Book Title: Ratnatray Vidhan
Author(s): Rajmal Pavaiya
Publisher: Tirthdham Mangalayatan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007157/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ auratracidhAna samyakracAritra samyagjJAna samyagdarzana Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaH zrI siddhebhyaH ratnatraya vidhAna racanAkAra kavivara rAjamala pavaiyA bhopAla prakAzana sahayoga .. * zrI AnandIlAla jayantakumAra jaina Ananda maiDIkala parivAra, ratalAma prakAzaka: tIrthadhAma maGgalAyatana. zrI AdinAtha-kundakunda-kahAna digambara jaina TrasTa sAmanI - 204216, hAtharasa (uttarapradeza) bhArata Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prakAzakIya maGgalAyatana vizvavidyAlaya, alIgar3ha meM navanirmita zrI mahAvIra jinamandira ke paJca kalyANaka pratiSThA mahotsava ke avasara para Ayojita honevAle pUjana-vidhAna kI zrRMkhalA meM ratnatraya-vidhAna kA prakAzana karate hue hameM atyanta prasannatA kA anubhava ho rahA hai| . isa vidhAna ke racayitA kavi rAjamala pavaiyA, bhopAla eka siddhahasta kavi haiM, jinhoMne aneka vidhAnoM, pUjanoM evaM bhajanoM kI racanA karake jinavANI ke koza ko samRddha kiyA hai| ApakI lekhanI meM jahA~ bhakti kI taralatA vidyamAna rahatI hai, vahIM adhyAtma kI gambhIratA bhI pAyI jAtI hai| isa vidhAna kI pustaka ke prakAzanakartA ke rUpa meM zrI AnandIlAla jayantakumAra jaina, Ananda maiDIkala parivAra, ratalAma dvArA pradatta sahayoga ke lie hama AbhArI haiN| sabhI jIva ratnatraya vidhAna ke mAdhyama se nija zuddhAtmA ko pahacAnakara apanI pariNati meM ratnatraya pragaTa karate hue muktimArga kI ArAdhanA kareM -. isI pavitra bhAvanA ke saath| pavana jaina Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna - - zrI ratnatraya vidhAna maMgalAcaraNa (anuSTupa) maMgalaM siddha parameSThI, maMgalaM tIrthakaram / maMgalaM zuddha caitanyaM, Atma dharmostu maMgalam // (dohA) maMgalaM darzanaM jJAnaM, cAritraM ratnatrayam / maMgalaM kalyANamastu, nava vidhAna sumaMgalam / / (cAmara) vItarAga zrI jinendra jJAnarUpa maMgalam / gaNadharAdi sarvasAdhu dhyAnarUpa maMgalam // Atmadharma vastudharma sArvadharma maMgalam | vastu kA svabhAva hI anadyAnaMta maMgalam / / mokSa prApti kA upAya ratnatraya maMgalam / divya jJAnapati pradhAna Atmeza mNglm|| bhAva dravya liMga muni svarUpa zuddha maMgalam / Atma anubhUti zuddha ratnatraya maMgalam // (dohA) jayati paMca parameSThI jina pratimA jina dhAma / jaya jagadambe divya dhvani zrI jina dharma praNAma / / puSpAJjaliM kssipet| Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna pIThikA (rolA ) samyagdarzana jJAna caritramayI ratnatraya / yahIM mukti sopAna tIna haiM pavitra zivamaya // yahI mukti kA mArga eka hai bhvduHkhhaarii| yahI bhavya jIvoM ko hai uttama sukhakArI // hai paccIsa doSa se virahita samyagdarzana | ATha aMgayuta samyagjJAna zreSTha jJAnadhana || - terahavidha cAritra zuddha zivasukha kA sAdhana / darzana jJAna cAritra divya tribhuvana meM dhana-dhana // tIrthaMkara bhI isako dhAraNa kara harSAte / . isake dvArA bhavasAgara tara zivasukha pAte || nizcaya nirvikalpa ratnatraya zivasukhadAyI / ratnatraya vyavahAra mAtra hai sura sukhadAyI // aba taka jo bhI siddha hue unako hai vandana / vartamAna meM jo ho rahe haiM unheM abhinandana // Age bhI jo hoMge siddha unheM abhinandU~ / bhUta bhaviSyat vartamAna siddhoM ko vandU || ( mAnava ) muni paMcamahAvrata dhArI ratnatraya se ho bhUSita ! ratnatrayanidhi ko pAkara hote na kabhI phira dUSita // ratnatraya bhavaduHkhaghAtA ratnatraya zivasukhadAtA | ratnatraya kI mahimA se dhruva siddha svapada mila jAtA // prabhu mahAvIra kI vANI ratnatraya nidhi darzAtI / jo bhI bhavyAtmA hote unako hI satata suhAtI hai // puSpAJjaliM kSipet / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna / zrI ratnatraya vidhAna samuccaya pUjana sthApanA (tATaMka) prabhu ratnatraya ko AhvAnana kara aMtara meM padharAU~ / ratnatraya sannikaTa hoU~ maiM pUjana kara dhruva sukha pAU~ // niraticAra ratnatraya pAlU nija svarUpa ko hI dhyaauuN| maMgalamaya vidhAna karake prabhu AtmazAnti ura meM lAU~ // (dohA) bhAva sahita pUjana karU~, ratnatraya kI Aja/- . ratnatraya kI kRpA se, pAU~ nijapada raaj|| OM hrIM zrI samyagdarzanajJAnacAritra atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI samyagdarzanajJAnacAritra atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthaapnm| OM hrIM zrI samyagdarzanajJAnacAritra atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (vIrachanda) samyak zuddha sahaja jala dvArA mithyAzrama prabhu dUra haTAva / janma maraNa kA kSaya kara DAlU~ sAmya bhAva rasa mujhe pilAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM ni. svaahaa| zubha bhAvoM kA caMdana ghisa-ghisa nija se kiyA sadA alagAva / bhava jvAlA zItala ho jAye aisI Atma pratIti jaMgAva / darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva / | OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya saMsAratApavinAzanAya caMdanaM ni. svaahaa| Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna . . , bhava samudra kI bhaMvaroM meM phaMsa TUTI aba taka merI nAva / puNyodaya se tuma sA nAvika pAyA. mujhako pAra lagAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svbhaav| ratnatraya kI pUMjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya akSayapadaprAptAya akSatAn ni. svaahaa| kAma krodha mada moha lobha se mohita ho karatA parabhAva / dRSTi badala jAye to sRSTi badala jAye yaha sumati jagAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya kAmabANavinAzanAya puSpaM ni. svaahaa| puNya bhAva kI ruci meM rahatA icchAoM kA sadA kubhaav| kSudhAroga harane ko kevala nija kI ruci hI zreSTha upAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana, karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya sudhArogavinAzanAya naivedyaM ni. svaahaa| jJAna jyoti bina aMdhakAra meM kiye anekoM vividha vibhAva / AtmajJAna kI divyavibhA se mohatimira kA karU~ abhAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svbhaav| ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // . OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM ni. svaahaa| ghAtikarma jJAnAvaraNAdika nija svarupa ghAtaka durbhaav| dhruva svabhAvamaya zuddha dRSTi do aSTakarma se mujhe bacAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva / OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya aSTakarmavinAzanAya dhUpaM ni. svaahaa| nija zraddhAjJAna caritamaya nija pariNati se pA nija tthaaNv| mahAmokSa phala dene vAle dharma vRkSa kI pAU~ chA~va / / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna T darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ niz2a zuddha svbhaav|" ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA qarU~ abhAva / / OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya mokSaphalaprAptAya phalaM ni. svaahaa|' durlabha nara tana phira pAyA hai cUka na jAU~ antima dAva / nija anargha pada pAkara nAza karU~gA maiM anAdi kA ghAva // darzana jJAna caritra sAdhanA se pAU~ nija zuddha svabhAva / ratnatraya kI pUjana karake rAga-dveSa kA karU~ abhAva // OM hrIM zrI samyagratnatrayadharmAya anarghyapadaprAptAya arghya ni. svaahaa| - mahArghya (tATaMka) aSTa aMgayuta nirmala. samyak darzana maiM dhAraNa kara luuN| ATha aMgayuta nirmala samyaka jJAna AtmA meM bhara luuN|| teraha vidha samyak cAritra pA mukti bhavana meM paga dhara luuN| zrI arahaMta siddha pada pAU~ sAdi anaMta saukhya vara luuN|| nija svabhAva kA sAdhana lekara mokSamArga para A jaauuN| nija svabhAva se bhAva zubhAzubha pariNAmoM para jaya paauuN|| eka zuddha nija cetana zAzvata darzana jJAna svarUpI jaan| dhruva TaMkotkIrNa cinmaya ciccamatkAra cidrUpI yAna // isakA hI Azraya lekara maiM sadA isI ke guNa gaauuN| dravya dRSTi bana nijasvarUpa kI mahimA se ziva sukha pAU~ / ratnatraya ko vandana karake zuddhAtmA kA dhyAna kruuN| samyak darzana jJAna caritra se parama svapada nirvANa vruuN|| OM hrIM zrI samyagdarzanasamyagjJAnasamyakacAritrasvarUparatnatrayadharmAya mahAr2yA nirvapAmIti svaahaa| jayamAlA (dohA ) nija ratnatraya dharma hI, parama saukhya daataar| maMgalamaya vijJAna yaha, kara detA bhava pAra // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna (mAnava) avilamba mukti sukha pAne dRr3ha ura prgttaauuN| paripUrNa jJAna guNa dvArA bhava duHkha sAre vighaTAU~ // cAroM gati ke duHkha kSaya hita samyakacAritra dhruuN| bhava vijaya sarva karane ko ratnatraya ura lAU~ maiM / / .. pahile mithyAtva harU~ maiM jo bhava baMdhana kArI hai| le bheda jJAna avalaMbana samyaktva gIta hI gaauuN| dUje avirati ko jItUM lU~ ekadeza vrata sNym| tIje pramAda jaya karake paripUrNa svasaMyama pAU~ / cauthe kaSAya ko jItUM ghAtiyA nAza karane ko| kSaya sarva kaSAyeM karane ura yathAkhyAta guNa laauuN|| zreNI car3hane para hI to prabhu yathAkhyAta milatA hai| dRr3ha yathAkhyAta pAne ko aba zukla dhyAna hI dhyaauuN| paMcama jItUM yogoM ko ho jAU~ tvarita ayogii| kSayahita aghAtiyA cAroM nijaanubhava hRdaya sjaauuN|| ye hI haiM pA~coM pratyaya jo baMdha bhAva ke kaarnn| pA~coM hI pratyaya jayakara paripUrNa mokSa sukha pAU~ // maiM bhI ratnatraya dhArU~ do zakti yahI he svaamii| dhruva siddha svapada nija pAU~ yaha suna lo antryaamii|| OM hrIM zrI samyagdarzanasamyagjJAnasamyakcAritrasvarUparatnatrayadharmAya jayamAlA pUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| AzIrvAda (dohA) ratnatraya vrata zreSTha kI, mahimA agama apAra / jo yaha vrata dhAraNa kare, ho jAye bhava paar|| ityAzIrvAda Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vidhAna - - - zrI samyak darzana pUjana sthApanA (soraThA) samyak darzana pUrNa, hara letA mithyAtva sb| bhavya bhAvanA pUrNa, mokSa pradAyaka zreSTha hai| pUjU mana vaca kAya, samyak darzana bhaavmy| karU~ Atma kalyANa, yahI sumati do he prbho|| OM hrIM zrI samyagdarzana atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI samyagdarzana atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthApanam / OM hrIM zrI samyagdarzana atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (tATaMka) samyak nIra prApta karane ko dhyAna lagAU~ nija svaamii| janma mRtyu bhaya kSaya karane ko svabala jagAU~ he svaamii|| samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai | OM hrIM zrI samyagdarzanAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| samakita,caMdana kI garimA se zobhita ho jAU~ svaamii| bhava Atapa jvara kSaya karane ko zuddha bhAva laauuNnaamii|| samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai| OM hrIM zrI samyagdarzanAya saMsAratApavinAzanAya candanaM nirvapAmIti svAhA samyak akSata bhAvamayI lA bhavadadhi tara jAU~ svaamii| akSaya pada akhaMDa nija pAU~ nijAnaMda pAU~ naamii|| - Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna 'samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai| OM hrIM zrI. samyagdarzanAya akSayapadaprAptAya akSatAn nirvapAmIti svaahaa| samyak puSpa zIla guNa bhUSita tumheM car3hAU~ he svaamii| kAmabANa pIr3A ko nAyU~ pada niSkAma varU~ nAmI // samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai| OM hrIM zrI samyagdarzanAya kAmabANavinAzanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| samyak anubhava rasa caru lAU~ kSudhA vyAdhi nAthU svaamii| cira atRpti ko naSTa karU~ maiM parama tRpti pAU~ naamii|| samyaka darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai|| OM hrIM zrI samyagdarzanAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| samyak dIpa prabhA se mithyAbhrama tama cUrNa karU~ naamii| moha timira ajJAna viparyaya saMzaya saba nAroM svaamii|| samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai| OM hrIM zrI samyagdarzanAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| samyak dhUpa car3hAU~ pAvana zukla dhyAna vAlI naamii| aSTakarma aridhvaMsa karU~ maiM karma rahita hoU~ svAmI // samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai|| OM hrIM zrI samyagdarzanAya aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| zuddha bhAva phala mahAmokSa sukha nitya niraMjana do svaamii| yahI prApta karanA hai mujhako vinaya suno antryaamii|| Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai|| OM hrIM zrI samyagdarzanAya mokSaphalaprAptAya phalaM nirvapAmIti svaahaa| dharma zukla donoM dhyAnoM ke arghya banAe haiM svaamii| pada anarghya kI prApti karU~ maiM vinaya yahI antaryAmI / / samyak darzana kI pUjana kA bhAva hRdaya meM AyA hai| samakita kI mahimA pAne ko guru ne mujhe jagAyA hai| OM hrIM zrI samyagdarzanAya anarghyapadaprAptAya arghya nirvapAmIti svaahaa| samyagdarzana ke aSTa aMgasambandhI arghya (sAra jogIrAsA ) zaMkA doSa vihIna banU~ maiM nirmala samakita dhaaruuN| tattvAbhyAsa karU~ nita svAmI AtmasvarUpa vicArU~ // aSTa doSa se virahita hokara samyadarzana paauuN| samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 1 // OM hrIM zrI nizaMkita-aMgayutasamyagdarzanAya arghya nirvapAmIti svaahaa| kAMkSAdoSa tarje he svAmI nirmalatA ura dhera luuN| bhavasukha kI icchAe~ sArI he prabhu maiM saba hara luuN|| aSTa doSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinaMzAU~ // 2 // OM hrIM zrI nikAMkSita-aMgayutasamyagdarzanAya arghya nirvapAmIti svaahaa| vicikitsA kA doSa tyAga dUM samakita hradaya sjaauuN| RSi muniyoM kI vaiyyAvRtti meM apanA dhyAna lgaauuN|| aSTa doSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 3 // OM hrIM zrI nirvicikitsA-aMgayutasamyagdarzanAya arghya nirvapAmIti svaahaa| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna 10 anUpagUhanadoSa tyAgakara guNa sabake pragaTAU~ / RSi muni zrAvaka sabake doSoM ko na kabhI pragaTAU~ // aSTadoSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 4 // OM hrIM zrI upagUhana- aMgayutasamyagdarzanAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / mUr3ha dRSTiyuta doSa vinAyU~ sakala mUr3hatA nArthau / nija zuddhAtmatattva kI mahimA pAU~ jJAna prakAza~ // aSTadoSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 5 // OM hrIM zrI amUr3hadRSTi- aMgayutasamyagdarzanAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / jinapatha se jo Digate hoM maiM unako suthira banAU~ / dharmejana kI sevA karake apanA dharma nibhAU~ // aSTadoSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI, sarvadoSa vinazAOM // 6 // 7. OM hrIM zrI sthitikaraNa- aMgayutasamyagdarzanAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / sAdharmI vAtsalya na bhUlU~ prIti karU~ maiM mana se / muni aru zrAvaka saMgha kI sevA karU~ maiM tana-mana-dhana se // aSTadoSa se virahita hokara samyagdarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 7 // OM hrIM zrI vAtsalya- aMgayutasamyagdarzanAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / zrIjinadharma prabhAva karU~ maiM zuddha AcaraNa dvArA / jinazruta jJAnadAna Adi se dUra karU~ aMdhiyArA // aSTadoSa se virahita hokara samyadarzana pAU~ / samyak zraddhApUrvaka svAmI sarvadoSa vinazAU~ // 8 // OM hrIM zrI prabhAvanA - aMgayutasamyagdarzanAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 zrI ratnatraya vidhAna jayamAlA ( dohA ) : samyaka darzana bina nahIM, svapara bheda - vijJAna | ratnatraya kA mUla yaha, mahimAmayI mahAna | ( vIrachanda ) Atmatattva kI pratIti nizcaya saptatattva zraddhA vyavahAra | samyakdarzana se ho jAte bhavya jIva bhava sAgara pAra // viparItAbhinivezarahita adhigamaja nisargaja samakita sAra / aupazamika kSAyika kSayopazama hotA hai yaha tIna prakAra ArSa, mArga, bIja, upadeza, sUtra, saMkSepa arthavistAra / samakita hai avagAr3ha aura paramAvagAr3ha daza bheda prakAra // jina varNita tattvoM meM zaMkA leza nahIM niHzaMkita aMga / surapada yA laukika sukha vAMchA leza nahIM nikAMkSita aMga // padArthoM meM na glAni ho zucimaya nirvicikitsA aMga / deva zAstra guru dharmAtmAoM meM ruci amUDhadRSTi suaMga / / para doSoM ko DhakanA. svaguNa vRddhi karanA upagUhana aMga / dharmamArga se vicalita ko thira rakhanA sthitikaraNa suaMga // sAdharmI meM govatsa sama pUrNa prIti vAtsalyaH suaMga / jina pUjA tapa dayA dAna mana se karanA prabhAvanA aMga // ATha aMga pAlana se hotA hai samyak darzana nirmala | samyak jJAna cAritra usI ke kAraNa hotA hai ujjvala // zaMkA kAMkSA vicikitsA aru mUr3hadRSTi anUpagUhana / ' 'asthitiMkaraNa avAtsalya aprabhAvanA vasu doSa saghana / / 1 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JJ zrI ratnatraya - vidhAna kuguru kudeva kuMzAstra aura inake sevaka chaH anAyatana | deva mUr3hatA guru mUr3hatA loka mUr3hatA tIna jaghana || jAti rUpa kula Rddhi tapasyA pUjA zakti jJAna mada ATha / mUla doSa samyak darzana ke yaha paccIsoM tajo virATa || jaya jaya samyakdarzana AThoM aMga sahita anupama sukhakAra / yahI dharma kA sudRr3ha mUla hai isakI mahimA aparampAra / / mokSa mahala kI pahilI sIr3hI pAvana parama pavitra pradhAna / kundakunda ne yahI kahA hai daMsaNa mUlo dharma mahAna || OM hrIM zrI aSTa- aMgayutasamyagdarzanAya jayamAlA pUrNArghyaM nirvapAmIti svAhA / AzIrvAda (dohA) - samyak darzana prAptakara, karU~ Atma kalyANa / nija svabhAva kI zakti se, pAU~ pada nirvANa // ityAzIrvAda 12 maMtra japo navakAra manuvA, maMtra japo navakAra / paMca prabhu ko vandana karalo, parameSThI sukhakAra // Teka // arahaMtoM kA darzana karake, zuddhAtmA kA paricaya karalo / zivasukha sAdhanahAra manuvA, maMtra japo navakAra // 1 // saba siddhoM kA dhyAna lagAlo, siddhasamAna svayaM ko dhyAlo / maMgalamaya sukhakAra manuvA, maMtra japo navakAra // 2 // AcAryoM ko zIza navAo, nirgranthoM kA patha apanAo / muktimArga ArAdha manuvA, maMtra japo navakAra // 3 // upAdhyAya se zikSA lekara, dvAdazAMga ko zIza navAkara / jinavANI ura dhAra manuvA, maMtra japo navakAra // 4 // sarva sAdhu ko vaMdana karalo, ratnatraya ArAdhana karalo / janma-maraNa kSayakAra manuvA, maMtra japo navakAra // 5 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 OM + *Is VAIM zrI ratnatraya vidhAna zrI samyak jJAna pUjana sthApanA ( gItikA ) prabho samyagjJAna kI pUjana karU~ zubhabhAva se / tvarita: hI ajJAna nAza~ jui~ AtmasvabhAva se // mohajanya kubuddhi kSaya kara dU~ prabho nija jJAna se / pUrNa kevalajJAna pAU~ AtmA ke dhyAna se // jJAna kA AvaraNa nArthau darzanAvaraNI harU~ / moha kSayakara antarAya vinAza svacatuSTaya varU~ // OM hrIM zrI samyagjJAna atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI samyagjJAna atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthaapnm| OM hrIM zrI samyagjJAna atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / 1 (sAra jogIrAsA ) jJAna svabhAvI zItala jala se maiM ajJAna vinAyU~ / traya rogoM kI pIr3A harane Atma svabhAva vikAsUM // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jJAnI / moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| sarvottama caMdana nija lAU~ samyak jJAna svarUpI / bhavAtApa harane meM sakSama sahajAnaMda anUpI // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jJAnI / moha timira ajJAna nAza kara hoU~, nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svAhA ! Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna akSata uttama jJAna prakaTa kara akSaya pada prabhu pAU~ / eka akhaMDa abheda AtmA hI maiM pratipala dhyAU~ // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya akSayapadaprAptAya akSatAn nirvapAmIti svaahaa| zIla svaguNamaya samyak jJAna kusuma kI mahimA nyaarii| kAma vyAdhi vidhvaMsaka pAvana mahake nija phulvaarii|| bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya kAmabANavinAzanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| anubhava rasa nirmita caru lAUM zAzvata tRpti prdaataa| kSudhAroga-vidhvaMsaka uttama nirupama sukha ke dAtA // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvdhyaanii|| OM hrIM zrI samyagjJAnAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM nirvapAmIti svaahaa| samyak jJAna pradIpa prajAkhU moha timira bhrama naaroN| ghAti cAra kSaya karake prabhu jI kevala jJAna prakAyU~ // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| dhyAna dhUpa kA bala pAkara maiM AThoM karma jalAU~ / nitya niraMjana padavI pAU~ dharma mArga para AU~ // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvadhyAnI // OM hrIM zrI samyagjJAnAya aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrI ratnatraya vidhAna jJAna sutaru kI chAyA maiM A zreSTha mokSa phala pAU~ / apurna bhava pragaTA svAmI pUrNa Atma sukha pAU~ // bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvdhyaanii|| OM hrIM zrI samyagjJAnAya mokSaphalaprAptAya phalaM nirvapAmIti svaahaa| arghya banAU~ bhAvamayI maiM nija guNa cintana karake / svapada anarghya prakaTa kara lU~ maiM sAre bhava duHkha harake || bhedajJAna vijJAna pUrvaka hoU~ samyak jnyaanii| moha timira ajJAna nAza kara hoU~ nija dhruvdhyaanii|| OM hrIM zrI samyagjJAnAya anarghyapadaprAptAya arghya nirvapAmIti svaahaa| samyagjJAna ke aSTa aMga sambandhI arghya (vIrachaMda) . kumati kujJAna vinAza karU~ maiM sumati banAU~ parama pavitra / prabhu vyaMjanAcAra aMga pA lakhU svayaM ke citra // samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna / ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 1 // OM hrIM zrI vyajaMnAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa| zruta kujJAna doSa maiM nAyU~ jina zruta jJAnI bana jaauuN| arthAcAra samajhakara pAlU~ samyaka jJAnI ho jAU~ // samyaka jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jnyaan| ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 2 // OM hrIM zrI arthAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svAhA / kuavadhi yuta ajJAna vinAyU~ samyak jJAna sahaja paaluuN| samyak ubhayAcAra aMga ko jJAna sahita ura meM DhAlU~ // samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna | ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 3 // | OM hrIM zrI ubhayAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa|' Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna 16 maiM mati jJAna prApta kara svAmI samyak jJAna pUrNa paauuN| kAlAcAra aMga pAlana kara samayasAra maya ho jAU~ / / . samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna | ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 4 // OM hrIM zrI kAlAcAracAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svAhA maiM zrutajJAna pUrNataH pAluM samyak jJAnI ho jAU~ / vinayAcAra aMga maiM pAlU~ pUrNa jJAna vaibhava pAU~ // samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna / ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 5 // OM hrIM zrI vinayAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa| avadhi jJAna pAU~ prabhu saccA samyak jJAnI ho jaauuN| upadhAnAcArI banakara maiM jJAna svanidhi nija prgttaauuN|| samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna | ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 6 // OM hrIM zrI upadhAnAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa| manaHparyaya jJAnI ho jAU~ ho jAe phira pUrA jJAna / bahumAnAcAra aMga yutaH ho jAU~ maiM jJAna pradhAna // samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna | 15 ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa // 7 // OM hrIM zrI bahumAnAcAra-aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa| ke valajJAna pUrNa pragaTAU~ prabhu sarvajJa dazA pAU~ / maiM AcAra ani pAlU~ parama saukhyapati bana jAU~ / samyak jJAna parama pavitra pA pAU~gA maiM kevala jJAna / ratnatraya kI mahimA pAU~ pAU~gA nija pada nirvANa ||8|| OM hrIM zrI anivAcAra aMgayuta samyagjJAnAya arghya nirvapAmIti svaahaa| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 zrI ratnatraya vidhAna jayamAlA (dohA) samyak jJAna mahAna kA, Azraya lU~ bhgvaan| . pAU~ kevala jJAna prabhu, karU~ karma avasAna || (vIrachaMda) nijaM abheda kA jJAna sunizcaya ATha bheda saba haiM vyvhaar| samyak jJAna parama hitakArI ziva sukhadAtA maMgalakAra // akSara pada vAkyoM kA zuddhoccAraNa hI hai vyaMjanAcAra / zabdoM ke yathArtha artha kA avadhAraNa hai arthAcAra | zabda artha donoM kA samyak jAnapanA hai ubhayAcAra | yogyakAla meM jinazruta kA svAdhyAya kahAtA kAlAcAra // namra rUpa raha leza na uddhata honA hI hai vinayAcAra / sadA jJAna kA ArAdhana smaraNa sahita upadhAnAcAra // zAstroM ke pAThI aru zruta kA Adara hai bhumaanaacaar| nahIM chupAnA zAstra aura guru nAma ahniva hai AcAra // ATha aMga hai yahI jJAna ke inase dRr3ha ho. samyak jJAna / pA~ca bheda hai mati zruta avadhi manaHparyaya aru kevljnyaan|| mati hotA hai indriya mana se tIna zataka aru chattIsa bhed| zruta ke prathamaM karaNaM caraNaM dravyaM cau anuyoga su bheda / / dvAdazAMga caudaha pUraba parikarma cUlikA prakIrNaka / akSara aura anakSarAtmaka bheda anekoM haiM samyak / / avadhijJAna traya dezAvadhi paramAvadhi sarvAvadhi jaanoN| bhavapratyaya ke tIna aura guNa pratyaya ke chaha phicaanoN| manaparyaya Rjumati vipulamati upacAra apekSA se jaanoN| naya pramANa se jAna jJAna pratyakSa parokSa pRthaMka mAnoM // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna jaya jaya samyak jJAna aSTa aMgoM se yukta mokSa sukhakAra / loka meM vimala jJAna kI gUMja rahI hai jaya jayakAra // samyak jJAna prApta hote hI hotA hai samyak cAritra / mokSamArga prAraMbha hotA hai sAdhaka hotA zuddha pavitra // OM hrIM zrI aSTa- aMgayuta samyagjJAnAya jayamAlA pUrNArghyaM nirvapAmIti svAhA / AzIrvAda (dohA) samyagjJAna binA nahIM hotA nija kA bodha | kevalajJAna mahattva se letA hai yaha mokSa // , ityAzIrvAda karane yogya kArya "jina mandira saMsAra rUpI registAna meM kalpavRkSa ke samAna hai" "so jahA~ arahaMtAni kA pratibimba hai tahA~ nava rUpa garbhita jAnanA, kyoMki AcArya, upAdhyAya va sAdhu to arahaMta kI pUrva avasthAyeM haiM ara siddha pahale arahaMta hokara siddha hue haiM, arahaMta kI vANI so jinavacana hai aura vANI dvArA prakAzita huA. artha (vastusvarUpa) so jina dharma ' hai tathA arahaMta kA svarUpa (pratibimba) jahA~ tiSThai so jinAlaya hai| aise nava devatA rUpa bhagavAna arahaMta ke pratibimba kA pUjana nitya hI karanA yogya hai / ' " 18 paM. sadA sukhadAsa jI ( ratnakaraNDa zrAvakAcAra) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna zrI samyak cAritra pUjana sthApanA (soraThA) samyak cAritra dharma sAmyabhAva maya ho prbho| ghAti aghAti vinAza karma rahita hoU~ vibho // pUrje mana vaca kAya samyak cAritra dharma ko| nAyU~ AThoM karma nitya niraMjana pada mile // OM hrIM zrI samyakcAritra atra avatara avatara saMvauSaT / OM hrIM zrI samyakacAritra atra tiSTha tiSTha ThaH ThaH sthApanam / OM hrIM zrI samyakacAritra atra mama sannihito bhava bhava vaSaT / (mattasavaiyA ) samyak cAritra nIra pAvana caraNoM meM bheMTa cddh'aauuNgaa| janmAdi roga traya kSaya karake AnandagIta niz2a gAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA | OM hrIM zrI samyakcAritrAya janmajarAmRtyuvinAzanAya jalaM nirvapAmIti svaahaa| samyak cAritramayI caMdana mastaka para nAtha lgaauuNgaa| isa bhavAtApa jvara kI pIr3A pUrI hI zIghra miTAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA / OM hrIM zrI samyakcAritrAya saMsAratApavinAzanAya caMdanaM nirvapAmIti svaahaa|| akSaya svabhAva merA akhaMDa akSata abheda guNazAlI hai| saMsAra samudra nAza ko to nija taraNI hI balazAlI hai| Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna / maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA // OM hrIM zrI samyakcAritrAya akSayapadaprAptAya akSatAn nirvapAmIti svAhA / samyak cAritraM puSpa surabhita nija aMtaraMga meM laauuNgaa| kAmAgni bujhAU~gA tatkSaNa maiM mahAzIla guNa pAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA // OM hrIM zrI samyakcAritrAya kAmabANavinAzanAya puSpaM nirvapAmIti svaahaa| samyak cAritra svAnubhava rasa nirmita caru caraNa cddh'aauuNgaa| cira kSudhAroga ko kSaya karake AnaMda atIndriya pAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa httaauuNgaa| OM hrIM zrI samyakcAritrAya kSudhArogavinAzanAya naivedyaM niryapAmIti svAhA / samyak cAritra dIpa lAkara ajJAna timira vinshaauuNgaa| nija jJAna candra guNamaya anaMta nija aMtara meM pragaTAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA // OM hrIM zrI samyakcAritrAya mohAndhakAravinAzanAya dIpaM nirvapAmIti svaahaa| samyak cAritra dhUpa lekara maiM AThoM karma nshaauuNgaa| narkAdika pazu nara sugati ke sAre hI kaSTa miTAU~gA // maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sjaauuNgaa| dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa httaauuNgaa| OM hrIM zrI samyakcAritrAya aSTakarmavinAzanAya dhUpaM nirvapAmIti svaahaa| samyak cAritra vRkSa ke phala pAkara maiM zivapura jaauuNgaa| avinAzI ajara amara pada pA maiM mahAmokSa phala pAU~gA / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 zrI ratnatraya vidhAna maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sajAU~gA / dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA / / OM hrIM zrI samyakcAritrAya mokSaphalaprAptAya phalaM nirvapAmIti svAhA / samyak cAritra arghya uttama caraNoM meM nAtha car3hAU~gA / ! padavI anarghya pAU~gA maiM phira lauTa na bhava meM AU~gA / maiM svapara viveka pUrvaka prabhu samyak cAritra sajAU~gA / dRr3ha saMyama ke ratha para car3hakara avirati sampUrNa haTAU~gA / OM hrIM zrI samyakcAritrAya anarghyapadaprAptAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / paMcamahAvrata saMbaMdhI arghya 1 ( vIrachaMda ) parama ahiMsA vrata nita pAlU~ sarva jIva rakSA ura dhAra / nija svabhAva meM lIna rahU~ prabhu SaTkAyaka kI dayA vicAra || dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 1 // OM hrIM zrI ahiMsAmahAvratasamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / parama satya pAlU~ svAmI sarva asatya bhAva niravAra | hitamita priya vaca hI bolU~ maiM karU~ AtmA kA uddhAra // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 2 // OM hrIM zrI satyamahAvratasamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / parama acaurya mahAvrata pAlU~ grahaNa na karU~ adattAdAna | svAmI kI AjJA bina koI vastu na lU~ maiM bana anajAna // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 3 // OM hrIM zrI acauryamahAvratasamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / parama brahmacarya vrata pAlU~ zIla svaguNa nija pragaTa karU~ / agara kATha kI putalI bhI ho to bhI dRSTi na malina karU~ // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna 22 dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 4 // OM hrIM zrI brahmacaryamahAvratasamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / 1 aparigrahI anicchuka hokara sarva parigraha bhAva harU~ / tilatuSa mAtra na ho mamatva prabhu maiM samyak vyavahAra karU~ // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 5 // OM hrIM zrI aparigrahamahAvratasamanvita samyakcAritrAya arghyaM ni. svAhA / paMcasamiti saMbaMdhI arghya IryA samiti sadA maiM pAlU~ dekhabhAla kara calU~ sadA / cAra hAtha, jUr3A pramANa bhU caraNa rakhU~ maiM prabho sadA // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 1 // OM hrIM zrI IryAsamitisamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / bhASA samiti pUrNataH pAlU~ hita mita priya vaca kahU~ sadA / kabhI bhUlakara bhI asatya vaca mukha se nikale nahIM kadA // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 2 // OM hrIM zrIM bhASAsamitisamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svaahaa| samiti eSaNA pAlU~ svAmI zuddhi pUrvaka karU~ ahAra / mAtra alpa bhojana lU~ tanahita karU~ svayaM kA dhyAna aMpAra // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 3 // OM hrIM zrI eSaNAsamitisamanvita samyaMMMcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / samiti AdAna nikSepaNa pAlU~ dharU~ uThAU~ vastu sadA / mAtra jIva rakSA vicAra ho sAvadhAna maiM rahU~ sadA // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zrI ratnatraya vidhAna dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 4 // OM hrIM zrI AdAnanikSepaNasamitisamanvita samyakcAritrAya arghyaM ni. 'svAhA / pratiSThApanA samiti pAlakara jIvoM kI rakSA kara nAtha / malamUtrAdika tana mala tyAgU~ dekhabhAla kara tribhuvana nAtha // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 5 // OM hrIM zrI pratiSThApanasamitisamanvita samyakcAritrAya arghyaM ni. svAhA / traya gupti saMbaMdhI arghya manogupti ho mana caMcalatA nAza karU~ nija hita ke kAja / anya vicAra na jAge ura meM jJAna bhAva hI ho jinarAja // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 1 // OM hrIM zrI manoguptisamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / vacana gupti ho samyak prabhujI pUrNa mauna ho hitakArI / lUM to hitamita priya bolU~ saba jIvoM ko sukhakArI // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 2 // OM hrIM zrI vacanaguptisamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / kAya gupti hai jar3a kAyA kI caMcalatA maiM naSTa karU~ / padmAsana khaDagAsana Adika hI Asana utkRSTa dharU~ // dRr3ha samyak cAritra pAlakara karU~ AtmA kA uddhAra / yathAkhyAta cAritra zakti se ho jAU~ bhava sAgara pAra // 3 // OM hrIM zrI kAyaguptisamanvita samyakcAritrAya arghyaM nirvapAmIti svAhA / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna jayamAlA ( dohA ) < bina samyak cAritra ke, mukti asaMbhava mAna / terahavidha cAritra hI, maMgalamaya vidhAna || ( vIrachaMda ) nija svarUpa meM ramaNa sunizciya do prakAra cAritra vyavahAra / zrAvaka trepana kriyA sAdhu kA teraha vidhi cAritra apAra // paMca udambara traya makAra taja jIvadayA aNuvrata kA jJAna / devavandanA jala gAlana nizibhojana tyAgI zrAvaka jAna // W darzana jJAna caritra ye trepana kriyA sarala pahicAna / pAkSika naiSThika sAdhaka tInoM zrAvaka ke haiM bheda pradhAna // gyAraha pratimAe~ maiM pAlU~ niraticAra mere svAmI / phira nirgrantha dazA maiM dhAU~ vinaya sahita antaryAmI // parama ahiMsA SaTkAyaka ke jIvoM kI rakSA karanA / paramasatya hai hitamita priya vaca saralasatya ura meM dharanA // parama acaurya binA pUche tRNa taka bhI nahIM grahaNa karanA / parama zIla vrata pAlana karanA brahmacarya mahimA dharanA || aparigrahI anicchuka hotA aparigraha vrata ura dharanA / paMca mahAvrata yahI sAdhu ke pUrNa deza pAlana karanA // IryA samiti suprAsuka bhU para cAra hAtha bhU lakha calanA / bhASA samiti cAra vikathAoM se vihIna bhASaNa karanA // zreSTha aiSaNA samiti anuddezika AhAra zuddhi karanA / hai AdAna nikSepaNa saMyama ke upakaraNa dekha dharanA // pratiSThApanA samiti deha ke mala bhU dekha tyAga karanA / paMca samiti pAlana kara apane rAga dveSa ko kSaya karanA // 24 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrI ratnatraya vidhAna manogupti hai saba vibhAva bhAvoM kA ho mana se prihaar|| vacanagupti hai Atma citavana dhyAna adhyayana mauna saMvAra // kAya gupti hai kAya ceSTA rahita bhAvamaya 'kaayotsrg| tIna gupti dhara sAdhu munIzvara pAte haiM zivamaya apavarga // SaT Avazyaka dvAdaza tapa paMcendriya kA nirodha anupama / paMcAcAra vinaya ArAdhana dvAdaza vrata Adika sukhatama // aTThAIsa mUlaguNa dharakara sapta bhayoM se rahanA duur| nijasvabhAva Azraya se karanA para vibhAva ko cknaacuur|| niraticAra teraha prakAra kA hai cAritra mahAna pradhAna / isake pAlana se hotA hai siddha svapada pAvana nirvaann|| zreSThadharma hai zreSTha mArga hai zreSTha sAdhu pada shivsukhkaar| samyak cAritra binA na koI ho sakatA bhavasAgara pAra / / tIrthaMkarabhI dhAraNa karate haiM samyakcAritra mhaan| cArittaM khalu dhammo dvArA pA lete haiM pada nirvANa // OM hrIM zrI trayodazavidhaaMgayuta samyakcAritrAya jayamAlA pUrNAya~ nirvapAmIti svaahaa| AzIrvAda (dohA) '. avirati pUrI kSaya karU~, dhara samyak cAritra / saMyama ke dvArA banUM, pAvana parama pavitra // ityAzIrvAda Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ratnatraya vidhAna 26 - aMtima mahAr2yA (dohA) mahArghya arpaNa karU~, ratnatraya adhiraaj| ratnatraya dhAraNa karU~, pAU~ nijapada rAja // (digvadhU) jiyA kaba taka ulajhegA saMsAra vikalpoM meN| kitane bhava bIta cuke saMkalpa-vikalpoM meM // ur3a-ur3a kara yaha cetana gati-gati meM jAtA hai| rAgoM meM lipta sadA bhava-bhava duHkha pAtA hai| pala bhara ko bhI na kabhI nija AtaMma dhyAtA hai| nija-to. na suhAtA hai para hI mana bhAtA hai || yaha jIvana bIta rahA jhUThe saMkalpoM meN| jiyA kaba taka ulajhogA saMsAra vikalpoM meM // nija AtmasvarUpa lakheM tattvoM kA kara nirNaya / mithyAtva chUTa jAe samakita pragaTe 'nijamaya // nija pariNati ramaNa kare ho nizcaya ratnatraya / nirvANa mile nizcita chUTe yaha bhava duHkhamaya // sukha jJAna anaMta mile cinmaya kI galpoM meN| jiyA ka bataka ulajhogA saMsAra vikalpoM meM // zubha-azubha vibhAva taje hai he ya are Asrava / saMvara kA sAdhana le cetana kA le anubhava / / zuddhAtmA kA cintana AnaMda atula anubhava | karmoM kI pagadhvani kA miTa jAyegA kalarava // tU siddha svayaM hogA puruSArtha svakalpoM meM / jiyA kaba taka ulajhegA saMsAra vikalpoM meM // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 27 zrI ratnatraya vidhAna yadi avasara cUkA to bhava-bhava pchtaaegaa| phira kAla anaMta are duHkha kA ghana chAegA // yaha nara bhava kaThina mahA kisa gati meM jaaegaa| nara bhava pAyA bhI to jinazruta nA pAegA | anaginatI janmoM meM anaginatI kalpoM meN| jiyA kaba taka ulajhegA saMsAra vikalpoM meM | OM hrIM zrI samyagdarzanasamyagjJAnasamyakacAritrasvarUpa ratnatrayadharmAya mahAlU~ | nirvapAmIti svaahaa| mahAjayamAlA (soraThA ) sakala jagata vikhyAta hai, ratnatraya kA naam| kara sakatI kalyANa nija, yahI auSadhi zreSTha // (mAnava ) ratnatraya vidhAna karake ratnatraya ko kara vaMdana / ratnatraya ura meM dhArU~ kSaya kara dU~ bhava ke baMdhana // caitanyatattva ke bhItara paripUrNa jJAna kA sAgara / nijapariNati pramudita ho to bhara lo nija anubhava gaagr|| apane svabhAva kI mahimA ko thor3A sA to jaano| tuma eka trikAlIdhruva ho apane ko to pahicAno // bhava-bhava meM bhaTake ho tuma cAroM gatiyoM meM jaakr| pazugati meM bhI janmeM ho tuma grIvaka taka se aakr|| nija bodhiprApta karane ko yaha narabhava pAyA hai| apane kalyANa hetu hI yaha avasara phira AyA hai| aba racA hRdaya rAMgolI samakita kA svAgata kara lo| mithyAtva moha kI sArI kAluSatA aba to hara lo|| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zrI ratnatraya vidhAna 28 - samakita jaba pAyA hai to saMyama ke gIta sunaao| ho gae svarUpAcaraNI to nija se prIta bar3hAo // niSkaMTakamArga milA hai isa para hI calate rhnaa| upasarga parISaha Ae~ to ha~sakara unako sahanA // tuma calita na honA palabhara avicala svabhAva se cetana / vizrAma pUrNa pAnA hai to haranA bhava ke baMdhana // samyak svabhAva ke nirmala nita arghya car3hAU~ svaamii| padavI anarghya pAU~ maiM ho jAU~ antaryAmI // (vIrachanda) ratnatrayamaMDala vidhAna kara huA hRdaya meM bahuAnaMda / samyagdarzanajJAnacAritramaya pAU~gA nija paramAnaMda // ratnatrayamaNDala vidhAna kI pUjana kA hai yaha uddesh| nizcaya pUrNa dezasaMyama le dhArU~ divya digaMbaraveza // OM hrIM zrI samyagdarzanasamyagjJAnasamyak cAritrasvarUpa ratnatrayadharmAya mahAjayamAlA pUrNAr2yA nirvapAmIti svaahaa| samuccaya mahAr2yA (tATaMka nija bhAvoM kA mahArghya le pA~coM parameSThI dhyaauuN| jinavANI jinadharma zaraNa pA deva-zAstra-guru ura laauuN|| tIsacaubIsI bIsajinezvara kRtrima-akRtrima caitya dhyaauuN| sarva siddha prabhu paMcameru nandIzvara gaNadhara guNa gaauuN|| solahakAraNa dazalakSaNa ratnatraya navaM sudeva paauuN| caubIsoM jina bhUta bhaviSyata vartamAna jinavara dhyAU~ // tIna loka ke sarva bimba jina vandU~ jinavara guNa gaauuN| avinAzI anarghya pada pAU~ zuddha AtmaguNa pragaTAU~ // na svaahaa| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 . zrI ratnatraya vidhAna (dohA) . mahArghya arpaNa karU~, pUrNa vinaya se deva / Apa kRpA se prApta ho, parama zAnti svayameva // . OM hrIM zrI sarvapUjyapadebhyo anarghyapadaprAptaye mahAya~ nirvapAmIti svaahaa| zAntipATha (gItikA.) sukha zAnti pAne ke lie puruSArtha maiMne prabhu kiyaa| zreSTha ratnatrayavidhAna mahAna prabhu maiMne kiyaa|| aba nahIM cintA mujhe hai kabhI hoU~gA azAnta / Aja maiMne svataH pAyA jJAna kA sAgara prazAnta // vizva ke prANI sabhI cirazAnti pAyeM he prbho| mUlabhUta nijAtmA kA jJAna hI pAyeM vibho // mUla bhUla vinaSTa karake nAtha maiM jJAnI bnuuN| bhakti ratnatraya hRdaya ho pUrNataH dhyAnI banU~ // puSpAJjaliM kSipet nau bAra NamokAra maMtra dvArA paMca parameSThI kA smaraNa / kSamApanA pATha ( dohA ) bhUla cUka kara do kSamA, he tribhuvana ke nAtha / Apa kRpA se he prabho, maiM bhI banU~ svnaath|| alpa nahIM hai he prabho, pUjana vidhi kA jJAna | apanA sevaka jAnakara, kSamA karo bhagavAna || puSpAJjaliM kSipet - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAyatana jiyAlaya MANGALAYATAN UNIVERSITY prakAzaka: tIrthadhAma maGgalAyatana, zrI AdinAtha-kundakunda-kahAna digambara jaina TrasTa alIgar3ha-AgarA mArga, sAsanI-204216 (bhArata)