Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ daiva AGU Fidel I dhana gura saurASTrasarI AcAryaepI vijayabhupaThArA sUrIpcarajI ma.sA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 73 tijaya vijaya cakka siddhava ke tamakI ' tatva triveNI " vyAkhyAtA "--saurASTra kezarI, zAsanaprabhAvaka prasiddha vakatA pa. pU. A. devazrI bhuvananasurIzvao mA. sA. "meka ''--madhurabhASI, mInI saurASTrakesarI pa. pU.A. devazrI vijaya yAratnasurIzvarajI mAM. sA yugAdideva prathama tirtha pati zrI AdizvaradAdAnAM pagalA, adhyAtmayAgI tathA zrI saurASTrakezarI gurUma'dira caraNa pAdukA pratiSThA prasaMge. temaja zrI namaskAra mahAmaMtra smArikA, tapasvI pU. sAdhvIjI zrI vinayaprabhA zrIjInAM ziSyA sA, udayaprabhA zrIjInAM ziSyA pU. sA. zIlaprabhA zrIjI tyA pU. sA. anaMtaprabhA zrIjInAM varSItapa purNAhuti nimiro. prakAzakaH zrI mukitakamalakezara caMdrasurIzvara jaina vidyApITha TUsTa
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : zrI mukita kamala kezara caMdrasUrIzvarajI jaina vidyApITha. "mukti dhAma" thalateja cAra rastA pAse mu. thalateja, tA. daheI gAMdhInagara hAIve amadAvAda 54 prata : 1000 mUlya : rU. 21-00 mRdraka : je. sI. enTaraprAIjha 13, kalyANa bhuvana, rIlIpharoDa, amadAvAda,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ saurASTra kezarI, pravacana prabhAvaka pa. pU. zrI vijayabhuvanarana surIzvarajI ma. sA.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasaga parimala sakala linidhAna zrI siddhacakrAya nama: ! zrI mukta kamala kezara ca`draprabhatra bhuvanaratna hemaprabha dhAratnasUridharajI sadgurUbhyA namaH / navapada dho dhyAna vi tume navapada dharo dhyAna ! > bhavika jIjJAsune brAjinazAsanane navuM hoya-mANavuM hoya, oLakhavuM hoya, tene zrI jinazAsananA hArda svarUpa pratyakSa jinazAsana svarUpa zrI navapadane eLakhavA paDe, zrI navapadamaya ja jinazAsana che. athavA navapada ane nizAsana e ekamekanAM paryAyavAcI zabdo che. zrI jinazAsananI sthApanA, maMDANuM traNa tattva upara AdhArita che. devatattva, gurutattva, dhama tatva, A triveNInAM pavitra saMgama svarUpa zrI navapada che.lokikamAM kahevAya che ke alhAbAda pAse triveNInA saMgama che. temAM snAna karanArA pavitra thAya che. para Mtu te triveIsa gama vyasaMgama che. jyAre navapada e bhAvatriveNInAM saMgamasvarUpa che. tethI je puNyAtmAone peAtAnAM AtmAne bhAvanAna karAvavuM hAya, anAdinoM krArmika melane dUra karavA hAya, temane A navapada svarUpa tattvatriveNImAM potAnAM AtmAne jhaboLavA paDe, snAna karAvavuM paDe. hajI sudhImAM koipaNa AtmA A navapadanAM pratyakSa ke parIkSa (apratyakSa) AArAdhanA vinA mekSe gayA nathI, jatA nathI ane jaze nahI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmika zuddhInuM mULa ArAdhanA-upAsanA che. ane te ArAdhana mATenuM pavitrasAdhana je koIpaNa hoya te te navapada che. navapadanAM guNagAna karavA caudapUvAo-tethI AgaLa vadhIne kahIe te kevaLajJAnI bha.paNa samartha nathI. je mahAmahimAvAna navapadanuM sAMgApaNuM svarUpa paNa hajI ApaNAM jevAM pAmara AtmAo jANI zakyA nathI. tenuM varNana te karI ja kema zakIye? chatAMya sajajane kahI gayA che ke zubhamAM yathAzakti prayatna karavo joIe. tethI ja te rItanI zakita, teTalI) tevIutkRSTa bhakti na hovAthI ja mahApurUSonAM AzayathI A kArya karavuM che. jemAM paMcaparameSThio kendrasthAne birAjI rahyAM che. evA navapadanI stavanA karatAM, vyAkhyAna karatAM varNana karatAM ghaNuM ghaNuM graMtha Aja sudhI pragaTa thayAM che. temAMthI ja sArasAra laIne ane mukhyatayA "paramapakArI, prasiddhavyAkhyAtA, saurASTra kezarI pU. A. - devazrI bhuvana ratnasUrIzvarajI ma. sA. nA AjathI lagabhaga cAlIza varSa pUrva prakAzita tavatriveNI nAme graMthanA AdhAre A graMtha taiyAra karavAmAM Avyo che.) graMtha pragaTa karavAnI preraNAM.... gata sAla phAgaNa mAsathI laIne cArtumAsa sudhI dIrdhakALanI sthiratAnI, saMbhAvanAthI ane traNe bhuvanamAM caudalekamAM ziratAja zrI nirmala (vimala) girIrAjanI zItala chAyAthI pUjaya gurUbhagavaMtanI sapreraNa zubhASiza, pretsAhana ane anumodanAthI pU. sA. zrI zIlaprabhAzrIjI tathA pU. sAdhvIjI zrI anaMtaprabhAzrIjIe tirthAdhipati zrI Adezvara dAdAnI Adarza svarUpa vaSItapa ArAdhanAne prAraMbha karyo. zrI sihagirIchamAM cArtumAsa-navvANuM yAtrA, temaja vaSItapanI smRtinimitte zuM karavuM? tenI vicAraNA karatA je parasepAsya pU. gurUdevanI asIma kRpAthI jIvananaiyA ArAdhanAnA mArge AgaLa vadhI rahI che, temanI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ preraNuM thaI..... adbhUta evI te preraNAM hatI. temAM triveNune saMgama che, (1) paMcaparameSThimaya navapadanI vicAraNA, eTale tenI stavanA | (devatatvanI ArAdhanA ) (2) te nimironuM sAdhana-pUjaya gurUdevano potAne ja graMtha tatvatriveNuM ( gurUtatvanI ArAdhanA ) (3) uddezya tapodharma anumodanA (dharmatatvanI ArAdhanA) A graMtha prakAzanane ekamAtra udezya...je paropakArI pU. gurUdaive A tatvatrayInuM svarUpa samajAvyuM. temanAM anaMtAnaMta upakAranI smRti sadA tAcha rahe, temanAM zubhArathI to kyAre paNa mukta na thaI zakAya. paraMtu pUjaya guradeve pote potAnI prAsAdikaprabhAvika vANImAM je porasI gayA tene lAbha bhavikAtmAo vizeSapaNe vAraMvAra le, pote navapadane jANe bIjAne paNa jaNAve. pitAnI sthiratA daDhatA-layalInatA thAya. AvA ja zubha uddezathI A graMtharatnanI saMracanA karavAmAM AvI che. A graMthamAM vizeSapaNe pU. saurASTra kezarIzrInI vANInuM amIpAna che. ane bIjA paNa mahApurUSonAM vacanAmRta upadezAmRtano saMgraha che. tethI AmAMnuM je sAruM che te pU. mahApurUSonuM athavA zrI jinazAsananuM che. ane je koI bhUla haze te amArAM pitAnAM chadmasthabhAvane Adhina che. zrIsaMghamAM varSamAM be vAra zAzvati oLInI ArAdhanA, Aso, maitramAsa daramyAna moTA pAye ullAsapUrvaka thAya che. ane zrIpALa mayaNArAsanuM vAMcana paNa sAruM thAya che e zrIpALa ane mayaNAM koNa? te navapadanI mahattA vizeSatA, upayogitA zI che? te navapadanI ArAdhanA zrIpALa mayaNue kevAM bhAva, kevAM u9lAsa, kevI zraddhA kevI daDhatA kevA caDatAM pariName ane keTalAM doSone TALIne karI hatI. te jANavAthI bhAvike pite paNa zuddha ArAdhanA karI zake, ane tevAMja utkRSTaphaLane pAmI zake. :
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ navapadanu svarUpa jANyAvinA tenAM pratye Adara, prema, zraddhA bahumAna pragaTe naho.... ane te kAraNe ApaNI ArAdhanA phakata dravya ArAdhanAnu ja birUda pAme tevI ana tIvAra dravyaArAdhanAnA A jIve karI ja che. have jIvane amRtAnuSThAnanI prApti thAya, evA zubha uddezathI A graMthanu AyeAjana karavAmAM Avyu che. A tatvatrayI svarUpa navapadamAM madhyabhAge gurUtattva che. dehalo dipaka nyAye devatatvanI oLakhANu ane dhama tatvanuM svarUpa samajAvanAra hoya tA te gurUtatva ja che. tethI apekSAe ema kahevAya che ke pratyakSa sadgurU sama nahI, parAkSa jIna upakAra" samarpaNa je gurUdeve saMsAranAM chakAyanAM TAmAMthI bahAra kADhayA, je pU. gurUdeve dIkSA ApI, je pU. gurUdeve sa MyamamAM sthiratA mATe Avazyaka jJAna ApyuM, ane tethI vizeSa AtmasvarUpanI eLakhANu karAvIne je pU. gurUbhagavaMte saMyamaArAdhanAmAM joma pragaTAvyu teja pragaTAvyuM te gurUtattva, janmadAtrI mAtAthIe adhiSTha upakArI evI pU. gurUmAtA svarUpa gurUpadane tathA te gurUtattvane yathAtathya roAbhA vavA dvArA anekAneka jIveAnAM tAraNahAra paramazAsaka prabhAvaka saurASTrakezarI pa. pU A bhagavaMta zrI bhuvanaratnasUrIzvarajI ma. sA. nAM pAvana caraNakamalamAM pUjyazrInAM gurUmaMdira caraNa pAdukA pratiSThA prasaMge samapa' karatAM harSAzru AnaMdAzru samAtAM nathI, he pApAsya gurUdeva ApatI ni :spRhatA. ApanI svAdhyAya priyatA, ApanI saraLatA, ApanI zAsana rasikatA ane AtmalInatA visaryA sirAtAM nathI. AvAM anekAneka guNAla kRta pU. gurUdeva je guNA Ape prakRSTapaNe pragaTAvyA tenI yatkiMcita chAMTa amArA jevAM pAmara AtmAe pAme, teja A prasaMge abhyacanA che. je sUrIdenI pAvananizrAmAM A varSItapa ArAdhanAnA vizeSa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ saraLa svabhAvI pa. pU. pravatinI sA. ma. zrI maNuzrIjI ma. sA. A anaMta upakArI gurUdeva... ApanA apratima aneka guNo yAda Ave che, ApanI smRti manane bhiMjavI jAya che. apanA AzIrvAda opano upakArathI Aja 30-30 AtmAo saMyama paMthe vicarI rahyA che. basa evA AziSa varasAvo ame sahu AbhazreyanA mAge AgaLa vadhIe. lI, ApanA upakAraNa vinayavRMdanI vaMdanA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaya pasAra thayuM. te vatamAna gAdhipati yuvAna pratibodhaka 5 pUjaya AcArya devazrI hemaprabhasUrIzvarajI ma. sA. tyA, je sarIvaryanI pAvanakArI zubhanizrAmAM A mAMgalika dIrdhatapanI puNavRti thaze, te madhurabhASI mInI saurASTra kezarI pu. AcAryadevazrI yazoratnasUrIzvarajI ma. sA. tyA je gurUmAtAnAM tapabaLe preraNA baLe, atyAranI sthitIe pahoMcyA te paramapAvana gurUvaryAtmI zrI vinayaprabhasmIjI ma. sA.nA caraNamAM paNa vaMdanA he ! saMkalanakAryamAM sahayogI bananAra pa. pU. A. devazrI yazetna surIzvara ma. sA. nAM vidvAna ziSyaratna svAdhyAya premI. pa. pU. munirAjazrI rAjayazavijayajI ma. sAheba. pa. pU. munirAja zrI zIlaratna vijayajI ma. sA. sahavati sAdhvIvRMdaH pU. sA. zrI caMdraprajJAzrIjI ma. sA. zIlaprabhAzrIjI ma. sA. anaMtaprabhAzrIjI ma. sA. puNyayabhAzrIjI ma. thA A sukRtanAM sahabhAgI sarve nAmI-anAmI vyaktione dhanyavAda li H gurUkRpAthI sA : udayaprabhAzrI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navapada mAhAsya sAra lekhaka gurUkRpAkAMkSI cAga asaMkhya je jina kahayA, navapada mukhya te jANe re". teha taNe AlaMbane, Atama dhyAna pramANe re | zrI vIra jinezvara upadize.. ane taRddhino dhaNI anaMta avyAbAdha sukhane svAmi anaMtAnaMta guNono bhaMDAra evo A ApaNe AtmA che. chatAM te anaMtaprakAre riddhi - siddhi samRddhine svAmi atyAre sAva nirdhana avasthAmAM pitAnuM sAna - bhAna gumAvIne, pitAnI zuddhI gumAvIne, bhikhArInI jema saMsAra paribhramaNa karI rahI che. karmarAjAne nacAvyo nAcI rahe che. jIvonAM je be prakAra che. temAM siddha bhagavaMtanA jIve potAnI akhUTa saMpattinuM pragaTIkaraNa karI lIdhuM che anaMtAnaMta karmaparamANuothI avarAyelI, dabAyelI naSTaprAya thaI gayelI pitAnI AtmasattAne pitAnAM anaMtajJAna darzanAdi anekAneka guNene pragaTAvI lIdhI che. jyAre enAM je bIjA prakAramAM ApaNe badhA samAIe te saMsArI jIva paNa sattAno apekSAe to anaMtajJAna darzana cAritrAdi guNone mAlika che. paraMtu mithyAtvamohane Adhina saMsArI jIvanI AtmasattA, Atmika rUdhi apragaTa che avarAyelI che. dabAI gaI che. te Rddhine pragaTa karavA mATe paramakarUNA pradhAna jinazAsana ane temAM paNa zrI jinazAsananAM sthApaka - pravartaka asImakarUNAdhAra, zrI arihaMta paramAtmAe saMsArIjIvane pitAnI atyAranI rAMka avasthAmAMthI chUTavA mATe. mahAmUle e rasto batAve che samyagra dazana jJAna cAritrarUpa mokSamArga ane tenI ArAdhanAnuM prabaLa sAdhana je koipaNa heya te te che zrI siddhacakra,
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ je cakra, je yaMtra siddha thayeluM che, jene siddha karavA koI vizeSa -parAkrama purUSArthanI jarUra ja nathI. ane je yaMtranA mastaka bhAge pite siddha paramAtmAo birAjelA che evuM A siddhacakarUpa mahAmaMtranuM mULa pragaTIkaraNa te khuda tIrthaMkara paramAtmAo ja kare che.. jIvonAM prakAra judAM, chanI lezyAo judI, pariNatI judI, tethI jIvanI ArAdhanA mATenI rUci paNa svAbhAvika paNe judI ja hoya tethI kahevAya che ke "ga asaMkhya je jina kahayA" - zrI jinezvarIe mokSamArgamAM mULamArga eka hovA chatAM apekSAbuddhie asaMga kahayAM che zrI jinazAsana badhAM ne eka lAkaDIe hAMkatu nathI. paraMtu dravya kSetra kALa bhAvanI apekSAe jIvonI zakti -lezyA - pariNAmane AzrayIne zrI jinazAsanamAM ArAdhanAnAM asaMga kahayAM che. zrI arihaMta padanI prApti vIzasthAnakanI ArAdhanA dvArA karavAnuM te kAraNe ja kahyuM che keIka jIvane jJAnapadamAM rUci hoya, keka ne darzana padamAM - koka ne cAritrapadamAM keka ne sevA - bhakti - vinaya vauyAvacca - tIrthayAtrA - vi. A sarve gomAM pradhAna je kaI hoya te navapada ArAdhanA che. zrI jinezvara paramAtmAone sadAkALa mATe eka ja upadeza che ke A jagatamAM tAre zatrutA rAkhavAnI che te phakata karmazatru sAme. bAkI bAhaya jagatamAM dekhAtAM badhAM zatruo nimitta mAtra che. jIvane sAce zatru - prabaLa zatru - guptazatra hoya te te karma che. paraMtu kamarAjA mahAbaLavAna che. je karmarAjAe devAdhideva tIrthaMkara paramAtmAone raMjAyA - baLavAna evA cakravati - vAsudeva baLadevane viTaMkhyA je karmarAjAe bhalabhalA bhUpane bhUpitA karI dIdhA - tenI sAme mohanidrAmAM paDelAM rAMka jIva kevI rite laDI zake? jhajhumI zake ? lAla AMkha karI zake?
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 te mATe ja zrI tIrthaMkara devoe potAnAM prabaLazastra - sAdhanA svarUpa zrI siddhacakrarUpa mahAprabhAvazALI, mahAmahimAvaMta cakranI bheTa bhavione ApI che. cakravationAM cakrane prabhAva temanAM pUrNa hoya tyAM sudhI - temano hayAti sudhI ja hoya che. jyAre A siddhacakrane prabhAva trikAlAbAdhita che. tenI ArAdhanA zuddha ane yathAtathya karanAra A bhava - parabhava - ane bhavobhavane vize sukha - saMpadA - zAMti Arogyane pAmIne pitAnA aMtima lakSya Akharo maMjIla svarUpa sihanivAsane pAmI zake che. A mahimAvaMta siddhacakramAM A jagatanI uccAtiucca paramocca evI pAMca vyaktio pAMca padonI sthApanA eTale ke paMca parameSThinI sthApanA karavAmAM AvI che. A parameSThiomAnuM dareka pada ati mahimAvaMta - gauravavaMta aciMtya prabhAvazALI che. jyAre eka eka padane mahimA apUrva heya, te paMca parameSThio bhegAM thatAM tenA mahimAne kaI pAra rahe khare? A navapada svarUpa siddhacakramAM pAMca prakAranAM dhamIo - ane temAM rahelAM cAra prakAranAM dharmanI pratiSThA thayelI che. ApaNe pitAne AtmA ja navapada svarUpa che. ApaNe AtmA ja purUSArtha parAkrama ane bhAvanAnAM baLe arihaMta banI zake che. AThe karmanA kSaya dvArA siddhipadane meLavI zake che AcAranAM pAlana dvArA bhAvAcArya banI zake che svAdhyAya ramaNatA dvArA upAdhyAya banI zake che svaparanuM Atmahita sAdhavA dvArA sAdhu padane pAmI zake che anaMtajJona - dazana - cAritra e ApaNAM AtmAnAM ja potAnAM Atmika guNe che ane tenuM pragaTIkaraNa ta5rUpa bhaThThImAM nAkhIne karI zakAya che. evI rIte paMca parameSThi svarUpa AtmAne banAvavAnA asaMkhya
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhanAmAM mukhya sAdhana, pramukha zastra mahimAvaMta maMtra yaMtra - taMtra - cakra - jekeI hoya to te zrI siddhacaka ja che anekAneka viziSTatAthI bharelA A navapadanI eka viziSTatA e che ke AmAM koI vyakitanI pradhAnatA nathI kAraNa zrI jinazAsana vyakita pradhAna nathI. paraMtu guNapradhAna che guNAnurAgI che. tethI te prakAranA guNene dhAraNa karanArA traNekALanAM parameSThionI sthApanA A navapadamAM thayelI che. ApaNe AtmA jema akhaMDa - akSaya - akSara che tevI ja rIte A navapadanAM navanA AMka paNa akhaMDa che. tene guNakAra bhAgAkAra vi. karatAM mULanavano AMka kAyama rahe te tenI viziSTatA che. evAM A mahAmahimAvaMta, acitya prabhAvazALI navapadanuM dhyAna bhavijano apUrva bhAllAsa, vollAsa, akhaMDa zraddhA ane trikaraNa zuddhI vaDe karIne pitAnuM Atmika kalyANa sAdhe eja abhyarthanA...
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ApyuM dravyadAna... karI bhakti samyaga jJAna. " za. 1111 zrI pa. pU. A.deva zrI yazerana surIzvarajI ma. sA. nI preraNAthI. pUjya munirAja zrI rAjayazavijayajI ma. sA.nI preraNAthI rUA. 5100 gIradhArIlAla kAnajI verA amarelI vALAnI mRtI nimitte haste-caMpakabhAI vorA rU. 1111 maNIlAla maMchArAma annapUrNA hiMgavALA thalateja, amadAvAda. 5 pU. sA. zrI vinayaprabhazrIjI ma. sA. nI preraNAthI 2. 5000 zrI dAdAsAheba pagalA jaina saMghano bene taraphathI jJAnakhAtAmAM. 2. 2000 zrI boTAda jaina saMgha jJAnakhAtAmAMthI. za. 1000 zrI navaraMgapurA jaina saMdhanI baMne taraphathI jJAnakhAtAmAM 2. 500 puSpAbena kAMtilAla zAha navaraMgapurA, amadAvAda. rUA. 500 zrI vijayacaMdra sUrIzvarajI jana jJAna maMdira (jJAnakhAtAmAMthI) navaraMgapurA, amadAvAda. rU. 500 pa. pU. A. zrI svayaprabhasUrIzvarajI ma. sA.nI puNya smRti nimitte ha. anubhAI (salAla) pa. pU. sA. zrI kanaka prabhAzrIjI ma. sA. nI preraNAthI rU. 251 zAhapura maMgaLa pArekhane khAca jaina upAzraya jJAnakhAtAmAMthI rUA. 251 rasikabhAI jaina marcanTa, amadAvAda.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. rUA. 101 pa. pU. sA. vizvaprabhAzrIjI ma. sA. nI preraNAthI | zrI udayaprabhAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI............... pU. sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma. sA. nA ziSyA 5. sA. rUA. 5001 zrI zAhapuro jaina ve. mU. saMdhanI zrAvikAo taraphathI ' jJAnakhAtAmAMthI zAhapurI-kelahApura rUA. 501 caMdrahAsabhA maNIlAla trivedI jainanagara, amadAvAda. rU. 501 haMsAbena vinodabhAI sutariyA amadAvAda(rU101 padamAbena pradhabhAI vakIla jenanagara, amadAvAda, rUA. 101 mane ramAbena araviMdabhAI hAjI , rUA. 101 dipIkAbena jItendrabhAI zAha borIvalI rU. 151 mumukSu bhAratIbena harakhacaMda cheDA nAlAsopArA rU. 151 nItA umarasI cheDA dahIsara rU. 2000 pi.he. jenanagara saMdhanA jJAnakhAtAmAMthI amadAvAda
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ "sAbhAra grahaNa svikAra je ciMtAmaNI maMtrArAdhanAnAM puNya pasAye gratha lekhananI preraNA jAgI. anukuLatA maLI te maMtrAdhirAja. zrI ciMtA maNIne kroDAnakoDa vaMdanA ho! (1) prathama AbhAra zrI siddhacakrane. zrI zAsana rakSaka devane jemanI kRpA prasAdathI A kArya nivina paripUrNatAne pAmyuM che. (ra) dvitiya AbhAra dikSAdAtA, jJAnadAtA, AziSadAtA, trAtA, bhrAtA mAtA adazya kRpA varSAvatA saurASTra kezaro paropakArI prAgurUdeva zrI vijaya bhuvana rana surIzvarajI ma. sA.ne. (3) tyAra pachI traNa svikAra paramakRpALu gurUdeva AcArya zrI yazorana surIzvarajI ma. sA. no. jemanAM kRpAziSa maMjUrI - pretsAhanathI. ja A graMtha saMkalana lekhana sukara banyuM che. aMtima AbhAra te nimittane je nimitte A graMtha prakAzita thaI rahyo che te vaSItapa ArAdhanAnI bhUrIbharI anumodanA vAraMvAra AvI utkRSTa tapArAdhanAo thatI rahe. ane puNyAtmAo Atma sAdhanAmAM AgaLa vadhatAM rahe e maMgala AziSa ! li muni rAjayazavijya.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI gurU stutI (1) sanmAga daza bedha dAtA, kRpA ati varSAvatAM Azraya ane Adara thakI, amaraMkane uddhAratAM, AnaMdamUti svabhAva magna, saralatAdi guNe je bharyA, zrI bhuvanaratna surIjI nA caraNamAM, dInabhAvathI he vaMdanA : je gurUnA mukha pavathI nikaLatI, vANI vipatti hare, je gurUnA mahimA thakI bhavijane, saheje bhavAbdhi tare; je gurU nispRhatA ane saralanA, jJAnAdi guNe bharyA.. te AcArya bhuvanaratnasurIjI, dIThe, duHkha visaryA. jenA anugrahavaDe thati zuddha buddhi, jenI sadaiva nirmaLa ati zAMta daSTi, mArA hitArtha manamAM dina rAta ciMte se, se haje namana te gurU pAdapame jeo nirmaLa jJAna darzana ane cAritryathI dipatAM, jeo zreSTha manobaLe pariSaha ne saMkaTo jhIlatA sAdhI saMyama sAdhanA svaparanuM kalyANa jeo kare, te upakArI gurUtaNuM caraNamAM, sau bhakti bhAve name. (5) jema kesarIne nAda suNI, jharI jAya mada gajarAjane, saurASTra kesarI bhuvana vANIe, nAza thaye mithyAtvane; bhavya taNAM haiyyAmahI, zraddhAtaNa kaLI khIlatI adhyAtmanA upavana thakI, kesaranI kIrti prasarati. bhuvanatraNa dipAvavA gurUvare, tyAgI badhI mehanA, varavA muktine mALane munivare, mukI badhI kAmanA, namatA kezara surInA caraNamAM, rAkhI sadA dhIratA, rahIne caMdrasUrIjInA caraNamAM, pAmyA ghaNuM vIratA.. (4)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 * (7) pravacana zakti hatI jehanI, sau munigaNathI nyArI, tehathI ujavala zobhI rahItI, kezara kerI kyArI; jinazAsanamAM kIrti jehanI, sarvatra phelAIti sArI, guNa tamArAM huM pAmu gurUjI, AziSa gho evI yArI. agaNita akathya guNe taNAM, bhaMDAra gurUdeva mAharA, nathI zakita buddhi toya bhAva, uchaLe aMtarataNuM, guNa taNuM guNa gAnathI, pherA TaLe bhavabhava taNAM, vizvAsa thakI jIvana samapara, zvAsamAM zata vaMdanA, zrIpALa mayaNanA jIvana rahasya . "avara anAdinI cAla. nitanita tajIe che..." anAdinAM anaMtakALanA bhavabhramaNa daramyAna jIve badhA prakAranAM dharmAnuSThAno anaMtIvAra sevyAM che je anaMtIvAra dIkSA grahaNa karo, anaMtIvAra siddhacaka ArAdhanA paNa karI. chatAM uddhAra na thayo tenuM zuM kAraNa? navapada siddhacakanuM mAhA... to ghaNuM ja che tenI ArAdhanAthI thatAM Ihalaukika-pAralaukika tAtvika-AnuSagika lAbho ghaNAM che. AvuM badhuM sAMbhaLIe chIe, mAnIe paNa chIe. chatAM pitAne tene tevuM uttama anubhava-phaLa kema maLatuM nathI. tenuM kAraNa darzAvatA padmavijayajI ma. sA. kahe che ke "siddhacaka vara sevA kIje narabhava lAho lIje ja vidhipUrvaka ArAdhana karatAM, bhavabhabha pAtika chIe. bhavijana bhajIejI... avara anAdinI cAla nitanita tajIejI..." zrI siddhacakranI ArAdhanA karavI, eja durlabha manuSyabhavanuM uttamaphaLa lAho gaNAya. ghaNAM ghaNuM mahAnapUNyanA udayathI manuSya janmanI prApti thAya che. temAM vizeSa pUnyarAzi bhegI thAya tyAre AtaMdeza - jyAM dharmane vAsa che tenI prAptI thAya che tevAM sADA pacIsa ja - AryakSetra che. temAM vizeSa vizeSa pUNyavRddhi thAya tyAre uttamakUla zrAvaka
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirogI zarIra-sarvAga saMpUrNatA dIrdhAyuSya vi. nI prApti thAya che. tethI paNa pUNya prakarSa vadhe tyAre jIvane paropakArI paramapAmya, evAM devagurUdhamanI sAmagrI maLI Ave che. tethI je jIva karmarAjAnAM cakrAvA svarUpa ATalAM kaThAM pasAra karIne, ATalI sAmagrI meLavI. zakya hoya, tenuM te kartavya eka ja heya, devagurUdharma zrI siddhacakanI vizeSa vizeSa ArAdhanA vidhipUrvaka upAsanA dvArA manuSyajanmanuM sAcuM phaLa meLavavuM. siddhacakranI ArAdhanA karanAranAM bhavabhavanAM karmo khape che e pUjyapadmavijayajI ma. nI vAtamAM ApaNane kaI zaMkA-virodha nathI, paraMtu teo AgaLavadhIne je kahe che te ja ApaNAM mATe. pratikuLa vastu che. avara anAdinI cAla nitanita tajIejI" bhajIe tyAM sudhI to kAMI vAMdho nathI. paraMtu tajIejImAM ja moTo vAMdho che. jene kaI sAMdho nathI. ane jIvanamAM anAdinAM vyarthabhavabhramaNa sarva dharmapurUSArthanI niSphaLatAnuM mULa kAraNa gupta rahasya paNa eja che ke jIva dharmArAnAo ghaNI kare che. paraMtuM tene uddeza-lakSa nakkI karato nathI. dharmArAdhanAo saMpUrNa vidhi sAcavIne karate nathI ane vidhi sacavAya te AgaLa vadhIne pathyanuM pAlana karatA nathI. je koI paNa vyakita uttama evI rasAyaNa-bhasma jevIke suvarNa bhasma motI-paravALAnI bhasma vinuM sevana karatA hoya tene zarIranAM ArogyanI kAMtinI prApti thAya ja. paraMtu kyAre ? je rasAyaNanuM sevana kare. tenA pathyanuM pAlana kare che paraMtu je pathyanuM pAlana na sacavAya to zuM thAya? rasAyaNa phUTI nIkaLe. Arogya te bAjumAM rahyuM, navi upAdhi ubhI thAya. dharmArAdhanAo rUpI rasAyaNanAM sevana vakhate eja rIte jIvane... pazyanAM pAlana svarUpa pitAnI anAdinI je nabaLI cAle che te choDavuM Avazyaka gaNAya. UtkRSTha dharmAnuSThAna karanAra chava paNa pitAnI anAdinI cAla svarUpa krodha
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAna, mAyA, lAbha, rAga, dveSa, uSya madamasarane choDato nathI, tethI ja karIne je dharmAnuSThAnanuM anupama-alaukika aphATa aparimita phaLa jIva Icche che tenI prApita tene thatI nathI. te mATe ja dharmanI vyAkhyAmAM mahApuruSa kahe che. "vacanAdyanuSThAnAt avirodhAt yathoditam / maitryAdibhAva saMyukta tad dharmam iti kirtyate // kaI paNa anuSThAna dhamanI upamAne kayAre pAme? sarvajJanAM vacanAnusArI kriya hevI e tenI prathama zarata pitAne mana phAve tema temAM pheraphAra karIe, kALane bahAne temAM mana ghaDaMta mana sudhArA karIe. te pachI te dhamanI UpamAM kevI rIte pAme ? dharmanA nAme karAtIkriyA...e dharmanA mULa siddhAntanI virUddha na hovI joIe. dayA e dhamamAtranuM mULa hovA chatAM je dharmanAM nAme hiMsA thatI hoya te tene dhama kema kahevAya? koIpaNa anuSThAnane dharma banAvavA mATenI mukhya... pramukha zata hoya to te vyAdibhAva saMyukatama che karAtuM dharmanuM anuSThAna mautrI-pramoda karUNane mAdhyasthabhAvathI yukata-saMyukta hoya te ja te dhamanI upamAne - lAyakAtane pAme oLI ArAdhanArA jIvamAM je kaI AtmA pratye dUSa-gusso krodha vatate heya, maitrIbhAvathI tenuM citta vAsita na heya te tenuM dharmAnuSThAna paNa IcchitaphaLane kevI rIte ApI zake? ArAdhanA karavA chatAM ArAdhakamAM potAnAthI zreSTha caDatA guNavAna cha pratye pramodabhAva vatata na hoya ane ekalI ISya matsara asayA pravartatI heya, IrSAnA AgamAM dinarAta baLanAra vyaktinI ArAdhanA e dharmAnuSThAna kema bane ? jyAM cittamAM zAMti nathI sthiratA nathI. tyAM ArAdhanAnAM AnaMdane hRdayamAM jagA ja kyAMthI maLe ? pitAnAMthI UtaratA jIvo pratye ArAdhakanAM manamAM bhAvadayA karUNane badale aham paNuM, caDhiyAtApaNuM juyutsAbhAva pravarte te tenI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 ArAdhanA saphaLatAnAM zikhare kevI rIte paheAMce ? TamAsI tapa karanArA ArAdhaka jyAre navakArazInAM paccaphakhANu karanAra puSpAtmAnI praza sA, anumedanAM kare manamAM AnaMda pramAda lAve tyAre tenI ArAdhanA phaLavatI bane. siddhacakrane ArAdhaka AtmA dharmAbhimukha jIvone joine temanAM pratye dveSabhAva, tucchakAranA bhAva tiraskAraneA bhAva dhAraNa kare te| te yeAgya na ja gaNAya. koIne paNu dharma bhAge pravatAvavA preraNAM karavI, upadeza ApaveA. samajAvavA prayatna karaveA para tu bhavitavyatAnA yAge keAi jIva naja samaje, te tenA pratye paNa tiraskAranuM ANutAM-madhyasthabhAva lAvavA te ja sAcAM dhamInI nizAnI gaNAya che. A apekSAe zrIpAlamayaNAnAM jIvana prasaMgeA khAsa vicAravA jevAM che. mayaNAnI dha zraddhA agatA-kevI ? khaDaga jevI, peAtAnA sagA pitA mAlavadezane ganna sAmA pakSe haiAvA chatAM....siddhAntanI bAbatamAM peAtAnI latraya hovA chatAM mayaNAnuM dhaiya, sthiratA, aDagatA...... vicAratAM atyaMta bahumAna utpanna thAya. jyAre saMpUrNa` sabhAmAM hAjI hAjI karanArA khuzAmatiyAone meLeA maLyA hatA tevAM samaye kama'vAdanI daDhazradghA vinA, pariNAma azubha Avaze. tenI khAtrI hevA chatAM kANu... karmavAdanA pakSa sthApana karI zake ? (2) mayaNAne varavA mATe pratyakSa zrIpALa kuMvara khararANA tarIke AvI haeNAcyA che temanuM pratyakSarUpa kADharAgathI gherAyeluM zarIra jovAM chatAM ''mayaNA mukha niva pAlaTe mana na ANe kheda nAnInuM dIThuM have re tihAM nAhIkIyeA vibheda" sa'pUrNa jIvananA AdhAra je prasaMgamAM che tevAM prasaMge bhalabhalA anubhaviya paNu calita thaI jAya. DAlI jAya tyAre A yuvAnavayanI bALA peAtAnAM sukha para khedate paNa dhAraNu kastI na hatI, eja temanI sAcI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhA dharmazraddhA dharmAsyA ane evI rIte jyAre dhamane vaLagI. rahevAmAM Ave, parIkSAnA prasaMge dharma sAcavavAmAM Ave te prasaMga. Ave--dharma paNa sahAyatA kare ja.... (3) jyAre uMbarANa paraNavA AvyA che tyAre te zarIranI apekSAe. rogI che (ha) paraMtu mananI apekSAe ke nirogI ? tenA kaMThe uddagAra zuM hatA........... "tava uMbara eNI pare bhaNere, anucita e eha bhUpAla, na ghaTe kaThe kAganere muktAphaLanI mALa re....... rUparUpanI aMbAra samI yauvanavatI rAjakanyA pitAnI IcchAthI mAlavapati Apato hovA chatAM pitAnI zAririka avasthA jANIne spaSTa nakAra bhaNa... tethI vizeSa mananI niregItA suMdaratA zI heya. (4) pitAnAM utAre AvyA pachI paNa zrIpALa mayaNAne samajAvavA prayatna kare che ke suMdarI ? tuM hajI paNa vicAra kara, koI paNa kArya uMDe vicAra karIne ja karAya. he suMdarI ? mArI saMgatathI tArI kaMcanavarNa kAyA bagaDI jaze. viNasaze hajI tamAre-mAre vizeSa. paricaya prema paNa thayuM nathI. tethI mArA jevA keDhiyA sAthe the sneha rAkho, zrIpALanAM mananI nimaLatAM-addabhUtatAM ni: spRha bhAva kevo pitAnAM svArthanI koI vicAraNA nahIM. koI viSayAbhilASa nahIM. paraMtu bIjAno sAmAnA ja hita vicAranArI buddhinA dhAraka zrIpALa hatA tyAre temaNe ArAdhanAnA vAstavika phaLa meLavyA che. (5) bIjI bAju mayaNAsatinI niSpakaMpatA kevI "pazcima ravi navI ugame re le, jaladhi na lope sImare. sati avara Icche nahIM re le jA jIve tyAM sImare..... pitAnAM pitAe gussAmAM AvezamAM, jenI sAthe hastameLApa karAvyo che, je pote cepIrogathI gherAyelI vyakti che ane te vyakti
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pote ja jayAre mukta thavA-sUcana karatI hoya tevA samaye tene vaLagI rahevuM eja sAce sati dharma, pativratA dharma, patinAM sukhadu:kha Arogya-anArogya badhAM prasaMgomAM bhAga levo, manamAM ochuM paNa na ANavuM ATalI nAnI yuvAnavaye mayaNue sati dharma kevo jALavyo. (6) sadagurUnI upamAne yathArtha TheravatAM evAM zrI munisuMdarasUrIjIe batAvela siddhacakranI ArAdhanAnA pAye jayAre zrIpALamahArAjAne kaDha roga nAza pAme, kaMcanavaNI, nirArogI kAyA thaI, ne potAnAM mesALe jyAre pitAno meLApa thayo. ane sarva hakIkata jANIne jyAre prajAmALe kahyuM ke, "meM tuja duHkha devA bhaNuM jayavaMtAjI, kIdhAM kaDI upAya guNavaMtAcha duHkha TaLIne sukha ja thayuM jyavaMtAcha, te tuja pUnya pasAya" jyAre pitAne saMpUrNa vijya thayo che pote sthApelA karmavAdanAM pakSanI vijaya patAkA jyAre pote hArela pitA ja | laherAvI rahyA che evA samaye - mayaNue - samakitanAmA pramukha lakSaNanAM darzana kevAM kara vyA. mayaNAM kahe suNe tAta-jamavaMtAjI, IhAM nahIM tuma vAMka, jaya, jIva sayala vaza karmane jayavaMtAjI"kuNarAjA kuNa raMka-guNavaMtAjI" kahevAtAM sAcAM dhama, sAcAM ArAdhaka samakitInuM Aja lakSaNa heya che ke" teo pitAnA ghera aparAdhInuM manathI paNa kharAba ciMtavattA nathI. ane pitAnA kamene deSa - nimittone ApatA nathI. evI uttama mAnasika sthiti thAya, e mAdhyasthabhAva - karUNAbhAva manamAM ghUMTAya, tyAre ja ArAdhanA - dharmanA nAmane pAme che. bAkI sAdhAraNa kakSAnAM jIvo te prasaMganI tAkamAM ja heya - kayAre lAga Ave ne huM badale vALuM - uttama AtmAonI uttamatA temanAM AvAM kaTInAM prasaMge jhaLakI uThe che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ (7) padeza paryaTana jatI veLAe zrIpALa nAM mAtA tyA mayaNune upadeza, sUcana zuM hatuM? zvAsanI sAthe je zarIrane saMbaMdha che te ja saMbaMdha dharmanI sAthe rAkhaje siddhacakra ArAdhanA jApa dhyAnane kayAre paNa visaratAM nahIM. uttama dhamI AtmAo phakta kaparAM samayamAMja dhamane yAda karatAM nathI. paraMtu sadA kALane mATe dharmamaya jIvana vitAvatA hoya che. (8) ThekaThekANe zrIpALa kuMvare dhavalazeThane mRtyunAM mukhamAMthI bacAvyA prathama bambarakoTanAM mahAkALa rAjA pAsethI choDAvyA tyArabAda rasaMcayA nagarInAM kanakaketu rAjAe paNa dArInI sajArUpe phAMsI pharamAvI hatI, tyAMthI choDAvyA. chelle kekaNa dezamAM ThANa nagarInA vastupALa rAjAnI sabhAmAM DuMbhanA kalaMkanuM kArasthAna pakaDAyA bAda jyAre rAjAe dhavalazeThane haNavA dhAryA tyAre paNa dhavalazeThane choDAvanAra zrIpALa ja hatA. AvAM - aparAdhInI oLakhANa zrIpALa kevI rIte ApatAM ? "eha muja pitA samAna" ane chellA kalAyamekasa rUpe.. zrI pALane mAravA IcchatA dhavala pote pitAnA ja pApabhArathI jyAre maraNa pAme che te samaye zrIpALanI "sajajanatA uttamattA, dhArmikatA, ArAdhakabhAva kevo ?" zrIpALa dhavalane sArI zraddhAMjali arpe che, zokamanamAM dhAraNa kare che eTaluM ja nahIM jyAre pitAnuM caMpAnagarInuM rAjya pAchuM - meLavyuM tyAre, dhavalazeThanAM putra vimalazeThane kauzAMbI nagarIthI teDAvIne caMpAnagarInAM nagarazeTha pade sthApana kare che mATe ja kahyuM che ke "upakArISa yaH sAdhu, sAdhutama tasya ke guNaH ! apakArISa yaH sAdhu, sAdhutvama tasya nizcala !! upakArI pratye sArI, suMdara Adara - satkArane vyavahAra badhAM rAkhe temAM uttamatA zI? paraMtu je pitAne hADohADa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ aurI pagale pagale pitAne satAvanAra - raMjADanAra pratye - paNa pUrNasaddabhAva premabhAva mAdhyasthabhAva rAkhe te ja sAcI sajajanatA kahevAya - AvI sajajanatA Ave tyAre jIvanamAM dhama je rIte khIlI uThe che tenAM je amApa - phaLa maLe che tenuM varNana zAstromAM ThekaThekANe vAMcavA - sAMbhaLavA - male che uparanAM badhAM udAharaNemAMthI jovAnuM - jANavAnuM - samajavAnuM utAravAnuM eka ja che ke maitryAdibhAva sahita hoya te ja dharma kahevAya bAkI kAyakaleza. evAM A dharmanAM phaLanA mukhya be prakAra paDe che (1) tAtvika phaLa (2) AnuSaMgika Product By product jema khetara kheDa kheDuta dhAnyane Iche, che dhAnyae tAtvika phaLa che. mULa Product che. tevI ja rIte dharmanuM tAtvika phaLa mokSapadanI prApti kahevAya. tethI dareke dareka nAnuM moTuM dharmAnuSThAna mokSapadanI prApti, karmakSayanAM dhyeya pUrvaka ja karavAnuM hoya che. (2) AnuSagika phaLaH khetaramAM jayAM hajAramaNa anAja pAtu hoya tyAM ghAsanAM te gaMja ja khaDakAya ghAsae khetInuM AnuSaMgika By Proauct phaLa che. tevI ja rIte dharmanAM prabhAve jayAM sudhI ArAdhakane siddhi gatinI prApti na thAya tyAM sudhI saddagati - uttama saMyoge, devagurUdhamanI sAmagrI anukuLa parivAra jana vigere aneka sukha maLe. mukhya phaLa te zivagati ja che. dharmanA phaLanAM bIjAM paNa be prakAra paDe che. (1) anaMtaraphaLa (2) paraMparaphaLa.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) anaMtara aMtara, vinAnuM taratamAM maLanArUM phaLa koI ema vicAratuM hoya ke dharma te kALAMtare phaLe che te te saMpUrNa vAta na kahevAya. kAraNa dharmAcaraNa ane tenAM phaLamAM aMtara hetuM nathI. cittanI prasannatA e dareka dharmAnuSThAnenuM turatamAM maLanAra phaLa gaNAya che. (2) paraMpara phaLa... jayAre paraMparAthI maLatAM sadagati sukhasAmagrI e paraMpara phaLa kahevAya che evI rIte dharmanuM svarUpa, ArAdhanAnuM svarUpa, ArAnAnA prakAre, ArAdhanAnI vidhi avidhi ArAdhanAnA vAstavika - avAstavika phaLane jANIne je ArAdhanA karAya, anAdinI avaLI cAlane je choDI devAya to zrIpAla mahArAjAnI jema sagatinI paraMparA sAthe zivagatInI prAptI sulabha bane. evA zivagatI svarUpa anaMta avyA bAdha sukhane jIvamAtra navapada ArAdhanAnA pAye pAme eja A navapada svarUpa jaNAvavAno hetu che ane A nUtana prayAsanuM je kaI paNa phaLa hoya te tenA phaLa svarUpe. "zivamastu sarva jagataH parahita niratA bhavantu bhuutgnnaaH| doSAH prayAntu nAzam, sarvatra sukhI bhavatu leokaH / "
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra5 mokSamArganI ArAdhanAnuM hArda" zrI jinazAsanane sAra koI pUche te kahI zakAya - navakAra jIvananAM sAranI kaI pRcchA kare to. batAvAya - ArAdhanA - upAsanA ArAdhanA mATenuM mAdhyama, sArabhUta tatvanI gaSaNa karanArane batAvAya...navapada...evAM A sAramAM sAra - parogya sAra - navapadane sAra TUMkamAM kahevo hoya to zrI navapadane eTale ja mehamAne sAra che. kRtajJatA bhAva.. zAstromAM ThekaThekANe be prakAranAM mArgo batAvAya che (2) je re baMdha nA, mati nati mameti badhyate jantuH, namemati pramucyate / (2) sAcavo mahetu sthAt, saMvane mokSa mALakhuM itIya mAhatI muSTi ranyadasyAH prapaJcanam // (3) zreyazca preyazca dvayameva panthAH / / tevIja rIte be mArga batAvavA hoya to be mArgo batAvI zakAya. (1) bhavamAga kRtajJatA che (2) mokSamArga... kRtajJatA che. ana takALanAM saMsAra paribhramaNanAM judI judI apekSAe judAM judAM kAraNe hovA chatAM sarvathI vizeSa, gupta kAraNa sakAraNenuM kAraNa hoya to te che jIvano kRtajJatA mAnakavAyano paripAka arthAta mAna abhimAnane paryAyavAcI zabda kRtajJatA che jayAre namratA guNa vinayanI prApti ravarUpa, paryAya svarUpa guNa kRtajJatA che zrI tatvArtha sUtramAM Ave che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 parasparApagrahA jIvAnAma" - - jIvA - parasparane - ApasamAM - upagraha upakAra karatAM ja hAya che. paraMtu mAhoMdha - madAndha - mithyAtvAdha jIva - khIjAM jIvonAM karelAM nAnAM ke meTAM upakArane jANatA nathI. eLakhate nathI. kadAca eLakhavA icchatA paNa nathI. kAraNu peAtAnAM hu pada abhimAnamAMthI bahAra Avavu tene gamatuM nathI. eja jIvanuM anAdikAlina mithyAtva - anAdinA rAga - anAdinA tApa - ane - anAdinA mAhu che. jIva Icche che yazane - kitI ne - bIjA badhAM tene jaza Ape guNagAya - upakArAne evuM teA jIva icche che. - paraMtu bIjAone jaza ApavAmAM jIva kaMjusAi kare che jIvane te na gamato vAta banI jAya che. jyAre jagatamAM eka aTala niyama che. "jevuM vAveA tevu laNA" jevu Apaze tevuM maLaze jaza Apaze! te| jaza maLaze. apajaza Apaze! te apajaza maLaze, tethI hai? bhavyAtmA'' ! tamAne tamArAM peAtAnAM AtmAne navapada svarUpa maMgalasvarUpa - AnaMda svarUpa - siddhabuddha svarUpa nirajana nirAkAra svarUpa banAvavuM heya te mahAdu:kha phalaka-mahAdu:kha para paraka evAM kRtaghnatA bhAvane tameA tyAga kare nAnAM meTAM sava" pratye kRtajJa banA kRtajJatA buddhi e ja meAkSanA rAjamAga che. kRtaghnatA, nagurA paNuM e bhavasAga che je jIvamAM kRtajJatA buddhi haze, te! ja te paMcaparameSThinI bhAva ArAdhanA karI zakaze anyathA je pAMcapa meSThine, arihaMta - siddhone, ApaNe pratyakSa joyAM nathI, temaneupakAra mAnavAnI - temane bhajavAnI - pUjAnI maravAnI zI jarUrata haiM
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 pRthvImAtA paNa kahe che ke mArI chAtI upara rahelAM moTAM moTAM "uMcA parvate mane bhArarUpa nathI. aphATa dariyApaNa mane bhArarUpa nathI. mane bhArarUpa be - ja vyakitao che kRtaLI, vizvAsa vAtI. kayAreka ghAtakI khATakIne mokSa thaI zake. paraMtu nagura - kRtanI mokSane pAme nahIM, tethI ja te sujJa - bhavya pUnyAtmAo je navapadanAM sArane Atmahitane, Atmateja, AtmAnI svataMtratA AtmAnI divyatA, bhavyatA, pAmavI hoyate zrI paMcaparameSThi pratye, navapada pratyeka jIvamAtra pratye kRtajJatA bhAva keLavo. kRtajJa hoya te ja gurUkRpA meLavI zake che, ane gurUkRpAe sarvasiddhi - samuhanuM maLa hoya che, evI gurU- kRpAnAM parameSThikRpAnAM bhAjana jIvamAtra bane eja upadeza rahasya che. liH gurUkRpAthI
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navapada stuti zrI Arahe sakala hitadA, uraca puNyopakArAsiddho sarve mugatipurInA, gAmIne dhutArA, AcAryo che jina dharamanA, dakSavyApArI zUrA upAdhyAye gaNadharataNAM, sUtradAne cakerA. sAdhuAMtara arisamUhane, vikamI thaI che, dana jJAna hRdayamalane, mehaadhAra khaMDe. cAritre che aghara hita ho, aMdagI jIvana kare, navapadamAMhe anupama tapa che, je samAdhi prasAre. vaMdubhAve navapada sadA, pAmavA Atmazuddhi alibana hI muja hRdayamAM, gho sadA svacchabuddhi
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ B zrI arihaMtapada kara * { eALI ane navapada - ' Aje AyaMbIlanI oLIne pahele divasa che. AyaMbIlanI oLI varSamAM be vAra-catra mAsamAM sthA Aso mAsamAM Ave che. ane enI zAzvata ANAhuttio 'che. bane oLImAM navapadanI ArAdhanA thAya che. eALInA 'ane te daramyAna navapadanA ArAdhake A kALe paNa ghaNAM che. temanI ArAdhanA jeIne paNa manamAM bhAre AnaMda thAya tevuM e ArAdhana che. suMdara ArAdhanA joI pramAdI jIva paNa thoDIzI AtmasAdhanA kare che. ponI rojanA eTalA mATe che ke aharniza je Atma sAdhanA na karI zake teo parva daramyAna yathAzakti ArAdhana karI Atma sAdhanA kare. oLI daramyAna zrI navapadanuM vistArathI vivecana thAya che. arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, jJAna, darzana, cAritra ane tapa e navapada che. navapada jaina darzanane sAra che - A navapada e AkhA jaina darzanane sAra che. navapadamAM jaina darzana samAI jAya che. mukhya traNa ta che. deva, gurU ane dharma traNe tatve navapadamAM AvI jAya
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. prathama be pada te deva AcAI upAdhyAya ane sAdhu te gurU jJAna, darzana, cAstri ane tapa te dharma. A rIte navapada e jaina darzanane nicoDa che. arihaMtapada prathama zA mATe ? prathama pade zrI arihaMta Ave che. paMcaparameSThImAM paNa prathama arihaMta Ave che. prathama namaskAra arihaMtane thAya che. te ja rIte navapadamAM prathama arihaMtapadanI ArAdhanA thAya che. temane prathama kema mukavAmAM AvyA ? namo arihaMtANuM prathama Ave che. tyArabAda narma siddhANuM Ave che. tevI ja rIte navapadamAM paNa prathama arihaMta che. tyArabAda siddhapada Ave che. A goThavaNa samajyA vagaranI nathI. tenI pAchaLa rahasya che. siddhabhagavaMta ATheya karmathI mukta thaI mokSe gayA. pitAnI sAdhanA purNa karI siddhapada prApta karyuM. jyAre arihaMtadeva anekanI ArAdhanAmAM - ekSapadanI ArAdhanAmAM avalaMbana thaIne siddhapade pahecyA che. pite te sAdhyuM, paraMtu anekane sAdhavAmAM madadarUpa thayA che, nimitta banyA che AlaMbana banyA che. e ja kAraNe anekanI sAdhanAmAM sahAyaka bananAra arihaMtapadane prathama vaMdana thAya che, ane temanI prathama ArAdhanA thAya che. arihaMta pada - arihaMtapadane khyAla ApatAM AcArya bhagavAna tazekharasurizvarajI mahArAja pharamAve che ke -
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattha'rihaMte'ThThArasadosavimukke bisuddha nANamae / payaDiyatatta nayasurarAe jhApaha niccapi // arihata aDhAra doSa rahita cheH navapadamAM prathama pade arihaMta paramAtmA che. te kevA che ? aDhAra doSa rahita che. tethI emanA AtmA vizuddha che. aDhAra doSa te aDhAra pApa sthAnaka nahi. aDhAra pApa sthAnakathI tA arihaMta deva rahita cheja addhi' je aDhAra dvASanI vAta che te aDhAra dveSa A che:(1) ajJAna (2) nidrA (3) mithyAtva (4) hAsya (5) rati (6) ati (7) bhaya (8) ka (9) duga'chA (10) avirati (11) purUSaveda (12) veda (13) napuMsaka veda (14) dAnAMtarAya (15) lAbhAMtarAya (16) bhAgAMtarAya (17) upabheAgAMtarAya (18) vIryaMtarAya. ghAtI karmonA udayathI ubhA thatA A dveSA che. temAM prathama ajJAna che. ajJAna e mahAdoSa che. ajJAna hAvAthI vastunu svarUpa samajI zakAtu nathI. bIjo doSa te nidrA; tene pramAda paNa kahI zakAya. te paNa mahAna duzmana che. AvA DhAne harAve nahi tyAM sudhI arihaMta ane nahiM. teee A badhA duzmanAne haNyA che. A badhA doSone haThAvyA che tethIja te arihaM'ta kahevAya che. trIjo doSa che mithyAtva. tenI tA vAtaja zI karavI ? e tA bhukkA kADhI nAkhe tevA duzmana che. paraMtu AAjanI dunIyA A duzmanAthI DaztI hAya tema lAgatu nathI,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaranA duzmanAthI Daro H : tame sau duniyAnA bahAranA duzmanothI tA mahu DarI che. aMdaranA duzmanAthI kema DaratA nathI ? tee kaI ochA bhayaMkara che ? bahAranA duzmane karatAM anekagaNu nukazAna aMdaranA zatrue kare che. bahAranA duzmanA tamAne pAyamAla karaze tevA Dara che. tethIja tenAthI DarA che ne? paraMtu aMdaranA zatrue anAdi kALathI tamAne pAyamAla karI rahyA che te kema bhulI jAo che ? kharekharU DaravApazu' te aMdaranA zatruethI che. tame bahAranA duzmaneAthI kupA che. tamArU e bagADaze evA tamane Dara che. paraMtu aMdaranA zatrue tamArUM' ana`ta kALathI bagADI rahyA che. enA te vicAra karI ! bahAranA duzmanone ThIka karavA tame Icche che! te mATe banI zake teTalI mahenata paNa karI che. adaranA duzmanAnu' zu karavu che e tA kaheA ! bahAranA zatruone jaDamuLathI ukheDavA che; nirmuLa karavA che. paraMtu kharA ukheDavA jevA teA a MdaranA zatruo che. daranA zatrue jeNe ukheDI nAkhyA che temane bahAranA zatru rahetA nathI. rAMgadveSane jemaNe jItyA temanA jagatamAM kaI duzmana raheja nahi. kharA duzmanA khahAra nathI, aMdara che. jeNe aMdaranA dASAne-duzmanAne ALakhyA, ane eLakhIne haNyA te ahiM paraMtu mAnavI dhI mAnyatAmAM paDI gayA che ! ane tethIja sAcA Dhone oLakhatA nathI, ane peAtAnuM akalyANu thavA de che. kahyuM che ke -
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ tvameva duHkhaM narakastvameSa ! tuM pAteja duHkharUpa che, tu pAteja naraka che. hu Atmana ! tuja tArA duzmana che, ane tArA mitra paNa tuja che. ajJAna jJAnAvaraNIya kramanA uThayathI ubheA thatA DhASa che. nidrA danAvaraNIya karmanA udayathI ubhA thatA deSa che. mithyAtva hAsya, rati, arati, bhaya, zAka, dugucchA, avirati, purUSavedya, strIveda ane napusakaveda mAhanIya karmanA udayathI ubhA thatA dveSa che, ane dAnAMtarAya, lAbhAMtarAya, bhegAMtazaya, upabhAgAMtarAya thA vIryaMtarAya e atarAya kramanA udayathI ubhA thatA deze. che. e badhA dASAne zrI ati haNyA che, eTaleja teo arihaMta kahevAya che. arihaMtadeva dASAne-duzmanone namAvanArA cheH temaNe aDhAre dene duzmanAne namAvyA che, harAvyA che. mATe temane namaskAra che. arihaMte e DhASAne namAvyA che; jyAre e DhASAe ApaNane namAvyA che. ahiM ta dvAne namAvanAra che mATe temane namaskAra che. ApaNI sthiti : rkomAna AnaMdaghanajI mahArAja kmAve che:" je te' jItyAre teNe huM' chati re, purUSa kasyu' muja nAma. "1 " he prabhu ! je je duzmanAne Ape jItyA che tenAthI huM chatAelA chuM. huM purUSa nAmane paNa lAyaka nathI. "
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aja vastune AcArya umAsvAti mahArAja paNa prazamarati graMthamAM kahe che, - " jAti, kuLa, rUpa, baLa, lAbha tathA kapriyatAdi ATha madathI aMdha banelA, alpa sAtvika napuMsaka jevA nirbaLa mAnave A leka ke paralokane hitakArI artha paNa joI zakatA nathI. " sAMbhaLIne, samajIne, vicArIne egya mArge, hitamArge, purUSArtha na kare te paNa napuMsaka jevA ja gaNAya ne ! ATalAmAM ApaNA jIvanane Abehuba citAra khaDe karyo che. sAce purUSArtha mokSamArge haya: mokSanA mArge je purUSArtha kare te purUSa viSaya vAsanAnA mArge purUSArtha kare te purUSanahiM paNa puSi (gaMdakI) anAdithI mohamAM muMjhAIne kSaNika sukhamAM ce, viSayenI viSTA cuMthe tene bIjuM zuM kahevAya ? tene purUSa kema ja kahevAya ? AvuM ne ATaluM sAMbhaLatA te hadayanA dvAra khulI jAvA joIe. aMtaranA bIDAelA lecana khulI javA joIe. koNa jANe kevA bhAvathI tame sAMbhaLe che ? sAcA bhAvathI AvuM sAMbhaLe tenA tei. jIvana palaTAI jAya. anaMta catuSTayanA dhAraka arihaMtadeva - ApaNe arihaMta kevA che te vicArI rahyA chIe. teo aDhAra deSathI rahita che. temaNe aMtaranA dene jItyA che. badhA dene teo namAve che. tethI teone ApaNe namarakAra che, temane ApaNI vaMdanA che. '
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * , te arihaMtadeva vizuddha, anaMtajJAna, anaMtadarzana anaMta cAritra ane anaMta vIryayukta che. temane anaMtajJAna pragaTayuM che. ApaNe te ApaNI pITha pAchaLa paNa zuM. ane che te joI ke jANI zakatA nathI. jyAre arihaMta prabhune te anaMtajJAna pragaTayuM che ane teo pitAnA jJAnarUpI darpaNamAM lekA lekanA bhAvane joI zake che. AvuM temanuM apUrva, anaMta ane vizuddha jJAna che. teo potAnA jJAnamAM lekA lekanA bhAvane hastAmalakavat joI zake che, AtmAnI AvI mahAna zakti che. je zakti sattArUpe sau AtmAmAM rahelI che te arihaMtadeve aMtaranA zatruone chatI pragaTa karI che. digaMbara mAnyatA digaMbara mAneM che ke A sattA saumAM zaktirUpe che, paNa e sattA zaktirUpe tyAreja kahevAya jyAre tenA para kazuM AvaraNa na hoya. jJAnAvaraNIya mAnavuM ane jene jJAnAvaraNIyane udaya che tenI sattA zaktirUpe mAnavI te asaMgata che. je AvaraNamAM hoya te te sattArUpe kahevAya. zaktirUpe na kahevAya jJAnAvaraNIya mAnIne jJAnane zaktirUpe mAnavuM te vAta barAbara nathI. je jJAna sattAmAM hatuM te arihaMtadeve pragaTAvyuM. jJAnanI jota pragaTAvI anaMta jJAnI thayA anaMtajJAna, anaMtadarzana, ane cAritra ane anaMtavI te anaMta catuSTaya che. ariharedeve anaMta catuSTaya pragaTAvyA che. AtmAne apurva vidyAsahAya ane kSacakaNI hoya tyAre.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ terame guNaThANe A pragaTe che. tyAM cAra khape che. ariha deve cAra ghanaghAtI ka kSAnAvaraNIya khapavAthI anaMtajJAna pragaTayuM che. mAhanIya khapavAthI anaMtacAritra pragaTayu che. ane aMtarAya khapavArthI ana tavIya' pragaTayu' che. have te mAtra cAra aghAtI kama bAkI rahyA che, paNa te karmonI bIka nathI. chatAM temane khapAvavA jarUra paDaze. ghAtI karma jatAM khAkInA karyAM bahu nabaLA thaI jAya che. paraMtu vedanIya, AyuSya, nAma tthA geAtra ubhA che tethI kevaLajJAna pAmyA pachI pa temane ahi rahevuM paDe che. aghAtI krama tenA bhAva te bhajavatA hoya che. ghanaghAtI karma khapAvyA che. tatvane pragaTa karanAra ahita deva che. A rIte ahi'ta deva aDhAra doSa rahita, vizuddha anaMta catuSTayanA dhAraka che. ethI paNa vizeSa e che ke tee tatvanA pragaTa karanAra che. vyAkhyAna karI nava tatva, * dravya AdinA samajAvanAra che. ghera aMdhakAramAM prakAza : lAvanAra, prakAza dhana dhana zrI arihaMtane re, : 'DA pragaTAvanAra che. jene eLakhAvyA lAka saluA te arihAnI pujA vinA 2, janma gumAvye phAka saluNA ! ! huM dhanya che arihaMta devane jeNe AkhA lekane / oLakhAvyA, temanI pujA, arcanA ane bhakti jethe
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI nathI temane janma vyartha che. temane ApaNA upara ocho upakAra nathI. teo anaMta upakArI che. teo Atma tatvanI oLakhANa karAvanAra, mekSa mArganA vahevaDAvanAra, pravartAvanAra, che. nimittane upakAra - keTalAka kahe che-nimittane ze upakAra? are bhAI? tatva samajAvanAra ene eALakhAvanArano upakAra vAcAyegathI varNavye jAya tema nathI. e upakAra varNavavAnI tAkAta vANImAM nathI. je nimittonI kasI asara na hoya te kharAba nimittothI dura rahevAnI sAdhuone zAstro zA mATe karata ? (eka sabhAjanI upAdAnanI taiyArI na hoya tyAM nimitta kazuM na kare ema kahenArA kahe che. arihaMta anaMta upakArI che - te te pachI jenuM upAdAna taiyAra hoya tene paNa nimittanI zI jarUra? upAdAna taiyAra nathI eTaleja tene taiyAra karavA mATe nimittanI upAsanA karavAnI jarUra paDe che. upAdAnamAM egyatA te rahelI ja che. paraMtu tene pragaTAvavA mATe nimitto upAsavA paDe che. arihaMtadeva tatvane prakAzanA che ane vastu svarUpane oLakhanArA che. A rIte arihaMtadeva anaMta upakArI hovA chatAM temanAthI ApaNane kaI lAbha nathI; tevA nimittathI kazuM thatuM nathI ema kahevuM te arihaMta bhagavAnanI ghora azAtanA che.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 AvA mahAna upakArI nimitto mATe game tema bolavuM te vyAjabI nathI. nimittanI asara che - upAdAna pAme eTale nimitta upara Aropa Ave. tema kahevuM te barAbara nathI. nimitta pamADe che. pamADavAmAM sahAyaka bane che. chatAM Aja kAlanA keTalAka bhadrika jIne uMdhA ramADe che. nimittavAsI AtmA che mATe azubha nimittothI dura rahevAnI prabhunI AjJA che. kharAba citro hoya tevA makAnamAM paNa na rahevAnI sAdhuone AjJA che. je AtmA nimittavAsI na hota te brahmacArIo mATe temanA brahmacaryanA rakSaNa mATe navAvADanI ejanAnI jarUra na paData. AtmA jyAM sudhI bahu bhaLavAna thaye nathI, tyAM sudhI AtmA khuba ucca kakSAe pahoMcyuM nathI tyAM sudhI sArA kharAba nimitto tenA para asara kare che. eTalA mATeja sAdhakone sadA sata samAgamamAM rahevAnI tathA azubha nimittothI dura rahevAnI AjJA che. arihaMtadeva IdrothI paNa vaMdita che - arihaMtadeva vaLI kevA che? devatAothI ane I drothI paNa vaMdita che. teonuM ApaNe sadA dhyAna dharavuM joIe. temanuM smaraNa karavuM joIe. zA mATe temanuM dhyAna ane samaraNa karavA jevuM che? tethI zuM lAbha che? arihaMta sthAnathI arihaMtarUpa thavAya che : arihaMta pada dhyAta thake davaha guNa para jAya che,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka bheda cheda karI AtamA, ke | | arihaMta rUpI thAya che. ' arihaMtanI ArAdhanA, smaraNa ane dhyAnathI te, apUrva lAbha che. arihaMta padanuM dravya, guNa, ane paryAyathI dhyAna dhare dharate AtmA pitAnA ane arihaMta vaccenA Dhane chedIne pite arihaMtapada pAme che. temanI ArAdhanAthI temanA jevA banI jAya che temanA ane ApaNA vaccenA bhedane cheda thaI jAya che. AthI vizeSa lAbha kaI saMbhavI zake kharo? dravya, guNa ane paryAya - AtmA te dravya che, ane temAM guNa te sahabhAvI. che, ane paryAya te kramabhAvI che. anaMtajJAna, anaMtadarzana Adi AtmAnA guNe che. samaya samayanI AtmAnI avasthA te paryAya che. agara samaya samayanI jJAnAdi. guNanI avasthA te paryAya. dAkhalA tarIke senuM dravya che. sonAnI cIkAza, pILAza, camaka te tenA guNa che. senAnA navA navA ghATa te senAnI paryAya. senAnA ghATe badale paNa camaka na jAya AtmA pradhAna guNa jJAna - AtmAnA guNa te anaMta che. paraMtu jJAnamAM te pradhAna guNa che. guNa anaMta AtmA taNA, mukhya paNe tyAM tema, temAM paNa jJAnaja vaDuM, jaNathI daza hoya.
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 je jJAna guNa AtmAmAM na hoya te jIva ane jaDa vahu vacce kazo bheda na rahe. jIva ane ajIva vacce bheda pAnAra, jIvane ajIvathI judI rIte oLakhAvanAra pradhAne guNa koI hoya te te jJAna che eTalA mATeja jJAna guNane upagane vizeSa upayAga kahevAya che. jyAre darzana guNanA upayogane sAmAnya upayoga kahevAya che. ApaNA pariNAma atyAre te ThIka che. kAraNa ApaNe dharmasthAnamAM beThA chIe zAstranI vAta sAMbhaLI rahyA chIe. paraMtu vikArI purUSa jyAre suMdara strIne jue tyAre tenA parINAma kharAba thAya che jJAnaguNanuM viparIta pariNAma heya tyAM saMsAra che te pariNamana sa thAya te mokSa thAya dravya, guNa ane paryAyathI arihaMtapadanuM dhyAna dharatA dharatA paramAtmA ane ApaNA AtmA vaccenuM aMtara tuTI jAya che. AtmA paramAtmA bane che. arihaMta prabhunA dhyAnathI dravya guNa ane paryAya nirmANa thAya che - svAmI sImaMdhara tuM bhale thAIye, ApaNe AtmA je prakaTa pAIe ! dravya guNa pajajavA tuja yathA nirmalA tema mujha zaktithI jaI vibhava sAmalAmAM he zrImaMdhara nAtha, ApanuM bhalI bhAMtithI dhyAna dharatAM amArA pitAne Atma savabhAva jAgrata thAya che
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 amAro svabhAva pragaTe che. vibhAva zamI jAya che. ane vibhAja zamI jatA Atma svarUpanI prApti thAya tethI kya vizeSa lAbha joIe ? arihaMta prabhunA te dravya, guNa ane paryAya nirmaLa thayA che. teo lekA lekane joI. rahyA che bAre devaleka joI rahyA che. Idro tathA IdrANIenA AvAsa paNa joI zake che. temaja mahA saudaryavAna IdrANIonA nAca paNa joI zake che. game tevA drazya jue te paNa temanA jJAna guNamAM vikAra thatuM nathI. teo evA nirmaLa thaI gayA che bhakta hRdaya kahe che ke prabhu sattAthI te mArA dravya, guNa ane paryAya paNa. apanA jevAja nirmaLa che. paraMtu bhava paryAyathI, sa sAra. paryAyathI mArA dravya guNa ane paryAya Aje zAmaLA che, marina che. jevA ApanA pragaTapaNe che tevA ja mArA sattAthI te che ane mane zraddhA che ke ApanuM dhyAna dharavAthI mArA dravya, guNa ane paryAya nirmaLa thaze, ane avazyameva siddha paryAya pragaTaze. arihaMta prabhunuM maraNa karavAthI, temanA svarUpa thaI zakAya che. emanA darzanathI, dhyAnathI apUrva lAbha che. eTale ja ApaNe temanI ArAdhanA karIe chIe. AjakalanI ArAdhanA - paratu AjakalanI ArAdhanA, vaMdanA, darzana kaMIka judA prakAranA che kaI kahe che - bhAI Aje darzane jaI AvyA ke nahiM ? bIje pUche che kema ? pahele javAba * Ape che. Aje AMgI bahuja sarasa che. AMgI sArI che ke
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna sArA che ? AMgI sArI che eTale darzana kasyA - jAe che ke bhagavAna sAthe che tethI darzana karavA jAo che ? koI divase hIrA mANekanI AMgI hoya te te divase mANasa kahe che Aje darzana karavA jevA che, hIrA mANekanI AMgI che. hIrA mANekanI AMgI nahotI te divase prabhu sArA nahotA lAgatA ? te divase prabhu darzana karavA gya nahotA ? prabhunA sadA darzana ApaNuM kalayANa mATe karavA jevA che. AMgI te bhAvanI vRddhi mATe che AgI sArI che tema kahevAmAM kazI harakata nathI paraMtu AMgI pAchaLa prabhunuM muLa svarUpa bhulAI na javuM joIe. kharI rIte prabhunA muLa svarUpanI najIka 'laI javA mATe ja Aga che AganA darzana karavA jAo ane bhagavAnane bhule te ThIka nathI ja. A badhuM e batAve he che ke ApaNe dazA bahirmukha che. arihaMtanI mahattA emanI vItarAgatAmAM che - zrI samaMta bhadrAcArya jaNAve che. - ..., devAgamanamAyAnacAmarAdivibhUtayaH / mAyAviSvapi dRzyante nAtastvamasi no mahAn // . "he bhagavaMta, tamArA pratihAryanI zobhAthI tame mahAna nathI. deve tamArI sevAmAM hAjara che ane tamane vAMdavA Ave che tethI paNa tame mahAna nathI. jamInathI tame addhara cAle che te kAraNe paNa tamArI mahatta nathI. kAraNa AvI vastuo te mAyAvI lekamAM paNa hoya che. yuratu tama vitarAga che. eTale mahAna che." vahu
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa pAchaLanA muLa jaMtune, muLa bhAvanAne, kharA hAIne bhule. ahi tamAM vItarAgatA che tethIja te pUjya che. tethIja emanA pUjana thAya che vItarAgatA hoya tathA ane titha kara nAma karmanA udaya hAya tyAM bahAranI zelA tA aputra hoyaja; lAkheNI gargo paNa hoya. para Mtu tenI zI kImata ? tenI khAsa kImata nathI. kharI kImata dathI zelAnI che. adranI nirmAMLatAnI che. kImata vItarAgatAnI che. eka samaye eka upayoga : AjanI vyAkhyAna sAMbhaLavAnI rIta kAI judA prakAranI che. merAo upAzrayamAM sAmayika karavAnA hetuthI Ave che. sAthe vyAkhyAna paNa sAMbhaLI levu che. ane mALA paNa gaNI levI che. eka sAthe aneka kAma karI levA che. pariNAme ekeyamAM bhaThThIvAra rahetI nathI. eka sAthe e gheADe na caDhAya. AtmAne eka samaye eka upayAga rahe. vyAkhyAna sAthe sAmayika tA haju lai zakAya; paratu vyAkhyAnamAM upayAga rAkhavA hoya teA mALAmAM na rahI zake. kharI vAta e che ke atipadanI ArAdhanA ta cAlu rahI che. paraMtu temanA svarUpanI sAcI samajaNu rahI nathI. ariha'nanA svarUpane samajIne temane bhajavA joie. arihaMta prabhunI sevA khAMDAnI dhAra karatAM paNa dAthI cheH dhAra talavAranI sAhalI dotI codamA (jamatI caraNa sevA :
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ArahaMta prabhunI sevA sulabha nathI. khAMDAnI dhAra para cAlavA karatAM paNa temanI sevA vadhu duSkara che. e sevA kaI ? temanI kharI sevA batAvatA zrI hemacaMdrAcArya bhagavAna kahe che : vItarAga ! saparyAtasvAjJApAlana parama " tamArI kharekharI pujA kaI hoya te te ApanI, AjJAnuM paripAlana che. temanI AjJA zI? anItithI cAlavAnI ke juThuM bolavAnI temanI AjJA heya kharo ? harAyA herane jema khuMTAnu baMdhana rahetuM nathI tema Aja kAla mAnavIne bhagavAnanI AjJAnuM paNa baMdhana rahyuM nathI.. svecchAcAra ane svacchedIne kaI vastu ADe AvatI. nathI. vikathA karatI vakhate tamane bhagavAnanI AjJA ADe Ave che. huM belatAM paNa temanI AjJA naDatA nathI? parastrI sAme vikArathI jotAM paNa tame tethI eTatA nathI ? hada thAya che. ne ! have te karavuM zuM. emanI ejJAnI paripAlane eja emanI kharI sevA che. paraMtu, tamAre te emanI AjJA pALavI nathI. ane taddana sastI evI pujA karI levI che. bhADutI bhakti na uge - sukhI kahevAtA gRhastha re, grAmaphina, ane lega vilAsanI aneka sAmagrI gharamAM vasAve che. paraMtu prabhu pujA mATe upayogI, temanI sevA mATe jarUrI evI sAmagrI vasAvatA nathI. e kevA duHkhanI vAta che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ cA pANInA kharcA paNa tame ochA nathI karatA. besavA mATe paNa uttama gaNAtA sophA seTa paNa vasAve che. kaI kaI te base rUpIAnI khurazI paNa vasAve che. pharanIcara ane kImatI gAlIcA paNa vasAve che. tamArA lapeTA mATe papha ane pAvaDara paNa ochA nathI vasAvatA. paraMtu prabhune caDAvavA mATe caMdana ane kesara tamAre maphata joIe kevI karUNatA! bhADatI bhakti uge kaIrIte? pacIza rUpIAnA caMdana ane kezara varasa divase vApare ane doDha rUpIo bharI saMteSa mAne. pachI tamArI bhakti uge kaI rIte. tame je bhakti kare che te te sahelI che. paraMtu te bhagavAnanI sAcI bhakti nathI. vakhatasara prakSAlana na thayuM hoya agara sukhaDa barAbara taiyAra na hoya te ukaLATa geDI para kADhayA vagara rahetA nathI. te vakhate jAte prakSAlana karavAnI ane sukhaDa ghasI taiyAra karavAnI bhAvanA kema jAgatI nathI ? e lAbha thaze mATe ja kare che ? bhakti nimitte nakAmo kodha karI nikAcita karma bAMdhe che te te ghaNuM ja anucita che. AvI bhakti na uge. kalyANakArI na bane. arihaMta devanI AjJAnI upAsanA eja temanI kharI ArAdhanA : te upAsanAmAM saheja paNa vAsanA na hoya, ane tevI upAsanA yathArtha rIte jJAnapUrvaka ane samaja purvaka je kare te aMte te svarUpane pAmI anaMta sukha ane cira zAMtine joktA thaze. a. 2
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 "namo namo karavAnA niyAmAM " zrI arihaMtapada parama paMca parameSThimAM paramezvara bhagavAna ! cAra nikSepe thAI e. namoname zrI jinabhANa" mAtA-pitA-bhAI bhaginI vigere saMbaMdhIothI viMTaLAyelAM. A jagatamAM jIvanI bhAvakarUNuM karanAra, sAce hitaciMtaka je. koI hoya te te paMcaparameSTi bhagavaMte che. parama + IsTa tethI vAstavamAM bhavyAtmAone ITamAM IsTapriyAtipriya vastu che, te A paMca parameSTi bhagavate che. ane te pAMcamA paNa paramocca sthAne je kaMI hoya te parama zvaryavAna. prakharajJAnanAM tejathI sUrya samAna dipatA evAM arihaMta paramAtmA che. A amUlya evA arihaMta padanI stuti karatAM pUjya kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAja pharamAve "nirIkSitu rupalakSmI, sahastrAkSo'pi na kSamaH / svAmin ! sahastrajivho'pi, zakto vaktuna te guNAn // " | he jagata uddhAraNa 1 svAmina-Apa kevA addabhUta rUpa lakSmInA dhAraka che. ke jene sahastra hajAra AMkhe hoya tevAM Indro paNa te rUpanuM pAna karavAne samartha nathI. athavA hajAra. AMkhothI jovAM chatAM InDone tRpti thatI nathI. keTI deve paNa maLIne pitAnuM sarva rUpa-lakSmI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ legI kare te paNa te tIrthakara vibhunA aMgUSa AgaLa sAva phikkI kolasA jevI lAge. ane tevI ja rIte arihaMta paramAtmAnAM guNa keTalAM 1 Indra jevAM hajAra chahAvaDe AyuSyanAM aparimita pramANamAM paNa tIrthakaranA guNa gaNavA bese, te paNa te zaktimAna thAya nahi. anaMtAnaMta guNAlaMkRta evAM zrI tIrthaMkara paramAtmAenAM anaMta guNo hovA chatAM temane mukhya guNa kaye 1 parAthI rasikatA jyArathI te pUnyAtmAo samyagadarzananI prApita kare che. ane samyaga jJAna vaDe saMsArane nihALe che tyArathI te tAraka. AtmAonI eka ja bhAvanA hoya che ke evI kaI zakti. mArAmAM pragaTa thAya. jethI huM jIvamAtrane anaMtAnaMta duHkhanI paraMparA svarUpa saMsAramAMthI mukta karUM ane jIvamAtrane anaMta avyAbAdha sukhanAM bheMkatA banAvuM. saMsAramAM kaI pitA koI zeTha-zAhukAra-mAlikarAjA-ke cakravati pitAnAM jevAM ja bIjAne banAvavA IcchatAM nathI. jyAre ni:sIma karUNAdhAra A arihaMta paramAtmAe jIvamAtrane siddhipadanI prApti karAvavA Icche, te ja temanI parArthe rasikatA kahevAya. AvI udAttA bhAvanAnAM baLe ja te punyAtmAe evuM prakRSTa pUnya bAMdhe tene kAraNe, (1) tIrthakaramAM bhAvamAM mAtAnA garbhamAM Ave tyArathI ja cosaTha (64) Indro temanI stavanA bhakti kare. (ra) tIrthaMkara paNAmAM cetrIza (34) ati
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 yeAnI saMpadA. pAMtrIza (35) guNayukta vANI aSTaprAtihAyanI RSThi, jadhanyathI koTI devatAo sevAmAM hAjara traNa gaDha yukta samAvasaraNanI racana!, vi.nI prApti kare che. (3) jJAnAtizaya vacanAtizaya pUjAtizaya ane apAyApagamAtizaya jevAM 4 cAra atizaya : viziSTa atizayAnI prApti tee bhAvakarUNAnA pUnya maLe kare che utkRSTa karUNA bhAvayAnAM svAmi hAvAthI aritA traNa jJAnasahita janme che. ane te pUjyeAnAM pAMceya kalyANako temanAM prathamaraJabhAvane kAraNe samagrajIvarAzine AnaMdanA sukhazAMtinA kAraNu bane che. evAM arihaMta paraNAtmAne traNa nAmathI namaskAra thaI zake che. 1. namo arihaMtANa iMdiya bisaya kasAye parisahe veyaNA uvassagge / a a ariNo haMtA, arihaMtA teNa vuccati // pAMca IndriyanAM zervoza viSayA. seALakaSAya para vijaya meLavI, AvIza pariSahe!, tema ja zArirIka mAnasika vedanA sahana karI devA tiya ca| manuSyA vaDe thatAM upasarvAM sahana kara jeee aMtaraMga zatrue haNyA tethI ahita kahevAyA. (ra) name! arUhatA. ruhu dhAtune a ugavu thAya che. kama rUpI khIjanA nAza thavAthI bhavarUpI aMkura jemanA kayAre paNa ugavAnu' nathI te arUhuta
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) namo arahaMtANuM ahama lAyaka thavuM. egya thavuM.. devendro-dAnavendro-mAnavendronAM vaMdana-pUjana satkAra sanmAnane lAyaka temaja siddhigamanane lAyaka te ahema kahevAya sAta akSaranA namo arihaMtANuM-pada dvArA sAdhakanAM sAta prakAranAM bhaye nAza pAme chearihaMta paramAtmA vizvamAM ApaNAM sahuthI nikaTanAM nehI che kAraNa... ApanI jAtane anubhava ApaNane na hatuM. evI nigodAvarathAmAMthI ApaNane bahAra kADhavAnI bhAvanA arihaMta paramAtmAnI tethI ja arihaMte ni:sIma karUNAdhAra niSkAraNa baMdhu anAthenAM belI hovAthI arihaMtanI acitya karUNuzakti mAnavamAMthI mahAna vAmanamAMthI virATa, kathIramAMthI kaMcana pAmaramAMthI pavitra janamAMthI jina, jIvamAMthI ziva-saMsArImAMthI sidhdha naramAMthI nArAyaNa banAve che. arihaMtapadanuM dhyAna zukalavarNa zA mATe karAya? (1) arihaMta bhagavaMta zukala dhyAnamAM madhyamAM birAjatA hovAthI temanuM zukalavaNe dhyAna dharavuM te ja ucita che. (2) dareka varSomAM sapheda raMga pradhAna che temaja navepamAM zrI arihaMta bhagavaMta prathama pade che. e bhagavaMtanuM zukalavarNathI dhyAna karavuM te svAbhAvika ja che. . (3) jenI traNa prakAranI vRttio kahevAya che. sAtvika, rAjasI, tAmasika temAM aMtaravRttio zuddha karI, pavitra thanAra purUSa sAtvikavRttivALAM uttama hovAthI
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ temanAM lehI vi. ujajavala rahe tevA purUSa -zAMta-sthira heya che. mATe ja aMtaraMga vRttione jItanAra mahAna. atizaya saMpana-arihaMta bhagavaMtenI zukalavarNathI ArAdhanA karAya te ucita che. (4) dayAnanI bhUmikAmAM lakSyabiMdu ujajavala guNanI prApti che. mATe AvAM ujajavala guNasaMpana uttamottama jagata zreSTha jagatagaMdha arihaMta prabhunI zukalavarNathI upAsanA dhyAnanuM lakSyabiMdu banAvavuM ucita hevAthI prathama padane zukalavarNa ArAdhavAnuM che. AvAM uttamottama arihaMta padanI ekamAtra bhAvaArAdhanAthI zreNika mahArAjAe zrIjinanAma kama bAMdhyuM che sidhdhacakanAM yaMtrane yAda karatAM barAbara madhyamAM eTale ke kendramAM arihaMta birAjamAna karyA che ane cAra dizA tathA cAra vidizAmAM bIjAM ATha pada geThavAyAM che A AThe padamAM vacce arihaMta paramAtmAne suMdara saMbaMdha joDavAne che. jemake maMtrasidha-taMtrasidhdha ghaNuM hoya, paNa ApaNe te arihaMtanA mArgane anusarIne ATha karmone kSaya karI mokSane pAmelAM sidone ja namaskAra karavAne che matalaba ke namo siddhANuM pada sAcuM paNa AgaLa arihaMta hoya te eTale namo arihata siddhANe arihaMta padanI anuvRtti A rIte AThe padamAM samajavAnI che. e rIte vyAkaraNAcArya nyAyAcArya vedAntAcArya evAM badhAne namaskAra nathI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3 karavAne, paNa arihaMtanA zAsanmAM kahelA paMcAcAra pALe sUtrArtha jANe tene mATe namo AyariyANaM mukavuM. upAdhyAyamAM paNa game te zikSakane namaskAra nathI karavAne arihaMta prarUpita dvAdazAMgInA dhAraka ane adhyApaka enA mATe nae vikjhAyANuM kahyuM che. sAdhu eTale gI phakIra saMnyAsI ema game te artha nahIM letA, kevaLa mokSamArgane sAdhatAM evA arihatanA zAsananA hArdane pAmelA mATe namaskAra kahyo che. AthI ja sarva prathama ArAdhanA arihaMtapadanI karavAnI che. AvA mahAmUlyavAna acitya prabhAvazALI anaMta upakArI arihaMtapadanI ArAdhanA sadAkALane mATe ekacitte karavAnI che arihaMta-arihaMta zabdanuM rahasya raTaNa evuM dRDha thAya. jema jugArInuM mana sadA jugAramAM hoya che kAmInI mana sadA viSacAmAM hoya temaja ApanuM citta paNa arihaMtapadanAM dhyAnamAM ekAgra thAya, tyAre IlikA bhramarI nyAye ApaNe AbhA paramAtmA jIva ziva bane. zrImatine kulamALA lAvavAnuM kahyuM. pitAnuM ghara che pati paNa pitAne ja che. eAraDAmAMthI mALA lAvavAnI che te mALA paNa pitAnA hAthe mUkI che. chatAM name arihaMtANuM besavAnuM kAma zuM kAraNa ke arihaMta eka raTaNa che mATe sapa miTIne kulamALA banI gaI sarve jIvenI sarSarUpI kama jaMjIre maTIne siddhi vadhunI kulamALA A arihaMtapadanAM ArAdhanAthI bane eja abhyarthanA.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhapada divasa che, zrI kharU' sAdhya siddhapadma cheHAje zAzvati ALInA khIjo navapadamAM khIjuM padma zrI siddha bhagava'tajInuM che. arihaMtapada bIjarUpa che. ne siddhapada tenuM phaLa svarUpa che. para'parAe arihaMtadeva siddhapadma ne pAme che. jyAM sudhI arihaMta siddhapada pAme nahi tyAM sudhI teo saMpurNa tayA kha dhanamukta thatA nathI. arihaMta anaMta upakArI che, paraMtu teo paNa jyAM sudhI aghAtI kama' khapAvI siddhapada prApta na kare tyAM sudhI te putru rUpe mukta thatA nathI. atima sAdhya siddhapadma ja che. bIjA paTTamAM siddhapadanuM mahAtamya ghaNuM che. arihaMta paNa yogya vAneja tArI zake: tIrthaMkara nAma kama nI prakRti khAMdhI hAvAthI, prakRSTa puNyAyathI arihaMtadeva saMsArI jIvA para ana Mta. upakAra kare che, tethI ja temanuM padma pahelu' che. paraMtu teo paNa cAgyatAvALA jIvane ja mekSamArge javAmAM sahAyaka thaI zake che. yeAgye jIvAne te paNa na tArI zake. sama tItha karo paNa abhavI jIvane mAkSe laI jaI zakatA nathI. jo ke arihaMtadevanA upadeza paNa ceAgyajIvAne ja phaLe che; paraMtu ApaNI ceAgyatAnuM bhAna karAvanAra kANu
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ che? regyatA che te samajAvanAra koNa? arihaMtadeva ApaNI cagyatA samajavanAra ane tenuM bhAna karAvanAra che. arihaMtadeva Agama ane siddhAMta prarUpI gayA; tenA adhAre sAdhu mahAtmAe Aje paNa tava samajAve che, ane yogyatAnuM bhAna karAve che. regyatAnuM bhAna karAvavuM e jevI vAta nathI. yogyatA game tevI hoya paraMtu jIvane tenuM bhAna na thayuM hoya te te pragaTAvavA purUSArtha thatuM nathI. mekSamAga ArAdhavAmAM nimitta jarUrI che - nimitta kaMI karatuM hoya te badhA mokSe pahoMcI jAya ema keTalAka kahe che. paraMtu jeTalA AtmA mokSe gayA che temAM nimitta hatu ja. arihaMta paramAtmAoe sthApela tIrthane ArAdhIne, agara te temaNe sthApelA mokSa mArge cAlIne aneka AtmAo siddha thayA che, samyaka jJAna, darzana ane cAritra e mAga ArAdhIne, e raste cAlIne aneka AtmAoe mokSa meLavyuM che, A mArga batAvanAra arihaMtadeva anaMta upakArI che siddha paramAtmAnI zuddhi amuka apekSAe arihaMta paramAtmA karatAM vadhAre che. paraMtu arihaMtadeva dharmatIrtha sthApanA hevAthI temanuM sthAna prathama padamAM che. siddhapada - siddhapadanI oLakhANa ApatAM pU. AcArya zrI ratanazekharasurIzvarajI mahArAja, pharamAve che -
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ patarasameyapasiddhe, siddhghnnkmbNdhnnvimukke| . sivANaMtacaukke jhAyaha tammayamaNA sayayaM // navedanI ejanA ghaNI apUrva che, eka eka padanI cejanA ati suMdara che. tenuM ArAdhana karI jI pitAnuM kalyANa kare che. e ArAdhana karI mokSa padane prApta kare che. prathama pada zrI arihaMtanuM. bIjuM pada siddha bhagavaMtanuM siddha bhagavata koNa? paMdara bhede siddha thaelA che te bheda nIce pramANe che - (1) tIrthasiddha (2) atIrthasiddha (3) jinasiddha (8) ajinasiddha (5) svayaM buddha (6) pratyekabuddha (7) buddhAdhita (8) strIliMga (9) purUSaliMga (10) napuMsakaliMga (11) aliMga (12) jainaliMga (13) gRhastha liMga (1) eka siddha (15) aneka siddha. A pramANe jIna, ajIna Adi paMdara bhede je siddha thayA che, badhA karmanA baMdhanathI je mukta thayA che, anaMta catuSTayane je pAmyA che te siddha bhagavaMtanuM dhyAna ekAgra ciro dharavuM joIe. strIliMge mekSa na hoya te digaMbara mAnyatA barAbara nathI : digaMbaro anya liMge gRhasthalige ke strIliMge siddha thAya tema mAnatA nathI. nagnatva vagara mokSa na hoya tevI temanI mAnyatA che. strIne mikSa na hoya tema teo mAne che, ane te vAtane siddha karavA teo kahe che --
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 "sI jeTalI nIce jaI zake teTalI ja uMce jaI zake. AtmA eTale avaLye paDI zake teTalA ja saphLo paDI zake" mATalA mATe zrI jInabhadragaNI kSamAzramaNe temane AThamA nisphUtra kahyA che. ne te vAta A uparathI kharAkhara lAge che. digaMkharA kahe che strI jema sAtamI narake na jAya, tema mAkSe paNa na jAya. ApaNe temane puchIce ke strI sAtamI narake kema na jAya te te javAba Ape. che ke :- temanA tathA prakAranA vighnasa pariNAma nathI DhAtA. jo teTalA vighnasa pariNAma nathI hAtA tA pariNAma teTale aMze sArA hoya che ne ? teA javAkha maLe che :- hA, te ApaNe kahIe chIe tenA pariNAma teTalA sArA DAya che, mATe ja strI mekSe jAya che. AtmA jeTalA nIceA jAya teTalA ja uMcA jAya tevA niyama nathI : jo AtmA jeTale nIcA jAya teTaleAja uMcA jaI zakatA hAya tA tadulIe matsya sAtamI narake jAya che. te paNa mekSe jaI zake tema mAnavuM joI e. paraMtu te vAta tA digaMbarA mAnatA nathI. e rIte sapa pAMcamI naraka sudhI nIce jAya che. jayAre upara ADamA vAka sudhI jAya che. ahiM paNa te niyama ghaTatA nathI. mATe jIva jeTaleA nIcA jAya teTale ja uMcA thaya tevA niyama nathI. A vAtanu vistRta vivecana SaSTradazana samuccayanI TIkAmAM che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidanA cheda vagara mekSa nathIH zAstrakAra te pharamAve che ke-jyAM sudhI kaI paNa veda che tyAM sudhI mokSa thatuM nathI. navame guNaThANe kSapaka zreNImAM traNe vedane AtmA jaDamuLathI ukheDI nAkhe che. tyAM keI veda rahetuM nathI. vetAMbara te eTale sudhI kahe che ke strIvedamAM te zuM purUSaveda hoya tyAM sudhI paNa mokSa na thAya. bAkI strIliMge mekSa na hoya te vAta barAbara nathI. strIo paNa mahAna zaktizALI hoya che. sItA, damayaMtI Adi mahAsatIonA caritra parathI temanA sAmarthyane ApaNane khyAla maLI zake che. purUSamAM ja apUrva sAmarthya hAya ane strImAM tevuM na hoya te vAtane svIkAra na thaI zake strIliMge mekSa saMbhavI zake te mAnyatA yathArtha che digaMbaronI mAnyatA: nagnava vagara mokSa na hoya: eka tarapha nizcayAbhAsI digaMbaro kahe che ke - nimitta kaMI na kare, ane bIjI taraphathI sIlIMgathI kevaLa jJAna aTakI jAya tema kahe che. A vArtAmAM virodhAbhAsa spaSTa che. teo vastra choDayA vagara, nagnava vagara, mokSane svIkAratA nathI. eTale vastro kevaLa jJAnane aTakAvI de tevI temanI mAnyatA thaI. eka taraphathI eka strIne pitAnI mAtA tarIke oLakhAvavI ane bIjI taraphathI tene vaMdhyA kahevI tenA jevI paraspara virodhAbhAsavALI A vAta che. digaMbare eTale bhAra jJAnAvaraNIyane Ape
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ che tethI vizeSa bhAra vastranA AvaraNane Ape che. pujya upAdhyAyajI yazovijayajI mahArAja temane kahe che - jema jJAnAvaraNIyanA matijJAnAvaraNIyAdi pAMca bheda mAne che tema tamAre chaThuM vastrAvaraNIya mAnavuM rahyuM. nagnatva vagara mekSa na hoya ema kahevuM ane nimitta kazu na kare kahevuM temAM susaMgatAM nathI. tAMbaro te bharata cakravatIne ArIsA bhuvanamAM kevaLa jJAna thayAnuM mAne che. marUdevA mAtAne hAthInA hodA para kevaLajJAna thayAnuM svikAre che. murchAnuM prabaLa kAraNa zarIra che : digaMbaro nagnatva vagara mokSa na hoya tema mAne che. tenA samarthanamAM kahe che -thoDe paNa parigraha hoya tyAM kevaLajJAna na hoya. vastrane eka paNa tAMtaNe rAkho hoya tyAM sudhI mucha sarvAze na jAya. tene javAba e che ke - muchanuM prabaLa kAraNe te zarIra che, tene kaI rIte ane kyAM sirAve che? vastra karatAM paNa aneka gaNI muchanuM kAraNa zarIra che tenuM zuM karavuM ? zarIra parathI mucha utare te vastra parathI paNa utare - digaMbaro kahe che - zarIra parathI mucha ghaTADI zakAya che. zvetAMbara kahe che - je zarIra parathI muchI utArI zakAya te vastra uparathI mucha sahelAIthI utArI zakAya dharmanA upakaraNe saMyama yAtrA mATe rAkhyA hoya te paranI muchI utAravAmAM muzkelI na paDe. navamAM vastra
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 choDI zakAya. paraMtu zarIra cheDI zakAtuM nathI. zarIra paranI mucha utArI zakAya te saMyamanA sAdhanarUpe upakaraNe rAkhyA hoya tenA parathI mucha utAravI temAM zI moTI vAta che? mATe nava vagara sidaSapada na maLe te vAta yathArtha nathI paMdara bhede siddha thAya te vAta yathArtha che. siddhabhagavaMta karma mukta tathA anaMta catuSTayanA dhAraka che - te siddha paramAtmA kevA che? nibiDa evA karmanA baMdhanathI teo mukta thayA che. tethI ja teo sukta che. sidadha che. karma sahita AtmA te saMsAra. kama vigI AtmA te mokSa agara sidaNa pada, jayAM sudhI jIva anya saMyogI che tyAM sudhI jIva saMsArI kahevAya che. majabuta evA karmanA baMdhane sidhdha bhagavaMte teDI nAkhyA che, karmanA baMdhanethI teo saMpurNa rIte mukta thAya che, ane tethI ja teo anaMta catuSTaya, anaMta anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra ane anaMta vIryanA dhAraka che, temanuM dhyAna barAbara dharavuM joIe. A che sidhapadanI oLakhANa, sidhabhagavaMte te pitAnI sAdhanA purNa karI sidhapada prApta karyuM. ApaNe baMdhana mAM paDayA chIe tethI AtmA sidhdhapadanI prApti kevA purUSArthathI ane kaI rIte kare che te vicAravuM joIe. ghAtI kama khapAvI kevaLajJAna prApta thAya tyAra bAda aghAtI kama khapAvI siddhapada prApta thAya :
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 ghAtI kama apAvIne kevaLajJAna na meLave te dhi na thAya e prathama vAta, ane ghAtI kamane khapAvI je AtmA "kevaLajJAna prApta kare te para parAe aghAto kama' khapAvIne sidhdhapadane pAmI zake che. sidhdhapada te AtmAnI peAtAnI nima La paryAya che. AtmAnu peAtAnuM zudhdha svarUpa che. atyAre ApaNe AtmA saMsAra paryAyamAM che : kAraNa AtmA kama sAthenA sabaMdhamAM che. tenA te AtmA ka'nA saMbadha teADI, kathI mukta thaine sidhdha paryAya pragaTAvI zake che. veAnA prakAra siddha ane sAMsArI: jIvA e prakAranA che. sighdha ane saMsArI, sattAthI manne prakAranA jIvA sama sattAvAna svarUpe che, eTale ke muLa svarUpathI khanne sarakhA che. bannemAM siddha paryAya che. kharI. chatAM banne vacce aMtara che. ekanI sattA pragaTelI che. sidhdhanI sattA pragaTa thaI che. saMsArInI sattA avAyelI che. jema dIpakamAM agnI pragaTelA che tema sidhdhanI sattA pragaTelI che. araNInA kAmAM rahelA agni pragaTelA nahi paNa sattAmAM che, tema saMsArI jIvanI sighdha paryAMya sattAmAM che. pragaTa paNe nathI. paraMtu pratyeAgathI te jarUra pragaTAvI jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanA karIne sattAmAM rahetI siddhadazA pragaTAvI zakAya. AtmAnA savaLe purUSAtha hAya tA jarUra siddhapada pAmI zakAya. anAdinI zakAya.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhulathI, mithyAtva mohanIyanA udayathI vadhu varUpanI yathArtha oLakhANa thatI nathI, vahunuM sAcuM svarUpa samajAtuM nathI. tethI jIvana vIrya guNanuM pariNamana viparIta paNe thAya che. jyAM sudhI enA vIrya guNanuM pariNamana sAce mArge thAya nahiM tyAM sudhI saMsAra paryAya ubhI rahevAnI. jyAre e vIrya guNanuM pariNamana samyakapaNa thAya tyAre mekSa paryAya pragaTa thAya. rIte aneka joe ghAtI karmone khapAvyA tyArabAda aghAtI karma khapAvI siddha paryAya pragaTa karI jyAre AtmAne siddhapada pAmavAne vakhata najIka Ave tyAre kevaLI samughAta karavuM paDe che. kevaLI samudaghAta : jyAre kevaLI bhagavaMta jJAnamAM jue ke - pitAnuM AyuSya TUMkuM che ane vedanIya nAma ane gotra karmanI sthiti vadhAre che tyAre te banenI sthiti samAna karavA samuddaghAta kare. paraMtu bannenI sthiti samAna hoya te samughAtanI jarUra na rahe. kevaLI te aghAtI karmathI mukta thavA samudughAta kare; paraMtu tame judA ja prakArane samudraghAta kare che, krodhAvezamAM AvI jAo che, ukaLATa bahu thaI jAya che tyAre krodha samughAta kare che ne? kevaLI samughAta te carama zarIrI kare che. paraMtu saMsArI krodha samudyAta vedanIyAdi samuddaghAta karyA kare che. kevaLI bhagavAna kama khapAvavA mATe samudughAta kare che. jyAre
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 dhAdi samudraghAta karI sArI aneka prakAranA karmonuM baMdha kare che. samudaghAtanuM vizeSa varNana : mokSe javAne kALa aMtamuM hatuM bAkI hoya tyAre kevaLI samudaghAta kare che. koI mAnyatA pramANe cha mAsa bAkI hoya tyAre kare che. kevaLI samuddaghAta bAda turata zaileSIkaraNa kare che. kevaLI samuddaghAta ATha samayane hoya che. temAM prathama samaye Atma pradeza daMDAkAre kare. bIjA samaye kapATAkAre eTale pUrva pazcimamAM vistAre. trIjA samaye uttara dakSiNamAM phelAve, ane cothA samaye AMtarA rahyA hoya te pure cAra samayamAM AtmA cauda rAjakamAM vyApI jAya. A AtmAnuM virATa svarUpa che. AtmA jyAre nidanA zarIramAM hoya che tyAre aMgulanA asaMkhyAta bhAga jeTalA zarIramAM paNa samAI jAya che. AtmAnA camatkAra jevA tevA nathI. rautanya sattA addabhuta che. A che kevaLI samudughAta. A apekSAe jaina darzana AtmAne vyApaka mAne che. sAmAnya rIte AtmA zarIra pramANa che. bIjA darzane mAne che te rIte jana darzana AmAne sadA vyApaka mAnatuM nathI. A rIte cAra samayamAM Ama pradeza cauda rAjalokamAM vyApI jAya che. pAMcame samaye pratilAme pradeza saMhare temAM prathama AMtarA hare che. chaThTha samaye uttara dakSiNanA pradeze saMhare sAtame a. 3
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ samaye kapATAkArane saMhare, AThame samaye daMDAkAra saMhare. te samuddhAtamAM pahelAM ane AThamAM samaye dArika kAyayoga hoya che. bIjA, chaThA ane sAtamA samaye audArika mizrAga hoya che. trIjA, cethA ane pAMcamAM samaye kAmaNa coga hoya che. kevaLI samuddaghAtamAM traNa samayanA kAmaNagamAM AtmA aNahArI heya che. mokSa mATe purUSArtha jarUrI che: kevaLI samuddaghAtamAMthI nivRtta thayA pachI kevaLI bhagavaMta coga nirodhano puruSArtha karatA hoya che. temAM guNasthAne rahelA kevaLI bhagavaMtane aghAtI karma khapAvavA. Ave purUSArtha kare paDe che. te pahelA guNasthAne rahelA jIvone mokSa mArga mATe purUSArtha na karavuM paDe tema kahevuM e keTaluM behada che? kevaLIbhagavaMta sAmarthya cogathI purUSArtha kare che. ApaNI pAse sAmarthya yoga nathI, paraMtu zAstra ega te che. zAstra vegathI purUSArtha karavuM joIe, tevA purUSArthane jAga naja kahI zakAya. upaga sahitanI dharmakriyA amRtakriyA cheH - AtmA zarIramAM rahyo che tyAM sudhI tene purUSArtha jaDa na kahI zakAya. AtmA ane zarIrane tAdAbhya saMbaMdha nathI e kabula che. paraMtu AtmA zarIrane saMga saMbaMdha te cheja. tethI zarIra dvArA thatA purUSArthane ekAMta jaDa kahe te koI rIte ThIka nathI. krIyAone jaDa kemaja kahI zakAya? te zarIramAM AtmAne saMga saMbaMdha
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 rahyo ja che. te dvArA thatI krIyAomAM AtmA sAmela che ja. AvI kriyAone jaDa na ja kahI zakAya. upayAga rahita kriyAne pUjya AcAya haribhadrasurie samUrNima kriyA kahI che. upayAga sarhuita thatI kriyA amRtakriyA che. Ama chatAM jee ema kahe che keH"amAre tevA purUSAthanI ke dha kriyAonI jarUra nathI. krama tA jaDa che. AtmAthI kama para che" tevAnI samI to yA ciMtave che. zaileSI karaNa H kevaLo bhagava ta samuddAta karyAM pachI cAga nirodhanA puruSAtha kare che. te bAdara kAya cega eTale zarIramAM TakIne vacanacAga tathA manayeAgane sukSma kare che. sukSma vacana tathA mana ceAgamAM TakIne, kAya ceAgane sukSma kare che. tyAramAda sukSma kAya ceAgamAM TakIne mana tthA vacana cAganA taddana nirAdha thatAM mAtra sukSma kAya cAga rahe tyAre zaileSIkaraNa thAya che. atyAra sudhI trIjuM sukSma kriyA nivruttirUpa dhyAna hatu. have zaileSIkaraNamAM byucchinna kriyA apratipAti dhyAna kare che. jemAM AtmAnI patinA jevI niprakarUpa avasthA DhAya tene zaileSITharaNa kahevAmAM Ave che. eTale ahiM AtmA merU parvata jeve sthira mane che. A caudamAM acAgI zuzuThANAnI sthiti che. zarIra chatAM ayeAgI kema? ayogIne dhyAna kema ? haju zarIra tA che. chatAM ayAgI kema kahevAya ? zarIra atyaMta sukSma che ane turata chuTavAnuM che, mAtra
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ a-I-u- la eTalA pAMca havAkAra jeTalA vakhatamAM ja chuTavAnuM che. tethI tene aogI guNasthAna kahe che. zarIra sukSma che ane tene agI kahe che to dhyAna kema saMbhave ? zarIra atyaMta sukSma che. tethI zarIrane nirodha karavA jeTaluM, ganI sthiratA karavA rUpa yAna heya che. have zaileSIkaraNamAM sukSama kAya kegane niSedha kare che, ane sattAmAM rahelI 85 prakRtimAMthI zaileSIkaraNanA upAMtya samaye 7ra prakRti khapI jAya che, ane aMta samaye bAkInI 13 khapI jAya che ane siddhapada prApta thAya che. A rIte kevaLa jJAna thayA pachI paNa siddhapada mATe puruSArtha kare paDe che, te samajAya che. khAlI vAtethI vaDA thatA nathI kevaLIne paNa purUSArtha kare paDe to pachI ApaNe paNa purUSArtha kare paDe ja temAM thI zaMkA hoya ? siddha bhagavata lokAro sthira che - pUrva prayogathI, asaMga pariNAmathI ane baMdha sidhdha paramAtmA urvagati kare che, ane kAgre sthira thAya che. leka eka bIca Apa birAjatA jJAna svarUpa akelA bAjI chAMDa vahAM caDa beThe jahAM siddhakA melA
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 A rIte siddha bhagavaMta lokoge jaI jJAna svarUpamAM birAjamAna thAya che. siddhazIlA nAmanI je pRvI che je 45 lAkha jojananI che tenA chellA ejananA vIsa bhAga karIe; temAMnA trevIsa bhAga cheDI vIzamAM bhAgamAM anaMta siddha paramAtmAe rahyA che. eTale ke teo lekanA mastake, alakane lagabhaga aDIne teo rahe che. alokamAM AgaLa kayAMya teo jatA nathI. kAraNa tyAM gati sahAyaka dhamastikAya ane sthiti sahAyaka astikAyane abhAva che. arihaMta jevA saMsthAnamAMthI ahIMthI gayA hoya tevI avagAhanAmAM tyAM rahe che. pAMcase dhanuSya pramANanuM ahIM saMsthAna hoya te tyAM pha33 dhanuSya pramANa avagAhanA hoya. siddhapadanuM sukha prazAmajanya ane svabhAvajanya che : - eka avagAhanAmAM anaMtA siddho rahelA che chatAM tyAM bhIDa thavAnuM kazuM kAraNa nathI. tyAM bhIDa nathI. AkuLatA nathI, anaMta sukha che. tyAMnuM sukha kyA prakAranuM che? tyAM khAvApIvAnuM nathI, saMga viga nathI, mAnapAna nathI, hATahavelI nathI, hIMDaLa nathI, miMDhaLa paNa nathI, zatru nathI; mitra nathI, tyAM e prakAranuM kazuM nathI. AvuM te sukha kayA prakAranuM? AmAM zuM sukha hoya? tyAM paudugalika jAtanuM sukha saheja paNa nathI. je prakAranuM sukha saMsAramAM mANavAmAM Ave che te prakAranuM lavaleza paNa sukha tyAM nathI. saMsAranA sukhanI jAta ane siddhanA sukhanI jAta taddana judI ja che. tyAMnuM sukha AdhyAtmika
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 che. prathamajanya che. savabhAvajanya che. siddha bhagavaMtane nirguNa paNa kahyA che, ane anaMta guNI paNa kahyA che. pudgala guNanI apekSAe varNa, gaMdha, rasa, sparza AdinI apekSAe teo nirguNa che. Atma guNanI apekSAe temanAmAM anaMta guNa che. AtmAnA badhA guNe temanAmAM pragaTa thayA che. siddha bhagavaMta kALano koLIyo karI gayA che - eka bhAI kahetA hatA ke "siddha dazAmAM je khAvuM pIvuM nahIM. zatru mitra nahi, sAga viyoga nahi, hATa havelI nahi, kuTuMba kabIle nahi, te mahArAja ! amArA dahADA kema jaze?" tyAM meM jaNAvyuM ke "bhAI muMjhAo che zA mATe ? tyAM dahADA paNa nathI." dahADA eTale kALasarva bhalI kALane siddha bhagavAna keLIo karI gayA che; jyAre AkhA jagatane kALa keLIo kare che. bhalabhalA bhupALe je dharatIne dhrujAve che te maraNa samaye hatAza, ane nirbaLa banI jAya che. kAraNa kALa pAse temanuM kazuM cAlatuM nathI, te kALanuM siddha bhagavaMta pAse kazuM cAlatuM nathI. siddhapadanA ArAdhanamAM mAnava jIvanI sArthakatA - siddha bhagavaMta karmathI mukta thayA. kALane koLIo karI gayA che. temanA sukhane kaI pAra nathI. ahIM te ApaNe kyAreka retA hoIe chIe te kayAreka AnaMda karatA hAI e chIe, paraMtu siddha dazAmAM kayAreka raDavAnuM nathI
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 mATe puruSArthanA hAkoTA karI AtmAnuM DAkoTA te je sthaLe laI javA jevuM che. saMsAramAM ArAdhya ke sAdhya kaI paNa pada hoya te te siddha padaja che. e siddha padanuM banI zake teTaluM ArAdhana karavuM joIe, manuSya jIvananI saphaLatA temAM ja che. ApaNe paNa siddha thaI zakIe ane zAzvata ane svAdhIna sukha meLavI zakIe - ApaNe anAdithI saMsArI chIe, to paNa puruSArthathI siddha thaI thaI zakIe chIe, tevuM mahAtmA puruSe taraphanuM ApaNane umadA prakAranuM ane sAcuM AvAsana che. anAdinI Adi thaI zake che. ane sAdi anaMtamAM bhAge siddha thaI zakAya che. A vAta sAMbhaLatA paNa AtmA nAcI uThe tevuM che. saMsAranA sukha zAvatA nathI. siddha gatinA sukha svAdhIna ane zAzvata che. jyAre saMsAranA sukha parAdhIna ane kSaNika che. tetrIsa sAgaropamanA devanA sukhane paNa kSaNika kahyA che. siddhagatinA sukhane samajAvatA kahe che keH traNe kALanA denA sukhane bhegA karIe ane tene anaMtagaNa karIe te paNa siddhapadanA sukhanA anaMtamA bhAge paNa te na AvI zake. devakanA ke manuSya lokanA sukhanI jAta judA prakAranI che. tenI pAchaLa AkuLatA ane vyAkuLatA rahelI che. jyAre siddhapadanA sukhamAM nirAkuLatA che devatAnA ke manuSya lokanA game tevA umadA sukhe maLe te paNa temAM AkuLatAM
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahevAnI ja. siddhanA sukhamAM pUrNa nirAkuLatA, parama zAMti ane parama samAdhi rahelI che. tyAM ekalI svarUpanI ramaNatAja che. A rIte siddhapada apurva che. badhA baMdhane chuTe tyAre siddhapada prApta thAya. baMdhane chuTe eTale AtmA potAnA svabhAva pramANe udarvagati kare che. samudrane taLIe tuMbaDI paDI hoya tenA para lepa heya ane aMdara maLa hoya. te lepa dhovAI jAya ane aMdarane maLa bahAra nIkaLI jAya tyAre tuMbaDI svabhAvathI upara Ave. tuM baDI asaMga thatAM upara Ave che. tema AtmAne kamane saMga chuTe eTale pitAnA svabhAvathI udarvagati kare ane lekAro jaI svabhAvamAM sthira banI rahe. svarUpanI oLakhANa karI je jIva siddhapadanI ArAdhanA karaze te jIva te pada pAmIne siddha thaze. "siddhA siddhi mamadisaMta ! nave padanI ArAdhanA karavAnuM aMtima dayeya-lakSya sAdhya te sidhdhapadanI prApti ja che teja kAraNe ApaNe sidhacakranA yaMtramAM najara karIe to Toca para siddhabhagavaMtanuM sthAna che. te navapada ArAdhanAnuM mULa dayeya che ane je sthAne sAdi anaMta sthiti prApta karI pahoMcavAnuM che tenAM lakSyane sUcave che. jagatamAM navapada sivAya koI paramatattava nathI. sakalajina zAsanane sAra A navapada che je cha siddha thaI gayA. je je vartamAna kALe siddha thAya che je je bhaviSyamAM
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddha thaze te sarve navapada dayAnathI ja sidadha thAya che. navA padamAMnA eka paNa padanuM dhyAna-ArAdhana paramabhaktipUrvaka karatAM traNa bhuvananuM svAmitva prApta thAya che paNa zraddhA te na padanI hovI joIe. ane lakSya siddhapadanI prAptinuM rAkhavuM joIe. sidhdhacakranAM yaMtramAM dareka zeThavaNa paNa atyaMta khUbIthI Ayojana pUrvaka thaI che temAM siddhapada ane ta55da bAju bAjumAM che. tapathI karmonI nija rA thAya che. tapasyAthI zrIpALanI jema zarIramAM roga maTavA te te sAmAnya anaMtara phaLa che jyAre tapazcaryAthI sarvakarma nija thAya. tyAre sidadhANAnI prApti thAya che. mATe tapapada pachI sidhdhapada geThavyuM che. te kAryakAraNabhAva saMbaMdhe che. nigadanAM anaMta duHkhamAMthI choDAvI bahAra lAvanAra siddha bhagavate che. kAraNa? eka jIva jyAre sidadhagatine pAme tyAre ja eka jIva nigodamAMthI avyavahAra rAzimAMthI chUTI vyavahAra rAzimAM Ave che. janmajarA maraNamAMthI chUTI eka zAzvata sthaLe kAyamI AnaMda mANavAnuM kAI zAzvata sthaLa-hilasTezana hoya te te siddhazilA che. siddhizalAnuM svarUpa A siddhazilA sarvArthasidhdha vimAna karatAM bArAjana uMcI rahelI che. te (45) pIstAlIza lAkha yojanA
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAMbI pahoLI che. vacce ATha jana jADI che. cheDe mAMkhInI pAMkha sarIkhI pAtaLI sphaTika jevI nimaLa zveta senAnAM varNavALI ujajavaLa hoya che. sidhazilAnuM pramANa 45 lAkha jana kema ? aDhIdvipanI vatImAMthI keI paNa manuSya sidadha thAya, te samazreNIe upara jAya che. aDhI dvipamAM madhyamAM jaMbudvIpa che jenuM pramANa ekalAkha ejana che. lavaNa samudra baMne tarapha lAkha ejana. ghAtakIkhaMDa baMne tarapha cAra cAra lAkha ejana. kAlodadhi samudra baMne tarapha ATha ATha lAkha jana. ardha puSkaravara dvipa baMne tarapha ATha ATha lAkha ejana. eTale ke 1+2+ 2+4+4+8+8+8+8-45 kula pIstAlIza lAkha yojanA thayA. mAnavavastI A 45 lAkha yojananI bahAra koI nahIM, tethI A pIstAlIza lAkha. yojanamAMthI koIpaNa java siddha thAya te te siddha samazreNie siddhazilAmAM pahece. siddhapada ArAdhana ATha guNene AzrIne karAya che tenuM kAraNa? (1) jJAnAvaraNiyano sarvathA kSaya thatAM kevaLajJAna thAya. tethI sarve kAlokanAM svarUpane jANe. (2) darzanAvaraNiya karmanA abhAve kevaLadarzana prApta thatAM lokone juve che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (3) mohanIya karmanA kSayathI kSayika samakti ane yathAkhyAta cAritra prApta thatAM sadA Atma svabhAvamAM sthira thavAya che. (4) aMtarAya karmane kSaya thatAM anaMtavIya guNa utpanna thAya che. dAna-lAbha-ga-upalega vIrya A pAMce aMtarAyone kSaya thAya che. . (5) vedanIya karmanAM kSayathI sarva prakAranI pIDA rahita evuM avyAbAdha sukha maLe che. (6) AyuSya karmane kSaya thatAM akSaya sthiti prApta thAya che. (7) nAmakamane kSaya thatAM varNa-gaMdha-rasa-sparza rahita thatAM arUpIpaNuM prApta thAya che. tethI zarIra paNa hetuM nathI. (8) gotrakamano kSaya thatAM agurulaghu guNa pragaTe che tethI sidamAM moTe-nAno-halako-bhAre e vyavahAra prarvatata nathI. jema meIna svIcanI kanekazana vinA lAITa na thaI zake. tema siddhapadanI prAptinAM dhyeya vinAnI ArAdhanAmAM ajavALAM kayAMthI thAya zrI siddha bhagavaMtenuM raktavaNe dhyAna karavAnuM jaNAvela che tenAM hetuo (1) siddhabhagavaMte e tapa karI AtmAne tapAvI, sarvaka kSaya karI. Atmavizuddha sAdhI che. tapAveluM ane.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ -mela vinAnuM suvarNa lAlavarNa sarakhuM hoya che tema siddha - bhagavaMta paNa tapa tapI sarvakarmA melathI rahita banyA hevAthI raktavarNa temanuM dhyAna karavAnuM che. () tadana taMdurasta re. manuSya lAlabudI TameTA jevuM hoya che. tema siddha bhagavAnanAM cha kamaregathI sarvathA rahita hovAthI raktavarNa hovAthI temanuM raktavaNe dhyAna karavAnuM ucita che. (3) maMtrazAstramAM raktavaNane vazIkaraNane hetu mAnela che. siddhAtmAe sarva jagatane AkarSI rahyAM che. mATe siddhAtmAne raktavarNa mAnI temanI ArAdhanA raktavarNa karavAnI che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaka zrI AcArya pada ka AtmAnuM aMtima dhyeya siddhapada che: zrI navapadanA be padanuM vivecana ApaNe karI gayA.. prathama pada arihaMtanuM. ne bIju pada siddha bhagavaMtanuM. AtmAnuM aMtima dayeya siddhapada che e dhyeya jemaNe siddha karyuM te kRtyakRtya thayA. eTale temane have kazuM karavAnuM rahyuM nahi. siddha bhagavata pharI jagata para Ave nahi? kekalAka darzanAnI evI mAnyatA che ke - mokSe gayelA AtmA dharmane ughAta karavA pharI jagatamAM Ave che." paNa zuddha thayelA AtmA pharI jagatamAM Ave te teo kRtakRtya thayA tema kahevAya nahi. jemane have kazuM karavAnuM rahyuM nathI, pitAnA pUrNa svarUpane pAmyA chete kRtakRtya thayA kahevAya. mATe tevA AtmA pharI jagatamAM kazuM karavA Ave te avatAranI mAnyatA kharI nathI. saMsArI AtmA kazuM karato nathI te kheTI mAnyatA che: jema zuddha thayelA AtmA jagatamAM kaMI karavA Ave te vAta kharI nathI, teja rIte saMsArI AtmA kazuM karate nathI te mAnyatA paNa kharI nathI. saMsAra paryAyamAM rahelA AtmA paranuM kazuM ka nathI te mAnyanA kheTI che. kemake
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 -AtmA ATha karmane kartA che. keTalAka ema kahe che - kama para che; karma jaDa dravya che. AtmA tene kema karI zake? tene javAba e che ke - AtmA karma na karate hoya te saMsAra ghaTe kaI rIte? teno javAba maLe che ke - "bhAva karmathI saMsAra ghaTe che. paryAyanI anirmaLatAthI saMsAra che." paraMtu paryAyanI anirmaLatA zA kAraNe che? paryAyanI anirmaLatA AtmAnA svabhAvathI hoya te AtmAno mokSa koI kALe thaI zake nahi tema mAnavuM joIe. zabda, samabhirUDha ane evabhUtanI apekSAe AtmA potAnA bhAvanoja kartA che: A judI judI mAnyatAonuM samAdhAna pU. yazovijayajI mahArAje adhyAtmasAramAM nayavAdathI karyuM che. gamAdi je no che te dvArA judI judI mAnyatAonuM sApekSa satya samajI zakAya che. zabda, samabhirUDha ane evabhUta nayanI apekSAe AtmA potAnA bhAvane ja kartA che. jyAre koI sAdhu mahAtmA AtmA pitAnA bhAvane ja kartA che tevuM kathana karatA hoya tyAre emanuM kathana kaI apekSAe che tema puchavuM joIe zabda, naya ane samabhiruDha nayanI apekSAe AtmA paranA kartA nathI e vAta barAbara che. apekSAthI vastunuM pratipAdana karavuM, siddhAMta pramANe tAva samajAvavuM te barAbara che. paraMtu sidhdhAMta virUdhdha je vAta kare te siddhAMta pApI kare che. kAraNa ke nayavAda - apekSAvAda eja syAdavAda che.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47: AtmA ekAMte bhAvanAja kartA nathI : AtmA paranA karyAM nathI te uparanI apekSAe mAnya che. AtmA ekAMte bhAvanAja karyAM nathI. apekSAe AtmA rAgadveSanA paNa kartA che : RjusutranayanI apekSAe AtmA vibhAvanA,rAgaDha SanA kartA che. Rjusutranaya vartamAna avasthA para bhAra muke che. pariNAmane prAdhAnya Ape che. ApaNe tattva bhulyA. nayavAda samajyA nahi. eTaleja pAkhaDI peAtAnuM sAmrAjya phelAvI rahyA che. syAdavAda jevA uttama amRtavAdane ApaNe abhyAsa karyAM nathI eTale ApaNane pAkhaMDIe ThA bhaNAvI; unmAge dorI rahyA che. ApaNe dazavaikAlikanI vAtane paNa bhulyA chIe. "pama nANu ta yA." jJAnanI, sAcI samajanI, ceAgya sRSTinI khUba AvazyakatA che. paDhamaM nANu` tAH manuSya jevA uttama bhava ApaNane maLyA. temAM AvIne kSApazama sAdhI jJAna svarUpa nahi pragaTAvIe teA kayAre pragaTAvazuM ? anAdithI AtmAe kama sattAne tyAM jJAna gIre mukayu che te kayAre. cheDAvIne nija gharamAM lAvazu' ? ajJAna rahevAmAM bhAre nukasAna che, ajJAna, @ALA ane bhadrika samAjanA zrIjA khATA lAbha le che. sUkSmamativALAee pazu nayavAdanuM yathArtha jJAna meLavyu nathI. eTale temanA jevA paNa ummAge kheMcAya che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ nagamanayanI apekSAe AtmAne vyApAra phaLa paDatApahoMce che: jusutranaya para ekAMte bhAra mukAye temAMthI bauddha darzana thayuM. ekaja naya para ekAMte bhAra mukavAthI pUrNa satya prApta thatuM nathI. badhA ne samajavA joIe. nagama ane vyavahAra naya kahe che keH AmAne vyApAra phaLa paryata pahoMce che. Rjusutra nayanI apekSAe AtmA rAgadveSarUpI bhAva karmane kartA che. pariNAme te dravya kamane paNa karyA kare che kAraNa AtmAne vyApAra phaLa parvata pahoMce che. bhAvakarmanuM phaLa dravyakama agara te ATha karmano baMdha. dravya karmanuM phaLa saMsAra agara te cAra gatimAM paribhramaNa. ekaja naya para bhAra na mukAya eka ja naya para bhAra mukavo ane bIjA nayanI upekSA karavI te vyAjabI nathI. koI paNa nayano pralApa karavo ke utthApana karavuM te pApa che. AtmA para kamane prabhAva nathI? chatAM keTalAka kahe che-"AtmA para kamane ze prabhAva che? AtmA para kamane prabhAva mAne tenA mULamAM bhula che." paraMtu na mAne temAM te siddhAMtanuM khUna che. ekAMte AtmAmAM paryAyanI lAyakAtathIja vikAra mAne tene zuM kahevuM? mithyA matIja ne? AbhAthIja AtmAne vikAra ane saMsAra hoya te tevA saMsArane aMta kadI Ave nahi, ane temanI mAnyatA pramANe karma khapAvavAne
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSArtha UDI jAya che. nakAma kare che. kama khapAvavAne upadeza jaina darzanamAM kera Thera apAya che te temanA hisAbe nirarthaka kare che. karmane prabhAva nathI. nimittanI asara nathI" ema kahenAra zrI tIrthakara jevA nimittanI paNa asara nathI mAnatA tIrthakara devanI A te kevI ghAra azAtanA che! AtmA kamane saMbaMdha lehAgnivata che - jana darzanamAM gojhA mAhila sAtame nindava thaye hato. te ema mAnatA ke - "AtmA ane kama taddana judA che. AtmA ane karmane saMbaMdha sarpa kaMcukavat che." jenA siddhAMta AtmA ane karmanA saMbaMdhane hAni jevA mAne che. gechA mAhila mAno ke - sarpa kaMcukavata saMbaMdha hoya te ja AtmA parathI karmanA pradeze chUTI zake." je A mAnyatA barAbara hoya te bhavAMtaramAM jatAM zarIranI mAphaka AtmA parathI kameM paNa chUTI javA joIe kama khapAvyA vagara AtmAne mokSa tha joIe. jema sarSanI kAMcaLI enI meLe samaya Avye chUTI che jAya tema kama ene meLe chUTI javA joIe. AtmAne mokSa paNa enI mane thavuM joIe kadAgraha ane durAgrahane laIne niha UbhA thAya che. ninho te ghaNA pAchA ThekANe AvI gayA. paNa Aja kAlanA ninda te ThekANe Ave tyAre kharA. AtmA ane karmano saMbaMdha lohAgnivat che. te vAta a -4
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 yathArtha che. je AtmAne karma bhogavavA na paDatA hatA, enI meLe chUTI jatA hatA te jJAnIone karma nirjarAne upadeza ApavAnI zI jarUra hatI? ane siddhapada ke navapadanI ArAdhanAnI paNa jarUra nathI. nizcaya nathI badhA AtmA zuddha che. paraMtu vyavahAra nayathI saMsArI jIva baMdhanamAM che. ekAMte nizcaya naya mAnIe te badhadazAne abhAva thAya, ane sAthe sAthe mekSa dazAne paNa abhAva thAya. ekAMta vAdamAM svAda nadhI: zarIra dhArIne vyavahAra nathI jIva kahevAmAM Ave che. nizcayanayathI mAnIe te jJAna - darzana - cAtri tevA bhAva prANamAM rahelA chane ja jIva kahevAya te rIte dehadhArI jIva kahevAya nahi, ane tene mAravAmAM hiMsA manAya nahi ekAMte nizcayanaya mAnavAthI guru celAno paNa vyavahAra na rahe. kAraNa nizcayathI pite ja pitAno guru che ane pite ja pitAne cele che. eja rIte pitAputrane paNa vyavahAra na rahe. kAraNa ke nizcayanayanI apekSAe kaI putra nathI. keI pItA nathI. badhA ja anAdi kALanA saccidAnaMda svarUpa AtmA ja che, A rIte koI paNa nayane ekAMte pakaDIe te bhAre avyavasthA ane adhera thAya che. ekAMtavAda bhayaMkara viSa che. tenAthI jagatamAM jeTalo anartha thayo che teTaluM nAstikavAdathI paNa thayo nathI. ekAMtavAdamAM svAda nathI.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA pU. AcAya' zrI lakSmIsurijI mAhArAja kahe che :ekAMtavAdI re tattva pAme nahi syAdavAda rasa samudAyeAjI jJAna 54 bhajIye re jagata suhukaru." ekAMtavAdI tattva pAmI zake nahi. syAdavAdanI zailI syAdavAdanA anupama rasa te prApta karI zake nahi anekAMtavAda te vicArI zake nahiM, ekAMte vyavahArane! aApa karA tyAM khauddhamata thAya. baudhamata jagatane vijJAnAkAre mAne che bahAranA koI padArthane te mAnatuM nathI. badhA nA apekSAe sAcA che ; tA che. amuka vyavahAranaya ane nizcaya naya banne apekSAe sAcA che. amuka apekSAe AtmA bhAvanA ja apekSAe AtmA zuddha, buddha che. amuka saMsArI che ane paribhramaNu kare che. badhI apekSAe sAcI che kathana sApekSa hoya te sApekSa kathana jyAM na hoya tyAM manekAMtavAdanu khUna che. apekSAe te vAta sau saune satya hAya. sAcI sasArI AtmA kaMI karatA nathI te. mAnyatA nathI H- sAMsAramAM rahyo thako AtmA jo kaMI karatA te te anAdithI saMsAramAM rakhaDe che kema ? jo para ATha karmonI asara na hoya te hoya AbhA eka rAjA ne eka na
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ para raMka kema? saMsAramAM rahyA thako AtmA paranuM kazuM karato nathI tema mAnanAra evI dalIla kare che. keH "ne A mA paranuM kare che tema mAnIe te izvara tuMvamAM mAnanAra ane janamAM kaze phera nathI raheta.A mAnyatA barAbara nathI. kemake Izvara te zudhdha che tethI temane kartA mAnata te vyAjabI nathI. temane kartA mAne te vyAjabI jIva paNa moho jAya tyAra pachI tene koI kartA kahetuM nathI je jIva kaMI na karato hoya te saMsAra koNe karyo? ane te konA karyA bhagave che? saMsAra che te saMsArane karanAra koNa? java kaMI nathI karate tema mAnanArane ja Izvara kadvavAda lAgu paDe che. jema zuddha ghacele jIva kazu karavA Ave che te mAnyatA barAbara nathI, teja rIte azuddha thayelo jIva kaMI na kare te vAta paNa barAbara nathI. AvI mAnyatAthI lekomAM pApabhIrutA paNa nahi rahe. AmA kamane kartA che. karmone bhaktA paNa AtmA che, dharmathI chUTI zakAya che. mokSa che. mokSane upAya paNa che. evA nayavAdanA samajapUrvakanA sApekSa kathane sAcA che. vyavahAra ekate heya ane nizcaya ekAMte upAdeya te vAta ThIka nathI : nizcayavAdIo mAne che ke -nizcaya ekAMte upAya che vyavahAra ekAMte heya che. je nizcaya draSTimAM lIna thayA che tene mATe nizcaya upAdeya che. temAM jarUra kahI zakAya.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 jeo nizcayamAM lIna thaI zakayA nathI temane mATe vyavahAra sApekSa upAdeya che. je ucca prakAranI dhyAna dazAmAM lIna thaI AtmAnI zuddhi karI zake che tenA mATe vyavahAra gauNa che tema kahI zakAya. chatAM temanA mATe paNa vyavahAra heya che tema na kahI zakAya. paraMtu nizcayamAM lIna evA che AjakAla jovAmAM paNa AvatA nathI vyavahAra ekAMte heya che ane nizcaya ekAMte upAdeya che. te kathana mithyAtva che. kayA guNasthAne nizcaya pradhAna che ane kayA guNasthAne vyavahAra pradhAna che tene nirNaya jarUra thaI zake. jyAM pramAda che tyAM vyavahAra pradhAna joIe: jyAM pramAda che, ArtadhyAnanI pradhAnatA che tyAM vyavahAra upAdeya che; vyavahAra pradhAna che. sAtame guNasthAne jyAM apramatta dazA che, tIvrapaNe jyAM dhyAna dazA che tyAM vyavahAra gauNa bane che ane nizcaya pradhAnapaNe hoya che. paraMtu A dazA AvyA pahelAM to vyavahAra pradhAna che ane nizcaya gauNa che. ATaluM je na samaje ane bIjAne mithyAtvI kahe te adhyAtmavAdI nathI paraMtu ekAMtavAdI che. nizcaya dhama mAne te samakitI ane vyavahAra dharma mAne te mithyAtvI te vyAkhyA peTI che. kriyA choDe tenI karUNa dazA thAya - je AtmAne kazuM karavApaNuM na hoya te tene kazuM cheDavApaNuM paNa rahetuM nathI. temane mATe kazo vyavahAra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 pazu rahetA nathI. paraMtu A vAta tA chellI kakSAnI che. ApaNe gaI kAlanA vyAkhyAnamAM joI gayA ke samuddhAtamAM kevaLIne paNa kriyA karavI paDe che. puruSAtha upADavA paDe che. tA jenu' kazu ThekANu' nathI tevA sa'sArIne puruSAtha' na hAya, kriyA na DAca A vAta kemaja saMbhavI zake? kriyA cheDe te AtmAnI karuNa dazA thAya. hita ane siddhapada te devatatva. tenA paranu vyAkhyAna pUruM thAya che. zrI AcAya padma : trIjuM pada zrI khAcAya jItu che te padane samajAvatAM AcAya bhagavAna ratnazekharasurizvarajI pharamAve che : paMcAyArApatti, visuddha siddhaMta desaNucjuttaM / parauvayArikka pare, nizcajhAeha sUrivare // trIjA pa4thI gurupadanI vyAkhyA zarU thAya che. guru54mAM prathama pada zrI AcAya nu che. AcAya nuM svarUpa zuM che ? 1. teo paMcAcArathI pavitra che, eTale ke pavitra evA paMcAcAranuM pAlana karanAra che. 2. vizuddha evI siddhAMtanI dezanA devAmAM te tatpara rahe che. nima La evA jInAgamathI dezanA ApavAmAM tee udyamavata hAya che. temAM pramAda teo sevatA nathI.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 3. te sadA pApakAra karavA tatpara hAya che. evA zrI AcAya padanuM paNa dhyAna dharavuM joI e. AcAya paMcAcAranA pALanAra che : pAse navapadamAM trIje pade AcAya u ArAdhana thAya che. teo jJAnAcAra, daza'nAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane nIrmAMcAra te poMcAcAranuM pAlana karavAmAM udyamavata che. paMcamahAvrata ane paMcAcAranu pAlana tee karI rahyA che. te baMnenu pAlana sAdhaka dazAmAM jarUrI che. jenI senuM bahu hAya tene cAMdInI jarUra ke kI Mmata na DhAya; paratu jenI pAse sAtu nathI tene te cAMdInI kiMmata ghaNI che. jenI pAse ciMtAmaNI ratna hAya tene kehInuranI kIMmata na hAya te samajI zakAya; paraMtu jenI pAse ciMtAmaNI ratna na DhAya tene mana te ka|hInura mahAmUlyavAna che. siddhadazA e se TacanA seAnA jevI agara seALavalA seAnA jevI dazA che. jyAre sAdhaka dazA 96 TacanA agara 14 valA senA jevI daza che. jenI pAse se| Tayanu ke seALa vadhu setu na haiAya tene 96 Taca ke 14 valA senAnI kImata ghaNI che. kAraNa ke tevA senAne paNu kSamatAM dhamatAM zuddha karI zakAya che. tema sAdhaka dazAmAMthI paMcAcAra ane paMca mahAvratanA pAlanathI siddhapadma pAmI zakAya che. mATe sAdhaka darzAmAM 5'cAcAra ane pAMcamahAvratanI ghaNI ja jarUra che. puMcamahAvrata Azrava nathI : paraMtu keTalAka paMcamahAvratane Azrava kahe che. paNa
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 betAlIza AzravanA sthAna zAstramAM varNavavAmAM AvyA che temAM kayAMya paMcamahAvratane ullekha nathI. paMcamahAvrata, paMcAsara AdinI siddhi dazAmAM jarUra nathI rahetI. paraMtu sAdhaka dazAmAM tenI jarUra che ja. sAdhaka dazA hoya temAMthI ja siddhapada Ave. sAdhaka hoya te ja paraMparAe sidhdha thAya. paMcamahAvratane dalIla khAtara Azrava mAnI laIe te paNa te zubhAzrava che, ane tenAthI zudhdha cAritra ane zudhdha bhAva prApta thAya che. tethI te vyavahAra nayathI saMvara che. zrI tIrthaMkara bagavAna dIkSA le che tyAre paNa paMca mahAvrata uccAre che. paMcamahAvrata ekAMta Azraya che ema bolanAra tIrtha kara devanuM apamAna kare che. paMcamahAvrata tathA paMcAcAra pALavAmAM AcArya udyamavaMta hoya che. vizuddha dezane devA AcArya tatpara hoya che : AcArya vizuddha dezanA devAmAM tatpara hoya che. siddhAMta mujabaja dezanA devAmAM pUrI jAgRti rAkhe che. usutranI dezanA na devAI jAya te mATe pUrI kALajI rAkhe che. kAraNa ubhutra prarUpaNu jevuM bIjuM koI pApa nathI. vItarAga AjJA pUrI rIte samajI vicArIne te mujaba teo upadeza Ape che. AcArya popakAra karavA sadA taiyAra hoya che : AcArya deva bIjA para upakAra karavA haMmezAM taiyAra hoya che. pite pacAcAranuM pAlana kare che, ane temanI nizrAmAM sAdhuo rahe temane bhalI rIte paMcAcAra paLAve
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. piote jJAna jAthAnamAM rahe che, ane ziSyone zAsa siddhAMtanI vAcanA ApatA rahe che. temanA paricayamAM AvatA sau jIvone darekanI gyatA mujaba dharma pamADe che, tatva samajAve che, dharma tarapha prere che. A rIte teo pitAnI sAdhanA karatA karatA bIjA sAdhakone temanI sAdhanAmAM preraNA Ape che, pitAnuM kalyANa te kare ja che. sAthe jagatanA bIjA nuM paNa ka9yANa kare che. A paNa mahAna upakAra che. A rIte teo lokottara upakAra karavA tatpara hoya che. AvA AyArya padanuM je ArAdhana karaze, te tattavane samajI, dharmane pAmI, paraMparAe sidadha thaze. "tiththara same sUrI triveNu mAM saMgama svarUpa navapadamAM bIjuM tatva te te gurutattava che. ane gurutatvamAM prathama sthAne AcArya birAje che AcAryane chatrIza gunAM dhAraka kahyAM che. AcArya kevA hoya : pratirUpa guNa saMyuta jevI prabhAvazALI, mahimAvaMta, IphekaTIva mukhamudrA arihaMta paramAtmAnI hoya che tevI ja prabhAvazALI mukhamudrA zarIra saMpattine dhAraNa karanArA AcArya hoya che. temanA darzane arihaMta paramAtmAnAM darzana jevI tRpti thAya. kAraNa teo. arihaMtanA pratika rUpe che. AcArya sUryavat tejasvI hoya. kAraNa tamomaya jemanuM jIvana hoya,
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 mAyA rahita zuddhAcAranAM pAlana vaDe utkRSTa pUnyanAM praka vaDe temanI mukhamudrA, sUcavata tejasvI Aya che. yugapradhAna AcAryA :-te te kALe te te yugamAM rahelAM sarve dananAM jJAtA-netA AcAryoMmAM jinazAsananAM AcAya pradhAnapade hAvAthI SaDdarzananA abhyAsI evA e yugapradhAna kahevAya che. AcAya sadA madhurabhASI hAya che teo kaza, kaDhIravANInA upayAga rAkhe che ane zAsanane bhAra vahana karavAnA DhAvAthI AcAya uchAchaLAM nahIM. paraMtu gAMbhIya guNuyutta hAya che. tevIja rIte AvI paDanArA pariSarDa-upasarge nA prasaMge jinazAsanamAM sthira buddhivALA AcAya Iya guNunAM dhAraka hAya che. AcAryanAM mukhya guNa : upadeza devAmAM sadA tatpara hAya che. peAtAnI samIpe AvanAra sarva jIvAnI temanI caiAgyatA mujabane upadeza ApIne, svapara kalyANa sAdhavAnI IcchAvALA AcAya kayAre paNa upadeza devAmAM ALasane dhAraNa karatA nathI. anekAneka guNAla kRta AcAya'nA viziSTa guNa te arpazrAvIpaNa kahyu che, AcAryo pAse pApImAM pApI jIve AvIne temanA upadezamRtanAM, pAnathI pazcAtApa pAmIne pAtAnAM duSkarmI jAhera kare te samaye aparizrAvI guNunAM dhAraka mAcAya koipaNuM jIve jAhera karelAM. peAtAnA pApe bIjA pAse jAhera na kare. jo evAM jAhera kare te AcAya anaMta saMsArI bane. AcAya ugra prakRtinAM dhAraka nahI, paraMtu,
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ saumya prakRtinAM dhAraka hovAthI nAnAM-moTAM save che: temanI pAse saraLatA pUrvaka jaI zake che. AcAya.... jevuM vicAre tevuM ja bole tevuM ja AcaraNa karanArA hevAthI zIlaguNanAM dhAraka hoya che. jyAM tyAM soyarAnu (sAMdhavAnuM kAma kRre che kayAre paNa vigraha karAvavAne phaTa-pADavAne jhaghaDAM karAvavAnuM kAma karanAra na hovAthI avigraha guNanAM dhAraka kahevAya che. avakatha guNanAM dhAraka kahevAya che. AcAryone avikatha. guNanAM dhAraka kahyAM. kAraNa zAsananAM nAyaka hovAthI pite paMcAcAra pALIne pachI bIjA pAse paLAvatAM hevAthI temanI pAse vikathA-dezakathA-bhaktakathA-rAjakathA, strIkathA. karavAno samaya kayAMthI hoya? caMcalatA rahita hovAthI acapaLatA temane guNa kahyo che. AcArya sadA jinAjJAmAM rahIne ArAdhanAmagna hovAthI ArAdhanAnAM phaLa. svarUpa temanI cittavRtti prasanna hovAthI sahAprasannavadana. e temane guNa kahe che. AgamaNamAM abhyAsI hevAthI kSamAne AtmAno guNa samajatA hevAthI sadA kSamAzIla heya che. jinazAsanane samarpita ane zraddhAzIla hevAthI RjutA e paNa mahAnaguNa kare che dvAdazAMgInAsArane pacA-. vanArA AcArya bhagavaMte jJAnathI garvana pAmatAM jJAnanAM sAra svarUpa mRdutA-namratA guNanAM dhAraka hoya che. trIza chatrIzI gunAM dhAraka pU. AcAryone tIrthaMkara paramAtmAnAM pratinidhi kahyAM che. kAraNuM? prathama. prahare zrI tIrthakara dezanA sAthe pachI bIjAM prahare gaNaghara,
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ (bAcArya) dezanA Ape. tyAM tatvo samAna ja hoya che. paraMtu paramAtmA pitAnI hAjarImAM ja pratinidhi sthApe gaNadhare dvAdazAMgI race ke turata vAsakSepa karI anumatinI sahita Ape che. siddhacakranAM yaMtramAM paNa AcAryanAM sthAna pUrve darzanapada Avela che tenuM kAraNa? zani eTale zraddhA "arihaMtanA mArganI pUrNa zraddhA hevI." te AcAryapadanI pUrva zarata che tIrthaMkara para zuddhazraddhA pUrvaka vaphAdArI pUrvaka ja vaNInI prarUpaNA AcAryo kirI zake. AcAryo trIje pada kema ? AcArya arihaMtanA pratinidhi che sIdhA vArasadAra che jinezvara paramAtmAnI phekaTarImAM je mAla taiyAra thayo tenAM sauthI pahelA grAhaka keza ? AcArya-eTale gaNaghara tIrthaMkara paramAtmAnI amUlya dezanAonI saMpUrNa dha dvAdazAMgI rUpe taiyAra karI teNe? AcAryoegaNadharoe AcAyone tIrthakara rUpI sUrya ane kevaLajJAnI rUpI caMdranAasta thaye dIpaka samAna karayA che (gaNyA che) apekSAe tIrthaMkara paramAtmAthI vizeSa upakAra AcAryone zAsanamAM che kAraNa keIpaNa tIrthakara 84 lAkha pUrvathI vadhu AyuSyavALAM na hoya. jyAre AcAryone prabhAva asaMkhyAta lAkha pUrva sudhI rahyo che jema AdinAtha dAdAne dikSA paryAya eka lAkha pUrvane temanuM zAsana cAlyuM pacAzakoDa sAgaropama...eTale zrI puMDarIka svAmie racela dvArAzAMgIte prakAza pacAsa lAkha keDa sAgaropama
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudhI rahyo. carama tIrthapati zrI mahAvIra paramAtmAne kevaLajJAna paryAya phakta trIza varSane jyAre temanuM zAsana cAlavAnuM che. (21) ekavIza hajAra varSa sudhI A ekavIza hajAra varSa vIra paramAtmAnuM zAsana calAvanArA koNa? pU. AcArya bhagavaMte ja tethI AcArya bhaga-. vatane tIrthakaranI gerahAjarImAM tIrthakara samAna kahyAM che.. - pAMca Indriyone saMvaranArA navaprakAre brahmacaryanI guptine dhAraNa karanArA, cAra prakAranA kaSAyathI mukta, paMcavidha AcAratAM pAlanamAM samartha, pAMca samiti ane traNa guptAe yukta evAM chatrIzaguNanAM dhAraka AcArya hoya che, jJAnAcAra-daryanAcAra - darzanAcAra - cAritrAcAratayAcAra viryAcAra A pAMca prakAranAM AcArane pite. pALe paLAve te AcArya kahevAya che. tasalIputra AcArya pAse ArakSita muni rahelAM che tene vadhu bhaNavAnI IcchA thaI AcArya mahArAje kahyuM ke vadhu bhaNavuM hoya te tuM vajasvAmi pAse ja, kAraNe temane vizeSajJAna che teo vAcanA ApI tane bhaNAvaze A theye jJAnaprema ke jJAnAcAra ane jJAnAcAranAM pAlanathI prApta thayelI namratA-anyathA tesalIputra pitAnI laghutA mAnya karIne bIjAnI pAse munine bhaNavA javAnuM kema kahI zake ? - Arya rakSita muni jatAM heAya che. tyAre mArgamAM, bhagupta sUrIne aMtima samaya jANI nirdhAmaNA karAvavA.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAyAM bhaddagupta sUrIe kahyuM ke tame vajIsvAmijI pAse bhaNavAM bhale bhava paNa tenI sAthe na rahetAM, tenI sAthe rahevAthI mRtyune saMcAga (utpana) ubho - thaze. Arya rakSita munie vajIsvAmijIne te vAta karI vAvAmijIe paNa jJAnanA upayogathI te vAta - satya jANI svIkAra karyo. ane Arya rakSita munine navapUrva sudhInuM jJAna ApyuM. kAraNa ahiM jJAnAcAranI mahattA pavitratA temaNe samajI che. vartanamAM utArI che anyathA munine "tame avinayI che" ke evuM kaMI kaMI karI bhaNAvyA na hatA. mATe ja AcAryane paMcAcAra pavite. ....kahyAM che. prA (13 mAM 14 mAM) teramAM caudamAM saikAmAM - thayelAM. mahaladhArI hemacaMdrasUrIjI cAritrAcAra tapAcAramAM pAlanamAM kevA prakhara hatAM. teo jIMdagImAM kayAre paNa zarIrane mela utA na hovAthI zarIra para melanA thara - jAmavAthI teo mAladhArI kahevAya. temanI tapAcAranI rUci kevI? jIdagIbhara ekAsaNano tapa pAMca vigaI tyAga eka ja dhAnya ane eka ja kaThoLa vAparavAnuM, anekAneka guNaratnanI khANa svarUpa A jinazAsanamAM kevA kevA AcArya bhagavaMte pitAnAM pacAcAranAM pAlana vaDe, pitAnAM jIvanane temaja jinazAsanane ajavALI gayA. pU. jinaprabhasUrIjI 1360nI sAlamAM thayAM. jeo kharataragacchanAM prabhAvazALI mahApurUSa hatAM. temane niyama
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatA ke roja savAre eka patetra-saMskRta prAkRta banAvavuM pachIja pAraNuM karavuM. vividha tIrthakalpa nAmanAM temanAM graMthamA 700 tIrtha stutro loke che. pitAnAM aMtima samaye teoe zrI pavAvati mAtAne pUchayuM ke A sAtaso ke kone sopu.? zrI bhagavati padmAvati mAtAe kahyuM ke tapAgaccha cirakAla rahevAne-TakavAne che tethI somatilaka sUrIjI nAmanAM tapAgacchanAM prabhAvika mahApurUSane te graMtha se hato. pUjya jagatagurU hirasUrIzvarajI ma.sA.nuM paMcAcAra pAlana kevuM (2000) be hajAra sAdhuomAM parivAranAM dhAraka, sAta pAThaka va. (upAdhyAya) 160 paMnyAsa paMDita vanAM gurU teoe jIvana daramyAna upadeza dvArA (500) pAMcaso navA jinamaMdira karAvyAM, 50 moTI pratiSThA karAvI, pote (3600) chatrIsI chuTaka upavAsa, cAra cAthabhakta upavAsa, baso paccIza chaThTha 81 aThThama 4000 uparAMta yaMbila, sUrImaMtranI ArAdhanA nimitte traNamAsI tapa be vAra vIzasthAnika tapa traNaso (300) moTA saMghapati banAvyAM. eka lAkha navAM zrAvaka banAvyAM 56 chappana varSanuM cAritrapALIne IzAna devaleka surendrapadavIne pAmyA. tIrthaMkara paramAtmAnI parSadAmAM kevalI karatA paNa AcArya (gaNadhara) nuM sthAna paheluM gaNadhara AgaLa bese. kevaLI temanI pAchaLa bese...cAradhAti kamane kSayakArI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa lokanA jJAnane dhAraNa karanArA sarvajJa pAchaLa ane cAra jJAnadhArI gaNAdhara (AcArya) AgaLa kema? kAraNa paramAtmAnuM zAsana AcAryane saMpAyela che mATe ja temane tRtiya pade namaskAra karyo che. AcArya padanuM dhyAna pItavaNe karavAnuM che. kAraNa (1) AcArya bhagavaMtane dIpakasamA karayA che dIpazIkhA pILI hoya che mATe dipasamAM AcArya pILAvarNathI ArAdhavA joie. (2) AcArya bhayavaMtane jainazAsanamAM rAjA karyA che jema dIpa zibA suvarNa alaMkArathI vibhUSita hevAthI pItavaNuM dekhAya che. tema chatrIza guNAlaMkArothI suvarNa sama ujajavala guNAlaMkArothI. vibhUSita hevAthI AcArya bhagavaMta pItavaNe ArAdhAya che. (3) paravAdIe rUpa hAthIone nasADavAmAM AcArya zrI kesarIsiMha jevAM durdhara che. kesarIsiMha pItavaNe che. mATe kezarIsiMha jevA AcArya bhagavaMtane pItavaNe ArAdhavA te ucita ja che. (4) magazAmAM pItavaNane stanamAM zreSTha mAnelA che tyAre paravAdione khaMbhita karI denAra AcArya pItavaNe hoya te svAbhAvika che AcArya padanI ArAdhanAthI AcArapAlananuM baLa prApta thAya che. AcAryane bhAvathI karela namaskAra vilAbha mATe thAya che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 upAdhyAya pada upAdhyAya H navapadamAM cAthe pade zrI upAdhyAya 54 Ave che. upAdhyAya padma samAvatA AcArya bhagavAna ratnazekharasuvirajI mahArAja kmAve cheH gaNatittIsu niutte, suttatthajjJAvaNaMmi ujjutte / sajjJA lINamaNe, sammaM zAraha ujJApa // upAdhyAya patnanuM paNu hai bhavya AtmAo, samyakprakAre dhyAna dharI temanuM svarUpa kevuM che? gaccha agara samudAyamAM bhinna bhinna prakAranA sAdhuo hAya che. te sAdhuonI sArA, vAraNA, cAcA tathA paricAyaNA mATe upAdhyAyajI mahArAja niyukta thayA che. e mATe AcAya mahArAja taraphathI temanI caiAjanA thAya che. upAdhyAya padanI javAbadArI jevI tevA nathI. gaccha samudAyamAM koI sAdhu pramAda kare tA smaraNa karAve che. "tameA kayA sthAne che| ane che te teA vicArA" ema kahI sAdhanAmAM uparAMta sAdhuone tattvajJAna Ape che. pA lIdhA pachI sAdhu pramAdamAM paDI jAya teA temane izArA karI katavyamAM sthira kare che. tenAthI ThekANe na Ave te phrI IzArA te tene pharaja zuM karI ravAM draDha kare che. ma.-1
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 kare che. A rIte sAdhu samudAyanI upAdhyAyajI pUrI ciMtA rAkhe che. AcAya mahArAjane samrATa kahevAmAM Ave che, tA upAdhyAyajI mahArAja yuvarAja kahevAya che. pAMcama kALamAM upAdhyAya dvIpaka samAna che H A kALe sUrya rUpI tI kara bhagavAnanA te! ApaNane viraha che. caMdranA prakAza sama gaNadhara jevAnA paNa cAga nathI. tArAnA prakAza jevA pUrvadharAnA paNa viraha che. ApaNane A pacakALamAM dvIpaka samA AcAya tathA upAdhyAyanuM Alabana che. sUryanA prakAza te daze dizAmAM sarvatra phelAya che. chatAM dIpaka paNa ghAra aMdhakAramAM prakAza tA kareja che. A kaLI kALanAM ghAra aMdhakAramAM AcAya ane upAdhyAya jaLahaLatA dIpaka samAna che. upAdhyAyanu sthAna jevuM tevuM nathI. AcAya ne suri samrATa kahIe tA upAdhyAyajI yuvarAja che. upAdhyAyajIne yuvarAja eTalA mATe kahevAmAM Ave che ke :- AcAya temanA a Mtima samaye ceAcya upAdhyAyanI AcAya pade sthApanA kare che, upAdhyAyanuM mukhya kartavya sAyaNA, vAyaNA, cAyaNA ane piDacAcaNA che. upAdhyAyajI sUtra tathA atha bhaNAvanArA che : upAdhyAyajI sUtra tathA atha bhaNAve che. ziSyane tathA gacchanA sAdhuone sUtra siddhAMta bhaNavavAmAM udyamava hoya che. dvAdazAMgInA tee pUrA abhyAsI DAya che, ane samudAyamAM rahelA sAdhuone tenuM jJAna ApavA sadA
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 tapara hAya che. svAdhyAyanI samIpe rahe ane bIjAne svAdhyAyanI samIpe rAkhe te upAdhyAya. temanA jevu' jene chatra hAya tevA sAdhunI keTalI AtmacitA upAdhyAjI karatA haze.! tamArA AtmAnI ciMtA karanAra koNa ? tamAre paNa tamArA AtmAnI ci'tA karanArA koI joIe ke nahi ? bIjI badhI rIte tamArI ciMtA karanArA ke sAra-sabhALa lenArA kadAca haze. para`tu tamArI AtmaciMtA karanAra kAI che ke nahi ? sabhAmAMthI--Apa che. ne? e paNa ThIka vAta che. kemake metInA cAka puravA tA mAtInA cAka puravA tA mAtI joie paNa zadrunA sAthImA puravAmAM tA koI vastunI jarUra nahi putra bI. e. aya ke ema. e. thAya tA pitAne bhAna thAya che. putra kadAca ema, e. na thAya. paraMtu dhama mAM pravINu thAya te pazu pitAne eTalA ja AnaMda thAya che ? putra vyavahAranuM na bhaNe tA pitAne keTalI ciMtA thAya che ? putra dharmAM'na bhaNe tethI theDI ghaNI paNa ciMtA thAya che kharI ? putra premanuM na bhaNe tethI du:kha thAya che kharU? sabhAmAMthIzAnuM duHkha thAya? khApAja kayAM dhama nuM bhaNelA heAya che! mAtmAnI ciMtA karanAra saMsAramAM tamAre kaI nathI hAtA e bahu duHkhanI vAta che. paisA kamAIne lAvanAra putra pitAne bahu vahAlA lAge che. paraMtu paisA kamAvA mATe putrane pApa, anIti ke vizvAsaghAta karavA paDatA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya te tene mATe arerATI che kharI? tenA AtmA mATe duHkha thAya che kharUM? sabhAmAMthI-"nA re nA, evA dIkarAne te bApa haeNzIyAra gaNe,"kharekhara A te dukhanI vAta che. tamArA saMtAna pApa raste jatA hoya te tamArI chAtI cIrAI jAya. tamArI rome romamAM Aga lAgI jAya, tamAruM hRdaya saLagI jAya. sAcA pitAnuM te saMtAnane pApa karatA joIne hRdaya baLI jAya tenA hRdayamAM saMtApa thayA vagara rahe nahi. AtmAmAM ghaNuM duHkha heya paraMtu Aje te sAcA pitA paNa maLavA muzkela che. kharekhara, tamAro saMsAra asAra che. tamAro AtmA nirAdhAra che tevuM spaSTa dekhAya che. tamAruM vahANa nirAdhAra che - dariyAmAM vahANa heya, cAre tarapha hoya tyAre koI AdhAra rahetuM nathI tema tamAruM vahANa bhavasamudramAM che. meha rAjAnuM tephAna e samudramAM cAre tarapha jAmI gayuM che. tamArA jIvana rUpI vahANane kayAMya AdhAra dekhAtuM nathI. upAdhyAyajI sAdhunI AtmaciMtA karanAra che: gacchAnA samudAyanI hita ciMtA, AtmaciMtA upAdhyAyajI kare che. rakhe koI sAdhu vikathAmAM paDI jAya, pramAdamAM sapaDAI jAya, parabhAvamAM paDI jAya tenI ciMtA upAdhyAya bhagavaMta kare che. tamArI ciMtA koNa karaze ? tamArA mAtA pitA paNa ciMtA karatA nathI. tame paNa
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArA mAtApitAnA AtmAnI ciMtA karatA nathI. are! Aje te maraNa samaye paNa koI koInA AtmAnI ciMtA karatuM nathI. e to madana rekhA jevI koI virala mahAsatI hoya. madanarekhAe patinA akALa mRtyu samaye pitAnA svArthane vicAra choDane patine dharmArAdhana karAvyuM. parabhAvamAMthI pAchA kheMcyA ane maraNa samaye apUrva samAdhi pamADI, jenAthI temanA pati mRtyu pAmI pAMcamAM devaloke gayA. AjakAla te vajanane paNa svArtha paDI hoya che. samAdhi maraNanI keIne paDI hotI nathI, paraleka sudhAravAnI ciMtA svajane paNa karatA dekhAtA nathI. aMtima kALe saMsAramAM aneka khaTapaTe hoya che. koI sahI ke aMguThA levA prayAsa karatA hoya che; keI vIla karAvI levAnI vetaraNamAM hoya che, te koI cAvI kabaje karavAmAM paDI jAya che. AvA vAtAvaraNamAM tamArA AtmAnI samAdhinI ciMtA koNa kare? sAvadhAna hoya te piteja ciMtA kare. bIjuM koI ciMtA kare tema lAgatuM nathI. mAMdA paDayA che te kaI zarIra pUratI DI ghaNI khabara letA hoya che. paraMtu AtmAnI khabara lenArA keIkaja haze. putranuM zarIra sukAya te pitAne bahu ciMtA thAya che. zuM roga haze tene vicAra kare che. nidAna karAve che. davA karAve che. rega TALavA ghaNuM kare che. paraMtu AmA sukAtA hoya te sAmuM paNa jovAnI phurasada nathI, AtmA UMdhe raste jatuM hoya tyAre Atma roga thayo che.
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Go ema samajI, tenuM nidAna ane davA karAvanAra koI dekhAya che? kharekhara ! bahu duHkhada paristhiti che. kaI vIralA mAtapitA AtmAnI ciMtA karanArA nikaLe kharA. adAlazA evI satI hatI. madAlazAne paraNavAnA bhAva na hatA. paraMtu pitAne ati Agraha hatuM. eTale lagnagraMthImAM joDAyA. paraMtu temanA pati sAthe evI samajaNa karI ke -"ApaNuM lagnathI je saMtatI thAya tenA para pahelA haka mAro raheze. mArI marajI mujaba tene uchera thaze." AvI samajaNa thayA bAda teo lagnagraMthImAM joDAyA. teo potAnA saMtAnane evA hAlaraDA gAtA ke gaLathuthImAM ja bALakone adhyAtma maLyuM. bALakomAM bALapaNathI ja dhama nA ucca saMskAra nAkhyA. teo potAnA saMtAnane adhyAtma rasa bharyA umadA hAlaraDA gAtA. te sAMbhaLavA jevA che - zuddhasi buDhosi niraMjanasi, saMsAra mAyA parivajitesi, saMsAra svapnama tyaja mohanidrAma, madAlazA vAkyamuvAca putrama. madAlazA bALakane hiMcakAyatA jAya che ane gAtA jAya che, "tuM zudadha che, budha che, tAruM svarUpa niraMjana che. jemAM tuM avataryo che te saMsAra svapna che, mATe mohanI nIdrAne tyAga karaje." satI mahAlazA A rItanA hAlaraDAM gAtAM, ane Aja kAlanI mAtA zuM thAya che --
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ "dikaro che DAhyo, - pATale besI nAhyo, pATale gaye khasI, bAbale gaye hasI" satI mAlazA te gaLathuthImAMja amRta varasAve che. jyAre AjanI mAtAe gaLathuthImAMja jhera nAkhe che. madAzAne ATha saMtAna thayA; temAM sAtane madAlazAe dhamanI dIkSA apAvI. saMnyAsI banAvyA. AThamA putrane pitAe vacce paDI gAdI ApI. paraMtu e putrane paNa tenA sAta bhAIoe pAchaLathI dharma pamADayo. AvI mAtA sAcI mAtA che. paraMtu Aja kAlanA mAtApitA te A leka jenArA che. paraloka jenArA nathI. saMsAramAM najara phere cAre tarapha aMdhakAra che, ane AtmA cAre bAjuthI nirAdhAra che. kayAMya AdhAra nathI. paraMtu sAdhuo mATe upAdhyAyajI AdhAra rUpa che Atma ciMtA kare che. kezu pramAdamAM ziSya thA sAdhu samudAyanI upAdhyAyajI. che, koNa svAdhyAyamAM che tene pUre khyAla rAkhe che, ane yathAyogya mArgadarzana ane preraNA ApyA kare che. upAdhyAyajI jagabadhava jagabhrAtA che : upAdhyAyajI AvI ciMtA kare che eTale ja temane jaLasaMdhava ane jagatrAtA kahyA che. temAM vaLI kevA che?
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 tapa svAdhyAye rata sadA, dvAdazAMgane dhyAtA re, upAdhyAya te AtamA, jagamAMdhava jagaNAtA re. upAkhyAyajI jagatanA mAMdhava che. jagatanA sAcA bhAI che. nAnAbhAInI ciMtA kare eja kharA mATAbhAI upAdhyAyajI saghamAM rahelA sAdhunA AtmAnI ciMtA kare che kSaNe kSaNe ciMtA kare che. teo jagabhrAtA che. kAraNu jagatanA bhava bhayathI trAtA che. upAdhyAyajI stra tathA atha nA abhyAsI che. dvAdazAMgInA pADI che ane tenu sAdhuene adhyApana rAve che. tapasvI che. sajhAyamAM lIna manavALA che. temanu paNa aharniza dhyAna dharavuM' joIe, nizcaya ane vyavahAranA sadhIkAra zrI yazAvijayajI mahAyaja : jaina samAjamAM mahAna samartha pU.upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAja chellA thaI gayA che. te paNa mahAna upakAra karI gayA che nizcaya ane vyavahAranA teo mahAna saMdhIkAra hatA. nizcayavAdIoe mAje nizcaya ane vyavahAra vacce mahAna vigraha UbhA karyAM che. zrI yazeAvijayajI mahuArAje nizcaya ane vyavahArane samanvaya sAdhye. yazAvijayajI mahArAje nizcaya para yasthAthAne bhAra sukA : pujaya upAdhyAya zrI yazeAvijayajI mahArAje paNa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 caiAgya sthaLe nizcaya upara pazu jevA tevA bhAra nathI mukayA. jue temAzrI zu kahe cheH-- "jIka karIne saMyama dharI, gALA nija Dhaha, jJAna dazA vISu jIvane, nahi bhavanA cheThu-khAtama tattvavicArIe." A zudhdha nizcayanuM zruMgIta paNa temaNeja lalakAryu che. jJAna dazA AvyA vagara ana Mta kALanA bhava bhramaNanAM duHkhanA aMta nathI. Atama AjJAne karI, je bhava duHkha lahIe, Atama jJAne te le. ema mana sadRddhie-Atama tattva viyArIe. Atma ajJAnane karI je bhavA bhavanA duHkha tuM AAgavI rahyo che, cAra gati rUpa sa MsAramAM rakhaDI rahyo che, te AtmajJAnathI TaLe che, samyakrajJAna, sAcAsAna AtmAnI sAcI samajaNathI TaLe che. kalikA na sarvajJa AcAya hemacaMdrasUri caiAgazAstramAM che. -- " AtmAzAnamaya :lamAmazAnana dRzyane ' S AtmAnA ajJAnathI UbhuM thayeluM duHkha AtmAnA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 Sii jJAnathI haNAya che. koI kahe che ame duHkha haNavA tA karIzuM te tenA javAbamAM kahe che tapasA'pyAtma vijJAnahI naizchaituna shkyte| game tevuM ugra tapa karavA chatAM jyAM sudhI AtmA Atma vijJAnathI rahita che tyAM sudhI bhava duHkhane chedI zakAtuM nathI. vyavahAra vagara nizcayanI siddhi thAya nahi: A rIte nizcayane paNa yathAgya sthAne pUrNa mahatva ApanAra zrI yazovijyajI mahArAja ekAMte. nizcaya pakaDanArane cAbakhA paNa tevAja mAre che. kiyA utthApI karI, chAMDI teNe lAja, navI jANe te upaje che, kAraNa viNa navikAja. je kriyAne uthApI rahyo che teNe lAja zarama mukI dIdhI che. te nizcayamUDha eTaluM paNa samajato nathI ke kAraNa vagara kArya banatuM nathI. kAraNanA abhAvamAM kAryanI siddhi thAya nahi nizcayanA haThAgrahathI digaMbara matanI utpati thaI. ema chatAM paNa digaMbara graMthamAM ema kahyuM che - No vavahAreNa viNA Nicchayasiddhi kayAbiNidiThA vyavahAra vagara nizcayanI siddhi keIe joInathI, ke karI nathI. upAdhyAyajI mahArAja te eTale sudhI kahe
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 che ke- digaMbaro ane zvetAMbara vacce thoDA bheda che. mahatvanA bhedo che. paraMtu ghaNI samAnatA paNa che. paraMtu AjakAlanA navA nizcayavAhIo te digaMbara matane paNa saMpUrNatayA svIkAratA nathI. emanuM te ekamAM ThekANuM nathI. sattAnA pragaTIkaraNamAM nimitta jarUrI che - mATImAM ghaTa sattArUpe rahela che te vAta kabula che. paraMtu lAkha varasa vItI jAya te paNa kuMbhAranA nimitta. vagara tenI sattA pragaTa thavAnI nathI. mATImAMthI ghaTa thavAne nathI. sattAnA pragaTIkaraNamAM nimitta rUpe kuMbhAra cheja.. paraMtu nizcayavAdIo kahe che:- upAdAnathI kArya thavAnuM hoya tyAre nimitta sAme hAjara hoya. zuM huMThA jema hAjara hoya? A te bakavAda che. nimitta kaMI kare ke khAlI hAjara hoya? upadeza devAmAM guru mAtra pATa. upara hAjara hoya ke upadeza paNa Ape? je nimittanA kArya vagara kAma thatuM hoya te kuMbhAra mATI bhedIne ghera zA mATe lAve ? tene sApha karI palALe zuM kAma? pachI cakkara para caDAve ane agnimAM pakAve paNa zuM kAma? kuMbhAranI hAjarI mAtrathI nizcaya matanA hisAbe ghaTa pragaTa. tha joIe. paraMtu tema thatuM nathI. chatAM kuMbhArane ghaTane. kartA mAnanArane nizcayavAdIo nayAbhAsI kahe che. mAnanAra nayAbhAsI che ke na mAnanAra mithyAbhASI che? samAjanI. ajJAnatA ane bhoLapaNane lAbha levAI rahyo che. upA-- dAnamAM kArya sattA rUpe che. ane nimittathI te pragaTa thAya.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 che eja yathArtha che. ekAMtavAda bhayaMkara che. temAM kaMI sAra nathI. digaMbarazAstramAM paNa evI vAta maLe che ke :vyavahAra vagara nizcaya na saMbhave. nizcaya naya avalaMbatAjI navI jANe tasa marma cheDe je vyavahArane jI lepe te jIna dharma. nizcayanuM avalaMbana karatAM je vyavahAra cheDe che te jaina mArgane lepa kare che. bhagavAne tIrthanI sthApanA vyavahArathI karI. vyavahArane utthApanArA tIrthAta utthApanArA che, ane tIrthane usthApanArA anata saMsArI che. yazavijayajI mahArAje nAnI sAcI samaja ApI: nonI sAcI samaja upAdhyAjI yazovijayajI mahArAje ApI che, ane te dvArA teo mahAna upakAra karI gayA che. teo ApaNane khUba prakAza ApI gayA che. temanI kRtio vAMcanArane krAMtimAM paDavAno vakhata -nahi Ave. upAdhyAya mahAna upakArI che : cothA upAdhyAya padanuM dhyAna dharavuM Avazyaka che, teo zAsananA upakArI che. zAsananA zaNagArarUpa che. upadeza ApavAmAM teo eTalA kuzaLa hoya che ke patthara-ramAMthI paNa palava pragaTe. temanI vANI caMdana jevI
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 zItaLa hoya che, ane tethI mAramAra karatA Avela AtmA paNa temanI vANI sAMbhaLI ThaMDAgAra thaI jAya che. zAMta anI baya che. te peAtAnA ziSyA tathA sAdhu samudAyanI aheniza ciMtA sevanAra haiAya che. tame sAmAyika pratikramaNa na kareA ke vyAkhyAnamAM na janme te tamane puchanAra che koI? ane puchanAra hoya teAye puchanArane tame kayAM sarakhA javAba Ape evAya che ! A rIte upAdhyAyajInu sthAna apUrva che. te sAdhanAmAM sadA tatpara rahe che, ane bIjAne paNa sAdhanA karAve che. temanu dhyAna dharI, AtmAnI vizuddhi ane cittanI nimaLatA sAdhA tevI bhAvanA. upAdhyAya pada ceAthe padma pAThaka namu, sakaLa saMgha AdhAre, bhaNe bhaNAve sAdhune, samatA rasa bhaMDAra. tattva triveNInA khIjA tattvamAM, gurutattvamAM prathamapaTTe AcAya mirAje che. jee peAte rAja samAna, samrATa samAna kahyA che. jeo zAsana calAve che jayAre zrI upAdhyAyane yuvarAja svarUpa dvitIya sthAna maLyuM che. upAdhyAyajI devA hAya-tapa sajjhAye rata sadA DhAza aganA dhyAtA sadAkALane mATe mAruM ane. abhyaMtara tapamAM jemanI rucI che ane jeo dvAdazAMgInA jJAtA gItAtha che. upAdhyAya bhagavaMtA vAtsalyanA bhaThAra hoya che. tethI temanI pAse AvanAra rAya ke rkamAM teo
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhedabhAva rAkhatA nathI. bAhya draSTie upAdhyAyajI pitAnA kartavya tarIke ga7mAM sAdhuone sAraNAdika karatAM hoya che chatAM paNa temanuM mULa lakSa te AtmaramaNatA ja hoya che. upa+adhyAya-upa" najadIka hovuM, svAdhyAyanI nikaTa hovuM rahevuM teja upAdhyAya padanuM mukhya lakSaNa che. malayagirinA gazIrSa caMdananI jema saMsAranA tApathI tapta prANIonA Adhi-vyAdhi upAdhi rUpa tApa ne zAMta pADanAra zItala evI vANa upAdhyAya paramAtmAnI hoya che. evA parama mahimAvaMta upAdhyAya padanI ArAdhanA dvArA mUkha paNa paMDita bane che. tethI ja upAdhyAya bhagavaMta jinazAsanamAM adhyApakanA sthAne che. pathara jevA ziSyane paNa zipInI jema mUrtirUpe ghaDanAra che. meharUpI sarSathI ThaMkhAIne naSTa prAyaH jenA prANa thayA che tevA jene cetanA ApanAra upAdhyAya che. ajJAnarUpI vyAdhithI pIDAtA ane zratarUpI auSadha ApanArA svarUpa upAdhyAya bhagavaMta che. teo jJAnarUpa aMkuzathI kaSAyarUpI hAthIne mahAta kare che ane ajJAnAdha lokeAnA jJAna cakSu ughADanArA hovAthI te upAdhyAya bhagavaMte nAmakaraNIya che. daSTAMta-eka rabArIne sauMdaryavAna evI putrI hatI. eka samaye moTA zaheramAM ghI vecavA mATe bIjA ghaNA rabArIonI sAthe te yuvAna putrIne lIdhI. te putrI te gADuM calAve che. jyAM sugaMdha hoya tyAM sugaMdhanA Azika
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 bhamarAo guMjArava kareja. tevI ja rIte te sauMdaryavAna yuvatIne joIne bIjA rabArIo moha pAmyA. teNInI mukhamudrAnuM rasapAna karavAmAM lAlacu evA rabArIo sAnabhAna bhUlIne ADA raste gADA calAvIne paNa tene nirakhavA prayatna karavA lAgyA. tethI ghaNAnA gADA bhAMgyA. A badho banAva joIne yuvatI pitA rabArIne saMsAra upara vairAgye thayo. pUrvabhavane ArAdhaka hovAthI azuci bhAvanA yAda AvavAthI tene vairAgya daDha banavAthI teNe putrIne cagya ThekANe paraNAvIne dIkSA grahaNa karI. dIkSAmAM AvazyakAdi yoga vahana karyA. zrI uttarAdhyayananA traNa adhyayana pUrNa bAda pUrva bhavanI jJAna virAdhanAnA phaLa svarUpa jJAnavaraNIyane tIvaudaya thayA. tethI ghaNe prayatna karavA chatAM cethA adhyayanane akSara paNa caDato na hato. pitAnI muzkelI upAdhyAya svarUpa gurubhagavaMtane nivedana karavAthI teoe te AtmAnI gyAyegyatA vicArI rAgadveSane nigraha karanAra eka pada ApyuM "mAruSa mAtuSa" munie vinayapUrvaka te svIkArI AyaMbilanA tapa sAthe moTemoTethI gekhavAnuM zarU karyuM paNa tIvra jJAnAvaraNayanA udaye temAM paNa goTe vaLatAM "mAsatuSa-mAsatuSa' gokhavA mAMDayA. bAra varSa sudhI upAdhyAya gurunA vacane te munie pitAnA puruSArtha na cheDatAM ekAgratA-bhAlAsa, guru pratyenA bahumAna pUrvaka mAsatuSa" gokhyA karyuM. temane mULa pada yAda na rahyuM..
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 para Mtu bhAvathI teo te padane pAtAnA jIvanamAM utArI zakayAM ke mA ruSa-apakAra karanAra upara paNu rASa na karavA ane sevAbhakti karanAra upara paNa tuSTa na tha samabhAva keLavavA. pAsenA khInna munie vigere temanI mazkarI karavA chatAM te sAme na jotAM te munie jJAnAvaraNIya khapAvavAnA je prazaMsanIya puruSAtha karyo tenA phaLa varUpa kevaLajJAnane pAmyA. jemane ,'mAruSa mAtu'' A e pardA yAda rahetA na hatAM teja muni upAdhyAya padanI vizuddha ArAdhanAnA khaLe kaivalyAne varyAM. upAdhyAya bhagavatA e prakAranI zikSA Ape che. grahaNu, Asevana. jema mAtA bALakanA zikSaNa ane uchera anenI kALajI rAkhe che tema upAdhyAya sAdhu-sAdhvInI tamAma prakAre kALajI rAkhe che, kemake jJAnakriyAmyAma mAkSa:" kaDelA che. siddhacakranA yaMtramAM jotAM upAdhyAyanI pUrve jJAnapada che. kAraNu jJAna e adhyayana-adhyAyananA pAcA che. upAdhyAyanI pachInuM padma cAritra che. teja jJAna prAptinuM mULa-jJAnasya phlama virati" mATe jJAna kriyA ane temAM samAvyA che. dvAdazAMgInA svAdhyAya karanAra upAdhyAya hAya che. te svAdhyAyanAM pAMca prakAra hAya che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 (1) vAcanA sUtra ane amAM niraMtara abhyAsa kare ane karAve jema bhadrabAhu svAmijI vAcanA ApatA hatA tevI rIte. (2) pRthvatA sUtra ane atha sabaMdhI kAI sazaya, tyAre te sa MzayAnA nivAraNa mATe vizeSa jJAtAne pUchavuM te. cilAtIputra...dhama zuM che te jaNavA prazna karyAM. javAkhamAM phakta upazama-viveka-savara. eTaluM ja aNuvA maLyA chatAM AtmakalyANa sAdhI gayA. (3) parAva nA bhaNelAM sUtrane vAravAra yAda karavA dvArA AvRtti karavI. vAraMvAra parAvartanAthI bhaNeluM dRDha thAya che ane jJAnAvaraNIyanA vizeSa ughADa thAya che. pachI teja jJAnI dhIme dhIme jo anAnupUrvI -pazvAnuMpUvI' vi. rIte svAdhyAya katA thAya tA tenA jJAnanA kSApama Azcaya kAraka bane che. aMta samaye paNa mAtra navakAranA svAdhyAya-parAvata na karanAra eka vargIkara vage garcA hatA. te A svAdhyAyanu N phaLa che. (4) anuprekSA sUtra ke akSaranA uccAra karyAM sivAya kevaLa manamAM dhyAna dharavuM te anuprekSA ca'tana. (5) dha kathA naMdISeNunI jema DhAkAne thama mAge cAritramArge vALavA svAkhyAya. - dhama kathA karIne te dhama kathA rUpa
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ na upAdhyAya padane kema the kema? zAsananI vyavasthAmAM traNa jarUriyAta che. vyavasthApaka athavA saMcAlana, adhyApaka, ane sahAyakanI pU. AcArya bhagavaMte saMcAlaka jevAM che. upAdhyAya bhagavaMte sUtra arthanuM jJAna ApanArA zikSaka jevA che sAdhu bhagavaMte mokSamArgamAM sahAyaka che. A rIte traNenA samanvayathI ja zAsananuM kAma cAle che. upAdhyAya padanI nIlavaNe ArAdhanAnA hetuo. (1) nIlamaNanI prabhA zAMta ane manoramya hoya che. tema zrI upAdhyAyajI bhagavaMtanI kAMti-prazAMta ane nIlamaNInI jema manaramya hoya che. mATe nIlavaNe tenI ArAdhanA thAya che. (2) bagIce jeTalAM pramANamAM vizeSa lIluMchama hoya. tema khUbaja AkarSaka ane zAMtiprada hoya che. tevI ja rIte ziSyone paThana-pAThana karAvatAM upAdhyAya bhagavaMtane jJAna bagIce lIlochama sadAye tAje rahete hovAthI evI bhAvanAthI temanI ArAdhanA nIlavaNI karAya che. (3) aziva (upadrane dUra karavA mATe maMtrazAstramAM nIla-lIlAMghaNuM ja dhyAna karavAnuM jaNAve che tema jJAnamArganuM aziva aMtarAya dUra karavAnA hetuthI jJAna pradarzaka upAdhyAya bhagavaMtane nIlavaNe ArAdhavAnA che. () munI padane AcAryapadanuM mizraNa hovAthI nIlavaNuM upAdhyAyajInI mUrtine nIlavaNe ArAdhavAnAM che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 upAdhyAya padanAM ArAdhakane ejaicchA hoya ke huM paNa zAstravidra banI paThana-pAThana karAvI. jJAnAtarAyane kSaya karI upAdhyAya rUpa banI karmakSaya karI siddha-buddhamukta banuM. - najIkanA bhUtakALamAM upAdhyAyanA uttama koTinA AtmAonI zodha karatAM prathama paMktinA prakhara vidvAna sarasvati putra nyAyAcArya cheTe haribhadranI patnI sAmelA yazovijayajI upAdhyAya ane temanI jJAnasAdhanA lakSamAM Ave che. temanA samakAlIna upAdhyAya vinaya vijayajI ma. sA. upAdhyAya 5dama vijayajI ma. sA. upAdhyAya zrI udayaratnajI ma. sA. paNa uttamakeTinAM upAdhyAya hatA. jemaNe pitAnA uttarAvasthAmAM niyama keLavyo hato ke roja zrI tithaSizaja zatru jyanuM stavana ramyA bAda ja pAraNuM karavuM. anaMtaguNI AtmAnAM mukhya guNasvarUpa jJAnaguNanI ati, vRddhi, siddhimAM kAraNabhUta nimittabhUta, sahAyakabhUta, evAM upAdhyAyapadane koDa kroDa vaMdana.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' para zrI sAdhu pada pAMcamuM pada zrI sAdhupa che. sAdhupadanuM svarUpa samajAvatA AcArya bhagavAna ratanazekharasurizvarajI mahArAja kahe che : savvAsu kammabhUmisu, viharate guNagaNehi sNjutte| 'gutte mutte jhAyaha, muNirAe niTThiyakasAe // sAdhue traNa guptithI yukta che - | he bhavya, paMdara karma bhUmimAM eTale sarvakarmabhUmImAM vicaranArA sAdhu bhagavaMtenuM dhyAna dhare. teo kevA che. traNa guptithI guptA che. gupti eka prakAranuM tINa zAstra che. tene barAbara sAcavIne rakhAya te samaya Avye bahu upayogI thAya, paraMtu tene sAcavatA na AvaDe to te jIvaleNa nIvaDe, eja rIte managupti, vacanagupti ane kAyagupti e traNe tIkSaNa hathiyAra jevA che mana, vacana ane kAyAne pavIne mane saMkocIne rAkhatAM AvaDe te ekAMte lAbhadAyaka che. paraMtu e rIte na rAkhI zakIe ane asaMyamamAM pravartAvIe te baMdha thAya che, A rIte sAdhujI traNe, gukitathI yukta che. mana, vacana tathA kAyAne pavanArA che. sAdhuo sava saMgathI rahita che? sAdhu bhagavaMte sarva saMgathI mukta che. temaNe sarva saMga tyAge che. badhuM sAdhavuM saheluM che paNa nisaMgApaNuM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavuM kaThina che. sAdhu mahAtmAoe bahAne A tyA che, ane aMdaranA saMbathI mukta thavA mATe uza puruSArtha karI rahyA che. bahArathI chuTavuM saheluM paraMtu aMdarathI chuTavuM muzkela che. nirgathatA be prakAranI che. dhana, dhAnya, ghara, kuTuMba kabIle choDavA te bahAranI ni"thatA che. ane rAgadveSathI chuTavuM te aMdaranI nigraMthatA che. kasAdinuM muMDana te dravya muMDana che. jyAre rAgadveSAdinuM muMDana te bhAva muMDana che, ema zAstro kahe che mAtra bahAranuM ja muMDana kare che tene mATe kabIra jevA paNa kezo kahAM bigADa, je muMDe se vAra, manako kAhe na muMDiye, jAme viSaya vikAra. kharuM muMDana te mananuM karavAnuM bahAranuM muMDana tyAganuM pratIka che bahAranuM muMDana batAve che ke- "A sAdhu puruSa che. tenAmAM aMdaranuM muMDana paNa hazeja." bahAranA saMcAge cheDavA te bahira nirgathatA che. ane aMdaranA rAgadveSanI graMthI cheDavI te aMdaranI ni"thatA che. aMtara tyAga kArya cheH bAhya tyAga kAraNa che: je aMdaranI ni thatAthIja kalyANa hoya te bahAranuM - choDavA zA mATe kahe che ema kadAca zaMkA thAya. bahAranA saMge aMdaranI upAdhine uttejanArA che. bahArano
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasthita aMdaranA parigrahane uttejIta karanAra che. mATe jene aMdaranI nigraMthatA joIe chIe teNe bahAranI nirNa thatA paNa svIkAravI joIe. bahAranA tyAga vagara mekSa mArge cAlavAnuM nathI. aMdarane tyAga kArya che te bahArane tyAga kAraNa che. jevI rIte vItarAga dazA chehaluM daroya, sAdhya agara te kArya che, temAM tratAdinA zubhabhAva kAraNa che. jema vyavahAramAM kAraNane kAryamAM upacAra thaI zake che. te ja rIte aMdaranI nirvathatArUpa kAryamAM bahira nirthathatA rUpe kAraNane upacAra karIne tene mokSa mArga kahI zakAya che. bahAranI nigrathatA paNa ghaNuM jarUrI che. kemake te aMdaranI nigraMthatAne lAvanArI che. sAdhu bahAranA sAgathI chuTayA che te paNa keTalI zAMti, che! jyAre tame nathI chuTayA eTale pApa karavAnA nimitta tamAre ghaNA che. tame vyAkhyAnamAMthI chUTI ghera jAo ane nAnuM bALaka AvIne meLAmAM bese. eTale tene 5 pALavAnI IcchA thAya. saMsAranA aneka nimitte tamArI sAme AvIne UbhA rahe ane pariNAma bagADe. ame vyAkhyAna pUruM karIne upara jaIe te jJAnanA nimitte pustake hAjara che te vAMcavAnuM mana thAya. sAdhunuM dhyeya aMdarathI nithi thavAnuM che : chatAM kahenArA kahe che ke - bahAranA nimittothI pariNAma bagaDe tema mAnanAra mithyAtvI che. samaktine Ijara ja temaNe rAkhe lAge che. temane kharekhara kamaLa
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 thayA che, kamaLA thanAra pAte pILA che chatAM bIjAne pIvA dekhe che, tema A leAkA paiAte mithyA iche eTale temane khIjAmAM mithyAva mAya che. jevI draSTi tevI sRSTi dekhAya te vAta sAcI lAge che, jo bahAranA nimitta asara na karatAM hoya te bahAranI niga thatA ukhaDI jAya che. tA tA pachI sAdhu thavAnI pa zI jarUra ? ghera besIneja mAkSa mAga pravartAvAne tyAre ! nizcayathI rAga AtmAmAM thAya che te vAta kharI che. paraMtu vyavahArathI rAga nimittathI thAya che. te paNa mAnavuM joI e a MdaranI nigra thatA lAvavA mATe mahAranI saMcAgathI mukta thavAnI jarUrara che. ethI viruddha vAta karavI te mAga nI azAtanA che. mAganI azAtanA jevuM koI pApa nathI. je sAcA mArga vItarAge khatAnyeA che. te aNIzuddha vahetA rAkhavA joIe, temAM IcchA mujamma ghAlamela karavI e tA mAnI gheAra azAtanA sAdhunuM dhyeya aMdaranI nitra thatA prApta karavAnu che. temaNe bahAranA saMcAgA cheDayA che, eTale sa'sArI karatAM temanI mAnasika svasthatA anekagaNI sarasa rahe che. temanA sAme vRtti bagADe tevA nimitto rahetA nathI. camaka hAya tA lAhu caLe ne? tema kharAba nimitta hoya tA vRtti calAyamAna thAya. bAkI aMdaranA saMcAgAnA tyAganA dhyeya vagaranA tyAga tA sau tyAjya gaNeja che. kAraNa tevA jIvanA mAkSa thatA nathI. abhavInA game tevA tyAga mAkSadAyaka banatA nathI. kAraNa tenA aMtarAtmAmAM melanu dhyeya
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ hetuM nathI. bahArano tyAga aMdaranA tyAga mATe upayogI che. be ghaDI badhuM choDI tame vyAkhyAna sAMbhaLavA Avo che. tyAre paNa cittanI prasannatA ane Atma zAMti maLe che. je AtmA saMtsaMgamAM hoya to tene cittanI prasannatA prApta thAya che. vyAkhyAnamAM cittanI prasannatA ane mAnasika svasthatA maLe che te paNa batAve che ke bahAranA nimitte asara kare che. sAdhuo aMdaranA parigrahathI mukta thavA javalaMta puruSArtha karI rahyA che. sAdhuoe kaSAne pAtaLA pADayA che : sAdhuoe pitAnA kaSAne daLI nAkhyA che. kaMIka aMze kSINa karI nAkhyA che. tevA sAdhuonuM niraMtarapaNe dhyAna dhare. muni padanuM mahAtamya apUrva che. sAdhuoe kaSAyAne pAtaLA pADayA che ne, kSINa karyA hoya to kSINa mahI banI jAya che. kaSAnI kSINatA thaI jAya ethI rUDuM zuM ? paraMtu e na thAya tyAM sudhI kaSA pAtaLA to jarUra pADI devA joIe. jeNe kaSAye maMda pADayA che te vakhata Avye kSINa karavAne puruSArtha karavAnuM che. kaSAya maMda karyA vagara kSAyika samakti te Aja nahi. upazama ke kSAzaya samakti paNa na Ave. jenA anaMtAnubaMdhI kaSAya UbhA che tenI durgati to niyama che. sAdhue game tevA prasaMgamAM harakha zoka karatA nathI : e ja rIte zrI sAdhupadanA savarUpane varNavatAM pUjya upAdhyAyajI yazovijayajI mahArAja kahe che :
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 apramata je nitya rahe vi harakhe viAce sAdhu sudhA te tamA. zuM 'OM ne zu' leAce mahAvIra jInezvara upadize. sAdhu sannA apramata rahe. bhAraDa pakSInI jema teo -jAgrata hAya, te game tevA prasa MgeAmAM paNa harakha ke zAka karatA nathI. A munipaNAnuM svarUpa che. tame kahezeA ke :-"mahArAja, zrotAo AchA hAya che tyAre tamane jarA du:kha thAya che, ane sabhA purI hAya tyAre jarA AnaMda paNa dekhAya che." evu ?khAtu hAya te| te mArI nabaLAI che. pazu A tA svarUpanI vAta che. khAmIe jue che te tamArA hitanI vAta nathI. paNa khuMkhIo paNa sAthe sAthe jue. mAtra khAmI joIne sa'sArI nakAmAM kama` khAMdhe che, tame upAzrayamAM cAra ghaDI aise tyAM tA page kIDIo caDhe che. sAdhue cArvIse kalAka upAzrayamAM rahI jJAna dhyAna kare che te jevA tevA nigraha che ? eka tarapha saMsAranA svaccha Mdane jue ane bIjI taraph sAdhunA nigrahane jue, jarUra tamArA mastaka sAdhunA caraNamAM namI paDaze, sAdhunA nigraha joI ne pachI khAmI jovI hAya tA khuzIthI jue. paraMtu jAte rAta divasa pApamAM rahevuM ane sAdhunI ekAda bhUla thAya te Thera Thera kahevI te jIMdagIbhara gAvI, temAM InsAnIyata nathI, zaitAnIyata che. sAdhu para prema hoya teA enA caraNa sevI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ enI bhUla batAve. dukhita hadaye temane kaho te saunuM kalyANa thAya, paNa A te niMdAthI ja aTakatA nathI. A mArA sAdhu ane A tamArA sAdhu evA paNa bheda UbhA karo cho. zuM tamAre sAdhu sAthe kAkA mAmAnA sagapaNa che? A te draSTirAgane bhayaMkara roga che. sAdhupadanI bhUle cUke paNa azAtanA na karavI joIe. sAdhuo apramataga mATe purUSArtha kare che : mahArAjane koIvAra divase ArAma karatA joIne tame kaheze, "mahArAja, vAta te apramatAganI kare che; paNa A zuM? vANIne vyabhicAra kAM kare" sAdhuo apramatagI thaI gayA nathI. paNa apramatagane puruSArtha jarUra kare che. nidA prAMsAmAM samabhAva rAkhe che : sAdhu mahAtmAne kaI vaMdanA kare tene harakha thAya nahi. ne keI niMdA kare tene zeka temane hAya nahi. kadAca harakha zoka thaI jAya te te nabaLAI che. niMdA sastuti zravaNa suNIne harakha zoka nava ANe te jagameM jogIzvara moTA nitya caDate guNaThANe
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ koI nidA kare ke prazaMsA kare tene sAyane zoka ke harakha na hoya. keI niMdA kare te tene zoka na kara te sAdhunuM kartavya che. paraMtu tethI niMdA karavI te tamArUM kartavya thatuM nathI. pariSaha sahana karavA e sAdhune dharma che. karmanI nijara karavA mATe sAdhuoe AvI paDe te pariSaha ke upasarga samabhAve sahavA joIe tema zAstro kahe che. tethI sAdhune nijarAmAM nimitta thavA mATe upAzrayamAM ekAda nAga tame mukI Ave e tamArUM kartavya kare che? pariSaha sahana karavA te sAdhuonI pharaja. temaja pariSaha dUra karavAnuM zrAvakanuM kartavya che. te bhUlI na jatA. game tevA saMgamAM samatA rAkhavI te amArUM kAma. paNa niMdA karavI te tamAruM kAma nathI. niMdA karanAra caMDALa kahevAya che. niMdA ke stuti sAMbhaLatA harakha zeTha na kare tevA sAdhu nitya caDate guNaThANe che ema zrI. cidAnaMdajI mahArAje kahyuM che. gocarI maLe te saMyamavRddhi, na maLe te tapavRddhi - sAdhumahAtmAo gocarI levA jAya tyAre AhAra: pANI na maLe te tene zeka na kare. dazerAne divasa hoya ane bhAvikoe khUba mIThAI vahorAvI hoya tene temane harakha na hoya. vaherAvanAra te gharanA hIra kADhIne paNa vaherAve. paraMtu sAdhu pitAnA AcAramAM rahIne ja vahAre. sAdhu mahArAja gocarI levA nIkaLe tyAre potAnI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAme be vikalpa rAkhIne nakaLe che. gocarI maLaze te saMyamanI vRddhi thaze; nahi maLe te tapanI vRddhi thaze ane rIte lAbha che. tethI ja gocarI na maLe, agara sArI na maLe temAM sAdhune harakha zeka ke saMkalpa vikalpa karavAnuM kAraNa nathI AvA je hoya te ja pavitra sAdhu mahAtmAo che. bAkI ekalA muMDanathI ke huMcanathI zuM vaLavAnuM che? bahAra tyAga aMdaranA tyAganuM nimitta bane che : ekalA muMDanathI kazuM na vaLe. sAthe aMdaranI samatA joIe. aMdaranI samatA, zAMti, nirahaMkArapaNuM hoya ane sAthe muMDana hoya te senAmAM sugaMdha bhaLyA jevuM thAya. kSamA, samatA, namratA, RjutA ke apramatabhAva na hoya te mAtra ekalA keza lecathI kalyANa thavAnuM nathI te vAta apekSAe sAcI che. paraMtu nirapekSapaNe barAbara nathI. kAraNa bahArane tyAga aMdaranA tyAganuM nimitta bane che. sAdhunA dazanathI jIvana pavitra thAya che : sAdhu mahAtmAonA jIvana evA pavitra che ke temanA darzanathI paNa anekanuM kalyANa thaI jAya che. IlAyacIkumAra sAdhu mahArAjane vahetA joI kalyANa sAdhI gayA. IlAyacIkumAra naTI para mugdha thayela che. tene meLavavA te naTa banyo che. rAjanI samakSa vAMsa para nAcI rahyo che. nAca pUre thaye nIce utarIne InAmanI AzAe rAjA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAse jAya che. rAja kahe che - te kazuM joyuM nathI." ema pAMca pAMca vAra banyuM, rAjanuM mana paNa naTI para mohAyuM che. che. e te naTanuM mRtyu IcchI rahyA che. te: vakhate A naTa (IlAyacIkumAra) eka bhavya dazya jue. che. sAme eka gharamAM sAdhu bhikSA vadhArI rahyA che. sAdhu. mahArAja yuvAna che, rUpavaMta che. vaherAvanAra eka rUpa rUpanA aMbAra samI yuvatI che. tenI sAme naTaDI te bhaMgAra jevI lAge. paraMtu sAdhu mahAtmA vahorAvanAra yuvatI tarapha draSTi paNa karatA nathI. A drazya joI : IlAyacIkumArane thAya che "dhanya che A mahAtmA puruSanA. avatArane; ane dhikkAra che mArA AtmAne." thALa bharI zuddha mAdaka padamaNa ubhelA bahAra laye ye kahe che letA nathI dhana dhana muni avatAra, kama na chUTe re prANAyA. - padamaNI jevI yuvatI sAdhu sAme thALa bharIne UbhI che. AgrahapUrvaka vadhu levA kahe che. paraMtu sAdhu: letA nathI. mAruM pUruM thatA sAdhuone tame "raheraho" tevo Agraha karo te paNa teo rahetA nathI. tamane karAo kahe che, "have saMsAranI upAdhI choDe te paNa tame choDatA nathI. rahA rahe kahe te paNa sAdhu rahe. nahi. padamaNI jevI yuvatI jo ko kahe che paNa sAdhu . letA nathI. sAdhuone kukhIsaMbala kahyA che. peTamAM samAya. teTaluM ja temanAthI levAya. sAdhu pite lAvela zikSA
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ - asaMcamIne ApI zake nahi. koI vAra vadhI paDe te te paraThavavI paDe; paraMtu e te apavAda che. IlAyacIkumAra munIvarane vaharatA joI rahyA. temanA hRdayamAMthI ugAra nIkaLI paDyA, "dhanya che A munivaranA avatArane ane lAkha lAkha dhikkAra mArA jIvanane ke huM AvI naTaDImAM mahA.IlAyacIne AtmA A nimitte zubha zreNIe caDe che. sAtamuM vaTAvIne AThame guNasthAne pahoMce che. saMvara bhAve re kevaLI thaye muni karma apAya kevaLa mahimA sura kare labdhivijaya guNa gAya. - karma na chUTe re prANIyA. eja zreNImAM AgaLa vadhatAM tyAM ne tyAM kevaLajJAna ane kevaLa darzana pAme che. kevaLajJAna thayAne mahotsava karavA devatA Ave che. prathama temane dravyaliMga - sAdhutAnA upakaraNa samarpaNa kare che. IlAyacI dravyaliMgathI zuddha thatAM temane iMdrio vaMdanA kare che. tyAga mArga Ubhe rAkhavA mATe A vyavahAra che. mahAtmAnuM nimitta keTalI asara karI jAya che e te jue. vahArAvavAnI e kevI uttama kiyA. IlAyacIkumAra sAmAnya naTanA khelamAMthI te chuTayA. paraMtu bhavabhramaNanA nATakamAMthI paNa chuTayA A mahAnasiddhi che. vaizya AtmAo paraja nimitta asara kare che e kharUM che. paraMtu jeTalA siddha pada pAmyA che te badhA nimittanI asarathI ja pAmyA che. nimitta ane vyavahArane mAne tene vyAvahArAbhAsI kahenAra
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAbhASI che. kAraNa nimitta ane vyavahArane mAnanAra AtmAnI sattAne te mAne che. ekalA nimittathI kArya thAya che ema ApaNe nathI kahetA. tema ekalA upAdAnathI thAya che tema paNa nathI kahetA. mATImAM ghaTanI sattA nathI. ema mAnanAra agara kuMbhAranA nimittathIja ghaTa pragaTe che ema mAnanAra miyAbhAsI agara vyavahArAbhAsI gaNI zakAya. upAdAnamAM sattA che. nimittathI te pragaTa thAya che. IlAyacIkumAramAM regyatA hatI nimittathI te pragaTI. nimittane upacAra te Ave ja che. vaheravAnI kriyA jotAM paNa je dharma pAmyA; te pachI pratilekhaNa, pratikamaNa Adi kriyA joIne dharma pAme temAM zI navAI! sAdhuonI kriyA ane vartanaja evA hoya che ke je jenArane dharma pamADe. tamAruM vartana evuM rAkhe jethI tamArA saMtAna dharma pAme : tamAruM vartana paNa evuM hovuM joIe ke te joIne tamArA saMtAna dhamI bane. zrAvakanuM vatana joI aneka jIva dharma pAme. kaMbaLa ane saMbaLa tIyaecajIva baLada hatA. jInadAsa zrAvakanI mAlikImAM hatA. jInadAsane upavAsa ke pauSadha hoya te divase bane baLada paNa upavAsa karatA. temane ghAsa nIratA, to paNa te khAtA nahi. zrAvakanuM jIvana evuM hoya ke te joI bIjA dharma pAme. te pachI sAdhunA jIvananI te vAta ja zI karavI ?
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ teo apramata hoya che. temanI jIvana caryA suMdara hoya. che. te aneka jIvane dharma pamADanArI hoya che. pAMca pado upakArI che : mAganA dezakapaNAthI arihaMta upakArI che. avinAzIpaNAnA savabhAvathI siddha upakArI che. siddhapada na hota te avinAzIpaNAnI pratIti na hota.. siddhapada che mATe ja arihaMta ane anya padanI ArAdhanA che. AcArane upadeza detA hovAthI AcArya upakArI che. vinayazIla hovAthI ane ziSyane sAyaNa, vAyaNAM Adi daI vinita karatA hovAthI upAdhyAya upakArI che. mikSa mArgamAM sahAyakapaNAnA guNathI sAdhuo. upakArI che. A rIte paMcaparameSThI mahAupakArI che, ArAdhya che.. teo potAnA guNa samudAyathI upakArI che. temanA ArAdhanAthI ekAMte lAbha che. temanA ArAdhanathI anaMta, lAbha ane cIra zAMti pAme tevI bhAvanA. - sAdhupada (saMkalana) "munivara parama dayALa bhaviyA munivara parama dayALa' paramakRpAnAM nidhAna-dayAnAM sAgara muni bhagavaMtone kahyAM che kAraNa teo pote to sAdhanA mArge AgaLa dhapI. rahyAM che ane sAdhanAmAge AvatAM sarve vinA upasargo
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 pariSaDhAne samabhAve sahana kare ja che paraMtu sAdhu bhagavaMtonA mukhya zuNu che...."sahAyapaNuM dharatA sAdhu " sApnAti svapara kAryANi Iti sAdhava' mAkSamArge cAlavA IcchatAM cAlatAM bhaSyane niSkAma bhAve kALu evAM munie sahAya karavAmAM sadA tatpara rahetAM DAya che. paTakAyanAM rakSaka hAvAthI dayAnAM to sAgara ja che. evAM aDhIdvipamAM vicaratAM save munIe vadanAne pAtra che. paMdare kama bhUmimAM vicaratAM mahAtmAe peAtAnI ArAdhanA adhyavasAyane kAraNe jinakI sthavirahapI labdhidhArI vi. ghaNAM prakAranAM hAvAthI te sarve sAdhu bhagavaMto vaDhanAne pAtra che. muni bhagavaMtonI eka eka kriyAthI jIvA pratioSa pAme che. (1) sAdhu bhagavaMtanI vahAravAnI kriyAnAM dazana IlAcIkumAra kaivalyadaza nane varyAM. (2) sAdhu bhagavaMtanI IryAM samiti pAlananI kriyA jovAthI tAmalitApasa jaina sAdhutA pratye AkarSAyA. hA....zuM ze|bhanam jaina sAdhutva" ! ja bhAva tAmaNi tApasane eSibIjanu kAraNu khanIne IndrapadavInI prAptimAM kAraNa banyA. (3) sAdhuonI samatA-kSamA ArAdhanAnAM darzanathI 5. 7
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja zrI AdinAtha paramAtmAne jIva dhanAvAhanAM bhAvamAM samyakavadhine pAmyo hato. (4) sAdhu bhagavaMtanA upadezAmRtanAM pAnathI nayasAramAMthI mahAvIra utpanna thayAM. (5) anAthI muninAM jIvanavRtAMtanA zravaNa ane udAtta cAritranI anumodanAthI zreNika mahArAjA samakita pAmyA hatA. sAdhu bhagavaMto niHsaMgadazAnA kAmI hoya che kAraNa traNa loka sAdhavA sahelAM paraMtu bevaDInI nisaMgadazA sAdhavI muzkela hoya che. sAdhunAM sAmAnya traNa lakSaNa gaNAya che. sneha saujanya sahAnubhUti. (1) sAdhuonuM mukha sadA hasatuM hoya che sAdhuone sarva jI pratye maitrIbhAva hovAthI sAdhune neha svArthane nahIM paramArtha lakSI hoya che tethI ja kahevAya che ke, tarUvAra sarovara saMtajana jahAM-cothe varSe meha"! paropakAra ke kAraNe, cAre dhariyAM deha !!" "paropakArAyasatAM vibhUtayaH " (2) sAdhuno vyavahAra saujanyathI bharelo hoya dujanatAnuM nAma nahIM. game te bhayaMkara kaTine aparAdhI kakaLATa karato Ave. to saujanyatA kevI? aMdhakamuninI jIvatAM zarIranI cAmaDI utAravAM AvelAM rAjAnA sevakane RSijI pUche che ke mArI kAyA kaThaNa che. tethI tamane bAdhA-pIDA na thAya tema huM besuM kevI udAtta sojanyatA kevI dhIra-vIra- gaMbhIratA kSamAzIlatA-sahana
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zIlatA-ane Atmasamadazitva. tapaeTaluM ja nahIM paNa apakArIne paNa upakArI tarIke gaNavAnI kevI mahAnatA. (3) sahAnubhUtiH duHkhIne dilAso Ape. saha + anubhUti = duHkhInA duHkha joI pite paNa dravita thaI jAya. sAdhunAM samAnavAcI zabda (1) sAdhu : sahana kare. sAdhanA kare. samatA rAkhe te sAdhu (2) bhikSukaH pitAnAM svarUpanI zodha, AbhagaveSaNa kare te (3) muni mana kare te muni. () nircathaH gAMTha vagarane...graMthI... rAga-dveSanI tathA parigrahanI gAMTharahita. (5) saMyamI pAMca IndriyenAM kAbU rahita saMyamane dhAraNa kare te. (6) yati : yatanAyaNa rAkhe te. (7) gI : jeDavuM. mokSanI sAthe traNe cine joDe che. (8) zramaNa zrama kare te kone khapAvavA zramaparizrama kare te. jagatamAM sarvazreSTha sAdhupaNuM jyAM sudhI prApta thayuM nathI tyAM sudhI jinazAsananuM hArda pAmI zakavAnA nathI.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 sAdhu bhagavaMto mahAranI che. kAraNa teo abhayadAnI ane jJAnadAnI che. e "kALA soTTama tu samayapAma" - save prakAranAM dAnamAM zreSThadAna te abhayadAna che. sAdhu SaTakAya pratipALa hovAthI te dravya ane bhAva baMne rIte mahA abhayadAnI che tethI paNa vizeSa mahAdAna te jJAnadAna che. kAraNazAnadAna vaDe, AtmAnI svAbhAvika guNanI oLakhANa ane tethI ja-Atmika guNonI rakSA thatI hovAthI sAdhu mahAdAnI che. namo lee savva sAhUNuM" A padamAM navaakSaro che te navakoTi vizaddha saMcamanA. pratyAkhyAnavALAM navAvADathI rakSAyelA, brahma caryanuM pAlana karanAra sAdhu mahAtmA hoya che. "siddhacaka yaMtranuM nirIkSaNa karIe" - sAdhupada pUrve cAritrapada AvyuM che. A cAritrapadaja sAdhapaNune suMdara saMbaMdha joDI Ape che sAdhune mATe. pUrva zarata kaI cAritra. ne jJAna hoya darzana hoya. paNa AcaraNa... cAritra. na hoya te na cAle. yaMtramAM padenAM saMbaMdha khUba ja samajaNa pUrvaka gehavAyelAM che cAritranuM hovuM e ja sAdhutAnI oLakhANa che. , "tame e savvasAhUNa" bolatI vakhate sAvazabdano artha khAsa vicAraNIya che. bhAratanAM rAvatanAM ke mahAvidehanAM game te [jinazAsanamAnya] sAdhune mArAM
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 namaskAra jaMbudvipa-ghAtakIkhaMDa ke puSkarAvata" dvipanAM sAdhune paNa namaskAra bakuza-kuzIla gulAka, nigraMtha ke snAtaka game te hoya te paNa namaskAra sthIrakalpI hoya ke jinakalpI AjanAM dikSita hoya ke paryAya sthavira game te sAdhu hoya tene mArAM namaskAra kevali manaH paryAvajJAnI avadhijJAnI pUrvaghara ke mAtra navakAramaMtra ja AvaDatuM hoya tevAM sarve sAdhuone namaskAra thAo. kALa pramANe saMjamane khapa joIne guNa lIje! vijaya vimala paMDita ema bele tasa pAya vaMdana kIje." IlAcikumAranuM eka ja vakhata sAdhu samakSa namI gayeluM mastaka tene kevalajJAna apAvI gayuM. uttamottama udAta zreSTha-udAtta zreSTha paMca parameSThinAM pAMce padenuM mULa udgama sthAna hoya te te sAdhupada che. kAraNa sAdhumAMthI ukrAti karIne upAdhyAya-AcArya-arihaMta ane siddha banI zakAya che. tevAM e sAdhupadanA dhAraka punyabhA -bhramaranI jema gaucarI vaDe pitAnA AtmAne saMtoSe che, pAMca indriyane nitya dame che. SaTakAyanAM rakSaka hoya che. sattara prakAranI saMyamanI ArAdhanAmAM rata rahe che. aDhAra hajAra zilAMganA aMgane dhAraNa karanAra acalapaNe cAritrAcArane pALanArA evAM jayaNAvaMta muni je navavidha -brahmacaryanI guptine pALe che. bAra prakAranAM tapane tape che. evAM mahAmuninAM pUnyavaMtA darzana paNa paNa mahA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pUnyanA yoge prApta thAya che. tethI mahepAdhyAya "sanAM taNa pare parIkSA dIse, dina dina caDhate vAne !" saMyama khapa karatAM muni namie, deza kALa anumAne re!" bhavikA siddhacakra...padavaMda karUNa sAgara mahAmuni dayAnuM pratyakSa jIvatuM jAgatuM svarUpa hoya che. kAraNa munio samatA sAgaramAM jhIlatAM hoya che samyaga darzana-jJAnanI prApitathI AtmasvarUpane jaNAvavAthI sarvAtmAmAM samadaSTi rAkhavA vALA hoya che. navatatvanuM svarUpa jANavA vicAravAvALAM hevAthI ja muni bhagavaMta prakarSe pApabhIrUtAne dhAraNa karatAM hovAthI ja teo Dagale ne pagale jayaNAvaMta hoya che tethI ja zrI dharmarUci aNagAre mAsakSamaNane pAraNe viSayukta kaDavA tuMbaDAnuM zAka kIDIo pratyenI dayAthI prerAIne pitAnAM peTamAM paraThA. pitAnAM prANatyAgathI paNa mahAmUlI jayaNa dayA dharmanuM pradarzana temaNe karAvyuM. aNikAputra aNagAra paNa jyAre pitAnI uttarAvasthA mAM ekavAra nAvamAM besIne nadI pAra karatAM hatAM. tyAre pUrvabhavanAM kaI bairI deve AvIne temane upadrava karIne, temanA zarIrane lehIluhANa karyuM. evAM mahAbhayaMkara pariSadanAM prasaMge paNa te dayAvAna muni pitAnAM duHkha pIDAnI phIkara na karatAM vicAraNuM ema ja karatAM hatAM ke mArAM lohInAM je biMduo nadInAM pANImAM paDI rahyAM che.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 tethI pANInAM jIvane kilAmaNa thatI haze. temane vadhu te haze. arere....huM ke kamabhAgI AvI ucca vicAraNanA baLe te mahAmuni zukala yAna dvArA kevaLajJAnane pAmyA. tethI ja kahevAya che ke munivara parama dayALa bhaviyAM munivara parama dayALa." sAdhupadane kRSNa (zyAma) vaNe ArAdhavAnAM hetuo. (1) AcAryapada rUpI suvarNanI parIkSA sAdhudharmarUpI kaTIthI thAya che. sAdhudharmanI kaseTImAMthI pasAra thayAM vagara AcAryapada kema zebhe? mATe prathama sAdhudharmarUpI kasoTImAMthI AcArya bhagavaMta pasAra thAya ja che. kaTInA paththara zyAma hoya che. (2) zatrune jItavA sainiko lehabakhtara pahere che. loDhuM kALuM hoya che. tema karmazatrune jItavA jatAM mahAyoddhA paNa jANe bakhtaradhArI hoya tema sAdhupadane zyAma pade ArAdhAya che. (3) je khUba ja zrema karato hoya che te zyAma paDI jAya che. sAdhumahAtmA paNa sevA-kriyA-jJAna-dayAna satata parizramamAM apramatta-jAgRta rahetAM hevAthI zyAmapade ArAdhAya che. (4) sAdhake sAdhanAmAM evAM tallIna-tanmaya banI javuM paDe che, ke tene bAhya TApaTIpa ADaMbara ke dekhAvane avasara paNa maLato nathI. AvAM sAdhaka sAdhue bAhya
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zArIrika malinatA prati durgachA ke jugupsA zakhatAM nathI. te sUcavavA sAdhupada zyAmavarNa ArAdhAya che. arihaMtanA dhyAna dvArA kaNendriya upara vijaya meLavI zakAya che. kAraNa arihaMta prarUpita vANunAM jinavANInAM zravaNathI kAna pavitra thavAthI kaNendriya upara vijaya meLavI zakAya che. siddhanAM dhyAna dvArA cakSundriya upara vijaya meLavI zakAya che. kAraNa AtmAnAM savAbhAvika rUpathI caDhiyAtuM bIjuM kaMI rUpa nathI. AcAryanAM dhyAna dvArA ghANendriya upara vijaya meLavI zakAya che. kAraNa AcArya bhagavaMta zIlarUpI suvAsathI yukta che. upAdhyAyanAM dhyAna dvArA-rasanendriya upara vijaya meLavI zakAya che, kAraNa upAdhyAya pite tapa ane svAdhyAyamAM rata rahetAM hovAthI; sAdhunAM dhyAna dvArA sparzanendriya upara vijaya meLavI zakAya che kAraNa sAdhu brahmacaryanAM pAlanamAM rata che mATe. "arihaMta paramAtmAnuM dhyAna nirmohI banAve che. siddha che , arUpI che , AcArya bhagavAnanuM che saraLa che . upAdhyAya , , namra che , sAdhu bhagavaMtanuM, kSamAzIla ,, ,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 arihaMto mArga batAve che. siddho mukAma batAve AcAryo mArge cAlavAnuM batAve. upAdhyA mArganuM jJAna Ape. sAdhu bha, mArge cAlavAmAM sAtha Ape che. AvAM A paramocca parameSienuM dhyAna, pAMce Indriyane prazastabhAve bhAvine karavAthI AtmAnuM potAnuM alaukika divya svarUpe pragaTa thAya che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka darzana pada para darzana pada - zrI deva tatva prathama be padamAM ApaNe vicArI gayA. gurU tava tyAra pachInA traNa padamAM AvI gayuM have zrI dharmatatva Ave che. dharmatatvanA cAra pada . temAM paheluM darzana che. darzana tatvane samajAvatA AcArya bhagavAna ratna zekharasurIzvarajI pharamAve che - saccannupaNIyAgamapayaDiyatattatthasadvahaNaruvaM / dasaNarayaNapaIvaM, niccaMdhAreha maNabhavaNe / / he bhavya AtmAo, darzanarUpI pradIpane sadAne mATe tamArA mane maMdiramAM dhAraNa kare, agara te tenI jyota tamArA hRdayamAM pragaTa kare. A dIpaka vaLI kevo che? jhaLahaLatA dIpake te tame ghaNuM joyA haze. tethI te jANavA utsukatA na thAya, paraMtu A te judA prakArane dIpaka che. te jANavA utkaMThA thAya ne ? A kALamAM bahAranA dipake bahu vadhyA che. paraMtu bahAra jeTaluM ajavALuM vadhyuM che. teTaluM ja aMdara aMdhAruM vadhyuM che. Aja kAla te sarcalAITa bhAre joradAra hoya che. tenA prakAzathI rAtrI. divasa jevI lAge che. AvA prakAza jagatamAM vadhyA che. paraMtu aMtaranA aMdhakAra ghaTayA nahi. darzanarUpI dIpakaja aMtaranA aMdhakArane dUra karI zakaze. mATe e dIvaDo
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 jaNavAnI ane samajavAnI bahu jarUra che. sarvajJa bhagavAne kahelA Agama dvArA pragaTa thayela tatvArthanuM yathArtha zraddhAna te samyakatvarUpI pradIpa che. sarvajJa bhagavAne je Agame prarUpelA che te AgamAM je te pragaTa karavAmAM AvyA che te ta upara yathArtha zraddhA te samyakadarzana pU. umAsvAtI mahArAje tatvArtha sUtramAM eka vyAkhyA karI che. tatvArthamAM yathArtha zraddhAna te samyakadarzana. tasvArthamAM viparIta zraddhAna te mithyAdarzana, nave padanuM mULa A darzana che. cAritrathI bhraSTa thayele AtmA eTale bhraSTa nathI jeTale samyaka darzanathI bhraSTa AtmA bhraSTa che. cAritrathI bhraSTa thayela AtmA kayAreka mekSane pAme. paNa darzanathI bhraSTa thayela AtmA anaMtakALe mAMDa ThekANe paDe. darzana pAmIne paDayA che te te pharI darzana vahelA moDA pAme. paraMtu dazanarahita AmA mokSa pAmI na zake. zraddhAnuM ATaluM mahatvanuM che. chatAM sArA kahevAtA AtmAo paNa zraddhAnamAM asthira hoya che. eTalAmAM te ranazekharasurizvarajIe ghaNuM kahI dIdhuM che. yathA pravrutikaraNa pachI karma zatru sANasAmAM laI zakAya. tevA che - samyaka prakAre vasatunA darzana thavA te samyaka darzana. te kayAre thAya? jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane vedanIya kamanI utkRSTa sthiti trIsa iMDA kroDI sAgaropamanI che. mohanIyanI utkRSTa sthiti sIttera kroDA kroDI sAgaropamanI.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 che. nAma tathA gotranI vIza koDA kroDI sAgaropamanI che, ane aMtarAya karmanI utkRSTa sthiti trIsa koDA doDI sAgaropamanI che. AyuSya sivAyanA upara kahyA te sAte karmonI utkRSTa sthiti tUTI gaI haya, nadI geLa pASANa nyAye kudaratI rIte bhagavatI bhagavatAM e karmonI sthiti aMtaH koDA kroDI jeTalI jyAre yathApravRttikaraNa vaDe thAya che. tyAre A mA karmanA bejA nIce je bahu dabAI gaye hate te be halake thatAM cheDe haLave thAya che. A badhuM kudaratI rIte bane che temAM AtmAne puruSArtha nathI. ahiM sudhI te abhavI paNa Ave che, kharA verI te have pachI AvavAnA che. jene joIne bhalAbhalA paNa bhAge tevA e kUra verIe che. AtmA anaMtIvAra yathApravRttikaraNa sudhI te AvyA. anaMtIvAra karmanI utkRSTa sthiti teDI. kAraNa temAM jera nathI karavuM paDatuM. aMtaH kroDA koDI sthiti je bAkI rahe che tene ochI karavAmAM, teDavAmAM ja puruSArtha kare paDe che. zatru have lAgamAM Avyo che. have haNavAne puruSArtha salAmatithI thaI zake tema che. duniyAmAM tame tamArA kahevatA zatrune heThA pADavA lAgatA he che ne? paraMtu e zatruo tamArA bhAgamAM Ave ane tene tame pADI de temAM tamArA bhAgamAM zuM Ave? bhAgamAM te jenA vipAka bhagavate dArUNa kahyA che tevA verajhera Ave. tamane kaI pADe to tethI pUvakama ne badale letA haze, agara tame koIne pADe te tame pUrva karmane badale letA haze, agara bhaviSyamAM te badale leze. temAM to verajheranI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10e paraMparA cAle che. gItAmAM vyasajI kahe che : "sarva ThekANe veravirodha vinAne heya te bhakta." ApaNe paNa kahIe chIe, "mittI e savya-bhUsu, veraM majajha na keNaI" mAre sau sAthe maitrI che keI sAthe vera nathI. karma zatrune sANasAmAM le: duniyAnA zatrune lAgamAM levA mATe te ghaNe purUSArtha kare che. anaMtakALathI karma bagADatA AvyA che tene lAgamAM levA jevA che. karmone kayAre lAgamAM lauM e vicAra rahe che khare? paraMtu karmoe tamArUM anaMtakALathI. bagADayuM che ema tamane lAgyuM nathI. yathApravRttikaraNa thatAM evI sthiti thAya che ke kamarUpI verI jarA Dhale paDyo che. have tene sANasAmAM levuM hoya to laI zakAya. jhera to haju tenAmAM khUba che, ane te paNa haLAhaLa jhera. paraMtu atyAre karmarUpI sarSa evI rIte paDyo che ke tene sANasAmAM laI zakAya. sarpa jyAre sAme AvI phUMphADA mArato hoya tyAre sANasAmAM le kaThIna hoya che. te vakhate sANasAmAM levA jaIe to haMsa paNa mArI de, ApaNuM mRtyu paNa thAya ane ThADaDI paNa baMdhAya jAya. paraMtu atyAre kamarUpI sApa sAme kuMphADo nathI mArato. sANasAmAM laI zakAya tevI sthitimAM che. have sAmarthya phera to karmanA bhukkA kADhI nAkhI zakaze. yathApravRttikaraNa evI sarasa sthiti che ke tene yogya upayoga karI puruSArtha thAya to mahAkalyANa thAya. karma enI meLe
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 maravAnA nathI. nirjarA karo ane khapAve temAM purUSArtha joIze. karmane jaDa kahevAthI te ukhaDI javAnI nathI. jaDa jaDa kahevAthI tenI jaDa nIkaLavAnI nathI. karma zuM kare che?" e to kaMI savAla che? tame enA bhukkA na kADhe te e tamArA bhukkA kADhI nAkhe. pudaya heya ane zAtAkALa hoya to asara na dekhAya. kensarathI rIbAtA daradIne puchaje, "kama zuM kare ?" azAtAne kALa hoya tyAre kamanI kevI asara che te khabara paDe. yathArtha yathApravRttikaraNa: sIttera koTA koTImAMthI ogaNasInora jema kudaratI rIte vagara puruSArthe khape tema bAkInA na khape. bAkInA khapAvavA mATe te ugra puruSArtha karavA paDe, ugra upasargo sahavA paDe. ghera tapa tapavA paDe. aMtaH kaTAkaTa toDavA to bhAre nyUDaracanA karavI paDe. vAto karavAthI karmo khapI jatA nathI. yathApravRttikaraNa AvyuM eTale karmo sANasAmAM laI zakAya te rIte goThavAyelA che. cogya puruSArtha kare to tene gaLacIthI pakaDI zakAya tema che. AtmAne bhAra e che thayo che eTale zubha athavasAya Ave ane satsaMga, kare, sadagurUnI vANI sAMbhaLe, ane aMtara AtmAnI nirmaLatA thAya tyAre yathArtha yathA pravRttikaraNa thayuM kahevAya. tema pU. AcArya haribhadrasUri yogadraSTimAM kahe che.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 rAgadveSanI graMthI apUrva karaNathI tuTe che : A rIte aMtarAtmAnI eTalI nimaLatA pAmele jIva aMtaranI nirmaLatAmAM AgaLa vadhe che ane potAnA zubha bhAvathI dArUNa evI graMthIne toDIne keI virala AtmA darzana pAme che. kayAreka keI AtmA ati dArUNa evI kama graMthIno bheda karIne darzana pAme che. mohanIya karmanI graMthI eTale rAgadveSanI gAMTha toDIne darzana pAme che. keIka ja jIva pAme che te anaMta jIve che tenI apekSAe kahyuM che. ghaNA jIvo bhUtakALamAM pAmyA che. ghaNA pAmI rahyA che, ane bhaviSya kALamAM paNa anaMtA pAmaze. jIva rAzI eTalI moTI che ke te apekSAe dArUNa graMthI toDIne zubha bhAva vaDe darzana pAmanArA cha viralA che tema kahyuM che. graMthabheda thatAM samakita Ave che : rAgadveSanI A gAMTha vA karatAM paNa kaThaNa che. tene bhedavA mATenuM hathiyAra che apUrvakaraNa, eTale ke apUrva pariNAma. apUrva vilAsa vaDe karIne, bhUtakALamAM jevA pariNAma kadI AvyA nathI tevA apUrva bhAvathI apUrvakaraNarUpI tIvra evA kuhADA vaDe rAgadveSarUpI vaja karatAM paNa kaThaNa gAMTha bhedI nAkhatA darzana prApta thAya che. A apUrvakaraNa rUpI hathiyAra ApaNuM hAthamAM koI na ApI zake. temAM nimita jarUra kaI thai zake ApaNe ekAMte nimittamAM mAnatA nathI. taddana nimitta vAsIo to purU
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 vArtha hIna thAya. parAvalaMbIpaNuM choDAvavA mATe utpAdana upara paNa bhAra muke jarUrI che. apUrvakaraNanuM hathiyAra kaI pitAnA hAthamAMthI tamArA hAthamAM mukI zake nahI. e rItanA pariNAma AtmAmAM purUSArthathI jagADavA joIe te pachaLa varSanI sAdhanA joIe, teja apUrvakaraNanA pariNAma jAge che. darzana prApta thatAM svarUpa badalI jAya che : apUrvakaraNa vaDe graMthI bheda thayA pachI, darzana thayA bAda AtmAnuM svarUpa badalAI jAya che. vastu svarUpanuM yathArtha darzana thAya che eTale aMtaranI pariNatI badalI jAya che ema zAstravArtAsamuccaya graMthamAM AcArya bhagavAna haribhadrasuri kahe che. mahApuruSe je kahI gayA che. te ame amArA kSapazama pramANe sahela karI tamArI pAse raju karIe chIe. temanA bhAva pUrNa rIte pragaTa karavAnI amArI tAkAta nathI. teo zrI pharamAve che : sati cAsminnasau dhanyaH, smygdrshnsNyutH| dhanya che te mahApuruSane jemaNe graMthI bheda karI samyakadarzana prApta karyuM che. kSatriyane dIkaro laDavA gaye hAya ane duzmanane mahAta karI pAcho Ave tyAre pitA tene vAsa thAbaDe che ne kahe che, "vAha bhAI vAha, bhAre kAma karyuM." dIkaro bhalene kALA dheLA karIne sArI rIte kamAIne Ave che tyAre to tame paNa vAMse thAbaDe che
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 ne? paraMtu e sAcI kamANa nathI. temAM vase thAbaDavA jevuM nathI. pU. haribhadrasUri graMthIne mahAta karI darzana pAmanArane dhanyavAda Ape che. darzana pAmela chava bhavasAgaramAM ramata nathIH te darzana prApta thavAnuM lakSaNa zuM che? lakSaNa kharekhara jANavA jevuM che. nahitara te sau darzana pAmyAne dA kare tema che. ___ tatva zraddhAna pUtAtmA, ramate na bhavodadhau // tava zraddhAna vaDe karIne pavitra thayela AtmA bhava sAgaramAM ramato nathI, temAthI tenuM dIla uThI jAya che. huM to kahuM chuM--darzanathI A kALe paNa mokSa che. seMkatA nahiM he ! utsutra nathI kaheto. samyakadarzana pAmanAra mithyAtvathI chUTe che. mATe kahuM chuM ke darzanathI mithyAtvathI mukti thAya che. jene samyakadarzana thayuM tenAmAM mokSanuM bIja paDI gayuM. emAMthI vRkSa rUpe mokSa pragaTaze. A kALamAM seLa AnI mokSa nathI. paNa mokSanI bhUmikA to taiyAra thaI zake che. jeTalA baMdhana chuTe teTalo mokSa, mithyAtva jAya ane samati Ave te A kALano mATe mokSa che. samyakadarzanathI mokSane pAye paDI gaye. tenA upara vahelI moDI mokSarUpI ImArata jarUra caNAze. paugalika makAnanA khAtamuhUrtamAM amArUM rathAna na hoya. ame AvIe nahiM. para mokSa mATenA samaktirUpI pAyAnA a. 8
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 khAta muhartamAM amane lAvI zake che. jeNe mithyAtva rUpI jhera vamI dIdhu che tene pachI bhavAMtaramAM rakhaDavAnuM na hoya. te te lalakArate hoya "aba hama amara bhace na marege, yA kAraNa mithyAta dIye taja, kayuMkara deha dharaMge ?" samakitinuM citta mokSamAM heya : saMsArarUpI vRkSanuM muLa miyAta che. samakti e mokSane pAme che. samakita prApta thayuM na hoya ane mAne ke maLI gayuM che te daMbha che. jene samakti prApta thayuM che te saMsArathI udAsIna thaI jAya che. kAraNa tene saMsAranuM yathArtha svarUpa dekhAI gayuM che ane samajAI paNa gayuM che. gabiMdumAM pU. AcAryazrI haribhadrasurIjI bhinnagranthestu yatprAyo mokSe citaM bhave tanuH / bhinnagraMthI AtmAnuM citta prAyaH mokSamAM ja hoya che. tenu zarIra mAtra saMsAramAM che. te zarIrathI saMsAramAM che. mana ke hadayathI nahiM. te viSaya ane saMsAramAM hoya te te zarIrathI. viSaya ane saMsAramAM tenuM AkarSaNa manathI hotuM nathI. te udAsIna hoya che. tene viSaya ke saMsAranI AzA ke IcchA rahetI nathI "mAre AtmA kayAre mukta hoya? janma maraNathI mAro kayAre chuTakAro thaze? kayAre mAro uddhAra thaze?" eja tenI satata bhAvanA hoya.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1lpa zarIrathI paNa te anicchAe saMsAramAM rahe che. samyaphadarzana vagara uddhAra nathIH paraMtu ApaNuM viSaya vAsanA gaI nathI. te jogavavA jevI lAge che. tethI arihaMta jevAne paNa vega maLyo, emanA samosaraNamAM paNa bhutakALamAM anekavAra gayA paNa darzana AvyuM nahiM. kAraNa vibhAva ghaTayo nathI. tethI ja mahApurUSanA coga phaLyA nathI. saMsAra karavA jevo nathI. viSaya vAsanA bhegavavA jevI nathI. e zraddhA vagara atyAre paNa arihaMta bhagavaMtanI AjJAmAM vicarata mahApurUSo ApaNe uddhAra na karI zake. bhAvimAM paNa padmanAbha Adi tIrthakare paNa tatvArtha zraddhAna vagaranA jIvana uddhAra nahI karI zake. upAdAna ane nimittanI banenI jarUra che. eka vastune utthApIne bIjInI sthApanA na thAya. nayane pradhAna gauNa karI zakAya. jJAnInI vANI kaI paNa nayane dubhave nahiM. mahApurUSanuM jJAna sApekSa hoya che. jene samakti darzana thayuM che te jIvane abhiprAya badalI jAya che. tene viSayamAM sukha dekhAtuM nathI. potAnA AtmAnA jJAnAnaMda svarUpamAM te sukha jue che. jIvana e palaTa thaI jAya che ke tenuM citta mokSamAM hoya che. A AbhA bhadadhimAM ramatuM nathI. karma saMge rahe paNa rame nahiM. A vacana sadA sAme rAkhavA jevuM che. tevA zraddhAnathI pavitra thayela AtmA saMsAramAM ramata nathI; paNa ADakAmAM rame che. vairAgyanI moTI moTI vAta kare che.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sArA varavALI suMdara strIne joIne pahoLo thAya te samakiti nathI. samakitinI saMsAramAM ramaNatA hoya nahIM tene saMsAra ane saMsAranA sukha pratye udAsInatA hoya che. saMsAranI koI paNa vastumAM jIva lIna. banatA nathI. AjakAla nI dazA kevI che? . lIna bhaya vyavahArameM re yugati upaje na koya | dIna bhaye prabhupada jape re mugati kahAMse heya. AjakAlanA cha vyavahAramAM bhAre tIna hoya che. te vakhate bIjo koI vikalpa temane heta nathI. bhAre ekAgra thaI vyavahAra kare che paraMtu bhajana karatI vakhate bhAre dIna dekhAya che jue te mAMdo dekhAya, jANe che mahinAnA khATalAmAMthI na uTha hoya, vyavahAramAM hoya tyAre lIna, TaTTAra ane tadAkAra hoya che, paraMtu bhajananA samaye jIva DhaDhavADe jAya ane mana bajAramAM rakhaDavA jAya A bhajananI rIta na kahevAya. vyavahAramAM lIna ane bhajanamAM dIna evA jImAM mithyAtvanuM jhera evuM rahyuM che tema samajI leje. samakAMte vyavahAramAM dIna, mokSamAM lIna hoya che :'; samakita AtmA te vyavahAramAM na hoya ane mokSamAM lIna rahe. saMsAra sevavA je che tema mAnIne te kadI saMsAra seve nahiM. karmodayathI seva paDe te seve te
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 paNa anicchAe ane udAsInapaNe. samakitie sa'sAranI asAratA joI che H samakita jIva sa'sAramAM kema ramatA nathI? tene zuM thai gayu che ? peAtAnA buddhirUpI cakSu vaDe, jJAnarUpI cakSu vaDe agara teA nimaLa evA a Mtara cakSuthI zAsrAnusAre sAMsArane paramAthI tenA kharA svarUpamAM te jotA DAya che, ane e svarUpa te vicArate hAya che, ApaNe saMsArane kharA svarUpamAM joI zakatA nathI. jema draSTimAMthI kamaLA jatAM vastune yathArtha rIte ApaNe joI zakIe chIe tema draSTi rAga jatAM, mithAvarUpI rAga dura thatAM samakita saMsArane kharA svarUpamAM jue che. jene timira rAga hoya tene ekane badale e caMdra dekhAya che. tema jene mithyAtvarUpI rAga hoya tene para vastu paitAnI lAge che. samakti thatAM sasAranuM yathArtha dana thAya che. saMsAra ane sa MsAranI sava vastuo tene 'para samajAya che. saMsAra tene kevA dekhAya che? . janmamRtyujarAvyAdhirogazokAdyupadrutaH / klezAya kevalaM puMsAmaho bhImo bhavodadhiH || samakitane sa MsAra kalezarUpa dekhAya che H are, re, bhaya kara eve sa MsArarUpI sAgara temAM paribhramaNa karatA jIvAnA kevaLa kaleSa mATeja che. janma, mRtyu, jarA, Adhi vyAdhi, upAdhi, rAga, zeka, viyAga saMcAgarUpI upadraveAthI bharelA sa MsAra kevaLa kalezamaya che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArA gharamAM thoDA paNa upadrava hoya te ghara choDe che. gharamAM pleganA uMdara paDatA hoya te jaladI ghara khAlI kare. che. sarSa agara bhutane upadrava hoya te paNa ghara khAlI kare che. saMsAramAM te aneka upadrave che chatAM kema choDatA nathI? tamane saMsAra choDavA jevo lAgyo nathI. saMsAramAM ATalA upadrave che chatA te tamane dekhAtA nathI. tamArI draSTi rega hajI gayo nathI. mokSa eja zAMtinuM dhAma che - samakiti AtmA tIvra vairAgyathI saMsAranuM darzana karate hoya che. saMsAra kalezathI bharelo te jue che. sukha mATe te mokSaja parama vastu che. tyAM badhA kalethI mukti che. tyAM AgaLa gayA pachI kazuM karavAnuM rahetuM nathI jIva mekSa pAmI kRtakRtya thAya che. tyAM kazI utsukatA nathI. kazuM meLavavAnuM ke bhegavavAnuM bAkI rahyuM tema lAgatuM nathI. tyAM AtmAnuM avyAbAdha sukha che. makSa eja zAMtinuM dhAma che, ema samakiti AtmA hRdayapUrvaka mAne che. samakita viratI kheMcI lAve che : samakiti AtmAne sadagurUne yoga ja hoya che. te jIva sadgurUnA samAgame ahiMsAdi mokSa mArga samajI temAM tIvra purUSArtha kare che. samakti Ave tyAre sAthe virati kheMcI ja lAve che. samakti vAMjhIyuM na rahe.. samakiti AtmAne virati Aveja. koIka zreNIka jevAne
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 bhAre nikAcIta baMdha hoya te viratiudayamAM na Ave. tANA zuddha hoya ane vANuM malina heya te te na cAle tema samakti Ave ane virati na Ave tevuM prAyaH bane nahi. vrata AdinI jarUra che ja. zuddha upayoganI apekSAe bhale te utaratA che chatAM zubha bhAva paNa upayogI che ja. samakiti ahiMsAdI mekSa mAge purUSArtha kare che. hiMsAdI mArgo choDI de che. temAM upasargo ke kaSTo Ave te tene kaSTa lAgatA nathI. jema ciMtAmaNI ratana meLavavAmAM paDatA kacho kacho lAgatA nathI. kAraNa te kaSTone aMte mokSarUpI mahAna lAbha che. tethI temAM AvatA kaSTo kanTe lAgatA nathI. A rIte samakiti jIva ugra purUSArtha karate karate, pavitra banIne. paMcamahAvratAdi AdarIne, zuddha bhAvanI zuddhi karate AThame guNasthAne pahoMcI kSapakazreNI mAMDI terame guNasthAne pahoMcI kevaLajJAna ane kevaLadarzana prApta kare che. tyAM aghAtI karmano kSaya karI bese jAya che. samakita mokSane pAya che : samaktinuM bIja paDI jAya te vahelo meDa mekSa avazya thAya. yathArtha darzana thavuM joIe. mokSane pAye darzana che. darzana padanI ArAdhanA karI, yathArtha darzana pAmI saMsArathI nivRtti pAmI mokSa pAme tevI bhAvanA. "alamohe darzana dIjIe, cetanI abaDe darzana dijIe."
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 jagatamAM rahelAM saMta-mahaMta, RSi-munio bhakto, kavie save paramAtmAne prArthanA karatAM te ghaNIvAra dekhAya che. saMbhaLAya che. badhAne paramAtmadarzananI khAsa te hoya ja che. paraMtu A mahAtmA zrI upAdhyAyajI mahArAja. pitAnA AtmAne vinavI rahyA che ke"he cetana? aba mohe darzana dijIe kAraNa... "tuma darzane zivasukha pAmI je tuma darzane bhava chIe." jyAM sudhI AtmAnI oLakhANa ja nathI. Atmatatva che ke nahIM, che te kevuM ? tenuM svarUpa-virUpa zuM che? tenI ja jANa e AtmAne nathI. jene kayAM javuM te maMjila sthAnanI khabara nathI. te mArge cAlaze te paNa zuM? tevI ja rIte mohanidrAthI AvRtta thayelo AtmA puruSArtha kare te paNa te puruSArthanAM vAstavika phaLane meLavI zake nahIM tethIja nyAyAcAryajI kahe che ke"tuma kAraNa tapa saMjama kirIyA, kahe kahAM le kIje ! tuma darisaNa viNa saba yA juThI, aMtara cittanA bhaje cetana aba mehe... je AtmAnI zuddha svarUpanI pragatine mATe, Amika guNanAM pragaTIkaraNanAM uddezathI jIva puruSArtha kare che. tapa, japa, saMcama kirIyA kare che te AtmAnI je anubhUti na heya te te tapa japa, saMyama kriyAo paNa rasavihina AhAramAM namaka vinAnI, rasakasa vinAnI bane, ane tevI ja kriyAone kAraNe ApaNe pitAne chuTakAro
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayA nathI. 121 samakita....samyagdarzana e ekaDA svarupa che. samyakjaina pachInAM dareka nAnAM-moTAM anuSThAnA saphaLa hAya che. kAraNa draSTi zuddha-cekhI thavAthI zu' karavuM che? zu meLavavuM che ? kevI rIte meLavavu che enA khyAla AvavAne kAraNe mekSamAga mAM karAtA dareka puruSArtha saphaLa meAkSane nardika lAvanAre, kama kSaya karanArA bane che. bAkI tA zrIpALanAM rAsamAM Ave che ke " jima jima bahuzruta bahujana saMmata-mahula ziSyanA zeDhAra, timatima jinazAsanane bairI jo nava anubhava ThAre Aja mAre tribhuvana." keka punyazALI AtmA jJAnavayanAM kSayApa zamane kAraNe bahuzruta sarve Ayamika zAstronA pAragAmI ane tethIja samAjamAM sArAM sthAna pratiSThA-mAna-sanmAna pAmIne bahujana samata banyA DhAya. ghaNA ziSya parivArane dhAraNa karanArA hoya te paNa AtmA je AtmAnubhavaAtmAnubhUti sabhyagdaza nathI vimukha hAya Atmika zraddhA. rahita hAya. teA te jinazAsanane bairI che. kAraNa je vizAla jahAja bhAvanA te nAvika sUkAnI anyA che, te nAvamAM tenA bharese ghaNAM bhadrika jIvA ziSyabhAve zrAvakabhAve AvIne vasyA hAya, paraMtu nAvikane jahAjanAM kepTanane kayAM javu che tenI ja khakhara nA Aya te te kuzaLa evA nAvika paNa pete bhavasAgaramAM bhaTakIne peAtAnAM AzritAne bhaTakAvanArA ja bane che. tethI ja kahevAya che ke....
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 samakita viSNu nava pUravI ajJAnI kahevAya / samakita viSa saMsAramAM araDA parA athaDAya / / samakitanI gerahAjarIvALe paNa kAka AtmA jJAnAvaraNayanAM kSApazcame navapUrva sudhInuM jJAna meLavI zake. paraMtu jyAM sudhI tene Atmika zraddhA, samyagdarzana meAkSanu lakSa AvyuM nathI tyAM sudhI te mahAjJAnI chatAM ajJAnI kahevAya che. ane evA ajJAnIne tA saMsAramAM athaDAyA kuMTAyA karavAnu ja hAya. ane tethI viruddha je vibaMdhAyelA mAtI svarUpa che samakitI che te kevA che.... samikatI aDa patrayaNa ghaNI, paNa nAnI kahevAya; adha pudgala parAvatamAM, sakala ka`mala jAya." phakta jeNe gurugamathI aSTa pravacana mAtAnuM ja jJAna meLavyu che eve! pazu bhavyAtmA jJAnInI padavIne pAme che. kAraNa jJAnAMtarAyanA uce vizeSa jJAna kadAca na hoya paraMtu mAThunIyanA kSayApazamanA maLe je samyagadananI prApti, zraddhA guNa temAM vikasyA te zraddhAnA baLe tee aSTa pravacana mAtAnA ja dhAraka AtmA paNu jJAnI banIne vadhAremAM vadhAre aSa pudgala parAvata nA kALamAM nizcita sarva karmonA kSaya karIne meAkSapadane pAme che. evA A samyaga ratnanA judI judI apekSAe judA judA prakAreA paDe che. (1) aupathamika samyaktva-mithyA mAhanIya tathA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 anaMtAnubaMdhI kaSAyane upazama thavAthI prApta thAya che. te bhArelA agni svarUpa hoya che. ane AvuM samakita bhavacakamAM pAMca vakhata AvI zake che. A samakitanI sthiti aMtamuhartAnI heya che. ane cAre gatinA cho A samyaktvane pAmI zake che. guNasthAnakamAM caDhatA je bhAvika upazama zreNue caDhe che tene agyAramAM upazAnta maha nAmanA guNasthAnake A samyakatva hoya che. (2) kSApazamika samyakatava-mohanIya ane anaMtAnubaMdhinI kaSAyanI cokaDImAM je udayamAM Ave tene kSaya kare ane udayamAM na AvyA hoya tene upazama kare te kSApazamika samyakatva kahevAya che. A samaktinI utkRSTa sthiti 60 sAgaropamanI hoya che. bhavacakamAM asaMkhyavAra A samakita Ave che. (3) bhAyika samyakatva mohanIya, mizramohanIya, mithyA mohanIya tathA anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, labha e sAte mohanIyanI prakRtio (darzana saptaka)ne saMpUrNa kSaya thatAM A kSAyika samyakatva je AtmAno mULabhUta guNa che. te jhaLahaLatA sUryanI jema pragaTe che ane jIvanamAM ekavAra AvyA pachI pAchuM jatuM nathI. A samyakatvanI rithati sAdi anaMta che. A samyakatvanI prApti mATe tenI bhAvanA bhAvavA mATe muhapatti paDilehaNamAM besavAnuM hoya che.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ samakti mohanIya, mizra mohanIya, mimmA mehanIya pariharU." zrI samyagadarzana e dharmavRkSanA mULa samAna che, mokSarUpI nagaranA dvAra samAna che. jJAna ane cAritranA pAyA svarUpa che, samatAnuM bhAjana che. zrAvaka vratanA je lagabhaga 1300 karoDa bhAMgAo che temAM samakti vinAne kaI bhAge AvatuM nathI. saMgharUpa prAsAdanA pagathIe samiti vinA paga paNa na mUkI zakAya. zAsana Aja lagI TakI rahyuM che, Take che ane Takaze te badhAno AdhAra samyagadarzana para che. tethI ja kahevAyuM che ke... je viNa nANu pramANana have, cAritra taru navi phaLIo, sukha nirvANana je viNa lahIe, samakita darzana baLI re." bhAvikA samyagadarzana vinAnuM jJAna e ajJAna kahevAya che ane samyaga darzana vinA cAritrarUpI kalpataru paNa nirvAnA manavAMchita phaLane ApI zakatA nathI. zuddha evA deva gurudharma upara zraddhA te samyaga karzana che. navatatvanuM zraddhAna teja samyagadarzana kahevAya. jaDa ane cetananuM bheda vijJAna teja sAcuM samyagadarzana. mRgajaLamAM jaLanuM darzana, saMsAramAM sukhanA darzana, asAramAM sAranI buddhi, asthiramAM sthirapaNAnI bhAvanA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 te mithyAda na kahevAya. paramAM pAtApaNAnI buddhI te. mithyAdarzana che. jema ekaDAM vinAnAM mI'DA nakAmA, sahI si! vinAnAM rUpiyA nakAmA temaja samyagadarzana vinAnuM jJAna cAritra tapa nakAmuM evA samyagadarzanarUpI ratnapradIpanI prApti thatAM jIvanA sa'sAra je aparimita hoya te parimita thaI jAya che. A samyagadguna saDasaTha mele ala karyu che. tenAM pAMca lANu zama-savega-niveda-anukaMpA ane khAstikaya kahevAya. jagataguru tIrthaMkara paramAtmAnA bhavanI gaNutrI paNa samyagadarzananI prApti pachIja thAya che. peAtAnA gADhamAM gADha aparAdhInu cittathI paNa pratikULa citavavuM e samyagada'nanI prabaLa nizAnI svarUpa zamaguNu kahevAya che. zrI jinavacanamAM zaMkA karavI. anya dharmomAM icchA karavI. sAdhu sAdhvInAM malina kapaDAM vi. joI du cchA karavI. anya dharmanI prazaMsA karavI, kuli'gIenA paricaya karavA. te sarve samyakatvanAM duSaNA kahelA che. samyakatvanAM khIjAM pazu prakAza che jemake dIpaka samyakatya. je abhava AtmAene hAya che dIpaka jema te aMdhArAmAM rahe. paNa khIjAne prakAza Ape che. jema nAva khIjAMne kinAre pahAcADe, paNu pANImAMja rahe che. tema abhiva svaMga sukhanI lAlasAMthI dikSA gratuNu kare, cAritranu pAlana paNa utkRSTa paNe kare, pAte je
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 paraMtu lakSya mokSanuM zraddhAna na hovAthI, bIjA aneka AtmAone pratibaMdha pamADIne mokSe pahocADe, paraMtu pite te saMsAramAM ja rakhaDate rahe che. mATe ja kahevAya che ke apekSAe tIrthakaronA pratibodhela jeTalAM mekSe jAya. tethI vizeSa avinAM pratibaMdhita AtmAo mokSa pAme che. kAraNa avino saMsAra kAyamI 2jIsTarDa che. (2) rocaka samakatva mugdha-prAthamika kakSAnAM jIvamAM kriyA pratye rUci heya. paNa kriyAnAM hArda ane lakSabiMdu sAdhyane na samajI zake. (3) kAraka samakita : kiyA anuSThAnanAM rahasyane samajI je ArAdhanA kare te.... (4) sAsvAdana samyakatva : keka jIva cethA guNasthAnakathI nIce. bIjA guNasthAnake Ave tyAre epazamika samyakatvano. AsvAda hAya. mATe sAsvAdana samakita kahevAya. samakita e mekSanuM bIja che. jyAre mithyAtva e bhavabIja che. samyagadarzananI daDhatA-thiratA e sulasA zrAvikAmAM hatI. tethI ja "pravAsI? laI jAje saMdeza Aja pravAsI caMpApurImAM prabhu vIra padhAryAne, relAyA tejamAM aMbAra aMkhaDa nAme eka gI maLI. rAjagRhI nagarI janAra ....pravAsI. rAjagRhI rAjanI sArathI nArI, zrAvikA sulasA nAra.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMpApurIthI mahAvIra svAmie, mokalyo che dharmalAbha pravAsI aMbaDa manamAM evuM vicAre, kayAM mahAvIra kayAM nAra. rAjarANI nahIM zeTha zrImaMta nahIM, sArathInA kayAM mAna ...pravAsI karavI kasoTI pahelI sulatAnI, pachI dharmalAbhanI vAta. jainamunine veSa paherIne, A sulasAne dvAra ....pravAsI. sAdhunAM mAMge evuM eNe mAMgyu. sulatAne zaMkA thAya. sAdhu nathI keI Thaga che pAke, ema samajIne cAlI jAya. ...pravAsI. bhoMTho paDayo tyAM aMbaDa vicAre, bIjI yuktino prakAra. brahmAnuM rUpa laIne beTho, jagatane sarjanahAra pravAsI. darzana kAje loka malyA saha, paNa sulasA navi dekhAya. kRSNanI lIlA mAMDI pharIthI, e paNa niSphaLa jAya. pravAsI pacIza tIrthakara huM chuM, DhaDhare ema pITAya. bheLAM bhakika leke ubharAyA, ghelAM thaI harakhAya...pravAsI aMdhazraddhALu na hatI sulasA, pAkhaMDa sahu samajAya. jaina zAsanamAM sAcI zraddhA, aMbaDa joI harakhAya ...pravAsI. bIje dina sulasA dvAre jaI, kIdhAM vIranAM dharmalAbha. mahAvIra prabhunuM nAma sAMbhaLatA vyApI rahyo ullAsa...pravAsI
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 sAcAM gurUnI sAcI ziSyA,vaMdu vAra vAra zrAvikA sulasAnI bhaktinA, kahetAM na Ave pAra ...pravAsI vinaya vijayajI sati sulasAne, vaDhe vAraMvAra. sulasA jevI zraddhA rAkhetA, utAre bhavatAra....pravAsI ' A dRSTAnta khAsa mananIya che. kAraNu karmodayane kAraNe ApaNAM upara paNu duHkho-saMkaTo-pariSaheA upasarge+ Ave, para Mtu jina zasana uparana, jinAjJA pratyenI, krama nA uparanI zraddhA jo ApaNe daDhapaNe jALavI NIe, te ja je uttamaphaLane sulasApAmyA, ane peAtAnAM AcaraNathI, dRDha zraddhAthI aMkhaDa jevA parivrAjakane pazu samyakRtvamAM dRDha banAvI zakayA. tema ApaNe banAvI zakIe. aMkhaDa paritrAjakanI pIjI parIkSAe tA ThIka paNa pratyakSa jinezvara paramAtmAnuM rUpa vikuvA chatAM sulasADagatI nathI, tenA eka ja javAba jinezvaro cAviza ja hAya. paccIsamAM tIrthaMkara hAya ja nahI. evI zrI jinezvaranI ja vANI che. ane jo khuda paramAtmA padhAre te mane kAmAMca thayA vina!, Ana Mda paramAna damArA rUMvADA ubhA thayA vinA rahe nahI. AvAM dRDha samyakavanI uttama zraddhAna ane anupama bhakitanI prApti sakala vijane karrAne pAtAnI AtmajyAti pragaTAve e ja abhyarthanA....
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA zrI jJAna pada kA. dharma tatvanA cAra prakAra. temAM bIjo prakAra jJAna che. jJAnapadanuM svarUpa samajAvatA AcArya bhagavAna ratnazikharasurIzvarajI pharamAve che : jIvAjIvAipayatthasatthatattAvaboharuvaM ca / nANaM samvaguNANaM, mUlaM sikkheha viNaeNaM // jIva ejIva Adi padArthone samuha agara te java ajIva Adi nava tatva je zAstramAM varNavavAmAM AvyA che tene yathArtha avabodha te samyakajJAna, samyakajJAna badhA guNonuM suLa che. te jJAnane he bhavya, gurU mahArAjane vinaya karI svAdhyAya karo. narUpI sUrya prakAza thatAM aMtara abhApI kamaLa khIlI UThe che : dunioe bahAranI vastuomAM jJAna mAnyuM che. jyAre sAcuM jJAna A che. tenAthI AtmAmAM rahele aMdhakAra nAza pAme che. prakAza thatAM jema aMdhakAra dura thAya che, tema jJAnarUpI prakAza thatAM ajJAnarUpI aMdhakAra dura thAya a 9
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 che. jyAre suryodaya thAya che tyAre cAra ThAku pitAnA sthAne ravAnA thAya che. cera DAku khAtara pADavA divasanA prakAzamAM AvatA nathI, paraMtu rAtrInA aMdhakAramAM Ave che. paraMtu suryodaya thatAMja te ravAnA thaI jAya che. tema AtmAmAM jJAnane prakAza thatAM kAma kodha Adi cera rahI zakatA nathI. aMdhakAra hoya tyAM aneka upadrava hoya che. cora DAkune upadrava ane bIjA bhanuM sAmrAjya ge heya che. prakAza thatAM tene bhaya raheto nathI. tema jJAnarUpI prakAza thatA aMdaranA duzmanone bhaya rahetuM nathI. ajavALAmAM cera DAku TakI zakatA nathI. kAraNa teo jANe che ke ajavALAmAM tene nigraha thaze. teja rIte jJAnarUpI prakAza " thatAM kAma krodhAdi carone nigraha AtmA karyA vagara rahevAne nathI ema samajIne teo pitAne raste le che. jema AkAzamAM suyodaya thatAM kamaLa khIlI uThe che tema cidAkAzamAM jJAnarUpI suryane prakAza thatAM hRdayarUpI kamaLa khIlI uThe che. aMtara AtmArUpI kamaLa vikasita thAya che. prakallita thAya che. ajJAna avasthAmAM bIDAI rahela aMtarAtmA rUpI kamaLa khIlI uThe che. jJAnarUpI suryani prakAza thatAM AtmArUpI caka cetanArUpI cakavIne AvI maLe che - suryodaya thatAMja rAtabhara jemane viga hato tevA cakavAka ane cakravAkInA milana thAya che. moTe bhAge
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsArI ane bhegA thAya che. cakravAka cakravAkIne viraha hoya che. AkhA saMsArathI temane ulaTI rIta che. suryodaya thatAM cakravAkIne maLavA cakravAka game tyAMthI doDato Ave che, ane temanuM milana thAya che. te ja rIte AtmAmAM jJAnarUpI suryane udaya thatAM cetanarUpI caka cetanArUpI cakavIne AvIne maLe che. ema zrI AnaMdaghanajI mahArAja kahe che. cetanA eTale AtmAnuM pitAnuM svarUpa aMtara Atma dazA jene anAdithI viraha hatA te viraha samyakajJAna AvatAM bhAMge che. AtmArUpI caka ane cetanA agara samatArUpI cakavInA milana thAya che. jJAnaguNane prabhAva ghaNe che. jJAna thatAM mokSane sAcA raste maLe che : musAphara aMdhArAmAM mArga na zodhI zake ane rakhaDe. paraMtu prakAza thatAM tene mArga maLI rahe che, tema AtmAmAM ajJAnarUpI aMdhakAra hoya tyAM sudhI te cAra gatimAM rakhaDe che. jJAna thatAM tene mokSane sAce rasto maLI jAya che. samyaka prakAre dayA ke ahiMsA ajJAnI na pALI zake - ajJAnarUpI aMdhakAra e jevuM tevuM kaSTadAyI nathI. ajJAna rUpI aMdhakAra hoya tyAM sudhI hitA hitane, bhakSA lakSIne, piyA peyane, viveka thato nathI. ghora ajJAna
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ januM A kaSTa jevuM tevuM nathI. jyAM sudhI ajJAnarUpI aMdhArU heya tyAM sudhI ke prakAranuM samyakajJAna ke sagya viveka heto nathI. tethIja dazavaikAlika sutramAM kahyuM che. pUDhamaM nANuM e dayA" prathama jJAna ane pachI dayA. ajJAnIne zuM karavA jevuM che ane zuM cheThavA jevuM che tenuM bhAna hetuM nathI. tethI te grahaNa karavA lAyaka vastune cheDI dete hoya che, ane choDavA lAyaka vastune grahaNa karato hoya che. jJAna vagara jIvadayA, hiMsA, ahiMsAne khare khyAla AvI zakato nathI. sAyaka prakAra dayAke ahiMsA ajJAnI na pALI zake. kriyA. dayA ane anuSThAna gya rIte karavA mATe samyaka jJAna joIe. pUjya upAdhyAya zrI yazovijayajI pharamAve che - sakala kiyAnuM maLa je zraddhA tenuM mULa je kahiye. zraddhAnuM muLa jJAna che : badhI kriyAnuM muLa zraddhA che zraddhA rAhata paNe thatI kiyA chAra para lIMpaNa jevI che. zuddha zraddhAna viNa sarva kriyA karI chAra para lI paNuM te jANa te zraddhAnuM muLa jJAna che. jJAna vagara zraddhA TakI ne zake. AvA jJAna vagara bhavI jIva kema rahI zake? samyaka
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1933 jJAnanI mekSa mAga mATe ghaNIja jarUra che. samyaka draSTi agara samyaka darzana thayA pachInA jJAnane samyaka jJAna kahevAya che. nava pUrva sudhInuM jJAna hoya chatAM samaktinA abhAve te ajJAna che. mAtra AThe pravacana mAtAnuM samyaka mAre jJAna hAya, ane svaparanA viveka hAya eTale ke AtmA te huM chu, trIjI adhu' para che, teTalu' samajatA hoya te mahAjJAnI che. bhalene badhA zAstro bhaNyA hoya chatAM jyAM sudhI parabhAvanI rUcI hoya tyAM sudhai te mahA ajJAnI che. zAstra bhaNavAthI ekAMte kalyANa thatuM nathI. zAstra te dizA batAvanAra che. AMtara svarUpanI prApti ane Atma druna tA svAnubhava jJAnathI thAya che. game tevA hAya paraMtu samyaka zraddhA na hoya te| agIAra aMganA pAThI hoya, paraMtu paramAM rAga hAya tAM te para samayane jANe che pararaMtu sva samayane jANute nathI ema samajavuM samyaka zraddhAna na hoya te game taiTalu jJAna DhAya paNa te samyakajJAna nathI, samyaka zraddhA vagara nava putranuM jJAna paNu ajJAna che. deza agara cauda putranA jJAnIne samyaka zraddhA niyamA hoya che nava putranA jJAna sudhI samyakatvanI bhajanA che. hAya ane na pazu Aya. prakAranuM jJAna kalyANu nathI jJAnane samyaka karanAra samyakatva che - samyakatva ane samyaka jJAnanAM udaya ekI sAthe thAya che. jema surya ane sunI pramAnA ekI sAthe uDDaya
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 thAya che. samyakatva AvatAM badhu jJAna samyaka jJAna thAya che. IMdrabhuti mahAvIra prabhunA paricayamAM AvyA pahelAM jJAnI te bahu hatA. paraMtu samyakatva na hatuM tethI ajJAnI hatA. prabhunA paricayamAM AvatAM, temanA sazaya bhAMge che. samyakatva pragaTe che; ane samyakatva pragaTatAMja temanu' badhu jJAna samyaka jJAna rUpe pariName che. jJAnane samyaka karanAra samyakatva che. draSTi vagarane jJAnI kharekhara ajJAnI che. mithyAtva mAha yanA kSage pakSama na heAya ane mAtra jJAnAvaraNIyanA kSaye|pazama hoya te| tevA nAnI jeTale! anatha karaze teTale anatha mATe ajJAnIpaNu nahI kare. jene mAtra jJAnAvaraNIyanA kSayApazama DhAya tevA jJAnInI prazaMsA karavI temAM paNa mithyAcAra che. eka AcArya mahArAjane keAIe pUchyuMH- janatA netAone sAMbhaLavA ToLe maLI uMmare che. tamane sAMbhaLavA kema echA mAnavI Ave che ?'' temaNe javAba ApyA, " ame je sabhaLAvIe chIe teja vAta teve! saMbhaLAve pachI jue temane keTalA sAMbhaLavA jAya che. amAre te dhama purUSA ane mekSa purUSArthInA upadeza karavAnA che. jagatamAM a ane kAmanI rUcI bahu che. tenI preraNA ane tene rastA jyAM maLe tyAM TALe ToLA sAMbhaLavA jAya e svabhAvika che. paraMtu artha kAmanA upadeza te pApApadeza che, tene dharmopadeza nathI kahyo." vAta paNa kharI che. ratnanA vepArI sarva kALe thADAja hAya che. ratnanA vepArIne tyAM grAhako
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 paNa thoDA hoya che. jagatamAM paNa kImatI vastunA grAhako thoDAja hoya che. tema dharmanA ane mokSanA grAhake paNa thaDA heya che. kAraNa dharma ane mokSa mulyavAna che, te sastuM maLatuM nathI. dharma pacAva e jevI tevI vAta nathI. vAghaNanuM dudha senAnA pAtramAMja Take. bIjA pAtramAM nAkhyuM hoya te pAtrane teDIne bahAra nIkaLe. abaDane AkhI rAjagrahie mAna ApyuM. na gaI eka mAtra sulatA. abaDanI sAthe mahAvIra prabhue dharmalAbha paNa sulAsAne ja kahevaDAvyA hatA. jene mithyAtvane kSayopazama na hoya tevAnI prazaMsA karavAmAM paNa viveka rAkha joIe. jJAnAvaraNIyane pazama vakhANavA jevuM che. paraMtu sAthe mithyAtva mohanIya kSayapazama hoya te zAna ghaNuM prazaMsAne pAtra che. AtmAnA aneka guNa che. temAM pradhAna guNa jJAna che. jJAnanA abhAvamAM jaDa ane cetanane bheda na samajAya. sAna A rIte ghaNuM upayogI che. jJAnanuM yathArtha ravarUpa samajIne tenuM ArAdhana karavuM joIe. jJAnanA traNa prakAra: pU. AcArya haribhadrasurIe aSTakamAM jJAnanA traNa prakAra kaddA che - 1 viSaya pratibhAsa jJAna.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 AmA mati aAna, zruta aAna ane vibhaga jJAna samAi jAya che. 2 Ama paNitimat 3 tavasa vedana viSaya pratibhAsa jJAnamAM hAya upAdeyanI samaja nathI hAtI : viSaya pratibhASa jJAnane samAvatA kahe che H viSa, kaMTaka ranA DhA pratibhAsavat mAAi viSa, kaMTaka ane ratnAdImAM khAlAdinA pratibhAsa jevu Siya pratibhAsa jJAna DrAya che. eTale tene vastue che. eTalu' samajAya che. viSaya pratibhAsa jJAna jene hAya tene vastunuM zAbdika jJAna thAya che. para Mtu tenuM jJAna haima ane upAdeyanA nizcaya vagaranuM jJAna che. mAMLakane viSa kaTaka ratnAdinA AbhAsa thAya che. paraMtu ratnamaNI upAdeya che, ane viSa kaTaka haiya che tenI samaja dAtI nathI. ziSaya pratibhAsa jJAna eTale haiya ane upAdeyanA nizcaya vagaranuM jJAna. abhavInuM nava puttu nAt Nu A kATImAM Ave che. game teTaluM zruta jJAna Aya para`tu heya upAdeyanI samaja na DhAya te bahu zrutanuM Ana paNa A koTimAM
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave che. game teTaluM jJAna mavo paNa hea upAyanI samaja na heya te te A prakAranuM jJAna che. jJAnI kahe che :saMsAra heya che ane mekSa upAdeya che. te hajI sudhI e purUSArtha zarU na karyo hoya te jIvananA chellA varSomAM te upAdeya mATe ja purUSArtha kara joIe ne ? jyAre e rItane nizcaya thAya che ke saMsAra rahe che, ane mekSa upAdeya che, haiyA upAdeyanI sAcI samaja Ave che tyAre bIjA prakAranuM jJAna Ave che. paraMtu jene saMsAra upAdema lAge che, pAMca IdriyanA sukha bhegavavA jevA, meLajavA jevA sAcavavA jevA lAge che, ane tene mATe purUSArtha karavA jevuM lAge che tenuM jJAna viSayapratibhASa che. jene bAhya vastuomAM upAdeya buddhi hoya te sAdhu vezamAM hoya te paNa tenuM jJAna viSayapratibhASa kaTinuM che. tamAruM jJAna kayA prakAranuM che e te kahe ? tamAro eka kADha nathI paNa phAMke te kADhave che. jANapaNuM sArthaka kare - jANapaNAmAM paDI dhuLa evuM na karatA zeThane tyAM cAra AvyA. zeThANI kahe- cAra AvyA. zeTha bolyA :jANuM chuM. zeThANuM kahe- cera aMdara AvyA. zeTha kahe - jANuM chuM. zeThANuM kahe- khAtara pADavA lAge zeTha kahejANuM chuM, ane cera te mAlamattA upADIne cAlatA thaI gayA tyAM zeThANuM zekane saMbhaLAve che -
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 jANuM jANuM zuM kahe, dhana laI gamA dura, zeThANa kahe zeThane, tArA jANapaNamAM paDI dhuLa. AvuM jANapaNuM zA kAmanuM che ? tame paNa "jANuM chuM- jANuM chuM" kahA che, paNa A zeTha jevuM te tamArUM jANapaNuM nathI ne ? je sAcuM jANapaNuM hoya te jANIne tyAga keTale karyo e te kahe ! AtmA nijabhAvamAM Ave tyAreja akartA thAya:- Aje keTalAka nizcayabhAsIo kahe che ke AtmAmAM grahaNa tyAga cheja nahiM. kevI vAhiyAta vAta che ! atyAre te AtmA samaye samaye anata karma vargaNA grahaNa karI rahyo che. nijavRtimAM jAya tyAre grahaNa thatuM baMdha thAya. kartA bhaktA karmano vibhAva varte jyAMhi, vRti vahI nija bAvamAM, thaye akartA tyAMhi, AtmA karmane kartA ane bhaktA che. nija bhAvamAM vRtti vahevA mAMDe svAreja akartA thAya che. te pahelA AtmA kazuM paranuM karato nathI, te kahevuM te pridhyAvAta
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 che. AtmA anAdithI paranuM karato Avyo che tema svanuM karo tema upadaza jarUra apAya. paraMtu AtmA paranuM karI rahyo hoya tene AtmA paranuM kazuM karatuM nathI tema na kahevAya. "AtmAne karmane baMdha ke udaya naDato nathI. AtmA grahaNa ke tyAga karato nathI," tevI vyAkhyA te saMsAranA pApI ane hiMsaka AtmAne bahu phAvatI Avaze. cerI karanAra kaheze- "meM cerI kyAM karI che? cerI cerInA kAraNe thaI che. huM kaMI pa2nuM karI ja zako nathI." Avo bacAva adAlatamAM cAlaze kharA ? vyabhicArI kaheze " meM kyAM vyabhicAra karyo che ? e te pudgale pudgalanI kriyA karI che." AvI vAta ziSTa samAjamAM zobhe kharI ? samajyA vagaranI prarUpaNA karavI temAM ghora anyAya che. AtmA kaMI karato nathI. A mA khAte paNa nathI pati paNa nathI. enI meLe khavAya che enI meLe paryAya thAya che. ema kahevuM saheluM che. paraMtu kaI sthitimAM AtmAne grahaNa tyAga na hoya e te vicAre. jyAre zuddha svarUpa Ave tyAre kartutvabhAva na rahe. kemake AtmA sAkSI bhAve rahe che. kartutva bhAve rahevA karatA sAkSIbhAve rahe tevo upadeza ApavA jevuM che jIne rAte lAvavA mATe zuM karavuM joIe te samajAvavu joIe. A te kahe che :- "AtmA bolate nathI. bhASA vargaNAnI e kriyA che. bhASA vaNA tenI paryAyamAM pariName che " paraMtuM te vargaNa grahaNa keNe karI che ? bhASArUpe tene pariNAvI koNe ?
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASA vagaNa te badhe paDela che. to te dareka sthaLe zabdaccAra thavA joIe. vaLI teo kahe che, AtmA khAte nathI. jaDa jaDanI kriyA kare che." te maDadAmAM tevI kiyA kema thatI nathI ? khAvAnI kiyA jaDane kAraNe hoya te maDadAmAM paNa te thavI joIe. maDadAe paNa khAvuM joIene? tyAre teo kahe che, "maDaduM tevI kriyA karatuM nathI. temAM tenI te samayanI e prakAranI lAyakAta che " kayAMya na phAve eTale gozALAnA niyati vAdamAM pesI jAya. vaLI teo kahe che. "zarIranI kriyA jaDathI thAya che. AtmAne tenI sAthe levA devA nathI." paNa Atma pradezanA kaMpana vagara zarIranI kriyA thatI nathI. AtmAne kAraNe kriyA na thatI hoya te mane Azrava zA mATe kahevAmAM AvyA che ? ekAMte AtmA ane zarIra bhinna nathI. abhInna paNa nathI. paraMtu bhinAbhinna che. dravya ane paryAne ekAMte bheda nathI. abheda nathI. paraMtu bhedabheda che. paraMtu kahenArA to kahe che, AtmA zarIrathI nirALe che. tenI kriyAthI AtmAne baMdha thatuM nathI." te te kasAI kaheze, "hiMsAnI kriyA te enA zarIranA) kAraNe thAya che. mAre zA levA devA che ?" AvI mAnyatA svIkArAya to jyAM tyAM hiMsA ane ane cAra phATI nIkaLaze. pahelA zama, dama, tapa, japane upadeza heya : eTalA mATe zarUAtamAM AtmAne dAna, zIla,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ", japa Adino upadeza Apavo joIe. tene upadeza ApyA pahelAM ane pAtratA joyA vagara, eka nizcaya upadeza ApanAra te jagatamA ne udhe rarate caDAvanAra che. pariNAme ja pApa karI durgatimAM paDaze. zarIrathI je kiyA thAya che te AtmAnI kriyA nathI. tethI tenI sAthe AtmAne kazI levA devA nathI. te nizcayane siddhAMta amuka draSTie che. paNa vyavahArane lepIne nizcaye samajAvavA jatAM nizcaryaja duzmana banI jAya che. vyavahArathI je kriyA thAya che tenI javAbadArI AtmAnI che. pApa karanArane A lekamAM paNa sAna thAya che, te parAkamAM sajA na thAya evuM bane kharuM ? jevA avasAyathI pApakarma bAMyA haze tevI sajA paralekamAM thaze. hRdayanI nimaLatA ane pApabhIrutA hoya tyAM samyakajJAna che : jJAna meLavyA pachI heya upAdeyane viveka thAya te te jJAna kharUM jJAna. kaMdamuLa tyAjya che eTale kaMdamuLa cheDavA prayatna kare. rAtri bhejana choDavA jevuM che mATe zatri bhejana cheDe. ratnatrayanI ArAdhanA karavA jevI che. ema samajAtA tenI ArAdhanA kare te kharUM jJAna viSaya pratibhASI jJAna te mithyAtvanuM jJAna che. te jJAnavALA ratna grahaNa karatuM nathI. viSa kaMTaka Adine tyAga karate nathI. keTalAka jJAnI evA hoya che je vAta meTI maTI kare
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa tyAga jarA paNa karatA nathI. tevA mAnavI game tevA meTA hoya, bhalene navapUrva bhaNyA hoya te paNa bALajIve che. hRdayanI nirmaLatA hoya ane AtmAmAM pApabhIrutA hoya tevA jJAnInuM jJAna samyaka jJAna che te vagaranuM jJAna te vAcA jJAna che hitA hitane viveka Atma pariNatimata jJAnamAM sAco viveka samajAve che ke A karavAthI hita che. A choDavAmAM hita che. grahaNa tyAgane viveka samajAya pachI tevA jJAnavALe AdaravA ya Adare. na AdarI zake tene dIlamAM DaMkha hoya, ane pariharavA lAyakane tyAga kare, ane na cheDI zake te temAM pitAne tathA prakArano mApadaya lAge. je jJAna AtmAmAM pariName te bIjA prakAranuM -AtmA pariNati mat jJAna, jJAna, darzana cAritranI ArAdhanAmAMja AtmAnuM hita che, tevuM tene spaSTa samajAya. te na ArAdhI zake ane karmanuM AvaraNa nakatuM hoya te tenuM duHkha tene jevuM tevuM na hoya na karavA jevuM paDe, AdaravA gyane anAdara kare paDe tenuM duHkha tene hoya che. bIjA prakAranA jJAnamAM AvavAthI paNa kalyANa tha ye che, ane jJAna vairAgyanuM kAraNa bane che. jJAna tevuM vartana te svasaMvedana jJAna - jevuM jJAna tevuM vartana e trIjA prakAranuM jJAna che.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 13 ratnatrayamAM niraticArapaNe pravRtti karate hoya te e jJAnane jaNAvanArUM lakSaNa che. mokSa mArgamAM apramattapaNe purUSArtha karate hoya che tenuM jJAna svasaMvedana jJAna che. bIju jJAna upAdeya che. to A trIjuM jJAna atyaMta upAdeya che. saMsAra asAra gaNAya eTale turata tene tyAga kare, ane kevaLa mekSa mArgamAM purUSArtha kare te svasavedana jJAna saMsAra khoTo lAgatAMja teno tyAga e jJAnanuM kharUM phaLa pariharavA lAyaka jaNAya tene satvara tyAga e sAcuM jJAna. e traNe prakAranA jJAnane samajIne prathama prakAranA viSaya pratibhASI jJAnamAM hoya te tene choDIne Atma pariNatimata jJAnamAM AvIne svasaMvedana jJAnamAM AvavAne purUSArtha karaze te samyakajJAna pAmIne anaMta lAbha meLavaze. jJAnapada nANu svabhAva je jIvana svAra prakAzaka eha. teha jJAna dipaka samuM, praNamuM dharI saneha anaMta guNono dhAraka e ApaNe AtmA che. atyAre e guNe karmathI avarAyelA hovAthI pragaTa nathI. DhaMkAyelA che. paraMtu sattAnI apekSAe te AmA anaMta guNIja kahevAya. evA anaMta guNa AtmAnAM guNomAM
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 pragaTa ane mukhya guNa hoya tA te che. jJAnaguNu-jJAnagurune kAraNe ja AtmasattAne pudagalasattA judI paDe che. huM sukhI. hu' dukhI. evuM je jJAna - je savedana AtmA karI zake che. te jaDapudagalA karI zakatA nathI. keAInA maikaDavA zabdothI je rIte AtmAne mAnasika asara thAya che. kAI nAM prazaMsAnA paNa e zabdathI jema AtmA phulAvA mAMDe che tevI koI asara jaDapudagalAnAM padArthone thatI nartho. te)ja jJAna e AtmAnA mukhyaguNa kahevAya che. jJAnAvaraNaya kanA AvaraNanAM kAraNe AtmAnAM pradeze pradeze. cAMTelI ka va NuAone kAraNe jyAre jIva nigeAdamAM hoya che tyAre paNa tenA ATharUcaka pradeze te ughADAM (khullAM) hA che tyAM paNa abhicita cetanA teA AtmAnI hA ja che tethI ja AtmA ane pudagala-jaDa vacce bheda paDe che anyathA bhAre kamI AtmAnA sarva Atmika pradeze jo ka`vaNAthI avarAI jAya te| AtmA ane pudagala vacce bheda zu rahe, paraMtu " jaDabhAve jaDa pariName pudagala pudagala bhAva 1 enDru kadA palaTe nahiM mukI Apa va bhAva ma jaDadravya kayArepaNa peAtAnu jaDapaNu che|DIne caitanyasattAne pAmI zakatAM nathI. ane AtmA paNa jaDavata bhale thaI jAya paraMtu jaDapaNu pAmatu nathI.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 AtmAnA A jJAnaguNu e svAbhAvika guru che. sahabhAvi guNa che jema agnimAM uSNatA guNa che, jema suvaNa mAM pILApaNu rUpa guc che. jema kapAsamAM zvetatA guNu che. A sarve guNe! sahabhAvi guNA kahevAya che te guz2e! peAtAnA AzrayIrUpa agni suvaNu kapAsathI aLagAM paData nathI, tevI ja rIte AtmAnA jJAnAdiNNA e AtmAthI judA paDatAM nathI jevI rIte jaatatvanAM virAdhI agninA samAgama jalane thAya tyAre jalanI zitaLatA nAza pAme che ane kyAreka jaLanuM astitva bhayamAM mukAya che pANI maLI jAya che tevIja rIte AtmAnAM vidyAdhI ka va AnAM pudagaaAthI AtmA DhaMkAI jAya che tyAre AtmAnu astitva aMdhakAramaya bane che. paraMtu kayAreka jema jaLa bhaLI jAya tema AtmA naSTa thatA nathI kAraNa AtmA acchedya abhedya adAhya nityadraSya hAvAthI ana tAna ta kALathI ana tAna ta pudagala drabyAnuM sahayAga thavA chatAM AtmAnA nAza thayA nathI. thatA nathI thavAne nathI paratu jema mATInA samuhamAM DhaMkAI gayelA mahAtejasvI ratnemaNIe hirAe peAtAne prakAza ApI zakatAM na hovAthI mATInA TekarAmAM. mATInI kiMmatamAM ja dekhAya che tema pudagalanA samudAyathI Dha'kAI gayele AtmA je pAte cauka rAja jeTalA vistRta thavAnI zaktivALA che leAkAleAka prakAzanI zaktine dhAraka che tevA paNa AtmA kathavA a. 10
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 AdinA zarIramAM rahIne rAgadazA bhagavate anubhavAya che te pratApa pudagalane che. jJAnanI sAmAnya laukika vyAkhyA jagatanA padArthone samajAvavAnI tAkAta jenAmAM hoya. te jJAna kahevAya. paraMtu samyaga jJAnanI sAcI vyAkhyA je AtmatatvanI oLakhANa karAve. AbhAne saMsAramAM vadhatA jatAM baMdhanethI bacAve viSaye ane kaSAyo AtmAnA bhayaMkara zatruo che tevuM cekasa bhAna karAve jJAnadarzana cAritrayI ratnatrayI AtmAnAM guNe che evI eALakhANa karAve che te samyagajJAna kahevAya. je saMsAramAM sukhanI zodha karAve, paisA parivAra pudagala patnimAMja bebhAna banAve, paralokanAM vicAra ja na karavA de. dAna, ziyela, tapa, ahiMsA, satya, asteya, brahmacaryAdi paralokanAM sAdhane pratye rUci na pragaTavA de, te jJAna ane tevAM manuSya ke deve game teTalA vidvAna chatAM ajJAna ajJAnI ja kahevAya. A jJAnanAM mukhya pAMca prakAra bheda kahelAM che. matijJAna, zratajJAna, avadhijJAna mana paryAvajJAna, kevaLajJAna. jyAM sudhI samyakatvarUpa dipaka na pragaTe, tyAM sudhImAM vizALa evAM paNa matijJAnane matiajJAna kahevAya. zratanane zrata ajJAna kahevAya che avadhijJAnane virbhAgajJAna kahevAya che. saMsAramAM kahelA sarve samyagadaSTi AtmA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 nita mizanamAM bhAjapa ja lagana mithyAtvI jemAM jJAna athavA ajJAna matijJAna chatAna, matijJAna, zataraAna sAtheja hoya che. prathamanA traNeya jJAnanI prApti the guNaThANe devalokanI apekSAe traNa (3) manuSyone cothe guNakANe avadhi niyamAna heca thAya che ane bAramA guNarathAnaka sudhI traNe jJAna hoI zake che trAjumati mana:paryavajJAna chaThaThe guNaThANe ane vipulamati mana:paryavAna sAtame guNaThANe utpanna thAya che kevaLajJAna sahita prathamanAM traNe jJAna gRharathapaNumAM hoI zake che. paraMtu manaH paryAvajJAna saMyamIne ja thAya che jyAre kevaLajJAnarUpI divAkara pragaTe che tyAre suryanI prabhAmAM bIjAgrahanAM tejanI peThe bIjI cAre jJAne samAI jAya che. pAMca prakAranAM jJAnomAM cAra zAne miti, avadhi, mana:paryava, kevaLa jJAna] muMgA che. phakta pratAnaja sva-parane prakAze che. caumuMgA zrata eka che. sva para prakAzaka jeha ." A kRtajJAna eTale dvAdazAMgI jenI racanA gaNadhara paramAtmA zrI tIrthaMkara pAsethI tripadI meLavIne kare che jevI rIte koIne AMkhamAM melaiyA Ave, athavA kula paDayuM hoya. tethI te vastune yathAtathya na jANI zake, aMdha paNa vastune ekAMgI rIte jue, temaja mohanIya Adi karmanAM AvaraNane kAraNe sAcI bheda daSTi pragaTa thatI nathI. potAnA sAcAM hitabaMdhu, sagAM ke ? ane
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 svArthanAM sabadhI kANu ? te jIva samajI zakatA nathI, anAdikAlina saMsAra paribhramaNanAM RNAnuSadhA saba Mdhe mAtA-pitA, putra parivAra to meLavyAM ane temanI pAchaLa khuvAra ghaNu e thayAM, chatAMye te sarve jIvanA sAcAM hiToSI na hatAM evu jIvane bhAna na thAya ane jina dha e ja tAraka che. devagurudhama eja sAcAM Aptajana che tevI buddhi na pragaTe tyAM sudhInu meLavela sajJAna saMsAravRddhinu kAraNa che ane jagatamAM jeTaleA utpAta ajJAnI kare che tethI vizeSa utpAta zraddhAvinAnA jJAnI vaTalelA kare che ( vaTalAI gayeaA kare che) jema koi aTIMga mANusa catura hAya tA jagatamAM vadhAre uthala-pAthala kare che tema samyayagadarzana vinAnA jJAnavALA jIvAne vadhAre DubADe che niSkarSa e ja ke jyAM sudhI jIvane samyagajJAnanI prApti thai nathI tyAM sudhI bhavapara parAe nu' mULa hAthamAM na Ave, ane chedAvAnI tA vAta ja dUra rahI. tethI ja vAcakavaya zrI cazeAvijayajI na sA. kahe che ke cetana jo tu jJAna abhyAsI. Apaddhi bAMdhe Apaddhi cheDe. nija mati zakti vikAsI... cetana huM cetanA jo tu samyagajJAnanA abhyAsI ane, jANakAra vettA ane teA tane khyAla Ave ke tu' peAteja kaneA kartA che ane karmothI mukta thavAnuM paNu.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 tArA peAtAnAM ja hAthamAM che cetanane mukta thavAnA upAya batAvatAM kahe che ke "jo tuM Apa svabhAve khele, AzA ArI udAsI. suranarakinnara nAyaka sapatti, teA tuja gharakITTAsI..." cetana hai cetana! lAla ne tu parapaMcAta pArakI khaTapaTa, khIjAnI ciMtA phIkara gAmanI paTalAI karavAnu cheADI de, parapudagale svAthI sagA-samadhIenI AzA Apa svabhAvamAM ramaNa karatA thai jAya te. akhaMDa AnaMdanA je khajAnA tAAM Atma-madiramAM bha'DArelA paDayA che te khulI jAya pachI te suranarakannarana sukha paNa tene tuccha lAge. AzA cheADa rahe jo jogI, seA hAve zivavAsI unaku' sujasa khAne jJAtA jAkI aMtara dRSTi prakAzI....'cetana 'pArakI AzA sadA nirAzA" A nyAye je parapadArtho pachI te putra parivAra paise hAya kai pUjya hAya punya e paNa jIva mATe teA para ja che mAhye jatA jIvane te| jema azubhakamAM khapAvavAnAM che tema zumakarmathI pUnyathI paNa mukti teA meLavavI ja paDe che evAM pUnyanI paNa AzA cheADIne je jogI yati saMnyAsI ArAdhaka bhAvamAM rahe che tene ja sujayavijayajI jJAtA-dRSTA kahe che ene tenI ja aMtara dRSTi pragaTa thai che ema kahI zakAya. -
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 zAstromAM Ave che ke puNyApekSAmapi hi sarva, paravazaM duHkham / je paravazatA e ja moTuM duHkha che kAraNa ke AtmAnI svataMtratA haNAya che tethI pUnyanI paNa jemAM apekSA hoya te sukha hovA chatAM vAstavamAM sukha nathI. sukhAbhAsa che. javAnI aMtaradaSTi jAgRta thaI che evuM kyAre kahevAya ? tenuM spaSTIkaraNa karatAM zrI cidAnaMdajI cAgarAja pharamAve che ke, jJAna kaLA ghaTa bhAsI jAkuM jJAnakalo ghaTa bhAsI tana dhana neha nahi rahyo tAMku-jinameM bhaye udAsI AjakAla bIjAne AmAnI, paramAtmAnI, meTI maTI vAta saMbhaLAvanArA-gappIdAsa ghaNAM jovA maLe che tethI sAcAM jJAnInI oLakhANa ApatAM A mahAtmA kahe che ke jJAnarUpI caMdranI zitaLakaLA jene pragaTa thaI te punyAbhAne zarIra-dhana saMpatti, putra pautrAdi parivAra vigere kaI upara neha mamatA rahetI nathI. paraMtu te badhAM pratye madhyastha-nirane athavA jIvamAtrane paramanehI banI jAya che. jJAnakaLAnAM pragaTIkaraNa pachIne mAnava e mahAmAnava vizvamAnava banate hovAthI tenI daSTi
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 vasudhaiva kuTumbakam " jevI thAya che tene pachI peAtAnAM parivAranA sukhaduHkhamAM rasa rahetA nathI. paraMtu te dayALu AtmA dareka duHkhI pIDita AtmAne joI ne svaAtmavata sukhadu:kha anubhave che. kAraNa jJAnathI satyadRSTi pragaTa thAya che. tethI sa`gra unayathI te * ege AyA" ekaja AtmA che A vicAraNA jevA mAre AtmA tevAja khIjAnA AtmA, jema mane sukhapriya duHkha priya, tema sane sukhaprIya, duHkha apriya, evuM vicAranArA anI jAya che. te te evAM ja vicArAmAM rahe che ke 66 "AtmanaH pratiSThajAnI, varevAM na samAtranuM '' khI peAtAnAM AtmAne je je pratikULa hAya te sAthe na AcaravuM. jo peAtAnAM upara koi krodha kare. te peAtAne anukula na heAya. tA pAte khIjA' upara krodha kema kare, tethIja sAcA jJAnItA emaja vicAre ke " huM avinAzI bhAva jagata ke nizce sakala vinAzI ' A jagatamAM avinAzI, nitya, sthira drazya hAya tA te Atma dravya ne bAkI bAhya jagatamAM dekhAtA badhA paudgalika bhAvA vinAzI-cacaLa-asthira che evAM jJAnIne e vicAraNA sadA rahe ke A "huM ane A mArUM'' A ja meTA mADhubhrama, mAyAjALa che. tethI te jJAnI peAtAnA AtmA ane Atmika guNeA sivAya kAine
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra pitAnAM mAne nahIM ane te kAraNe thatAM karmabaMdhanathI mukti pAme. AvAM anupama-maulika samyagajJAnane prApta karavA zuM karavuM.... jJAnAcAranI zuddha pAlanA karavI. jJAnanAM ATha prakAranAM AcAro zravajJAnane AzrIne kahelAM che. (1) kALe". je kALe je bhaNavAnuM kahyuM che te kALe te ja bhaNI zakAya. Agamaka sutronAM be prakAra paDe che . kAlika utkAlika kAlika tene kahevAya je divasanI ane rAtranI pahelI ane chelI pirisImAMja [ divasamAM ane rAtrInAM pahelAM thA chellAM praharamAMja] asvAdhyAya na hoya, tyAre ja bhaNI zakAya. tevuM kALathI baddha te kAlikasUva kahevAya jemAM uttarAdhyayana kalpasUtra mahAnizitha Addhi Ave che. jyAre utkAlika je cAra saMdhyAe rU5 kALaveLA ane pAMca prakAranA asvAdhyAya sivAyanAM kaIpaNa samaye bhaNI zakAya, temAM dazavaikAlika rAyapaNI javAbhigamAdi sUtro Ave che te (2) viNaye : zAstramAdare titi, na ca zAstramasti binaya mRte / tasmAt zAstrAgama lipsunA, vinItena bhavitavyam / / zAstro, AmikazAstro vigerenAM jJAnavinA jIvanuM Aleka hita pAralaukika hita thatuM nathI. ane zAstro, zAstrajJAna vinaya karyA vinA meLavI zakAtuM nathI. tethI ja je zrata
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 jJAna, Amika jJAna meLavavAnI bhAvanA, IcchA, jIjJA kA hoya teNe vinita banavuM joIe. gudine vinaya teo ApaNane jJAna bhaNAve che ke bhaNAvaze. evo ja phakata hetuthI karavAnuM nathI. paraMtu temanI pAtratA, egyatA, guNagarISThatA te ja kAraNe svabhAvataH vinaya tha joIe. te ja sAco vinaya kahevAya nahIM te jyAre jyAre guryAdinI zAririka mAnasika anukuLatA na hoya tyAre vinaya na kare e svArthabhAva na joIe. gurvAda pratyenAM atyaMta pUjyabhAva, bahumAna guNagrAhakatAthI je vinaya pragaTe che te AMtarika vinaya hoya che. te ja gurvAdinI prasannatA AziSane meLavI Ape che. (3) bahumAna.... jJAna-jJAna-jJAnanAM sAdhane traNe pratye bahumAna dhAraNa karavuM te ja jJAnAcAra che ane bahumAna na rAkhe te AzAtanA aticAra che jJAna vinA kaI kALe sadgati, mukti nathI ema samajanAra jJAna pratye sadA namra rahe che. e kAraNe jene jJAna pratye sadbhAva hoya tene te jJAnanAM dhAraka evA jJAnI pratye paNa saddabhAva, bahumAna bhAva rahevAne ja jJAnanAM sAdhana pATI-pathI pustaka, sApaDa vi. ApaNane jJAna meLavavAmAM ugI, nimittabhUta hovAthI te sAdhanane paga lagADAya nahIM. ane dareka rIte jJAnanAM sAdhanAnuM paNa bahumAna sAcavavuM joIe. (4) uvahANe... keIpaNa Amika jJAna gyatA prApta thayAM vinA maLI zakatuM nathI ane yogyatA prApta
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 karavA mATe te viSayaka tapa, gurUbhakti Avazyaka gaNAya.tethI ja jinazAsanamAM upadhAna tapa, zrAvaka, zrAvikA tathA sAdhue mATe nirdhArita karyo che ceAgavahana karavA pUrvIka gurUbhagavA pAsethI meLavela vAcanAjJAna te Atmika Rddhi-samRddhimAM jJAnavRddhimAM kAraNa bane che ane petAnI meLe ja upadhAna vinA gurUbhagavaMtanA kRpAprasAda vAMcanA vinA meLaveluM jJAna phakta ganA, abhimAnanAM kAraNarUpa ane che. (5) aninheva... zrutajJAnanA eka akSara paNa zIkhavanAra jJAnadAna karanAra ana ta upakArI hAvAthI evA jJAnadAtA gurUnI eALakhANu geApavavI-chupAvavI pAtta kadAca vizeSa jJAnI ane tyArabAda pUrvanA gurU jyAre paNa maLe. jo tenuM ceAgya bahumAna Adara-satkAra na karavAmAM Ave te| te nindvavapaNuM nAmanA aticAra azAtanA gaNAya, tethI virUddha peAtAnAM upakArI jJAnadAtA pratyene kRtajJatA bhAva sadA jALavavA te anirhavaNu nAmanA jJAnAcAra che je jJAna prAptinI IcchAvALAMne sadA AcaraNIya gaNAya che. 6, 7, 8 vyaMjana arthe tadrubhaya.... zrutanAM zabdonAM kAnA, mAtrA, akSara echA-vattAM karavAthI, tenAM amAM pheraphAra thavAthI, ghaNAMja anarthoM sA ya che tethI sarva prakAranI vAkayazuddhI, uccArazuddhI jALavavI [ sUtronA ] tenAM atha paNa managhaData rIte na ghaTAvAya.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 ranI khANaravarUpa zrIjinasAzanamAM pAkelA mahApurUSoe jJAnanA ATha AcArone ja AbhArI che. sAdhvIjInAM uttamajJAnAcAranAM pAlanane kAraNe ja zrI jinazAsanane 1444 graMthanA kartA kini mahattarA sunu" zrI haribhadrAcAryanI prApti thaI hatI. je hari bhadrasUrIja pote saMsArIpaNe brAhmaNa hatAM ane, jainadharmanA kaTTara dveSI hatAM, paraMtu prakAMDa vidvAna paNa hatAM. vidvattAne garva temane eTale hato ke teoe nizcaya karyo hate ke jJAnane dhArmika vAdavivAdamAM harAve tene huM ziSya thAuM, pU. haribhadrasurIjIne pUrvakAlano jena dharma pratyeno dveSa eTale hatuM ke teo prarUpaNA karatAM. "hastinA tAyamAno'pi, na gaccheda jainamaMdire" kadAca sAmethI gAMDa hAthI deDo Avate hoya te tenAM paga nIce kacaDAI maravuM sAruM, paraMtu bacavA mATe pAsenA janamaMdira na javuM, evuM kahevAvALAM haribhadra ekavAra sAdhvIjInAM upAzraya pAsethI pasAra thaI rahyAM che sUtraperisanAM samaye sAdhvIjI moTethI sUtranI gAthAo no svAdhyAya parAvartana karI rahyAM che haribhadra nIce ubhA sAMbhaLe che, "cakka durga haripaNAM, cakauNa kesa cakkI" evI e gAthAne arthe ghaNe vicAravA chatAM
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 - haribhadrane samajAya nahIM. garviSTha hovA chatAM jJAna pratye rAga jijJAsA paNa teonI teTalI utkaTa hatI. tethI ja kahevAya che ke "kame zUrAte meM zarAje tIvra abhimAnI ane jenadharmanA tIvra pI te ja jezAsananAM parama prabhAvaka banI zakyA. haribhadrabrAhmaNa upAzrayamAM pravezI vinayapUrvaka sAdhvIjIne te gAthAne artha pUche che tyAre te vicArazIla, sugya evAM sAdhvIjI paNa aninhavapaNane jJAnAcAra pALatAM hovAthI pote meTA paNuM na letAM, ema jANyuM ke A mahat vidvAna brAhmaNa che, ane je bujhe te jenazAsanane mahAprabhAvaka bane tema che. ema samajIne temaNe kahyuM ke artha batAvavAnuM kAma amArAM gurUdeva, AcArya bhagavaMtenuM che. temanI pAse jAva. jemane jJAnanI tIvrapipAsA hoya, te te kyAM kaho tyAM te meLavavA javAnAM haribhadra AcArya bhagavaMta pAse paheMcyA tyAre temanI yogyatA, pAtratA ane bhAvi kalyANa joIne gurUbhagavaMte kahyuM ke artha jANavA mATe jenI dikSA grahaNa karavI paDe, sUtranAM yaMgya ga, upadhAna tapa karavA paDe. tyAre vidhipUrvaka sUtranI vAMcana meLavIne artha jANI zakAya che, te jANavAnI tIvra utkaMThAne pariNAme eka veLAnAM kaTTaraSI evA haribhadra brAhmaNa jenasAdhupaNuM aMgIkAra kare che ane gurUbhagavaMtanA gya vinaya vaiyAvacca Adi ArAdhanAnAM phaLa svarUpe jena
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 zAsananA mahAna jhaLahaLatA sitArA svarUpa prabhAvaka AcArya bane che, A badhe prabhAva "yAkinI mahattarA" nAmanA sAdhvIjIe karela jJAnAcAranAM pAlanane gaNAya. eTale jJAnAcAranuM pAlana vaparane upakArI bane che pote zerUbhagavate, vaDila sadA svAdhyAya, jJAnadhyAnamaya rahetA hoya, to tenI asara AjubAju paDavAnI ja, A ja jJAnAcAranAM uttama pAlanane kAraNe - zrI jenazAsanane adbhuta cAritrathI bharelA mahAnayugapradhAna chelAM dazapUrva evA zrI vajasvAminI bheTa prApta thaI hatI, zrI vizva svAminI mAtAe temanA sadA rovAthI kaMTALIne jyAre pitAmunine vahorAvyA, tyAre te bALakane lAlana pAlanAthe cezya zrAvikAne soMpavAmAM AvyA hatA. zrAvikA niyamita baporanA samaye jyAre jyAre upAzreye jAya, tyAre sAtriIjI mahArAje svAdhyAya karatAM hoya. pUrvanAM tIvrauMghamanAM kAraNe zrI vizvAmine janmathI "padAnusAriNI" labdhi prApta thaI hatI, tethI, sAdhvIo je je moTethI gekhe, svAdhyAya kare te ekapada uparathI saMpUrNa gAthA vajasvAmijIne mATe thatI, evI rIte phakta traNa varSanI vayamAM vandrasvAmijI agyAra aMgonA dhAraka jJAtA banyA hatA. te badhe pratApa 5. sAdavajI mahArAja pramAdano tyAga karIne je svAdhyAya. karatAM te jJAnAcAra pAlanane gaNAya. ATha varSanI vaye dikSIta thayelAM vaddhasvAmijI eka
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 vakhata jyAre sarva sAdhusamudAya judA judA kAryaprasaMge bahAra gaye che tyAre sarvanA viMTIyAe laIne temane sAdhu tarIke dhArIne, temane vAcA ApavA lAgyA. bahAra gayelA zrI siMhasUrIjI pAchA AvIne daravAjAnI ADamAMthI A sarva vRtAMta jue che ane vajanI buddhi, upazama tenI avadhAraNa zakti, vAcanA ApavAnI labdhi, ane jJAna joIne vimita thAya che ane vicAre che ke A bALaka hovA chatAM mahAjJAnI che tethI tene bALaka mAnIne tenI koI AzAtanA [jJAnanA AzAtanA te jJAnAvaraNiyane baMdha na kare. tema vicArIne bIje divase sarvasAdhusamudAyane AjJA karI ke, mAre kArya prasage cheDeka dUra bIjAM gAma javAnuM che. sAdhuone jJAnanI tIvra lAlasA jijJAsA hovAthI teoe pRcchA karI ke gurUdeva ? Apa khuzIthI padhAre paraMtu amArI vAcanA jJAnAbhyAsanuM zuM" gurUo pratye vinaya ke hAya ! zive kevA vinita, AjJAMkita haya, te A prasaMge jovAnuM che. zrI siMhasUrIjI ma. sA. e jaNAvyuM ke tame ciMtA rAkhaze nahIM tamArI vAcanA cAlu raheze. tamane bALamuni vaja vAcanA Apaze. samudAyamAM nAnA-moTA ghaNuM sAdhuo hatA. ane vajrathI paryAyathI meTAM hatAM chatAM koIe gurUnAM vacanane pratikAra na karyo ke gurUdeva ! gurUdeva" A "zuM amArI mazkarI karo che?"A bALamuni amane AcAzaMga. bhagavati vigerenI
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 vAcanA zuM ApavAnA ? keI dalIla nahIM, bIjA divase samagra sAdhu samudAye pitAnAM gurUnI jema ja zrI bALamuni vazvane vinaya sAcavIne temane pATa para prasthApana karIne midhipUrvaka vaMdanAdi karIne, temanI pAsethI vAcanA grahaNa karI apUrvalabdhi jJAnakaLAnAM dhAraka vajasvAminI vAcanA zaktithI badhA sAdhuo vizeSa khuza thayA kAraNa - khuda siMhagirIjI pAsethI je jJAna meLavatA temane jaladI caDatuM na hatuM, te bALamuni evI rIte samajAvatA ke turata AtmasAta thaI jatuM tethI jyAre siMhasurIjI pAchAM AMvI pRcchA kare che. tamArI vAcanA kema cAle che ! tyAre sarvee ekamukhe zrI vajasvAminI prazaMsA karI eTaluM ja nahIM, gurUne vinati karI ke have je vajasvAmijI vAcanA Ape te sArUM, gurUte jJAnAcAra pAlanamAM samartha hatA, teo samajatA hatAM ke vaja pAse jJAna che paraMtu te vidhipUrvaka upadhAna yuga vigere jJAnAcAranAM pAlana ArAdhanApUrvakanuM nathI. tethI te jJAna cAle nahIM. te mATe gurUbhagavaMte te vavAmijIne 5 evAM tapa ane roga upAdhAnavahana zrI vajUsamijIne nAnI vaye AcAryapade sthApana karyA. jJAnAcAra pAlananI Aja kharI mahattA che. phakata zravara dvArA. vidhi vidhAna vinA. meLaveluM jJAna e jJAnAvaraNIya karmanA kSaye pazamane AbhArI hovAthI kadAca jJAna maLI zake, paraMtu tenAM phaLaravarUpa
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 je gava gaLavA joie. te gala gaLe nahIM. vAstavamAM te jJAna maLavAthI gava joie. ane gava gaLe te jJAna paNa maLe. ane phaLe che. jee gurU bhagava tenA vinaya baiyAvacca vinAja ceAga upadhAna vinAja pustakA dvArAja jJAna meLavavA icche che. teAne temanA pUrvInAM jJAnAvaraNayaka nA kSaye pazamane maLe jJAna te! maLe, paraMtu sAme govadhe ke mArI buddhi kevI ? kAkanAM bhaNAvyA vinA, hu.. kevA rAnI, jyAre vidhipurvAka gurUmukhethI vAcanA dvArA upadhAna ceAga karIne jJAna meLave che teA tethI. na nAvayite khape ja che. sAthe mehanIya krama paNa khape che. tethI mehanIyanA kSaye pazama purvakanA jJAnAvaraNayanA kSaye pazama te ja Atmahita kanArA DhAya che. adbhuta AtrinAM dhAraka vajrasvAmijIe traNa varSoMnAM khALavayamAM meLavelu aphATa jJAna kayA purUSArthanA ame meLavyuM hatuM. vajrasvAmi tarIkenAM bhavamAM te teoe dIkSA pahelAM kAI upadhAna ceAga karyA na hatA. jJAna prApti mATenA kAI purUSAtha na hateA. chatAM AvI uttama jJAna prApti kayAMthI thaI. te mATe temanA pu bhavanA utkaTa purUSArtha jANavA vicAravA lAyaka bhAdaravA lAyaka che. vajrasvAmi pubhavamAM tigakU bhaka deva hata. eka vakhate mitradevanI sAthe aSTApada parvata para jAya che. te vakhate sUryoMkiNanAM AlakhanathI caDatA gautama svAmine
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. jue che ane gautama svAminuM rUSTapuSTa zarIra joI vicAre che ke sAdhu te tapodhanI kahevAya. ane A rUTa puSTa kema! gautama svAmIjIe jJAna paga vaDe tenAM mananI zaMkA jANuM. samAdhAna karavA mATe puMDarika kaMDarIka adhyayana kahyuM, te sAMbhaLatA gautama dvArA temanAmAM zaktine viniyoga thaye. gautama svAmi temaja temaNe kahela puMDarIka adhyayana tiryagajabhaka deva eka divasamAM (pAMca) 500 vakhata ema pAMca varSa sudhI svAdhyAya kare che ane zrutajJAnamAMthI ciMtAjJAnI banI temAMthI bhAvanAjJAnI banyA. gautamasvAminA zaktino viniyogathI ja traNa varSanAM sAdhvI mukhathI aMga agyAra bhaNuM tAre" dIrghakALa sudhI niraMtara satkAra pUrvaka puMDarIka kaMDarIka adhyayananAM savAdhyAya dvArA evI siddhi prApta thaI che ajoDa banI. A sarve jJAnAcAranAM AcaraNathI jJAnAvaraNiya karmo khape che tevI ja chava kramikapaNe Atmika vikAsanA mArge AgaLa vadhate vadhate anaMtajJAnanAM divya, bhavya, alokika, amApa evA prakAzane pAmI zake che. uttama zrutajJAnanI prApti vinA, jIvane ArAdhanamAM, kriyAomAM anuSThAnamAM, rasa pragaTa nathI. kiyA vinA jJAna nahi kabahu, kviA jJAna viNa nahi ! kyiA jJAna deu milata rahata che, je jalasa jalamAMhi a. 11
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 jJAna vinA, samajaNu vinA, mahatA ane phaLa jANyA vinA krAi kriyA anuSThAnAmAM jIvane praveza athavA temAM sthiratA nathI. kriyA vAravAra karavAthI jJAna dRDha thAya che. " ekalI kriyA AMdhaLI ane ekalu' jJAna pAMgaLu che " anainA sumeLa " jJAnakriyAbhyAmmAkSaH " jJAna ane kriyA eka sikkAnI be bAju svarUpa che. jevI rIte jaLa ane tenA rasa, tenA svAda judA nathI hAtA, ane ekameka ja che tema sAcA jJAnI kriyA vinA rahI zake nahI. aMkuza vagaranA hAthI, lagAma vagaranA gheADA, tema jJAna vagaranu mana jIvanane khedAna-medAna karI nAMkhe che. "bahu kADA varSe khape, kama ajJAnI je " jJAnI zvAseAzvAsamAM krama khapAve te" ajJAnI kADA bhavanAM tupavaDe je kama khapAvI zakatA nathI. te kamaneA kSaya jJAnI zvAseAvAsamAM sAdhe che. prakAzamAna, jAtisvarUpa, AtmajJAnane sarva bhavyeA jJAnapadanI ArAdhanA dvArA pAme e ja maMgalakAmanA,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara zrI cAritra pada para -- cAritra padanuM svarUpa - zAzvata oLIne Aje Amo divasa che. AThame pade cAritra pada che. tenuM svarUpa samajAvatA AcArya bhagavAna ratnazekharasurIzvarajI pharamAve che. asuha kiriyANa cAo, suhAsu kiriyAsu jo ya apamAo / taM cArittaM uttamaguNajuttaM pAlaha niruttaM // he bhavya AtmAo, azubha kriyAne tyAga ane zubha kriyAmAM apramAda te prakAranA cAritranuM pAlana karo. te cAritra kevuM che ? te cAritra uttama evA mULa tathA uttara guNathI yukta che, ane jenA pAlanathI AThe karmane nAza thAya che. pahelI ja vAta hiMsA asatyAdi azubha kiyAnA tyAganI karI che. zAstramAM rathaLe sthaLe azubhanA tyAgane upadeza che. ahiM paNa eja che. azubha kriyAne tyAga tathA zubha kriyAmAM apramAdI banI te prakAranA cAritranuM he bhavya ! mULa tathA uttara guNa sAthe pAlana karo, tethI AThe karmane nAza thaze. azubha bhAva haThatA zubha pitAnI meLe haThI jAya che - upadeza badhe azubha cheDavAno hoya che, pApa cheDavAne hoya che. azubha vikalpa choDavA jevA che. azubha kiyAne tyAga karI AtmA zubha kiyAmAM apramattA thAya eTale te evI kakSAe pahoMce che ke zubha enI
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 maLe chuTI jAya che. je jIvA khALa dazAmAM hAya tene paDita jIvAne cainya tevA upadeza ApavA te tenu ahita karavA barAbara che. jyAM jIva azubha kriyAmAM paracA DhAya tyAre te tenI bhumikA zuddha karavA mATe zubhanA upadeza ApavA jarUrI che. zarIramAM maLa jAme tyAre tame julAba le che, ane tethI maLa nIkaLI jAya che. paraMtu julAkha kADhavA mATe bIjuM kaMi levu paDatu nathI. julAba te enI meLe nIkaLI jAya che, tene kADhavA mATe bIjA prayAganI jarUra paDatI nathI. bahu maLa jAmyA hAya tyAre tame enImA paNu le che. enImA maLa palALIne bahAra kADhe che, ne sAthe enImAthI caDhAvelu pANI paNa nIkaLI jAya che. zubha kriyAmAM evu' sAmarthya che ke tethI azubha kriyA haThatAM zubha paNa peAtAnI meLe heThI jAya che. azubha kriyA haju thatI hoya tyAM zuddhane upadeza karavA te zAstra saMgata vAta nathI. kadAca kaI kaheze, " jIvane sadA mATe zubhamAMja rAkhavA ? tene zuddhanA khyAla paNa na karAvavA ? " lakSya zuddhanuMja rAkhavAstu' che. ane zuddhanA lakSyaja vyavahAra karavAnA che. zuddhanu lakSya rAkhIne vyavahAra cheADI na zakAya. zubha bhAva paNa ekAMte upAdeya nathI tema kahevu te mithyA vAta che. mAkSanA lakSa puvakanA zubhabhAva upAdeyaja che tema kahyuM che teja sAcI vAta che. tr ane nayAnuM AlaMbana jarUrI che - zuddha bhAva karatAM zubha bhAva uttaratA che. chatAM zubha
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 165 bhAva dharma te cheja. zubha bhAvane vikAra ke adharma kahenAra bhagavAnanA zAsananI ghora azAnatA kare che. tIrthane uccheda kare che. zubha vyavahAranA AlaMbana vagara zuddha pAmI zakAtuM heta te tIrtha sthApavAnI jarUra na rahetA nizcayavAdInA hisAbe te tIrtha sthApanAnI paNa jarUra rahetI nathI. zubha e vikAra che. ane ekAMte heya che, tene artha te e thayo ke bhagavAne sthApeluM tIrtha heya che. vyavahAra uthApavA jatAM te tIrthane paNa viccheda thAya che. ane nizcayane utthApavA jatAM tatvane lepa thAya che. mATe bane nayane vaLagI rahevuM joIe. banenuM avalaMbana levuM joIe. nizcayanA lakSe vyavahAra karAya che. tenAthI paraMparAe mekSa che. nizcayanI siddhi che. je ema na heta te dIkSA letI vakhate zrI tIrthakara bhagave tene paMcamahAvate ucaravAnI jarUra na raheta. zuddha upayoga nirvikalpa dazA che. te dazA enI meLe AvI jatI hota te dIkSA vakhate paMca mahAvrata ucacaravAnI jarUra zI hatI? nizcaya ekAMte upAdeya ane vyavahAra ekAMte heya te vAta barAbara nathI. amuka guNasthAne nizcaya pradhAna hoya che amuka guNasthAne vyavahAra pradhAna hoya che. ekaja nizcayanaya upAdeya che ane vyavahAra ekAMte heya che. te vAta zAstranI nathI, paraMtu pitAnA gharanI vAta che. nayane gauNa pradhAna karavAmAM mithyAtva nathI. ekAMtamAM mithyAtva che. vyavahAramAM dharma mAnanAra mithyAtvI nathI. paNa ekAMtavAdI mithyAtvI che. sApekSa mAnanAra sAcA che.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 166 sApekSavAdane usthApanArA ane nirapekSavAda ubhuM karanArA AtmAne anaMta saMsArI kahyA che. zuddhane bhajavA mATe gyatA joIe: azubha kiyAne tyAga karI, zubhamAM rahI apramata ciMga AvatAM zuddha upaga pradhAna thAya che. azubhamAM paDelAne zuddhano upadeza kaI rIte hitakArI nathI. hiMsA asatyamAM paDyA hoya tenI pAse zuddhanI vAta karavI te gadheDAne gItA saMbhaLAvavA jevuM che. teo zuddhamAM to sIdhA jaI zake tema nathI. mAtra zuddhanA upadezathI azubhanI jema zubhane paNa teo have samajI azubha mAMja rahevAnA che. mArgamAM rahI ArAdhanA karavI hoya te A mude bhulaze nahiM. game te AtmA zuddhane na bhajI zake. tene mATe gyatA joIe. IcchA gyAnuM ThekANuM nathI tyAM sAmarthya yoganI vAta karavAne zo artha che? IcchAgaH zAsogaTa sAmarthyavega - AcArya bhagavAna zrI haribhadrasurIe traNa yoga kahyA che. pahele ega che chAyAga. dharma ArAdhavAnI prabaLa IcchA thAya te Icchoga, A vega cethA guNathAne Ave che jene viSayAbhilASa maMda paDI gayo che, ane mokSAbhilASa jAgrata thayela che. ane mokSa pAmavA mATe purUSArtha karavAnI prabaLa IcchA thaI che te icchA yogamAM che. te IcchA purI karavA zAstra pramANe ane
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAnanI AjJA pramANe anuSThAna Adare che. tene zAstraga kahyo che. jyAre AmA te yogane paNa oLaMgI jAya, ane tadana apramata dazA prApta kare tyAre sAmarthya yoga Ave che. A dazA kSepaka zreNImAM Ave che. jyAM IcachA roganuM ThekANuM nathI tyAM sAmarthya yAgamAM caDAvavAno artha zuM che? e te lAkaDe mAMkaDuM vaLagADavA jevuM thAya. saMgrahaNInA dadIne cakravatInA bhajana pIrasavA jevI A vAta che. cakravatInuM bhejana mahAsvAdavALuM ane ati pauSTika hovA chatAM saMgrahaNano daradI tenuM sevana kare to tenuM mRtyu thAya, kAraNa te pacAvavAnI tenI tAkAta nathI cakaratamAM te pacAvavAnI tAkAta che. eTale teja bhejana cakravatane amRtatatvarUpe pariName che ane banI vRddhi kare che. sAmarthya yoga jeNe sAthe che tevA mahAtmAene zuddha bhAvarUpI bhAre bhajana pace ane amatarUpe pariName azubha bhAvamAM rahetAne zuddhabhAva rUpI cakravatInA bhojana pIrasavA te to mahA murkhatA che. kAraNa tethI tenuM bhAre ahita thAya che. A zuddhane ekAMta upadeza ApanArane nirdayI kahyA che kAraNa ke te anekano nAza karanAra che. AjanA nizcayavAdIonA nizcayavAdanuM paNa kayAM ThekANuM che ? AbhA jJAnAnaMda svabhAvI che. te kaMI pa2nuM karatuM nathI. jaDanI kriyA jaDathI thAya che. AtmAnI AtmAthI thAya che. basa eTalAmAM ja temane nizcaya dharma samAI jAya che. paNa emane khabara nathI ke kharo nizcaya dharma to aMtima guNa ThANAnA aMtima bhAge kahyo che.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 eTale ke zaileSIkaraNane aMte kahyo che. te dhane pAmavAnA je je guNasthAnakamAM je je sAdhane kahyA hAya te vyavahAre dhama che. kAraNamAM kArya nA upacAra thatAM tene paNa dhama kahI zakAya che. jyAre AjanA nizcayavAdIone nizcaya cAritra, nizcaya samakita ane nizcaya jJAnA gaMdha paNa nathI. kevaLa vyavahArane utthApavA mATeja tee nizcayanA bakavAda karatA haiAya che. kharekhara temanA nizcayanA khakavAda vicAratAM te emaja lAge ke temanA nizcayanA mAM mAthAnu ja ThekANuM nathI. jJAnAcAra Adi pAta peAtAnI maryAdA sudhI iSTa cheHpUjaya upAdhyAyajI yazA vajayajI mahArAja jJAnasAramAM pharamAve che - jJAnAcArAdayo'pISTAH zuddhasvasvapadAvadhi / nirvikalpeSu natyAge na vikalpo na ca kriyA // jJAnAcAra Adi paNa zuddha evA pAta peAtAnA padanI maryAdA sudhI iSTa che. jemake kevaLajJAna na Ave tyAM sudhI jJAnAcAranuM pAlana ISTa che. tema kSAyika samakita na Ave tyAM sudhI danAcAranuM pAlana iSTa che. e rIte 'cAcAranuM ArAdhana pAta peAtAnA padanI maryAdA sudhI iSTa che, jyAre nivikalpa tyAga Ave tyAre vikalpe| rahetA nathI, eTale kriyA paNa karavI paDatI nathI. paraMtu jyAM caivIze kalAka vikalpA cAlatA hAya tyAM sAmAyika pratikramaNa AdinI jarUra nathI, sAmAyika pratikramaNa AdinI kriyA jaDa che tema kahevuM tenA kaze
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 169 : artha nathI. te pachI roja traNa vakhata vyAkhyAna zA mATe Ape che ? te cetananI kriyA haze ? enA javAbamAM nizcayavAdIo kahe che - "ame kayAM vyAkhyAna ApIe chIe ? e te bhASA vargaNa enA kAraNe chuTe che." enA kAraNe ja chuTe che ke temAM tamAro upayoga bhaLe che kharo ? je bhASA vargaNA enA kAraNe chuTatI hoya ane cAganI kriyAmAM upayoga na bhaLatuM hoya to game tema bakavAda thAya, akhalita vANuM pravAha na vahe. zabda zabada khalanA thAya. vega ne upayoga bhegA thAya che eTale vANIno pravAha akhalita cAle che. keTalAka kahe che, "bahu jhINuM vAta nizcayavAdIo kare che." mAge lepIne game tevI jhINI vAta kare te zA kAmanuM ? jhINuM zastra game tevuM hoya paNa calAvatAM na AvaDe te prANa nAza kare che. game tema jhINI vAta calAvavAthI anekanuM ahita thAya che. AtmA anyane vaza che tyAM sudhI Avazyaka kriyA jarUrI che - kriyAnI zuM jarUra ? jaDa kriyAthI zuM lAbha ? tema kahenAraja jaDa che. pite pramAdamAM paDayA che ne kriyA karanArane jaDa kahevA nIkaLyA che. kriyA na karanAra jaDa che. nirvikalpa dazAmAM kriyA na hoya, vikalpa na hoya eTale kiyA paNa na hoya. AmA jyAM sudhI azubha vikalpa ane pAMca pramAdamAM hoya tyAM sudhI yiAnI jarUra che ja.
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 A nizcayavAdIo manaphAvatI kriyA te jarUra kare che.. teo svAdhyAya kare che te cetana ane pratikramaNa e jaDa te kayAMnA nyAya ? te kahe che-jJAnanI amArI apurNa tA de. eTale svAdhyAya jarUrI che. cAritranI saMpurNa tA haze kema ? cAtrinI apurNatA haiAya tyAM sudhI kriyA paNa jarUrI che te samajI leA. kevaLajJAna Ave tyAre svAdhyAya paNa na hAya. tema yathAkhyAta cAritra Ave eTale kiyAnI paNa jarUra rahetI nathI. kSAvika bhAva Ave tyAre pakSApazamIka ke epazamIka bhAvanI jarUra rahetI nathI. tyAre SaDa AvazyakanI paNa jarUra nathI. paraMtu AmAM anyane vaza che tyAM sudhI Avazyaka jarUrI cheja. AtmA azubha yAgane vaza che tyAre prathama zubha upayAgamAM-zubha ceAgamAM lAvavA paDe che. svavaza thAe eTale viSaya kaSAyanI paravazatA he naDhui pachI Avazyaka paNu jarUrI nahi rahe. cAga ane Idriyo upara niyaMtraNa mukanAra zubha vyavahAra che : Ave che.' mAja kAla lAko kahe che, "mahArAja, jJAnamAM bahu rasa Ave che, paraMtu pratikramaNamAM jholA aMdaranA pariNAma pelA hoya zAM jholAMja Ave ne ? pratikramaNanA bhAva ane tenI AvazyakatA samajAya te jholAM na Ave. AjakAla te vatananI vAta kaDavI jhera jevI lAge che. vyavahAranA utthApananI vAta kare tene
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 svacchaMda pASavA che tema samajI lejo. cAga ane i'dviyA . para niyaMtraNa mukanAra zubha vyavahAraja che. vyavahArathI nizcaya pamAya che : kriyAne utthApavI te tItha utthApavA jevu che. nizcaya nava avalaMbatAjI navI jANe tesa ma, cheADe je vyavahArane jI leApe te jIna dharma nizcaya nayanuM avala bana karavA jatAM je vyavahAranA parityAga kare te nizcaya nayanA mama ja jANatA nathI. a Mte te jaina dharmanA paNa leApa kare che. vyavahAranA avalaMbana vagara tA kAI vila AtmA ja kalyANa sAdhI zake che. prA bhAganA jIva te| vyavahAranA avala khanathI nizcaya pAme che. vyavahArathI nizcaya pamAya. che, eTale vyavahArane meAkSanu para para kAraNa kahyu che, ane nizcaya prApta thayA pachI turata mAkSa thAya che. eTale nizcayane meAkSanu ana tara kAraNa kahyuM che. A bheda nizcayavAdIe samajatA nathI. tee te kahe che, jema hi sAthI dha thAya che tema ahiMsAthI paNa khaMdha thAya che. nizcaya ke vyavahArathI paranI dayA pALI zakAtI nathI" kevI vicitra vAta kare che ! bIjA jIvAne bacAvavAnA bhAva karavA tene tee mithyAtva kahe che. A tA sa`cADA mArga leApavA beThA che nizcayathI AtmA maratA nathI. eTale nizcayathI AtmAnI `isA thAya nahi te vAta barAbara che. paraMtu vyavahArathI hiMsA thAya che. AtmAne hiMsAthI dehanA viyeAga te thAya che ke nahi ? pramatta - .
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 ceAgathI bIjA jIvAnu prANa vyaparApaNa (vighna sana) tene hihaMsA kahI che. keAIne kAInA jIvananA viyeAga karAvavA te pApa che, tema nahiM mAnanAra te hAIDrojana eba phUMkanArane paNa hiMsaka nahi kahe. kAraNa ke temanA hisAbe te kriyA teNe karI nathI paNa te samaye hAiDrojana ekhanI tenI paryAya thavAnIja hatI, teee samajavuM joie ke vyavahArathI hiMsA ubhIja che, ane te karanArA AtmA pAteja che. hiMsA karavA vALAnA pariNAma vidhvaMsa thAya te paNa moTI hiMsA che. zarUAtamAM azubha cheADI zubha kriyAmAM apramattapaNe rahevAnA upadeza che. nivikalpa dazA Ave tyAre kriyA na rahe. mULa tathA uttara guthe! sahita A rIte cAritranI ArAdhanA karavI joie. pU. upAkhyAya zrI yoovijayajI mahArAja cAritrapadanI nizcaya nayI vyAkhyA karatAM kahe che H jANu cAritra te AtamA, nija svabhAvamAM ramatA re; lezyA zuddha anna karyAM, mAha vane nitra bhamatA re. he Atman, AtmA eja cAritra che. A vAta sAMbhaLIne tamane thaze ke A vAta te ThIka che. have dIkSA levAnI ja rUpa kayAM che ? AtmA eja cAtri. AtmA cidAna'da che caMda ca ja vAta che. paraMtu bhANAmAM sarasa pakavAna ke mAtA Ave tyAM paheALA thAA che ne seDhAmAM pANI AvavA mAMDe che te te TAime cidAnaMda kayAM gayA ? Ave| AtmA sasphUcidAnaMda nathI. Thaga cidAnaMda che, tapa jayanI zI jarUra tema kahenAra AtmA
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 adhyAtyI nahi paNa adhyAmI che. amAro AtmA jJAna, darzana, cAritrathI abheda che, nirvikalapa che, svAnubhavamAM ramaNatA kare che tevuM kahe ane AtmA paugalika bhAvamAM ramatuM hoya to samajavuM ke ema kahenAra mATe labADa che. dharma kviAnI jarUra nathI. tapanI zI jarUra sAmAyikanI zI jarUra ?" ema kahenAra plegane udara che. te maraze ane roganA jatuM phelAvI bIjAne mAraze. kalpasUtramAM Ave che ke - AvAne saMgha bahAra mukavA joIe. tyAre tame pUchaze ke tame kahe che - "AtmA eja cAritra." te kayAre ane kaye AtmA ? je nija svabhAvamAM ramatuM hoya te AtmA cAritra che. jene parabhAvanI udAsInatA thaI che, nija bhAvamAM ramaNatA vadhI. che, jenI aMtarmukha dazA che, aMtara Atma dazAmAM je lIna che te AtamA cAritra che. ApaNA jevA AmA hajI te svarUpe nathI. mahAvIra prabhue dIkSA lIdhI tyAre te ApaNu karatAM vadhu cAritra zIla hatAM ne ? bhagavAne zA mATe ghora tapazcaryA karI ? niracaya vAdIo kahe che, ke bhagavAne tapa karyuM cheja kayAM ? bhagavAna te AtmAmAM lIna thayA, tethI raheje kherAka chuTI gaye ane tapa thaI gayuM" zI dalIla kare che ke te prabhue dIkSA letI vakhate chaThanAM paccakhANa zA mATe karyo ? dIkSA letI vakhate "karemi samAI " Adi kema bole che ? kharI vAta to e che ke tapathIja AtmAmAM lIna thavAya. che. tapathI viSaya vAsanAnA vikAra zamI jAya che, tyAre ja nirvikAra evA AtmAmAM lIna thavAya che mahAvIra
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 prabhune AtmA dIkSA letI vakhate ApaNA karatAM te zuddha hatA ne ! emane sADA bAra varSa ghAra tapa karavuM paDayuM te ApaNane nahi' karavuM paDe ? tee te te bhaveja meAkSe javAnA hatA. ane ApaNuM te kaI ThekANu` nathI. tethI ApaNe teA vyavahAra gauNa karavA paNa pAlave tema nathI. kAraNake vyavahAra gauNa karIzuM' te ThekANuM nahiM paDe. bAhya tapanI aNuAhArI pada meLavyA pachI jarUra nathI. raheto khAdma AtrinI paNa AtmAneA zuddha uceAga ane nivikalpa dazA Ave tyAre jarUra nathI rahetI. kemake sAdhya siddha thatA sAdhana chuTI jAya che. jema pavatanA zikhara para paheAMcIe tyAre ArahaNanI jarUra rahetI nathI, tema zuddha bhAvarUpI zIkhara para pahecyA pachI vyavahArarUpI ArahaNanI paNa jarUra rahetI nathI. : je mehavanamAM nathI ramatA te svabhAvamAM rame che AgaLa jatAM kahe che-nija svabhAvamAM ramatA AtmA kuvA hAya ! zuddha lezyAthI ala'kRta svabhAvamAM ramate te kahevAya je maha vanamAM bhamatA na hoya, mAhanuM vana kayu' ? vana te tame ghaNA joyA haze. aneka vanamAM pharavA paNa gayA hazeA. meAha vanamAM pharavA gayA che. ? sabhAmAMthI rAja karIe chIe. jayAM jyAM mAha thAya te mAha vana. kacanamAM mAha thAya che ne ? sabhAmAMthI kacana upara te saMsAranI badhI ramata che. kAmInI upara pazu mAha thAya che te vAta te sau mAne che. kAyA para mAru kharAja ne ? nahitara kaI Aya khIla karatAM jora -
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 Ave kharUM ? kuTuMba upara paNa moha khare ne ? sabhAmAthI-nahiMtara chelle vIlanI upAdhI zA mATe kare ? kItI upara paNa meha che. A pAMce moha vana che, ane tenAthI virati te cAritra che. gIranA vana to hajI sArA. temAM paNa bhayaMkara vana hoya che. tyAM vAgha dIpaDA paNa heya che. paNa A moharUpI vanamAM paNa bharUpI vAgha kodharUpI dIpaDA evA aneka sthApadane upadrava hoya che. je - AtmA havanamAM na ramato hoya te svabhAvamAM rame che tema kahevAya. manuSyagatinuM mahAtamya cAritrane kAraNe che : darzana heAya, sAthe jJAna paNa hoya, paraMtu cAritra na hoya te mekSa na thAya. je cAritranA abhAvamAM mikSa thatuM hoya te devakamAM paNa mokSa thAya. sarvAtha siddha vimAnanAM devatAomAM jJAna ghaNuM che, darzana paNa ujaLuM che, avadhijJAna paNa tyAM hoya che, paraMtu cAritra nathI hetuM eTale tyAM mekSa paNa nathI. cAra gatimAM manuSya gatinuM mahAtamya cAritranA kAraNe che. darzana ane jJAna te bIja gatieAmAM paNa hoya che. paraMtu sarva cAritra manuSya bhavamAMja heya. tethIja manuSyabhavanI durlabhatAnuM saMgIta zAstromAM Thera Thera sAMbhaLavA maLe che. bIjI gatimAM cAritra maLatuM nathI, tethIja manuSya bhavanI durlabhatA che. saMyama pALI zakAya manuSyabhavamAM, ane mokSa paNa manuSya gatimAMja thAya. manuSyagati e makSa javAnuM jaMkazana
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 che. ahiMthI cAra gatinA tathA mokSanA phATI nIkaLe che. jyAMnI TIkITa joItI haze te ahiMthI maLI zakaze. bele kyAMnI kapAvavI che? devagati, tIrthaMcagati, ane nArakamAM ahiMthI jaI zakAya che. manuSyagatimAM paNa pharI AvI zakAya che ane mekSane rasto paNa laI zakAya che . bolo kyAM javAnI icchA che? sarva virati cAritra manuSyabhavamAM ja pAmI zakAya. jJAna, darzana tathA cAritranuM ekIkaraNa ahiM ja thAya che. sAmAiya mAIyaM suyanANaM jAva biMdusArAo / tassavi sAro caraNaM sAro caraNassa nivvANaM !! AcArya bhagavAna bhadrabAhujIsvAmI Avazyaka niyuktimAM kahe che - "sAmAyika kRtithI mAMDIne caudapurvanA biMdusAra sudhI je zrata che te badhAja zratane cAra cAritra che; ane cAritrane sAra te nirvANa." cAritranI mahattA jevI tevI nathI. game tevuM jJAna hoya paraMtu cAritra na hoya to cAritra vagara sadgati nathI. te mAnavI ke che ? jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNasta / evaM khu nANI caraNeNa hINo, nANassa bhAgI na hu soggaIe // gadheDe caMdanane bhAra upADe che te mAtra bhArane bhAgIdAra che. sugaMdhane nahi. eka bAju caMdana heya ane
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 - bIjI khAju durgaMdha hAya tA gadheDAnuM mukha kayAM haze ? phuga "dhamAMja. gadheDA evI upamA chellI keATivALAne Ape che ne? eka prAsara lakhavA beThA hatA. te vakhate gadheDA durathI bhakatrA lAgyA. tethI temanI zAMtimAM khalela pahoMcI. kANu avAja kare che te jovA jAya che ane gadheDAne zvetAM kahe che:- "bIjo kAI hAta tA tene gadheDA jevA kaheta; paraMtu A tA sAkSAta gadheDAja che tene zu' kahevu ?'" eja rIte game tevA jJAnI hoya paNu sAthe cAritra vagara mukita thatI nathI. jJAna ekalu pAMgaLuM che. kriyA ekalI AMdhaLI che. banne bhegA thAya teA ThekANu paDe prakAza Dhacaro khatAve. paratu sArUM' teA kriyA karavAthI ja thAya. temaja jJAnA AtmAnA vabhAva khatAve svabhAva samajAve, paraMtu vibhAva kADhavA japa joIe. cAritranuM ArAdhana karavu joI e. tapa karavA cAritranA pAMca prakAra cAritranA pAMca prakAra che. 1 sAmayika cAritraH rAgadveSanA tyAga karI samatAmAM AvavuM te. 2 chedepasthApanIya cAritraH bhula thaI hAya tenA dIkSA paryAyanA cheda karI pharI dIkSA Ape te sAticAra cheTrApasthApanIya cAritra che. jayAre vaDI dIkSA te niraticAra cheTApasthApanIya che. dIkSA paryAya vaDI dIkSA thAya tyArathI gaNAya che. . a.-12
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 3 parihAravizuddhi uparanA cAritrane zuddha karavA je ugra tapa tapavAmAM Ave tene parihAra vizuddhi caritra kahevAmAM Ave che. 4 sukSma saMparAyaH ahiM mAtra suma saMjavalana labha aMza rahyo hoya che. dazame guNasthAne A caritra Ave che. paMdara kaSAyanA upazama agara kSayathI A cAritra prApta thAya che. 5 yathAkhyAta cAritraH seLe kaSAya kSINa athavA upazama thayA pachI agiArame ane bArame guNasthAne A cAritra Ave che. prathamanA traNa cAritra kaSAyanA kSaya, upazama, agara kSapazamathI prApta thAya che. jayAre sukSama saMparAya tathA yathAkhyAta cAritra, kSaya tathA upazamathI thAya che. A chellA be cAritra kSaye pazamathI thatA nathI. agIyArame guNasthAne AtmA hoya tene upazama bhAvanuM cAritra hoya che. upazamabhAva yathA khyAta cAritra vALe paDe paNa khare. je AyuSya hAya thavAthI paDe te sarvArtha siddha vimAnamAM jAya. paraMtu AyuSya ghaNuM hoya ane paDe te kayA jAya che. kaheyAya nahIM. A rIte paDanAra ochAmAM ochuM eka bhava kare ane vadhumAM vadhu ardha pudgala parAvartanathI kaMIka uNa jeTalo samaya saMsAramAM rakhaDe. jarA bhUlamAM paNa kevI sajA thAya che e vicAravA jevuM che agIyAramAM guNasthAne prAya: vItarAga jevI dazA che. upazamavALuM yathAkhyAta caritra che. bhArelA agni jevI dazA che. upazamabhAva be
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 ghaDI rahe, AyuSya prabaLa hoya ane tyAMthI paDe te pahele guNasthAne paNa jAya. thaDA paNa kaSAyano vizvAsa karavA jevuM nathI. agIyArame guNasthAne caDelAne paNa pADIne kaSAya anaMtakALa 2khaDAve che. cheDA paNa kaSAya anaMtakALa 2khaDAve : thoDuM paNa RNa, thoDe paNa traNa thoDA agni ane thaDe kaSAya paNa AgaLa jatAM AtmAne pAyamAla kare che. DuM paNa hoya te daridrI banAve, dAsyAtva karAve, eTaleja kahyuM che "deNe bhalo na bhApake traNa vadhatAM vadhatA bhagaMdara thAya ne trAsane pAra na rahe. thaDe agni paNa phelAtAM phelAtAM vananA vana ane gAmanA gAmane bALI nAkhe. na baLavA devuM hoya te agnine phelAtAM aTakAvavo joIe. tevI ja rIte thoDA paNa kaSAya anaMtakALa 2khaDAve. mATe kaSAyane upazamAvavo joIe. pahelAM traNa cAritramAM bAra kaSAyanA kSaya, upazama athavA kSayopazama hoya che. ceAthAmAM paMdara ane pAMcamAmAM seLe kaSAyano upazama agara kSaya hoya che. vairAgya vagara tyAga thato nathI : cakravatIe paNa SaTUkhaMDanI sAyabI choDI cAritra aMgIkAra kare che ane Atma kalyANa kare che. vairAgya hoya te SaTUkhaMDanI sAyabI cheDavI paNa sahelI che, ane zairAgya na hoya te phATela kaMthA cheDavI paNa kaThina che. cakravartIoe te SaTUkhaMDanI sAyabIne tRNanI jema choDI che. AtmAnuM kalyANa sAdhavuM hoya te cAritra aMgIkAra
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 karaje. jene pAdiya hoya ane na laI zakatA hoya tene prati te amArI karUNAja che. iMdro prathama viratine vaMdana kare che : cAritrane Adara karatA raMka je raMka paNa IMdrathI pUjita thAya che. IMdra haMmezAM viratine prathama praNAma karIne iMdrasabhAmAM bese che. iMdra mAladArane praNAma karatA. nathI. game te mAladAra paNa iMdranA zaibhava pAse kazA hisAbamAM nathI. game te garIba hoya paraMtu e cAritrane Adara kare che eTale Idro paNa temane praNAma kare che. cAritranI mahattA varNavI zakAya tevI nathI. je AtmA A sAMbhaLIne cAritrapadanI ArAdhanA karavA tatpara thaze te badhA kamane khapAvI, paraMparAe mokSa pAmI. AtmAnA anaMta sukhano bhaktA thaze. cAritrapada saMyama kaba mile sasanehi pyArA ho...!" "ega divasapi jIvo pavaja muvAgamo annamaNo jaIvina na pAvaI mokkha avassa vemANio hoii|" traNa lokamAM-cauda rAjalokamAM sArAmAM sAra je koI vastu hoya. AdaraNiya prekSaNiya, mananIya zravaNiya IcchanIya. je kaI vastu hoya te te dharma che ane dharmane sAra e samyaga jJAna che ajJAna aMdhakAramAM athaDAtA kuTAtA rakhaDatA ja anaMtakALa kADhe che tethI ja te ghanadATa aMdhakArane dUra karIne jhaLahaLatAM AtmijJAnanAM prakAzane prasarAvanAra samyagajJAna e ja dharmane sAra che dhama..
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAmyAnI samajavAnI dhamAM jIvanamAM utAryAnI nizAnI te jIvanAM samyagajJAnanAM prakAza parathI maLe che. ane jJAna meLavyAnuM phaLa virati cAritrya, koIpaNa vastunAM vyaktinAM padArthonAM guNadeSa jANyA pachI te mujaba je te vastune tyAga athavA Adara na thAya te te vastu jANuM che ema kema kahI zakAya? keka sArAM jANakAra anubhavI vaidanI pAse ApaNe gayA. teNe ApaNAM reganuM nidAna karyuM. te pachI davAo ApI. davAnAM guNa phAyadA batAvyA. have te davA lAvIne ApaNe kabATamAM zerUmamAM mukI daIe. tenuM sevana na karIe roja tene joI e ane manamAM phulAIe ke A akasIra davA mane maLI gaI che. have mAre roga gayo ja che te kAMI te rIte koInAM roga maTayAM nathI ke maTatAM nathI. roganAM nidAna bAda tenAM yogya davAonuM sevana ati Avazyaka ja gaNAya. tevI rIte samyagajJAnanI prApti thayAM bAda AtmA mATe zuM lAbhakArI? zuM nukasAna. zuM AcaraNIya? zuM anAvaraNiya ? kaI vastu heya? kaI vastu upAdeza? kaI vastu piya? kaI vastu apeya? A sarve jAyA bAda paNa jo AtmA te rIte vartana na kare te pachI tenuM jJAna samyaga zI rIte kahI zakAya? jyAM samyagadarzana ne samyagajJAnanI hAjarI. vidyamAnatAM heya. tyAM je jIvanAM nikAcita karmo [zrI zreNika mahArAjA kRSNa mahArAjAnI jema ] nAM aMtarAya na hoya. te je jIva samyagacAritrane mArge AgaLa vadhyA vinA rahI zakatA ja nathI.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 je cAritradharmanI mahattAnAM guNa gAtAM gAtAM mahApuruSe kahe che ke ananya mane je jIva cAritradharmanuM ArAdhana phakta eka divasane mATe kare che te te pUrvakamanAM bhAraNathI kadAca je mokSe na jAya to paNa avazya naimAnika devanI gatine pAme che tethI ja cAritrane suratanI upamA ApI che suratarU ka9pavRkSa Icchita vastune Ape che chatAM tenI maryAdA che tenAthI mokSarUpa adbhuta phaLanI prApti thatI nathI jyAre cAritrarUpa upavRkSa te jIva tene ananyabhAve ArAdhe to avazya vAMchita phaLa makSane Ape che pamADe che A cAritradharmanA ArAdhanAvanA keIpaNa jIva mekSe gayAM nathI. jatAM nathI. javAnA nathI. kadAca keka jIvamAM kayAreka dravyacAritranAM darzana na thAya. tyAM paNa bhAvacAritranI hAjarI te avazya hAya ja che ane dravyacAritranI mahattA paNa ghaNI ja che. zrI bharatacakavAta pitAnAM anupama ArilAbhuvanamAM vezabhUSA sajatA paridhAna karatAM anityabhAvanAmAM AvI zakyA ane tyAM ja kSepaka zreNamAM ArUDha thaI na kevalyAzA varyA. paraMtu jyAM sudhI temane dravyaliMga dhAraNa na karyuM. tyAM sudhI temanAM kevaLajJAnane mahotsava karavA AvanAra dee temane vaMdana na karyuM. evA samaye je kevalane AyuSya vadhAre hoya te tyAM deve AvIne kevalibhagavaMtane veSa pradAna kare che ane dravyaliMganA grahaNa pachI ja temane vidhipUrvaka vaMdanA kare che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 jo kAI pUnyazALI AtmA cAritra grahaNa kare che te keTalAM utkaTa ane uddAtta bhAvAthI brahmaNa kare che tenI bhAvanA hAya che SaDakAyanA sava jIvAne abhayadAna ApavAnI kAraN sava jIvA sattAe peAtAnI sarakhA che badhAM jIvA pratyenAM maitrIbhAvanI bhAvanA cAritrya grahaNa karanAramAM hAya che ane paramAtmAe khatAvela mAge temanI AjJAnA rAdhanapUrvaka, kama mAtranA kSaya, mAhamahArIpunuM mana ane anaMta avyAbAdha sukhanI prabaLa jhaMkhanA cAritragrahaNa karanAra AtmAmAM hAya che evI uccabhAvanAmAM ramatA AtmA puruSArtha paNa tevA ja utkaTa kare che. ane phaLa svarUpe tenAM karmo kSaya thAya ja che. zrI jainazAsananA mahAprabhAvika sa`prati mahArAjAe apasamayanAM cAritrapAlana ane viziSTa cAritryanumADhanAnAM baLe ja anupama sukha saubhAgya sa'patti vaibhava meLavyu hatu. evAM cAgi dharmanA mULa e prakAra paDe che. nivRttine pravRtti bhedde, cAritra che vyavahArajI, nijaguNa sthiratA caraNa te praNamA nizcaya zuddha prakAra" bhavicaNa bhajIyejI.... vyavahAra-cAritra ane nizcaya cAritra : vyavahAra cAritramAM pAMca samitienAM pAlanasvarUpa pravRtti zubhamAM pravRtti ane traNa guptinI ArAdhanA svarUpa nivRtti sava azubha pApavyApAre-azubhabhAve| saMkalezathI nivRtti DhAya che jayAre pAtAnAM AtmikaguNAmAM ja sthiratA karavI, ramavuM. e uccakoTinuM cAritrya te nizcaya cAritra kahevAya che vyavahAra cAritra e sAdhana che ane
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 sAdhya nizcaya cAritra che. cAritranA dezavirati ane sa virati ema prakAra paDe che. dezaviratinAM traNa prakAra.... samyakatva sAmAyika vratasAmAyika ane dezavirati sAmAyika samyakatvanI sparzanA karavI, samyakatvamAM sthira rahevuM, samyakatvanAM AcArA pALavAM te samyakatra sAmAyika kahevAya che zruta adhyayana athavA jinavANI zravaNane zrutasAmAyika kahevAya che ane 'tamurhuta sudhI sarva pApavyApArAnA tyAga te dezaziSati sAmAyika kahevAya samyakatva sAmAyika zrutasAmAyika cAthA-pAMcamA gurusthAne hoya che jayAre dezavirati sAmAyika pAMcame guNuDhANe ja hAya che. savirati cAritryanA pAMca prakAro hoya che. temAM sAmAyika ane chekrepasthApanIya e cAritrane 6-7-8-9 ema cAra gugusthAnaka hAya che parihAra vizuddhi cAgine 6-7 e guNasthAnaka hAya. yathAkhyAta cAritrane 11, 12, 13, 14 gusthAna hAya che. pulAka-bakuza-pratisevA kuzIla A traNa bheda sAmAyika tathA cheapasyApanIya cAgimAM samAya che, kaSAya kuzIla sAmAyika chedepasthApanIya parihAra vizuddhi tathA samasa parAya A cAre cAzimAM yathA yAgya hAya che. nigraMtha-snAtaka e bhedI yathAkhyAta cAritryamAM ja hAya, dezavirati cAritra saMjJI paMcendriya manuSyA tathA tiya cA anemAM cathA ceAgya hAya che. sarvavirati cAritryamAM sarva prakAre| kama bhUmi kSetromAM janmelA saMjJI paMcendriya manuSya ja pAme che. siddhacakrayaganI goThavaNI ghaNIja tA ika che.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 siddhacakra yaMtranA ja samabhaTTe sAhasa ane re dizAmAM maLIne paMcaparameSThinI sthApanA che. je dizAmAM pahelAM parameSThinI ArAdhanA karIe to vidizAmAM rahelAM guNo pragaTa thAya. zAstramAM che vyavahAramAM pahelo pAyo zraddhA che mATe IzAna khUNAmAM sarva prathama darzana pada muchyuM. darzana pachI naMbara Ave jJAnane zraddhAnI prApti thAya. jJAna maLe. pachI jJAnanA phaLasvarUpe cAritrya Ave cAritra grahaNa karIne karavAnuM zuM ? tavRddhi. zrI tirthaMkara paramAtmAe janmathI traNa jJAnanAM dhaNI heya che. chatAM cAritra grahaNa kare che. cAritrapALe che. cAritranI prarUpaNuM kare che ane bIjAne Ape cakravati paNa je cAritra na le te niyama narake jAya. paNa cAritra grahaNa kare te devabhave ke mokSe jAya. tethI ja chakhaMDanI traddhine tRNasamAna samajatA cakravatio AtmakalyANArthe cAritra grahaNa kare. - nirUpama cArirI ArAdhanAne prabhAve muni mahaMte kevAM sukha pAme che. bAramAsa paryAye jehane, anuttara sukha atikamice zukala zukala abhijAtya te upare, te cAritrane namice re." bhAvikA uttama carirA cArizavaMta muni, cAritranI caDhatI zreNInAM pratApe jema jema paryAya vRddhine pAme tema tema devalokanAM sukhane atikamatA phakta bAra mAsanAM cAritrA paryAye sarvottama anuttara devakanAM sukhane atikramI jAya,
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ evAM sukhane pAme che. pitAnA AtmadhyAnamAM cAritra ArAdhanAmAM magna rahetAM muni mahatAnAM sukhanI vyAkhyA karatAM zrI prazamaratikAra kahe che ke "yA sarvasuravaraddhi vismayanIyApisA' nagAraddhe / nAgha ti sahasrabhAga, koTizata sahasra guNitApi !" atyaMta vismaya pamADanArI evI sarva devalokanAM devenI addhine ekatra karIne pachI tene hajAre keTaguNI karavAmAM Ave to paNa guNavAna cAritrInAM Amikatraddhi AgaLa te pAMzika paNa banatI nathI. evo Atmika jJAna-darzana cATa upAdhirahita svabhAvajanya svavaza rahelA vaibhava sukha-AnaMda cAriAvAna AtmA ArAdhanAnAM baLe pAme che. kAraNa caritranI AtmAnuM mULa zuM? prazamabhAva samatabhAvamAMthI utpanna thatuM hoya che. prazamasukhanI prazasa karatAM. 'svarga sukhAni parokSA NyatyantaparokSameva mekSisukham / pratyakSa gharAmapurva 1 gvaza na thayaurctam" devalokanAM AzcaryakArI sukhe parela che. kAraNa sAdhAraNa vyakti tene joI jANI zakatI nathI. mokSanAM sukha to atyaMta parokSa che. tene te phakta siddhabhagavaMteja anubhavI zake che. paraMtu kevaLajJAnIo paNa mekSa sukhanuM yathA taya varNana karI zakatAM nathI tethI pratyakSa evuM je koI sukha hoya to te prazamabhAvajanya sukha che ane evuM prazamasukha AtmAne svAdhina che. AtmAmAMthI meLavavAnuM che. bIjA pAsethI tenI yAcanA karavA javuM paDatuM nathI ane A prazamasukha bhegavavAthI khuTatuM paNa nathI. evAM prathama
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 avyAbAdha sukhane cAritra ArAdhanAnAM prabhAve uttama AtmAo anubhavatAM hoya che. ApaNuM muLa lakSa bhAvacAritra hovA chatAM kevaLa veSa dhAraNarUpa dravyacAritra paNa. kalyANakArI ja che. kAraNa dravyacAritra e bhAvasArirAnuM, prabaLa (kAraNa che) sAdhana che jema chokaro pATImAM lITA tANatA hoya. te kayAreka ekaDe paNa zIkhaze. ekaDo. zIkhe haze te kayAreka mATe gaNitazAstrI ke hisAbanIza paNe banaze. paraMtu je ekaDe ja na bhaNe te.... (69) ogaNasIra keDAcheDInI mehanIya karma. sthitino kSaya thayAM bAda ja dravyacAritrA prApta thAya che. te vinA to rajoharaNane te hAtha aDADa paNa muzkela heya che. cAritramohanIyanAM kSaya mATe suMdarIe sAThahajAra varSa sudhI AyaMbilanuM tapa karyuM hatuM. zrI aMbUsvAmie pUrvabhavamAM bhavadevanAM bhavamAM nAgilAnAM mohathI cAritranI virAdhanA karI hatI te karma khapAvavA zivakumAranA bhAvamAM bAra varSa sudhI cha nA pAraNe AyaMbilanuM tapa karyuM hatuM. tethI jaMbUkumAranAM bhavamAM evo utkaTa, vairAgya ane cAritranI pritI utpanna thaI hatI ke lagnanI prathama rAtrIe saudaryavAna strIone pratibaMdha pamADI bIje divase mAtA pitA sahita (pa25) pAMcazo paccIza sAthe. dikSA grahaNa karI hatI. cAritrAe vADasvarUpa che jema vADavagaranuM khetarapALa vinAnuM sarovara, breka vinAnI moTara tema pratijJA vagaranuM jIvana nakAmuM. che jeTalI vIratI teTaluM pUnya.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane teTalI pApa mukti samavasaraNanI racanA merUparvate janmAbhiSeka vi. dvArA de pUnyakama bAMdhe che. paraMtu virati vinA karma baMdha aTakatuM nathI. dezanAM vaDApradhAna-saMsada dhArAsabhya vigere sarve padAdhi kArIone pitAnAM padanI pratijJA grahaNa karavI paDe che. pratijJA laIne saMpUrNa paNe pALe te saubhAgyavatI strI jevAM kahevAya. - pratijJA laIne kadAca kayAreka bhAMge te vidhavA jevA kahevAya. pratijJA grahaNa na ja kare te vezyA jevA kahevAya. nAvane chidro hoya te pANI aMdara Ave tema Azrava avirati dvArA karmo AtmAmAM Ave che. avirati dvArA sUma ekendriyathI mAMDIne dareka jIve karmabaMdha kare che te karmabaMdhane rokavAne prabaLa upAya che. cAritrA tethI ja kahyuM che ke... ya te saMcaya karmane rikta kare vaLI teha. caritranAma naryuMkate kahyuM pramo dharI sasane, navapada ArAdhanAmAM dazanathI mokSamArganI zraddhA thAya che. che jJAnathI mokSamArgane jANI zakAya che. }, , cAritrAthI , AcarI zakAya che. che , tapathI cAlatA cAlatA mekSe pahoMcAya che. navapadamAM darzana-jJAna-cArikA ane tapa e cAre pade zukalavaNe ArAdhAya che. kAraNa
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNe sadAye ujajavala hoya che. tyAre AtmAnA'. mahAna guNa samyaga darzanAdi ujajavala vaNe hoya te . svAbhAvika che. (1) darzana padane sudarzana cakranI upamA che sudarzanacakra ujajavala che. darzanane vA jevuM kahyuM che. vaja paNa ujajavala che. zubha guNethI AtmAnI zAMti thAya che. zAMti mATe zveta dhyAnanuM vidhAna che. (2) jJAna e aMdhakAra (ajJAnarUpI) dUra karI prakAza Ape che. aMdhAruM kALuM che. prakAza ujajavala che mATe prakAza ApanAra jJAnapada zukala vaNe ArAdhAya che. sphaTika samAna ujavala che. (3) cAritraguNa sadA ujajavala che. sadAcAra-zubha kriyA zubha pravRtti ane azubhane tyAga. ujajavalatA ja ape che. mahAndhakAra dUra karI. cArirUpI ujajavala prakAzathI timaya banI zuddha thAya che (thavAya che.) (4) tapathI AtmA kamamela kApI zuddha ane ujajavala bane che tapathI AtmA zuddha thatuM hovAthI tapapada zukalavaNe ArAdhAya che. je cAritra dharmane viratine praNAma karIne Indro Asana para bese che je cAritrAnI jhaMkhanA devatAo paNa kare che. ujajavala cAriAnI uttama ArAdhanA dvArA sarva jI karmabaMdhanathI mukta bane. eja maMgalakAmanA.....
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ kA zrI tapa pada para taSa padanuM svarUpa Aje zAzvatI oLIne nava divasa che. navamuM pada zrI tapapada che. AThamA cAritrapadamAM tapa samAI paNa jAya che. zAstrakAroe samyajJAna, darzana ane cAritrane makSa mAga kahyo che. tyAM cAritramAM tapano samAveza thaI jAya che. cArirI lIdhA pachI temAM sthiratA karavA mATe tathA tenI zuddhi arthe tapanI ghaNuM jarUra che. tapapadanuM svarUpa samajAvatAM AcArya bhagavAna ratnazekhara surIzvarajI pharamAve che ghaNakammatamAtamobheraharaNabhANubhUya duvAlasaMgadhara / navaramakasAyatA, careha samma tayoTamma // "he bhavya AtmAe tame samyaka prakAre tapadanuM arAdhana karo. te tapa kevuM che? tethI lAbha ze? juo pahelA anaMtajJAnIe AjJA kare ane turataja te AjJA pAlanane lAbha paNa batAve che." jJAnAvaraNIya Adi je majabuta ATha karmorUpI aMdhakAra che, tevA ATha karmanA samuharUpI aMdhakAranA haraNa karavAmAM tapa surya samAna che. surya udaya thatAM game te nibiDa aMdhakAra paNa paNa ubhuM na rahe tema tapathI game tevA majabuta karmanA karmanA baMdhane DhIlA thAya che. "karma nikAcIta paNa kSaya
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19ii jA" nikAcIta karma paNa tapathI DhIlA paDI jAya che. surya sAme TakavAnI jema aMdhakAranI tAkAta nathI, tema game tevA karmanA baMdhane paNa tapathI DhIlA thAya che. tapasA nijarA" ema Thera Thera kahyuM che. tapanuM phaLa karmanI nija rA. leka bhASAmAM bAra suya kahevAya che. * tapa paNa bAra prakAranuM che. temAM cha prakAra bAhya tapanA che, ane cha prakAra atyaMtara tapanA che. aNusaNa, udarI. rasatyAga, vRtti saMkSepa, kAya kaleza ane saMsInatA te che. bAhya tapa saMlInatAnA be bheda. indriya saMsInatA ane kaSAya saMlInatA iMdriyone ThekANe rAkhavI te IMdriya saM lInatA. kaSAyo para vijaya meLave te kaSAya saMsInatA vinaya, vaiyAvacca, prAyazcita, svAdhyAya, dhyAna ane kAryotsarga te atyaMtara tapa paNa che. bAhya tapa upayogI che ane kAryotsarga te atyaMtara tapa che. bAhya tapa paNa upayogI che. ane abhyara tapa paNa upayogI che. bAhya anuSThAna paNa karavA jevA che. teno lAbha mahApurUe ghaNe varNavyA che. jAtaM na pAta yed bhAvamajAtaM janayedapi / kSAyopazamIka bhAve thatAM anuSThAnethI moTAmAM meTo lAbha e che ke- te anuSkAne utpanna thaelA bhAvone paDavA detA nathI, ane je bhAvo janamyA nathI tevA sadubhAvone utpanna kare che. pUjAnI kriyAmAM ekAgrapaNe raho te zubha pariNAmanI vRddhi thAya. yogene je zubhamAM nahi pravartAvo te azubhamAM javAnA ja che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19ra nirAraMbhI na thavAya tyAM sudhI sarAraMbhI bane : jyAM sudhI yoga kriyA thaMbhI nathI tyAM sudhI jIva gAraMbhI che ja. mATe tyAM sudhI asadAraMbhI banavA karatAM sadAraMbhI thavuM lAkha daraje sAruM che. nirAraMbhI. thavAnuM lakSya sadA sAme rAkho. pAdapagamana saMthArA sivAya deSa te badhe lAgavAnA che. yoga nirodha te caudame guNasthAne che. terame guNasthAne soLe kaSAya kSINa. thAya che chatAM paNa tyAM baMdha che. ApaNe te yoga che ane sAthe kaSAya paNa che. mahAraMbhI ke asadArabhI thavA karatA sadAraMbhI thavA jevuM che. vyAkhyAnamAM mAga hoya tethI lAbha thAya che te tame svIkAre che ApaNane saMjJI paMcendriya paNAnuM sAdhana maLyuM che te lAbha laI zakAya che. ekedriyane te lAbha na maLe tene AtmA paNa nizcayathI ApaNA jeja che. chatAM sAdhananAM abhAve teo lAbha pAmI zakatA nathI. dukAnamAM beThelAne kayA sArA bhAva Ave? paNa sAmAyika laIne beThA hoya tene sArA bhAva AvavAne ghaNe avakAza che. sAmAyika lIdhI hoya ane sAthe upayoga hoya te te amRta anuSThAna che. zubha ga sAthe upaga heya te senAmAM sugaMdha bhaLe che, bAhya tapa atyaMtaramAM nimitta che: tapamAM ekAMte Azaya zuddhi hoya te mahAna lAbha che. tene ekAMte lAbha nirjarA kahyuM che. atyaMtara tapa ghaNuM upayogI che. bAhya tapa paNa upayogI che jema
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193. bhAva nikopa upAdeya che, tema dravya. nAma ane sthApanA nikSepa paNa bhAva nikSepanuM kAraNa hevAthI te paNa upAdeya che. dravyadharmabhAva dharmanuM kAraNa che. bAhya tapa atyaMtaramAM nimitta che. e rIte bAhya tapa paNa ekAMte nijerAnuM kAraNa che tema kahI zakAya. tapa tApa rahita hoya? A bAre prakAranA tapane AcArya bhagavAna ratnazekhara surizvarajIe sUryanI upamA ApI. have kahe che. tapamAM sUryanA guNa che paNa doSa nathI. sUrya aMdhakAra haThAve che. prakAza Ape che. paraMtu garamI paNa ubhI kare che. jyAre tapa kaSAyarUpI tApa rahita che. eTale ta5 sUryathI paNa caDI jAya che. jemAM kaSAyarUpI tApa nathI tevA tapanuM sevana karavuM joIe. kaSAya hoya te tapane pagu tapAvI de. karmo tapAvavAnA che. mAthuM ke zarIra tapAvavAnA nathI. tapAvavI hoya te aMdaranI malinatA tapAve. agni jema melane bALe che tema tapa AtmAnI malinatAne bALe che. tapamAM AtmAne tapAvavAmAM Ave te nijarAnuM nahiM paNa karma baMdhananuM kAraNa thaI paDe che. pUrvaDanuM tapa be ghaDInA krodhamAM baLIne khAkha thAya che. A nizcayanI vAta che. AtmAne akaSAyabhAva pragaTAvavA mATe tapa che te bhUlaze nahiM. tapamAM akaSAyabhAva na jAge te tapa lAMghaNa thaI jAya che. nizcaya bhulIne tapa tapAya te te kAcakaleza bane che. e.-1 3
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 pUrva keDa varSanuM tapa be ghaDInA krodhathI niSphaLa bane cheH pUrva Da varSa sudhI AtmAne se haya, chatAM te dhAdhIna thAya te sarvaphaLa hArI jAya che. tapazcaryA purI thatAM pAraNA vakhate ochuM adakuM maLe te paNa AjakAla keTalAkanA mana tapI jAya che, pAraNAmA badhu Ave paNa pApaDa na Ave te mana talapApaDa thAya che. sATha hajAra varSanuM AyaMbIla tapa be ghaDInAM rasAsvAdamAM niSphaLa jAya che. tame puchazo ke, "AvuM te bane ? ATaluM tapa thoDA krodhathI te niSphaLa thatuM haze ? A te na samajAya tevI vAta che. " gIranAranI pAMcamI TuMka bahu bhAre kahevAya che. TheTha pAMcamI TUMka sudhI pahoMcI jAo, ane chelle pagathIethI lapase te TheTha nIce paDe ke nahi? jarAka lapasavAthI TheTha nIce paDAya te pUrva kriDa varSanuM tapa krodhathI be ghaDImAM khAkha thAya te paNa gaLe utare tevI vAta che. kAraNake ImArata caNavI kaThIna che, paraMtu ukheDavI sahelI che. sarjanamAM vakhata lAge che. paNa visarjanamAM vAra nathI lAgatI thoDAmAM ghaNe lAbha A rIte hArI javAya che. mATe tapa japa AdimAM nizcaya draSTinI ghaNuM jarUra che. ekalI vyavahArane ja vaLagavA jatAM keTalIkavAra mUDha banI javAya che. vyavahAra mukI ekalA nizcayane ja pakaDavA jatAM nAstika jevA banI javAya che. mATe bane nAnI samatulA jaLavAvI joIeH pota potAnA pakSamAM pravartamAna thaelA badhA no mithyAdraSTi che; paraMtu te badhA ne parasapara sApekSa heya te yathArtharUpa bane che. mahA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ purUSe te mAdhyastha hoya che. mAdhyasthatA cukIne ekAda nayana pakSapAta karavA jAya tene pakSaghAta lAgu paDe che. nizcaya pAmavAno che; vyavahAra tene mAge che. mArga upAgI na hoya te sarakAra saDake pAchaLa karoDo rUpIA zA mATe kharce che? nizcaya sAdhya che; vyavahAra te pAmavAne mArga che. ekAMte vyavahAra naya upara bhAra mukAya te leke mUDha thAya. samatApurvaka tapa kareH ekAMte nizcaya upara bhAra mukIe te loko savachaMdI thAya. sthApanAmAM vAra lAge che. paNa utthApanAmAM vAra lAgatI nathI. navadivasanA AyaMbIla mATe keTalI taiyArI karavI paDe, nava divasamAM keTaluM tapa thAya te te vicAre. dazame divase eja mANasa bheLa khAte hoya ke pAna cAvate hoya e kaMI ThIka lAge? ethI te dhama" niMdAya. chevaTa sudhI caDIne paNa eka jarA paga lapasatA TheTha nIce paDAya che. khuba tapazcaryA karIne AtmAne game teTale UMce caDAvo paNa krodha karo eTale te nIce paDe che. e mATeja mahApurUSe pharamAve che ke : khAvata pIvata mekSa je mAge, te siradAra bahu jaTamAM, khAte pate mokSa mAge te mukhane saradAra che. tapazcaryA bIjA mATe dhama prAptinuM bIja bane che; samatApUrvakanA tapane AnaMda era che. khAtApItAM mAnavI karatAM tapasvIne vadhu AnaMda hA joIe nahiM.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 tara tapazcaryA lajavAya che, tapasvInA evo upazama bhAva hAya ke jonArA dhama` pAme. enI prasannatA addabhuta hoya. tevA tapasvInI jonArA anumAdanA kare ane dhama pAmI jAya. sarva kriyA evI hAvI joIe. pUnamAM evI ekAgratA hoya ke tenI jonArA para chApa paDe sAmAyika evI hoya ke jonArA para samatA bhAvanI anerI asara thAya. mALA evI pherave ke jonAramAM dharmanA khIja paDI jAya. bIjAnI dhama kriyAnI anumAdanA e dhama' prAptinuM khIja che. ApaNI tapazcaryAM khInna mATe dharmAM prAptinuM khIja banavI joIe. tapazcaryAM evI suMdara hAya ke khAnAra pInAranA AtmA jotAM halI uThe. tene paNa thAya ke khare Ana' tapazrcaryoMmAM che. mAchuM tapa abhyatara tapanI vRddhi kare che: jJAnasAramAM pU. upAdhyAya zrI yazeAvijayajI mahArAja pharamAve cheH- - jJAnameva budhAH prAhuH karmaNAM tApanAt tapaH // karmIne tapAvanAra tapa hovAthI pati purUSoe jJAnaneja tapa kahyuM che. ahiM nizcaya para bhAra mukAyA che. jJAnI zvAseAzvAsamAM kare karmonA cheThu, pUvakrADa varSoM lAge ajJAnI kare te. ajJAnI krADa varSAmAM jeTalA kama' khapAve teTalA kamara jJAnI zvAseA zvAsamAM khapAve che. cAritrahIna ke tapa bhraSTa jJAnI, kama A rIte khapAvI na zake. cAritrazIla ane tapasvI jJAnI zvAseAzvAsamAM tapathI jeTalA lAbha meLave
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 teTalA ajJAnI pUrvakrADa varSa mAM lai zakatA nathI mATe abhyaMtara tapaja ISTa che. bAhya tapa tenI vRddhi karanArUM hoya teA te paNa ISTa che. tapa dhyeyanI najIka lAvanArU hAvuM joIe je khAdya tapa abhyatara tapanI vRddhi kare te yathAya che, ane tethI nirjarA thAya che. leAka saMgAthI, dekhArRkhIthI ke paugalIka sukhanI tRSNAzrI tapa thAya te nirjarA rUpa nathI. paNa azAtAvedanIya ane a MtarAya karmInA uyarUpa che. je tapazrcaryoMmAM dIna ane khInna banAya che te tapazcaryAthI akAma nija rAnIja lAbha thAya che. je tapazcaryAmAM samatAnA AnaMda hAya che te tapazcaryAmAM sakAma nija rA thAya che. vastu maLe nahi tethI segavI zake nahiM. e te azAtA vedanIyanA udaya kahevAya. game tevA tapasvI paulika lAlasAthI tapazcaryA kare agara teA leAka sattAthI kare eTale ke badhA kare che mATe karavI joIe tema mAnI kare amara tapasvI kahevaDAvavA kare te nirArUpa nahi paraMtu azcAtA vedyanIya ane aMtarAyanA uyarUpa che. chatAM khAdya tapa abhya taranI vRddhi karanAra che, tethI te paNa nija rAnu kAraNa che. mATe khAdya tapanA lepa na karAya. meAkSanI mIThAza hoya tene tapanA kaSTa, kaSTa na lAgeH tame kaheze, mahArAja, tapa karavAmAM te bhAre kaSTa paDe che ane tame tene parama zAMtinuM kAraNa kaDA che e teA kema banI zake ?'' dhananA athIne te mATe bhagavavA paDatA zIta ane tApa duSkara lAgatA nathI. teja HH
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 rIte A saMsArathI je bhava virakata hoya ane jene tatvanI rUcI hoya tene tapanA kaSTa duSkara lAgatA nathI. paisA kamAvA mATe paradeza kheDe che. aneka takalIpha paNa veThe che. ghaNAnA kaDavA vacane paNa sAMbhaLe che chatAM tene tenuM kaSTa lAgatuM nathI. tyAM sudhI mane tRSAnA pariSahe paNa kaTarUpa lAgatA nathI. kAraNa ke tene artha prAtimAM mIThAza che. te ja rIte jJAnasAramAM upAdhyAya zrI yazovijaya mahArAja pharamAve che : sadupAyapravRttAnAmupeya madhuratvataH / zAninAM nityamAnandavRddhireva tapasvinAm / / eTale ke : upeyamAM jene mIThAza hoya tene upAyamAM kaSTa lAgatAM nathI. mokSanA artha mokSa upeyanI atyaMta mIThAza hovAthI tevA jJAnI evA tapAvIne tapazcayImAM ekAMta AnaMdanI vRddhi hoya che. mekSanI mIThAza tene bahu lAge che. te jANe che ke tapathI karma khapI mokSa maLavAnA che, tethI tene te karmakSayane AtmAmAM AnaMda thAya che. tadeva hi tapaH kArya durdhyAna yatra nobhavet / ye na yogA na hIyante kSIyantenendriyANica // tapa teja karavuM joIe jemAM durgAna na thAya. jenAthI cogonI zakti haNAyI na jAya, Idra kSINa na thaI jAya e rIte tapa karavuM joIe. tapasya pachI paNa zarIra dharma sAdhanamAM upayogI na rahe tevuM tapa na hoya. nahiMtara dhama niMdAya. tapa karyA pachI paNa zarIrarUpI sAdhanathI kAma levAnuM che. sAdhanA hajI bAkI
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. mATe ja yogo na haNAya IdriyenI zakti kSINa na thAya tevI rIte tapa karavuM joIe. evI tapazcaryA ne hevI joIe ke rAtanA tAra gaNavA paDe, ane savAra thavAnI ane pAraNuM karavAnI AturatA thAya. mULaguNa tathA uttaraguNanI siddhi ke zuddhi mATe niraMtara tapa karavuM joIe. nirAzaMsa paNe, saMsAranA phaLanI Asakita vagara tapAtA tapanuM phaLa mokSa che. tapa kala5vRkSa che. tenuM phaLa mokSa che. tapazcaryAthI samatAnI vRddhi thavI joIe, IcchA nirodha thavuM joIe. eTale ja IcchA nirodhane tapa kahevAmAM Ave che. aMdaranI padagalika IcchA maravI joIe. AmAmAM samatAnI chaLa uDavI joIe. aMdaranI IcchA ane vAsanAnI ThAMThaDI nIkaLavI jAIe. - ' nijaguNamAM ramaNatA karate AtmA teja tapa che. nijaguSyamAM ramaNatA kayAre hoya? pariNatimAM samatA hoya tyAre. pariNatimAM samatA mATe IcachA nirodha hAya. A AtmA te ja tapa che. ema kahI zakAya. nijaguNamAM akhaMDa upayoga raheto hoya te AtmA tapa che. tene tapanA kaSTa, kaSTa lAgatA nathI. AvuM tapa samatA rAkhI AdaravuM joIe. tethI ekAMte nirjarA thAya che ane pariNAme mokSa thAya che. AvuM tapa tapI, nijarane lAbha pAmI, mokSapada pAme eja bhAvanA.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 "tapama na karaMti je tava saMjamaMca, te tulla pANi pAyANuM ! purisA sama parisANuM, avarsI pesaNuM muviti | jIvamAtra sadAkALane mATe sukhane vAMchuka hoya che kIDIthI mAMDI kuMjara sudhInAM, maMkeDAthI mAMDI mAnava sudhInAM, kaI jIvane duHkha pasaMda nathI. evuM sukha pAchuM jIvane sthira zAzvata akhaMDa joIe che te sukha kayAre male ? jyAre jIvane kamabhAra e che thAya jIva haLukamI thAya. tyAre saMsArika sukhanI paraMparAne pAme che. jyAre kSINa kamI thAya. niHkarmA thAya tyAre anaMtA avyAbAdha sukhane pAme che. haLukamI thavAnAM rastA kayA? be rastA che (1) udayamAM AvelAM karmone samabhAve hAyaya karyA vinA, ArtadhyAna karyA vinA jogavI levAya. jethI vipAkamAM udaya pAmelAM karmo bhagavAI jAya. ane navA karmo na baMdhAya. (2) udayamAM na AvelAM karmone udIraNA karIne udayamAM lAvIne bhegavavA paDe A ja mokSe pahoMcavAno sIdhe-saraLa mArga che. jIvana paribhramaNa anAdikALathI cAlu che. karmabaMdhana paNa anAdithI satata cAlu ja che. tethI evAM A karmanA pAMjarAmAMthI chuTavAne ekameva aditiya uyAya hoya te te tapadharma che je anukuLatA pAmIne paNa tapa saMyama dharmanuM ArAdhana karatAM nathI. te tulya pANi eTale zarIra hAtha-paga sarakhAM hoya evAM puruSanAM dAsapaNane pAme che. saMsAramAM najara karo. jyAM zeTha ne munima che sAheba ane kalArka che tyAM zeTha
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 ne sunima baMnene zarIra sarIkhAM hoya che. baMne manuSya ja che. hAthapaga sarakhAM chatAM A uMca nIcane mAlika nokarane bheda zA mATe? kayAreka te zeTha karatAM munimanI hoMziyArI vadhAre hoya che saMpUrNa dhaMdhAnuM saMcAlana munima menejara karato hovA chatAM te nekara kema? ne bIje mAlika kema ? tene javAba che "na karaMti je tava saMja maMca"--jeo dulabha mAnavabhava devagurUdhamanI sarva sAmagrIne pAmIne tapadhama AcaratAM nathI. teone bIjAnuM dAsatva karavuM paDe che. tethI ja mahApuruSe kahe che ke jIvatuM chAe tArAM AtmAnuM damana kara, tapa saMyama vaDe Atmadamana kara, athavA to bIjAo vaDe vadha. baMdhanathI, dukhethI dabAvavA tuM taiyAra rahe. tapadharmanuM AcaraNa vecchAe AnaMdapUrvaka karavAthI ja jIvane paravazatAnAM duHkhamAMthI mukti maLI zake che jIvanAM anAdinAM saMsAranuM kAraNa jIvanI kama bhegavavAnI rItamAM rahelI khAmImAM che jIva zuM kare che? "mUlaDe zeDo ne bhAI vyAjaDe ghaNe re" mUla kaja mUlakamanI apekSAe jIve ghaNIvAra karmanI utkRSTa sthitIne apAvI che chatAM jIvane saMsArakSaya kema nA thayo? kAraNa ? jIva karmanAM vipAkabaLe je duHkha AvI paDatAM hoya che. tyAre ArtadhyAna karIne navAM vizeSa karmo bAMdhe che. tethI ja jIvana saMsAra akhaMDita cAlu che jIvato pite anata avyAbAdha sukhane svAmi che tethI sadA tene samAdhinI IrachA-vAMchA hoya che.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 sama + Adhi-mAnasika duHkhanuM zamana te samAdhi. tethI vIra paramAtmAe cAra prakAranI samAdhinAM sthAnake batAvyAM che. (1) vinaya samAdhi (2) zrutasamAdhi (3) cAra samAdhi (4) tapasamAdhi tapa e kaleza rUpa nathI. samadhirUpa che paNa kayAre ? je tapa A lokana sukhanI irachA vinA karAya, paralekanAM sukhanI vAMchA vinA karAya. koIpaNa prakAranI kitI mAna pratiSThA zabdAdi viSayanI AzaMsA vinA karAya. phakata ni jarAnAM dhyeyathI te te tapa nizcitapa samAdhirUpa thAya che. tapa e rasA. a Na rUpa hevAthI tenuM sevana karanArAone pazyanuM pAlana karavuM paDe che. tapanuM thAya che samatA tapAvIne kAMdha AvavAnI zakyatAo ghaNI hoya che. kAraNa zarIra zramita thavAthI nimitta maLatAM kaSAya bhabhUkI uThe. paraMtu e tapasvI je samatApUrvaka tapa kare te tenAM tapamAM cAra cAMda lAgI jAya. brA ke abhyatara evAM kaI paNa tapadharmanAM pAlana vinAM Aja sudhI kaI me gayuM nathI. jatuM nathI. javAnuM nathI kAraNa prajajavalita agninI bhaThThImAM tapAvyA vinA suvarNa kayAre paNa zuddha thatuM nathI. temaja tArUpI agnimAM AtmAne tapAvyA vinA karmonAM thara haTatAM nathI. te zuM ApaNAM jIve hajI sudhI tadhirmanuM ArAdhana karyuM ja nathI ? ghaNuM ghaNIvAra sarve prakAranAM tapa ja AcaryA che. paraMtu bhUla thaI. je vidhipUrvaka tapanI ArAdhanA karavAnI che te vidhi na sacavAye. ane je
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 AzaMsA niyANa vinA tapa karavAne, te tapanI pAchaLa jIve koIne koI AzA rAkhI. tethI ja ta5 dharmanAM sevananI saphaLatA prApta na thaI tapasvIe keIpaNa prakAranI AzaMsA, dravyalAbhanI, kItinI mAna-pratiSThAnI, digalika viSayonI AzaMsA na rakhAya. kAraNa AzaMsA karavAthI tapanAM phaLanI maryAdA badalAI jAya che. tapasvIe tapAcaraNa karatI veLAe niyANune paNa prayatnapUrvaka tyAga kara joIe. parabhavamAM deva Indra cakravati vAsudeva. vi.nI padavI vAMchavI te niyANuM kahevAya. niyANuM karavAthI jIva niyANa mujabanAM ja phaLa meLave che paraMtu tapadhamanAM vAstavika phaLane meLavI zakto nathI. draupadInAM jIve sukumAlikAnAM bhave tape dharmanuM utkaTa ArAdhana karyuM hatuM. paraMtu gurU AjJA virUddha ja smazAnamAM AtApanA levA gaI tethI evAM nimitto upara tenI daSTi gaI jethI tene pitAne evI IcchA thaI AvI jethI draupadInAM bhAvamAM pAMca bhartAranI prApti thaI. tapathanA niyA kare tathA nathI. brahmadatta cakravatInAM jIve potAnA pUrvabhavamAM munipaNamAM mAsakSamaNunAM pAraNe mAsakSamaNa jevI utkRSTa tapazcaryA karI hatI. paraMtu aMtasamaye sanatakumAra cavartinA strIratananAM vALane sparza thavA mAtrathI tenuM mana calita thavAthI te jIve niyANAne Azraya lIdho. tapanAM phaLasvarUpa niyANa mujaba phaLa te maLyuM. cakravatipaNuM-sIrananI.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 prApti thaI paraMtu aMte te strIratna ane tIvra viSayasakitanAM pAye sAtamI narakanuM zaraNuM levu paDayuM. vasudevanA jIve naMdiSaNanA bhavamAM kevuM saMyamapAlana? keTalI kaThora tapasyA? kevI sevA-vinaya vaiyAvacca karyA hatA. khuda devakamAM naMdiSaNanAM tapanI vaiyAvacca guNanI prazaMsA thaI hatI. ane parikSA karavA AvanAra devanI parIkSAmAMthI naMdiSeNa sAMge pAMga pAra utaryA hatAM. evA paNa mahAmunine bhUlAvAmAM nAkhyA ane aMta samaye IcchA thaI AvI ke je tapAcaraNa meM karyuM che tenuM je kaI paNa phaLa heya te AvatA bhave huM strI vallabha thAuM tyAM ja temanA kaThora tapanuM lIlAma thaI gayuM. vasudevanAM bhAvamAM 70 hajAra strIone bhartAra atyaMta strI vallabha banyA. paraMtu muktirUpI strI to dUra ja rahI tevI ja rIte tapanI - AcaraNa veLAe mAyAzalyane tyAga paNa Avazyaka che. "tapa kIdhe mAyA karI mitrazuM rAkhyo re bheda. malli jinesara jANaje, te pAmyA strI veda re" phakta mitrathI pitAne AgaLa vadhavAnAM bhAvamAMthI, janmelI IcchAthI, pite ugratapasvI kahevaDAvavAnAM bhAvamAMthI te AtmAe mitro sAthe mAyAnuM AcaraNa karyuM ane phaLa je anaMtakALe bane tevuM Azcarya sarjAyuM. tadharmanA pasAyathI traNulokanAM nAtha. svarUpa arihaMtapaNAne pAmyA. paraMtu mAyAnA phaLa svarUpa strIveda paNa pAmyA. A mAyAzalyanAM ja pApe lakSmaNa sAThavIe
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 ati utkRSTa tapanuM sAMgeApAMga pAlana karatAM tenuM manAvAMchita : siddha na thayu. ane aphATa bhavapara MparA anekAneka duHkhAnA bhAjana te AtmAne thavu paDyu. tapasvI AtmAne mithyAtvazalyane paNa tyAga hAvA joI e. A mithyAtva zalyanA kAraNe ja sAITha hajAra varSonAM tAmalItApasanAM. uchyAtiugra tapa chatAM phaLaprApti uttama nA thai. tApasapaNAmAM tAmalie sAIThe hunara varSa chaThThanAM pAraNe chachUMtu tapa karyuM. paraMtu janadhanA paricaya - na heAvAthI, jIvadayAnuM vAstavika svarUpa na jANavAne kAraNe te pAraNe lAvelI zikSA nadImAM ekavIsa (21) vAra dhAI nAMkhatA. te vakhate tene khyAla na hatA ke zuddhAzaya chatAM temAM kAcApANInAM jIvonI hiMsA thatI hatI. tethI je ugra tapanAM prabhAve samakI evA sAtathI ATha (7thI 8) jIvA mAkSe jaI zake. tevAM tapanAM phaLamAM mithyAtvazalya nAMnA kAraNe tAmalitApasane phakata devagati- indrAsananI prApti thaI. siddhacakranAM yaMtramAM vicAra karatAM tapapada pachI. sIdhuM siddhapada batAvyuM che tapArAdhananuM pariNAma siddhapaNuM, sakala kama kSaya, sakalamala kSaya khatAvyuM che. darzana padathI ArAghAyelI dhama yAtrAmAM cothA tabakake tapamAM pravezI. jIvAtmAne DAyarekaTa siddhapade sthApe che. AvAM A tapapadmanA e mukhya bhedo che. 1 khAdyutapa 2 abhya taratapa anenA cha cha prakAra paDe che.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 1 bAtapa anazana unedarI vRtti saMkSepa rasatyAga kAyasaMlInatA abhyatara tapanAM cha prakAra-prAyazcita vinaya vaiyAvacce svAdhyAya dhyAna kAryotsarga, tapanI yAtrA aNasaNathI AraMbhAya che anazana-na azana Iti anazana-AvuM nahIM te upavAsa vigere tapazcaryAne anazana kahevAya che. uNodarI udarane uNuM-khAlI rAkhavuM ke jenAthI bhUkhyAM na rahevAya. zarIrane bhADuM ApyA vinA na cAle tevAM jIva paNa dharmamArgamAM TakI rahe tevA udezathI kareNApradhAna jina dharmamAM tapane A bIjo prakAra dekhADyo che. A tapa sahele chatAM kaThina che. kAraNa mana bhAvatAM bhajanane rasathALa pIrasAye heya tevA samaye vadhAre vaparAI jAya tenA badale tene kaMTrola kara, sAme AhAranI upalabdhi chatAM bhUkhyA rahevuM. te ghaNo ja manane kAbU darzAve che. te pratizrote taravAM rUpa hovAthI tarUpa dharma che. A udarI tapanuM ArAdhana te sarve ja sukhapUrvaka karI zake. sadAkALa karI zake ane tene lAla keTalo moTe ? save rogonuM mULa heya te AhAra saMjJA-paTane ati AhAra vi. che. te AhAra zarIranI pacAvavAnI zakti ane AhAranI bhUkha karatAM ochuM khAvuM te atyuttama e tapane prakAra kahevAya. kahevata che ke, "kama khAnA, gama khAnA, nama jAnA."
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 vruttisaMkSepa :-bhUkha lAge ane sAme AvelA AhArane jIva ArAgI le, teA kAMI vAMdhA nathI. paraMtu lUlIbAI jIbhaDI vRttione uzkere che, SaDarasa bharapUra bheAjana joI e. khATu joIe tIkhu tamatamatu... joIe. kayAreka mIThuM joI e, athANAM-caTaNI joIe. A prakAranI vRttienA uzkerATa upara kAbU meLavavA te kaSTasAdhya hAvAthI taparUpa che tethI je rAja dhAraNA karavAmAM Ave ke Aje mAre ATalAMja dravyeA vAparavAM, te teTalAMja pramANamAM vRttie sa MtulIta rahe che ane tethI manamAM, jIvanamAM teTalI zAMti male. tethIja ApaNAM tapanA mahAna prakAra che. rasatyAga :-vigaI vagere rasAnA tyAga karave. te AyaMbila tenA utkRSTa prakAra che. kAraNu keAINa prakAranAM maracAM vaghAra vigerenAM sa'skAra vinAnuM sAduM bheAjana phakta AhAra sajJAnI tRpti mATe zarIrane bhADu khApavArUpa vAparavuM, jethI AMtaramAgha badhA ukaLATa zamI naya che. kAraNa judA judA prakAranA rasathI judI judI vRttie vigere uzkerAya che. jyAre sAdA sAttvika AhArathI sava vRttionuM zamana thAya. ArAdhanAmAM vizeSa AnaMda utsAha jema pragaTe che. kAyalezaH-zarIrane kasavu kaSTa Apavu. sAdhu mahAtmAA je vidvAra-aAcAdi sahe che. te tathA pUrvakALamAM je AtApanA vigere letAM hatAM. te sava A prakAranAM tapamAM Ave zarIra e ArAdhanAnuM sAdhana heAvAthI, tema samajIne
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 tene piSaNa jarUra ApavAnuM che. paraMtu tene paMpALavAnuM zaNagAravAnuM nathI. ulaTuM samaye (2) zarIranI mUccha ghaTADavA mATe, bhaviSyamAM acAnaka AvI paDanArA upasargo vakhate sthiratA TakI rahe, tenI tAlIma meLavavAmAM uddezyathI zarIrane kaSTa ApavuM te tapa ja che. salinatA -IndriyonAM ghaDAone jematema na deDA. vatA tene ropavI rAkhavA temaja kaSAyane rodha kare. te saMsInatarUpa mahAtapa che. atyaMtara tapamAM prathama prakAra prAyazcita che. chadamathatA rAga-dveSane vaza jIvathI ghaNI bhUlo thAya che. ghaNAM de sevAya che tenuM niHzalyabhAve guru pAse nivedana tene pazcAtApa te duSkara evo prAyazcita tapane prakAra che. koka jIvane pRthvI para rahelAM sarva parvate suvarNa banIne tenI mAlikInAM banI jAya. tenuM te jIva dAna karI de te paNa teTalAM dAnathI paNa tenAM eka divasanAM pApanuM prAyazcita je guru bhagavaMta AgaLa nikhAlasa bhAve nivedana na kare te thatuM nathI. te ja kAraNe atyaMtaramAM prathama naMbara prAyazcitane Ave che. prAyazcita yogya gItArtha gurunI pAse ja levAya ane e lekhA budhe pahoMcADyA bAda prayatnapUrvaka vAraMvAra tevAM pAponuM sevana na karavA tarapha lakSa rAkhavuM joIe. (2) vinaya -sarva guNenuM mULa, sarva guNa ratnanI khANa je kaI heya te te vinaya che. eTaluM ja nahIM,
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 vinaya e dharmanuM mULa che. vinayathI ja vidyA phaLe che. (maLe che) vinayathI bairI paNa vaza thAya che. e vinaya pitAnAM svArtha pati mATe nahIM, paraMtu guNanAM bahumAna pUrvakano je karavAmAM Ave to tenAthI na dhArelI asAdhAraNa siddhio jIva meLavI zake che. pU. umAsvAtijI ma. pharamAve che ke "na tathA sumahAdhyapi, vastrAbharIlaMkRta bhAti ! zratazIlamUla niko, vinItavina yathA bhAti | mAnavI mUlyavAna vastrAlaMkArothI je zobhAne pAmI zakato nathI. je vinaya guNathI zobhe che. kuLa-rUpa vacana yauvana vibhava ezvaryAdithI saMpanna manuSya paNa je vinaya ane prathamathI vihina hoya te te nirjala nadInI jema zobhAne pAmato nathI. eTalA mATe sarva kalyANanuM bhAjana vinayaguNa kahe che. gurujanenAM daza prakAre vinaya karavAthI jIvanamAM guNa gariSThatA Ave che. badhA guNe vinayane Adhina che. vinaya te ja karI zake je namrazIla hoya. je namra bane te sarva guNa saMpanna bane che te ja kAraNe mahApurUSAe atyaMtara tapamAM vinayane dvitiya sthAna ApyuM che. vaiyAvacca -AcArya-upAdhyAya tapasvI nUtana dikSita dvAna gaNa-kula-saMgha vi. sarve maiyAvaccenAM bhAjana che. bhaktinAM pAtra che. ane zrI vIra paramAtmA kahe che. (zrI bhagavati sUtramAM]
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 "je gilANuM paDivAIsa mAm paDivAI" [zrI bhagavati sUtra] je glAna sAdhune tyAge che sevA karatuM nathI te mane paNa tyAge che samabhAvapUrvaka, bahumAna-AdarapUrvaka vaiyAvacca karavuM e kaNa mAdhya hevAthI tene samAveza tapa gharmanAM atyaMtara prakAramAM thayuM che kahyuM che ke sevA dharmo ati gahane, ginAmapi agamyaH" haiyAvaccane apratipAti, guNa kahyo che. bIjAM badhAM karelAM tapanuM dharmonuM phaLa cAlyuM jAya che. paraMtu maiyAvaccanuM phaLa naSTa thatuM nathI. meTA mahaMtanI cAkarI saiyara merI niSphaLa kadI nava heya." muni paNe nAma vinamI karyA saiyara merI, kSaNamAM khecara rAya re. saheje saluNe mAre devamAM nagIne mAre ... zrI AdinAthadAdAnI sevA-bhakti karavAthI namivinami ghara mAraphata vighAgharendra banI zakayA hatA. nA'sti svAdhyAya samo tapaH / svAdhyAya jevo ke tapa nathI. sva-AtmAne adhyAya vicAraNuM, svanuM dhyAna svamAM linatA ramatA e te svAdhyAyanI siddhi che. svAdhyAyanAM vAcana pRcchanA parAvartana anuprekSA dharmakathA vi. prakAra paDe che svAdhyAyathI ekAgratAnI prApti thAya che. saMkalpa-vikalpa nAza pAmIne navuM navuM jANavA maLe che. vairAgyanI puSTi thAya che IcchAono nirodha-je mULa tapanI vyAkhyA che te sva dayAyane
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 sahaja zakya bane che ane bIjA AnaMda-sukhanA prakAre kSaNika che. duHkha paraMparaka che jyAre jJAnamagnatA-svAdhyAyane AnaMda ke hoya che. jJAnamagnasya yadharma tadvaktu naiva zakyateH / nopameya priyAzleSe nIpi tanandanadravai / / bIjA badhA sukhe te kSaNika, bhayathI bharapUra ane parAvalaMbI heya che. jyAre svAdhyAya vaDe prApta thatuM prazamarasa janya Amika sukha kevuM hoya che? nitya TakI rahenAruM, bhaya rahita AtmAmAM ja rahevuM ane keI AzA apekSA-avalaMbana vinAnuM hovAthI evA sukhane prIyAnA AzleSathI meLavatAM sukha karatAM paNa ati uttama keTInuM gaNavAmAM AvyuM che. svAdhyAya e sAdhunAne prANa che. te vairAgya Taka muzkela hoya che tethI ja mahApuruSe kahe che. 'jo niccakAla tavasa jamujjao navikarei sjaay| alasa suhasIlajaNa nA vi ta Thavii sAhupaeM / je puNyAtmA sAdhu nitya navanavA ugratapanuM ArAdhanA karato hoya chatAM je te svAdhyAya pravRttithI rahita hoya to tevA tapasvI chatAM ALasu sukhazIliAne mahApuruSo sAdhupadamAM sthApana karatA nathI. svAdhyAyathI kSaNe kSaNe je vairAgya, bhAdraka, je pazcAtApa vigere thAya tethI jIva ze.kabaMdha karma nija sAdhI zakato hovAthI tene atyaMtara tapamAM sthAna maLyuM che.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra dhyAna je bhavyAtmA prAyazcita-vinaya-vaiyAvaccavAdhyAyamAM pravRtta rahe che. teja bhUmikAne adhikArI banI zake che jene gurujanene vinaya vaiyAvaca athavA pitAnI sthitine anukula bhaNavA-gaNavA karatAM (adhika) vizeSa rasa dhyAnamAM hoya. te kyAre paNa sAcAM thAnane pAmI zakatuM nathI kAraNa ke dAdarAnAM eka eka pagathiyA nIcethI caDanAre ja upara pahoMcI zake che. dayAnanAM vividha prakAro heya che. paramAtmAnuM dhyAna-siddha paramAtmAnuM (bhagavaMtenuM dhyAna-tethI AgaLa vadhatAM potAnA AtmAne ja paramAtmA svarUpa gaNIne AtmadhyAna evAM dhyAnamAM prakAre hoya che. gurUjanonAM kupAziSa, temanuM mArgadarzana ane atyaMtara tapanAM bIjA prakAranAM sevana vinA dhyAnanI bhUmikA prApta thavI muzkela hoya che. pradhAnanAM prakAromAM dhama dhyAna-zukaladhyAna manAya che. dharmadhyAnamAMthI ja zukala dhyAnamAM javAya che. kAryotsarga kAyAne utsarga-kAyAne tyAga tenA mamatvabhAvane tyAga te mahAtapa che. samaya Ave jIva putra-putrI, patni-parivAra, dhana-saMpatti tyAgI zake che. kAraNa ke jIvane zarIra vahAluM che evA najadIkanAM chatAM bevaphA mitranI maitrIno tyAga kare te uttama tapa che. "aba calo saMga hamAre, kAyA, aba calo saMga hamAre." maraNa pathArIe paDelo keI bhavyAtmA pitAnI kAyA AjIvana ghaNuM ja sAcavI che, paMpALI-pALIpoSI che, zaNagArI che. tene kahe che huM kAyA ! have mAre
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 parabhavamAM javAnuM TANuM AvI gayuM che tethI tuM paNa mane ghaNI vahAlI hovAthI mArI sAthe ja cAla. te kAraNa meM jIva saMhAre, bele juka apAre - cerI kara paranArI sevI, pApa parigraha dhAre che kAyA......... mArI vahAlI kAyA, tArA mATe meM zuM zuM karyuM? keTalAM na karavAnAM kAryo-kRtya-akRtyano vicAra karyA vinA karyA, tArI vasthatA-puSTatA, Arogya mATe meM ghaNAye jIvane saMhAra karyo, ane ghaNAnI sAthe juThA vyavahAra karyA. eTaluM ja nahIM, pUnya paravAratA jyAre khAvAnAM sAMsA paDyA. bhAre corI karIne paNa udarapoSaNa karyuM ne zarIranAM sukha mATe ja nija para nArIne bheda rAkhyA vinA paranArInuM sevana paNa bharapUra karyuM ane kAyAnI sukhazIlatA piSavA mATe ja pApanAM DhagalAM khaDakIne parigraha bhego karyo tethI te vhAlI kAyA ? have tuM paNa te yAda karIne mane cheDatI nahIM, mArI sAthe ja cAla. paTa AbhUSaNa suMdhA sUA, azanapAna nitya nyAre" pheradina SaTarasa teo suMdara te saba mala kara DAre....kAyA.. e mArI pyArI kAyA...tane zaNagAravA-tArI suMdaratAmAM vadhAro karavA navAM navAM kapaDAM ane AbhUSaNe tane paherAvyAM attara-tela-kulela-gulAla-kezara-caMdana lagAvIne tArI bhakti karI ane rojerojanAM nitya navAM ana pakavAna tArI sevAmAM hAjara karyA. kAraNa rAjanuM eka ja dhAna-eka ja zAka te tane bhAvatuM ane phAvatuM na hatuM. bahu suMdara kAyA ? tArI keTalI sAra saMbhALa
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 rAkhI, savAranuM rAMdheluM tane sAMje na cAle, vAraMvAra tArI TesTa badalAya. te sarva meM piSyA, paraMtu tuM te kevI naphaTa-nakAmI che ke meM ApeluM suMdara te taratamAMja asuMdara karI nAkhyuM. AhArane malamAM-ThalamAM palaTAvavAne tAro svabhAva te cheDo nahIM. kharekhara tuM hAlatuMcAlatuM saMDAsa ja che chatAM paNa te hAlI kAyA? tuM mArI sAthe cAla. "jIva suNe ya rIta anAri, kahAM kahata vAraMvAra meM na caluMgI tere saMga cetana, pApa pUnya de lAre." kAyA... ATaATalI vinavaNIonA javAbamAM bevaphA kamajAta evI kAyA javAba zuM Ape che? he jIva...te mArA mATe bhale je karyu hoya te, tethI huM kAMI mAro svabhAva tyAgavAnI nathI. huM to mArI rIte ja vartavAnI, huM hajI sudhI rAjA-mahArAjA cakavatI ke tIrtha kare keInI sAthe parabhavamAM gaI nathI ne javAnI paNa nathI. he cetana ! tArAM saMgAthe te te pote AcarelA pApa ane pUnya ja parabhavamAM sAthe AvavAnA che tethI mahApurUSa AvI kAyAnAM mamatvatyAga sAthe kAyotsarga tapane Azraya kare che ane tenAM abhyAsathI ja samaya Ave tyAre gajasukumAla. metAraja-jhAMjharIyA munivara ke baMdhaka trASinI jema samatA jALavIne pitAnuM aMtima lakSa siddha kare che. tapanI yAtrA anazanathI AraMbhAya che ane dehamamatvanAM bhAgamAM pUrNatAne pAme che. anazana tapa kAyAne
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 kuza kare che ane kAryotsarga kAyAnAM mamatvane teDe che. - A atyaMtara tapa ekamekane pUraka che chatAM atyaMta tapanI mahattA vizeSa kare che. tapadharmane pitAnA nizcita mokSa jANanArA tIrthaMkara paramAtmAo paNa avazya Acare che. mali nemi pAsa Adi ahama khAsa. karI eka upavAsa. vAsupUjya suvAsa. zeSa chaThTha suvilAsa kevaLa jJAna basa, kare vANI prakAza, jema ajJAna nAsa. AvAM A mahAbhalA tapAdhamane jIvamAtra AzaMsA prazaMsA niyANA rahitapaNe karmakSayanI buddhie ArAdhIne ekSapadane pAme e ja maMgala kAmanA........
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. upasaMhAra nA A rIte nava pada e jaina dharmane sAra che. jaina zAsanamAM Atma kalyANa mATe ghaNAM AlaMbane kahyA che. temAM mukhya AlaMbana nava pada che. vega asaMkhya je jina kahyA, navapada mukhya te jANe re eha taNe avalaMbane, Atama dhyAna pramANe che. navapadanI ArAdhanAthI svarUpa ramaNutA ane AtmAnuM kalyANa thAya che. ArAdhanA te suMdara rIte thAya che. paraMtu, tenA saMskAra jIvanamAM kAyama rahevA joIe. navapadanI oLI purI thatAM ja vibhAva sAMbhare te ThIka nathI. roja DuM ghaNuM ArAdhana karavuM joIe. roja AyaMbIla na thAya te samajI zakAya. paraMtu eALImAM roja 20 mALA pherave che tema ja mALA te pheravavI joIe, ane anAdinI kuTeve para kApa muka joIe. navapadanI ArAdhanA te aharniza karavI joIe. anAdinI kuTeva para aMkuza ane kApa mukave joIe. badhuM karavA pAchaLa anAdinI kucAla choDavAnI che. tema thAya te ekAMte AtmakalyANa thAya che.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
_