________________
૧૨
બધા વિચાર કરતાં એમ જણાય છે કે આર્યાએ અગર હિંદુઓએ હિંદુસ્તાનમાં કેાઈ બહારના પ્રદેશમાંથી આવી પ્રદેશ કર્યો હાય એમ માનવા સાબીતી નથી; ઉલટુ એમ જ શુાય છે કે આ મહાન લેાકેાનાં ઉત્પત્તિ, પ્રગતિ અને કલા અને સંસ્કૃતિ તથા વૈશલ્ય તેઓની ભૂમિમાં થયાં હતાં, જે તેઓએ કેટલેક અંશે પેાતાનામાંથી ને કેટલેક અંશે અન્ય જાતિએમાંથી ઉદ્ભવ પામેલા લેાકેાને આપ્યાં હતાં. ૩. અવેસ્તા.
39
પારસીઓ ઇરાનમાંથી આવ્યા હતા, પણ તેઓનુ આદિવતન આર્યાવર્ત જ હતું. આર્યો સાથે તેમને મતભેદ પડતાં તે છૂટા પડયા અને અહીંથી પારસી–આર્યાં ઇરાનમાં જઇ વસ્યા. જો આ હકીકત સત્ય હાય તા તેના લખાજીમાં આર્યોવસાત નદીઓના પ્રદેશ—સંબંધી કઇ ઉલ્લેખ હાવા જ જોઇએ. જથતના અનુયાયીઓ મૂળ હિંદુસ્તાનના હતા અને પછી તેએાએ ઇરાનમાં પેાતાનુ સંસ્થાન સ્થાપ્યું એ મત તે! પાશ્ચાત્ય વિદ્વાનેને પણ કબૂલ છે. મધ્યએશિયાવાદ પ્રતિપાદિત કરનારાચાને પશુ તે મત માન્ય છે. તેઓ પણ કહે છે કે મધ્યએશિયામાંથી આ હિંદુસ્તાનમાં આવ્યા ને ત્યાં કેટલેક સમય રહ્યા બાદ ધર્મના ઝગડા થવાથી હિંદુ—મર્યો ને પારસી-માર્યો એમ બે ભાગ પડયા ને પારસી-આચ્ રાનમાં જ વસ્યા. અંદ અવેસ્તા તપાસતાં તેમાં રવિવઃ વિષે લખ્યું છે એટલું જ નહિ પણ સરસ્વતી નદીને પણ ઉભોખ છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, watumaragyanbhandar.com
