Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ISSN 2454-3705 zratasAgara| zrutasAgara SHRUTSAGAR (MONTHLY) April-2016, Volume :02, Issue : 11, Annual Subscription Rs. 150/- Price Per copy Rs. 15/ EDITOR: Hiren Kishorbhai Doshi zrI (1pIgarIya zramaNa saMmelI FAR-2012, AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zramaNa saMmelananI eka jhalaka, pAlItANA For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrutasAgara www.kobatirth.org (AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra zrutasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) varSa-2, aMka-11, kula aMka-23, apraila-2016 Year-2, Issue-11, Total Issue-23, April-2016 vArSika sadasyatA zulka- ru. 150/- Yearly Subscription - Rs.150/Issue per Copy Rs. 15/ aMka zulka - ru. 15/ AzIrvAda phra rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka * saha saMpAdaka hirena kizorabhAI dozI mahAvIra DaoN. uttamasiMha evaM jJAnamaMdira parivAra 15 apraila, 2016, vi. saM. 2072, caitra sudi-9 jaina ArAdhanA amRtaM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tu vidyA ISSN 2454-3705 kendra, * saMpAdana nirdezaka zrI gajendrabhAI paDhiyAra For Private and Personal Use Only prakAzaka AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira (jaina va prAcyavidyA zodha-saMsthAna evaM granthAlaya) zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 phaiksa : (079) 23276249, vaoNTsa-epa 7575001081 Website : www.kobatirth.org Email : gyanmandir@kobatirth.org
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anakrama 1 saMpAdakIya DaoN. uttamasiMha 2 zuru Au.zrI. visaa||22200 4 3 Beyond Doubt Acharya Padmasagarsuri 6 4 JAINA ART OF ELLORA UNIQUE JAINA HERITAGE Prof. Maruti Nandan Tiwari 8 5 zrI lakSmIsAgarasUri rAsa munizrI suyazacaMdravijayajI 15 6 samAcAra sAra gajendra paDhiyAra prAptisthAna : AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara, haoNTala herITez2a kI galI meM, pAlaDI, ahamadAbAda - 380007 phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMpAdakIya Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DaoN. uttamasiMha bhagavAna mahAvIra ke janmakalyANaka kI hArdika zubhakAmanAoM ke sAtha zrutasAgara kA yaha nUtana aMka Apake karakamaloM meM sAdara samarpita hai| isa aMka meM guruvANI zIrSaka ke tahata AcAryadeva zrI buddhisAgarasUrIzvarajI ma.sA. kA lekha prakAzita kiyA jA rahA hai jisameM karmayoga kA sundara varNana karate hue kahA gayA hai ki 'AtmajJAna arthAt jJAnayoga, samyakatva arthAt zuddha viveka pragaTa hone ke bAda gRhastha va sAdhu svakIya adhikAra anusAra karma karate hue bhI antara se alipta rahatA hai aura aisI jJAnadazA meM AtmajJAnI ko karmabandha nahIM hotA / dvitIya lekha rASTrasaMta AcArya bhagavaMta zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke pravacanAMzoM kI pustaka 'Beyond Doubt' se kramabaddha zreNI ke tahata saMkalita kiyA gayA hai tathA tRtIya lekha ke tahata prasiddha purAtattvavettA pro. mArutInandana tivArI jI kA gaveSaNAtmaka lekha 'Jain Art of Elora Unique Jaina Heritage' prakAzita kiyA jA rahA hai| aprakAzita kRti prakAzana yojanA ke tahata isa aMka meM pU. munizrI suyazacandravijayajI ma.sA dvArA saMpAdita va saMzodhita zrI lakSmIsAgarasUri rAsa nAmaka prAcIna kRti prakAzita kI jA rahI hai| mArugurjara bhASA meM nibaddha isa aitihAsika kRti meM AcArya zrI vijayalakSmIsUrijI ma.sA. kA jIvanacaritra bahuta hI sundara, sarala aura jJeyarUpa meM varNita kiyA gayA hai| isake sAtha hI samAcAra sAra ke tahata tIrthAdhirAja zrI zatruMjayatIrtha kI dhanya dharA para nizrAnAyaka rASTrasaMta pa.pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma.sA. Adi kI nizrA meM zAsanonnati va zrIsaMgha ke vartamAna praznoM ke sukhada samAdhAnakArI vizAla zramaNa sammelana viSayaka samAcAra prakAzita kiye jA rahe haiN| ina samAcAroM kA saMkala na paM. zrI gajendrabhAI paDhiyAra ne kiyA hai| AzA hai isa aMka meM saMkalita sAmagrI dvArA hamAre vAcaka lAbhAnvita hoMge va apane mahattvapUrNa sujhAvoM se avagata karAne kI kRpA kreNge| For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org guruvANI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI buddhisAgarasUrijI saMkalpathI karmabandha thAya che, saMkalpa vinA karmayogathI karmabandha thato nathI te darzAve che. karmApyAcarato-jJAturmuktibhAvo na hIyate / taMtra saMpano vadho, nIyate yatparavi 13211 adhyAtmasAra, AtmajJAnIne karma AcaratAM muktibhAva TaLato nathI. kAraNa ke karma karavAmAM saMkalpathI bandha che. karma viSe jo phalAdikano saMkalpa hoto nathI, to jJAnI karmayoga karato chato baMdhAto nathI. aneka jJAnIoe karmamAM saMkalpa vinA karma karyAM che ane mukti rUpa phala prApta karyuM che. jJAnIone potAnA adhikAra pramANe karmo karavAM paDe che. jJAnIo ane ajJAnIonAM bAhyathI samAna karma jaNAya che. AtmajJAnIo khAya che. pIve che, cAle che, hAle che, bole che. temaja ajJAnIo paNa khAya che, pIve che, bole che, cAle che ane anya kAryo kare che. AtmajJAnIo saMkalpa vinA karma kare che tethI ajJAnIonI peThe bAhyathI samAna karmavALA hovA chatAM karmathI (kriyAthI) baMdhAtA nathI. AtmajJAnIo dharmanI unnati vagerenAM sAtvika guNI karmo kare che paNa temAM te phalanI icchA vinA baMdhAtA nathI. nAma, rUpAdino adhyAsa jeone TaLI gayo che evA AtmajJAnIo karma kare che to paNa baMdhAtA nathI ane karma na kare to paNa baMdhAtA nathI. rajoguNI ane tamoguNI karmathI dUra rahIne jJAnIo sattvaguNa karmane kare che. AtmajJAnI zabdathI bhinna evuM AtmasvarUpa avabodhe che ane jJAna dRSTithI teno upayoga rAkhIne dhAvamAtAnI peThe vA jalamAM rahelA kamalanI peThe nirlepa rahIne bAhyathI karma karato hovAthI karma karato chato paNa akarma che. AtmajJAnI karma karatAM chatAM temAM potAnuM akartApaNuM tathA abhoktApaNuM dekhe che. je je bAhyanAM karmo che temAM saMkalpa rahita pravRtti thavAthI tathA karmamAM paNa potAno akarma rUpa pariNAma hovAthI jJAnI karma karato chato paNa akarmI che ema potAne dekhe che. AtmajJAnI akarma rUpa evA potAnAmAM zuddhadharma bhogarUpa vA muktirUpa karmaphaLane dekhe che. jJAnI aSTakarmathI bhinna akarma evA potAnA asaMkhyAta pradezomAM jJAnadarzananA zuddha paryAyono utpAda vyayarUpa karmane dekhe che. karmamAM karma dekhe che. aSTakarmane aSTakarma rUpe vA kriyArUpa karmane kriyA karmarUpapaNe dekhe che, ane karmathI bhinna evA potAnuM zuddha svarUpa che te akarma rUpa che tene akarmapaNe dekhe che. AtmajJAnI dravyArthika nayanI apekSAe akarma arthAt akriyArUpa potAno AtmA che tene akarma arthAt kriyArahita rUpe kharekhara For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 5 April-2016 dravyArthika nI apekSAe dekhe che. AtmajJAnI paryAyArthikanayanI apekSAe paryAyapara dRSTi deine potAnA AtmAne karmarUpa yAne utpAdavya kriyArUpa dekhe che. AtmAmAM ananta paryAyo che. samaye samaye AtmAnA paryAyomAM utpAdavyayarUpa kriyA-karma thayA kare che. utpAdavyayarUpa kriyA karmane jJAnI paryAyArthika nI apekSAe utpAdavyaya kriyA karmarUpe dekhe che. karmane karmarUpe dekhavAnI sApekSa zakti ane akarmane akarma rUpe dekhavAnI sApekSa naya zakti dharAvanAra tattvajJAnI arthAt AtmajJAnI che. AtmajJAnI dravyanI akriya arthAt akarma rUpa evA AtmAmAM paryAyArthiyanI apekSAe utpAdavyayarUpa kriyA arthAt karmane dekhe che. jJAnInI A pramANe bAhya ane antarathI dravya ane paryAyathI ema aneka sApekSananya yoge dRSTi pragaTavAthI te svAdhikAre karmane karato chato arthAt kAyAdi vaDe kAryone karato chato paNa saMkalpa (pariNAma) vinA baMdhAto nathI. A ja Azayane anusarIne bhagavadgItAnA nIcenA zlokano artha karavAmAM Ave to te syAdvAdajJAnanI puSTi artha thAya che. tathA ca "bhagavadgItAyAm" karmaNyakarma yaH pazyedakarmaNi ca karma yaH saddhiAn manuSyapusayu: karmavRt II33 adhyAtmasArati | AtmajJAnInI AvI karmayogamAM nirlepatA pravarte che. "kriyAe karma, pariNAme baMdha, ane upayoge dharma" o traNa bAbatano vicAra karavAmAM Ave to upayoga rahIne Atma dharmane sAdhato evo karma karanAra jJAnayogI pariNAma arthAt saMkalpa vinA karmathI baMdhAto nathI. caturtha guNasthAnakathI prAraMbhIne AtmajJAna arthAt jJAnajyogano prAdurbhAva thAya che. satva arthAt zuddha viveka pragaTya bAda gRhastha vA sAdhu potapotAnA adhikAra pramANe karma karato chato antarathI alipta rahe che. sukhamAM vA duHkhamAM, vipattiyonA prasaMgomAM, harSanA prasaMgomAM, zokanA prasaMgomAM, mitronA prasaMgomAM, zatruonA prasaMgomAM, gharamAM vA araNyamAM AtmajJAnI dravya -kSetra-kAlAdi anusAre karma karato chato baMdhAto nathI. AtmajJAna thavAthI bAhyanA zubhAzubha prasaMgomAM prasaMgopAta karAtA karmamAM ahaMvRttino jJAnIne abhAva hoya che. indriyo ane manane bAhya vastuomAM yojyA vinA AtmAno sahajAnanda anubhavAya eTale jANavuM ke AtmajJAnanI jhAMkhI kaMika potAnAmAM pragaTI che. potAnI AtmajJAna dazAno potAne khyAla Ave che te anyone rUpI vastuonI peThe dekhADI zakAya nahIM. AvI jJAnInI dazAmAM karmathI baMdhAvAnuM thAya nahIM. (Countinue...) For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Beyond Doubt Acharya Padmasagarsuri "taM ca pravrajitaM zrutvA dadhyau tdvaandhaavo'prH| api jAtu dravedadrihimAnI prjvledpi|| vanhiH zItaH sthiro vAyuH sambhavenna tu baandhvH| hArayediti papraccha lokAnazraddadhad bhRzam // " Agnibhuti was the second brother of Indrabhuti. When he heard that his elder brother had, become a disciple of Mahashramana Mahavira, he did not believe it to be truth and thought that his jealous opponents must have spread the rumour to trouble him, because his brother Indrabhuti was a renowned scholar. He thought, "Mountains may perish, snow may burn, fire may become cool, cool winds may be come motionless, but none in this world can ever defeat my brother." He began to beg of the people returning from the Samavasarana to tell him the truth. But when all the people, one by one, spoke the fact of Indrabhuti becoming the disciple of Lord Mahavira. Agnibhuti then thought that the winner in the competition must be a great magician, but he shall not be a prey to him. He said, "I shall at once go and defeat him in debate and free my brother from his clutches." He bowed to his family diety and started to go the Samavasarana, where Lord Mahavira had initiated the first Ganadhara, Indrabhuti Gautama. Along with him his five hundred disciples too came, but as soon as Agnibhuti reached the place of sermon, all his pride and anger seemed to be getting washed away. Only by spiritual practice and devotion one can enlighten oneself. But till date we have not been able to experience supreme bliss because without practice none can achieve anything. Edison had to experiment 33,000 times to invent the filament of the bulb. To invent a two inch filament (wire) of material existence, Edison had to do so many experiments, then for self-realization and to experience infinite bliss, one naturally has For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR April 2016 to put sincere do Sadhanal, Samayik2, Pratikraman3, Japa4, Tapa5, Dhyana6, Kayotsarga7, Swadhyaya8 etc. These are some of the many experiments one has to perform for self-realization. Maharishi Arvinda Gosha spent forty years in solitude and only then he was able to discover the internal bliss and happiness of the soul. But we worldly people desire eternal happiness and at the same time hanker after worldly pleasures. During the chaturmasa Seth Mafatlal of Ahmedabad once went to Bombay, He stayed in his friend's place who warned him that, in Bombay all merchants and businessmen charge double the price of the product. Hence whatever you buy always bargain and then buy. If a product is quoted for Rs.100/- you insist on purchasing it just for Rs.50/-? Mafatlal thanked the friend and said that he shall be careful. When Sethji went out shopping, the sky became cloudy and it began to rain. Mafatlalji went to a nearby fancy shop to buy an Umbrella. He picked up an umbrella and when the shop keeper said it cost Rs.81-, the Sethji asked him for Rs.4/- The shopkeeper was a Jain by faith and thought that the customer also belonged to Jaina faith and must have come from outstation to celebrate the Paryushan Parva. He thought it to be his duty to help his brother and so agreed to sell the umbrella for Rs.4/-. Then the Seth demanded it for Rs.2/-. The shopkeeper said, "Sir, if you are short of cash you may take the umbrella free of cost and I shall in return be credited with the Punya9 of Dana10. Seth Mafatlal was startled, but as per his friend's advice, asked the shopkeeper, "If you are prepared to give one umbrella free of cost than instead of one I'll take two umbrellas." Our intentions also are like that of the Sethji's. We desire spiritual happiness as well as sense pleasures. We hanker day and night after wealth and property and at the same time want God to favour us. (Countinue...) For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JAINA ART OF ELLORA UNIQUE JAINA HERITAGE Prof. Maruti Nandan Pd. Tiwari Ellora in Aurangabad district of Maharashatra has been the crown of Indian Art as well as Jaina Art in Maharashatra. With the advent of the Rashtrakuta power, the activity shifted to Elapura or Ellora, where at the end of Buddhist and Brahmanical caves, a series of five Jaina rock-cut caves (nos. 30-34) including monolithic temple known as the Chota-Kailasa (cave 30 on the model of the earlier Brahmanical Kailasa temple, cave 16. 8th century CE) were carved out. The Jaina caves of Ellora, belonging to Digambara sect occupy the northern horn of the Ellora ridge. They are found in various stages of completion and are datable to 9th-10th century CE. These caves are remarkable for the Jaina images of Tirthankaras or Jinas (mainly Parsvanatha-25 figures and Mahavira), Bahubali (about 20 figures) and Yaksas and Yaksis (mainly Kubera or Sarvanha or vanubhuti and Ambika). Now we shall discuss individual features of the caves and sculptural renderings thereof. The beautiful paintings and the rock-cut images reveal hugeness with dynamism and Santa-rasa in one iconic format. The motionless Tirthankaras in dhyana or kayotsarga-mudra represent acme of spirituality and peace, while ornate attendant and elegant yaksa-yaksi figures are vibrant on worldly plane. The Indra-sabha (cave 32), the earliest of the group, is a double storeyed south-facing excavation and it is the largest and the most important piece of rock-architecture forming a group rather than a single cave-temple. In front of the main two-storeyed cave is a courtyard containing a monolithic vimana with an elephant to its east in front and a manastambha of kumbha-mandit-kalasa type on the west showing figures of 1. Emeritus professor, Deptt. of History of Art Banaras Hindu University Varanasi 2. Ratan Parimoo and others (Editors), Ellora Caves : Sculpture and Architecture (Seminar Proceedings), New Delhi, 1988, pp. 230-54; Maruti Nandan Pd. Tiwari and Shanti Swaroop Sinha, Jaina Art and Aesthetics, New Delhi, 2011 - Relevant chapters. 3. K.R.Srinivasan, The Deccan - Rock cut Temple-chappter 18, Jaina Art and Architecture (Ed. A. Ghosh), Vol. I, Bhartiya Jnanpith, New Delhi, 1974, pp. 188-95 For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR April-2016 Yaksas. The courtyard is entered through a front screen-wall with a stunted gopura-entrance. The lateral walls of the entranced open court have two smaller excavations of the type of a pillared mandapa on one side and an unfinished gallery on the other. They contain images of Parsvanatha, Bahubali, Kubera, Ambika, Sumatinatha, Mahavira and other Tirthankaras. The figures of Parsvanatha and Bahubali are carved in two separate mandapas facing each other, which have some suggestion possibly of their common deep austerities and renunciation. Bahubali was not a Jina but merely a Kevalin and still he commanded deep respect like the Jinas only on account of his deep austerity (Sadhana) and absolute renunciation (Tyaga). The lower-storey of main excavation is unfinished and has a peculiar plan. It has a front verandah with four pillars and four pilasters of the square type, one of which has a Tirthankara figure carved with an inscription thereon. Beyond is a two-pillared angana (courtyard) similar to the front verandah leading through a vestibule to the shrine-cell at the rear? The shrine is well finished and contains a huge figure of seated Tirthankara possibly of Mahavira. There are two more Tirthankara figures, one of them is of santinatha with deer cognizance. At the eastern or right end of verandah is the stairway leading up to the upper storey. The upper storey essentially consists of a central main hall, with two additional sanctuaries. The front verandah has two composite pillars of the Kumbhavalli-cum-recessed-kalasacapital type. Inside on the eastern wing are five small standing Jinas with figures of Kubera and Ambika at either end? Larger and better-finished highly ornate and graceful figures of Kubera and Ambika are however, to be seen at either end of the verandah. These appear to be most popular Yaksa-Yaksi at Ellora and elsewhere whose images are carved with elegance, proportion and aesthetic appeal. The hall proper has 12 pillars of four different types, and on its lateral walls are excavated five compartments each, the central one larger than the flanking four and containing a seated Jina image. The other four enshrine similar Jina images. The principal shrine cut into the rear wall of the mandapa is dedicated to Mahavira. The entrance For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apraila-2016 10 zrutasAgara to the shrine has a shallow portico with a pair of finely carved. The wall-space on either side of the door-opening has each a large standing Tirthankara and dvarapala like figures. Further beyond on the east face of wall is a large panel of Parsvanatha (showing upsargas - inflictions caused by Kamatha or Sambara during the course of tapas of Parsvanatha - Parsvabhyudaya of Jinasena of early 9th century CE) and on the western extension is a panel of Bahubali [with entwining creepers (called in Adipurana as sarvangasangini -36.183) with figures of two Vidyadharis removing the creepers as per Digambara texts (Adipurana -36.171 and Harivamsapurana-11.101)]. Both Parsvanatha and Bahubali stand in kayotsarga-mudra as skyclad which reflect the ascetism and Santa-rasa, the core spirit of Jainism. Aesthetically the figure of Bahubali with spiritual beauty and the slender figures of tenderly modelled flanking Vidyadharis are superb. The ceilings and beams of the mandapa are painted. Most of the paintings are obliterated but two important paintings of Indra as dancing deity and Bahubali, standing in kayotsarga in trance with entwining creepers, are most important of all the paintings. The seated Parsvanatha figure in cave 32 is shown with the coils of the serpent forming a back seat and the seven hoods gracefully and reverently spread as a canopy over the head of the Jina whose usnisa is very prominent and his eyes are closed in subime meditation and peace, while attendant figures on either side wave flywhisks. The sublimity of the Jina is expounded by peaceful monks shown in a rectangular panel down below. The whole carving reveals the picture of peace with profundity of noblest thought in meditation indicated by the dhyana-mudra. In the same cave (no. 32) the treatment of individual themes like Kamathas (Sambara) inflictions (upasargas) on 1. Maruti Nandan Pd. Tiwari, "Images of Bahubali in Ellora", Ellora Caves: Sculpture and Architecture (Seminar Proceedings), Ratan Parimoo and others (Editors), op.cit., pp. 335-46. 2. C. Sivaramamurti, Panorama of Jaina Art - South India, New Delhi, 1983 - Relevant chapters. For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 SHRUTSAGAR April-2016 Parsvanatha and Parsvanatha being adored by Dharanendra and Padmavati, the coils and hoods of the snake behind Parsvanatha shown prominently, the umbrella held up by attenuated figure of Padmavati for warding the Jina from the upasargas, specially the torrential rain caused by Sambara are done most aesthetically and recurrently. This theme is repeated and is given special treatment to project Santa-rasa through the unshaken figure of Parsvanatha standing in trance. These are all the masterpieces of equal aesthetic value. The compositional scheme in Parsvanatha images from Ellora is superb. The slender and motionless figures of Parsvanatha at Ellora show tranquillity and weightlessness. The face of mulanayaka is always calm and benign with a smile to suggest that he is unshaken by the upasargas. The body of Padmavati though slim and tenderly flexioned, is slightly fleshy with bewitching feminine beauty. The figures of Sambara in its different emanations (lion, bull and monster) show different modellings, sometimes fleshy and bulky and sometimes dwarfish and ugly looking. The physical and facial features of the figures of hostile Sambara are always terrifying. The Jagannatha-sabha (cave 33) is essentially similar to the Indra-sabha but lacks the regularity of plan. The ground floor is a complex of three unsymmetrically-disposed edifices, each with a complete unit made up of a agra mahamandapa and rear shrine-opening into the entrenched courtyard which has crumbled away, leaving little of the traces of the central mandapa and front screen or prakara-wall with the entrance facing south. This floor has the usual front verandah with four pillars and also with figures of Kubera (elegantly modelled and sitting on elephant and holding nakulaka-purse) and Ambika (Motherly benign look with son and riding on lion) at either end. The hall behind is square, with a large niche on each of its lateral walls. These niches and the flanking wall-spaces contain as usual the reliefs of Bahubali with entwining creepers and Parsvanatha with seven hooded snake canopy and experiencing upasargas (in two mandapas facing each other). Some other Tirthankara figures are also carved. For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 zrutasAgara apraila-2016 Access to the upper floor is provided through a passage cut through the southeast corner of the upper shrine on the lateral wall of the adjoining Indra-sabha complex. The upper floor, more intact and finished, has navaranga hall with 12 massive pillars, some with square bases and kalasa-capitals, but all of them are highly ornate. The shrine at the rear has an ornate entrance, flanked by a Jina figure with usual figures of Kubera and Ambika. The lateral walls contain reliefs of other Tirthankaras and there are also remnants of ancient paintings on the ceiling of the hall. It would appear that the centre of the mandapa-ceiling had a circular panel of painting depicting the samavasarana, of which only a fragment now survives. It may be noted that samavasarana is a congregation hall with three fortification walls built by the Indra where from every Jina delivers his first sermon by sitting at its top. The rock-cut cave-shrine on the south wall of the court is the Chota-Kailasa (cave 30), consisting of a shrine, antarala and front mandapa dedicated to Jina. The antarala has sculptures of Parsvanatha, Kubera and Ambika, and the walls of the mandapa are replete with other sculptures. Another entrenched cave (cave 30A) quite near to this consists only of a long hall and a porch with pillars of the Kumbhavalli-cum-kalasa-top type. The centre of the hall has a Jina chaumukhi (or Pratimasarvatobhadrika) image. The Jaina caves of Ellora, though completed by the 10th century CE, have some of the embellishments which could be f even slightly later date. The ornamentation, drapery, graceful poses and stances were shown only in the sculptures of the yaksas and yaksis and attendant figures, which exhibit abundance and dexterity. The Tirthankara images, however shown in the prescribed and conventionalized poses and styles, are also well executed without fleshy and heavy body and with beautiful attendant figures. The Jaina monuments on the whole excel in their richly carved details, perfected finish, particularly in the variety of pillars and yaksa-yaksi figures. The Jina figures showing spiritual radiance and identical postures are never monotonous in terms of art expression, rather each one is different from the other in respect of composition and format and disposi For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 13 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR tion of yaksa-yaksi and attendant figures. The figures of Parsvanatha, Bahubali and also Kubera and Ambika are graceful and show rhythamic composition of body which are beautiful and give an expression of weightlessness, despite the fact that they are rock-cut sculptures. The female figures are comparatively better in aesthetic appeal. The figures of Ambika and Padmavati Yaksis and Vidyadharis (with Bahubali) are highly ornate and beautiful with slender body revealing physical beauty and grace. April-2016 With the extant paintings of a classical nature Ellora form an important group in the artistic heritage of Jainism. The charming paintings in the ceilings of Indra-sabha (cave 32) are remarkable. They represent early examples of Jaina wall paintings drawing figures of Jina, Bahubali and Indra. These paintings illustrate Jain texts and patterns including floral, animal and bird designs. The painting of Bahubali with entwining creepers is interesting for comparison with sculptural examples. Nowhere the theme of Bahubali, standing motionless in kayotsarga in deep meditation with ant-hills and peeping reptiles, growing on his legs, and vines entwining his body and beautiful Vidyadhari figures flanking him is better portrayed in terms of aesthetic expression. However, among these painting there is one that arrests attention: the Dikpala group showing Yama with his consort on a buffalo and preceded and followed by members of his retinue. The treatment of clouds and the wide open eyes of the figures are specially noteworthy. Another beautiful painting represents Indra (with thunderbolt) as supreme dancer, which is in concurrence with the Vaidik tradition wherein Indra is the supreme dancer, not Siva. Interestingly it was subsequently endorsed in Jaina texts wherein Indra (not Siva) is visualized as supreme dancer. The painting has all dynamics of Indian dance and aesthetics. The sculptural examples of dancing Indra are also found at Delvada and Kumbhariya. For Private and Personal Use Only The figures of Parsvanatha and Bahubali at Ellora distinctly reveal impact of earlier such figures carved in Badami (cave IV) and Aihole Jaina caves of c. 600 CE in Karnataka. They are carved in two separate mandapas facing each other. The
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 zrutasAgara apraila-2016 Jaina sculptures of Ellora to a great extent seem to have been inspired and guided by the Adipurana and Parsvabhyudaya of Jinasena and Uttarapurana of Gunabhadra written in 9th-10th century CE during the reign of Rashtrakuta ruler Amoghavarsha and Krishna II. The representations of the tapas of Bahubali in kayotsarga with entwining creepers and flanking Vidyadharis, and of unshaken Parsvanatha experiencing the upasargas at Ellora concur with the descriptions of above texts. The comparison of textual data with actual examples in Ellora Jaina caves brings out interesting historical conclusions about the renderings of spiritual and material world simultaneously with greater emphasis on spirituality (Santa-rasa). T24 Chota Kailash Ellora For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI vijayalakSmIsUri rAsa prastAvanA saMzodhaka-munizrI suyazacaMdravijayajI vijayalakSmIsUri-kRtigata paricaya bhaTTAraka vijayANaMdasUrijInI ujvaLa paraMparAmAM bhaTTAraka zrI vijayalakSmIsUri vidvAna temaja prabhAvaka AcArya hatA. temano janma mAravADanA pAlaDI gAme poravAlazreSThi hemarAjanI patni ANaMdanA putraratna rUpe thayo. bALaka garbhamAM AvyuM tyAre mAtAe svapnamAM svarNano merUparvata joyo. 'tamAro putra rAjAone paNa vaMdanIya banaze' evuM svapna phaLa sadgurU bhagavaMta pAsethI jANI mAtA-pitA bALakanuM ratnanI peThe pAlana karavA lAgyA. ekavAra 6 varSanA putrane lai hemarAja tIrthayAtrA karatA rAjanagara (amadAvAda) AvyA ahiM devadarzana karyA bAda vyAkhyAna zravaNa karavA mATe pitA-putra upAzrayamAM gayA tyAre tyAM beThelA zrIsaMghe hemarAjanA te putranA lakSaNo parathI tene uttama jANI pitA pAse te bALaka gurubhagavaMtane vhorAvavA vinaMtI karI. pitAe paNa ahobhAgya samajI zrI saMghanI vinaMtI svIkArI te bALaka gurUbhagavaMtane soMpyu. jhamAbAI nAmanI zrAvikA te bALakanI AhArAdikanI vyavasthAnuM dhyAna rAkhatI. thoDA samaya bAda bALakane vadhu vidyAbhyAsa karAvavA mATe zrIsaMghe surata A.zrI. vijayasaubhAgyasUri pAse mokalyo. gurUbhagavaMta pAse rahI te bALaka Avazyaka, koza, vyAkaraNa, jyotiSa, nyAya vigere viSayanA graMtho bhaNI temAM praviNa thayo. bALakane sAthe lai vihAra karatA guru vijayasaubhAgyasUri eka vAra sINora padhAryA bALakane dIkSA yogya jANI sUrijIe zrIsaMghane te bALakano dIkSAmahotsava karavA preraNA karI. zrIsaMghe ghare ghare bALakanA vAraNA karAvyA. chItA vasanajI tathA chItA sAhe jevA zrAvakoe varaghoDA-prabhAvanA vigere kAryo karavA dvArA te bALakanA dIkSA mahotsavamAM ghaNuM dravya kharyuM saM. 1814nA mahA suda 5 nA zukravAre guru saubhAgyavijayajIe dIkSA ApI te bALakanuM suvidhivijaya evuM nAma pADyuM. dIkSA bAda 4 mahinAmAM jamunisuvidhivijayane nirmaLa cAritrapariNativALA For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 zrutasAgara apraila-2016 jANI guru saubhAgyavijayajIe caitra suda 9nA guruvAre 'vijayalakSmIsUri evuM navuM nAma ApI AcAryapadavI ApI. A prasaMge maMgalajI nAhanA, bhUlA mIThA, lakhu valabha vigere suzrAvakoe ghaNA dravyano sadbhaya karI moTA occhavo karyA, prabhAvanAo karI, jinAlayo karAvyA. kRtimAM vijayalakSmIsUrijInA sUripada mahotsava sudhInI noMdha che tethI tenI AgaLanA caritrano ullekha ahiM lakhyo nathI, tenI mATe jaina gurjara kavio' racanA jovI. vizeSa noMdha prastuta kRti zrIvijayalakSmIsUrijInA caritra para prakAza pADatI aitihAsika racanA che. surijIno jIvanacaritra saMbaMdhi paricaya Upara 'vijayalakSmIsUri-kRtigata paricaya" mAM apAI gayo che, paraMtu kavi dvArA ja kAvyamAM keTalIka vigato apUrNa kema rahevA pAmI haze? te prazna thatA vAcakonuM dhyAna doravA ahiM judI noMdha karU chuM (1)kAvyamAM kyAMya vijayalakSmIsUrijInA gRhasthapaNAnA nAmano ullekha nathI. (2) pitA hemarAje zrIsaMghanI vinaMtIne mAnya karI bALaka gurubhagavaMtane vahorAvyo te gurUbhagavaMtanuM nAma kAvyamAM nathI. (3) suvidhivijyajIne dIkSAnA cothA mahine sUripada apAyuM, to te vaccenA upAdhyAyAdipada temane ApAyA che ke nahIM te aMge paNa prazna rahe che. (bhaTTAraka paraMparAmAM kadAca sIdhuM ja AcAryapada apAtuM hoya to amane khyAlamAM nathI.) (4) kavie bALakanA janmathI sUripada pradAna sudhInuM caritra jo kAvyamAM guMthya to zeSa caritra ahiM zA kAraNathI bAkI rAkhyuM haze? A praznonA uttara zodhavA ghaTe. bAkI ekaMdare kRti suMdara che, zabdo paNa saraLa che. kRtikA nAma garbhita rAkhyuM che. dareka DhALanA aMtamAM lakhAyelo puNya' zabda kartAnA nAmano sAro sUcave che. prAnta saMpAdana mATe prastuta pratanI jherokSa ApavA badala zrInemi-vijJAnakastura-sUrijJAnabhaMDAra suratanA vyavasthApakono khUba khUba AbhAra. For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 17 April-2016 zrI lakSmIsAgarasUrirAsa ||haa|| zrI gurucaraNAMbuja namuM, ramuMzAradAneM dhyAna / jAsa pasAye pAmIye, sarasa vayaNavijJAna / / 1 / / ||dhn dhana zrIriSirAya anAthI - e desii|| zrIvijelakSmIsUrI(ri) cI(ci)raMjIvo, jihAM lage sUraja-caMdA re| jehanA guNano pAra na jANuM, dIThe hoye ANaMdA re // 1 // (AMkaNI) zrIvijayalakSmIsUrI... marudhara dezameM AbujI pAseM, pAlaDI gAma te sobhe re| seTha-mahAjana samRddhipUrA, dekhI dhanada te pose re // 2 // zrIvijayalakSmIsUrI... hemarAja te vasatImAMhe, poravADa vaMze che jehanI re| tehanI bhArayA ANaMda nAmeM, ratipati jesi prIta tehanI re // 3 // zrIvijayalakSmIsUrI... eka dina ANaMda sUtA sajyAyeM', rAtri pAchalI ghaDI doya re / supana laghu tihAM ANaMde ANaMda, jAgI uThyA tava soya re // 4 // zrIvijayalakSmIsUrI... subha svapna dekhI phirI navi uMghe, prabhujInA guNa gAve re| daHsvapna dekhI niMdrA phirI karavI, svapnasAstre kahAve re // 5 // zrIvijayalakSmIsUrI... suvarNa kero parabata merU, dITho tihAM suvizAla re| uThIneM kahe svAmIneM tatakhiNa, thAsye maMgalamAla re // 6 // zrIvijayalakSmIsUrI... 1.zayyAmAM For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 zrutasAgara apraila-2016 krodhI laMTha ajJAnI je hoi, dhUrta kapaTI je hoye re| jaTila vaTala uvekhI guruno, ghAtI parano droha re // 7 // zrIvijayalakSmIsUrI... suparnu taNuM phala ehavA puruSane, navi kahIye bhavyaprANI re| mUladevaneM valI jaTila saMbaMdhe, zAstre teha vAta vakhANI re // 8 // zrIvijayalakSmIsUrI... sadguruneM jai daMpatI pUche, guru kahe tume bhAgyazAlI re| rAya-rANA sutanA padapaMkaja, pUjasyeM dUdhe pakhAlI re / / 9 / / zrIvijayalakSmIsUrI... caMdrakiraNa jima dina-dina vadhatA, tima vadhato te bAla re| sagAM-saMbaMdhI dekhI harakhe, thasye sahuno pratipAla re // 10 // zrIvijayalakSmIsUrI... hemarAja manamAM ima jANe, mujha ghari pragaTyuM ratna re| pUravapuNyathI e putra mAhare, putranA karato yatna re // 11 // zrIvijayalakSmIsUrI... kAmadudhAne surakuMbha mAhare, surataru mujha ghari phalIyo re| anumAne e vAta yathAratha, manano saMdeha TalIyo re // 12 // zrIvijayalakSmIsUrI... ima ciMtavatA SaTa varasano, putra thayo buddhinidhAMna re| pahelI DhAla vizAla te janmanI, puNye puNyavidhAna re // 13 // zrIvijayalakSmIsUrI... ||haa|| hemarAja mana ciMtave, karuM saphala avatAra / jina-vItarAga-paDhimA taNI, yAtra karuM suvicAra // 1 // 1. na kaLI zakAya tevo 2. halako, tUccha For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 SHRUTSAGAR April-2016 // dezI - hmiiraanii|| gurjara dezamAM AvIyA, rAjanagara suvisAla vivekii| caitya moTAM jinarAjanA, namatAM dukha visarAya vivekI, sAMbhalIye gurunI kathA, suNatAM pAtika jAya vivekii||1|| [AMkaNI] nija putra sAthe leIne, guru upAzraya dITha vivekii| caturvidha saMgha beTho tihAM, jotAM nayaNe iSTa vivekI // 2 // sAMbhalIye... guru vAMdIne tatakhiNe, beThA zrIhemarAja vivekii| dharmakathA tihAM sAMbhalI, guru tAraName jihAMja vivekii||3|| sAMbhalIye... saMgha kahe hemarAjane, dyo tume putranuM dAMna vivekii| vajradharasvAmI vuharAvIyA, vadhasye tuma cuMvAMna vivekI // 4 // sAMbhalIye... hemarAja dAkSiNavaseM, vacana karyu pramANa vivekii| saphala avatAra mujha putrano, thAsye eha vinnANa vivekI // 5 // sAMbhalIye... jhamAbAInI bahu rAgatA, lIdho putrane aMka vivekii| AsanA vAsanA tihAM kare, buddhime putra niSpaMka vivekii||6|| sAMbhalIye... vijayasaubhAgyasUrIzvaraM, sUrati che comAsa vivekii| hemarAjanA putrane, mokalyA gurune pAsa vivekI // 7 // sAMbhalIye... sUrati-saMgha te dekhIne, harakhyuM sahu mahAjana vivekI, bhaNavA udyama kIjIe, rIjhe sahune mana vivekI // 8 // sAMbhalIye... AvazyakaAde dei bahu, jaina taNA je graMtha vivekI, koza vaiyAkaraNAdikeM, para-vAdInA paMtha vivekI // 9 // sAMbhalIye... alaMkAra kAvyAdikeM, jyotiSazAstra pravINa vivekI, nyAyazAstranI yuktiseM, vizeSAvazyaka me ina vivekI // 10 // sAMbhalIye... 1. tamAro 2. khAvaM 3. rahe, 4. pravINa For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrutasAgara 20 jo de deva jatIpaNuM, to deje vAnAM cyAra vivekI, sU(su)kaMThIneM sarUpatA, paDhavuneM gurUpyAra vivekI // 11 // bIjI DhAla kahI bhalI, saMbaMdha taNe anumAna vivekI, puNyeM puNyanI yogyatA, puNyeM pAme nidhAna vivekI // 12 // ||duuhaa|| anukrameM vihAra karatAM thakAM, zrIvijayasaubhAgyasUri, zI(zi)Nora gAma ralIyAmaNuM, dravye ghaNuM bharapUra // 1 // saMgha taNI je vinatI, avadhAre sUrIMda, cAturmAsaka AvIyA, je munivara meM iMda // 2 // / / dezI- rasIyAnI // vijayasaubhAgyasUrIzvara dezanA, jANuM amRtasamAna sugyAnI, vinaya-viveka zrIsaMgha ghaNo kare, deve ucita dAna sugyAnI, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apraila-2016 For Private and Personal Use Only sAMbhalIye.... sAMbhalIye.... bhaviyAM suNyo zrIgurunI kathA // 1 // nUtana ziSyaneM dIkSA dIjIye, mana dhAre tihAM sUri sugyAnI, sahu zrAvakaneM guru kahe premathI, saMgha kahe ame chaM hajUra sugyAnI // 2 // saMvata aDhAracauda(1814) meM jANIye, mahA suda paMcamI zukra re sugyAnI, suvidhivijaya abhidhAna te ziSyanuM, dIdhuM gurujIye je zakra sugyAnI // 3 // chItA vasanajIye valI bhaktisyuM, dIkSA-mahochava kIdha sugyAnI, varaghoDo kIdho bhalI bhAMtisyuM, parabhAvanA bahu dIdha sugyAnI // 4 // ghare ghare vAraNAM zrIsaMgha dIye bhalAM, ochava kIdho re sAra sugyAnI chIte sAyeM dravya kharacyo bhalo, dhanya tehano avatAra sugyAnI // 5 // ekadA samaya zrIguru mana ciMtave, suvidhi suvidhimeM ramya sugyAnI, AcArAjapada deuM mujha chatA, tava saMgha AvI praNamya sugyAnI // 6 // subha muhu(hU)rata subha tIthi-nakSatra bhalAM, subha yoga subha vAra lIdha sugyAnI, subha coghaDIyAM subha ghaTikA bhalI, muhu(hU)rata cokasa kIdha sugyAnI // 7 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRUTSAGAR 21 April-2016 saMvata aDhAranA cauda(1814) meM jANIye, caitra sudi navamI guruvAra sugyAnI, AcArajapada dIye bhalI bhAMtisyuM, mana harakhyA nara-nAri sugyAnI // 8 // zrIvijayalakSmIsUrI(ri) pada dIyuM, ziNoragrAme udAra sugyAnI, dIkSA-Ayariyapada eke gAme, gurumo bahutara pyAra sugyAnI // 9 // dIkSAmahochava trIjI DhAlameM, kharacyo dravya vizAla sugyAnI, puNye puNya taNI che saMpadA, hojyo maMgalamAla sugyAnI // 10 // // duuhaa| saMgha saghalo bhelo thaI, karato ochava caMga, sUripadaochava bhalo, dina-dina ulaTa raMga // 1 // nAmeM ThAmeM je kahuM, suNajyo tume ekacitta, jinazAsana dIpAvavA, dravya kharace bahu prIti // 2 // / / DhaMDhaNa RSine vAMdaNA huM vArI lAla - e dezI // dhana dhana zrIsaMgha ciraMjayo huM vArI lAla,(AMkaNI) maMgalajI nAhanA bhalA huM vArI lAla, bhUlA mIThA manasuddhi re huM vArI lAla / dravya kharace bhalI bhAtasyuM huM vArI lAla, jehanI che bahu buddhi re huM vArI lAla // 1 // lakhu valabha cAtura ghaNA huM vArI lAla, jima AsADho meha re huM vArI lAla / gurubhaktiM dravya kharacatA huM vArI lAla, guruupara bahu sneha re huM vArI lAla // 2 // bhUlA sUracaMda jANIye huM vArI lAla, hemA devA manaraMga re huM vArI lAla / caturameM cANAkyatA huM vArI lAla, nahI mithyAtano saMga re huM vArI lAla // 3 // 1. gurumAM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only dhana dhana zrIsaMgha..... dhana dhana zrIsaMgha..... dhana dhana zrIsaMgha.....
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 apraila-2016 dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... zrutasAgara jIvaNa devA jIvaNa mAlajI huM vArI lAla, lakhu vajA bahu bhakti re huM vArI laal| vIracaMda vajA ati AdareM huM vArI lAla, dravya kharace svasakti re huMvArI lAla // 4 // maMgala amaracaMda ati bhalA huM vArI lAla, bhIkhA galAla ucharaMga re huM vArI laal| nihAla lakhujIvaNa rUpajI huM vArI lAla, murArajI mAlajI ucharaMga re huM vArI lAla // 5 // bhAIcaMda manA bhAIcaMda vAdhajI haM vArI lAla, kAhAnadAsa nAthA jeha re huMvArI laal| boghA thAnA kalyANa hIrajI haM vArI lAla, nahIM kusaMganI reha re huM vArI lAla // 6 // kalyANa hIrajI jAMNIye huMvArI lAla, sahasakiraNa vIThala amaracaMda re huMvArI laal| mIThA dI (?) bhaga luso bhAnA yApA huM vArI lAla, ratanarAmajI AnaMda re huM vArI lAla // 7 // chItA vasanajI bahu bhaktisyu (huMvArI lAla), guru-sevAe layalIna re huM vArI lAla / dravya kharace ulaTapaNe huM vArI lAla, buddhimAheM pradhAna re huM vArI lAla // 8 // ityAdika saMgha bhelo thaI huM vArI lAla, karatA ochava sAra re huMvArI laal| parabhAvanA karetA bhalI huM vArI lAla, vAjiMtra vividha prakAra re huM vArI lAla // 9 // dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... 1.prabhAvanA For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir April-2016 dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... SHRUTSAGAR 23 ghari ghari ochava ati ghaNA huMvArI lAla, tarIyA tAre agha hare huM vArI laal| yAcaka dAna dIdhAM ghaNAM huM vArI lAla, vijayANaMdano sobhAvyo pATa re huMvArI lAla // 10 // zrIgurune pagalAM karAvatAM huM vArI lAla, dIpe vastra manohAra re huMvArI laal| asana pAna khAdima svAdane huM vArI lAla, ucita kare vyavahAra re huM vArI lAla // 11 // anaMtakalyANI saMghanA huM vArI lAla, ketAM karIye vakhANa re huM vArI lAla / namo titthassa jina mukhe kahe huM vArI lAla, rohiNAcalanI khANa re huM vArI lAla // 12 // desa-paradesa vikhyAtatA huM vArI lAla, siNora gAmano saMgha re huMvArI laal| dhana kharacaMtA AgalA huMvArI lAla, kRpaNabhAva ullaMgha re huM vArI lAla // 13 // nava navA caitya karAvatA huMvArI lAla, kare pratiSThA raMga re huM vArI laal| tihAM paNa dravya kharace bhalA huMvArI lAla, dharmamAMhe ekaMgare huMvArI lAla // 14 // dhana dhana e zrIsaMghane huMvArI lAla, dhana dhana e avatAra re huMvArI lAla / dhana dhana zrAvaka vaMzane huMvArI lAla, svagachadIpAvaNahAra re haMvArI lAla // 15 // dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... dhana dhana zrIsaMgha... 1.pApa 2.svAdima 3.oLaMgI, dUra karI For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 zrutasAgara apraila-2016 DhAla kahI cothI bhalI huM vArI lAla, mahochava kIdhA rasAla re huM vArI laal| puNyapadAratha puNyathI huM vArI lAla, hojyo maMgalamAla re huM vArI lAla // 16 // dhana dhana zrIsaMgha... ||haa|| vijayasaubhAgyasUrIdano, takhatadIpAvaNa jeha, zrIvijelakSmIsUrIMdavara, guNagaNa(nA) che geha // 1 // ||gdd-gdd jhAMjhA gagane guNa gAje-e deshii|| dhana dhana e zrIgururAyA, zrIvijelakSmIMsUrirAyA re, gaDagaDa jhAMjhA yazanobati vAje, dekhI kumatijana lAje re, gaDagaDa jhAjhA (Teka) zrIgurujIno pATa dIpAyA, je guruthI adhika savAyA re, gaDagaDa // 1 // vyAkhyAna kare bahu yukti, sAMbhalatA zrAvaka bhaktiM re, gaDagaDa... valI kumatinA mada moDe, navi Ave ehanI hoDi re, gaDagaDa // 2 // sohava astrI milI Ave, vidhi-vidhi guMhalIyo gAve re, gaDagaDa... jinaguNa gAve goraDIyo, mithyAtvanI jvAle doraDIyo re, gaDagaDa.. // 3 // dhana-dhana e zrAvikA avatAra, pAle gacha taNo vyavahAra re, gaDagaDa... guru takhata taNA bahu rAgI, e vakhata taNA vaDabhAgI re, gaDagaDa.. // 4 // guru sUtra-siddhAMta te vAMce, zrAvikA-zrAvakamana-mAce re, gaDagaDa... nara-nArI vakhANanA rasIyA, gurubhakti niti ullasIyA re, gaDagaDa... // 5 // mahAmaMtra jANe eka asIyAusA e paMca(ma) pade vasIyA re, gaDagaDa... kumatinA leve tasIyA, jainapakSaM rahe jeM kasIyA re, gaDagaDa.. // 6 // kesara-caMdana ghasIyA, jinapaDhimA pUjatA hasIyA re, gaDagaDa... haTha-kadAgraheM navi dhasIyA, mithyApaMkamAMhe navi phasIyA re, gaDagaDa.. // 7 // 1. bALe For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org guru sakalasukhakara, duritabhayahara, vijayalakSmIsUrirAyajI, jasa pratApamahimA, adhika jagame, namata pApapalAyajI / SHRUTSAGAR 25 gaDagaDa... DhUMDhAdikaDA saje masIyA, jinavacabhAnuseM nasIyA re, guru saumya guNe che rasIyA, jAcakajana bole jasIyA re, gaDagaDa.. // 8 // iNi vidhi zrIsaMgha ciraMjIvo, saMgha jinazAsanano dIvo re, gaDagaDa..... saMgha jinazAsanano dhorI, guru saMghanI avicala jorI re, gaDagaDa.. // 9 // zrIRSabhadeva supasAyA, guru-saMghanA uchava gAyA re, gaDagaDa.... saMvata aDhAratrevIsame(1823), dIdho ochava e varasameM re, gaDagaDa... 118011 adhikuM ochraM mithyAduSkRta, jANuM me kIdhAM hasye sukRta re, gaDagaDa..... e sUri taNA guNagAvA, mujha upanA manorama bhAvA re, gaDagaDa // 11 // // kalasa // siddhAMtavANI, rayaNakhANI, bhavi prANI tume Adaro, puNya tuma suguru milIyA, saMghaneM niti jayakaro // 1 // bu.na hastaprata meM mahAvIrajina janmakuMDalI kA ullekha ||ath zrImahAvIrajanmapatrikA skaMdhapurANe gata kalisaMvata yuga 269 varSe caitra sudi trayodasI 13 bhome utarAphAlgunI nakSatre ghaTI 60 rAtragata ghaTI 15 pale 21 samaye | makaralagne caMdrahorAyAM sakalabhUmaMDalAkhaMDa mahArAjA zrIsiddhArthagRhe bhAryAH ubhayakulanaMdadAyanI trisalAdenAmnI putraratnamajIjanat tasyAbhidhAnaM ahoDA ullApane vardhamAnaH iti zreyaH janmakuMDalikA 9. 8 733 dhru Fo Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A.zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA prata naM.-2221, prAyaH aprAzita April-2016 For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya kI dhanyadharA para nizrAnAyaka rASTrasaMta pa.pU. A. zrI padmasAgarasUri ma.sA. Adi kI nizrA meM zAsanonnati va zrIsaMgha ke vartamAna praznoM ke sukhada samAdhAnakArI vizAla zramaNa sammelana saphalatApUrvaka sampanna siddhagiri pAlItAnA meM pahalI bAra vizAla jaina zramaNa sammelana kA Ayojana huA. tapAgacchAdhipatI pa. pU. A. bha. zrIpremasUrIzvarajI mahArAjA kI preraNA se prAraMbha hue isa kAryakrama meM nizrAdAtA rASTrasaMta pa. pU. A. bha. zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAjA, pravara samiti ke variSTha AcArya pa. pU. A. bha. zrIhemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA (nemisUri samudAya), saMmelana ke saMcAlaka pa. pU. A. bha. zrIabhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, pravara samiti ke pa. pU. A. zrI daulatasAgarasUri mahArAjA, Adi 18 gacchAdhipatI, 500 se adhika sAdhu bhagavaMta, 2000 se adhika zramaNIvRMda upasthita the. zrAvaka-zrAvikAoM kI saMkhyA kaI hajAroM meM thI. eka se baDhakara eka 500 se adhika pratibhAsaMpanna sAdhuoM ke sahayoga se 18 gacchAdhipatiyoM ke dvArA di. 26/03/2016 zanivAra se 02/04/2016 zanivAra taka vartamAna jaina samAja va zAsana ke kaI praznoM para gaMbhIra carcA evaM vicAra-vimarza kiyA gayA, tathA nauMve dina di. 03/04/2016 ravivAra ko bhavya kAryakrama ke tahata udghoSaNA kI gaI. ATha-ATha dina taka kie gae isa mahAmaMthana meM kauna sA amRta pragaTa kiyA gayA hogA usakI jAnakArI ke liye samasta zrIsaMgha atIva utsuka thA. nauMve dina udghoSaNA kAryakrama hetu pAraNAbhavana meM vizAla saMkhyA meM jaba zvetavastradhArI zramaNavarga kA Agamana ho rahA thA usa samaya kA dRzya jinhoMne dekhA vaha dhanya ho gae. lagatA thA ki sapheda kSIrasAgara hI Aja pAlItAnA meM ubhara rahA hai. pAlItAnA meM jahA~ dekho vahA~ zuklatA va zubhratA hI chAyI najara A rahI thI. sAmAnyataH aise kisI bhI prasaMga meM zrAvaka varga jyAdA va sAdhugaNa kama hote haiM, yahA~ to najara karo vahA~ sAdhu hI sAdhu najara Ate the. pahalI bAra itanI saMkhyA meM zramaNavarga kA milana huA hai. udghoSaNA kI uSA vIra saMvat 2542, vikrama saMvat 2072 phAlguna kRSNapakSa ekAdazI ravivAra, di.03/04 /2016 ko subaha sAr3he ATha baje sabhI gacchAdhipati apane vizAla For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 SHRUTSAGAR April-2016 zramaNa samudAyoM ke sAtha kesariyAjI upasthita hue, vahA~ se sabhI pUjya bhagavaMta bhavya zobhAyAtrA ke sAtha pAraNA bhavana meM padhAre. vahA~ vizAla sabhAmaMDapa meM zeTha zrI ANaMdajI kalyANajI per3hI ke pramukha zrI saMvegabhAI, TrasTI zrI zrIpAlabhAI Adi tathA pUre bhAratavarSa va videzoM se padhAre hue jainasaMghoM ke pramukha va hajAroM kI saMkhyA meM janasamUha ikaTThA huA. zAsana ke ziramora itane pUjya guru bhagavaMtoM ke svAgata va sAmUhika vaMdana kA saba ko pahalI bAra durlabha lAbha milA. ___tapAgacchAdhipati vijayapremasUrIzvarajI mahArAjA kI preraNA va AzIrvAda se ho rahe isa saMmelana meM nizrA-nAyaka rASTrasanta AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ne gaMbhIra va bulaMda svara meM maMgalAcaraNa kiyA. isa maMgalAcaraNa kI pUrti pravara samiti ke zreSTha AcArya zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA ke prabhAvakArI maMgalazlokoM ke sAtha huI. nizrAnAyaka AcArya zrI padmasAgarasUrIzvajI ne apane prArambhika udbodhana meM saba ko sammAnita kiyA tathA sammelana kI gahana-gambhIra carcAoM kI madhura-smRtiyoM kA punaHsmaraNa kiyA. pUjyazrI ne kahA ki sammelana ke prArambha se samApti taka lie gae sabhI nirNaya jinazAsana kI mahAna paramparAoM ke anurUpa sampUrNa rUpa se zAstrasApekSa kie gae haiM. isameM sabhI gacchoM ne apanI pUrNa paripakvatA darzAte hue saMpUrNa sahayoga pradAna kiyA. pUjyazrI ne vizeSa meM yaha batAyA ki merI yaha bhAvanA hai ki sammelana kI saphalatA ke AdhAra para nikaTa bhaviSya meM zvetAmbara mUrtipUjaka sampradAya ke sabhI gacchoM kA eka virATa sammelana Ayojita kiyA jAe aura usameM zrIsaMgha tathA jaina samAja ko vyApaka rUpa se sparza karanevAle muddoM ke Upara carcA-vicAraNA kI jAe. usake bAda vayovRddha AcArya zrI hemacandrasUrIzvarajI ne apanI prauDha va gambhIra vANI meM saba ko unake bhAvI kartavyoM kA bhAna karAyA. unake udbodhana ke bAda jainazAsana ke variSTha paNDitavarya zrI vasantabhAI ne sampUrNa sabhA ko apanI viziSTa zailI meM sammelana sambandhI bahuta sAre aMtaraMga hRdayasparzI muddoM kA varNana karate hue upasthita jana samudAya ko bhAvavibhora kiyA. __ tatpazcAt sammelana ke nirNayoM kI ghoSaNAe~ sunane ko Atura zrIsaMgha ke samakSa sammelana ke kuzala saMcAlaka gacchAdhipati AcArya zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA ne apane zrImukha se sammelana meM lie gae nirNayoM ko par3hakara sunAyA. pUjyazrI jaisejaise eka-eka prastAva ko par3hate jAte the, vaise-vaise samagra sabhA meM harSa va AnaMda kI For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 zrutasAgara apraila-2016 lahara vyApta hotI jA rahI thI. ___ jaina samAja sadA hI sabhI jIvoM ke lie sakhakara rahA hai. sammelana kA pratyeka nirNaya isa sukhakAritA ke poSaNa ke lie hI liyA gayA thA. cAhe vaha jIvadayA kA muddA ho, dIna-duHkhiyoM kI anukaMpA kA muddA ho, bahuta bar3I saMkhyA meM Arthika va zaikSaNika dRSTi se pichar3e hue jainoM ke prazna hoM, zrIsaMghoM kI sabase bar3I samasyArUpa sAdhAraNa khAte kI Aya kA muddA ho, yA phira zrIsaMgha ke lie vividha prakAra ke kar3e anuzAsana, aMkuza tathA spaSTa mArgadarzana ho. isa prakAra kI aneka aitihAsika ghoSaNAe~ sammelana meM upasthita janasamudAya ke bArambAra honevAle harSanAda ke bIca kI gaI thIM. pUjya prabhAvaka AcArya zrI rAjaratnasUrIzvarajI ke dvArA apanI kuzalaprajJA se saMkalita kie gae 63 se adhika muddoM tathA sammelana ke vividha binduoM ke viSaya meM prakhara pravaktA pUjya AcAryadeva zrI ratnasundarasUrIzvarajI, viziSTa vidvattA ke dhanI pUjya AcAryadeva zrI zIlacaMdrasUrIzvarajI, ojasvI vyAkhyAtA pUjya AcAryadeva zrI hemacandrasAgarasUrIzvarajI ne bIca-bIca meM atyanta preraNAdAyaka va rasaprada bAteM batalAIM. __ pUjya bhagavantoM ne isa bAta para jora dete hue sabako batalAyA ki sakala zrIsaMgha ne hamAre Upara vizvAsa rakhA hai. aba zramaNa aura zrAvaka saMgha kI yaha sAmUhika jimmedArI hai ki pratyeka prastAva mAtra kAgaja para na hote hue vyavahAra meM Ae. aba yaha vizvAsa kisI bhI prakAra se tor3A nahIM jA sakatA. unhoMne batAyA ki sampUrNa bhAratavarSa ke zrIsaMghoM, prabuddha vicArakoM tathA tapAgaccha ke samagra sAdhu samudAyoM kI ora se mahInoM pUrva sUcanAe~ ma~gAI gaI thIM. lagabhaga 600 se adhika pRSThoM meM upayogI va mahattvapUrNa sUcanAe~ prApta kI gaI thIM. usake bAda vicAra-vimarza samiti se jur3e hue 50 se adhika vicakSaNa AcArya tathA muni bhagavaMtoM ne unameM se muddoM kA saMkalana kiyA. __ pUjya sAdhvIjI bhagavantoM se sambandhita praznoM ke lie eka vizAla sAdhvI sabhA kA Ayojana sammelana pUrva hI alaga se kiyA gayA thA. usase prApta sUcanAoM ke AdhAra para sammelana meM pUjya sAdhvI bhagavantoM ke lie dUragAmI prabhAva DAlanevAle muddoM se sambandhita aneka prakAra ke mahattvapUrNa nirNaya isa paripakva carcA ke anta meM lie gae the. jinazAsana ke itihAsa meM sarvaprathama bAra isaprakAra vyApaka rUpa se muddoM kA saMkalana kara unake Upara mukta rUpa se vicAra-maMthana kiyA gayA. kula 63 jitane For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 29 April-2016 TharAva prasArita kie gae. zAsana hita meM samitiyA~ banAI gaIM usameM zrAvaka samiti meM pratyeka samudAya ke pA~ca-pA~ca zrAvaka liye gae. zeTha zrI ANaMdajI kalyANajI peDhI ke pramukha zrIsaMvegabhAI ne saMvedanAsabhara vaktavya diyA thA. unake pravacanAMza kucha nimna prakAra haiM bahuta hI saMgha ke sabhI aMgo meM eka-dUsare se vAtsalya, tIrtharakSA, vyavasthA, kAyadAkIya samazyAe~, vahIvaTI prazna, sAdhAraNa dravya kI vRddhi, saMgha kI vividha saMsthAoM meM ekadUsare ke prati pUraka bhAva, zrIsaMgha ke kamajora kSetroM ko sakSama va samRddha banAnA, pU. zramaNasaMgha ke yogakSema kA prazna, anya samAja prati AdarabhAva, samAja ke anya vargoM ke sAtha samanvayasAdhaka vyavahAra hetu sakSama zrAvaka varga kA nirmANa, majabUta zreSTha paraMparA, mahAjana prathA ko punarjIvita karane ke vicAra, pUrva paraMparA meM hue zAsanabhakta rAjA va vagadAra zreSThIvaryoM kI taraha Aja bhI aise zreSTha zrAvakAdi khaDe karane, praznoM hetu jAhira meM sarakAra ke sAmane khaDe na ho kara kuzalatA se nipaTAnA, nUtana prayoga ke nAma lAMchana ke Upara hI sIdhe pratimAjI birAjamAna karane Adi se bhaviSya meM prabhu kA vAhana hone kA bhrama paidA karane vAle kAryoM se dUra rahane kI bAta, jIrNoddhAra ke samaya prAcIna kalA sthApatya va paraMparAgata dharohara kI surakSA kA vicAra, sthApatya ke avazeSa, paramAtmA tathA deva-devIoM ke biMba, jJAna ke graMtha, paTa, choDa, upakaraNa Adi suzobhana ke rUpa meM karoDoM kI kImata meM deza-videza cale jAne se bacAnA, bhAvI pIDhI ko vAstavika tIrthoM ke lie bhrama paidA karane vAle prAcIna tIrthabhUmioM kalyANakabhUmioM ke nAma naye tIrtha khaDe na karane kA vicAra, choTI-baDI saMsthA, samUha, maMDala, grupa Adi saMgha kI maryAdA va garimA ko mAna dete hue kArya kareM ityAdi zAsana ke mahattvapUrNa sthAnoM ko sparzane vAle vicAra prastuta kiye. anta meM zrI saMvegabhAI ne sammelana ke isa samagra prayAsa kI tathA sammelana meM lie gae nirNayoM kI bhAvapUrNa prazaMsA kI. unhoMne kahA ki zeTha zrI ANaMdajI kalyANajI per3hI tathA zrIsaMgha ko sadA hI zramaNasaMgha ke mArgadarzana kI apekSA rahI hai. aise sundara nirNaya se hama saba ko eka ujjvala bhaviSya kI AzA ba~dha rahI hai aura atyanta prasannatA ho rahI hai. For Private and Personal Use Only kAryakrama ko samApana kI ora le jAte hue aMta meM peDhI ke TrasTIvarya zrI zrIpAlabhAI dvArA hRdayasparzI zabdoM meM AbhAravyakta kiyA gayA. unhoMne kahA ki hamAre prastuta prasaMga meM 'pa' kI khAsa vizeSatA rahI hai. jaise ki - prasaMga kA kSetra pAlitANA,
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 30 apraila-2016 zrutasAgara tIrthAdhipatI prathamajina, puMDarikasvAmIjI, prasaMga ke AzIrvAdadAtA premasUrijI, nizrAdAtA padmasAgarasUrijI, peDhI kI upasthitI, kAryakrama kA sthAna pAraNAbhavana, pAlitANA ke prasiddha paiMDe va pavana isa prasaMga kI sumadhura parimala ko sarvatra prasArita kare isI subhakAmanA sAtha ke prasaMga kI pUrNAhUti kI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMmelana meM A. zrI padmasAgarasUri ma.sA. kA sthAna nizrAnAyaka AcArya pravara zrI padmasAgarasUrIzvarajI kA sammelana meM padhAranA baDA hI zakuna dAyaka siddha huA. apanI nAdurusta tabIyata ke kAraNa pUjyazrI sammelana meM nahIM padhArane vAle the. paraMtu tapAgacchAdhipati AcArya pravara zrI premasUrIzvarajI svayaM upasthi na raha sakane ke saMyoga banane se unhoM ne khuda AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ko sammelana sucAru rUpa se saMpanna ho isa hetu pAlItAnA padhArane kA Agraha kiyA. isI Agraha ko le kara pravara samiti ke saMyojaka AcArya zrI abhayadevasUrIzvarajI svayaM kobA tIrtha meM rUbarU milane padhAre evaM sammelana meM upasthita rahane vAle pravara samiti ke AcAryavarya zrIhemacandrasUrIzvarajI kA Agraha AyA ki yadi Apa nahIM padhArate haiM to phira mere Ane kA bhI matalaba nahIM. aMtataH pUjyazrI ne apanI dUraMdezitA batAte hue svAsthya ko gauNa kiyA evaM zAsana ko agrakrama meM rakhA. pUjyazrI sammelana meM mAtra padhAre hI nahIM paraMtu hara satra meM apanI pUrNa upasthitI dI aura samagra kAryavAhI sucAru cale usa hetu yathAvasara sabhI ko kuzalatA pUrvaka prerita bhI karate rahe. pUjya premasUrIzvarajI kI anupasthiti ke samAcAra se vAtAvaraNa meM jo eka taraha kI mAyUsI chA gaI thI vaha pUjyazrI ke padhArane ke samAcAra mAtra se khuzI kI lahara meM badala gaI. anya jo AcArya bhagavaMta sammelana meM Ane kI bAta ko lekara duvidhA meM the unhoMne bhI nirNaya kara liyA ki aba to AnA hI hai. saca hI pUjyazrI kA padhAranA sammelana kI bhavya saphalatA kA bahota baDA AdhArastaMbha banA. jo eka pakSa kAphI prayAsoM ke bAvajUda bhI apanI vajahoM se sammelana meM zarIka nahIM huA hai usa vajaha se prAraMbha meM vAtAvaraNa sahaja nahIM thA. paraMtu sabhI kI ciMtA ke viparIta samUce sammelana ke daurAna sArA vAtAvaraNa baDA hI anukUla rahA. balki usa pakSa ke saba se variSTha AcArya udghoSaNA samAroha ke dina prAtaH jayataleTI meM caityavaMdana ke samaya anAyAsa pUjyazrI ke sAtha ikaTThe ho gae taba uhoMne pUjyazrI ko Agraha kiyA ki apane sAtha hI girirAja kA caityavaMdana kareMge evaM Apa baDe haiM to Apa hI caityavaMdana prakAzita kareMge. yaha dRSya dekhakara vahA~ upasthita sabhI AnaMda vibhora ho gae. sAre saMgha For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 31 meM pUjyazrI kI jo sakArAtmaka jIvana chavI rahI hai usI kA yaha prabhAva thA. AcArya zrI buddhisAgarasUri samudAya hetu gauravaprada bAta yaha bhI banI ki sammelana ke liye gaThita vicAra-vimarza samiti meM pUjyazrI ke ziSya AcArya zrI ajayasAgarasUrijI kI niyukti hote hI unhoMne usa samiti kI sammelana se pUrva hone vAlI baiThakoM meM upasthita rahane ke liye pAlItAnA sthita sabhI samudAyoM ke vilakSaNa va pratibhA saMpanna pUjyoM hetu rAste khulavA diye. sammelana ke pUrva vicAra-vimarza samiti ne sabhI ke sAtha milakara bhAratabhara ke zrI saMghoM Adi se samaya-samaya para Ae 600 se bhI adhika pRSThoM jitane sujhAvoM kA adhyayana va una para vistAra se vimarza kiyA aura mahattvapUrNa muddoM kA saMkalana karake pravara samiti ke samakSa rakhA. aura inhI meM se mahattama sujhAvoM ko mAnya rakhakara sammelana meM una para carcA kI gaI. sammelanoM ke itihAsa meM yaha pahalI bAra huA ki sabhI ora se sUcana maMgavAe gae hoM aura unheM itanI ahamiyata dI gaI ho. pU. A. zrI ajayasAgarasUrijI ina saba baiThakoM kA samanvaya karate hue eka taraha se isa samiti ke aghoSita saMyojaka kI bhUmikA meM A gae the. April-2016 ina baiThakoM kA eka ahama pahalU yaha bhI thA ki ina meM hara samudAya ke sAdhuoM 'khula kara apane sujhAva va maMtavya rakhe. mAtra jinazAsana ke hitoM ko hI sarvopari rakha kara sArI vicAra yAtrA huI. dera taka baDe hI sauhArdapUrNa vAtAvaraNa meM huI ina baiThakoM ne sammelana kI bhavya saphalatA kA mAno eka taraha se sUtrapAta hI kara diyA thA. adhikAMza muddoM kI itanI acchI spaSTatAe~ ho gaI thIM ki sammelana meM una muddoM ke prastAva alpa carcA ke sAtha hI pArita ho gae. isa taraha kA prayAsa isa se pUrva ke kisI bhI sammelana meM nahIM huA thA. yaha apane Apa meM prathama prayAsa thA, jo baDA hI phaladAI siddha huA. sammelana meM lie gae nirNayoM ke mukhya bindu khAlI hue jaina AbAdIvAle kSetroM ke mandiroM meM rahI huI bar3I saMkhyA meM prabhu pratimAoM kA yogya Ayojana kara anya saMghoM Adi ke nae mandiroM meM denA. 2. bhaviSya meM hAIve para nae tIrtha nahIM banAe jAe~. 3. jinapUjA, nae bana rahe jinamandira tathA mUrtiyoM meM zAstrokta paddhati hI apanAI For Private and Personal Use Only jAe. 4. prAcIna tIrthoM ke anAvazyaka jIrNoddhAra para pratibandha lagAyA jAe, anivArya ho vahA~ aitihAsikatA va kalAtmakatA naSTa na ho, isa hetu yogya kadama uThAe jAeM.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir apraila-2016 32 zrutasAgara 5. pUjya zramaNa-zramaNiyoM kA jahA~ kAladharma ho, usI kSetra meM pArthiva zarIra kA agnisaMskAra kiyA jAe. 6. bhArata ke sampUrNa jJAnabhaMDAroM meM saMgrahita prAcIna arvAcIna jJAna-virAsata kA Adhunika takanIka Adi ke dvArA sarvagrAhI saMkalana kiyA jAe. 7. jainadharma se anya dharmoM meM galata rUpa se ho rahe dharmAntaraNa ko rokane ke upAya. 8. varSIdAna kI zobhAyAtrA kA svarUpa aura jyAdA zAlInatApUrNa ho, isa hetu yogya prayAsa. 9. AmantraNa-patrikA tathA Ayojana sAdagIpUrNa tathA kama kharca meM karane hetu preraNA va mArgadarzana. 10. vartamAna deza-kAla kI cunautiyoM ko dhyAna meM rakhate hue naI pIr3hI kI mAnasikatA aura ruci ke anusAra dhArmika pAThazAlAoM kA sarvagrAhI, asarakAraka va sakSama rUpa se punaruddhAra kiyA jAe. 11. jainoM ke dvArA saMcAlita, jainatva ke saMskAroM ko poSita karane vAle zikSaNa saMsthAnoM kA sarjana. 12. jainatva kI acchAIyA~ rAjanIti va rAjyataMtra meM bhI sthAna pAe~ usake upAya. 13. sAdhu-sAdhvIjIoM ke adhyayana, vihAra-surakSA Adi kI sAMgopAMga vyavasthA. 14. jainasaMghoM ke aneka prakAra ke vyavasthApakIya praznoM kA nirAkaraNa. 15. sAdhu-saMsthA ko aura adhika garimApUrNa tathA pratibhAsampanna banAkara deza-videza ke jaina-saMgha va samAja hetu adhika kaTibaddha va asarakAraka banAne ke Ayojana. 16. pIDita va kamajora sAdharmika jainoM ke lie dezavyApI saMkalita Thosa Ayojana. 17. pratyeka saMgha meM A rahI sAdhAraNa khAte kI kamI ke nivAraNa hetu sthAyI upAya. 18. jaina itihAsa kA sAMgopAMga, sarvagrAhI va saMzodhanaparaka punarlekhana. 19. jainoM kI janasaMkhyA ke mudde. 20. jainasaMghoM ke bIca meM paraspara aura adhika sahayoga va sauhArdapUrNa vAtAvaraNa ke nirmANa kI vyavasthAe~. 21. . jainasaMghoM ke dharmadravya hetu yogya spaSTatA pradAna karanevAlI mArgadarzikA kA nirmANa. 22. pravara samiti, sthavira samiti, zrAvaka - samiti tathA unake antargata anya samitiyoM kI ghoSaNA. For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zramaNa saMmelananI eka jhalaka, pAlItANA For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TITLE CODE: GUJ MUL 00578. SHRUTSAGAR (MONTHLY). POSTAL AT. GANDHINAGAR. ON 15TH OF EVERY MONTH. PRICE: RS. 15/-DATE OF PUBLICATION APRIL-2016 kalAtmaka raMgolI- zramaNa saMmelana pAlItANA pAijAyA sahasaparamodhaNa Mer nirAsa BOOK-POST / PRINTED MATTER prakAzaka zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra, kobA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira gAMdhInagara 382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252, pheksa (079) 23276249 Website : www.kobatirth.org email : gyanmandir@kobatirth.org Printed and Published by : HIREN KISHORBHAI DOSHI, on behalf of SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.&Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. And Printed at : NAVPRABHAT PRINTING PRESS, 9, Punaji Industrial Estate, Dhobighat, Dudheshwar, Ahmedabad-380004 and Published at : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.&Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. Editor : HIREN KISHORBHAI DOSHI For Private and Personal Use Only