Agam 13 Rajprashniya Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 48

આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા આ કારણે આવતા નથી. તો હવે મારો બીજો પ્રશ્ન - ભદન્ત ! નિશ્ચ મારા દાદી હતા, તે ધાર્મિક હતા યાવત્ ધર્મમય જીવન પસાર કરતા શ્રાવિકા હતા, જીવાજીવના જ્ઞાતા હતા. બધું વર્ણન કરવું યાવત્ આત્માને ભાવિત કરતા વિચરતા હતા. તે આપની વક્તવ્યતા મુજબ ઘણુ જ પુન્ય ઉપાર્જી-સંચય કરી કાળમાસે કાળ કરી કોઈ દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા છે. તે દાદીને હું ઇષ્ટ, કાંત યાવત્ દુર્લભ પૌત્ર હતો. તેથી જો તે દાદી અહીં આવીને મને કહે કે - હે પૌત્ર ! નિશ્કે હું તારી દાદી, આ જ સેયવિયા નગરીમાં ધાર્મિક હતી યાવત્ ધર્મમય જીવન પસાર કરતી શ્રાવિકા હતી યાવતુ આત્માને ભાવિત કરતા વિચરતી હતી. ત્યારે મેં ઘણું પુણ્ય સંચિત કરી - ઉપાર્જીને યાવતુ હું દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થઈ તો હે પૌત્ર ! તું પણ ધાર્મિક થઈને યાવત્ વિચર, તો તું પણ આ ઘણા જ પુણ્યના સંચય - ઉપાર્જનથી યાવતુ દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થઈશ. તો જ્યારે મારા દાદી આવીને મને કહેશે, તો હું શ્રદ્ધા, પ્રીતિ, રૂચિ કરીશ કે જીવ અન્ય છે - શરીર અન્ય છે. જીવ એ જ શરીર નથી, જો તે મારી દાદી આવીને આમ નહીં કહે તો જીવ એ જ શરીર છે, પણ જીવ અને શરીર જુદા નથી,' તે મારી પ્રતિજ્ઞા યોગ્ય જ છે. ત્યારે કેશીકુમાર શ્રમણે પ્રદેશી રાજાને આમ કહ્યું - હે પ્રદેશી ! જો તું સ્નાન, બલિકર્મ, કૌતુકમંગલ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, ભીની ધોતી પહેરી, હાથમાં ભંગાર ધૂપ કડછો લઈને દેવકુળમાં પ્રવેશ કરતો હો, તે સમયે કોઈ પુરુષ વિષ્ટાગૃહમાં રહીને એમ કહે કે - હે સ્વામી ! મુહૂર્ત માત્ર અહીં બેસો, ઊભો, નિષદ્યા કરો, ત્વગુ વર્તન કરો તો હે પ્રદેશી ! તું ક્ષણવાર માટે પણ આ વૃત્તાંત સ્વીકારીશ ? પ્રદેશીરાજાએ કહ્યું કે- ના, તે ન સ્વીકારું. કેમ ? ભદન્ત ! તે સ્થાન અશુચિ અને અશુચિ વસ્તુથી ભરેલ છે, આ પ્રમાણે હે પ્રદેશી ! તારી દાદી પણ આ જ સેયવિયા નગરીમાં ધાર્મિક હતા યાવત્ ધર્મમય જીવન વિતાવતા રહેલા હતા. તેણી અમારી વક્તવ્યતા મુજબ યાવત્ સ્વર્ગે ઉત્પન્ન થાય. તે દાદીનો તું પૌત્ર ઇષ્ટ આદિ પૌત્રા છો. પરંતુ તે મનુષ્યલોકમાં જલદી આવવા ઇચ્છે તો પણ ન આવી શકે. હે પ્રદેશી ! ચાર કારણે તુરંતનો ઉત્પન્ન દેવ, દેવલોકથી મનુષ્યલોકમાં આવવા ઇચ્છે, તો પણ આવી ન શકે - 1. અભિનવ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકમાં દિવ્ય કામભોગમાં મૂચ્છિત, વૃદ્ધ, ગ્રથિત, અત્યાસક્ત થઈ તેઓ માનુષી ભોગોનો આદર કરતા નથી કે જાણતા નથી તેથી ઇચ્છવા છતાં મનુષ્યલોકમાં આવી શકતા નથી. 2. અભિનવ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકમાં દિવ્ય કામભોગમાં મૂચ્છિત યાવત્ અત્યાસક્ત થઈ, તેને માનુષી પ્રેમ નષ્ટ થાય છે. દિવ્ય પ્રેમ સંક્રાંત થાય છે. તેથી યાવત્ અહીં આવી શકતો નથી. 3. અભિનવ ઉત્પન્ન દેવ દિવ્ય કામભોગમાં મૂચ્છિત યાવતુ અત્યાસક્ત હોય, તેને એમ થાય કે હમણા જઈશ, મુહૂર્તમાં જઈશ, તેટલામાં અહીં અલ્પાયુષ્ક મનુષ્યો કાળધર્મને પામે છે, તેથી યાવત્ અહીં આવી શકતો નથી. 4. અભિનવ ઉત્પન્ન દેવ દિવ્ય કામભોગમાં યાવત્ અત્યાસક્ત હોય, તેને માનુષી વિશાળ દુર્ગધ પ્રતિકૂળ અને પ્રતિલોમ થાય છે. ઊંચે પણ 400-500 યોજન અશુભ માનુષી ગંધ ઉછળતી હોય છે, તેથી તે મનુષ્યલોકમાં આવવા ઇચ્છે તો પણ આવી ન શકે. - આ કારણોથી હે પ્રદેશી ! અભિનવ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકથી મનુષ્યલોકમાં જલદી આવવા ઇચ્છે, તો પણ આવી શકતા નથી. તેથી હે પ્રદેશી! તું શ્રદ્ધા કર કે જીવ અન્ય છે અને શરીર અન્ય છે. સૂત્ર-૬૭ થી 74 17. ત્યારે તે પ્રદેશીરાજાએ કેશીકુમાર શ્રમણને કહ્યું કે - આ બુદ્ધિઉપમા છે કે આ કારણે આવતા નથી. હે ભદન્ત ! હું અન્ય કોઈ દિને બાહ્ય ઉપસ્થાનશાળામાં અનેક ગણનાયક, દંડનાયક, ઇશ્વર, તલવાર, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 48