Book Title: Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Stahanakvasi
Author(s): Madhukarmuni, Chhaganlal Shastri, Shobhachad Bharilla
Publisher: Agam Prakashan Samiti
View full book text
________________
३८६]
[जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्र साविट्ठिण्णं भंते ! अमावासं किं कुलं जोएइ, उवकुलं जोएइ, कुलोवकुलं जोएइ ?
गोयमा ! कुलं वा जोएइ, उवकुलं वा जोएइ, णो लब्भइ कुलोवकुलं। कुलं जोएमाणे महाणक्खत्ते जोएइ, उवकुलं जोएमाणे अस्सेसाणक्खत्ते जोएइ।
साविट्ठिण्णं अमावासं कुलं वा जोएइ, उवकुलं वा जोएइ, कुलेणं वा जुत्ता उवकुलेण वा जुत्ता साविट्ठी अमावासा जुत्तत्ति वत्तव्वं सिआ। ___पोट्ठवईण्णं भंते ! अमावासं तं चेव दो जोएइ कुलं वा जोएइ, उवकुलं वा जोएइ, कुलं जोएमाणे उत्तरा-फग्गुणी-णक्खत्तेजोएइ, उवकुलंजोएमाणे पुव्वा-फग्गुणी, पोट्ठवईण्णं अमावासं (कुलं वा जोएइ, उवकुलं वा जोएइ, कुलेण वा जुत्ता, उवकुलेण वा जुत्ता पोट्ठवई अमावासा) वत्तव्वं सिआ।
मग्गसिरिण्णं तं चेव कुलं मूले णक्खत्ते जोएइ उवकुले जेट्ठा, कुलोवकुले अणुराहा जाव' जुत्तत्तिवत्तळ सिया। एवं माहीए फग्गुणीए आसाढीए कुलं वा उवकुलं वा कुलोवकुलं वा, अवसेसिआणं कुलं वा उवकुलं वा जोएइ।
जया णं भंते ! साविट्ठी पुण्णिमा भवइ तया णं माही अमावासा भवइ ? जया णं भंते ! माही पुण्णिमा भवइ तया णं साविट्ठी अमावासा भवइ ? हंता गोयमा ! जया णं साविट्ठी तं चेव वत्तव्वं।
जयाणं भंते ! पोट्ठवई पुण्णिमा भवइ तयाणं फग्गुणी अमावासा भवइ, जया गं फग्गुणी पुण्णिमा भवइ तया णं पोट्ठवई अमावासा भवइ ?
हंता गोयमा ! तं चेव, एवं एतेणं अभिलावेणं इमाओ पुण्णिमाओ अमावासाओ णेअव्वाओ-अस्सिणी पुण्णिमा चेत्ती अमावासा, कत्तिगी पुण्णिमा वइसाही अमावासा, मग्गसिरी पुण्णिमा जेट्टामूली अमावासा, पोसी पुण्णिमा आसाढी अमावासा। । [१९४] भगवन् ! कुल, उपकुल, तथा कुलोपकुल कितने बतलाये गये हैं ? गौतम ! कलु बारह, उपकुल बारह तथा कुलोपकुल चार बतलाये गये हैं।
बारह कुल-१. धनिष्ठा कुल, २. उत्तरभाद्रपदा कुल, ३. अश्विनी कुल, ४. कृत्तिका कुल, ५. मृगशिर कुल, ६. पुष्य कुल, ७. मघा कुल, ८. उत्तराफाल्गुनी कुल, ९. चित्रा कुल, १०. विशाखा कुल, ११. मूल कुल तथा १२. उत्तराषाढा कुल।
___ जिन नक्षत्रों द्वारा महीनों की परिसमाप्ति होती है, वे माससदृश नाम वाले नक्षत्र कुल कहे जाते हैं। जो कुलों के अधस्तन होते हैं, कुलों के समीप होते हैं, वे उपकुल कहे जाते हैं। वे भी माससमापक होते हैं। जो कुल तथा उपकुलों के अधस्तन होते हैं, वे कुलोपकुल कहे जाते हैं।
१. देखें सूत्र यही (पोट्ठवइ अमावसा के स्थान पर मग्गसिरी अमावसा)