Agam 13 Rajprashniya Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 55

આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા પંચવિધ અભિગમથી વાંદી-નમી, ઉક્ત અર્થ માટે વારંવાર ખમાવ્યા. 78. ત્યારે કેશીશ્રમણે પ્રદેશી રાજાને, સૂર્યકાંતાદિ રાણીને અને અતિ વિશાળ પર્ષદાને યાવત્ ધર્મ કહ્યો. ત્યારે તે પ્રદેશી રાજા ધર્મ સાંભળી, અવધારીને ઉત્થાનથી ઉઠે છે. ઉઠીને કેશી શ્રમણને વંદન-નમન કરીને સેયવિયા નગરી જવાને પ્રવૃત્ત થયો. ત્યારે કેશીશ્રમણે પ્રદેશી રાજાને આમ કહ્યું - હે પ્રદેશી ! તું તે વનખંડ, નાટ્યશાળા, ઇમુવાડ કે ખલવાડની જેમ પહેલા રમણીય થઈ પછી અરમણીય બનતો નહીં. ભદન્ત ! તે કઈ રીતે ? વનખંડ પાન, પુષ્પ, ફળ, હરિતકથી અતિ સોહામણું અને શ્રી વડે અતિ શોભતું રહેલા હોય છે, તે વનખંડ રમણીય લાગે છે. જ્યારે વનખંડ પત્રિત, પુપિત, ફલિત આદિ વડે શોભતું હોતું નથી, ત્યારે જીર્ણ, ઝડેલ-સડેલ પાંડુ પત્રવાળુ, શુષ્ક-રૂક્ષની જેમ પ્લાન થઈને રહે છે ત્યારે રમણીય ન લાગે. એમ નૃત્યશાળા પણ જ્યાં સુધી ગાજતી-વાગતી-નાચતી-હસતી-રમતી હોય છે, ત્યાં સુધી રમણીય લાગે છે. પણ જ્યારે નૃત્યશાળા ગાજતી યાવત્ રમતી હોતી નથી ત્યારે અરમણીય લાગે છે. ઇસુવાડમાં શેરડી કપાતી, ભેજાતી, સીઝતી, પીલાતી, અપાતી હોય ત્યારે રમણીય લાગે છે, પણ જ્યારે છેદાતી આદિ ન હોય ત્યારે યાવત્ રમણીય ન લાગે. ખલવાડમાં જ્યારે ધાન્યના ઢગલા હોય, ઉડાવની, મર્દન-ખાદન-પીલણ-લેણદેણ થતી હોય ત્યારે તે રમણીય લાગે છે, જ્યારે ખલવાડમાં ધાન્યાદિ ન હોય યાવત્ અરમણીય લાગે. તે કારણે હે પ્રદેશી ! એમ કહ્યું કે તું પહેલા રમણીય થઈ પછી અરમણીય થતો નહીં, જેમ તે વનખંડ આદિ. ત્યારે પ્રદેશીએ કેશીશ્રમણને કહ્યું - ભદન્ત ! હું તે વનખંડ યાવત્ ખલવાડની જેમ પહેલા રમણીય અને પછી અરમણીય થઈશ નહીં, હું સેયવિયા નગરી આદિ 7000 ગામોના ચાર વિભાગ કરીશ, એક ભાગ સૈન્ય અને વાહનને આપીશ, એક ભાગ કોઠારમાં રાખીશ, એક ભાગ અંતઃપુરમાં આપીશ, એક ભાગ વડે અતિ વિશાળ કૂટાગાર શાળા કરીશ, ત્યાં ઘણા પુરુષોને દૈનિક મૂલ્ય અને ભોજનથી રાખી વિપુલ અશનાદિ તૈયાર કરાવીશ, ઘણા શ્રમણ-બ્રાહ્મણ-ભિક્ષુકપથિક-પથિતનો ભાગ કરતો ઘણા શીલ, ગુણ, વ્રત, વેરમણ, પ્રત્યાખ્યાન, પૌષધવપવાસ કરતો યાવત્ વિચરીશ, એમ કહીને જ્યાંથી આવેલ ત્યાં પાછો ગયો. 79. ત્યારે તે પ્રદેશી રાજા બીજા દિવસે યાવત્ સૂર્ય તેજથી જાજવલ્યમાન થતા સેયવિયા આદિ 7000 ગામોના ચાર ભાગ કરે છે. એક ભાગ સૈન્ય અને વાહનને આપે છે. યાવત્ કૂટાગાર શાળા કરે છે. ત્યાં ઘણા પુરુષો વડે યાવત્ તૈયાર કરાવે છે, ખવડાવતા અને ઘણા શ્રમણને યાવત્ ભાગ કરતા વિચરે છે. 80. ત્યારપછી તે પ્રદેશી રાજા શ્રાવક થઈ, જીવાજીવનો જ્ઞાતા થઈ વિચરે છે. જ્યારથી પ્રદેશી રાજા શ્રાવક થયો ત્યારથી રાજ્ય, રાષ્ટ્ર, સૈન્ય, વાહન, કોશ, કોષ્ઠાગાર, પુર, અંતઃપુર અને જનપદનો અનાદર કરતો યાવત્ વિચરે છે. ત્યારે તે સૂર્યકાંતા રાણીને આવા સ્વરૂપનો મનોગત સંકલ્પ ઉત્પન્ન થયો કે, જ્યારથી પ્રદેશી રાજા શ્રાવક થયો છે, ત્યારથી રાજ્ય, રાષ્ટ્ર યાવત્ અનાદર કરતો વિચરે છે. તો મારા માટે શ્રેયસ્કર છે કે પ્રદેશી રાજાને કોઈપણ શસ્ત્ર-અગ્નિ-મંત્ર-વિષપ્રયોગથી મારી નાંખી સૂર્યકાંત કુમારને રાજ્યમાં સ્થાપી, સ્વયં જ રાજ્યશ્રીને ભોગવતી-પાલન કરતી વિચરું, એમ વિચાર કર્યો, વિચારીને સૂર્યકાંત કુમારને બોલાવ્યો. બોલાવીને કહ્યું - જ્યારથી પ્રદેશી રાજા શ્રાવક થયો છે ત્યારથી રાજ્ય યાવત્ અંતઃપુર અને જનપદ તથા માનુષી કામભોગની ઉપેક્ષા કરતો વિચરે છે. તે હે પુત્ર ! શ્રેયસ્કર છે કે પ્રદેશી રાજાને કોઈ શસ્ત્રાદિ પ્રયોગ મારી નાખીને સ્વયં રાજ્યશ્રી કરતા-પાળતા વિચરીએ. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(રાજપ્રશ્નીય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 55