________________
ઉપસંહાર,
છેવટમાં એટલું કહેવાનું કે આ વિષય સંબંધી ગેરસમજુત ઘણી છે એટલું જ નહિ, પણ હાલમાં સમસ્ત સુશિક્ષિત જનસમૂહમાં તે તરફ બેદરકારી અને અજ્ઞાનતા ઘણી છે. આ પુસ્તક દક્ષિણના રા. નારાયણરાવ ભવાનરાવ પાવગીના પુસ્તકને ઘણેખર ઊતારો છે. જે પુસ્તક પણ મોટે ભાગે વિવિધ વિદ્વાનોનાં પુસ્તકોને ઉતારે છે. મધ્ય એશિયામાંના જંગલી જેવા, કંઈ પણ સંસ્કૃતિ વગરના આર્યોનાં ટોળાં હિંદુસ્તાન ઉપર ચઢી આવ્યાં અને ત્યાંના મૂળ વતનીઓ દ્રાવિડીઓ-તેમ જ અન્ય ભીલ, કેળા જાતિઓના પૂર્વજોને હાંકી કાઢી દેશ તાબે કર્યો, વગેરે કપોલકલ્પિત વાતો તે જ સમસ્ત વિદ્વાનોનો મત છે એમ ગેરસમજ રહેલી છે તે નાબૂદ થવા આ પ્રયત્ન છે. વળી ધાવિ લોકોના સંબંધ તે હમણું જ ગયે વર્ષે સિંધમાં
દાણ કરતાં જે પ્રાચીન અવશેષ માહે જેદાર આગળ મળ્યા છે તે દ્રાવિડ સંસ્કૃતિ આર્ય જેટલી પ્રાચીન હતી તેમ બતાવે છે એટલું જ નહિ, પણ દ્રાવિડ કઈ અનાર્ય જગલી જાતિના ન હતા એમ પણ સાબીત કરે છે. પણ કલ્પનાના ઘોડા દેડાવી આ બહારથી આવ્યા એ મતના આગ્રહીઓ એમ પણ કલ્પના બતાવે છે કે આર્યાવર્ત માં મૂળ કાળા વતનીએ તે દ્રાવિડ હશે; અને તેઓને ગેર વર્ણના આર્યોએ આર્યાવર્ત ઉપર ચઢાઈ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Burnatumaragyanbhandar.com