Anekant Vyavastha Prakaranam

Author(s): Lavanyasuri
Publisher: Vijaylavanyasurishwar Gyanmandir Botad

Page 412

पहनुमुपदयात संदित्यवमुपादावा, आभ
३५० ]
[ ક્ષધિનીધિતિવિધિમ सर्वकार्थत्वप्रसङ्गस्य निरवकाशत्वादिति वाच्यम; अभिव्यक्त्यादिलक्षणस्यातिपयस्यापि प्राक् सरवे उक्तहेताच सिद्धतादपणाऽभावाद, प्रागसचे तु सत्कार्यबादक्षतेः, तत् स्थितमेतन-सदकरणान्न सक थम् १ तथा सत्कायवादे साध्यस्याऽभावाहपादानग्रहणमप्यनुपपत्र स्थान , तत्साध्यफलवाञ्छथव प्रेक्षावहिरुपादानपरिग्रहाद २ नियलक्षणस्योत्पायवेला सतोऽपि सन्यत्वं यद् भवतियाधते तत्र
तव्यम्, अभिययादिलक्षणतिशयः पित्तः प्राक, सन् ? बसन् चा? या तस्यापि पूर्वमर वृत्तवन न अन्यत्वमिति न तद्धलात् कार्यस्यापि जन्यत्यम् , यन्ते असतोऽभियवादिलक्षun. तिशयस्योत्पादाभ्युपगमात् सत्कार्यवाहानि: ' प्रत्याशयमा प्रतिक्षेपहेतुमुपदर्शयति-अभिमानिसस्पैति ! ती अभियन्यादि. रूपेण यत् सर्वात्मना सदित्येवमुपादायमानहेती । भनिसमापनावार ताशस्य हेतोः पक्षे सत्त्वेन स्वरूपासियभावात् , अभिव्ययादिलक्षणानिशयस्यायुत्पायनामावन न (तदादायापि जन्यत्वस्य समय इति केनचिन्यत्वामावलक्षणसाध्यस्पैचोकहेनुमति भावेन नोक.. हतारनेकान्तिकताऽवील्याशयः। प्रागतरये तु अमियादिलक्षणातिशयस्य प्रागसरचे पुनः, यद्यपि तदानीम् 'अभिव्ययादिरूपेण सर्वात्मना सत्यम्' इति हेतुनास्तीत्यसिद्धता स्यादेवति न तथासविशेषणो हेतुरुपादातुं शक्यः, तथापि साई त्यस्वैवमुपगमे स्वाभ्युपगतसत्कार्थवादक्षतिवमहद्दूपणम्। उपसंहरति-तस्विमेतदिति।
उपादानग्रहणाद' इति द्वितीयहेतुं भापयति-तयेति । साथ्यस्याभावादिति-किञ्चित्कार्यस्थोत्पाचस्योत्पादनार्यमयोपादानग्रहणं करोति फर्ता, सरकार्यवादे तु साध्यस्योत्पादनलक्षणस्यामाचात्, नहि सत ५वोत्पादनं तदधिर(मप्रसादियुपादानामनुपपनमेव स्थादित्यर्थः। उपादानग्रहणानुपपत्तिमेव भावयति-तत्साध्येति-पादानसाध्येत्यर्थः। _ 'सतम्भवाभावाद्' इति तृतीयहेतुं समर्थयति-नियतादेव चेति । साध्यं यदि किञ्चित् स्यात् तदा तस्य नियताजन्म भवेत्, सत्कार्थवाद