________________
૫૩
પ્રાચીન હિંદુસ્તાનને સમજવા માટે યુરોપમાં મેળવેલું સર્વ જ્ઞાન નિરર્થક છે; અભ્યાસ નવેસરથી શરૂ થશે જોઈએ; અને તેની પાછળ પુષ્કળ મહેનત કરવી જોઈએ.”
t તમે તેમ કરશે ત્યારે જ તમે વસ્તુસ્થિતિ સમજશે અને હિંદુસ્તાન માનવજાતિની માતા છે તે જણાશે. ”
છ હજાર વર્ષનું *પ્રાચીન હિંદુસ્તાન જાજ્વલ્યમાન, સંસ્કૃત અને વસતિથી છલકાતું હેઈ ઇજીપ્ત, પશિયા, જુડિયા, ગ્રીસ અને રોમ ઉપર દઢ છાપ પાડે એ માન્યતામાં શું હસવા જેવું છે ? ”
* હિંદુનાં નિષ્કમણે એ ઈજીપ્ત, પશિયા, જુડિયા, ગ્રીસ અને રેમને સંસ્કૃતિને પ્રકાશ આપ્યો તે હું બતાવવા માગું છું. ”
• “ જે શોધકે ઇજીપ્તની અંદર શોધખોળમાં પડ્યા છે અને જેઓએ બધે પ્રદેશ જે છે તે આપણું સંસ્કૃતિનું મૂળ ઇજીપ્ત બતાવે છે. વળી કેટલાક એટલે સુધી કહેવાને ડોળ ઘાલે છે કે હિંદુસ્તાને પિતાના વર્ણશ્રમ, ભાષા અને કાયદા ઇજીપ્ત પાસેથી લીધા છે; પણ ખરું જોતાં તે ઇજીપ્ત હિંદુસ્તાનમાંથી જ ઉદ્દભવ્યું છે.”
“ ટૂંક વખતમાં તેઓ સમજશે કે હિંદુસ્તાનને અભ્યાસ કરવો તે મનુષ્યજાતનું મૂળ તપાસવા બરબર છે. ”
• હિંદુસ્તાન ને કે તેથી પણ પ્રાચીન છે, જેથી વર્ષની સંખ્યા લાખ ઉપર જાય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Burnatumaragyanbhandar.com