Appointment with Kalidasa

Author(s): G K Bhatt
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 75

Appointment with Kaidasie
33 Ido not now recollect tbe excact source of the book where I read it. 34 Cf. the story of Kapiñjala in Bapa's Kadambari. 35 I am referring to a beautiful Marathi poem, Satariche Bol, by the heralder of modern
Marathi poetry, Keshava-suta (1866-1905 A.D.). 36 Mrechakatika, III. 'अहो दर्शनीयोऽयं संधिः ।' and verse 22 that follows. 37 Vikramorvaixya, V.2, 3, 4. 38 Ibid. I.10. 39 Sakuntala, I.25. 40 Ibid. II.9. 41 Rusamhara, canto 6%BRaghuvamsa, IX.26-48; Kumarasambhava, III.24-42.
The references in due order are to Meghadata, first half, verses 13-66; Alaka is described in
the second half, vv. 1-14; Raghuvamsa, IV. 27-84; XIII. 2-67. 43 Vikramorvastya, IV. 13. 44 Raghuvamsa, II. 9-14. 45 Cr. Vikramorvasiya, IV. 17,22,32, 33, 52 etc. 46 Ibid. IV.33 47 Sakuntala, IV. 5, 10, 11 48 Ibld. IV. 12 : उग्गलिअ-दब्भ-कवला मिआ परिच्चत्त-गच्चणा मोरा ।
ओसरिअ-पंडु-पत्ता मुअंति अस्सूणि विअ लदाओ ॥ 49 Ibid., act VI, pravesaka. 50 Ibtd., act I: शकुन्तला-सखि अनसूये, अतिपिनद्धेन वल्कलेन प्रियंवदया नियन्त्रितास्मि । शिथिलय
तावदेतत् ।...प्रियंवदा-(सहासम् ) अत्र पयोधरविस्तारयितृकम् भात्मनो यौवनमुपालभस्व । मां किमु
पालभसे । Std. act 1: जानासि किनिमित्तं शकुन्तला वनज्योत्स्नामतिमात्रं पश्यतीति ।...यथा वनज्योत्स्ना अन
रूपेण पादपेन संगता, अपि नाम एवम् अहमपि आत्मनः अनुरूपं वरं लमेय इति । 32 Ibtd., act I : प्रियंवदा-(किंचिद् विहस्य) हला शकुन्तले, मोचितासि अनुकम्पिना आर्येण, अथवा
महाराजेन । गच्छ इदानीम् । 53 Tbid., act VII : 'मातः, एष कोऽपि पुरुषो मां पुत्र इति आलिङ्गति ।'....
'मम खलु तातो दुष्यन्तः, न त्वम् ।। 54 cr. 'साधु रे पिङ्गलवानर साधु । सुष्टु परित्रातस्त्वया सपक्षः ।'
Gautama in Malavikagnimitra, IV; 'राजा-वत्स, इतस्तव पितुः प्रियसखं ब्राह्मणम् अशङ्कितो वन्दस्व । विषक:-किमिति शकिष्यते । ननु आश्रमवासपरिचित एव शाखामृगः ।' Manavaka in Vikramo
vastya, act V. 55 Vikramorvashya, II : 'किं तत्रभवती उर्वशी अद्वितीया रूपेण, अहमिव विरूपतया ।' 56 Purva-megha, v. 18. 57 Vikramorvasiya, IV. 52 58 Maghaduta, first half, vv. 29, 44. 59 Kumārasambhava, I.1 ('देवतात्मा'), 3 ('अनन्तरत्नप्रभव'). 60 Cr. Uttara-rāma-carita II.20,3 61 Raghavamsa, IV.51,52. 62 Ibtd.,IX.58,67.