________________
“WORLDY BONDAGE RESULTS...
85 one and the same phenomenon. And if they say that the phenomena that are there are absolutely indescribable, then even to say that a phenomenon is indescribable becomes an impossibility on their part. (97)
न हि सर्वात्मना एकस्यैकदा ज्ञानस्तोकात् मोक्षः बहुतश्चाज्ञानात् बन्धः इति एकान्तयोरविरोधः स्याद्वादन्यायविद्विषां सिद्धययि येन तदुभयैकात्म्यं स्यात् ॥९७||
अज्ञानान्मोहिनो बन्धो नाज्ञानाद् वीतमोहतः । ज्ञानस्तोकाच्च मोक्षः स्यादमोहान्मोहिनोऽन्यथा॥९८॥
Ignorance causes worldly bondage in the case of one who is under the sway of delusion while it does not do so in the case of one who is free from delusion. Similarly, slight knowledge causes mokṣa in the case of one who is free from delusion while it does not do so in the case of one who is under the sway of delusion. (98)
Note: The Aștasahasri reads na jñānāt for nājñānāt, but that seems to be a misprint.
मोहनीयकर्मप्रकृतिलक्षणात् अज्ञानात् युक्तः कर्मबन्धः। ततः अन्यतोऽपिबन्धाभ्युपगमे अतिप्रसङ्गात्। तथैव बुद्धरपकर्षात् मोहनीयपरिक्षयलक्षणात् मोक्ष्यति, विपर्यये विपर्यासात् इत्यधिगन्तव्यम् ।।९८॥
कामादिप्रभवश्चित्र: कर्मबन्धानुरूपतः। तच्च कर्म स्वहेतुभ्यो जीवास्ते शुद्धयशुद्धितः ।।१९।।
The origination of attachment etc. is of various types corresponding to the various types of karmic bondage (which is responsible for the origination of attachment etc.); the karma, in its turn, originates from what are its own appropriate causes. And on your position the souls are of two types, viz. those possessed of spiritual purity (and hence destined to attain mokṣa) and those possessed of spiritual inpurity (and hence destined not to attain moksa). (99)
संसारोऽयं नैकस्वभावेश्वरकृतः तत्कार्यसुखदुःखादिवैचित्र्यात् । न हि कारणस्यैकरूपत्वे कार्यनानात्वंयुक्तम्,शालिबीजाङ्कुरवत्। अपरिणामिनः सर्वथाअर्थक्रियाऽसंभवात्, तल्लक्षणत्वात् वस्तुनः, सद्भावमेव तावत् न संभावयामः । तत्र कालदेशावस्थास्वभावभिन्नानां तनुकरणभुवनादीनां किल अयं कर्ता इति महच्चित्रम् । एतेन ईश्वरेच्छा प्रत्युक्ता। न च एतेन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
