Aashirwad 1967 10 Varsh 01 Ank 12

Author(s): M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan

Page 8

કામયી મા
પ્રતિકૂળ સંજોગા અને માાં ફળદ્રારા અંતર્યામી જીવને એ સમજાવેછે કે ખેટ કર્યાં શા માટે ન કરવાં જોઈ એ. પ્રતિકૂળ સંજોગા અને માટે ફળ જીવની ખાગળ ઉપસ્થિત થવામાં જો કાઈ પણ હેતુ હાય તા એ જ છેકે એ દ્વારા અન્તર્યામી * જીવને એ સમજાવવા માગે છે કે જેનાથી તને દુઃખ અને પ્રતિકૂળતા ઉત્પન્ન થાય છે એવાં કામ તું ખીજાને માટે કર નહી. કારણ કે બીજો પણ એથી એટલાં જ દુઃખ અને પ્રતિકૂળતાનેા અનુભવ કરે છે. મને એ ખીજામાં પશુ તું તને જોતાં શીખ. અને એની સાથે આત્મભાવે પ્રેમમય વન કર.
આ રીતે જીવમાં જ્ઞાનચક્ષુ ખાલવા માટે જ એ 'તર્યામી અને સારાં અને ખેામાં ક્રર્મામાં પ્રેરતા અને સારાં અને ખાટાં પરિણામા-ફળા તેની આગળ લાવી મૂકતા એને સારાં કર્માં શા માટે કરવાં જોઈ એ અને ખાટાં ક્રર્માં શા માટે ન કરવાં જોઈ એ એનુ ભાન કરાવે છે. અને એ ભાન થવામાં જ જીવમાં સત્ય અને અસત્યને—ધમ અને અધમને જોવાની– પારખવાની અાંખા ખૂલે છે.
ખામ કર્મીનુ સારુ.-ખાટુ' ફળ મળવામાં પણુ જીવના હિતની, જીવના વિકાસની જ ઈશ્વરી યાજના સમાયેલી છે. અને ક્રનુ ફળ કદાપિ મળ્યા વિના રહેતું નથી. કના મૂળથી કાઈ છૂટી શકતા નથી.
સત્કર્મીનાં સુખમય ફળ ભાગવવામાં હું સુખના ક્રીડા બની જાઉં છું, સુખમાં આસક્ત ખની જાઉ છું. અને એ અન્તર્યામીના સ્વરૂપને ઓળખવા માટે આંખા ખાલવાને બદલે વિયેની ખાસક્તિમાં હું મારાં આન્તરિક લેાચના બંધ કરી દઉં છું. અને આન્તરિક લેચતા બંધ થતાં, વિવેકશક્તિના લેપ થતાં પાછા હું દુષ્કર્મોંમાં પ્રેરાઉં છું. અને સુખસગવડ અને સ ંપત્તિના વખતે જો મેં અન્તર્યાંમીને ઓળખવા માટે આંખા ખાલવાને બદલે અધ કરી દીધી તા પછી એ અન્તર્યામી પાસે મને દુષ્કર્મોંમાં પ્રેરીતે દુઃખદ્રારા મારી અખા ઉધાડવા સિવાય ખીને રસ્તા પણ શા છે?
જ્યારે બાળક કઈ રીતે માનતું નથી અને અવળાઈ કરવા લાગે છે ત્યારે એને શિક્ષા કરવા
શ્રી મધ્યબિન્દુ’
સિવાય મા-બાપ પાસે બીજો શા મા રહે છે? બાળક જો મા-બાપનું કહ્યું માને તે સવળ રીતે ચાલે–સારી રીતે વર્તે છે તેા આગળ જતં એના જીવ– નના સારા વિકાસ થાય છે, તે સારું ભણી શકે છે અને સારા સમજદાર બની શકે છે. પરન્તુ કુછ દે ચઢે છે તે જીવનને બરબાદ કરે છે અને દુઃખી થાય છે. એ બરબાદી અને દુઃખ એ દુષ્કર્માંનું Ο ફળ છે.
અને સંતાના ઉપર માતા-પિતા સમાન દયાળુ એ પરમેશ્વરને પણ પેાતાનાં ખરાબ સતાના ઉપર–દુષ્કર્માં કરનાર જીવા ઉપર શિક્ષા કરનારનું, દંડ દેનારનુ સ્વરૂપ પણ ધારણ કરવુ' પડે છે. અને પછી સજ્જતાના મ્તરમાં કરુણામૂર્તિરૂપે, આાનંદ– કદરૂપે આખી કરાવી રહેલા-પ્રકાશી રહેલા એ પ્રભુ દુષ્કી એના અંતરમાં યમરાજરૂપે પ્રકટ થાય છે. કર્મોના ફળથી કાઈ જ છૂટી શકતું નથી, કના અધ ભાગવ્યા વિના કાઈ ના છૂટકા થતા નથી એમ બતાવતા એના હાથમાં કખ ધનના પાશ છે. એ પાશ વડે એ જીવને બાંધી દે છે.
જીવ કેમે કરી અેનાં પાપોથી છૂટી શકતા નથી તા શું અને છૂટવા માટે કાઈ માર્ગો જ નથી ? મૂઢતાવશ પ્રાણી અસખ્ય પાપા, દુષ્કર્માં કરતા રહે છે. તેમાંથી એ કયારે છૂટી શકે? એ અસંખ્ય પાપેાથી અને એનાં ફળ ભોગવવામાંથી તા જીવ યુગને અંતે પણ છૂટી શકે નહીં. ઈશ્વરી નિયમની આ એક ભય કરતા છે. શું આ ભયંકરતાના અપાર સમુદ્રમાં કર્યાંય કાઈ કરુણાનુ` ઝરણું નહીં હાય ? અને ન હાય તે. ઈશ્વરને કરુણાળુ પણ કેવી રીતે કહી શકાય. અને જો ઈશ્વર એવા હાય તા તે પણ એક ધાર પાપી જ બની રહે છે કે જેણે જીવાને યાતનામાંથી ઊગરવાના કાઈ મા જ રાખ્યા નથી.
પણ ના, એ ઈશ્વર ભયંકરતાના સમુદ્ર જેવા છે છતાં તેમાં કરુણાને સમુદ્ર પણ ભરેલા છે. જીવ જ્યારે પેાતાનાં પાપાથી જાગે છે, અને જ્યારે પેાતાનું પાપીપણું સમજાય છે અને જ્યારે એ યાત– નાએ!-વેદનાઓમાંથી છૂટવાની પૃચ્છા કરતા નથી પણ પાપીપણામાંથી છૂટવાની ઇચ્છા કરે છે, જ્યારે એ પેાતાના પાપીપણાને પશ્ચાત્તાપ કરવા લાગે છે