Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 21

दशवैकालिके प्रथमाध्ययनम् ।
१५
क्ष्वध्ययनं यावत् । खलु शब्दो विशेषणार्थः । किं विशिनष्टि । तदन्ये द्वे चूडे यावन्तीति । व्याख्यातं यथा चेत्येतत् । पुनरधिकारा निधानद्वारेणैव च व्याचिख्यासुः संबन्धकत्वेनेदं गाथादलमाह । श्रधिकारादपि चातो वक्ष्ये प्रत्येकमेकैकस्मिन् अध्ययने । तत्राध्ययनपरिसमाप्तेर्योऽनुवर्तते सोऽधिकारः । इति गाथार्थः ॥ पढमे धम्मपसंसा, सोय देव जिणसास म्मित्ति ॥ बिश्ए धिइए सक्का, काउं जे एस धम्मो त्ति ॥ २० ॥ तए आयारकहा, उ खुड्डिया श्रयसंजमो वार्ड ॥ तह जीवसंजमो वि य, होइ चउमि ॥ २१ ॥ जिरकविसोही तव सं-जमस्स गुणकारियाज पंचमए ॥ बडे
I
यारकहा, महई जोग्गा महयणस्स ॥ २२ ॥ वयण विजत्ती पुण स-तमम्मि पणिहाणमहमे जणियं ॥णवमे विष दसमे, समायिं एस निरकुत्ति ॥ २३ ॥ व्याख्या ॥ प्रथमाध्ययने कोऽर्थाधिकार इत्यत श्राह । धर्मप्रशंसा । दुर्गतौ प्रपतन्तमात्मानं धारयतीति धर्मः तस्य प्रशंसा स्तवः सकलपुरुषार्थानामेव धर्मः प्रधान मित्येवंरूपा । तथान्यैरप्युक्तम् । "धनदोऽर्थार्थिनां प्रोक्तः, कामिनां सर्वकामदः ॥ धर्म एवापवर्गस्य, पारंपर्येण साधकः ॥" इत्यादि ॥ स चात्रैव जिनशासने धर्मो नान्यत्र इहैव निरवद्यवृत्तिसङ्गावादेतच्चो त्तरत्रान्यक्षणे वक्ष्यामः । धर्मान्युपगमे च सत्यपि मा जूद जिनवप्रव्रजितस्याधृतेः संमोह इत्यतस्तन्निराकरणार्थाधिकारवदेव द्वितीयाध्ययनम् । आह च । द्वितीयेऽध्ययनेऽयमर्थाधिकारः । धृत्या हेतुभूतया शक्यते कर्तुम् । जे इति पूरणार्थी निपातः । एष जैनधर्म इति । उक्तं च । “ जस्स धिई तस्स तवो, जस्स तवो तस्स सा गई सुलहा ॥ तितपुरिसा, तवो वि खलु डुल्लनो तेसिं ॥" सा पुनर्धृतिराचारे कार्या न त्वनाचारे इत्यतस्तदर्थाधिकारवदेव तृतीयाध्ययनम् । श्राह च । तृतीयेऽध्ययने कोऽर्थाधिकार इत्यत श्राह । श्राचारगोचरा कथा याचारकथा सा चेहैवाणु विस्तरभेदात् । यत
| का लघ्वी सा चात्मसंयमोपायः । संयमनं संयमः । श्रात्मनः संयम श्रात्मसंयमस्तुपायः। उक्तं च ॥" तस्यात्मा संयमो यो हि सदाचारे रतः सदा ॥ स एव धृतिमाधर्मस्तस्यैव च जिनोदितः ॥ " इति । स चाचारः षड्जीव निकायगोचरः प्राय इत्यतश्चतुर्थमध्ययनम् । अथवात्मसंयमस्तदन्यजीव परिपालनमेव तत्त्वतः । इत्यतस्तदर्थाधिकारवदेव चतुर्थमध्ययनम् । श्रह च । तथा जीवसंयमोऽपि जवति चतुर्थेऽध्ययनेऽर्थाधिकार इति । श्रपिशब्दादात्मसंयमोपि तनाव्येव वर्तते । उक्तं च ॥ " बसु जीवनिकायेसु जे बुड़े संजए सदा ॥ से चेव होइ विसेए परमत्रेण संजए ॥ " इत्यादि । एवमेव धर्मः सर्वदेहे स्वस्थे सति पाव्यते । स चाहारमन्तरा प्रायः स्वस्थो न जवति । स च सावद्येतरनेद इत्यनवद्यो ग्राह्य इत्यतस्तदर्थाधिकारवदेव पञ्चममध्ययनमिति । श्राह च । जिकाविशोधस्तपः संयमस्य गुणकारिकैव पञ्चमेऽध्ययनेऽर्थाधिकार इति । तत्र जिकणं जिक्षा
For Private Personal Use Only