Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Darbarilal Nyayatirth
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 14

G
राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीसमा.
I
कोज्यो न जवति । जितनिद्रोऽप्रमत्तत्वाद्व्याख्यानर तिर्भवति, प्रकामनिकामशायिनश्च शिष्यांश्चोदयति । मध्यस्थः संवादको जवति । देशकालनावको देशादिगुणानवबुध्याप्रतिबद्ध विहरति देशनां च करोति । श्रासन्नलब्धप्रतिनो जात्युत्तरा दिना निगृहीतः प्रत्युत्तरदानसमर्थो जवति । नानाविधदेशभाषाविधिज्ञो नानादेशज विनेयप्रत्यायनसमर्थो जवति । ज्ञानादिपञ्चविधाचारयुक्तः श्रद्धेयवचनो जवति । सूत्रार्थीजयज्ञः सम्यगुत्सर्गापवादप्ररूपको भवति । उदाहरणहेतुकारणनय निपुणस्तप्रम्यान् जावान् सम्यक् प्ररूपयति नागममात्रमेव । ग्राहणाकुशलः शिष्याननेकधा ग्राहयति । स्वसमयपरसमय वित्सुखं परमता देपमुखेन स्वसमयं प्ररूपयति । गम्जीरो महत्यप्यकार्ये न रुष्यति । दीप्तिमान् परप्रवादिकोनमुत्पादयति । शिवो मारिरोगाद्युपद्रव विघातकृद्भवति । सौम्यः प्रशान्तदृष्टितया सकलजनप्रीत्युत्पादको जवति ।
भूत एव गुणशतक लितो योग्यः प्रवचनमागमस्तस्य सारस्तं कथयितुमिति । यतोऽसावनेकजव्यसत्त्वप्रबोधहेतुर्भवति । उक्तं च ॥ “ गुणसुअिस्स वयणं, घयमदुसितो व पावर्ड जाइ । गुणहीएस्स न सोहर, ऐह विहीणो जह पईवो ॥ "" तथा चान्येनाप्युक्तम् । " दीरं नाजनसंस्थं, न तथा वत्सस्य पुष्टिमावहति ॥ श्रावल्गमानशिरसो, यथा हि मातृस्तनात्पिबतः ॥ तद्वत्सुनाषितमयं दीरं दुःशीलजाजनगतं तु ॥ न तथा पुष्टिं जनयति, यथा हि गुणवन्मुखात्पतितम् ॥ शीतेऽपि यंत्र लब्धो, न सेव्यतेऽग्निर्यथा स्मशानस्थः ॥ शील विपन्नस्य वचः पथ्यमपि न गृह्यते तद्वत् ॥ चारित्रेण विहीनः श्रुतवानपि नोपजीव्यते सङ्गिः ॥ शीतलजलपरिपूर्णः, कुलजैश्च एमालकूप इव ॥” कस्सति । कस्यानुयोग इति वक्तव्यम् । तत्र सकलश्रुतज्ञानस्याप्यनुयोगो जवति । अमुं पुनः प्रारम्नमाश्रित्य दशकालिकस्येति । अत्राह । ननु “ दसकालिय निघूति कित्तयिस्सामित्ति ” अस्मादेव वचनतः प्रकृतद्वारार्थस्यावगतत्वात्तडुपन्यासोऽनर्थक इति । न, अधिकृत निचेपादिद्वार कलापस्याशेषश्रुतस्कन्धविषयत्वातलेनैव च नियुक्तिकारेणापि तथोपन्यस्तत्वादस्मादेव स्थानादन्यत्राप्यादौ शास्त्रानिधानपूर्वक उपन्यासः क्रियत इति जावना । व्याख्यातं लेशतो निर्युक्तिगाथादल पश्चार्द्ध त्वध्ययनाधिकारे यथावसरं व्याख्यास्यामः । यतस्तत्रैवोपक्रमाद्यनुयोगद्वारानुपूर्व्यादि तदसूत्रादिलक्षणं तदत्पर्षदादयश्च वक्तुं शक्यन्ते, नान्यत्र निर्विषयत्वादित्य प्रसङ्गेन । सांप्रतं प्रकृतयोजनामेवोपदर्शयन्नाह निर्युक्तिकारः ॥ एयाई परूवेनं, कप्पे वसियगुणेण गुरुणा उ ॥ अणुउंगो दसवेया - वियस्स विहिणा कयवो ॥६॥ व्याख्या ॥ एतानि निदेपादिद्वाराणि प्ररूप्य व्याख्याय कल्पे वर्णितगुणेन गु११ - ' यत्नलब्ध ' इति पाठान्तरम् ।
For Private Personal Use Only