________________
ઓક્ટોબર ૧૯૬૭ ] પરીક્ષિત અને શુકદેવજી
[૧૩ તે વખતે પરીક્ષિતે સાંભળ્યું કે મને ઋષિ- બીક લાગે છે. અંતકાળે એકદમ પ્રભુનું નામ હોઠ કુમાર શાપ થયો છે. તેણે કહ્યું: “જે થયું તે પર આવવું મુશ્કેલ છે. કેઈ ઋષિ બોલવા તૈયાર સારું થયું. પરમાત્માએ મારા પાપની સજા મને થયા નહીં. સાત દિ સમાં મુક્તિ મળવી કઠણ છે. કરી છે. સંસારના વિષયસુખમાં હું ફસાયેલ હતો. મરણની નજીકના સંય અતિ કટોકટીન અને ન જુક એટલે પ્રભુએ મને સાવધાન કરવા કૃપા કરી છે. હોય છે. મહાજ્ઞાનીઓ ને પણ મરણ સમયે બીક મને શાપ ન થયો હોત તો હું ક્યાં વૈરાગ્ય ધારણ લાગે છે. કરવાનો હતો? મારા માટે પ્રભુએ શાપાવતાર
ઋષિઓમાંથી ? ઈ પરીક્ષિત રાજને ઉપદેશ ધારણ કર્યો છે. સંસારના વિષયમાં ફસાયેલા મને આપવા તૈયાર થયા નહીં. કેઈની બેલવાની હિંમત વૈરાગ્ય થવા માટે આ શાપ થયો છે. મૃત્યુ માથે થઈ નહીં. ત્યારે પરે ક્ષિત વિચારવા લાગ્યા કે આ છે એમ જે મનુષ્ય વિચારે તે પાપ થાય નહીં. ઋષિઓ સમર્થ છે છતાં મને ઉપદેશ આપવા પરીક્ષિત ઘરને ત્ય ગ કરી ગંગાકિનારે આવ્યા. તૈયાર થતા નથી જ તના છ ભલે મારા ત્યાગ ગંગાસ્નાન કર્યું. અન્નજળને ત્યાગ કરી હવે હું કરે, પણ હું ભગવાનને શરણે જઈશ. તેઓ જરૂર ભગવતરણું કરીશઆ નિશ્ચય કર્યો છે. મોટા કૃપા કરશે. તેઓ મારી ઉપેક્ષા નહીં કરે. પરીક્ષિત મોટા ઋષિઓને આ વાતની ખબર પડતાં વગર ભગવાનનું શરણ લીધું. દ્વારકાનાથને યાદ કર્યા. મેં આમંત્રણે તેઓ ત્યાં આવ્યા. ઋષિઓએ વિચાર્યું કંઈ સકર્મ કર્યું નથી. આ બ્રાહ્મણે મને ઉપદેશ કે પરીક્ષિત હવે રાજા રહ્યા નથી, રાજર્ષિ બન્યા છે. આપવા તૈયાર નથી, કારણ કે હું અધમ છું. હે રાજાના વિલાસી જીવનનો અંત આવ્યો છે. રાજાના દ્વારકાનાથ, હું તમારો છું. તમારે શરણે આવ્યા જીવનને પલટો થયો છે. એથી ઋષિઓ રાજાને છું. પરમાત્માએ શુકદેવજીને પ્રેરણું કરી કે ત્યાં મળવા આવ્યા છે. પરીક્ષિત ઊભા થયા છે. એક પધારો. ચેલે લાયક છે. પરીક્ષિતને જન્મ સુધારવા એક ઋષિને પ્રણામ દ્વારા પૂજા કરી છે.
દ્વારકાનાથ પોતે આવેલા, પરંતુ મુક્તિ આપવાને પરીક્ષિતે ઋષિઓ પાસે કરેલું પાપ જાહેર
અધિકાર શિવજીને છે. એટલે પરીક્ષિતનું મરણ કર્યું, જ્યારે કે પાપને છુપાવે છે અને પુણ્યને
સુધારવા ભગવાન શિવજીને કહ્યું. એટલે શિવજીના જાહેર કરે છે. સમાજમાં પાપ જાહેર કરવાથી
અવતાર શુકદેવજી ત્યાં પધારે છે.
વાસનાનું વસ્ત્ર પડી ગયું છે એટલે શુકદેવજી પાપની આદત છૂટે છે. મેં પવિત્ર બ્રાહ્મણના ગળામાં
દિગમ્બર છે. સોળ વર્ષની અવસ્થા છે. અવધૂતને સાપ નાખે. હું અધમ છું. મારો ઉદ્ધાર કરો. મેં
વેશ છે. કેડ ઉપર કે સારો નથી તો લંગોટી ક્યાંથી સાંભળ્યું છે કે પાપીને યમદૂતો મારતા મારતા લઈ
હોય ? ઘૂટણ સુધી લ બા હાથ છે. વિશાળ વક્ષસ્થળ જાય છે. મારું મરણ સુધરે તેવો ઉપાય બતાવો.
છે. દષ્ટિ નાસિકાના અગ્રભાગ ઉપર સ્થિર છે. મોઢા પરીક્ષિતે મૃત્યુની વેદનાનો વિચાર કર્યો. જન્મ
ઉપર વાળની લટો વિખરાયેલી છે. કૃષ્ણ જેવો મૃત્યુના દુઃખના વિચારથી પાપ છૂટશે. તેણે ઋષિઓને
શ્યામ વર્ણ છે. અતિ તેજસ્વી સ્વરૂપ છે. શુકદેવજીની કહ્યું કે સાત દિવસમાં મને મુક્તિ મળે તેવું કરો.
પાછળ બાળકે ધૂળ ઉડાડે છે. નાગો બાવો જાય, મરણને કિનારે આવેલા મનુષ્યનું કર્તવ્ય શું નાગો બાવો જાય– ની બૂમો પાડે છે, પરંતુ વગેરે મને બતાવો. સમય થોડો છે. તેથી જ્ઞાનની શુકદેવજીને તેનું ભાન નથી. વૃત્તિ બ્રહ્માકાર છે. મોટી મોટી વાતો કરશો તો સમય પૂરો થઈ જશે. બ્રહ્મચિંતન કરતાં દેહ, ભાન ભૂલ્યા છે. પરમાત્માના મને એવી વાતો કહે, એવો ઉપાય બતાવો કે ધ્યાનમાં જે દેહભાન ભૂલે છે તેના શરીરની કાળજી જેથી પરમારાના ચરણમાં હું લીન થાઉં.
પરમાત્મા પોતે રાખે છે. આને દેહની જરૂર નથી, | ઋષિએ વિચાર કરવા લાગ્યા કે અમે વર્ષોથી પણ મને એના દેહની જરૂર છે. ચારે તરફ પ્રકાશ તપશ્ચર્યા કરીએ છીએ છતાં અમને પણ ચિંતા ફેલાયે. સૂર્યનારાયણ તો ધરતી ઉપર ઊતરી આવ્યા રહે છે કે મુક્તિ મળશે કે નહીં, અમને પણ મૃત્યુની નથી ને? મુનિઓ જાણું ગયા કે આ તો શંકરજીને
