________________
આત્માનુશાસન શ્લોક-૧
लक्ष्मीनिवासनिलयं विलीनविलयं निधाय हृदि वीरम् । आत्मानुशासनमहं वक्ष्ये मोक्षाय મળ્યાનામ્ ।। નિજ આત્મલક્ષ્મી નિવાસ મંદિર, અઘ-પ્રલયકર વીને; હૃદયે ધરી આત્માનુશાસન, ભાખું ભવિ શિવકારણે. ભાવાર્થ જેઓ લક્ષ્મીનું નિવાસધામ છે અને પાપ જેમનાં નાશ પામી ગયા છે એવા વીર પરમાત્માને હૃદયમાં ધારણ કરીને, ભવ્ય જીવોને મોક્ષનું કારણ થાય એવો આત્મસ્વરૂપનો ઉપદેશ આપનાર આ આત્માનુશાસન ગ્રંથ હું કહીશ.
શ્લોક-૨
दुःखाद्विभेषि नितरामभिवांछसि सुखमतोऽहमप्यात्मन् । दुःखापहारी सुखकरमनुशास्मि तवानुमतमेव ॥
આત્મન્! ડરે દુઃખથી અતિ, સુખને ચહે જો તું સદા; દુ:ખહારી, તુજ વાંછિત સુખકર, માર્ગ ઉપદેશું મુદ્દા.
ભાવાર્થ – હે આત્મન્! તું દુ:ખથી અત્યંત ડરે છે અને સુખને ઇચ્છે છે, તે માટે હું પણ દુ:ખનાશક અને સુખકારક, તને ગમે છે તેવો, તને અનુકૂળ જ ઉપદેશ કહું છું.
શ્લોક-૩
यद्यपि कदाचिदस्मिन् विपाकमधुरं तदात्वकटु किंचित् । त्वं तस्मान्मा भैषीर्यथातुरो भेषजादुग्रात् ॥
અહીં પ્રથમ કડવું પણ મધુર, પરિણામમાં જો કથન છે; તો ભય તજીને રોગીવત્, આરાધજે એ વચનને.
ભાવાર્થ જેમ દરદી હિતકારક એવી કડવી ઔષધિ પણ ઉમંગથી પીએ છે, તેમ આ શાસ્ત્ર વિષે કોઈ કથન પ્રારંભમાં
—
