Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 9

दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् । लिके सूत्रे, शब्दार्थं लिखति स्फुटम् ॥१॥ धर्मो पुर्गतिप्रपतजन्तुधारणालक्षण उत्कृष्टं प्रधानं मङ्गलं वर्तते । को धर्म इत्याह । अहिंसा, न हिंसा अहिंसा जीवदया प्राणातिपातविरतिरित्यर्थः । पुनः संयमः पञ्चाश्रवविरमणं, पञ्चेन्द्रियनिग्रहः, चतुःकषायजयः, दएकत्रयविरतिश्चेति सप्तदशन्नेदः । इत्येवं रूपः । पुनस्तपः, “अणसणमूणोअरिआ, वित्तीसंखेवणं रसच्चा ॥ कायकिलेसो संली-णया य बलो तवो होई॥१॥ पायबित्तं विणजे, वेथावच्चं तहेव ससा ॥ प्राणं उस्सग्गो वि श्र, अजितर तवो होई ॥२॥ इति बाह्यान्यन्तररूपं द्वादशधा । अथ धर्मकरणे माहास्यमाह। देवा अपि।पिः संजावने। तं धर्मकारकं जीवं नमस्यन्ति, मनुष्यास्तु सुतराम्। तं कम् । यस्य धर्मे धर्मकरणे सदा मनः अन्तःकरणम् । इति प्रथमगाथार्थः॥१॥
॥अथ श्रीहरिजप्रसूरिकृतबृहकृत्तिः प्रारभ्यते॥
॥ तत्र प्रथमाध्ययनम् ॥ ॥ जयति विजितान्यतेजाः, सुरासुराधीशसेवितः श्रीमान् ॥
॥ विमलस्त्रासविरहित-स्त्रिलोकचिन्तामणिर्वीरः ॥ १ ॥ शहार्थतोऽर्हत्प्रणीतस्य सूत्रतो गणधरोपनिवडपूर्वगतोमृतस्य शारीरमानसादिकटुकफुःखसंतान विनाशहेतोर्दशकालिकानिधानस्य शास्त्रस्यातिसूममहार्थगोचरस्य व्याख्या प्रस्तूयते । तत्र प्रस्तुतार्थप्रचिकटविषयैवेष्टदेवतानमस्कारधारेणाशेषविघ्नविनायकापोहसमर्था परममङ्गलालयामिमां प्रतिझागाथामाह नियुक्तिकारः ॥ सिद्धिगश्मुवगयाणं, कम्म विसुझाण सबसिझाणं ॥ नमिऊणं दसकालिय-णिद्युत्तिं कित्तायस्सामि ॥१॥ व्याख्या ॥ सिछिगतिमुपगतेन्यो नत्वा दशकालिकनियुक्तिं कीर्तयिष्यामीति क्रिया। तत्र सिध्यन्ति निष्ठितार्था नवन्त्यस्यामिति सिछिर्लोकाग्रक्षेत्रलक्षणा । तथा चोक्तम् । “ह बोंदि चश्त्ताणं, तब गंतूण सिन"। गम्यत इति गतिः । कर्मसाधनम् । सिछिरेव गम्यमानत्वाशतिः सिगितिस्तामुप सामीप्येन गताः प्रा जस्तेन्यः सकललोकान्तक्षेत्रप्राप्तेज्य इत्यर्थः।प्राकृतशेट्या चतुर्थ्यर्थे षष्ठी । यथोक्तम्। बहीविजत्तीए जल चली।तत्र एकेन्द्रियाः पृथिव्यादयः सकर्मका थपि तड़पगमनमात्रमधिकृत्य यथोक्तस्वरूपा नवन्त्यत आह कर्मविशुऽन्यः। क्रियते इति कर्म ज्ञानावरणीयादिलक्षणं तेन विशुद्धा वियुक्ताः कर्मविशुकाः कर्मकलङ्करहिता श्त्यर्थः । तेन्यः कर्मविशुद्धेन्यः । श्राह । एवं तर्हि वक्तव्यं न सिडिगतिमुपगतेन्योऽव्यनिचारात् । तथाहि । कर्मविशुकाः सिझिगतिमुपगता एव जवन्ति । न,
१:-"शुभ्रलोकान्त-" इति पाठान्तरम् ।