Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan

Page 191

૧૭૨
0
स्वयम्
જાતે, પેતે
અરુણ્ -- ભૂષણું, પૂરતું
વારણ કરવું F-414
सुष्ठु પ્રશંસા રાક્ષત્ - નિત્ય
શુ - પૂજા
સત્તા
युगपत्
વહવત્ નિભર
पुरतस
અતી – ધણું વધારે પુરસ્
उपांशु
ફ્રી-ફ્રીને
ખુલ્લું
ધ્રુવિત્ – યાગ, પ્રશ'સા પ્રાચુસ ્ વિદ્યમાનતા
અ
અકસ્માત અણુધાયુ
સાથે
ધીમે મેલવું
ભાગળ
- આગળ
पुरस्तात् આગળ પહેલું
અવિસ ્
પ્રગટ, પ્રકાશ,
-
પ્રગટ, નામના
0 ઘરાવિ માં ઉપર જણાવ્યા અનુસાર અન્યેા છે તે ઉપરાંત પણ બીજા અવ્યયેા છે અવ્યય આટલા જ છે; તેમ ન કહી શકાય કારણ કે જયારે જયારે જરૂર પડે ત્યારે તે બનાવી લેવામાં આાવે છે
૦ ઉપસગ` + ધાતુ, નિપાતા અવ્યયેા વગેરે અનેક મથ વાળા હ્યા છે આર્કી બતાવેલા અય તા નિદર્શન માત્ર છે આ જ અક્ સ પૂર્ણ ન સમજવા. 0 આ સૂત્રમાં બહુચન અકૃતિ ગણને માટે છે આકૃતિ એટલે ‘“અ” અને “આવા પ્રકારના’ એમ સમજવું.
0 સ્વરાદિ અવ્યય પેાતાના અના વાચક છે ઘોતા નથી
0 મવ્યયમ્ એ એકવચન નપુસ+ લિંગનું નિર્દેશન છે.
[૨૮૩]
(૨) ચાટ્વેસને ૧/૧/૩૧
* સૂત્રપૃથ :- ધ આવ્યા અસવે * વૃત્તિ :— મૂકાયાન્ચે યાનિ મ્યુ। ચ
अह ह एव वा एवम् नूनं ननु खलु विना नाना ईषत् किंल वै ना न मा मास्म यत् तत् अ आ इ ई इत्यादायः
स्वराश्व ।
* इयन्त इति संख्याने निपातानां न विद्यते પ્રત્યેાઞનવશારેતેનિાચતે વરે છેં....... - ધ્રુવૃત્તિ - સ્વેપન્નુન્યાસ પૃ. ૨૮
.
વધુ
અ
ક નૃત્ય :— અદ્રવ્ય (અસત્ત્વ) માં વપરાતા ચ વગેરે અવ્યયા કહેવાય છે ત્ર, અહૈં, હૈં, પત્ર, વા, વગેરે - (અક્ષય :- દ્રવ્ય જે નજરે ન દેખી શકાય કે બીજા કોઈ ઇન્દ્રિયા દ્વારા જેના અનુભવ ન
થઈ શકે તે - જેના કાઇ સ્કુલ દેખાવ ન હેાય તે)
* અનુવૃત્તિ :— વાટ્યાઽવ્યયમ્ ૧/૧/૯૦ થી
अव्ययम्
5 વિશેષ :—
વ - અવાચ્ય, સમુચ્ચય, સમાહાર ઇત્તરેત્તર યાગ
एव અવધારણ, જુદાઇ, પરિમાણુ शश्वत નિત્ય સાથે નેત-શ્વેત - નિષેધ,
વિચાર, સમુચ્ચય
-
મા, માઙ ્, ન, ન‰ --
નિષેધ
वै
વિતર્ક કરવા, પાદપૂરણ
યત્ર જે કાળે, જયાં
પ્રત્યાર`ભ ખેદ
સ ્ - પ્રતિવિધિ
क्वचित्त ઈંટ સંબધિ પ્રશ્ન
દન્ત – પ્રિતી, વિષ ૬. અર્થના નિશ્ચય
સંપ્રદાન
नचेत्
નિષેધ જો
नहि
- અભાવ
દ્વિત્ – યાગ, પ્રશ'મા
મવડ, સતિન
વિષેધ અને જન
અભિનવ
-
વાવ – 'એધિત કરવું
-
*
a: ગણ (અભ્યા) શ્રૌટ - પૌષટ ્ - S દેવને હવ આપવું વગેરે નિર્દે શ, વિનિચે ગ,
अह
વિ, ચોક્કસ
-
પ્રક્રિયા
હૈં - અવધારણ, પાદ પૂરણ
વિપ, ઉપમા
વા एवम्
– ઉપમાન. એમ,
એવું, ઉપદેશ, પ્રશ્ન અવધારણું, પ્રતિજ્ઞા નમ્ – તર્ક તથા
-
વણ્ -
नाहि નિષેધ હૈં ફ્રૂટ છે વટ્ તિરસ્કારયુક્ત બેાધન
૧ - નીચે જ્ઞાત,
स्वधा
આપા
કાપ, પીડા પિતૃઓને મલિ
હવ દેવું
નિષેધ પૂ’તું
स्वाहा
અહમ્ –
ચન – પણ પાદ પૂરણ
ૢિ - હેતુ સૂચન, અવધારણુ
-
G
(1) હેમ શબ્દાનુશાસન સુલા ભા. ૧ પૃ ૧૭
(૨) લઘુત્તિ ભાષાન્તર ભા ૧ પૃ. ૩૧ (૩) હૈમપ્રકાશ વ્યાકરણ પૂર્વાધ ભા ૧ પૃ. ૧૬૧-૩