________________
સમાચાર સમીક્ષા
કચેરી, દાણચોરી તથા જકાતચોરી અટકાવવા માટે તેમ જ કાળા બજાર અટકાવવા માટે સરકાર વધુ કડક કાયદાઓ કરવાની છે. પરંતુ કાયદા ગમે તેટલા કડક હોય છતાં જે તેનો અમલ ઢીલો રહે તો કાયદાનો કશો અર્થ રહેતો નથી. આજ સુધી લાંચરૂશવત અને કાળા બજાર અટકાવી શકાયાં નથી એટલે વહીવટી તંત્ર કેટલું સુધરે છે. તે જોવાનું રહે છે. લાગવગ
આજે તંત્રમાં સ્થિતિ એ છે કે એક પ્રધાન કે અમલદાર પણ કોઈની સામે કોઈ પગલાં લેતાં ખચકાય છે. કોઈ પણું પગલા લઈશું તે સંગઠન દ્વારા એક યા બીજી કક્ષાએ મુશ્કેલીઓ ઊભી કરવામાં આવશે એવો ભય સૌના મનમાં વસી ગયો છે.
- બીજી બાજુ “મારે શા માટે માથાકૂટમાં પડવું?” આવી વૃત્તિ વરિષ્ઠ કક્ષાએ પણ વધી છે. પરિણામે કાઈ કાઈને જવાબ માગતું નથી, માર્ગ શકતું નથી ! જે શિસ્તબદ્ધ રીતે કાર્યક્ષમતાપૂર્વક સૌની પાસે કામ લેવાવું જોઈએ તે ભાગ્યે જ કોઈ કક્ષાએ લેવાય છે!
એક બીજું મહત્ત્વનું બળ આ અંગે ભાગ ભજવી રહ્યું છે તે રાજકીય, સામાજિક કે આર્થિક સ્વરૂપની લાગવગનું છે.
કોઈ નાગરિક કે સરકારી નોકરી ગમે તેવું ખોટું કામ કરે, ગુને કરે ને પકડાય તો એ એક યા બીજા પ્રકારની રાજકીય, સામાજિક કે આર્થિક લાગવગનું દબાણ લાવી પિતાના ગુનાને માટે પોતાને કંઈ ન થાય તેવી સ્થિતિ ઊભી કરવામાં ઘણે અંશે સફળ થાય છે.
રાજકીય લાગવગ તંત્રને ખરાબ કરવામાં એક મહત્તવને ભાગ ભજવી રહી છે. નાગરિક કે અમલદારને કઈ પણ પ્રકારને ગુને પકડાય છે તો આ ગુને કરનાર તુરત કોઈ ને કોઈ કાર્યકર, ધનિક, નાગરિક કે ગુનાની તપાસ કરનાર અમલદાર ઉપર અસર પાડી શકે તેવા કોઈક સગાવહાલાને શોધી લાવે છે અને પછી જે કંઈ દબાણ લાવી શકાય તે લાવે છે.
“આ તે કરવું જ પડશે. આપણું માણસ છે. એમને કશું થાય તો આપણને ભારે નુકશાન થાય...ચૂંટણી માટે બહુ કામના માણસ છે. આવી જાતજાતની વાત થાય છે. જાતજાતનાં સગાંવહાલાં બધાની લાગવગ આવી પહોંચે છે.
આમાં એમને સફળતા ઘણે ભાગે મળી જ જાય છે, પણ જો ન મળે તો પછી પૈસાને માર્ગ એક યા બીજી કક્ષાએ અજમાવવામાં આવે છે! અનેક કક્ષાએ એનાથી કામ પતી પણ જાય છે!
સામને કેમ થઈ શકે ?
ત્યારે આ બળાને સામને શી રીતે થઈ શો ? આજે જે સમગ્ર રીતે બધી કક્ષાએ આપણું નૈતિકતાનું ધોરણ નીચું ગયું છે તેનો સામનો શી રીતે થઈ શકે? આ પ્રશ્ન મહત્વનો છે.
એક સૌથી મહત્ત્વની વાત આજે જોવા મળતી હેય તે તે એ છે કે કોઈ કક્ષાએ મનમાં ડર રહ્યો નથી. પકડાઈશું તે કંઈક ને કંઈક “પ્રબંધ' કરી લઈશું એવી લાગણી વ્યાપક બની છે. આજની સ્થિતિમાંથી બહાર નીકળવું હોય તો આ સ્થિતિ દર કરવી જોઈએ. ગુને કરવા માટે શિક્ષા તરત અને અસરકારક બને તે ઉપાય બધી કક્ષાએ યોજાવો જોઈએ.
જેમ કેઈ લાંચ લે પછી એ નાની હોય કે મોટી, તે ઓછામાં ઓછી છ માસ કે એક વર્ષની સજા થાય જ એ પ્રબંધ કરવો જોઈએ. એટલું જ નહિ, લાંચ, કરચોરી, ખોરાકની ચીજોમાં ભેળસેળ, આવા ગુનામાં પકડાય કે ૨૪ કલાકમાં કેસ કોર્ટમાં જાય અને કોર્ટ એવા કેસમાં કોઈ મુદત ન આપી શકે, પણ કેસ હાથમાં લીધે એટલે પૂરે કર જ જોઈએ એવા કેટલાક પ્રબંધ કરવા જરૂરી છે. જેથી લાંચરૂશવતને અવકાશ ઓછો થઈ જાય.
રોગ વ્યાપક છે-ઊડે છે–વિશિષ્ટ પ્રકારને છે. એને પહોંચી વળવાના ઉપાય પણ વ્યાપક, ઊંડા, સખત અને ત્વરિત કરવા જ રહ્યા.
વીસ વર્ષે... સ્વરાજના વીસ વર્ષના અનુભવોમાંથી જે કંઈ પાઠ મળ્યા હોય તે શીખીને આ દિશામાં નવેસરથી
