिनके प्रति ॥९८ ॥ दूधके संग बढावे, और तैसेही फिर घटावै, और जीर्ण औषध होजावे तब दूध और घृतके संग शांठी चावलोंको खावै ॥ ९९ ॥ १००० पीपलोंका यह प्रयोग रसायनहै और बलवालोंको पीसकर पीपली पीनी योग्यहै, और मध्यम बलवाले मनुष्यको पकाई हुई पीपली पीनी योग्यहै ॥ १०० ॥ तैसेही बकरीके दूधसे २००० पीपलोंको प्रयुक्तकरै ।। एभिः प्रयोगैः पिप्पल्यः कासश्वासगलग्रहान् ॥ १०१॥ यक्ष्मामेहग्रहण्यर्शः पाण्डुत्वविषमज्वरान् ॥ नंति शोफ वमिं हिमां प्लीहानं वातशोणितम् ॥ १०२ ॥ इन प्रयोगों से प्रयुक्तकरी पीपली खांसी श्वास गलग्रह ॥ १०१ ॥ राजयक्ष्मा प्रमेह ग्रहणीरोग बवासीर पांडुपन विषमज्वर शोजा छाई हिचकी प्लीहरोग वातरक्तको नाशतीहै ॥ १०२॥ बिल्वार्थमात्रेण च पिप्पलीनां पात्रं प्रलिम्पदयसो निशायाम् ॥ प्रातः पिवत्तत्सलिलाञ्जलिभ्यां वर्ष यथेष्टाशनपानचेष्टः॥१०३ ॥ दो तोले पीपलियोंसे रात्रिमें लोहेके पात्रको लेपितकर पीछे तिसे ३२ तोले पानीके संग पीवै एकवर्षतक और इच्छाके अनुसार भोजन पान चेष्टाको करै ॥ १०३ ॥ शुण्ठीविडङ्गत्रिफलागुडूचीयष्टीहरिद्रातिवलाबलाश्च ॥ मुस्ता सुराता गुरुचित्रकाश्च सौगन्धिकं पङ्कजमुत्पलानि॥४॥धवाश्वकर्णासनबालपत्रसारास्तथा पिप्पलिवत्प्रयोज्याः ॥ लोहोप लिप्ताः पृथवेग जीवेत्समाः शतं व्याधिजराविमुक्तः ॥५॥ झूट बायविडंग त्रिला गिलोय मुलहटी हलदी गंगेरन खरेहटी नागरमोथा देवदार अग सौगंधिक कमल साधारण कमल ॥ १०४ ॥ धवके फूल रालवृक्ष आसना नेत्रवाला तेजपात अनारको लोहेपै लेपितकर पृथक २ पीपलकी तरह प्रयुक्तकरे इससे रोग और बुढापेसे विमुक्तहुआ मनुष्य १०० वर्षांतक जीवताहै ॥ १०५ ॥ क्षीराञ्जलिभ्यां च रसायनानि युक्तान्यमून्यायसलेपनानि ॥ कुर्वन्ति पूर्वोक्तगुणप्रकर्षमायुःप्रकर्ष द्विगुणं ततश्च ॥ १०६ ॥ लोहेपै लेपितकिये ये पूर्वोक्त रसायन ३२ तोले दूधसे पूर्वोक्त गुणोंके अतिशयको और आयुश्रेष्ठताके दुगुनेपनको करतेहैं ।। १०६ ।। For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117