Book Title: Samvar Muni Charitram
Author(s): Vardhamansuri, Hiralal Hansraj
Publisher: Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022764/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DelBIBIBICICIBIBISISISIBIFIEISIZISIES 00228000 // zrIjinAya nmH|| ( sAnvayaM gUrjarabhASAMtarasahitaM ca) // zrIsaMvaramuni caritraM // ( mUlakartA-zrIvardhamAnasUriH) anvaya sahita bhASAMtara karanAra tathA chapAvI prasiddha karanAra-paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja. ( A graMthanA anvaya tathA bhASAMtaranA prasiddha kartAe sarva haka svAdhina rAkhyA che) vikrama saMvat 1984 kimata ru. 1-12-0 0ee091830 BESEASSESSESSEE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya caritraM bhASAMtara ||shriijinaay namaH // ( zrIcAritravijayagurubhyo namaH) (sAnvayaM gUrjarabhASAMtarasahitaM ca) // zrIsaMvaramunicaritraM prArabhyate // (mUlakartA-zrIvardhamAnasUriH) anvaya tathA gujarAtI bhASAMtara kartA-paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja-jAmanagaravALA satkarmAbhyudaye hetuM zIlaM sevyamidaM satAm / duHkarmadAri satkarmakAri sevyatamaM tapaH // 1 // anvayaH-satkarma abhyudaye hetuM idaM zIlaM satAM sevyaM, duHkarma dAri, satkarma kAri tapaH sevyatama. // 1 // arthaH-uttama karmonA abhyudayamATe kAraNarUpa A zIlane sajjanoe sevavaM, tathA duSkarmono vinAza karanAro, ane satkarmone karanAro tapa vizeSa prakAre sevavo. // 1 // NAGARIHAR Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM // 2 // anAdisiddhaduHkarmadveSisaMghAtaghAtakam / idamAdriyate dhIraiH khaDgadhAropamaM tapaH // 2 // anvayaH - anAdi siddha duHkarma dveSi saMghAta ghAtakaM, khaDgadhArA upamaM idaM tapaH dhIraiH Adriyate // 2 // arthaH - anAdikALathI pragaTelAM duSkarmorUpI zatruonA samUhano nAza karanAro, ane talavAranI dhArAsarakho A tapa dhairyavaMto karI zake che. // 2 // jJAnacakSuSi nairmalyaM tattvAtattvAvalokanam / tapastapanavadatte tamaH zamanataH satAm // 3 // anvayaH - tapaH tapanavat tamaH zamanataH satAM jJAna cakSuSi nairmalyaM tava atatva avalokanaM datte. // 3 // arthaH- tapa che te sUryanIpeThe ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karIne sajjanone jJAnarUpI cakSumAM nirmalatA ( ApIne ) tatva tathA atavane dekhADI Ape che. // 3 // karmaidhAMsi dahanpuSTastapovahnirayaM navaH / harate dehinAM dAhaM yaH saMsArasamudbhavam // 4 // anvayaH - karma evAMsi dahan puSTaH ayaM tapaH vahniH navaH, yaH dehinAM saMsAra samudbhavaM dAhaM harate. // 4 // arthaH-karmorUpI kASTone bALIne vRddhi pAmelo A taparUpI agni (kharekhara ) Azcarya upajAvanAro che, kemake je prANIone saMsArathI utpanna thayelA tApane dUra kare che ! || 4 || 664 sAnvaya bhASAMtara // 2 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya bhASAMtara caritraM. tattapaH sevyatAM dakSA duHkarmakSAlanodakam / yatsevayA rayAdeva sevyo'bhUd bhuvi saMvaraH // 5 // / anvayaH-tata (he) dakSAH! dakarma kSAlana udakaM tapaH sevyatAM 1 yata sevayA saMvaraH rayAta eva bhuvi sevyaH abhUtaH // 5 // kA arthaH-mATe he catura manuSyo ! duSkarmoMne dhoDa nAkhavAmATe jalasarakhA taparnu tamo sevana karo? ke je tapa sevavAthI saMvaranAmanA muni pRthvIpara sevAne pAtra thayA. // 5 // tathAhi hRdayagrAhiguNasAgaranAgarA / jambUdvIpe'styayodhyA pUrbharatakSetrabhUSaNam // 6 // anvayaH-tathAhi-jaMbUdvIpe hRdaya grAhi guNa sAgara nAgarA, bharata kSetra bhUSaNaM ayodhyA pUH asti. // 6 // artha:-te saMvaramuninu udAharaNa kahe che-jaMbUnAmanA dvIpamA hRdayana AkarSaNa karanArA guNonA mahAsAgarasarakhA nAgarikovALI, tathA bharatakSetranA alaMkArasarakhI ayodhyAnAmanI nagarI che. // 6 // ihAjani mahojAnirmahAsena iti zrutaH / cintAmaNiSu yadAnaM zriyo bimbamivekSyata // 7 // anvayaH-iha mahAsenaH iti zrutaH mahIjAniH ajani, yata dAnaM zriyaH vi iva ciMtAmaNiSu akSyata. // 7 // arthaH-te nagaramA mahAsenanAmano prakhyAta rAjA hato, ke jenuM dAna lakSmInA pratibiMcanIpeThe ciMtAmaNiomA dekhAtuM hatuM. // 7 // abhUd bhUpasya mAnyo'sya sArthezo dhanadAbhidhaH / murtA vRSA iva vRSA rejuryasya dhanArjane // 8 // anvayaH-asya bhUpasya mAnyaH dhanada amidhaH sArtha IzaH abhUta, yasya vRSAH dhana arjane mUrtAH vRSAH iva rejuH // 8 // GRASSASS Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya caritraM bhASAMtara saMvaramuni ! TU arthaH-te rAjAnI mAnIto dhanadanAme (eka) sArthapati hato, ke jenI mAlIkInA baLado dravya upArjana karavAmAM jANe za rIradhArI dharmo hoya nahI! tema zobhatA hatA. // 8 // dhanazrIriti tasyAsItpreyasI zreyasI guNaiH / babhau prathamasakhyasya yA tIrthaM ruupshiilyoH||9|| // 4 // 4 anvayaH-tasya guNaiH zreyasI dhanazrIH iti preyasI AsIt, yA rUpa zIlayoH prathama sakhyasya tIrtha babhau. // 9 // arthaH-te sArthavAhane guNothI manohara dhanazrI nAmanI strI hatI, ke je rUpa ane zIlanI prathama mitrAinA tIrtha (saMgama) tarIke | zobhatI hatI. ( arthAt anupama rUpa ane zIlavaDe te zobhatI hatI.) // 9 // durgaternirgataH ko'pi jIvaH piivrduHkRtH| kaizcidbhAgyairabhAgyAnAM tasyA garbhamavAtarat // 10 // anvayaH-durgateH nirgataH, pIvara duHkRtaH kaH api jIvaH abhAgyAnAM kaizcita bhAgyaiH tasyAH garbha avAtarat // 10 // arthaH-durgatimAthI nikaLelo, tathA ghaNA duSkarmovALo koika jIva abhAgyonA keTalAMka bhAgyovaDe teNInA garbhamA | utpanna thayo. // 10 // zake pAMzujuSi kSmAyAM muNDitA khaNDitAMzukA / ityasyA garbhanirbhAgyairduHkhado dohado'jani // 11 // ____ anvayaH-muMDitA khaMDita aMzukA pAMzujuSi kSmAyAM zaye, iti asyAH garbha nirbhAgyaiH duHkhadaH dohadaH ajani. // 11 // arthaH-(mastaka) muMDAvIne, phATAM truTo kapaDA peherI dhuDathI bharelI jamInapara huM zayana karuM, erItano teNIne garbhanA abhAgyothI KALIGANGARGANISAPANA SAKACANCIESCARRIGANGANA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvara bhASAMtara KESKUSESSE saMvaramuni || duHkhadAi dohalo utpanna thayo. // 11 // caritraM 1 nAviSkariSye niHzeSadrohadaM dohadaM kvacit / apatyamenamutpannameva tyakSyAmi ca kSaNAt // 12 // iti dhyAnavatI yAvadinAni gamayatyaso / tAvadvidhiniyogena dhanado nidhanaM yayau // 13 // yugmam // anvayaH-niHzeSa drohadaM dohadaM kacit na AviSkariSye, ca enaM apatyaM utpanna eva kSagAt tyakSyAmi, // 12 // iti | dhyAnavatI asau yAvat dinAni gamayati, tAvat vidhiniyogena dhanadaH nidhanaM yayau. // 13 // yugmaM // arthaH-sarvaduHkha ApanAro (A) dohalo kyAyeM (hu ) pragaTa karIza nahI, temaja A bALakane utpanna thatAMja turata tajI deza, // 12 // ema vicAratI evI te dhanazrI jevAmAM divaso vyatIta kare che, tevAmAM karmayoge te dhanada sArthavAha maraNa | pAmyo // 13 // yugmaM // dhanaM yadyasya haste'bhUttatena jagRhe'khilam / dohado'syAH svabhAvena pUrNastuNatarastataH // 14 // anvayaH-yad dhanaM yasya haste abhRt tat tena akhilaM jagRhe, tataH asyAH dohadaH svabhAvena tUrNatAH pUrNaH // 14 // arthaH je dhana jenA hAthamA hatuM, te te mANase saghaLU pacAvI pADyu, ane tethI teNIno dohalo svabhAvathIja vadhAre jaladI pUrNa thayo. pUrNairdurdivasaistasyA jAtaH pAtakavAn sutaH / piGgAkSikezaH kRSNAGgaH kubjo nyubjaH kharakharaH // 15 // | 5-55-56-445 44 44444 SASTOSOPHIC Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caritraM saMvaramuni | TU anvayaH-pUrNaH durdivasaiH tasyAH pAtakavAn , piMga akSi kezaH, kRSNa aMgaH, kubjaH, nyujaH, kharasvaraH sutaH jAtaH // 15 // || sAnvaya arthaH-duHkhI divaso saMpUrNa thayAbAda teNIne pApI, pILAM netro tathA kezovALo, zyAma zarIravALo, kubaDo, kadarUpo tathA gadhe bhASAMtara DAjevA svaravALo putra utpanna thayo. // 15 // saduHkhA sUtirogArtA muktA parijanena sA / IdRggAtre sute jAtamAtre tatra mRtA tataH // 16 // anvayaH-saduHkhA, bhUti roga ArtA sA parijanena muktA, tataH IdRg gAtre tatra sune jAtamAtre mRtA. // 86 // arthaH-duHkhaNI, tathA prasUtinA rogathI pIDAyelI evI te dhanazrInI ( teNInA ) parivAre ( kaI ) sAravAra karI nahI, ane tethI AvAM kadarUpAM zarIravALo te putra janmatAna te mRtyu pAmI. // 16 // tasyA dattaH zikhI tulyajAtibhiH prAtivezmakaiH / payAMsi kRpayA so'pi pAyitaH prANitazca taiH // 17 // anvayaH-tulya jAtibhiH pAtivezmakaiH tasyAH zikhI data, ca saH api taiH kRpayA payAMsi pAyitaH mANitaH // 17 // | arthaH-nAtIlA pADozIoe teNIno agnisaMskAra karyo, tathA te bALakane paNa te oe dayA lAvI, ddha pAine ucheo. // 17 // utpannenAmunA sarva zrIkuTumbAdi saMvRtam / tataH saMvara ityasya janairnAma vinirmame // 18 // anvayaH-amunA utpannena zrIkuTuMba Adi sarva saMvRtaM, tataH janaiH " saMvara" iti asya nAma vinirmame. // 18 // | artha:-AnA janmathIja lakSmI tathA kuTuMba Adika sarva saMvRta eTale naSTa thayuM che, tethI lokoe "saMvara" evaM te bALakanuM 51 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya caritra bhASAMtara saMvaramuni || nApa rAkhyu. // 18 // 1 ajJAnajanadurvAkyatADanairvavRdhe'dhikam / grISmavAtarajaHpAtairyavAsaka ivAsakau // 19 // ___ anvayaH-grISma vAta rajaH pAtaiH yavAsakaH iva asako ajJAna jana durvAkya tADanaiH adhikaM vavRdhe. // 19 // arthaH-grISmaRtunA vAyuthI uDelI raja paDavAyI jema javAso vRddhi pAme, tema A saMvara ajJAnI lokonI gALo, tathA tADa&| nathI adhika vRddhi pAmavA lAgyo. // 19 // vairUpyameva tasyAbhUtpattane vartanaM shishoH| viTAnAM viTavidyaiva jIvanaM jAyate yataH // 20 // ___anvayaH-tasya zizoH vairUpyaM eva pattane vartanaM abhUta, yataH viTAnAM viTavidyA evaM jIvanaM jAyate // 20 // arthaH-te bALakanu kadarUpApaNuMja nagaramA ( tenI) AjIvikArUpa thai pA, kemake ThagonI ThagavidyAja ( teonI ) AjIvikArUpa thAya che. // 20 // tAruNyenApi vairUpyaM hRtaM nAsya manAgapi / leSTuM vaikaTiko yasmAduttejayitumakSamaH // 21 // anvayaH-tAruNyena api asya manAk api vairUpyaM na hRtaM, yasmAt vaikaTika: leSTuM uttejayituM akSamaH. // 21 / / arthaH-yuvAvasthAe paNa tenuM jarA paNa kadarUpApaNu dUra kayu nahI, kemake maNira (paNa kaI ) DhephAMne caLakatuM karavAne samartha 8| thai zakato nathI. // 21 // LEARNAGAR TRACCIEOGAR narrara Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara saMvaramuni ! 8| ulUka iva kAkolailolaiH kolAhalolbaNaiH / puri bhrAmyannaso DimbhaiH saMbhUya smAbhibhUyate // 22 // caritraM anvayaH-..-lole kolAhala ulvaNeH kAkolaiH ulUkaH iva pari bhrAmyana amo DibhaiH saMbhaya abhibhaya temma. // 22 // artha:-doDatA tathA atyaMta kolAhala karatA kAgaDAo jema ghUvaDane saMtApe che, tema nagaramAM bhamatA evA te saMvarane chokarAMo / / 8 / / ekaThA thaine saMtApavA lAgyA. // 22 // durbalAnAM balaM rAjakulamityeSa cintayan / tatra cedyAti tadrAjaputrakaiH poDyate'bhitaH // 23 // | anvayaH-durbalAnAM rAjakulaM balaM, iti ciMtayan eSaH cet tatra yAti, tat rAjaputrakaiH abhitaH pIDya te. / / 23 / / arthaH-navaLAomATe rAjakulanuM bala hoya che, ema vicArI ne jo te tyAM jAya, to rAjaputro (tyA) tene cotaraphayI saMtApatA hatA. | khedAttyaktapuro'tADi pathikaiH pathi kairna saH / grAmyaiAme vizalleSTuyaSTimuSTibhirapyatha // 24 // anvayaH-khedAta tyaktapuraH saH pathi kaiH pathikaiH na atADi ? atha grAme vizan grAmyaH api leSTu yaSTi muSTibhiH (atADi) arthaH-kaMTALIne tajelaM che nagara jeNe, evA te saMvarane mArgamAM kayA paMthIoe na mAryo ? (arthAt sarvee mAryo.) vaLo ( koi) | gAmaDAmA dAkhala thatAM gAmaDIAo paNa (tene) patthara, lAkaDI tathA muSTi bhovaDe prahAra karavA lAgyA. // 24 // | ityasau sarvataH sarvairapyatyarthaM kadarthitaH / nicitaM cintayAmAsa niHzvAsocchvasitAnanaH // 25 // BOARREARRIGATIONLINE RANGALOREGAORR-SCRECORPORA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 9 / / anvayaH - iti sarvataH sarvaiH api atyarthaM kadarthitaH asau niHzvAsa ucchavasita AnanaH nicitaM ciMtayAmAsa // 25 // arthaH- e rIte sarva jagoe sarva lokothI atyaMta saMtApa pAmelo te saMbara niHzvAsothI sUjelA ( jhAMkhA) mukhavALo thayothako kaMTALIne vicArakhA lAgyo ke, / / 25 / / dhanyA vanyA mRgAste'pi pakSiNaste'pi dakSiNAH / vizantyapi na ye karmadAnave mAnave jane // 26 // anvayaH - te vanyAH mRgAH api dhanyAH, te pakSiNaH api dakSiNAH, ye karma dAnave mAnave jane vizaMti api na // 26 // arthaH- te vanavAsI hariNo paNa bhAgyazAlI che, tathA ( vanamAM vasanArA ) te pakSio paNa buddhivAno che, ke jeo rAkSasI kArya karanArI manuSyajAtinA samAgamamAMja AvatA nathI. // 26 // ahamapyahate sthAne mAnavairyAmi sarvathA / iti dhyAyannayaM kApi kAntAre satvaraM yayau // 27 // anvaya- ahaM api sarvathA mAnavaiH ahate sthAne yAmi, iti dhyAyan ayaM satvaraM k api kAMtAre yayau / / 27 / / artha : - ( mATe ) huM paNa bIlakula manuSyonI hastovinAnA sthAnamA jAuM ema vicArI te saMvara ekadama koika ujjaDa jaMgalamAM cAlyo gayo. / / 27 / / tyaktajAtivirodhena jAtabodhena sAzruNA / mRgavargeNa saMvayamANaparyantabhRtaH // 28 // amunA zaminAM madhye siddhaseno munIzvaraH / svAdhyAyadhvanimAdhurya vazyavizvo vyalokyata // 29 // sAnvaya bhASAMtara // 9 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya saMvaramuni caritraM bhASAMtara // 10 // // 10 // ARREHENDRA anvayaH-tyakta jAti virodhena, jAta bodhena, sAzruNA mRgavargeNa saMvaryamANa paryata bhUtalaH, // 28 / khAdhyAya dhvani mA dhurya vazya vizvaH, zaminAM madhye siddhasenaH munIzvaraH amunA vyalokyata. // 29 // yugmaM / / __ arthaH-tajela che jAtivaira jeNe, bodha pAmelA, tathA ( AMkhomAM ) azruovALA evA hariNono samUha jenI AsapAsanI jamInapara goThavAine bezI gayo che, evA, // 28 // tathA svAdhyAyanI dhvaninI mIThAzathI vaza thayela che jagata jene etrA, ane muni onI bacce beThelA, evA zrIsiddhasena nAmanA munirAjane teNe joyA. / / 29 / yugmaM // AgacchAgaccha vatsa tvamiti taM yatinAM patiH / varNaiH karNekapIyUSaMgaNDUSaiH svayamAhvayat // 30 // ____ anvayaH-(he) vatsa! tvaM Agaccha ? Agaccha ? iti yatinAM patiH svayaM karNa eka pIyUSa gaMDUSaiH varNaiH taM Ahayat. // 30 // TU artha-he vatsa ! tuM Ava? Ava? e rIte te munirAje pote komA eka amRtanA kogaLAsarakhA akSarovaDe tene bolAvyo. ___ aho uktirapUrvAsya dhyAtveti padayoryateH / sa nipatya parAbhUtaH sutaH piturivArudat // 31 // anvayaH-aho ! asya uktiH apUrvA, iti dhyAtvA parAbhUtaH sutaH pituH iva yateH padayoH nipatya saH arudat // 31 // artha:-aho ! A munirAjanI vANI apUrva che ! emavicArIne parAbhava pAmelo putra jema pitApAse, tema te munirAjanA caraNomAPI paDIne te raDavA lAgyo. // 31 // | saMbhASya muninA pRSTaH saMnikRSTaphalodayaH / athAcaSTa nijaM kaSTacaritaM parito'pi saH // 32 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya 5+5=5 bhASAMtara / / 11 // saMvaramuni anvayaH-atha muninA saMbhASya pRSTaH saMnikRSTa phala udayaH saH nijaM paritaH api kaSTa caritaM AcaSTa. // 32 // arthaH-pachI te munirAje miSTa vacanovaDe bolAvIne pUchavAthI najIka che phalano udaya jeno evA te saMvare ( potAnuM) sarvathA caritraM | prakAre duHkhadAi caritra kahI saMbhaLAvyu. // 32 // // 11 // athAdizadasau sAdhustamuddizya dayAzayaH / prINayansarvasattvAni tathyaikakavacaM vacaH // 33 // ___ anvayaH- atha dayAzayaH asau sAdhuH sarva sattvAni prINayan taM uddizya tathya eka kavacaM vacaH Adizat // 33 // | arthaH-pachI dyaan| sthAnarUpa evA te sAdhue sarva jIvone khuzI karatA thakAM te saMvarane uddezIne satyanAja eka bakhatara sarakhaM vacana karjA ke, // 33 // kiyanmAtramidaM duHkhamatra te'sti nRjanmani / sahante'mo yathAtmAno'nantaM duHkhaM tathA zRNu // 34 // ___ anvayaH-atra nRjanmani te idaM duHkhaM kiyanmAnaM asti ? amI AtmAnaH yathA anaMta duHkha sote, tathA zRNu? // 34 // arthaH-A manuSyajanmamA tAraM A duHkha | hisAbamA che ? A jIvo je anaMtAM duHkho mahana kare che, te tu sAMbhaLa ? // 34 kaSAyaviSayAsaktaH saktaH prANivadhAdiSu / tadarjayati duHkarma yena janturbhavAntare // 35 // 18 bhedanacchedanottaptatrapupAnAsipatrajaiH / kSetrajaizca mahAduHkhe poDyate narakeSvaso // 36 // yugmam // HAGRAAAAAESS +5+5+5+5+5+4= Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni ! anvayaH-kaSAya viSaya AsaktaH, prANivadha AdiSu saktaH jaMtuH tat duHkarma arjayati, yena bhavAMtare // 35 // asau narakeSu || sAnvaya bhedana, cchedana, uttapta pupAna, asipatraH, ca kSetrajaiH mahAduHkhaiH pIDyate. // 33 // yugmaM / / caritraM bhASAMtara arthaH-kaSAyo ane viSayomA Asakta thayelo, tathA jIvahiMsA Adika pApomAM lIna thayelo prANI evaM to duSkarma upArjana kare // 12 // che, ke, jethI bhavAMtaramAM, // 35 // te pANI narakonI aMdara, bhedana, chedana, tapAvelA sIsAnu pAna, tathA talavAranA vidAraNathI utpanna thayelo, temaja kSetrasaMbaMdhi mahAna duHkhovaDe pIDita thAya che. // 32 // yugmaM / / labdhatiryagbhavo'pyeSa jalasthalanabhogatiH / vyathyate'tyarthamAtmAyamauSNazItAnilAnalaiH // 37 // ____ anvayaH-labdha tiryambhavaH, jala sthala nabhaH gatiH api eSa avaM AtmA auSNa zIta anila analaiH atyartha vyathyate. // 3 // artha:-tiryacano bhava pAmelo, tathA jala, pRthvI ane AkAzamAM gamana karanAro, evo paNa te A jIva garamI, ThaMDI, vAyu tathA agnivaDe atyaMta pIDA pAme che. // 37 // Fmartyatve'pi maharoganaiHstyadAsyaviyogajaiH / duHkhaida'dahyate jantu rakapratihastakaiH // 38 // __anvayaH-martyatve api jaMtuH nAraka pratihastakaiH mahAroga naiHsvya dAsya viyogajaiH duHkhaiH daMdahya te. // 38 // arthaH-manuSyabhavamA paNa pANI nArakIjevAMja mahoTA rogo, nirdhanatA, nokarI tathA viyogathI utpanna thayelA duHkhovaDe vaLatoja raheche. 13 kilbisskiNkraalprdhibhaavaatkruddhendrvjrtH| yuddhAcyavanAjIvo devatve'pi na saukhyabhAk // 39 // HARREGARCARRORA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara +4+5 E34 S // 13 // 4 saMvaramuni | anvayaH-devatve api jIvaH kilbiSa kiMkara alpa Rddhi bhAvAt , kruddha indra vajrataH, yuddha IyAM cyavanAt saukhyabhAk na. | caritraM arthaH-devabhavamA paNa jIva kilviSa eTale halakI jAtinA devapaNAthI, nokarapaNAthI, tathA alpa samRddhipaNAthI krodha pAmelA indranA vajrathI, yuddhathI, (parasparanI) adekhAithI, tathA cyavanapaNAthI sukhI hoi zakato nathI. // 39 // evaM karmavipAko'sminbhave jIvAnkadarthayeta / lakSyante'sya phalAnyeva na svarUpaM jnairytH||40|| ___ anvayaH- evaM karma vipAkaH asmina bhave jIvAna kadarthayeta , yataH janaiH asya phalAni eva lakSyaMte, svarUpaM na. // 40 // arthaH-erIte karmono vipAka A bhavamA jIvone duHkha Ape cha, kemake loko te karmavipAkanA phalaneja jANe che, paraMtu tenuM svarUpa jANatA nathI. // 40 // mAhAtmyaM dhyAnayogAnAM sAmarthya paramAtmanAm / vipAkaM karmaNAM vetti na sarvajJaM vinAparaH // 41 // anvayaH-dhyAna yogAnAM mAhAtmyaM, paramAtmanAM sAmarthya, karmaNAM vipAkaM sarvajJa vinA aparaH na vetti. // 41 // arthaH dhyAna ane yogonA mAhAtmyane, paramAtmonA sAmarthyane, ane karmonA vipAkane kevalIvinA bIjo koi jANI zakato nathI. amuM karmavipAkaM tu zubhIkartumihoyataH / eka evAsti saddharmaH zivazarmanibandhanam // 42 // ___ anvayaH-tu amuM karma viSAkaM zubhI kartuM iha ziva zarma nibaMdhanaM ekaH saddharmaH eva udyataH asti. // 42 // 3| arthaH-vaLI karmonA A vipAkane zubharUpa karavA mATe ahIM mokSasukhanA kAraNarUpa evo eka uttama dharmaja udyamavaMta thayelo che. MCGROCARDAMONOCESSIST +4+4+4+4+43 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 14 / / vinAmunA tu dharmeNa jantuH karmAkhyavairibhiH / pAtyate teSu duHkheSu yeSAM tvaduHkhamaJcalaH // 43 // anvayaH -- tu amunA dharmeNa vinA karma Akhya vairibhiH jaMtuH teSu duHkheSu pAtyate yeSAM tvat duHkhaM aMcalaH, // 43 // arthaH- vaLI A dharmavinA karma nAmanA zatruo prANIne evAM to ( asahA ) duHkhomAM pADe che, ke jemA (A) tAruM duHkha carA sarakhuM che. // 43 // to eka paraM naivAcarantyete mRDhAstatkiMcana kvacit / yena kSipanti duHkarmabIjaM tadduHkhabhRruhAm // 44 // anvayaH - paraM ete mUDhAH kvacit tat kiMcana na AcaraMti, yena tad duHkhabhUruhAM duHkarma bIjaM kSipaMti. // 44 // artha :- paraMtu A mUDha prANIo koi paNa samaye te dharmanuM leza mAtra paNa AcaraNa karatA nathI, ke je dharmavaDhe karIne te rUpI vRkSonAM duSkarmarUpI bIjane (dUra) kI zake // 44 // duHkha atha prabhUtaduH karmAbhibhUtaH saMvaro gurUn / karau kirITatAM nItvA papracchAtucchavAJchanaH // 45 // anvayaH - atha prabhUta duHkarma abhibhUtaH, atuccha vAMchanaH saMvaraH karau kirITatAM nItvA gurUn papraccha // 45 // arthaH- have ghaNAM duSkarmothI parAbhava pAmelo, tathA mhoTI AzAvALo te saMvara ( bane ) hAthone mukuTarUpa karIne ( joDIne gurumahArAjane pUchavA lAgyo ke, // 45 // sAnvaya bhASAMtara / / 14 / / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya E5%E4% bhASAMtara saMvaramuni || prabho prabhavati prAyaH ko'pyupAyaH sa kiM kvacit / yena syAdviSatAmanto hanta duHkarmaNAmapi // 46 // || caritraM ___ anvayaH-he prabho! prAyaH saH kaH api upAyaH kiM kacit prabhavati ? yena haMta duHkarmaNAM dviSatAM api aMtaH syAt // 46 // artha:-he bhagavAn ! prAyeM karIne evo paNa koI upAya zRM kyAMya ? ke jethI arere! (AvAM ) duSkarmorUpI zatruono paNa nAza yai zake. // 46 // athAbhyadhAtsudhApUrasodarIM sa gururgiram / tapa evAsti duHkarmamarmanirmathaniSThuram // 47 // ___ anvayaH-atha guruH sudhA pUra sodarI giraM abhyadhAt, tapa eva duHkarma marma nirmatha niSThuraM asti. // 47 / / arthaH-tyAre gurumahArAja amRtanA pravAhasarakhI vANI bolyA ke, phakta eka tapaja (tevAM) duSkarmono marmasthAnone toDIpADavAmA samartha cha / 47 // dhatte tadapi tIvratvamaGga niHsaGgatAbhRtAm / niHsaGgatA tu dIkSAyA dAkSiNyena yadi sthirA // 48 // ___ anvayaH---aMga tat api niHsaMgatA bhRtAM tIvratvaM dhatte, niHsaMgatA tu yadi dIkSAyAH dAkSiNyena sthirA. // 48 // arthaH-vaLI te tapa paNa (sAMsArika) manuSyoe saMgarahita karelo tIvrapaNuM dhAraNa karI zake che, ane te niHsaMgapaNuM paNa dIkSAnI 18| kRpAthIja sthira thAya che. // 48 // . RRRRRRRRRRIANE +4+4+4+3+3443 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya caritraM bhASAMtara // 16 // cetaso nizcalatvena prApyate sA mahAzayaiH / karmadAvAnalajvAlAvidhyApanaghanAghanaH // 49 // anvayaH-karma dAvAnala jvAlA vidhyApana dhanAdhana: sA mahAzayaiH cetasaH nizcalatvena praapyte.||49|| arthaH-korUpI dAvAnalanI jvAlAone ThAravAmAM barasAda sarakhI te dIkSAne gaMbhIra hRdayavAlA manuSyo mananI sthiratAthI meLavI zake che. // 49 // iti zrutvAtha tatvArtha sattvabhAksaMnidhau guroH / sAgrahaH so'grahIdIkSAM saMmadI kSAntitatparaH // 50 // ____ anvayaH-atha iti tattvArtha zrutvA sattvabhAk, zAMtitatparaH saMmadI saH sAgrahaH guroH saMnidhau dIkSA agrahIt. // 50 // arthaH-pachI e rItano tAtvika bhAvArtha sAMbhaLIne parAkramI, kSamA rAkhavAmA tatpara thayelA, tathA AnaMda pAmelA evA te saMvare Agrahasahita gurumahArAjapAse dIkSA lIdhI. // 50 // siddhAntAdhyayanodrekAdvivekAJcitacetanaH / tapaH kapaTanirmuktamArebhe saMvaro muniH // 51 // anvayaH-siddhAMta adhyayana udrekAt viveka aMcita cetanaH saMvaraH muniH kapaTa nirmuktaM tapaH Areme. // 51 // arthaH-AgamonA abhyAsanA umaLakAthI (utpanna thayelA) vivekathI zobhitAM hRdayavALA te saMvaramuni niSkapaTapaNe tapa karavA lAgyA. asau saddharmacAturyasturyaSaSThASTamairvyadhAt / tapobhAraiH zarAsArairjarjaraM karmapaJjaram // 52 // HAKRONARSA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 17 / / anvayaH - saddharma cAturyaH asau turya SaSTa aSTamaiH tapobharaiH zara AsAraiH karma paMjaraM jarjaraM vyadhAt / / 52 / / arthaH- uttama dharmanI caturAivALA te saMvaramuni upavAsa chaTha tathA aTTamanA tapasamUharUpI bANonA varasAdathI karmerUpI pAMjarAMne khokharu karavA lAgyA. / / 52 / / purimAdhamekabhaktaM nairvikRtyaM ca kRtyavit / AcAmlamupavAsaM ca sevamAnaH pratIndriyam // 53 // divasaiH paJcaviMzatyA jitendriyaziromaNiH / sa indriyajayaM nAma tapazcakre yathAvidhi // 54 // yugmam // anvayaH - ca prati iMdriyaM purimAdhaM, ekabhaktaM, nairvikRtyaM, AcAmlaM ca upavAsaM sevamAnaH kRtyavit // 53 // jita iMdriya ziromaNiH saH paMcaviMzatyA divasai: iMdriyajayaM nAma tapaH yathAvidhi cakre // 54 // yugmaM || arthaH- vaLI dareka iMdriyane apekSIne, purimaDha, ekaTANu, nIvI, AMbela tathA upavAsa karatA, tathA kAryane jANanArA, // 53 // ane jiteMdriyomAM ziromaNi evA te saMvaramunie pacIsa divasoe "iMdriyajaya" nAmano tapa vidhipUrvaka (saMpUrNa) karyo . // 54 // ekabhaktaM nairvikRtyamAcAmlaM bhaktavarjanam / evaM SoDazabhirghanaiH ca kaSAyajayaM vyadhAt // 55 // anvayaH - ekabhaktaM, nairvikRtyaM, AcAmlaM, bhaktavarjanaM, evaM SoDazabhiH SatraiH saH kaSAyajayaM vyadhAt. // 55 // arthaH- ekaTANuM, nIvIi, AMbela, tathA upavAsa, ema zoLa divasosudhI karIne teNe " kaSAya jaya " nAmano tapa karyo. // 55 // sAnvaya bhASAMtara // 17 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara // 18 // saMvaramuni !| nirvikRtikamAcAmlamabhaktaM vidadhanmuniH / yogAnAM zuddhaye yogazuddhiM navadinairvyadhAt // 56 // caritraM anvayaH-yogAnAM zuddhaye nirvikRtika AcAmlaM, abhaktaM nava dinaiH vidadhan muniH yogazuddhiM vyadhAta. // 56 // arthaH-(manavacana kAyAnA) yogonI zuddhimATe nIvI, AMbela, tathA upavAsa ema nava divasosudhI karIne te saMvaramunie "yog||18|| zuddhi' nAmano tapa karyo. // 56 // 8| abhaktamekAzanakamekasikthakamapyatha / ekasthAnamekadattiM vikRtyA rahitaM tataH // 57 // | AcAmlamaSTakavalamityekaikasya krmnnH| hRtau tapo vyadhAdaSTakarmasUdanameva saH // 58 // yugmam // anvayaH-atha abhaktaM, ekAzanakaM, ekasikthakaM api eka sthAnaM, tataH vikRtyA rahitaM ekadatti, // 57 // AcAmla, aSTakaBI valaM, iti ekaikasya karmaNaH hatau sa: aSTakarmasUdana eva tapaH vyadhAt. // 58 // yugmaM // arthaH-vaLI upavAsa, ekAsaNu, ekasiktha, tathA ekalaThANuM, pachI vigai rahita nIvIi, ekadatti, // 57 // AMbela, ane ATha | koLIyA, ema eka eka karmanA vinAzamATe te saMvaramunie " aSTa karma sUdana" (AThe karmono nAza karanAro) tapa karyo. .158 // jJAnasya darzanasyApi cAritrasya ca sevanam / cakre nirantaraM sAdhurupavAsaistribhistribhiH // 59 // ___ anvayaH-ca sAdhuH niraMtaraM tribhiH tribhiH upavAsaiH jJAnasya, darzanasya, ca cAritrasya api sevanaM cakre. // 59 // ESAUSOSESSES Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varamuni sAnvaya bhASAMtara artha:-vaLI te saMvara sAdhue aMtararahita traNa traNa upavAsobaDe, jJAnanu, darzananu ane cAritranuM paNa ArAdhana kyu.|| 59 // caritraM || zuklAsvekAdazISvekAdazasaMkhyAsu so'karot / maunopavAsakaraNaiH zrutadevotapaH zubham // 6 // anvayaH-ekAdaza saMkhyAsu zuklAsu ekAdazIsu mauna upavAsa karaNaiH saH zubhaM zrutadevI tapaH akarota. // 60 // // 19 // arthaH-(vaLI ) zukla pakSanI agyAra agyArasone divase mauna dhAraNa karavA pUrvaka upavAso karIne te saMvara munie zrutadevInA ArAdhanano zubha tapa karyo. // 6 // zuklapakSe'STabhirupavAsairAcAmlapAraNaiH / dinaiH SoDazabhiH so'dhAttapaH sarvAGgasundaram // 61 // anvaya:-zuklapakSe aSTabhiH upavAsaiH, AcAmla pAraNaiH, SoDazabhiH dinaiH saH " sarvAMga suMdaraM tapaH " adhAt. // 61 // | arthaH-vaLI zukla pakSamA ATha upavAsa, tathA te dareka upavAsane pAraNe AMbela, ema zoLa divaso sudhImA temaNe " sarvAMga | sundara" nAmano tapa karyo. // 61 // ityetatkRSNapakSe tu glAnapAlanalAlasaH / so'kArSIdviSayadveSI nIruksiMhAbhidhaM tapaH // 62 // anvayaH-tu kRSNapakSe iti etat, glAna pAlana lAlasaH, viSayadveSI saH " nIruk siMhAmidhaM " tapaH akArSIt // 62 / / PI arthaH-vaLI kRSNa pakSamA upara kahyA mujabaja, glAna sAdhunI vaiyAvaccha karavAnI icchA pUrvaka, viSayonA dveSI evA te saMvarasu. nie"nIruka siMha" nAmano tapa kayoM. // 6 // // 19 // BESAIRAH ESKADES ESSES ASHA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya caritraM bhASAMtara // 20 // // 20 // munitriMzadAcAmlairakAntaritapAraNaiH / vidadhe zuddhabodho'yaM tapaH paramabhUSaNam // 63 // anvayaH-ekAMtarita pAraNaiH dvAtriMzat AcAmlaiH zuddha bodhaH ayaM muniH "parama bhUSaNaM" tapaH vidadhe. // 63 // artha:-caLI ekAMtare pAraNuM karavApUrvaka batrIsa AMbelo karIne nirmala bodhavALA A saMvaramunie "parama bhUSaNa" nAmano tapa karyo. aGgAnyekAdazApyeSa pUrvANi ca caturdaza / dvidhA candrAyaNaM nyUnodaratAditapo vyadhAt // 64 // anvayaH-ekAdaza api aMgAni, ca caturdaza pUrvANi, dvidhA caMdrAyaNaM, nyUna udaratA bhAdi tapaH vyadhAt. // 64 // arthaH-vaLI te munie agyAra aMgono, caudapUrvono be prakArano caMdrAyaNa tapa tathA UnodarIAdika tapo karyA. // 64 // athaikA pratipada dve ca dvitIye tithyo'khilaaH| yAvatpaJcadaza jJeyAH pUrNamAsyo nirantaram // 65 // upavAsairvizuddhAH syuryatra tattapa ujjvalam / vyAtene muninA sarvasaukhyasaMpattinAmataH // 66 ||yugmm||3 anvayaH-atha ekA pratipad ca dve dvitIye, yAvat paMcadaza pUrNamAsya : akhilAH tithayaH niraMtaraM jJeyAH, // 65 // yatra upavA- | saiH vizuddhAH syuH, tat "sarva saukhya saMpatti" nAmataH ujjvalaM tapaH muninA vyAtene. // 66 // yugmaM / / artha:-pachI eka ekama, tathA be bIja, (traNa trIja, cAra cotha) ema cheka paMdara punamasurdhAnI saghaLI tithio niraMtara jANavI, // 65 // e rItanI sarva tithioe upavAso karIne teone je tapamA nirmala karavAmAM Ave che, evo "sarva saukhya saMpatti" nAmano ujjvala tapa te saMvaramunie kaoN. / 66 // yugmaM // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara // 21 // saMvaramuni ti jinAnAM nava padmAni pratipadmaM nirantaraiH / upavAsaistu so'STAbhizcakre padmottaraM tapaH // 67 // caritraM anvayaH-jinAnAM nava pamAni, pratipadma niraMtaraiH aSTAbhiH upavAsaiH saH tu "padmottaraM" tapaH cakre. // 67 // artha:-jinezvaraprabhunA (devanirmita ) nava kamalo hoya che, temAnA dareka kamalane uddezIne aMtararahita AThaATha upavAsobaDe karIne te saMvaramunie " padmottara" nAme tapa karyo. // 67 // paJcasaptatyupavAsaiH paJcaviMzatipAraNaiH / bhadranAma tapazcakre sa vakretaracetasA // 68 // anvayaH-vakra itara cetasA saH paMcasaptati upavAsaH, paMcaviMzati pAraNaiH " bhadra" nAma tapaH cakre // 68 // artha:-vaLI saralacittathI te saMvaramunie pIcotera upavAsa, tathA pacIsa pAraNAovaDe "bhadra" nAmano tapa karyo. // 68 // SaNNavatyA zatenopavAsaiH saddharbhavAsanaH / sa mahAbhadramekonapaJcAzatpAraNairvyadhAt // 69 // hai anvayaH-saddharma vAsanaH saH zatena SaNNavatyA upavAsaiH ekona paMcAzat pAraNaiH "mahAbhadraM" vyadhAt. // 69 // arthaH-uttama dharmanI vAsanAvAlA te saMvaramunie ekaso channu upavAsa tathA ogaNapacAsa pAraNAovaDe " mahAbhadra" nAmano tapa karyo. // 6 // | upavAsarasau paJcasaptatyA ca zatena ca / pAraNaiH paJcaviMzatyAbhajadbhadrottaraM tapaH // 7 // ADHERISHERRARI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 22 / / anvayaH - ca asau zatena ca paMca saptatyA upavAsaiH, paMcaviMzatyA pAraNaiH " bhadrottaraM " tapaH abhajat. // 70 // artha:- vaLI te saMvaramunie ekaso pIMcotera upavAsovaDe, tathA pacIsa pAraNAovaDe " bhadrottara " nAmano tapa karyo // 70 // dvinavatyadhikenopavAsAnAM vizatena saH / sarvatobhadrame konapaJcAzatpAraNairvyadhAt // 71 // " anvayaH - saH dvinavatyadhikena upavAsAnAM trizatena, ekona paMcAzatpAraNaiH " sarvatobhadraM " vyadhAt. // 71 // artha :- (vaLI) te saMvaramunie RNaso bANu upavAsa, tathA ogaNapacAsa pAraNAovaDe " sarvato bhadra " nAmano tapa karyo. 71 SaSThenAdau tataH SaSTyA hyupavAsairanAratam / ekAntarairmunirdharmacakravAlaM tapo'tanot // 72 // anvayaH - Adau SaSThena, tataH anArataM ekAMtaraiH paSTyA upavAsaiH muniH " dharma cakravAlaM " tapaH atonat / / 72 / / artha :- prathama cha, ane pachI ekIhAre ekAMtarIyA sATha upavAsovaDe karIne te munie " dharmacakravAla " nAmano tapa karyo. 72 AvAmlairupavAsAntairekAdyekaikavardhitaiH / zatasaMkhyaiH sa AcAmlavardhamAnaM vyadhAttapaH // 73 // anvayaH - eka Adi eka vardhitaiH upavAsa aMtaiH zatasaMkhyaiH AcAmlaiH saH " AcAmla vardhamAnaM " tapaH vyadhAt. / / 73 / / arthaH- ekathI mAMDIne eka ekanI vRddhivALAM, ane chele Delle upavAsavALAM, evAM ekaso AMbelovaDe karIne te munie " AcAmla vardhamAna " nAmano tapa karyo. // 73 // taccaturdaza varSANi trimAsa dinaviMzatim / tapaH tanvannasau cakre kRzamaGgaM ca karma ca // 74 // sAnvaya bhASAMtara / / 22 / / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya caritraM bhASAMtara // 23 // saMvaramuni anvayaH-caturdaza varSANi, trimAsI dina vizati tat tapaH tanvan asau aMgaM ca karma ca kRzaM cake. // 74 // arthaH-cauda varSo, traNa mAsa ane vIsa divasosudhI te " AcAmlavardhamAna " nAmano tapa karIne te munie potAnA zarIrane tathA karmone paNa kSINa karI nAkhyA. // 74 / / // 23 // ekadAsau namaskRtya zubhakRtyaprakAzakam / dvAdazabhikSupratimAvahane pRSTavAngurum // 75 // anvayaH-ekadA asau zubhakRtya prakAzakaM guruM namaskRtya dvAdaza bhikSu pratimA vahane pRSTavAn // 75 // artha:-eka divase te saMvaramunie zubha kAryo vatAvanArA gurumahArAjane vAMdIne muninI bAra pratimAo vahana karavAmATe pUchayu. dazapUrvadharo dhIraH saarshnnHshmo| tadasA yogya evAsya duHkarasyApi kameNaH // 76 // ___ anvayaH-asau daza pUrvadharaH, dhIraH, sAra saMhananaH, tat duHkarasya api asya karmaNaH yogyaH eva. // 76 // arthaH-A saMvaramuni dazapUrvadhArI, dhairyavAna, tathA majabUta zarIravAlA che, tethI ati muzkela evAM paNa A kAryamATe te yogyajache, iti dhyAtvA ciraM siddhasenAcAryastamAdizat / vatsAyamucito'rthaste tadvidhehi samIhitam // 77 // ____ anvayaH-iti ciraM dhyAtvA siddhasena AcAryaH taM Adizata, he vatsa ! ayaM arthaH te ucitaH, tat samIhitaM vidhehi ? // 7 // arthaH-ema ghaNA vakhata sudhI vicArIne siddhasena AcAryajIe temane kahyu ke, he vatsa! te kArya tamAremATe lAyaka the, mATe 18| icchAmujaba karo? // 77 / / KAPLAADURECHIRAASEESAIG 4 44-4-35 +5+4+4+4+43 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 24 / / tadA mudA gurUnnatvAnujJApya ca gaNaM kSaNAt / gacchAnniSkramya tenAtha prArebhe pratimAdimA // 78 // anvayaH - atha tadA gurUn natvA ca gaNaM anujJApya gacchAt niSkramya tena mudA AdimA pratimA prAreme // 78 // arthaH- pachI teja vakhate gurumahArAjane vAMdIne, tathA muni gaNanI rajA leine, ane gacchamAMthI nikaLIne te munie harSathI pehelI pratimAno prAraMbha karyo. // 78 // ekaikAM bhojane pAne dattiM gRhNAtyasau muniH / yAvanmAsaM tataH pUrNe mAse gacche'vizatpunaH // 79 // anvayaH - asau muniH yAvat mAsaM bhojane pAne ekaikAM datti gRhNAti mAse pUrNe punaH gacche avizat. / / 79 / / artha:-saMvaramuni eka mAsasudhI AhAranI tathA pANInI ekekI datti grahaNa karatA hatA, tathA (erIte) eka mAsa saMpUrNa thayAbAda te pAchA gacchatAM dAkhala thayA. / / 79 / / evaM sa dattermAsasya vRddhimekaikazo'karot / tAvadyAvadiyaM saptamAMsairajani saptamI // 80 // anvayaH - evaM saH ekaikazaH datteH mAsasya tAvat vRddhiM akarot yAvat sapta mAsaiH iyaM saptamI ajani // 80 // arthaH- evI rIte te munie ekeka dattinI, tathA ekeka mAsanI tyAMsudhI vRddhi karI, ke jyAMsudhImAM sAta mAsobaDe A sAtamI pratimA pUrNa thai // 80 // ekAntaropavAsaizca vihitAcAmlapAraNaiH / pAnAhArojjhitairgrAmAdvahiruttAnazAyinA // 81 // sAnvaya bhASAMtara / / 24 / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 25 / / niHprakampena sarvopasargavargasahiSNunA / aSTamI pratimA saptAhorAtrairvidadhe'munA // 82 // yugmam // anvayaH -- ca vihita AcAmla pAraNaiH, pAna AhAra ujjhitaiH, ekAMtara upavAsaiH, grAmAd bahiH uttAna zAyinA // 81 // niHprakaMpena, sarva upasarge sahiSNunA amunA sapta ahorAtraiH aSTamI pratimA vidadhe // 82 // yugmaM // arthaH- vaLI AMbelanA pAraNAvALA, pANI pIvA vinAnA, evA ekAMtarIyA upavAsovaDe karIne, gAmanI bahAra cattA sUine, // 81 // kaMpyAvinA sarva upasarge sahana karIne, te saMvaramunirAje sAta rAtridivasovaDe AThamI pratimA saMpUrNa karI. // 82 // itthaM niSThAgariSThena pratimA saptabhirdinaiH / utkaTikAsanasthena tena tene navamyapi // 83 // anvayaH - niSThA gariSThena tena itthaM utkaTika Asana sthena saptabhiH dinaiH navamI api pratimA tene. / / 83 / / artha :- niyama pAlanAmA utkRSTa evA te munirAje upara kahelI vidhimujabaja godohikA Asane rahIne sAta divasovaDe navamI pratimA paNa vahana karI // 83 // evaM saptadinaireva dazamI pratimAmunA / cakre vIrAsanasthena sadhyAnasthiracetasA // 84 // anvayaH - evaM sadhdhyAna sthira cetasA amunA vIra Asanasthena sapta dinaiH eva dazamI pratimA cakre // 84 // artha :- upara kahelI vidhimujabaja uttama dhyAnamAM nivala manavALA te munirAje vIra Asane rahIne sAta divasovaDeja dazamI pratimA vahana karI // 84 // sAnvaya bhASAMtara / / 25 / / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara saMvaramuni !| kRtvA SaSThamahorAtraM sthitvA vIrAsane dhruve / pratimaikAdazI cakre tena lambitapANinA // 85 // caritraM ___anvayaH-SaSThaM kRtvA, ahorAtraM dhruve vIrAsane sthitvA laMbita pANinA tena ekAdazI pratimA cakre. // 85 // artha:-(vaLI ) cha? karIne, tathA rAtadahADo nizcala vIraAsane rahIne, ane banne hAtho lAMbA rAkhIne te munirAje a||26|| gyAramI pratimA vahana karI. // 85 // kRtASTamaH sa saMkocya pAdo lambakaraH sthiraH / cake muktizilAdRSTiAdazImekarAtrikIm // 86 // ___anvayaH--kRta aSTamaH, pAdau saMkocya laMbakaraH, sthiraH, mukti zilA dRSTiH saH eka rAtrikI dvAdazI cakre. // 86 // * arthaH-(pachI ) ahama karIne, banne paga saMkocIne, hAtha lAMbA rAkhIne, niSkaMpa rahIne, tathA siddhazilAtarapha dRSTi rAkhIne te munie ekarAtrinA parimANavALI cAramI pratimA vahana karI. // 86 // itthaM yathoktavidhinA tapyamAno'dbhutaM tapaH / vijahAra mahIpIThe so'nalpaiH kalpakalpanaiH // 87 // ___ anvayaH-itthaM yathokta vidhinA adabhutaM tapaH tapyamAnaH saH analpaiH kalpa kalpanaiH mahIpIThe vijahAra. // 87 // arthaH -e rIte AgamomAM kahyAmujaba vidhipUrvaka AzcaryakAro tapa tapatA evA te saMvaramunirAna anekaprakAranA sAdhuAcArone pA. LatAthakA pRthvI talapara vihAra karavA lAgyA. / / 87 // 137 athaikadA padAmbhojadvayaM sUrerayaM muniH| praNamya zirasi nyasya pANI vANImimAM jagau // 8 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya saMvaramuni caritraM bhASAMtara // 27 // BOORSACROBA anvayaH-atha ekadA ayaM muniH sareH pada aMbhoja dvayaM praNamya zirasi pANI nyasya imAM vANI jagau. 88 // arthaH-pachI eka divase te saMvaramunirAja AcAryamahArAjanA banne caraNa kamalone namIne, tathA mastakapara hAtha joDIne AvI vANI bolyA. // 88 // ananyadeyasaddhabodhadAyaka nAyaka / jinakalpakRte'nujJAM yaccha yogyo'smi yadyaham // 89 // ___anvayaH-he ananya deya saddharma bodha dAyaka! he nAyaka! yadi ahaM yogyaH asmi, jinakalpa kRte anujJAM yaccha ? / / 8 / / artha:-he anupama devAlAyaka uttama dharmano bodha denArA! tathA he. svAmI ! jo huM lAyaka houM, to (mane ) jinakalpI vihA. | ramATe AjJA Apo? / / 89 // Paa zrutajJAnAmbudhirjAnannArAdhakamamuM guruH / AdizajinakalpAya muktizrIkalpabhUruhe // 90 // anvayaH-zruta jJAna aMbudhiH guruH amuM ArAdhakaM jAnana mukti zrI kalpa bhUruhe jinakalpAya Adizat . // 10 // | artha:-zruta jJAnanA mahAsAgarasarakhA guru mahArAje te saMvara munirAjane ArAdhaka jAgIne, mokSalakSmI (meLavavAmATe) kalpatra. sarakhA, evA jinakalpI vihAramATe (temane) AjJA ApI. // 20 // athaiSa navatattvajJaH sattvabhAjAM ziromaNiH / labdhatrijagatIrAjyamivAtmAnamamanyata // 91 // anvayaH-atha nava tatvajJaH, sattvabhAjAM ziromaNiH eSaH labdha trijagatI rAjyaM iva AtmAnaM amanyata. // 11 // SHRISHARASHTRA R Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni ||arthaH-pachI nava tatvonA jANakAra, tathA parAkramIomA agresara evA te munirAja, jANe traNa jagatarnu rAjya maLayu hoya nahI! || sAnvaya tema potAne mAnavA lAgyA. // 9 // caritraM bhASAMtara atha nirmalacAritro vastrapAtrAdikaM mudA / guroH puro'khilaM muktvA paripRcchaya paricchadam // 92 // // 28 // niHsasAra mahAsAraH saiSa sUreH samIpataH / hantuM karmatatIH kumbhipaGktIriva harigireH ||93||yugmm|| // 28 // anvayaH-atha nirmala cAritraH mudA vastra pAtra AdikaM akhilaM guroH puraH muktvA, paricchadaM paripRcchaya, // 12 // mahAsAraH saH eSaH, kuMbhi paMktIH hetuM gireH hariH iva, karmatatIH (haMtuM) sUreH samIpataH niHsasAra. // 93 // yugmaM / / arthaH-pachI nirmala cAritravALA te harSathI vastra, pAtra Adika sapaLA upakaraNo gurumahArAja pAse mUkIne, tathA parivAranI AjJA laine, // 92 // mahAparakramI, evA te saMvaramuni, hAthIonI zreNine mAravAmATe parvatamAthI jema siMha nikaLe, tema kaunI zreNi ne (haNavAmATe) AcAryapAsethI nikaLyA? // 93 / / yugmaM // caranmArge'pavargasya valgadviSayataskare / tapodhano'yamaste'keM na padAtpadamapyadAt // 94 // anvayaH- valgat viSaya taskare apavargasya mArge caran ayaM tapodhanaH arke aste padAt padaM api na adAta . // 94 / / artha-jyAM viSayorUpI coro bhamI rahyA che, evA mokSamArgamAM vicaratA A tapodhana saMvaramuni, sUrya asta thayAbAda (potAnA) ||2|| sthAmethI eka pagalaM paNa ( AgaLa ) cAlatA nahI. // 94 / / LORESSACHUSEOLOGA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM sAnvaya bhASAMtara // 29 // // 29 // KABLOSUDESSALISALUCHEOPHR kRtAvairaH krUreNa saha mohamahIbhujA / tasthau naikatra kutrApi so'yamudyacchavI ravI // 95 // ___ anvayaH-krUreNa moha mahIbhujA saha kRtArdra vairaH saH ayaM udyat chavau ravau kutra api ekatra na tasthau. // 95 / / arthaH-krUra evA moharAjAsAthe karela che dRDha vaira jedhe, evA te munirAja sUrya ugyAcada yAMya paNa eka sthAnake rahetA nahI. sa jAgratkarmasaMgrAmavyagrIbhRtamanA iva / uddadhe padayorbhagnAnnotkaTAnapi kaNTakAn // 96 // ___ anvayaH-jAgrat karma saMgrAma vyagrIbhRta manAH iva saH padayoH bhagnAna utkaTAn kaMTakAn api na uddadhe // 96 / arthaH-karmorUpI zatruosAthe AdarelI laDAimAMja jANe (potArnu ) mana parovAyu hoya nahI ! tema te munirAje (potAnA) pagomAM bhAMgelA tIkSNa kAMTAo paNa kahADyA nahI. // 26 // udAsIna ivAsthAnakRtarAgAparAdhayoH / cakarSa cakSuporeSa na tRNaM na rajaHkaNam // 97 // anvayaH-asthAna kRta rAga aparAdhayoH cakSuSoH udAsInaH iva eSaH taNaM rajaH kaNaM na cakarSa. // 97 // artha:-ayogya sthAne karelA rAgarUpI aparAdhavALA banne cakSubhoprate jANe bedarakAra thayA hoya nahIM ! evA te munirAje temAthI taNakhalu ke rajano kaNa (paNa) kahADyAM nahI. // 97 // AsannavilasanmuktivadhUlInamanA iva / caranmArga na tatyAja tovakarkaramapyasau // 98 // annayaH-Asanna vilasat mukti vadhu lIna manAH iva, asau mArga carana tIna karkaraM api na tatyAja. // 98 / / 5-495-45 +4+4+443 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K caritraM USHIRTS sAnvaya bhASAMtara // 3 // saMvaramuni hA arthaH-najIka AvatI evI muktirUpI strImA jANe Asakta manavALA thayA hoya nahI! tema te munirAje mArge cAlatAM tIkSNa | kAMkarAne paNa tajyo nahI. // 98 // khadehe'pi nirIho'yamiti zuddhamatiryatiH / puraH sphurati siMhe'pi sahajA nAtyajadgatim // 99 // // 30 // anvayaH-iti va dehe api nirIhaH ayaM zuddhamatiH yatiH puraH siMhe sphurati api sahajA gatiM na atyajat // 99 // arthaH-rIte potAnA zarIranI paNa mamatAvinAnA A nirmala buddhivALA munie AgaLa siMha AvIne ubho rahetA paNa (po. tAnI) svAbhAvika gatino tyAga karyoM nahI. // 99 // kadAcitkvacidaucityacatureDhauMkitaM naraiH / sa dhIrastuSasauvIratakrAyaM tyAjyamagrahIt // 10 // anvayaH-saH dhIraH kadAcit kvacit ocitya caturaiH naraiH DhokitaM, tyAjyaM tuSa sauvIra takAdyaM agrahIta. // 10 // arthaH-te dhairyavAna saMvaramuni koika samaye, kyAMka yogyatAmAM nipuNa, evA puruSoe ApelA, ane pheMkI devAlAyaka, evAM (dhAnyanA) photarAMnI kAMjI athavA chAzaAdika (AhAramATe) grahaNa karatA. // 10 // evamapratibaddhena svavihArakrameNa saH / pratikarmavimuktAGgo ninye dhAtrI pavitratAm // 1 // ___ anvayaH-evaM apratibaddhena svavihAra krameNa pratikarma vimukta aMgaH saH dhAtrI pavitratAM ninye. // 1 // arthaH-parIte potAnA askhalita vihAranA kramathI, zarIramATe koi paNa jAtanI darakAra rAkhyAvinA, te munirAja pRthvIne pA DASHUSHIA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritra // 31 // vana karavA lAgyA // 1 // evaM viharatastasya gate kAle kiyatyapi / abhUllAbhAntarAyasyodayaH kazcana karmaNaH // 2 // anvayaH - evaM viharataH tasya kiyati api kAle gate lAbha aMtarAyasya karmaNaH kazcana udayaH abhUt. // 2 // artha :- ete vihAra karatAMthakAM te munirAjane keTaloka samaya vItyAvAda lAbhAMtarAya karmano koika udaya pragaTa thayo / / 2 / / rafaa labhate bhikSAmakalpyAM kvApi necchati / kalpyamAnAmapi kvApi nAdate'nyairapekSitAm // 3 // anvayaH - kvacit bhikSAM na labhate kA api akalpyAM na icchati, kava api kalpyamAnAM api anyaiH apekSitAM na Adate. arthaH- temane kyAMka bhikSA malatIja nathI, vaLI kyAMka na kalpe evI hovAthI te mATe te icchA karatA nathI, vaLI kyoMka kalpe evI hovA chapaNa, ne bIjA bhikSuoomATenI hovAthI, tevI bhikSA paNa te letA nathI. // 3 // itthaM yathA yathA kliSTo hRSTaH so'bhUttathA tathA / kSayo hi karmaNAM maGkSu munInAmutsavo mahAn // 4 // anvayaH - itthaM saH yathA yathA kliSTaH tathA tathA hRSTaH abhUt hi karmaNAM kSayaH maMkSu munInAM mahAn utsavaH // 4 // artha :- erIte te munirAjane jema jema parISaha thato gayo, tema tema te khuzI thavA lAgyA, kemake karmono kSaya, e kharekhara munione mahAn utsava rUpa thai paDe che / 4 // asyodyatavihArasya nirAhArasya sarvathA / sattAmAtrazarIrasya SaNmAsA vyaticakramuH // 5 // Rta 6+++++ t sAnvayaH bhASAMtara / / - 31 / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara / / 32 // saMvaramuni anvayaH-udyata vihArasya, sarvathA nirAhArasya, sattA mAtra zarIrasya asya SaNmAsAH vyaticakramuH // 5 // |artha:-ugra vihAravALA, tathA bilakula AhAravinAnA, ane phakta hayAtirUpaja zarIravALA, evA te munirAjanA (erIte) cha caritraM mAso vyatita thayA. // 5 // | kadApi kvApi kAntAre dinAnte zAntacetanaH / tasthau dharmadvipAlAnastambhAyitatanurmuniH // 6 // anvayaH-kadApi ka api kAMtAre dinAMte zAMta cetanaH, dharma dvipa AlAna staMbhAyita tanuH muniH tasthau. // 6 // arthaH-eka divase kyAMka vanamA sUryAsta samaye zAMta manavALA, tathA dharmarUpI hAthIne bAMdhavAnA staMbhasarakhA (nizcala) zarIra8 vALA te muni ubhA rahyA. // 6 // | saMsAratApanirvApasajjapIyUSamajanam / atha prApadayaM kAyotsargadhyAnalayaM muniH // 7 // anvayaH-atha ayaM muniH saMsAra tApa nirvApa saJja pIyuSa majana kAyotsarga dhyAna layaM pApata . // 7 // arthaH-pachI te saMvaramuni saMsAranA tApane maTADavAmATe taiyAra thayela cha amRtanuM snAna jemAM, evA kAyotsarganA dhyAnanI liihai| natAne prApta thayA. // 7 // tato nakhaMpacIbhUtabhUtalakSodamaNDalaH / taM ko'pyatApayattApo nizIthasamaye mahAn // 8 // anvayaH-tata: nizItha samaye nakhapacIbhUta bhUtala kSoda maMDalaH kaH api mahAn tApaH taM atApayat // 8 // BOSSACCOR Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM // 33 // artha:---pachI madhyarAtrisamaye nakhone paNa bALI nAkhe evo thayela che pRthvIparano dhUlino samUha jenAthI, evo koika vicitra prakArano atyaMta tApa te munirAjane tapAvavA lAgyo. // 8 // kimetadityayaM yAvadvibhAvayati phulladRk / lalATaMtapatejaskaM tapanaM tAvadaikSata // 9 // anvayaH - etat kiM ? iti yAvat ayaM phulladRk vibhAvayati, tAvat lalATaMtapa tejaskaM tapanaM aikSata. // 9 // arthaH- A te zuM ? ema vicArI jevAmAM te AMkho ughADIne jue che, tevAmAM lalATane tapAvI mUke evA (tIvra) tejavALA sU(maNe ) joyo. // 9 // purastuGgatarustomacchAyAlInA malokata / bhuJjAnajanasaMtAnAmasau zakaTamaNDalIm // 10 // anvayaH - puraH tuMga taru stoma cchAyA lInAM, bhuMjAna jana saMtAnAM zakaTa maMDalIM asau alokata. // 10 // arthaH- taLI AgaLanA bhAgamAM uMcAM vRkSonA samUhonI chAyAmAM chupAyelI, tathA bhojana karatI che lokonI paMkti jyAM, evI gADIonI zreNine te munirAje dIThI. // 10 // vihAtumutaM dagdhamannaM tanmadhyago naraH / tadaivAtyutsuko niryannareNAnyena bhASitaH // 11 // anvayaH - tanmadhyagaH naraH tadA eva udhvRtaM dagdhaM annaM vihAtuM ati utsukaH niryan anyena nareNa bhASitaH // 11 // arthaH-lokonA te samUhamAno (koi eka ) puruSa teja vakhate, baghelaM, ane baLI gayelaM anna pheMkI devAne ati utAvaLathI sAnvaya bhASAMtara // 33 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya caritraM bhASAMtara LOSHIRTOS // 34 // saMvaramuni ! | bahAra nikaLayo, tyAre) cIjA (koi eka) puruSe (tene) kayuM ke, // 11 // || asminmahAmunau muktavikalpe jinakalpini / kalpyamannamidaM dehi bhikSAkAlo hi saMprati // 12 // anvayaH-mukta vikalpe jinakalpini asmin mahAmunau idaM kalpyaM annaM dehi ? hi saMpati bhikSAkAlaH // 12 // // 34 // arthaH-(koi paNa jAtanA) vikalpavinAnA, tathA jinakalpInI kriyA karanArA evA A mahAmunirAjane kalpe evaM A anna Apa? kemake A vakhate bhikSA ApavAno samaya che. // 12 // dagdhenAnnena dattena kroNAsi sukRtaM na kim / kRSNAGgAreNa kiM labhyamAno nAdIyate maNiH // 13 // anvayaH-dagdhena annena dattena sukRtaM kiM na krINAsi ? kRSNa aMgAreNa labhyamAnaH maNiH kiM na AdIyate ? // 13 // artha-(A) baLelu anna ApIne ( tenA badalAmA tuM) puNyane zAmATe kharIdato nathI ? (kemake ) kolasAne badale maLatuM maNi zAmATe na leiyeM ? // 13 // ityasya vAkyamAkarNya prahRSyanpulakAzcitaH / idaM prabho gRhANeti so'nnahasto'bhyadhAnmunim // 14 // . anvayaH-iti asya vAkyaM AkarNya prahRSyan pulaka aMcitaH saH ( he ) prabho ! idaM gRhANa ? iti annahastaH muni abhyadhAt. artha:-evIrItanuM tenuM vacana sAmaLIne khuzI thato, tathA romAMcita thayelo te puruSa, he bhagavan ! A grahaNa karo? ema hAthamA anna leine te saMvara munine kahevA lAgyo. // 14 // SOCIALS Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM / / 35 / / atha sAdhuH sudhIrdadhyau kimiyaM me pramattatA / na jJAtA yAmino yAntI na vyomAntarvrajanraviH // 15 // anvayaH - atha sudhIH sAdhuH dadhyau, iyaM kiM me pramattatA 1 yAMtI yAmInI na jJAtA, vyomAMtaH vrajan raviH na ! // 15 // arthaH-tyAre uttama buddhivAn te saMvaramuni vicArakhA lAgyA ke, A te zuM mane pramAda thayo ! ke, cAlI jatI rAtrine huM jANI zakyo nahI ! temaja AkAzamAM vicaratA sUryane paNa huM jANI zakyo nahi ! // 15 // aisemindrajAlaM vA kiM vA ko'pi matibhramaH / cakre devena kenApi mAyA mAyAvinAthavA // 16 // anvayaH - kiM ayaM svapnaH vA indrajAlaM ? vA kaH api matibhramaH ! athavA kena api mAyAvinA devena mAyA cakre ! / / 16 / / arthaH- ( mATe ) zuM A svapna che ? athavA indrajAla che ? athavA koi jAtano buddhibhrama che! athavA koika kapaTI deve ( zuM ) A mAyA vikurvi che ! / / 16 / kimanalpairvikalpairvA mamaibhirnirmamAtmanaH / saMdehe sati dehArthaM na gRhNe'nnamidaM dhruvam // 17 // anvayaH - vA nirmama AtmanaH mama ebhiH analpaiH vikalpaiH kiM? saMdehe sati dehArthaM dhruvaM idaM annaM na gRhNe // 17 // artha :- athavA mamatArahita AtmAbALA evA mane AvA aneka vikalpo ( karavAnI ) zuM jarurache ? saMzaya paDavAthI zarIramATe khareAkhara AhAra huM grahaNa karIza nahIM. // 18 // iti nizcitya zuddhAtmA sa paTuH prAha tau prati / zamAmRta samudrormicchaTAbhirvarNa rAjibhiH // 18 // sAnvaya bhASAMtara // 35 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM sAnvaya bhASAMtara / / 36 // DOCOCCASSROSROSSANSI anvayaH-iti nizcitya zuddha AtmA saH paTuH taupati zama amRta samudra phArma cchaTAmiH varNa rAjibhiH mAha. // 18 // . artha:-ema nizcaya karIne nirmala AtmAcALA te catura munirAja te banne puruSopate zAMtirUpI amRtasAgaranA mojAosarakhI akSaronI paMktivaDe kahevA lAgyA ke, // 18 // mayA dhyAnaM nizArambhe samArebhe'dhunaiva ca / adhunaiva ca tigmAMzuzcaratyambarazekharaH // 19 // anvayaH-mayA ca adhunA eva nizA AraMbhe dhyAnaM samArebhe, ca adhunA eva aMbara zekharaH tigmAMzuH carati. // 19 // arthaH-meM to hamaNAja rAtrinA prAraMbhasamaye dhyAnano prAraMbha karyo che, ane ( eTalAmA ) hamaNAja AkAzanA mukuTa jetro (A) sUrya (kema) vicarI rahyo haze! // 19 // tatsatyo'yamasatyo vAbhyudayaH karmasAkSiNaH / iti saMdehadolArtamanA naivAnnamAdade // 20 // yugmam // anvayaH-tat karmasAkSiNaH ayaM abhyudayaH satyaH vA asatyaH ? iti saMdeha dolA Arta manAH annaM naiva Adade. // 20 // yugmaM // artha:-mATe sUryano A udaya sAco cha ? ke khoTo che ? erIte saMzayathI hIcoLAtA manavALo (huM A) anna bilakula leiza nahI. gireradhikamAhAraM payodheradhikaM payaH / jIvo'grahIdahorAtramajJAteSu bhaveSvapi // 21 // anvayaH-jIvaH ajJAteSu bhaveSu ahorAtraM gireH adhikaM AhAraM, payodheH adhikaM payaH api agrahIta. // 21 // arthaH-(A) jIve ajJAnI bhavomA rAtadahADo parvatathI adhika AhAra, tathA mahAsAgarathI adhika jala paNa grahaNa karelA che. KAKAASCRIKANGARORN Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM tattairyadi na tRpto'smi tadannenAmunAdya kim / yAsyAmi tRptimAttena divasasyApi saMzaye // 22 // | sAnvaya anvayaH-tat taiH yadi na tRptaH asmi, tat adya divasasya api saMzaye amunA annena Attena kiM tRpti yAsyAmi // 22 // bhASAMtara arthaH-mATe tethI jyAre huM tRpta thayo nathI, to Aje divasano paNa saMdeha hovAthI A AhAra leine huM kema tRpti pAmI zakIza? hA // 3 // ityudIrya tapovIryavayoM dhairyadhurandharaH / sa yAvallIyate dhyAne zuddhazraddhAnamAnasaH // 23 // na tAvadanasAM rAjI na ca rAjIvabAndhavaH / kiMtu vyaloki muninA yathAvasthA nizIthinI ||24||yugmN. ___anvayaH-iti udIrya tapaH vIrya varyaH, dhairya dhuraMdharaH, zuddha zraddhAna mAnasaH saH yAvat dhyAne lIyate // 23 // tAvat anasA rAjIna, ca rAjIva bAMdhavaH na, kiMtu muninA yathAvasthA nizIthinI vyaloki. // 24 // yugmaM // arthaH-ema kahIne tapanA vIryathI uttama, tathA dhairyavaDe agresara, ane nirmala zraddhAyukta hRdaya vALA te saMvaramuni jevAmAM dhyAnamA lIna thAya che, // 93 // tevAmA (tyAM) te gADIonI zreNi nahotI, ane sUrya paNa adRzya thai gayo, paraMtu te munie yathAsthitapaNe madhyarAtri joi. // 24 // _tadaiva daivate mArge dUraM dundubhayo'nadan / zuddhagandhodakaimizrAH prasanuH puSpavRSTayaH // 25 // anvayaH-tadA eva daivate mArge dUraM duMdubhayaH anadana, zuddha gaMdha udakaiH mizrAH puSpavRSTayaH prasanu: // 25 / / arthaH-(vaLI) teja vakhate AkAzamAM dUrathI divya vAjitro vAgavAM lAgyo, tathA nirmala sugaMdhi jalathI mizra thayelI puSponI jhaA534545 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara // 38 // saMvaramuni vRSTio paDavA lAgI. // 25 // caritraM * lIlAcalajjhalatkAratAramANikyakuNDalaH / AsyendusyandipIyUSabindusundarahArabhRt // 26 // molinyastakaradvandvadviguNIkRtazekharaH / enamenazchidaM kazcidamaro munimAnamat // 27 ||yugmm|| // 38 // ____ anvayaH-lIlA calat jhalatkAra tAra mANikya kuMDalaH, Asya iMdu syaMdi pIyUSa biMdu suMdara hArabhRt // 26 // mauli nyasta kara dvaMdva dviguNIkRta zekharaH kazcit amaraH enaM enaH chidaM muni Anamat. // 27 / / yugmaM // arthaH-khabhAvathI capala ane caLakATavALA manohara mANikyanA kuMDalovALo, tathA mukharUpI caMdramAthI jharatA amRtanA biMdu. othI manohara thayelA hArane dhAraNa karanAro, // 26 // ane mastakapara dhAraNa karelA banne hAthobaDe bevaDA karelA mukuTavALo, evo | koika deva A pApone vinAza karanArA munirAjane (AvI) namyo. // 27 // yugmaM // prabho jaya jaya prauDhajJAnazuddhataponidhe / yastvaM mayApi duSTena sattvaM na tyAjitaH kvacit // 28 // anvayaH-duSTena api mayA yaH kvacit sattvaM na tyAjitaH, (he) prabho! (he) prauDha jJAna zuddha tapaH nidhe! tvaM jaya jaya ? arthaH-(tathA kahevA lAgyo ke ) duSTa evo paNa huM jemanu kyAMya paNa sattva tajAvI zakyo nahI, evA he bhagavan ! tathA he vi. | zAla jJAnayukta nirmala tapanA bhaMDArasarakhA! evA tamo jaya pAmo? jaya pAmo? // 28 // 40640XOSHAWISHI ASSES Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni / caritraM sAnvaya bhASAMtara KERESSADESAISIR SEASOS sudharmAyAM sudharmAtmA niviSTo hRSTamAnasaH / kadApyakasmAtpulakI nyadhAnmUrdhni hariH karau // 29 // anvayaH-kadApi sudharmAyAM niviSTaH, sudharmAtmA, hRSTa mAnasaH hariH akasmAt pulakI karoM mRdhnei nyadhAt / / 29 / / arthaH-eka divase sudharmAsabhAmA beThelA, uttama dharmamaya AtmAvALA, tathA AnaMdita hRdayavALA, evA iMdre acAnaka romAMcita thaine (potAnA) canne hAtha mastakapara dhAraNa karyA. / / 29 // tava kautaskutaH svAminnadya harSo'yamIdRzaH / iti pRSTo'mbarAkhyena sureNa yupati gau // 30 // anvayaH-(he) svAmina ! adha tava ayaM IdRzaH harSaH kautaskutaH ? iti aMbara Akhyena sureNa pRSTaH grupatiH jagau. // 30 // artha:-he svAmI ! Aje Apane A AvaDobadho harSa zAno thayo che? ema aMbaranAmanA deve pUchavAthI indre kayu ke, / / 60 // kiM ko'pyasti tapaHpAtraM dharitrIpIThapAvanaH / ityadya bharatakSetre hRnnetreNa gataM mayA // 31 // anvava:-ki dharitrI pITha pAvanaH kaH api tapaHpAtraM asti? iti adya vada netreNa mayA bharatakSetre gataM // 31 // arthaH-zuM pRthvItalane pavitra karanArA evA koi paNa mahAtapasvI muni vidyamAna che'? ema vicArI huM hRdayarUpI netrabaDe bharatakSe. tramA gayo, (arthAt jJAnacakSuvaDe meM bharatakSetramA nirIkSaNa kayu.) / / 31 // | munInduH saMvaro nAma tatra bhUkhaNDabhUSaNam / adarzi tapasAM rAzistigmAMzuriva tejasAm // 32 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya saMvaramuni | caritraM bhASAMtara // 40 // // 40 // anvayaH-tatra tejasA rAziH, bhUkhaMDa bhUSaNaM tigmAMzuH iva tapasAM rAziH saMvaro nAma munIMduH adarzi. // 32 // arthaH-tyAM tejanA samUharUpa, ane bhUmaMDalanA alaMkArarUpa sUrya sarakhA, tapanA samUhavALA saMvaranAmanA municaMdrane meM joyA. tasya vizvaikavandyasya dADhayaM tapasi duSkare / pazyato me mudAvezaH sarvaklezaharo'bhavat // 33 // anvayaH-vizva eka vaMdyasya tasya duSkare tapasi dADhaya pazyataH me sarva kleza haraH mud AvezaH abhavat . // 33 // arthaH-jagatane eka pUjavA lAyaka evA te munirAjanuM duSkara tapamAM paNa nizcalapaNuM jotA evA mane sarva klezone haranAro harSano ubharo Avyo . // 3 // kenApi cAlyate nAyaM sattvAttattvavidAM varaH / ityutkarSeNa harSasya mayAsya praNatiH kRtA // 34 // ____ anvayaH-tattvavidAM varaH ayaM kena api na cAlyate, iti harSasya utkarSeNa mayA asya praNatiH kRtA. // 34 // arthaH-tatvajJAnIomA zreSTha evA A muni koithI paNa calAyamAna thai zake tema nathI, ema vicAratAM harSanA ubharAthI meM temane namaskAra karyo. // 34 // so'tha krudhAbhyadhAdindramindrasAmAnikaH suraH / matyoM na cAlyate sattvAdeSA bhASA mRSA tava // 35 // ____ anvayaH-atha iMdrasAmAnikaH saH suraH krudhA abhyadhAt, matyaH sattvAt na cAlyate, eSA tava bhASA mRSAH // 35 // arthaH-pachI iMdrasAmAnika evo te aMbaradeva krodhathI bolyo ke, manuSyane ( tenA) sattvathI calAyamAna na karI zakAya, e Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritraM // 41 // tamAruM vacana jUTuM che. // 35 // svecchayA svAmyataH svAmI vadankeneha vAryate / taM SaNmAsAntare sattvabhraSTaM spaSTaM karomyaham // 36 // anvayaH - svAmyataH svecchayA vadan svAmI iha kena vAryate ? ahaM taM SaNmAsAMtare spaSTaM sakhabhraSTaM karomi // 36 // artha :- ( potAnA ) uparIpaNAthI potAnI marajImujaba bolatA evA mAlIkane ahIM koNa aTakAvI zake ? ( paraMtu ) huM te munine cha mAsanI aMdara pragaTapaNe pratijJAbhaMga karanAro chu. // 36 // asAviti pratijJAya sattvabhaGgAya te'calat / muhurmuhurmahendreNa vAryamANo'pi mUDhadhIH // 37 // anvayaH - iti pratijJAya mUDhadhIH asau maheMdreNa muhuH muhuH vAryamANaH api te satra maMgAya acalat. // 37 // artha : - erItanI pratijJA karIne mUrkhabuddhivALo te aMbaradeva indre vAraMvAra nivAryA chatAM paNa tamAro niyamabhaMga karavAmATe cAlyo, svapuNyanivasyeva sa bhikSAgrahaNeSu te / pratyUhavyUhamatyugraM dhik SaNmAsAvadhiM vyadhAt // 38 // anvayaH - dhik, saH sva puNya nihavasya iva te bhikSA grahaNeSu SaNmAsAvadhiM atyugraM pratyUhavyUhaM vyadhAt // 38 // artha:-dhikAra che ! ke teNe potAnA puNyonA samUhanIpeThe, tamone bhikSA levAmAM cha mAsasudhI ati pracaMDa vighnono samUha karyo. nizi pApena teneha tene mAyAmayo raviH / sabhojyajanasaMghaTTA zakaTAnAM ghaTA punaH // 39 // anvayaH - tena pApena iha nizi mAyAmayaH raviH, punaH sabhojya jana saMghaTTA zakaTAnAM ghaTA tene. / / 39 / / sAnvaya bhASAMtara // 41 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnvaya bhASAMtara // 42 // saMvaramuni || arthaH-(vaLI) te pApI deve ahIM rAtrie kapaTamaya sUrya, tathA bhojana karatA manuSyonA samUhavALI gADIonI zreNi vistArI hatI. // 30 // caritraM | mahAkapaTanATayena nAnenApyasi cAlitaH / yadvA saMsAranATayenAcAlitaH kena cAlyate // 40 // . // 42 // anvayaH-anena mahAkapaTa nATayena api cAlitaH na asi, yadvA saMsAra nATayena acAlitaH kena cAlya te. // 40 // arthaH-(e rItanA ) te kapaTa nATakathI paNa tamo calAyamAna thayA nahI, athavA saMsAranA nATakathI (paNa ) acala rahelAne koNa calAvI zake? // 40 // tanmune pApinA yena viruddhamiti te kRtam / sa evAsmi prabho vizvamaparAdhaM kSamasva me // 41 // anvayaH-(he) mune! yena pApinA te iti viruddhaM kRtaM, saH eva asmi, tat (he) prabho! me vizvaM aparAdhaM kSamasva // 41 // & arthaH-he munirAja ! je pApIe Apamate ArIte viruddha AcaraNa kayu che, teja A hu~ chu. mATe he bhagavan ! mArA saghaLA apa rAdhanI Apa kSamA karo? // 41 // ityuktvA duHkhaharSAzrumizradRSTirayaM suraH / bahustutimahAnAdaH pAdayorapatanmuneH // 42 // anvayaH-iti uktvA duHkha harSa azru mizra dRSTiH, bahu stuti mahAnAdaH ayaM suraH muneH pAdayoH apatat // 42 // arthaH-ema kahIne duHkha tathA harSanA AMsuothI bharelI AMkhovALo, tathA ghaNI stutionA mahAna svaravALo te deva te muninA KAASPARRIA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni caritra / / 43 / / caraNomAM paDyo. // 42 // athAttadharmalAbhoktiryatirnatiparaM suram / tamuvAca vicArAbdhicaJcaccandrikayA girA // 43 // anvayaH - atha Atta dharma lAbha uktiH yatiH vicAra abdhi caMcat caMdrikayA girA natiparaM taM suraM uvAca // 43 // arthaH- pachI kahela che dharmalAbhanuM vacana jeNe evA te saMvaramunirAja vicArarUpa samudraprate caLakatI cAMdanIsarakhI vANIvaDe namatA evA te devane kahevA lAgyA ke, // 43 // aari kRtinnupakRtiH kRtA / tava sAhAyyamAhAtmyAdyaduH karma kSitaM mayA // 44 // tu anvayaH - ( hai ) kRtin ! tvayA na aparAddhaM, kiMtu upakRtiH kRtA, tava sAhAyya mAhAtmyAt mayA duHkarma kSitaM // 44 // artha :- he catura deva! teM aparAdha karyo nathI, paraMtu upakAraja karyo che, tArI madadanA prabhAvathI meM (mArAM) duSkarmono nAza karyo che. aparAdhastvayA hanta kSantavyaH kiM tu mAmakaH / yattavaivaM babhRvAhaM duHkarmArjanakAraNam // 45 // anvayaH - kiMtu haMta! tvayA mAmakaH aparAdhaH kSaMtavyaH, yat ahaM evaM tava duHkarma arjana kAraNaM babhUva // 45 // arthaH- paraMtu arere! tAre mArA aparAdhanI kSamA karavI, kemake huM AvI rIte tane duSkarmo upArjana karavAnA kAraNarUpa thai paDyo evaM nizchadmanordharmasaMlApaM tanvatostayoH udayAcalacUlAyAM caNDarocirarocata // 46 // anvayaH - evaM nizchmanoH tayoH dharma saMlApaM tanvato: udaya acala cUkAyAM caMDarociH arocata / / 46 / / sAnvaya bhASAMtara / / 43 / / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni | artha:-rIte kapaTarahita teo banne dharmasaMbaMdhi vAto karatA hatA, evAmA udayAcalanA zikharapara sUrya caLakavA lAgyo. // 46 // || sAnvaya | enaM muniM vinamyAtha vibudho'yaM tirodadhe / IryAsamitisaMcAracArurmunirathAcalat // 7 // caritraM bhASAMtara anvayaH-atha enaM muni vinamya ayaM vibudhaH tirodadhe, atha IryAsamiti saMcAra cAruH muniH acalat // 47 // // 44 // 18] arthaH-pachI te munirAjane namIne te deva adRzya thayo, tathA IryAsamitipUrvaka vihAra karavAmAM kuzala evA te munirAja paNa // 44 // | vihAra karavA lAgyA. // 47 // | svAparAdhAnutApena taM munIndramanidradhIH / asevata dhRtAntardhiH svardhAmA zuddhabhAvanaH // 48 // anvaya:-anidradhIH, zuddha bhAvanaH svardhAmA sva aparAdha anutApena dhRta aMtadhiH taM munIMdra asevata. // 48 // arthaH-mahAna buddhivALo, tathA nirmala bhAvanAvALo te deva potAnA aparAdhanA pazcAttApapUrvaka adRzya rahIne te munirAjanI sevA karavA lAgyo. // 48 / / | sa munirbhuvi zuddhAyAM yatra yatra dado padam / tAM tAM sa cakre prAgeva devo'kaNTakakarkarAm // 49 // | anvayaH-saH muniH yatra yatra zuddhAyAM bhuvi padaM dadau, tAM tAM prAg eva saH devaH akaMTaka karkarAM cakre. arthaH-te munirAja je je zuddha bhUmipara paga detA hatA, te te bhUmine prathamayIja te deva kAMTAo tathA kAMkarAothI rahita karavA lAgyo. // 46 // UCARRIAGAWRACK NAGORAKASGARIES Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya caritraM bhASAMtaraH // 45 // amAyinaH samAyAntaM munimukhyasya saMmukham / hiMsra prANabhRtAM vAraM sa dUreNa nyavArayat // 50 // ___ anvayaH--amAyinaH munimukhyasya saMmukhaM samAyAMtaM hiMdaM mANabhRtAM vAraM saH reNa nyavArayat // 50 // ___ arthaH-(te) niSkapaTI munirAjanI sanmukha AvatA hiMsaka prANIonA samUhane te deva dUrathIja aTakAvI rAkhavA lAgyo. ghameM samIraNIbhRya chatrIbhUyoSNadIdhitau / zizirIbhUya taptovyAM sAMnidhyaM sa vyadhAnmuneH // 51 // __ anvayaH-saH dharma samIrIbhUya, uSNa dIdhitau chatrIbhUya, tapta UyA zizirIbhUya, muneH sAMnidhyaM vyadhAt. // 51 // arthaH-(vaLI) te deva garamIvakhate pavanarUpe thaine, sUryanA tApavakhate chatrarUpa thaine, tathA tapelI jamInapara zItala thaine te munirAjanI sevA karavA lAgyo. // 11 // evaM sa viharannApa grAmaM rAmapurAbhidham / yAvattAvadalaMcake nabhogarbha nabhomaNiH // 52 // ___ anvayaH-evaM viharan yAvat saH rAmapura abhidhaM grAmaM Apa, tAvat nabhogarbha nabhomaNiH alaMcake. // 52 // | arthaH-erIte vihAra karatA jevAmAM te munirAja rAmapuranAmanA gAmamA AvyA, tevAmA AkAzamaMDalane sUrya zobhAvatrA lAgyo. | kuTumbino dhanAkhyasya dhanyA nAma kuTumbinI / tyAjyenAnnena dagdhena taM muni pratyalAbhayat // 53 // anvayaH--dhanAkhyasya kuTuMbinaH dhanyA nAma kuTuMbinI tyAjyena dagdhena annena taM muni pratyalAbhayat. / / 53 // artha:-(tyA) dhananAmanA kuTuMbinI dhanyA nAmanI kuTuMbinIe pheMkI devAnA baLelA AhAravaDe te munirAjane pratilAbhyA. // 53 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvaramuni sAnvaya caritraM hai bhASAMtara // 46 // CASCARSAGACANCATEGORIES __ aho dAnamaho dAnamiti jalpannasau tadA / cakAra sumanovRSTIrambarAdambaraH surH|| 54 // anvayaH-tadA aho ! dAnaM ! aho! dAnaM ! iti jalpana asau aMbaraH suraH aMbarAt sumanaH vRSTIH cakAra. // 54 // . arthaH-te vakhate aho ! dAna ! aho ! dAna ! ema bolatA te aMbaradeve AkAzamAthI puSpavRSTi karI. // 54 / / evaM pade pade tanyamAnadharmaprabhAvanaH / tapo'stradhArayA karma praharanvyaharanmuniH // 55 // anvayaH-evaM pade pade tanyamAna dharma prabhAvanaH muniH tapaH astra dhArayA karma praharan vyaharata. // 55 // arthaH-evIrIte pagale pagale dharmanI prabhAvanA karatA evA te munirAja taparUpI zastranI dhArAthI karmone vidAratAthakA vica. rakhA lAgyA. // 55 // athAyamAyuSaH zeSe vihitAnazanaH kRtI / sazucA tena devena sevyamAnapadAmbujaH // 56 // smRtvA pnycnmskaaraanpaadpopgmsthitiH| zuddhadhyAnarasollAsalayasaMlInamAnasaH // 57 // AsannamuktisaukhyaughaniSyandairiva pUritam / sarvArthasiddhanAmAnaM vimAnaM munirAsadat // 58 // anvayaH-atha AyuSaH zeSe vihita anazanaH, kRtI, sazucA tena devena sevyamAna pada aMbujaH, // 56 // paMca namaskArAn | 2 smRAvara pAdapopagama sthitiH, zuddha dhyAna rasa ullAsa laya saMlIna mAnasaH // 57 // muniH Asanna mukti saukhya ogha niSyaMdaiH KARARLARISOSTO SEE Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ U sAnvaya saMvaramuni caritraM bhASAMtara // 47 // // 47 // pUrita iva sarvArtha siddhi nAmAnaM vimAnaM AsadataH // 58 // tribhirvizeSakaM / / arthaH-pachI Ayune cheDe karela che anazana jemaNe evA, kRtArtha thayelA, ane dilagira thatA evA te aMbaradevavaDe sevAtA caraNakamalovALA, // 56 // tathA paMcaparameSTinA namaskArona smaraNa karIne (vRkSanIpeThe) pAdapopagamana Asane sthira rahelA, tathA nimala dhyAnarasanA AnaMdamA layalIna thayelA hRdayavALA, // 57 // te saMvaramunirAja, najadIka rahelI muktinA sukhonA samUhanA jharaNAothI jANe bharelaM hoya nahI! evA sarvArthasiddhi nAmanA vimAnamA pahoMcyA. // 58 // tribhirvizeSakaM / / tathyAM taditthamAkarNya saMvarasya muneH kathAm / karmamarmabhide'muSmai yatadhvaM tapase janAH // 59 // anvayaH-tat (he) janAH ! itthaM saMvarasya muneH tathyAM kathAM AkarNya karma marma bhide amuSmai tapase yatacaM // 79 / / | arthaH-mATe he loko! e rItanI te saMvaramunirAjanI satya kathA sAMbhaLIne karmonA marmone bhedanAro evo A tapa karavAmATe (tamo) yatna karo? // 50 // // iti tapazcaraNe saMvaramunIzvarakathA // | iti tapaHphala mahAtmyopadarzane saMvaramunicaritraM samAptaM. A caritra zrIvardhamAsUriviracita zrIvAsupUjya- | caritranAmanA mahAkAvyamAMthI svaparanA zreya mATe odhArIne tenA anvaya tathA gujarAtIbhASAMtara sahita | paMDita zrAvaka horAlAla haMsarAje potAnA zrIjainabhAskarodaya chApakhAnAmAM chApI prasiddha kaI che. // 3 NGAROGARORAKNE Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0918121313281018CIBIBB21212121819 (c) weeeeeeeeeeeeeee Il gra TTHAERE ATA seleleBISISISISISISeleisela o Selpi81818212121212121212121212121210