Aashirwad 1967 10 Varsh 01 Ank 12

Author(s): M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan

Page 4

मङ्गलाय त न मूं
કેવા સ્વભાવવાળા માણસાની અધાગિત થાય છે?
શ્રી મળવાનુવાર: શ્રી ભગવાન કહે છે :
दैवो विस्तरशः प्रोक्तः आसुरं पार्थ
ક્ષુ ||
દૈવી સ્વભાવવાળા અને આસુરી સ્વાભાવવાળા એમ એ પ્રકારના મનુષ્યેા હાય છે. આમાં દૈવી સ્વભાવ કેવા હૈાય તે હે અર્જુન, મે... તને (૧ થી ૩ સુધીના શ્વ્લેાકેામાં) કહ્યો. (ગયા અંકના ‘મઽછાયતનમ્ ' માં આપણે તે જોઈ ગયા.) હવે આસુરી સ્વભાવ કેવા હાય તે મારી પાસેથી તું સાંભળ :
"
प्रवृत्ति च निवृत्ति च जना न विदुरासुराः । न शौचं नापि चाचारो न सत्यं तेषु विद्यते ॥
કરવા ચેાગ્ય શુ છે અને ન કરવા ચેાગ્ય શુ છે, તે આસુરી સ્વભાવવાળા લેાકેા સમજી શકતા નથી. અને તેઓ જે સમજે છે, તે તેમના આસુરી સ્વભાવને લીધે ખેાટુ' જ સમજતા હાર્ય છે. કારણ કે એનાથી પરિણામે તેમને અકલ્યાણુ જ પ્રાપ્ત થતું હાય છે. આવા લેાકેાનું મન પવિત્ર કે નિખાલસ હાતું નથી. તેમના આચાર-આચરણ પણ પવિત્ર હેતું નથી. કદાચ આચરણ પવિત્ર દેખાય તા તે ખીજાઓને દેખાડવા માટે કરવામાં આવતા દંભ જ હેાય છે. આવા લેાકામાં સત્ય પણ હેતુ' નથી. મનમાં હેાય તેનાથી વાણીમાં જીદ ડાય છે અને વાણીમાં હાય તેનાથી વનમાં જુગ્નુ' હાય છે.
असत्यमप्रतिष्ठं ते जगदाहुरनीश्वरम् । अपरस्परसंभूतं किमन्यत्कामहैतुकम् ॥
આવા લેાકેા કહે છે કે આ જગતમાં સત્ય જેવું કંઈ છે જ નહીં. શરીર, ઇંદ્રિયા, મન કે આખા જગતના કાઈ આધાર છે જ નહી. બધા વ્યવહાર, બધી ક્રિયાઓ એમ ને એમ જ ચાલ્યા કરે છે. જગતનું શાસન કરનાર, જગતનું નિયમન કરનાર કેાઈ છે જ નહીં, મારાં કર્મોનું સારું અને ખાટાં કર્માનુ ખાટુ' ફળ મળે એવી વ્યવસ્થા રાખનાર પણ કોઈ છે જ નહીં. કોઈ ને કોઈની સાથે કંઈ સબધ છે જ નહીં; યા, માયા, પ્રેમ, લાગણી ન્યાય—નીતિ જેવું કંઈ છે જ નહી. સૌએ સાથે મળીને ઉન્નતિ કરવાની, સૌના અભ્યુદય થાય એમ કરવાનું-આ બધી વાતે ખેાટી છે. અહી તા દરેકે પેાતાતાના સ્વાથ સાધવાન છે અને ફાવે તેમ કામલેાગ-માજશાખ ભાગવવા સિવાય જગતમાં ખીજો કાઈ જ હેતુ સિદ્ધ કરવાના નથી.
एतां दृष्टिमवष्टभ्य नष्टात्मानोऽल्पबुद्धयः । प्रभवन्त्युग्रकर्माणः क्षयाय जगतोऽहिताः ॥
માવી દૃષ્ટિમાં મક્કમ બનીને તે અલ્પ બુદ્ધિવાળા લેાકેા કેવળ પેાતાના જ સ્વા અને પોતાના જ માજñખ સિદ્ધ કરવા માટે જનસમુદાયનું અહિત થાય તેવાં, જગતને વિનાશ થાય તેવાં ઉગ્ર કર્મોમાં પ્રવૃત્ત થાય છે. કરણ કે સર્વાંમાં એકતા અથવા પેાતાપણાની લાગણીના અનુભવ કરનાર આત્મભાવ આવા લેાકેામાંથી નષ્ટ થઈ ગયા હૈાય છે.