Agam 13 Rajprashniya Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 57

આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા જ્યારે તે બાળક ગર્ભમાં આવશે ત્યારે માતાપિતા ધર્મમાં દઢપ્રતિજ્ઞ થશે. ત્યારપછી તે બાળકને નવ માસ બહુ-પ્રતિપૂર્ણ થઈને સાડા સાત રાત્રિ-દિન વીત્યા પછી, સુકુમાલ હાથપગવાળા, અહીન પ્રતિપૂર્ણ પંચેન્દ્રિય શરીરી, લક્ષણ વ્યંજન ગુણયુક્ત, માન ઉમાન પ્રમાણ પ્રતિપૂર્ણ સુજાત સર્વાગ સુંદરાંગ, શશિ સૌમ્યાકાર, કાંત, પ્રિયદર્શન, સુરૂપ બાળકને જન્મ આપશે. ત્યારપછી તે બાળકના માતાપિતા પહેલા દિને સ્થિતિ-પતિતા કરશે, ત્રીજે દિને ચંદ્ર-સૂર્ય દર્શન કરાવશે, છટ્ટ દિને જાગરિકાથી જાગશે, અગિયારમો દિવસ વીત્યા પછી, બારમો દિવસ પ્રાપ્ત થતા, અશુચિ જાતકર્મ કરણથી. નિવૃત્ત થતા, પવિત્ર થઈ ઘરનું સંમાર્જન-લિંપણ કરીને વિપુલ અશન-પાન-ખાદિમ-સ્વાદિમ તૈયાર કરાવશે. પછી મિત્ર, જ્ઞાતિ, નિજક, સ્વજન, સંબંધી, પરિજનને આમંત્રીને પછી સ્નાન કરી, બલિકર્મ કરી યાવતું. અલંકૃત થઈ ભોજનમંડપમાં ઉત્તમ સુખાસને બેસી તે મિત્ર, જ્ઞાતિ યાવત્ પરિજન સાથે વિપુલ અશનાદિને આસ્વાદતા, વિસ્વાદતા, ભોજન કરતા, લેતા-દેતા એ પ્રમાણે વિચરે છે. જમી-ભોજન કર્યા પછી, આચમન કરી, ચોકખા થઈ, પરમ શૂચિભૂત થઈ તે મિત્ર-જ્ઞાતિ યાવત્ પરીજનને વિપુલ વસ્ત્ર, ગંધ, માલા, અલંકારથી સત્કારે છે, સન્માને છે, સન્માનીને તે જ મિત્ર યાવત્ પરિજનની આગળ એમ કહેશે કે હે દેવાનુપ્રિયો ! જે કારણે આ બાળક ગર્ભમાં આવતા અમે ધર્મમાં દઢ પ્રતિજ્ઞ થયા, તેથી અમારા આ બાળકનું ‘દઢપ્રતિજ્ઞ' નામ થાઓ. ત્યારે તે બાળકના માતાપિતાએ તેનું નામ કર્યું - ‘દૃઢપ્રતિજ્ઞ’ પછી તેના માતાપિતાએ અનુક્રમે ૧.સ્થિતિપતિતા, ૨.ચંદ્ર-સૂર્ય દર્શન, ૩.ધર્મજાગરિકા, ૪.નામકરણ, ૫.અન્નપ્રાશન, 6. પ્રતિવર્યાપન(આશીર્વાદ આપનારને દ્રવ્યાદિ આપવા), 7. પ્રચંક્રમણ(બાળક પહેલી વાર ડગ ભરે), ૮.કર્ણવેધન, ૯.સંવત્સર પડિલેહણ(પ્રથમ વર્ષગાંઠ), ૧૦.ચૂડોપનયન(બાલ મોવાળા ઉતરાવવા) અને બીજા પણ ઘણા ગર્ભાધાના અને જન્માદિ સંબંધી મહા ઋદ્ધિ-સત્કાર-સમુદયથી કરશે. સૂત્ર-૮૩ ત્યારપછી દઢપ્રતિજ્ઞ બાળક પાંચ ધાત્રીથી પાલન કરાતો - ક્ષીરધાત્રી, મજ્જનધાત્રી, મંડનધાત્રી, અંકધાત્રી, ક્રીડાપનધાત્રી. બીજી પણ ઘણી ચિલાતિકા, વામનિકા, વડભિકા, બર્બરી, બાકુશિકા, યોનકી, પલ્હવિકા, ઇસિનિકા, વારણિકા, લાસિકા, લાફસિકા, દમિલી, સિંહલી, આરબી, પુલિન્દ્રિ, પકવણી, બહલી, મુડી, પારસી આદિ વિવિધા દેશ-વિદેશની પરિમંડિત, સ્વદેશ નેપથ્યગ્રહિત વેશ વડે, ઇંગિત-યાચિત-પ્રાર્થિતને જાણનારી, નિપુણ-કુશલ, વિનિત ચેટિકા ચક્રવાલ તરુણી છંદ પરિવારથી પરિવૃત્ત, વર્ષધર, કંચૂકી, મહત્તર વૃંદ પરીક્ષિપ્ત. એક હાથથી બીજા હાથમાં સંહરાતો, નચાવાતો, એક ગોદથી બીજી ગોદમાં લઈ જવાતો, ગીત વડે ગવાતો, લાલિત કરાતો, હાલરડા સંભળાવાતો, ચુંબન કરાતો, રમ્ય મણિ કોટ્ટિમતલોના પ્રાંગણમાં ગિરિકંદરમાં સ્થિત ચંપકવૃક્ષની જેમ નિર્ચાઘાતથી સુખ-સુખે પરિવૃદ્ધિ પામશે. ત્યારપછી તે દઢપ્રતિજ્ઞ બાળકના માતા-પિતા તેને સાતિરેક આઠ વર્ષનો થયો જાણીને શોભન તિથિકરણ નક્ષત્ર મુહૂર્તમાં સ્નાન કરી, બલિકર્મ કરી, કૌતુકમંગલ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, સર્વાલંકારથી વિભૂષિત કરીને મહાઋદ્ધિ સત્કારના સમુદયથી કલાચાર્ય પાસે લઈ જશે. ત્યારે તે કલાચાર્ય તે દઢપ્રતિજ્ઞને ગણિત પ્રધાન લેખ આદિ શકુનરુત પર્યન્તની બોંતેર કળા સૂત્રથી, અર્થથી. શીખવાડશે. સિદ્ધ કરાવશે. તે બોંતેર કળા આ પ્રમાણે છે - લેખન, ગણિત, રૂપ, નૃત્ય, ગીત, વાજિંત્ર, સ્વરગત, પુષ્કરગત, સમતાલ, ઘુત, જનપદ, પાશક, અષ્ટાપદ, પારેકાવ્ય, દગમટ્ટિક, અન્નવિધિ, પાનવિધિ, વસ્ત્રવિધિ, વિલેપનવિધિ, શયનવિધિ, આર્યા, પ્રહેલિકા, માગધિકા, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીચ)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 57