Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNI NO. MAHBIL/2013/50453 prabuDhDha jIvana YEAR : 5 * IssUE :1 * APRIL 2017 *PAGES 68 * PRICE 20/gujarAtI-aMgrejI varSa-5 (kula varSa-65) aMka-1 * eprila 2017 * pAnAM 68 * kiMmata rUA. 20/
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 jina-vacana sarjana-sUci lekhaka ApaNAM karmonuM du:kha bhogavatI vakhate ApaNuM rakSaNa karavAne koI samartha nathI mAyA piyA ehasA bhAyA bhajjA puttA ya orasA / nAlaM te mama tANAya luppaMtassa sakammuNA / / | (3, 6-3) mAtA, pitA, putravadhUo, bhAIo, bhAryA ane putro-e badhAM mArAM karmonuM du:kha bhogavatI vakhate mAruM rakSaNa karavAne samartha nathI. Mother, father, daughters-in-law, brothers, wife and sons will not be able to give any protection when I am suffering for my own evil deeds. DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'nina vaghata' mAMthI 'prabuddha jIvananI gaMgotrI 1, zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3.tarUNA jana 1934 thI 1937 4.punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jena navA zIrSa ke banyuM "prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhi ka, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika * 2017 mAM 'prabuddha jIvana'no 65mA varSamAM praveza 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana" aMka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtIaMgrejI 'prabuddha jIvana' varSa-5. kula 65muM varSa. * 2008 oNgasTathI prabuddha jIvana' ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI vebasAITa uparathI joI-sAMbhaLI zakazo. *prabuddha jIvana'mAM prakAzita lekhonA vicAro je te lekhakonA potAnA che jenI sAthe maMtrI ke saMsthA saMmata che tema mAnavuM naI. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI (1929 thI 1932). caMdrakAMta sutariyA ' (1932 thI 1937) ratilAla sI. koThArI (1933 thI 1933) tArAcaMda koThArI (1935 thI 1936) maNilAla mokamacaMda zAha (1939 thI 1951) paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA (1951 thI 1971) cImanalAla cakubhAI zAha (1971 thI 1981) DaoN. ramaNalAla cI. zAha (1982 thI 2005). DaoN. dhanavaMta tilakarAya zAha (2005 thI 2016) krama kRti 1. mana mAruM laI jAya tyAM jauM premane sanniveze... DaoN. sejala zAha (taMtrIsthAnethI) 2. saMzaya nivAraka-jina darzana - saMzaya nivAraka-jaina darzana paMnyAsa-DaoN. aruNavijaya ma. 7 3. svasamaya-parasamayanuM tulanAtmaka adhyayanaH 'vaMditu sava siddha' DaoN. kokilA eca. zAha 14 4. jJAna prAptino jAduI prabhAva pU.A.zrImadvijayapUrNacandrasUrIzvarajIma. 19 5. mA ko kahAM DhaMDho re baMde, meM to terI pAsa meM padmazrI DaoN. kumArapALa desAI 21 6, vItarAgamAM karuNA nathI hotI saMta amitAbha; anu. puSpA parIkha 23 7. upaniSadamAM daharavidyA DaoN. nareza veda 8. jena-jainetara-cAraNI-bAroTI hastaprato eTale | 'bhAratIya sanAtana dharma saMskRtino madhusaMcaya koza' DaoN. niraMjana rAjyaguru 9. ahiMsA: gaIkAlanI ane AjanI bhadrAyu vacharAjAnI 10, jIva Avya tima jAze ekalo kIrtidA zreNika zAha 11, morArajIbhAI desAInA AdhyAtmika vicAro DaoN. mahebUba desAI 12, zrImad bhAgavatamAM apAyelI kaliyuganA jIvoe na karavAnI bhagavat-stuti DaoN. rakSAbena pra. dave 13. sukha upaje tema karo DaoN. gulAba deDhiyA 14. prArabdha ane puruSArtha naTavarabhAI desAI 15. bAvIsa parISahonuM gadyapadyamaya abhuta varNana DaoN. praviNabhAI sI. zAha 16. vidyAdevI sarasvatInA upAsaka DaoN. bhogIlAla sAMDesarA AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI 43 17.tRtiya bAhyatapa - vRttisaMkSepa subodhIbena satIza masAlIA 45 18. mahAtmAnAM ardhAginInI ajoDa preraka kahANI sonala parIkha 19 pApa ane puNya kone kahevuM? tatvaciMtaka vI. paTela 20. paMthe paMthe pAtheya: phUlanuM vikasavuM, sugaMdhanuM lAvuM gItA jaina 21. zAna- saMvAda DaoN. pArvatIbena khIrANI 22. bhAva-pratibhAva 23. zAkAhAranI zakti jazavaMta mahetA 24, zrI muMbaI jena yuvaka saMghane maLela anudAna 25. sarjana-svAgata DaoN. kalA zAha 25. Enlighten yourself by Self Study of Jainology Dr. Kamini Gogri Lesson Sixteen (Continued) 29. The Story of Ganadhar Sudharmaswami Pictorial Story 'Dr. Renuka Porwal 66-67 28.'jo hoya mAro A aMtima patra to...' : | 'jaina' hovuM e jevI tevI vAta nathI guNavaMta zAha prabuddha jIvana | mukhapRSTha maMtra Mantra 3 ari ETET Om Shri Hreem Sarasvatyai Swaha sumirana ra ta zrApa sava rAdI Surniran Karat Shrap Sab Daahi tuma prasanna ho niTa padhArI Tum Prasanna Ho Nikat Padhari are fchuit heyrart i Varde Kiyo Munihi Survari II.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 ISSN2454-7697 * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa : 5 (kula varSa 65) * aMka : 10 eprila 2017 * vikrama saMvata 2073*vIra saMvata 25430 cetra vada tithi pAMcama 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) praG[ 606 0 0 chUTaka nakala rU. 20/-0 0 00 vArSika lavAjama rU.300-00 mAnada taMtrI : DaoN. sejala zAha 'mana mAruM laI jAya tyAM jauM premane sanniveze.... grISmanI garamI bhUmine tapAvI rahI che. gulamahoranA phUlonA jyAre vajana vadhAre hoya tyAre gaMtavya sthAna vikaTa lAge ane jyAre raMgo pUrabahAra khIlyA che ane rastA para AchA-pAtaLAM paDachAyA vajana sAva ochuM hoya tyAre lAMbo paMtha paNa agharo na lAge. bIjI pADI rahyA che. AMbAnA mahorane badale kerIo jhUlI rahI che. bAju nAnI poTalIthI AnaMda paNa ocho ja maLe. vaLI jyAre moTI lImaDAnA jhADa nIce lIMboLIonA DhagalA ubharAI rahyA che. koyala poTalI sAthe moTA svapnonA vaheNa joDAyelA che. have zuM karuM vajana satata grISmanI chaDI pokArI rahI che. bIjI tarapha bapore prajA garamI vadhArI mAraga vikaTa karI AnaMda bamaNo lauM ke pachI saraLa mArge sAme lAcAra banI gaI che. paraMtu bALako unALAnI garamIthI naciMta ochAM AnaMda sAthe pravAsa pUro karuM? mUMjhavaNa che. samajAtuM nathI. potAnI mastImAM vyasta che. eka niyatinI rekhA sAthe joDAyelA mArA tarapha che bAhya vAtAvaraNa ane bIjI A aMkanA saujanyadAtA dareka bhAvine mArA puruSArthathI tarapha che ApaNuM mana. banne ekabIjA zrI sI. ke. mahetA parivAra baLavaMta karuM ke mAtra niyatine AdhAre para svAbhAvika ja asara kare. paNa besI rahuM? samudranI athAga zakti puNya smRti ApaNe konAthI kone keTaluM bacAvI sAme bAtha bhIDuM ke vahetA vaheNa zakIe te mahattvanuM che. je hoya te, gik |, 5. pU. paMnyAsa bhadraMkara vijayajI ma. sA. : ' sAthe tarI jAuM ane vijayI bhramamAM mahattvanuM e che ke sahu mATe bhAvathI jIvIe. jIvuM? sahuthI moTo vikaTa prazna to e che ke je jIvana ja anizcita dharmathI AMtarika zakti maLe che. dharma jIvavA mATeno sAco rasto che tene mATe ATalI nizcita polIsIo ane plAno kema ghaDIne samajavA madadarUpa bane che. dharma AcaraNanA mULamAM keTalIka niSThA rAkhyAM che mANasa te? hoya che, jene darzana kahevAya che. Ajano lekha meM traNa vibhAgamAM je khUba ja kutUhalatAmAM jIvADe che ane je khUba ja AzAvAdI vaheMcyo che. tamArI samakSa mananI gatinI vAta karavI che, bIjI banAve che te jIvana vize ApaNe sahu satata eka plAna karIe chIe vAta karavI che mAtRbhASAnI ane trIjI vAta che svataMtratAnI. ane je khUba ja anizcita che tenA vize sahuthI vadhu pAkuM karI ghaDI devAmAM mAnIe chIe. bALapaNamAM zikSaNathI laI, nokarI, ghara, muMbaI zaheranA AsphAlTa rastA para cAlatA paga kyAreya rokAtA lagna badhuM ja pAkuM karI plAna mujaba goThavI devAno prayatna eTale nathI. svapnanI gaThariyA laI cAlI nIkaLI chuM. kyAreka A poTalInuM ApaNuM jIvana. 'samatola jIvana' - jemAM badhuM 'goThavIne jAuM eTale vajana haLavuMphUla banI jAya to kyAreka bhArekhama lAge. mANasanI koIne takalIpha nahIM'. mULa A goThavavAmAM be bhUmikA kArya karI cAla paNa A poTalInA vajana sAthe svAbhAvika badalAya ja ne! jAya che eka to vastuvyaktinI anaMtatA aMgeno bhrama sevAya che zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona: 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI doSI.zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. baeNnka oNpha InDiyA CD A/c. No. 0039201 00020260 * Website : www.mumbai-jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 ane bIjI vastu vyakti sAthe joDAyelo bhAva ane te kAraNe janmato vadhu hoya che. tethI ja mananI gatizIlatA sau koI svIkAre che. sattAno svabhAva. ahIM vivekane badale bhAvAtmaka ane tenI pAchaLa gatizIlatAne kAraNe vizvamAM vaividhya racAya che. je agaNita AkAro chupAyelA sattAnA bIja dekhAya che. jAgRta mane A cakravyuhane vizvamAM racAya che temAM gatinuM AgavuM mahattva raheluM jovA maLe che. samajavAno che. karmanI ane dharmanI mImAMsAnI vacce sAdhake satata mana aMgenA aneka vividha vicAro rahelA che, jemAM kadAca badhA ja jAgRta, samatola sthAna jALavI rAkhavAnuM che. jJAna che paNa jo te sahamata thAya te jarUrI nathI. paraMtu manathI AtmAnI gatinA kAraNo vyavahAramAM nathI, to te sAva ja kAraNa vagaranuM banI rahe che. ane rItomAM kendriya vicAra moTAbhAge samAna ja hoya che. vyavahAramAM che. samaja che paNa jJAnamAM nathI to paNa athe nathI DimokrITasa kahe che ke AnaMdita jIvana jIvavuM te ja jIvanano sarato kAraNa te vyavahAra lAMbA samaya sudhI nahIM jaLavAI rahe. hetu che ane te hetu siddha karavA sAdI ane sAMskRtika jIvana paddhatino jJAna ane vyavahAra baMne arasaparasanA pUraka che, paraMtu te viparIta svIkAra karavo joie. hiMsA ane UrmizIlatA tathA jAtIya bhoga kArya kare che tyAre muzkelIo sarjAya che. vilAsano teo virodha karatA. temanA mate Indriya sukha kSaNika bahu samajavA jevI vAta che ke na to nimitta upAdAnamAM baLathI ane asatya che ane mANasanI mAnasika zAMtimAM vikSepa utpanna koI kArya kare che ane na to upAdAna koI nimittane baLapUrvaka lAve kare che. teo eka sUtra (phregamenTa)mAM jaNAve che ke sAdo roTalo che. suSTi aneka tattvonI banela che ane dareka tattva game teTalo sUkSma ane ghAsanI pathArInuM sAduM jIvana bhUkha saMtoSavA ane thAka hoya to paNa bIjA tamAma tattvonA guNone dhAraNa kare che, paraMtu je utAravA mATenuM sAruM sAdhana che. teo kahetA ke saramukhatyArazAhInI guNa temAM prAdhAnya dharAve che te ja bAhya najare jaNAya che. te ja rIte gulAmI avasthAmAM bhautika samRddhi maLe te karatAM lokazAhI tattva oLakhAya che. dunyavI vyavahAramAM A siddhAMta ghaNo agatyano vyavasthAmAM dAridraya meLavavuM bahetara che. che. kAraNa ke te e vAtano svIkAra kare che ke dareka vyaktimAM sadguNa prema ane kalaha, gatizIlatAnuM prerakabaLa che. baMne gati karAve ane durgaNono vAsa hoya che tethI darekamAM saguNone bahAra che paNa baMne judI dizA tarapha laI jAya che. bahu sahajatAthI ene lAvavAno prayatna karIe to ghaNI sAmAjika samasyAo hala thaI tAbe paNa thaI javAya che. prema moha tarapha laI jAya che ane kalaha zake che. kaI ghaDIe kaI kSaNe saMjogo manuSya para hAvI thAya che ke dveSane vadhAre che. jaina zAstramAM arthane samajavAnI mukhya pAMca rIta manuSya potAnI samatolatA dvArA saMjogone kAbUmAM rAkhI zake che, che. zabdArtha, nayArtha, matArtha, AgamArtha, bhAvArtha. have A arthothI te mahattvanuM che. prema ane kalahanI gatine kaI rIte samajI zakAya che, te paNa joie. sRSTinA tamAma padArtho svataMtrarUpe mULabhUta che eTale ke bIjA je bhAva vyakta thAya che te ghaDIe te tenuM satya che paraMtu te satya padArthamAMthI utpanna thayAM nathI. mananI sattA dareka padArtha upara cAle anaMta che ke nahIM, te kadI khabara ja nathI paDatI. eka manuSyano che, te zAzvata che ane padArthane gati ApavA chatAM padArthathI levAtuM anya mATeno bhAva jo zaratI bane, to te bhAva che ke nahIM, te nathI ane zuddha caitanyamaya sthitimAM rahe che. mana gati Ape che, mUMjhavaNamAM mukanAro prazna che. eka tarapha prema-vAtsalya A bhAvane tenI preraNAthI padArthamAM gati Ave che. jagatanA bIjA padArtho sahajatAthI svIkAravAnI vAta thAya ane emAM ja apekSAonA anya padArthone dhAraNa karepaNa mana kadI ema karatuM nathI. mana dareka bhAraNa ane svapnonA laTakAthI bhArekhama banI javAya. tyAre vastumAM vadhu ne vadhu sUkSma ane zuddha che ane je kaMI jIvaMta vastu che tene samyakabhAve zabdArthathI laI bhAvArtha sudhIno pravAsa kAma Ave. cetanavaMtu banAvavAnuM kAma mana kare che. mana asIma ane svataMtra che. rAgathI thAka nahIM paraMtu anubhava maLe che, rAgane bhedanAra darzana mana koI sAthe bhaLatuM nathI ane bIjI vastuonI peThe eka bIjAnA sudhI pahoMcI zake che. bhAvane paNa darzana hoya apatima bhAva tattvo dharAvatuM nathI. mana koI sthULa vastu nathI. tenuM prabhutva sauthI jyAM koI ja apekSA na hoya tyAM anahada saMtoSa maLe che. 'sukha' tA. 1lI eprila 2016 thI paradeza mATenA lavAjamanA dara nIce pramANe raheze. 1varSanA lavAjamanA $ 30 0 3 varSanA lavAjamanA $ 80 0 5 varSanA lavAjamanA $100 0 10 varSanA lavAjamanA $ 200/ vArSika lavAjama ApazrI $ (Dolara) mAM mokalAvo to $ pAMca beMka cArjisa umerIne mokalazo. bhAratamAM vArSika lavAjama rU. 300 traNa varSanuM lavAjama rU. 7500pAMca varSanuM lavAjama rU. 1250 dasa varSanuM lavAjama rU. 2500 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka /c No. : baeNnka oNpha InDiyA CD A/c No. 003920100020260.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana nahIM prAptinI jhaMkhanA karavI joie. anaMta darzana, abAdhita darzana, che ke, "rAjA to kyArano potAnAmAMthI ja bhAgI gayo che. jene jyotirmaya darzana... potAnA ja svarUpanuM bhAna nathI ane potAnA kartavyanuM bhAna nathI jyAre jJAna ane rAganI bhinnatA samajAya che, tanmayatAnI e ApaNane zuM bacAvaze ? koI ene bacAve to sAruM! ApaNA pAradarzitA samajAya che tyAre ADaMbaranuM AvaraNa bhedAya che. parano humalo to samayAdhIna che. ApaNe samaya Ave pharI ubhA mithyAtva tUTe che. 'mithyA' zabda mAtra darzananA saMdarbhe nahIM paraMtu thAzuM. paraMtu e rAjAne pharI ubho koNa karaze kAraNa e samayAdhIna jIvana ane vyavahAramAM jovo joie. je prApta nathI thatuM te ja nahIM manAdhIna che. jenuM mana khalita che tene koNa bacAvaze ?' guphAne mAtra mithyAtva nathI. je prApta che te paNa bhrama che. kSaNika che, zaratI oLaMgIne guphAmAM nathI javAnuM. paraMtu guphAnA AvaraNane bhedIne che? jo hA, to te mithyAtva che. ane jo prApti koI ja ADaMbara mukta thavAnuM che. vagara ke AvaraNa vagara che to te rAga nathI, te mAre mana jJAnanI nizcaya eTale yathArtha vastu satyArthapaNe jema hoya tema ja kahevuM. eka avasthA che. AkAzamAM uDatA paMkhIne uMcAI ane nIcANa, vyavahAra eTale ke vastu satyArthapaNe tema na hoya paNa para vastu baMneno aMdAja hoya che. baMne avasthAmAM teno AtmA sthira rahI sAtheno saMbaMdha batAvavA meLavIne bheda karIne kathana karavuM. zakato hoya to tene koI himAlaya sudhI javAnI jarUra rahetI nathI. nizcaya nahi hoya to tattva lopa pAmaze (nAza pAmaze) vyavahAra eka mANasa potAnI lokapriyatA mATe anahada prayAsa karato. nahi hoya to tIrtha lopa pAmaze. divasa-rAta te lokonA saMparkamAM raheto. tene lAgatuM ke te khUba ja AtmAnuM hita nizcayathI ja thAya. yogya ane lAyaka che ane teNe netA banavAno prayAsa zarU karI AtmAnuM hita vyavahArathI na thAya-tenA vagara paNa na thAya. dIdho. enA gAmamAM sTroberI bahu ja sarasa pAkatI hatI. te mANasa, sanI jenI jeTalI kiMmata teTalI cUkavavI paDe-vadhu paNa nahi ochI paNa je gAma jato tyAM sTroberInA bahu ja vakhANa karato kyAreka nahi. "je je jyAM jyAM yogya che te samajavuM tyAM." sAmevALAne evuM ja lAgatuM ke A ja mANasa A sTroberInA khetarono jagatanA badhA ja jIvo sukha Icche che ane duHkhathI Dare che. sukha kartAhartA che. e hoziyAra mANase potAnA DahApaNano ghaNo upayoga karyo ane cAre tarapha vAhavAha thavA lAgI. je koI have kema prApta thAya e ja jIvanuM prayojana che. jIva sukha mATe mathe emAM kazuM khoTuM nathI, paNa jIva sukhano artha samaje che e apekSita che. gAmamAM Ave tene ema ja lAge ke A mANasa rAjA che ane badhuM e jIva jema 'para'thI mukta thAya tema 'sva'thI mukta thAya. Aje jIvane ja kare che. loko ene mAlika samajavA lAgyA. gAmanA pAdare besI anya paranI sattAno moha che. sattA ane lokapriyatA hoya tyAM mukti kheDUto vicAratAM ke divasa rAta mahenata karI, A pAka ugADyo che. nathI maLatI. kheDUta jevI samatA keLavavI sahelI nathI. paNa amArI koI kiMmata kharI? sTroberInI mIThAzathI badhAnA moDhA para saMtoSa jovA maLe che. paraMtu A mIThAzanuM kAraNa to amArI mahenata che. A netA amane maLe tyAre bahu premapUrvaka maLe che, paNa ghaNIvAra vicArono pravAha manane rokI de che ane samajAtuM nathI amAro rAjA hoya ema varte che. jyAre Aja sudhI to A gAmamAM ke mA ema ke manane kaI dizAmAM laI javuM. tyAre kendranI zodha paNa manane zAMta Cza to ja nahIM zamanA ho to vizA che 2 ) za nathI karI zakatI. je bhASAmAM Aje huM tamArI sAthe ane tame mArI thayuM A netAne kAraNe ApaNuM gAma pracalita thayuM. Aja sudhI mAM sAthe vAta karI rahyA cho e bhASAnuM astitva zuM? ATaluM pracalita hatuM! netA vicAre che ke huM A gAmano uddhAraka chuM be muddA bahu mahattvanA che eka to mAtRbhASA sAme jhaLuMbato ane huM rAjA tarIke lAyaka chuM. huM badhAnuM bhaluM karuM chuM ane mane A mahAkAya prazna "astitvano'. Aje bolanArI gujarAtI bhASA karavAno adhikAra che. badhA mArA hAtha nIce mane pUchIne kArya karaze lakhANamAM ochI jovA maLe che. nagaranI zALAmAMthI mAtRbhASA ane huM ja mAtra bhaluM karI, A sTroberIne videza mokalAvIza ane vidAya laI rahI che. vikAsanA nAme videzI bhASAnI mahattAne mAtra AkhA vizvamAM A sTroberI pracalita thaze ane huM eno uddhAraka svIkArI nahIM paraMtu svanI bhASAne bAjumAM mUkIne Aje vikasita banIza. vAcaka mitro, eka divasa bhayaMkara tIDonA tophAnanI eMdhANI prajA raMka banI rahI che paraMtu potAnI jANa bahAra ja A prajA potAnA thaI. rAjA potAnA makAnamAM ciMtA karI sarakArI sahAyakone mATe khADo khodI rahI che. aMdarathI rikta thavAya enI jANa tarata ja bolavavAmAM vyasta hato. gAmanA thoDAka ja loko khetare pahoMcI nathI thatI. khavAI jAya che ane pachI jyAre badhuM pokaLa banI jAya kheDUtone madada karI rahyA hatA, ane kheDUto potAnA saparivAra tyAre khyAla Ave. hAlamAM raNajItarAma suvarNacaMdraka svIkAratI vakhate tIDonA humalAne khALavA vyasta hatA. tyAre eka bALaka kahe che ke, zrI kumArapALa desAIe je vyAkhyAna ApyuM temAM paNa jaNAvyuM ke pappA rAjAne bolAvIe to tIDo bhAgI nahIM jAya?' kheDUta kahe 'vyaktinuM AMtarasattva ane cetanAnuM prAgaTya mAtRbhASAmAM thAya
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 che.' A vakhatathI prabuddha jIvananA aMtima pAnA para eka navI keLavaNInI bhASA ApaNe bhUlI gayA chIe. eka mAtra spardhAnI zreNIno AraMbha karI rahyA chIe. 'jo hoya A mAro aMtima patra bhASA ja samajAya jAya che. lapasI paDyuM che bhabhakAdAra AvaraNomAM to...' sAhityakAro, keLavaNIkAro, ciMtako vagere pAse eka patra ApaNuM astitva. pAyAnA zikSaNa mATe mAtRbhASA ati mahattvanI lakhAvavAnI apekSA che. jemAM sarjaka potAnA jIvanane pratibiMbita che. bhASA AjabAjanA parivezathI zIkhI zakAya che. Aje adhakacarI kare athavA koI eka prasaMgane kahe, ahIM samagra jIvananA arkane ane sapATI paranI aMgrejIthI sAmevALAne prabhAvita karavAno prayatna lAlitya dvArA bhAvaka sudhI pahoMcADe. AvA patra vAcaka sAcavato karAya che. jyAre potAnI mAtRbhASA bolatI vakhate zarama Ave che. hoya che ane potAnA jIvanamAM e pharI-pharI vAMcI emAMthI AnaMda bALakanA vikAsanI kSamatA mAtRbhASAmAM vadhu rahelI che. Aje have ane protsAhana meLavato hoya che. A patra vAcaka mATe paNa sabhara samajIne bALakone potAnA hakkanuM vAtAvaraNa ApavAno ane ane samRddhimaya banI raheze ane vAcakano jIvana abhigama judI svapnanI bhASA ApavAno samaya AvI gayo che. nahi to AvanArI dizAmAM khulaze ane pAMgaraze evI mArI zraddhA asthAne nathI ja. peDhI ApaNAthI vadhu ne vadhu dUra thaI jaze. nakkI e karavAnuM che ke to cAlo, patra vAMcIe aMtima pAne. ApaNe thora ugADavA che ke vela. aMte, * * * * * je jIvuM, jeTaluM jIvuM, haLavuM jIvuM. dharmanuM kArya saMsArIne sAdhaka banAvavAnuM che ane sAdhakane sahaja jIvuM, saraLa jIvuM, sahunA hRdayamAM jIvuM sAdhanAno mArga cIMdhavAno che. dharmanA mULamAM viveka athavA samyagadRSTine sthAna maLyuM che. vivekano artha pRthakkaraNa thAya che. bhulAI javAze to vAMdho nahIM hamaNAM ja dIpaka phAunDezananA murabbI sI. ke. mahetAne maLavAnuM paNa tamArA dveSanuM nimitta na banuM to ghaNuM. thayuM. 'prabuddha jIvana'nI Arthika javAbadArI potAnA zire lIdhI tyAre mAre jIvavuM premanA sanniveze... eka bahu ja sarasa vAta karI ke "mane sArA kAmamAM rasa paDe che ane 1 sejala zAha evA kAma cAlu rahe te mATe huM prayatnazIla rahuM chuM. paraMtu huM Arthika sejalshah702@gmail.com vahana sAthe svataMtratA puratI ApuM chuM. tamane A vizALa sRSTimAM, Mobile : +91 9821533702 jJAnanA vizvamAM uDavA mATe bhUmi ApI zakuM. tamArI pAse paMkha che. jene meM oLakhI che ane eTale bhUmi huM ApI zakuM. paraMtu pAMkhane prasAravAnI javAbadArI tamArI che.' sI. ke. mahetAnA A zabdo saMniSTha sAhityakAra cituM modInA smaraNamAM... baLa Ape che ane Adara janmAve che. "prabuddha jIvana parivAra emanuM cAla, thoDo yatna kara RNI che ke "vistAranI tame amane zakyatA ApI haLavAza paNa che saDaka, doDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. ApI. uMmara karatAM vadhu manuSyatvane Adara Apyo.' je vyaktie jaina A jagata choDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. dharma pacAvyo hoya te ja AvuM vicArI zake che. samAja AvA vicArakonuM RNI rahetuM hoya che. tuM bhale thIjI gaI che paNa svabhAve che nadI. dharma paNa to keLavaNI che. jo aMdarathI dhakko mArIne pratIti na A barapha toDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. karAve to e dharma na hoI zake. paraMtu mahattvanuM e che ke ekavAra dhakko koI icchA ekalI vaTabhera cAlI nA zake, vAgyA pachI ApaNe rokAIe chIe kharA? viveka janme paNa e kaiMka kazuM joDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. jIvato rahevo joie. darzana, jIvana jIvavAnI rIta zIkhavADe che. kAMdha parathI e kIDI! gAyaba thayo che thAMbhalo, dharma choDatA zIkhave che, sattAmukta kare che. dharma saMtoSa Ape che ane AbhamAM khoDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. tarasa chIpAve che. dharma prabhAva nahIM, svabhAva Ape che, mAtra uparI bAtamI maLaze tane 'irzAda'nA ekAMtanI, prabhAva nahIM paraMtu AMtarika baLa Ape che. dharma prema karatAM zIkhave guptacara phoDI zakAze, cAla, thoDo yatna kara. che, mAnavatA zIkhave che, samabhAva zIkhave che. dharma TakAvI rAkhe che, ApaNane, ApaNI zraddhAne, ApaNI cetanAne. | -cinu modI 'irzAda' (janma: 30/9/1939 -mRtyu: 19/3/2017.)
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana darisaNa dIThe jina taNuM re... saMzaya na rahe vedha... saMzaya nivAraka - jina darzana - saMzaya nivAraka - jaina darzana paMnyAsa-haoN. arUNavijaya ma. [parama pUjya aruNavijayajI mahArAjazrIe chellA be varSa daramyAna AnaMdaghanajInA pado para be seminAra karyA. khUba ja jJAnavardhaka ane mUlyavAna A parisaMvAdamAM AnaMdaghanajI covIsI para vividha saMzodhako pAse saMzodhana karAvI paripatro taiyAra karAvyA. A parisaMvAdanI phaLazruti rUpe AcAryazrIno eka lekha.] zraddhAvAna labhate phala. saMzayAtmA vinazyita" isa prasiddha uktI cintana karane evuM syAdvAda kI bhASA zailI dvArA sApekSa bhAva pUrvaka ke anusAra yaha spaSTa pariNAma donoM ke he ki, hamezA zaMkAzIla padArtho ke dravya guNa-paryAyAdi kA svarUpa sahI DhaMga se samajhakara, svabhAva rakhanevAle kA vinAza hotA hai, vaha kucha bhI lAbha prApta yA nayavAda dvArA eka-eka nayoM se padArtha svarUpa kA svataMtra spaSTa nahIM kara pAtA he. kabaki zraddhALu vyakti aneka prakAra kA zubha phala jJAna prApta karake sarva nayoM kA sarvAgINa jJAna prApta karake sarvazA prApta karatA hai. Akhira kyoM aisA hotA he. vAstava meM yaha zodha zaMkA-kuzaMkA rahita svarUpa yA avasthA Ajake kalIyuga meM bhI kA viSaya hai, lekina sanAtana kAla se yaha kiMvadantI pracalita evaM upalabdha kiyA jA sakatA hai. prasiddha che. logo meM zaMkAzIla-saMzaya-vRttivAle bhI Aja se nahIM- sarvajJa praNIta zeya padArtho kA jJAna hI apane Apa meM pUrNaanAdi kAla se hai. aura zraddhAlu varga yadyapi tulanA meM kAphI kama paripUrNa che. saMpUrNa hai. saMpUrNa sarvajJAnI kA jJAna-darzana hI pUrNahone ke bAvajUda bhI hai to sahI. sarvathA zraddhALuo kA abhAva to saMpUrNa hai. mUla meM sarvajJa hI apUrNa adhUre nahIM hai. jinheM hastAmalakava nahIM hai. bhale hI kama saMkhyA ho.. phira bhI hai sahI. anubhavI pratyeka padArthokA tathA ese ananta padArtho kI jJAna-darzana spaSTa bajUrgo se yaha patA calatA hai ki kaI logoM ko aisA bhI dekhA hai, tathA sarva kSetra-sarva kAla se bhI jinakA, jJAna saikAlika-trikSetrIya ki... hara bAta meM zaMkA hI zaMkA rakhakara calate the. unakA patana bhI hai. tathA sarva dravya-kSetra-kA-bhAva se susaMpanna hai, phira usa jJAnayathAzIdhra ho gayA. sAmAjika vyavahAra meM bhI dekhA jAtA hai ki... darzana meM adhUrApana rahegA hI kese? kyoM rahegA? parivAra meM pArivArika jIvana jIte hue bhI... patnI para zaMkA Ane svayaM jJAtA saMsAra ke anantAnanta padArtho-zaiyoM kA jJAna hI se, usake caritra meM zaMkA-kuzaMkA baDhane ke kAraNa prema kA madhura saMbaMdha sarvAgINa rUpa se karate hai. ora vaha bhI ananta zeya padArtho kA tUTa jAtA hai aura pati-patnI kA khUna (hatyA) bhI kara detA hai. jJAna mAtra indriyoM dvArA hI nahIM apitu Atma pratyakSa se jJAna vartamAna kaliyuga meM aise dRSTAnta to mAnoM Ae dina banate (hote) prApta karate hai. tathA samasta heya padArtho kA Atma pratyakSa se darzana hI rahate hai. ataH Ae dina akhabAroM meM esI anargala bAteM bhI karate hai. dekhate bhI hai. isa taraha kevala darzana se dekhakara tathA AtI hI rahatI hai. kvala-jJAna se jAnakara jaba jJAna-darzana ubhaya pUrNa-saMpUrNa karate yaha to huI bAta... sAmAjika kSetra kI, pArivArika vyAvahArika hai. aba aisI prakriyA meM padArtha kA aMza mAtra bhAga bhI unake ananta kSetra meM Ae-dina aisA hote rahanA yaha Ama bAteM, yA Ama jJAna-darzana meM jAnanA-dezanA kI prakriyA meM chUTatA hI nahIM hai. ghaTanA hotI rahatI hai, to kyA dhArmika kSetra meM? AdhyAtmika kSetra isa taraha jJAna-darzana ubhaya pUrNa-saMpUrNa hotA hai. isa taraha ekameM, dArzanika kSetra meM aisA zaMkAspada-saMzayAtmaka svabhAva kyoM dikhatA eka karake samasta saMsAra ke anantAnanta padArtho kA jJAna-tathA darzana hai. isake uttara meM spaSTa kAraNa yaha hai ki... jinakA pAyAbhUta jaba pUrNa-saMpUrNa spaSTa ho jAtA hai. sarva kSetrIya arthAta saMpUrNa padArthajJAna niHzaMka-spaSTa nahIM hai. tathA tattvajJAna evaM tattvo para loka-aloka ke samasta-anantAnanta padArtho kA jJAna-darzana spaSaTa kI zraddhA jinakI pUrI nahIM hai, arthAt zaMkA virahita jinakA tattvajJAna ho jAtA hai. isI taraha sarva kAlIna-ananta bhUtakAlIna, ananta sahI nahIM hai una sAzaMka sAdhakoM ko AdhyAtmika jIvana meM dhArmika bhaviSyakAlIna tathA vartamAna kAlIna isI saikAlika samasta padArtho yA dArzanika jIvana meM AcAra-vicAra ke samaya zaMkA-kuzaMkA banI kA jJAna darzana spaSTa ho jAtA hai unheM hI sarvajJa kahe jAte hai. rahatI hai. pAyAbhUta maulika padArtha jJAna ko dravyAnuyoga ke abhyAsa samagra vizva meM anantAnanta dravya hai. anantAnanta dravyoM kI pUrvaka, tripadI pUrvaka ke abhyAsa dvArA tathA anekAntavAda paddhatI se utpAda-vyaya kI prakriyA se anantAnanta paryAyeM hotI hai, kyoMki
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 ananta, bhUtakAla vyatIta ho cukA hai, isa bIte hue ananta aura na hI aisI koI IzvarIya zakti yA sattA hai jo ki saMsAra ke bhUtakAla meM anantAnanta paryAyo kA utpAda-vyaya hote rahane se anantAnanta jIvoM kI anantAnanta paryAyo ko karatA-banAtA hI paryAya parivartana bhI ananta-ananta bAra ho ho jAtA hai, rahe nahIM. na to aisI koI vAstavikatA hai aura nahI koI prakriyA dravyAnuyoga ke mULabhUta niyamAnusAra pratyeka padArtha mAtra mUla dravya yA paddhati hai. yadyapi anya darzanoM kI aisI mAnyatA hai ki Izvara svarUpa se dhUva nitya hai. ataH trikAla nitya dravya kA astitva anAdi hI sRSTi kA saMcAlaka hai, vahI sarjaka bhI hai, vahI saMsAra kI samUcI se ananta kAla taka barobara banA rahatA hai, ataH mUla dravya vyavasthA ke vyavasthApaka bhI hai. esI unakI mAnyatA-dhAraNA che. anAdyananta kAlIna astitvavAna hai. isIliye usakA astitva lekina mUlabhUta padArthagata vAstavikatA hI aisI nahIM hai. tathA kabhI lupta hotA hI nahIM hai, aisA saikAlika nitya astitvavAna padArtha svarUpa bhI vaisA nahIM hai. isalie sarvathA asatya yA mithyA dravya hote hue bhI usameM utpAda-vyaya kI prakriyA hone se ananta svarUpa mAnanA ucita hI nahIM hai. bAra paryAya parivartana hotA hI rahatA hai. isa taraha ananta bAra jaina darzana ke adhiSThAtA tattvavetA ese sarvajJoM ne apane ananta ke paryAya parivartana hote rahane para bhI mUla padArtha svarUpa kA nAza- jJAna-darzana dvArA samasta padArtho kA hastAmalakavat avalokana vinAza kadApi hotA hI nahIM hai. udAharaNArtha - AtmA eka dravya karake carama satyAtmaka aisA yathArtha satya siddhAMto ko spaSTa kiyA hai. aura hAthI-ghoDA-deva-manuSya-nArakI Adi isakI badalatI huI hai ki... jIvAtmA dravya para pugala dravya ke kAzmaNa vargaNA ke paryAya hai, jisa yoni meM jIvAtmA gaI vahAM utpanna huI. deha dhAraNa paramANuoM ko Azrava ke rUpa meM grahaNa karake karma ke rUpa meM bAMdhatA karake naI paryAya banAkara usameM rahI. AyuSya karmAnusAra kAlAvadhi hai. baMdha ke bAda karma saMjJA banatI hai. ye karma AtmA ke sAtha sadA hI jitanI rahI utanA kAla usa paryAya meM pUrNa karake anta meM mRtyu rahate hai, ye karma 8 prakAra ke alaga-alaga hai. inameM eka karma AyuSya pAkara usa paryAya kA vyaya kiyA (choDa dI) punaH sva karmAnusAra karma hai. isake kAraNa jIvoM kI deha paryAya kI utpatti-vyaya hotA hI dUsarI gati meM jAkara dUsarA deha nirmANa kiyA. isa taraha karmAnusAra rahatA hai, jaba jIva AyuSya karma kI zurUAta karatA hai taba nae eka-eka-pratyeka jIvAtmA ne ananta-ananta bAra utpAda-vyaya dhAraNa kiye hue deha meM rahanA-jInA prAraMbha hotA hai, aura usI kI prakriyA le anantAnanta paryAyoM kA parivartana kiyA. yadi mAnoM AyuSya karma kI samApti ke samaya meM AtmA deha paryAya ko choDakara kI jIvAtma mUla dravya kA hI anna-nAza ho jAtA to paryAya kona punaH anya deha paryAya dhAraNa karatI hai, basa jaba taka sarvathA saMpUrNa dhAraNa karatA? arthAt AtmA hI mUla sattA meM nahIM rahatI to rUpa se kAraNabhUta kama kA kSaya na ho jAya vahAM taka to yaha krama paryAya kauna dhAraNa karatA? bina dravya ke paryAya kese hogI ? kisakI niraMtara calatA hI rahegA. saMsAra meM isa taraha anantAnanta jIva hogI? ThIka isI taraha guNoM kI bhI paryAya hotI hai. binA AdhAra kA anantAnanta bAra janma-maraNa hotA hI rahatA hai. jahAM ke Adheya kI sthiti saMbhava hI nahIM hai, ataH saMsAra meM paryAya anantAnanta jIvoM kA isI taraha anantAnanta bAra janma-maraNa hone-banane ke lie dravya-guNa kA honA anivArya hai. AtmA dravya hotA hI rahe use hI saMsAra kahate hai. aisA saMsAra cakrAkAra hai aura vaha bhI trikAla nitya astitva dhAraka dravya hai. ataH eka sthitivAlA hai. jaise cakra ghUmatA-phiratA rahatA hai. ThIka usI taraha bAra nahIM anansa bAra dehAkAra paryAya dhAraNa karatI rahatI hai. eka yaha saMsAra cakra bhI cakrAkAra rUpa meM niraMtara akhaMDa rUpa meM ghUmatA paryAya dhAraNa kare taba utpAda aura usI paryAya no choDa de taba hI rahatA hai, vyaya ho jAtA hai. phira Age jAkara naI-naI paryAya dhAraNa karatI saMsAra meM anantAnanta jIvAtmAoM kA astitva hai. esI hI rahatI hai. isa taraha ananta bAra AtmA kI utpatti deharUpa meM anantAnanta AtmAe dravya svarUpa meM hI hai, ve sabhI para pugala hotI rahatI hai. dUsare ananta paryAyoM kA parivartana hotA hai. tathA dravya kI kArmaNa vargaNA (samUha) ko grahaNa karate karma rUpa meM bAMdhakara anansa bAra paryAya kA vyaya bhI hotA hai. isa utpAda-vyaya kI sakarmI banI rahatI hai. aise karma hI saMsAra ke anantAnanta jIvoM ke prakriyA kA ananta-anansa bAra hone rahane se anantAnanta paryAya sAtha baMdhe hue hI rahate hai, ye hI karma kAraka rUpa banate hai. kAraNabhUta kA parivartana bhI hotA hI rahatA hai. nimitta banakara kAraka rUpa meM rahate hai. isa viSaya kI mImAMsA kAphI kAraNabhUta karma kAraka che - Akhira AtmA ko isa taraha vistAra pUrvaka kI jA sakatI hai. lekina pRSTha maryAdA ke kAraNa yahAM anantAnanta paryAyoM paribhramaNa karAnevAlA kAraka kauna hai? saMkSepa meM hI prastuta kiyA hai. sArAMza yaha hai ki... anantAnanta kyA Izvara kA yahI kArya hai? sarvajJa darzana meM ise sarvathA asatya- jIvAtmAo ke sAtha nizcita rUpa se saMsAra meM avinAbhAva saMbaMdha mithyA kahA hai, kyoMki na to koI aise Izvara kA astitva hai? se kama rahate hI rahate hai. kAraNabhUta ese karma hI kAraka banakara,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana anantAnanta jIvoM kA utpAda-vyaya prakriyA se janma-maraNa karAte yadi unake carama satyAtmaka svarUpa meM choTI sI bhI bhUla kara dI to hI rahate hai. aise spaSTa satya kA niSedha karake Izvara ko kAraka mAnakara vaha Age calakara baDA mithyAtva bana jAtA hai. udAharaNArtha AtmA asatya-mithyA dhAraNA kyoM banAnI? ke dravya svarUpa kA vicAra karate samaya pradeza saMkhyA asaMkhya hote jina darzana - banAma - jaina darzana hue bhI yadi usakI jagaha ananta yA saMkhyAta esA zabda prayoga darzana zabda yahAM dvi artha vAcaka hai. eka artha bhagavAna kI pratimA kara diyA jAya to vaha mithyA bana jAtA hai. ese hI ko maMdira meM dekhanA hai. aura dUsarA artha aise sarvajJa bhagavAna ne jo paMcAstikAyAtmaka pAMcohI padArtho ke dravya svarUpa kA mukhya AdhAra pratipAdita kiyA use bhI darzana zabda se vAcya kiyA hai. esA darzana hI jo pradeza racanA para hai. sAtha hI pradezoM kI saMkhyA para bhI pUrA zabda jo ki tattvajJAna PHILOSOPHY vAcaka che. AdhAra che. akhaMDa AkAza dravya ke pradezoM kI saMkhyA ananta che. - pU. avadhUtayogI AnandaghanajI mahArAja ne teraharve bhagavAna dharmAstikAya-adharmAstikAya tathA jIvAstikAya ina tInoM dravyoM zrI vimalanAtha prabhu ke stavana meM prAraMbha meM hI 'darIsaNa' dIThe jinataNuM kI pradeza saMkhyA asaMkhya hai. lokAkAza jo ki dharmAstikAyAntargata re... saMzaya na rahe vedha... ese yArthI zabdoM kA jo prayoga kiyA hai AkAza praNAma hI hai usake pradezoM kI saMkhyA asaMkhya hI hai. yugala usase spaSTa hotA hai... ki carama satyAtmaka ese zAzvata siddhAMto dravya ke skaMdha aniyata-laghu-dIrdhAdi vibhinna prakAroM ke hone se kisI kA pratipAdana karanavAle sarvajJa jinezvara bhagavAna ke prAsAda meM darzana skaMdha meM saMkhyAta pradeza, kisI meM asaMkhya pradeza tathA kisI meM ananta (darIsaNa) karane mAtra se saMzaya rahatA hI nahIM hai. ThaharatA hI nahIM pradezoM kI saMkhyA hotI hai. utpAda-vyaya kI prakriyA se pudgala se hai. bAta bhI bilakula sahI hai ki... caramasatyAtmaka ese trikAla skaMdho kA pramANa nyUnAdhika hotA hI rahatA hai. ataH pradeza saMkhyA zAzvata siddhAntoM kI prarUpaNA eka mAtra sarvajJa hI kara sakate hai. aniyata rahatI hai. yaha saMkhyA zAzvata rUpa se trikAla nitya he. kyoMki eka mAtra sarvajJa hI aise he jo ki trikAladarzI tathA isameM ananta kAla meM kabhI bhI koI parivartana saMbhava hI nahIM hai. trikAlajJAnI hote hai. yaha anvaya vyatirekSa vyApti hai ki jo jo thoDAsA ciMtana karane se yaha bhI patA calegA ki ina saba sarvajJa-sarvadarzI hote hai ve avazya hI trikAlajJAnI-trikAladarzI astikAyAtmaka dravyoM kI pradeza saMkhyA kauna ginane gayA thA? kyA anivArya rUpa se hote hI hai. ThIka vaise hI jo jo trikAlajJAnI- kisI ke vaza kI bAta hai kyA? lekina asarvajJa-chaghastha jIvoM ke trikALadarzI hote hai ve nizcita rUpa se anivArya rUpa se sarvajJa- lie vaha sarvathA asaMbhava che. paraMtu sarvajJo ke lie avazya saMbhava sarvadarzI hote hI hai, trikAlajJAnI-trikAladarzI hone se samasta hai. unake lie asaMbhava nahIM hai. padArtho kA dravya-guNa-paryAya tInoM avasthAoM kA jJAna paripUrNa eka tarapha to padArtha hI mUla meM arUpI, amUrta, adRzya hai. saMpUrNa hotA hai. isI taraha utpAda-vyaya kI anantatA kA bhI jJAna- esA hone ke bAvajUda bhI unakI pradeza saMkhyA carama satyAtmaka darzana pUrNa-saMpUrNa hotA hai. sarva nikSepoM se bhI padArtho kA jJAna- trikAla nitya svarUpa meM batAnA yaha sarvajJa kI hI vizeSatA che. darzana pUrNa saMpUrNa hotA hai. tattva kA AzrayarUpa evuM AdhAra bhUta ese pAMco astikAyAtmaka padArtho kI sarva viSayaka saMpUrNa svarUpa mUla bhUta padArtha svarUpa hI hotA hai. ataH jinako padArtho kA jJAna- spaSTa karanA yaha eka mAtra sarvajJoM kA hI viSaya hai. unakI hI darzana viziSTa kakSA kA hai ve hI tattva vyavasthA-tattva svarUpa kA vizeSatA hai. isI taraha samUca vizva (loka) svarUpa kA pratipAdana pratipAdana sahI samyagU DhaMga se kara pAte haiM. yadi padArtha svarUpa meM bhI sarvajJa bhagavaMta ne hI kiyA hai. astikAyAtmaka pAMco saMpUrNa spaSTatA satyatA nahIM hogI to nizcita rUpa se tattva astitvavAna padArtho kA samUhAtmaka svarUpa hI vizva hai. ata: pratipAdanA bhI samyagU nahIM ho pAegI. mithyA hI rahegI. aura samagra vizva koI alaga se svataMtra padArtha nahIM hai. lekina ina yadi padArtha vyavasthA meM hI jJAna-darzana saMpUrNa zuddha sahI hoMge to pAMco astitva dhAraka astikAyAtmaka (arthAt paMcAstikAyAtmaka nizcita rUpa se tattva vyavasthA bhI zatapratizata sahI nirdoSa zuddha pAMcA~) padArtho ke sammilita-samUhAtmaka saMkhyA kA nAma hI vizva hI hogI. yaha ThIka gaNitIya guNAkAra jaisA hI svarUpa che. jese hai. isa vizava artha meM jaina darzana kA viziSTa saMjJAtmaka zabda loka he. gaNita vibhAga meM guNAkAra-bhAgAkArAdi meM yadi eka bhI aMka sarvajJa kevalI bhagavatto ne jesA apane ananta kevalajJAna meM saMkhyA meM eka jagaha yadi bhUla jAya to Age calate-calate saba meM jAnA, kevala darzana meM dekhA ThIka paisA hI vItarAga bhAva se jagata ke bhUla hotI hI jAegI. ora vaha bhUla baDI-baDI hotI hI jAegI. jIvo samakSa batAyA hai. kahA hai. yadi rAga-dveSa pUrvaka koI kathana ThIsa isI taraha padArtha vijJAna ke svarUpa meM padArtho ke dravyAtmaka kare to usameM asatyAMza kI saMbhAvanA raha sakatI hai. jabaki eka svarUpa meM guNAtmaka svarUpa meM yA paryAyAtmaka svarUpa meM kahIM bhI tarapha to jJAna-darzana pUrNa-sapUrNa-ananta hai. aura kathana karane ke
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prabuddha jIvana eprila, 2017 lie vItarAgabhAva bhI pUrNa-sapUrNa hai. tathA pratipAdanArtha bhASA aura sarjana karatA hai vahI saMcAlaka-pAlana bhI karatA hai. tathA aMta paddhatI bhI yAt zabda se aMkita vAkya racanAvAlI hai. usameM bhI meM eka dina vahI visarjana bhI karatA hai. basa isa prakAra kI sarjanaapekSApUrNa sApekSabhAva rahane se eka-dUsare bhaMga tathA bheda-prabhedo visarjana kI prakriyA mAna lene ke kAraNa tathA usake kartA ke rUpa meM kI apekSA se vAkya racanA paddhatI alaMkRta hotI hai. sarva naya se Izvara ko mAna lene ke kAraNa evaM isIko prAdhAnyatA dene ke kAraNa paripUrNa viSaya rahatA hai. isa taraha padArtha svarUpa-tattva svarUpa unakoM Izvara ke sarvajJa hone na hone kA koI matalaba hI nahIM rahatA kA eka tarapha jJAna-darzana, ananta jJAna-darzana se sarvajJa-sarvadarzI hai. tathA apane svArtha ko sAdhane ke lie Izvara ko hI sukha-du:kha kare. tathA dUsarI tarapha vItarAga bhAva se sarvathA rAga-dveSa rahita kA bhI kartA-dAtA-hartA mAna liyA hai. basa esA Izvara hI sabako sarvanayoM se pUrNa evuM svapara-dravya-kSetra-kAla-bhAvAdi kI sarva sukha detA hai vahI sabakA duHkha dUra bhI karatA hai. vahI kisI ko vina apekSAo yukta sApekSa bhAva kI bhASA zailI dvArA kathana- karatA hai tathA vahI vighnahartA-dUra karane vAlA bhI hai, vahI karma pratipAdana kiyA jAya. isa taraha yadi samasta padArtho kA utpAda- karAtA bhI hai tathA vahI Izvara karma phala dAtA bhI hai. phira una dharmavyaya dhRvAtmaka tripadIyukta pratipAdanA karane se samasta padArtho kA darzana ke mAnanevAloM ko izvara sarvajJa ho, sarvadarzI ho, vItarAgI svarUpa caramasatyAtmaka trikAla nitya-naikAlika satya siddha hotA ho Adi bAtoM se kyA matalaba? sau meM se 98% logoM kI dRSTI hai, jo saikAlika zAzvata satya siddhAntAtmaka hai vahI caramasatya hI eka mAtra sukha-du:kha taka hI sImita hai. aura aise meM sukha-du:kha svarUpa che. aisA carama satya arthAt aMtima kathA kA satya hotA kI lagAma Izvara ke hAtha meM de dI hai. tathA kisI ko sukha denA? che. jo sarvathA aparivartanazIla hotA hai. isameM kadApi parivartana kisako du:kha denA Adi kaI viSayoM meM jIvoM (logoM) kA koI honA saMbhava hI nahIM hotA hai. ata: anantakAla meM bhI kabhI adhikAra hI nahIM hai. Izvara bhI bahuta catura nikale. unhoMne dekhA badalatA hI nahIM hai. esA hI caramasatyAtmaka siddhAnta svarUpa ki isa sakhadu:kha ke viSaya meM svArthavRtti se loga jhagaDaeNge laDeMge hotA hai. isake mUlaka janaka eka mAtra sarvajJa hI hote hai. eka isalie Izvara ne sApha kaha diyA yaha merI marajI (icchA) para sarvajJa ke pazcAta krama meM bhale hI eka ke bAda eka-aneka sarvajJa bhI Azrita rahegA. arthAt kisako sukha denA? kisako du:kha denA?, hote rahe to bhI mUlabhUta siddhAnta meM tathA usake mUlabhUta padArtha aura kauna kyA mAMgatA hai? kauna kitanA mAMgatA hai? kyA meM sabako svarUpa meM kisI meM bhI rattAbhara bhI kadApi koI aMtara hotA hI pUchakara dene beThuM ? to kyA koI du:kha mAMgegA? sabhI sukha hI sukha nahIM hai. koI pharaka paDatA hI nahIM hai. udAharaNArtha-jaise AtmA ke mAMgege. to phira meM du:kha kisako duM? koI du:kha lene ko taiyAra hI pradeza asaMkhya hai. cetanAtmA jJAna-darzanAtmaka guNavAna dravya hai. nahIM hai. lekina sAmane dekhuM to saMsAra meM se Aja dina taka arthAt AtmA vedana-saMvedanazIla che. AkAzAdi ajIva dravya hai. ve sarvathA anAdi kAla se lekara ananta bhUtakAla meM duHkhakA sarvathA abhAva jJAna-darzanAdi guNa rahita che. AtmA anAdyanutpanna - avinAzI yA lopa ho gayA ho aisA kabhI huA hI nahIM hai. upara se esI dravya he, trikAla nitya zAzvata che. sarvathA anta rahita ananta hai. vAstavikatA dekhI jAtI rahI hai ki du:kha kA pramANa saMsAra meM 70% sapradezI piMDa dravya hai. akhaMDa asaMkhya pradeza samUhAtmaka piMDa dravya se 80% taka jyAdA ho rahA hai. zAyada esI vAstavikatA ora hai. aisA hI isakA astitva hai. ThIka ese hI zeSa cAroM bhI jyAdA sahI hai ki sukha kabhI bhI duHkha se jyAdA baDhA hI nahIM astikAyAtmaka dravya hai. ese aneka vAkya carama satyAtmaka zAzvata hai. aura du:kha kA pramANa mA mAtrA sukha se kabhI ghaTI hI nahIM hai. siddhAnta svarUpa sarvajJa vacana hai. isarvajJa chabasthoM kA aisA eka kama huA hI nahIM hai. kyA isa saccAI ko khArija kI jA sakatI bhI vacana milanA bhI saMbhava nahIM hai. hai? rUThI ThaharAI jA sakatI hai? nahIM. Akhira aisA kyoM hotA sarvajJa vacana siddhAntAtmaka jaina darzana hai? izvara mAtra sukha hI denevAlA sukha dAtA hI hai to phira du:kha jaina darzana-dharma aise sarvajJa praNIta zAzvata siddhAntovAlA hI kA to nAmonizAna honA hI nahIM cAhie thA. che. vizva meM sarvathA sarvajJa nahIM hai ese saMkaDoM rAgI-dveSI devI- dUsarI insAna hai sukha dAtA-du:kha dAtA, vighnahartA saMkaTa mocaka devatA hai unake bhI saMsthApita dharma va darzana pracalita che. ese darzana Adi kaI rUpoMmeM seMkaDo devI-devatAoM ko mAna rakhe hai. kaI prakAra ke pAe meM mULabhUta padArtha vijJAna kA hI sarvathA abhAva che. kyoMki ke gurUoM ko bhI aisI mAnyatAvAle banAkara rakhe hai. itanA hI adhikAMza ese dharma va darzana eka mAtra IzvarakRta racanA rUpa meM jyotiSa zAstrAnusAra seMkaDoM prakAra ke prayatna karatA huA mAnavI isa vizva ko mAnate-jAnate-samajhate hai. ataH sRSTI ko padArtho kaI prakAra ke graha-nakSatra-rAzIyoM Adi ko mAnakara mAnava beThA che. kA samUhAtmaka svarUpa na mAnakara use Izvara sarjita mAnate hai. aura kAphI purUSArtha isa jyotiSa vidyAnusAra bhI karatA ho rahA
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 11 hai. itanA hI nahIM vAstuzAstra ke anusAra vastu-makAna-ghara ke hai siddha karane yogya diye jAte tarka-yuktI sabhI doSa grasta che. asatya sAtha tathA dizAoM ke sAtha bhI apane du:kha ko joDakara baThA hai. sAdhaka hai. Izvara ko sukha dAtA, du:kha hartA, sRSTI kartA, pralaya ese vAstuzAstrI bhI vAstugata niyamAnusAra loga duHkha nivAraNa kartA Adi ese aneka nirarthaka bina upayogI vizeSaNa dekara upara tathA sukha dAyaka upAya karate hI rahate hai, se unheM balavattara taka se sAdhane kA prayAsa karane kI apekSA to eka tarapha DaoNkTara-vaidya-hakIma-cikitsakoM ke pAsa jAkara bhI Izvara ko sarvajJa-sarvadarzI-vItarAgI Adi ese sArthaka-sAdhaka apane roga-bimArI janya-duHkha-takalIpha-bimArIyo kI cikitsA vizeSaNa dekara balavattara tarka yuktIyoM se sAdhane kA prayAsa kiyA to karATe svayaM ko sukhI banAne ke upAya karatA hI rahatA hai. lekina vaha jyAdA ucita hogA. yaha samyagU prayAsa karanA cAhie. lekina seMkaDo upAyo-upacAroM ke bAvajUda bhI mAnavajAti sarvathA du:kha aphasosa isa bAta kA hai ki aneka darzana va dharma zAstra sarvajJatAmukta ananta kAla meM bhI nahIM ho pAI hai. sarvadarzitA-vItarAgAdi viziSTa sArthaka vizeSaNoM ko prabala tarko to kyA Izvara apanI marajI-IcchAnusAra jIvoM dvArA na cAhate dvArA sAdhane kA puruSArtha na karate hue nirarthaka jo na ghaTe ora hue bhI detA hI jAtA hai? jIvoM dvArA na lete hue-na svIkArate doSagrasta kahe jAte hai aise vizeSaNo ko tarkayuktIyoM se sAdhane kA hue bhI du:kha milatA hI jAtA hai aura saMsAra ke sabhI jIva du:khI nirarthaka prayAsa hI jyAdA kiyA jAtA hai. isake pIche mukhya hote hI jAte hai. Akhira saccAI kyA hai? kyoM nahIM isakA rahasya kAraNabhUta mithyA mAnyatA hI kAma kara rahI hai ki unako apanI khulatA hai? yadi jIvoM ke zubha-karmAnusAra Izvara phala detA ho to mithyA dhAraNAnusAra sukha dAtA-du:kha hartA Adi mAnyatAo vAlA to phira tathA prakAra ke jIvoM ke dvArA kiye gae pApAnusAra azubha Izvara hI jyAdA pasaMda hai. paisA hI cAhie. sarvajJa-sarvadarzI Izvara karma kA baMdha hotA hai aura usakI kAlAvathI pUrNa hone para usI nahIM cAhie. pasaMda hI nahIM hai. aisI vRtti ke kAraNa mUla meM hI jo azubha karma ke udaya meM Ane para jIva svayaM du:khI hotA hI hai. to Izvara vAstava meM sukha dAtA, duHkha hartA Adi svarUpavAle nahIM hai phira isameM Izvara kI madhyasthI kI AvazyakatA yA upayogitA rahatI tathA sarjaka-visarjakAdi bhI siddha hotA hI nahIM hai phira bhI apane hI nahIM hai. sukha duHkha ke svArtha ko prAdhAnyatA dekara Izvara ko sukha dAtA, du:kha ThIka isI taraha kiye hue dAnAdi dvArA zubha puNya pravRtti se hartA hI mAnane kA kadAgraha rakhanA aura sarvajJa-sarvadarzI ora upArjita zubha karma ke bhI kAlAntara meM yA bhavAntara meM udaya meM vItarAgI Adi svarUpavAle Izvara ko mAnanA hI nahIM yaha kahAM Ane para sukha milanA hI milanA hai. isameM bhI Izvara kI yA anya taka ucita hai? yA kahAM taka nyAya che? kisI bhI devI-devatAoM kI madhyasthI kI yA kArakatA-kAraNatA bIca sarvajJa-sarvadarzI-vItarAgI mAnane e sukha dAtA-duHkha hartAdi meM Ane-yA lAne kI AvazyakatA yA upayogitA kucha bhI rahatI vizeSaNo ke sAtha virodhAbhAsa AtA hai. isalie sarvajJatAdi ko hI nahIM hai. gauNa karane sukha-dAtAdi vizeSaNoM vAlA Izvara svarUpa mAnanA yaha to jaina darzana kI siddhAntadhArA he. mAnyatA hai. isase hI jyAdA acchA lagatA hai. apane khuda ke mana kI icchA ke anukUla karmakartutva siddha hotA hai. Izvara kartutva kadApi siddha hotA hI nahIM lagatA hai. tathA lAkhoM karoDo loga jo ki mUla meM hI mithyAtvI hai. isa taraha yadi Izvara kI sukha-du:kha kArakatA-dAyakatA siddha hI vRtti vAle haiM ve saba bhI sukha dAtAdi svarUpavAle Izvara mAnane se na ho to phira Izvara kI nirarthakatA hI siddha ho jAegI. tathA Izvara ke bhakta anuyAyI baneMge. una bhakto ke parivAroM kI paraMparA karmajanyatA siddha hone para sukha-duHkha karmakRta-karmadatta siddha hoMge. bhI hamAre sAtha hamezA calegA. basa aisI manovRtti rakhakara duniyA ese 2-4 hI nahIM apitu kaI prabala kAraNa hai jinase karmajanyatA meM hamAre ISTa aise Izvara ko jagata ke aneka loga vaise sakSamasiddha hotI hai, ora IzvarakartutvatA-IzvaradattatA- Izvara dvArA samartha Izvara ko hI bhagavAna mAnane vAle baneMge, tathA baheMge. basa karma phaladAtRtvatA Adi kucha bhI siddha honA saMbhava hI nahIM hai. saMkhyA baDha itane bhI ye mithyAdRSTI jIva rAjI hote hai. rahate hai. sarvajJatAdi hI Izvaratva sAdhaka inako Izvara ke yathArtha yA ayathArtha svarUpa kI cintA nahIM. samasta - mithyA darzanIya ne jina jina tarIkaoN se Izvara kI Izvaratva janatA sarvoparI ISTa tattva svarUpa Izvara kI yathArthatA ko sahI siddhI kI hai ve sabhI na ghaTanevAle nimnazreNI ke tarka hai jo sarvathA samyam svarUpa meM jAnakara-samajhakara samyam zraddhA dhAraNa karake Atma asatyagrasta che. mithyA che. sukha-du:kha bhI Izvara pradatta siddha hI kalyANa sAdhe, mokSa prApti kI dizA meM Age baDhe isa bAta kI nahIM hote hai. isI taraha prabala-balavattara tarkayuktiyoM se sRSTI cintA nahIM. logoM kA mithyAtva arthAt asatyAzraya dUra karake sabako kartutva-sRSTI saMcAlana-vijarsana-sarjanAdi kucha bhI siddha nahIM hotA samyam satya-vAstavikatA samajhAkara sahI artha meM karma kSaya karAveM
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 prabuddha jIvana eprila, 2017 aisI udAtta bhAvanA nahIM hai. basa Izvara kI sukha dAtRtvatA du:kha astitvavAna ese padAthoM ko utpanna karanA yA naSTa karane kI bAta hatRtA barobara barakarAra rahe aura samasta logoM ke antara manameM karanA bhI sarvathA mithyA asatya hai. bhI Izvara ke prati sukha dAtA-du:kha hartA-vighnahartA Adi viSayaka mUla meM padArtha hI utpanna aura anutpanna donoM prakAra ke hai. mULabhUta zraddhA bhI barobara sadAkAla barakarAra rahe. esI hI vRtti anya dravya sarvathA anutpanna hai. paraMtu paryAya svarUpa meM utpAda-vyaya hotA dArzanikoM kI barobara banI huI hai. jaise donoM hAthoM se tAlI bajatI rahatA hai, vaha bhI svAbhAvika hI hai. mUla dravya trikAla nitya dhruva hai. hai, vaise hI ThIka anya dArzanikoM ne donoM tarapha (donoM pakSa meM) aura guNa-paryAyoM utpAda-vyaya hotA hI rahatA hai. isa utpAdatraya barobara asatya mithyA svarUpa banAe rakhA hai. Izvara ko bhI sukha kI apekSA se anityatA siddha hotI hai. dravya mUlabhUta rUpa se dhruva dAtA-du:kha hartA-vighnahartA Adi kA moharA pahanAkara rakhA hai. nitya hone ke kAraNa utpannazIla hI nahIM hai, to phira nirarthaka utpatti ThIka dUsarI tarapha sAmAnya janamAnasa meM bhI sukha prApti du:kha nivRtti kartA ko mAnanA aura phira usI ko Izvara aisI saMjJA denA tathA usI kI lAlasA barobara barakarAra 2khanA cAhate hai. sAmAnya jana mAnasa Izvara ko pralayakartA mAnakara vinAzakartA-visarjaka mAnanA isa taraha meM se yadi isa prakAra kI sukha pAne kI adamya icchA, ThIka usI eka ke bAda eka mithyA dhAraNA banAte jAne se sabakucha mithyAtva hI taraha duHkha Tale aisI adamya icchA hI khatama ho jAegI to phira ho jAtA hai. hamAre Izvara ko kauna mAnegA? kauna cAhegA? kona pUjegA? jaina darzana sarvajJa praNIta caramasatyAtmaka zAzvata siddhAnto vAlA kauna unakA bhakta banegA? phira hamAre Izvara eka tarapha akele paDa darzana hai. usIkA AcArAtmaka svarUpa dharma che tathA tattvAtmaka svarUpa jAeMge. phira Izvara sarvathA nirarthaka ho jAeMge. esI Dara kI cintA darzana hai. isa taraha darzana ke dArzanika svarUpa meM sabhI padArtha tathA Izvara kartutva vAdiyoM ko jyAdA satA rahI hai. isIlie ve hamezA tattva svarUpa bhI spaSTa hai. paramezvara ko padArtho tathA vizva ke sRSTA sarva sAmAnya jana mAnasa ke ajJAnI mana meM Izavara hI sabake sukha na batAkara jaina darzana ke dRSTA batAyA che. banAne vAlA na batAkara dAtA hai. du:kha hartA-vighna hartA he. sarjaka-visarjaka hai. yaha dhAraNA batAnevAlA batAyA hai. sarvajJa-sarvadarzI hone ke kAraNa sarvajJa jJAtAzraddhA ke rUpa meM daDha kAte hI rahate hai. basa ise hI satya mAnoM. ise dRSTA che. ataH samagra vizva ke jJAtA-daSTA hone ke kAraNa batAnevAlA hI samyam zraddhA kA rUpa de diyA hai. asatya (mithyA) ko hI samyam dRSTA jJAtA he. banAnevAle na hone ke kAraNa sRSTA nahIM hai. to phira zraddhA kA rupa de dene se to phira mithyAvRtti kadApi ghaTegI.TalegI hI nirarthaka Izvara-paramezvara ko suSTA-kartAdi kyo kahanA? kyoM mAnanA? nahIM. vahI ora jyAAda daDha majabUta hotI hI jAegI. aisA doSAropaNa na hone ke kAraNa sarvajJa jinezvaroM kA svarUpa sarvathA jaina dharma meM paramezvara-paramAtmA kA svarUpa nirdaSTa hai. jaina dharma meM Izvara-paramezvara ke viSaya meM bahuta baDI sAvadhAnI ThIka isI taraha Izvara-paramezvara sukha dAtA bhI nahIM hai aura yaha rakhI hai ki Izvara ko sarvathA saMpUrNa rUpa se sarva doSa rahita du:kha hartA bhI nahIM hai. karma phala dAtA bhI nahIM hai. saMsAra ke zuddha svarUpa viSayaka lakSaNa hI nirdhArita kiyA hai. anya dhama ora anantAnanta jIva svayaM svakRta zubha karmo ke udaya se svataH hI sukha darzanoM kI jo galatIyAM-mithyA dhAraNA hai unameM se eka bhI galatI pAte hai. ThIka isI taraha svakRta azubha pApa kama ke udaya se duHkha ko jaina dharma ne nahIM doharAyA che. sarva prathama to paramezvara ko suSTI bhI pAte hai. isaliye paramezvara ke sukha dAtA yA duHkha dAtA bhI kA sarjaka-saMcAlaka-pAlaka yA visarjaka Adi kisI bhI svarUpa meM mAnane kI AvazyakatA nahIM rahatI hai, jaba Izvara karmaphala dAtA nahIM nahIM mAnA hai. suSTI viSayaka eka bhI yA kisI prakAra ke saMbaMdha ke hai to phira sukha-du:kha to karma phaLa svarUpa hI hai. jaba jIvo ne hI baMdhana se paramezvara ko sarvathA dUra hI rakhA hai. kyoMki sRSTI apane zubha kA azubha karma kiye he bAMdhe hai to usakA phala bhI to jIva hI Apa meM svataMtra astidhAraka eka alaga hI viSaya che. binA paramezvara bhagateMge. to phira nirarthaka Izvara-paramezvara ko kyAM karma phala svArUpa ke bhI sRSTI kA saMpUrNa rUpa se sarvathA svataMtra hI astitva che. sukha dAtA-du:kha dAtA kyoM mAnanA cAhie? esA doSAropaNa AkAza-dharmAstikAya, adharmAstikAya, pudgala aura jIvAtmA ina karanA bhI vyartha hai. pramukha astikAyAtmaka pAMca padArthokI samUhAtmaka saMjJA nAma hI aba yadi sukha dAtA-du:kha dAtA jaba paramezvara siddha hI nahIM vizva-loka hai. ise hI suSTI kahA hai. astikAyAtmaka ina AtmA- hote hai to phira duHkha hartA yA sukha hartA bhI kisa taraha siddha hoMge? AkAzAdi pAMcaoN padArtha mUla meM svayaM hI trikAlanitya zAzvata dhruva saMbhava hI nahIM hai. jina jIvo ne jisa prakAra kI azubha pApa kI dravya hai. ataH inake sarjana-visarjana kA koI prazna hI upasthita pravRtti karake azubha karma bAMdhe hai unake hI udaya se jo du:kha A rahA nahIM hotA. anAdi-ananta kAlIna astitva tathA anAdyanutpanna hai aba aise du:kha se bacane ke lie usI prakAra kI pApa pravRtti na
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 13 karanA, ThIka pApoM kI pravRtti kA tyAga karake zubha dharma kI pravRtti ke vAstavika satya ko samajha lene ke pazcAta aise jinezvara paramAtmA karane se pApa prakRti kA hI nAza ho jAegA. aura sAmane zubha ke darzana karate samaya "saMzaya na rahe vedha" mana kisI bhI prakAra kA puNya prakRti kA nayA baMdha ho jAegA. aisA karane para nAza (kSaya) saMzaya rahatA hI nahIM hai. ho jAne ke bAda jaba pApa rahegA hI nahIM to duHkha kahAM se AegA? eka darzana-jina darzana he. jisameM maMdira meM jina-jinezvara tathA jaba svayaM kA upArjita zubha puNya sattA meM rahakara udaya meM bhagavAna ke darzana karane kI kriyA-pravRtti hotI hai. aura dUsare meM AyegA taba sukha bhI acchA milegA. svayaM ke puNyodaya ko kauna ese jina-jinezvara bhagavAna dvArA prarUpita tattvoM ke carama rokegA? karma zAstra kA rahasya samajhanA bahuta jarUrI che. mUla meM satyAtmaka siddhAMta ko jAnanA, samajhanA-mAnanA ise jaina darzana karma do prakAra ke hai. (1) zubha karma, tathA (2) azubha karma. dAnAdi arthAt jaina tattvajJAna PHILOSOPHY kahate hai. aise jaina darzana zubha pravRtti dvArA upArjita hone se ese puNya ko zubha karma saMjJA svarUpa jaina dharma ke mULabhUta padArtho kA jJAna samyaga rUpa se prApta dI hai. isI kI kAlA vadhi ke paripakva ho jAne para udaya meM Ane se ho jAya, tattvajJAna sahI samyam rUpa se samajha meM A jAya, aura sukha-sampatti-samRddhI Adi svataH hI prApta hotI he. ThIka isase taisI hI zraddhA jaga jAya. carama satyAtmaka zAzvata siddhAMtoM vAlI viparIta hiMsA-jhUTha-corI Adi 18 prakAra kI azubha pravRtti jinako tattva-vyavasthA para niSThA bana jAya, zraddhA pUrI jaga jAya. jisake pApa kI saMjJA dI gaI hai unase baMdhA huA azubha (pApa) karma phalasvarUpa-"jai jai jiPhiM paveIyuM tameva ni:saMke sacce." arthAt kAlAntara meM yA bhavAntara meM jaba bhI udaya meM AegA taba duHkha- jo jo sarvajJa ese jinezvara paramezvara paramAtmA ne kahA hai vaha saba dAridraya-durgati durbhAgyAdi AtA hI AtA hai. isake kAraNa jIva kucha mere liye saMpUrNa rUpa se sarvathA zaMkA rahita hI hai. aisI dRDha ko duHkhI honA paDatA hai. dhAraNA (zraddhA) bana jAya...usako aba kisI bhI bAta meM, kisI uparokta karma siddhAnta kI saccAI samajha meM A jAya to nirarthaka bhI viSaya meM zaMkA-kuzaMkA-dvidhA rahatI hI na ho usake lie jina asatya mithyA mArga para raha kara Izvara ke pAsa, yA gurUo ke pAsa darzana-jaina dharma-darzana kitanA acchA sApha spaSTa rahatA hai? ekayA devI-devatAoM ke pAsa sukha mAMga lenA, du:kha nivAraNArtha yAcanA eka bAta kI spaSTatA rahatI hai. eka-eka viSaya gata jJAna-darzana bharI prArthanA karate rahanA Adi apane Apa baMda ho jAegA. lekina sapUrNa satya yathArthatmaka rahanA cAhie. yaha sabase baDA phAyadA aisA suvarNa dina AtA nahIM hai. purUSArthavAdI dharma mArga meM jIvoM hai. ko svayaM ko karavA paDatA hai. jo ki kaThIna lagatA he. kabaki IzvarAdi yA to jinezvara paramAtmA ke darzana karake jaina darzana ke siddhAMta ko mAna lenA aura phira unake pAsa mAMga lenA bahuta AsAna lagatA ko jAne samajhe mAne. yA phira jaina darzana ke padArtho tattva kA svarUpa hai. mAMga lenA jarUra AsAna hai lekina mAMgate hI sAmane mila samyagu jJAna se jAna-samajhakara mAnane laga jAya to bhI zaMkAjAnA AsAna nahIM lagatA hai. ese sukha dAtA Izvara ko saMzaya rahita mAnasa bana jAya. jina pratimA ke darzana ke viSaya meM mAnanevAloM kI saMkhyA karoDoM kI hai. sabane vaise hI sukha dAtA Izvara hI AnandaghanajI munisuvrata svAmI bhagavAna ke stavana meM ina zabdo kI hI kalpanA karake rakhI che. roja karoDo loga aisI sukha prApti kI meM spaSTatA karate hue kahate hai ki.. tathA duHkha nivRtti kI prArthanA bhI khUba karate hai. paraMtu karoDoM meM se tuja murati mana haraNI...ese sarvajJa vItarAgI bhagavAna kI mUrtikitane logoM ke kitane pramANa meM duHkha dUra hue? tathA kitane karoDo pratimA ke darzana karane mAtra se bhI...du:kSa-dohaga dUra Tale..sukhalogoM ko sukha-saMpatti-samRddhi mila gaI? AjIvana paryanta varSe sammada zuM bheTa..duHkha aura dorbhAgyAdi saba kucha dUra ho jAtA hai. taka isI prakAra kI esI hI dhAraNA-niSThA-zraddhA rakhakara vaisI hI ghaTatA hai, Tala jAtA hai. tathA sAmane se sukha saMpatti Adi saba prArthanA-yAcanAdi karate hue bhI sabako sukha mila kahAM jAtA hai? mila jAtI hai. dinakara karabhara pasaratA re.. aMdhakAra pratibaMdha arthAtutathA du:kha kahAM Tala jAtA hai? Azcarya to isa bAta kA hai ki so jaise hI dinakara sUrya kA udaya hotA hai vaise hI vizava meM se aMdhakAra so varSo kA AyuSya isImeM bIta jAne ke bAvajUda bhI loga apanI sArA dUra ho jAtA hai aura prakAza-teja cAro tarapha phela jAtA hai. isa mithyA vRtti tathA pravRtti ko choDane ke lie taiyAra nahIM hote vaise hI sarvajJa jinezvara bhagavAna ke darzana hone se zaMkA-kuzaMkA . asatya nA mArga choDane ora sAmane satya mArga svIkArane ke saMzaya saba dUra ho jAtA hai. isase jIva ko Age samyagU darzana lie bhI taiyAra nahIM hote hai. prApta hotA hai. parama Ananda kI anubhUti hotI hai. darisaNa dIThe... sarvajJa-sarvadarzI jinezvara paramAtmA kA satya-yathArtha parama isa eka pada kA rahasyArtha samajhAne kA prayAsa kiyA hai. satyAtmaka svarUpa samajha meM A jAne ke pazcAta aba aise jaina darzana * * *
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prabuddha jIvana eprila, 2017 svasamaya-parasamayanuM tulanAtmaka adhyayana 'vaMditu sava siddha' DaoN. kokilA eca.zAha [A lekha 16thI 18 Disembara, 2016 daramyAna solApura khAte aruNavijayajI mahArAja sAhebanA mArgadarzana heThaLa thayelA parisaMvAdamAM rajU thayo hato ane prathama pAritoSika prApta thayuM hatuM. tattvajJa avadhUta yogI zrI AnaMdaghanajI racita stavano jaina ane parasamayano bheda samajavo jarUrI che je ahIM yathAtathya tIrthakarone uddezIne che. temAM tIrthakaroe sthApela jena siddhAMtone samajAvavAno prayatna karyo che. jeno ekamAtra uddezya e ja che ke saMpradAya nirapekSa nirUpaNa mAluma paDe che. temanA stavanamAM jaina AtmA paramasvarUpanA vyAmohano parityAga karI svasvarUpamAM sthita tattvajJAna ane tenA rahasyanI adbhuta samaja dRSTigocara thAya che. thAya - e ja tattvajJAnano sAra che. aDhAramAM tIrthakara zrI aranAthanA stavanamAM AtmatattvanI samaya vicAraNA karI che. nava gAthAnA A stavanamAM nizcayanaya pradhAna ahIM Atmika dravyanI mahattA che. 'samaya' eTale jIva nAmano AtmAnuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che ane tenI carcA vyavahAranaya padArtha, jIvanuM astitva to pragaTa anubhava siddha che. "samaya" eTale pradhAna AtmAnA svarUpa sAthe karavAmAM AvI che. prAraMbhamAM ja pahelI AtmA - "jIva nAma padArtha: sa samaya:' gAthAmAM dharmano marma samajavA kahyuM che ke jaina dharma utkRSTa che ane te A jIva nAmano padArtha kevo che tenuM samagra dravyAnuyoganA nicoDa jANavA "svasamaya' ane 'parasamaya'nA bhedane yathAtathya samajavo rUpa apUrva, tAttvika, vaijJAnika alaukika svarUpa joIe. te ekI jarUrI che. sAthe jANe che ane pariName che. pariNAmI chatAM nija svabhAvamAM vatthu sahAvo dhammo avasthita hovAthI utpAda-vyaya-dhruvatAnI ekatAno jyAM anubhava dharmae vastuno svabhAva che. thAya che evI eka sUtrarUpa sattAthI jIva svataMtra astitva dharAve che, dharama parama aranAthano kima jANuM bhagavaMta re, pariNAmI chatAM nitya svabhAvamAM avasthita che. gamana kare che, sva-para-samaya samajAvIe, mahimAvaMta mahaMta re' - 1. pariName che te samaya, ema samaya zabdanI vyutpatti che. jIva caitanya ahIM traNa mukhya viSayo che. svarUpa che. Avo jIva padArtha sata cita, paNa darzana jJAna-svarUpa (1) samaya (2) svasamaya (3) parasamaya guNa paryAyavata dravya che. A sva-para prakAzaka cetana dravya jJAyakarUpa ane pachInI gAthAmAM svasamaya ane parasamaya viSe carcA karI che. che, jJAnarUpa che. ane Ama svataMtra cetana-svabhAvathI jIva padArtha 'zuddhAtma anubhava sadA sva-samaya eha vilAsa re, anya padArthothI bhinna che. paMDita banArasIdAsajI samayasAra parapaDI-chAMyaDI je paDe, te para samaya nivAsa re." - 2. nATakamAM kahe che - "caitanarUpa anupama amUrata siddha samAna sadA zuddha AtmAnuM svarUpa eTale siddha svarUpa, te ja AtmAno kharo pada mero." anaMta dravyonA samUhamAM paNa A jIva svarUpathI pracUta dharma, te ja svasamaya, paraMtu AtmA karmarajathI jyAre kharaDAyelo hoya thato nathI eTale te TaMkotkIrNa citta svabhAvavALo ja nitya avasthita te "para"nI chAyAmAM Ave che, tenI zuddhatA gumAve che, AvuM bane rahe che - jema che tema ja rahe che. tyAre te "parasamaya'mAM nivAsa kare che. A pachInI gAthAomAM samayasAramAM kahyuM chesvasamaya - parasamayanuM tulanAtmaka Alekhana karyuM che. Ama, samaya eTale jIva, AtmA, sAtabolathI je kahevAmAM AtmAnuM zuddha svarUpa trikALa zuddha caitanyamUrti che. Avyo evo jIva nAmano padArtha te samaya che. AcArya kuMdakuMde samayasAra graMthamAM svasamaya ane parasamayanuM svarUpa (1) utpAda, vyaya, drauvyayukta sattAthI sahita che. prakAzya che. (2) darzana jJAna svarUpa pariNamana sahita che. 'jIvo carittaya saNaNaNATiTha u te hi sa samaya jANo (3) anaMta dharmomAM rahela eka dharmIpaNAne lIdhe tenuM dravyapaNuM pragaTa che. puggala kammapade saThIyaM ca te jANa parasamayaTI (4) akramavartI ane kramavartI evA guNa paryAyo sahita che. (samayasAra-2) (5) svaparasvarUpane prakAzavAnuM sAmarthya hovAthI tene samastarUpane arthAt caritra-darzana jJAna sthita jIva te ja svasamaya ane prakAzanArUM ekarUpapaNuM che. pudgalakarma pradeza sthita jIva te parasamaya (6) paradravyothI bhinna che kAraNa ke jJAtA dRSTA teno asAdhAraNaguNa che. aranAtha prabhuno dharma parama utkRSTa che. te samajavA mATe svasamaya (7) eka TaMkotkIrNa caitanya svarUpa ja rahevAno svabhAva che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana Ama, pariNAmI nitya svarUpa hovAthI A jIva utpAda, vyaya (1) bhedajJAna - prathama to sva-parano bhedajJAnarUpa viveka pragaTe ane drauvyanI ekatArUpa che. dravyArthika nayanI dRSTi e jIva avinAzI che. jaDa-cetananI bhinnatAnI pratIti thAya che. che. paraMtu tenA paryAyo badalAtA rahe che. pUrva avasthAno nAza te (2) AtmajJAna - svarUpanuM jJAna-AtmajJAna. eTale nijasvarUpa vyaya ane navIna paryAyanI utpatti te utpAdaA rIte utpAda, cetana che. parathI vibhakta ane svathI ekatva evo AtmA bhedajJAna vyaya ane drovya e traNe samaye dravyamAM hoya che. jema ke sonAnA thatA spaSTapaNe anubhavAya che. hAramAMthI kaDu banAvyuM te samaye sonAnA hArano vyaya thayo ane (3) parathI dRSTi udAsI A para dravya - zeya paNa paradravya che. te kaDAno utpAda thayo. paraMtu sonuM to tenuM te ja che. te nitya che, teno huM nahIM ema jANI parathI pracuta thAya che. nAza nathI. tevI ja rIte jIvanA paryAya badalAya paNa dravyadRSTithI te (4) AtmavRtti - bahirAtmA avasthA choDI aMtarAtmA ane nitya che. Avo jIva svataMtra astitva dharAvatI pragaTa pratyakSa chevaTe paramAtmA avasthA prApta thAya che. zuddhAtmAnA svarUpanI prApti anubhavarUpa vastu che, dravya che. caitanyasvarUpa paNAne lIdhe Ave je thAya che. AtmA AtmAthI ja jaNAya che. sata-citta dRzi jJapti te jIva che, sva svarUpathI prazruta thato nathI TUMkamAM sahajAtmasvarUpanuM thavuM e ja svasamaya che. eTale TaMkotkIrNa - citta svabhAvamAM nitya avasthita rahe che. jema che parasamaya: tema ja rahe che. jIvano upayoga sva tarapha vaLe tyAre sva ne jANe, "paravaDI chAMyaDI jyAM paDe, te parasamaya nivAsa re." upayoga para tarapha vaLe tyAre para ne jANe che. A AtmA jyAre ekI sAthe parane ekatvapUrvaka jANe che ane Avo jIva pAMca dravyothI sarvathA bhinna che. tenA caitanyasvarUpa paramAM ekatvapUrvaka pariName che, tyAre te parasamaya che, tema pratIta asAdhAraNa lakSaNane kAraNe vyavahAra dRSTie AtmA ane tenA jJAna thAya che. anAdi mithyAtvane lIdhe mohane jyAre AtmA anusare che Adi guNomAM bheda che. paNa nizcaya dRSTie AtmA jJAyaka che je ane AtmatattvathI prayyata thAya che. ane padravya pratyayI arthAt mohajJAtA che te ja AtmA che. Ama AtmAnA jJAna guNamAM badhA guNo rAga-dveSAdi bhAvonI sAthe ekatagatapaNe varte che. tyAre pugala samAI jAya che. ane saMpUrNa jJAna ja ekAMta sukha che. (pravacanasAra karma pradezamAM sthitapaNAne lIdhe, te parane ekapaNe ekIsAthe jANe 159-60). have svasamaya parasamaya vibhAgathI samayanuM dvividhapaNuM che ane pariName che te parasamaya che. paramAM joDAI javuM te parasamaya darzAvyuM che. svasamaya: 'paramekatvena yugapajAnan gacchaMzca parasamayaM iti paratIyate / ' svasamaya eTale svarUpa sthiti. Ama darzana-jJAna-svabhAvI AtmAmAM niyatapaNe vartavArUpa zuddhAtma anubhava sadA, te samaya vilAsa re' AtmabhAvathI prayuta thaI parabhAvane ekapaNe jANI vartavuM te parasamaya zrI AnaMdaghanajI che. jIva nAmano padArtha ekatvabhAvane choDIne mohathI paranI sAthe Avo A samaya-AtmA jyAre sakala bhAvonA svabhAvanA joDAya che. tethI ja visaMvAdanI prApti thAya che. AtmA paradravyathI bhAsanamAM samartha evI vidyAnI samutpAdaka vivekajyotinAM udgama ane padravyanA guNaparyAyathI bhinna che, temaja paradravyanA nimitte thakI samasta para dravyathI prayyata thaI dazi-jJapti svabhAvamAM thatA moha, rAga-dveSanA bhAvothI paNa apekSAe bhinna ja che. jIvane niyatavRtti rUpa Atmatattva sAthe ekatvagatapaNe varte che tyAre darzana- jyAre bhedajJAna pragaTa thAya che tyAre tenA jJAnamAM parathI vibhakta jJAna caritramAM sthitapaNAne lIdhe svane ekatvathI yugapata (ekI arthAta parathI bhinna ane svathI ekatva arthAt abhinna evo AtmA sAthe) jANe che ne jue che. te svasamaya che. potAnA AtmAmAM sthira spaSTapaNe anubhavAya che paraMtu AtmA sadA pragaTapaNe aMtaraMgamAM thavuM te svasamaya che. A prakAre enI prakriyA che. prathama to A jIvane prakAzamAM hovA chatAM darzanamohanA kAraNe kaSAyanA samUha sAthe viveka jyoti pragaTe che eTale svasvabhAvapara svabhAvanA bhedanuM bhAna ekarUpa thaI javAthI tenA para karmanuM AvaraNa chavAI jAya che ane thAya che tethI AtmajJAna pragaTe che arthAta sva-pa2 bhAvanuM bheda vijJAna tenuM zuddhasvarUpa DhaMkAI jAya che. te samaye A AtmA pudgalakarmanA je thakI AtmajJAta upaje che; eTale A paradravya te huM nathI ane mAruM pradezomAM sthita hovAthI ekIsAthe, parane ekatvapUrvaka jANe che ane nathI ema jANI A jIva samasta paradravyathI prayyata thAya che ane paramAM ekatvapUrvaka pariName che tethI te parasamaya kahevAya che. AtmA jIva Atmatattva sAthe ekatvagatapaNe varte che. svathI ekatva arthAt jyAre jevA bhAvo kare che tyAre te te rUpe pariName che. ajJAnIne abhinna evo AtmA spaSTapaNe anubhavAya che. Avo A samaya AtmA ane karma-nokarma abhedarUpe dekhAya che. parasamaya eTale paramAM eTale jIva jyAre svane, AtmAne potAne ekapaNe ekIsAthe jANe sthita AtmA, AtmAnI pararUpa sthiti. ajJAnI parapadArtho ane che ane pariName che tyAre te sva samaya ema pratIta thAya che. rAgAdibhAvone potAnA mAne che, potAne ane jaDa padArtho ke rAgAdi A parathI svasamaya prAptino krama spaSTa thAya che. bhAvomAM abhedarUpe mAne che. parasamaya eTale te AtmA jene dravyakarma
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 (8 karma), bhAva karma ane nokarma (zarIrAdi)mAM, huM paNuM che - eTale nimittathI utpanna thayela moha, rAga-dveSAdi bhAvo sAthe ekameka Atmaprazruti ane paravRtti. thAya che tyAre A AtmA pudgala pradezamAM sthita hovAthI ekI AcArya kuMdakuMde "samayasAramAM jIva-ajIva adhikAramAM A sAthe parane ekatvapUrvaka jANe che ane paramAM ekatvapUrvaka pariName samajAvyuM che. tattvajJa AnaMdaghanajI aranAtha jina stavanamAM A ja che tethI te parasamaya kahevAya che. zuddha AtmavRtti - AtmA vAta kare che, ke AtmA jyAre pugalakarmathI kharaDAyela hoya tyAre te pariNamatI te svasamaya ane paravRtti - para pariNati te parasamaya. 'paranI chAyAmAM Ave che. karmathI rahita AtmAnuM svarUpa sphaTika dravyadRSTithI zuddha AtmAnuM svarUpa jANavuM te nizcaya dRSTi che jyAre jevuM zuddha che. karma pudgalanA saMsargathI AtmA tenI chAyAmAM Ave vastunA paryAyonA bheda te vyavahAra dRSTi che. zuddha dravyArthikanayanI che tyAre tenI zuddhatA gumAve che. tyAre te para-samayamAM nivAsa kare apekSAe AtmA zuddha caitanya svabhAvI che. te tenA svabhAvane kadI che te A prakAre - choDato nathI. paraMtu mohanIya karmanA udayane kAraNe AtmAnI (1) prathama to mohane lIdhe sva-parano bheda parakhAto nathI arthAt pariNati azuddha thAya che. paryAyo malina thAya che, arthAt dravyadRSTie ajJAna hoya che. to AtmA zuddha ja che. paryAyadRSTi AtmAnI judI judI avasthAo (2) tethI AtmAnuM jJAna na hovAthI mithyAtva upaje che. (3) eTale jovuM, jANavuM-svabhAvamAM niyatavRttirUpa AtmatattvathI AtmAnuM abheda svarUpa te nizcayanayathI che. jyAre tenuM bhedasvarUpa pracyavana hoya che. te vyavahAra naya che. dravyadRSTithI AtmA nitya svarUpa che jyAre (4) tethI paradravya sAthe ekapaNuM varte che. utpAda-vyayasvarUpa te vyavahAranaya che. (5) eTale pugalakarma pradezarUpa pararUpamAM sthitapaNuM varte che. karmathI rahita zuddhAtmAno anubhava thAya te svasamayano AnaMda (6) eTale parane ekapaNe, jANavA pariNamavA rUpa parasamaya hoya che. che paraMtu jyAre pugalano paDachAyo paDayo jaNAya tyAre tyAM AcArya amRtacaMdra "AtmakhyAti'mAM kahe che - Ama mohajanya parasamayanuM sthAna che; kAraNa ke karmayugalanA saMsargathI AtmAnuM bhedajJAna - AtmajJAna - svaprazruti - pravRtti - pararUpa sthiti - svarUpa malina thAya che. parasamaya, ema parasamayatA tattva vijJAnano krama che. (amRtAcaMdrAcArya pravacanasAranA jJeyatattva prajJApana adhikAramAM kahyuM che padArtha kRta AtmakhyAti TIkA). dravyasvarUpa che. dravya guNAtmaka kahyA che ane dravya tathA guNothI paryAyo badhA doSonuM mULa moha che. mohane lIdhe ja svaparanuM bheda ajJAna thAya che. paryAyamUDha jIva parasamaya eTale ke mithyAdRSTi che. (gAthA 93) varte che. tethI Atmaprazruti ane paravRtti thatA AtmA vibhAva bhAve je jIva paryAyomAM lIna che, tene parasamaya kahevAmAM Avyo che. pariName che. paradravyamAM sopArAga upayogavRtti te paracarita che. je jIva AtmasvabhAvamAM lIna che tene svasamaya jANavo. (gAthA 94). ane A paracarita te ja 'parasamaya' che. jIva parabhAvomAM ahatva - je mAtra paryAyone jANe che tene ja saMpUrNa tattva samajI le che, te mamatva karIne baMdhAya che, parabhogamAM du:kha pAme che. zrIdevacaMdrajInA zabdomAM jIva ajJAnI parasamaya che ane mithyAdRSTi che. je samyagadRSTi che, muktimArgamAM bhAgI rahyAM che, jeNe sahajAnaMda para pariNati rAgIpaNe, pararasaraMge, rakta re, prApta karavAno upAya prApta karI lIdho che evA cothA guNasthAnapara grAhaka rakSakapaNe, parabhoge Asakta re...' vALA ane tenAthI AgaLa vadhelA badhA jIva svasamaya kahevAya che. zrI devacaMdrajI je dravyane jaNAto nathI, guNone jaNAto nathI ane mAtra paryAyone svasamaya parasamayanI tulanA jANI temAM ja potApaNuM sthApita kare che te ajJAnI che, mithyAdRSTi - jinazAsana anekAMtamaya che kAraNa ke vastu ja anekAMta svarUpe che, paryAya mUDha che kAraNa ke te paryAyomAM ekatvabuddhi dhAraNa kare che. che. svasamaya ane parasamayanA tulanAtmaka adhyayana mATe nizcaya makAnamAM "A mAruM che' - A mamatvabuddhi rUpa ane ApaNA zarIrane vyavahAranA svarUpane jANavuM jarUrI che. je jIva darzana-jJAna-cAritramAM "A huM chuM', e ekatva buddhirUpa mUDhatA che. evo paryAyamUDha AtmA sthita che te svasamaya che. ane je jIva pugala karmanA pradezamAM sthita ja para samaya che. 1 thI 3 guNasthAnavALA jIva parasamaya kahI zakAya. che te parasamaya che. jinamatanuM kathana syAdvAdarUpa che. jIva jyAre cha DhALAmAM kahyuM che "deha jIva ko eka gIne bahirAtma tattvamuddAha' darzana-jJAna-cAritramAM sthita thAya che ane AtmA tattva sAthe - tattvanA saMbaMdhamAM mUDha bahirAtmA zarIra ane jIvane eka ja mAne che. ekarUpa thaIne varte che tyAre ekI sAthe svane ekatvapUrvaka jANe che Ama samayanuM dvividhapaNuM udbhave che. svasamaya ane parasamaya ane ekatvapUrvaka pariName che te svasamaya kahevAya che. paraMtu jyAre ema ddhiprakArapaNu jagatamAM cAlI rahyuM che. eka bAju svAtmAmAM ja anAdikALathI puSTa thayelA mohanA udaya anusAra pravRtti thAya che sthiti karanArA sahajAtmasvarUpamAM sthita evA jIvanamukta tyAre darzana jJAna svabhAvamAMthI nIkaLI ne A AtmA paranA AtmAo, arihaMta bhagavaMto, sahajAtmasvarUpamAM surakSita evA
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana videha mukta AtmAo arthAt siddha bhagavaMto, zuddha upayogavaMta je arahaMtane - dravya, guNa ane paryAyapaNe jANe che; te potAnA AcArya upAdhyAya ane sAdhu ema paMcaparameSThI rUpa svasamayanuM AtmAne jANe che ane teno moha avazya nAza pAme che. II80 / darzana thAya che ane bIjI bAju parabhAvamAM ja sthiti karanArA ahIM arihaMtane dravya, guNa ane paryAyathI jANavAnI vAta kahI bahirAtmAo che. che je mahattvanI che, kAraNa ke je arihaMtane dravya, guNa paryAyathI svasamayano krama che - bhedajJAna, AtmajJAna, paraprazruti, jANe che te kharekhara potAnA AtmAne jANe che, kema ke bannemAM, AtmAvRtti, svarUpa sthiti - ane svarUpa sthiti e ja svarUpa nizcayathI aMtara nathI. arihaMtanA paryAyamAM jevI sarvajJatA ane svasamaya che arthAt jema che tema sahajAtma svarUpa thavuM. jyAre vItarAgatA pragaTa thaI che tevo ja ApaNo svabhAva che. jJAnasvabhAvI parasamayano krama che - mohabheda ajJAna, Atma ajJAna, svaprazruti, AtmA huM chuM ane anya saMpUrNa jagatarUpa anya dravya huM nathI-evuM paravRtti, pararUpa sthiti je parasamaya che. jANavuM te moha kSayano upAya che. | vizvanA samasta padArthonuM jJAnI puruSa sApekSapaNe niraMtara ciMtana je jJAnarUpa nija Atmane, parane vaLI nizcaya vaDe, kare che. ema karatAM vastunuM yathArtha svarUpa upalabdha thaI sarva bhrama TaLe dravyatvathI saMbaMdha jANe, mohano kSaya te kare'. (pravacanasAra 89) A samagra stavanamAM nigraMtha pravacananA rahasyarUpa sva-paranuM bheda vijJAna mahattvanuM che. mokSa prApti mATe Ama dravyAnuyogano mahimA jovA maLe che tema ja nizcayanaya ane vyavahAranayano svasamaya ane parasamayanA tulanAtmaka adhyayana dvArA AtmAnuM bheda jANI, nizcayanayanI dRSTie AtmAnA svarUpane jovApara bhAra kalyANa sAdhI zakAya che. svarUpa astitva sadbhuta che. ApaNe saMsArI mUkyo che. paryAya dRSTi choDatA AtmajJAna thAya che, svarUpa sthiratA jIvoe te svarUpa astitvane choDI paranI sAthe ekatva sthApita thAya che ane parama AnaMda prApta thAya che. AtmA sat citta AnaMdarUpa karyuM che. A ja mithyAdarzana che. A ja paryAya mUDhatA che, parasamayapaNuM che. "huM manuSya chuM evuM jyAre kahIe chIe tyAre tyAM mAtra jIva jainadarzana pramANe AtmAnI traNa avasthAo che. (1) bahirAtmA dravyanA ja guNa-paryAya-samAhita nathI paraMtu pudgala dravyanA guNa (2) aMtarAtmA (3) paramAtmA. bahirAtmA dazAmAM vartatA jIva paryAya paNa zAmela che. A rIte ahIM paranI sAthe ekatva sthApita AtmabrAMtimAM hoya che. temAM dehAtmabuddhi hoya che. pariNAme karavAmAM Ave che. A ekatva asabhuta che. saMsAra sthitinA bIja te niraMtara vAvyA kare che. ane karmabaMgha karI deha te jIva che, te mAnavuM sulabha che paraMtu deha ane AtmAne paribhramaNa karyA kare che. sarva pugala saMbaMdhI pravartanamAM Atmatva bhinna jANavArUpa bhedajJAna durlabha che. anAdi kALathI jIva buddhivALo bahirAtmA che, mithyAdRSTi che. mithyAdRSTine lIdhe parabhAvane ekarUpa mAne che. samyagdaSTi bhedajJAna bahirAtma bhAvano tyAga karI AtmAmAM Atmabuddhi rAkhI je kare che. je jIva svadharmanI bhrAMtithI azuddha pariNati vaDe karmabaMdha karI vikAsakramamAM AgaLa vadhelA hoya che te graMthi bheda karI bhrAMti dUra saMsAramAM paribhramaNa kare che te ja jIva tattva rahasya samajI bhedajJAna thatA AtmasvarUpa jANe che ane vikAsakramamAM AgaLa vadhe che. vaDe parabhAvathI nivRtta thaI zuddha AtmAnA svabhAvamAM ramaNatA kare samyakdaSTi guNasthAnamAM kSINa moha guNasthAna paryata aMtarAtma che ane paramAtmasvarUpano sAdhaka bane che. A ja svasamaya che - zuddha dazA gaNAya che. paramAtmArUpa sAdhya para jenI dRSTi che. samyak prakAre AtmabhAvamAM aMtarAtma dazAmAM vartatA jIvonuM sAdhya paramAtmadazA che je pariNamelA AtmAne ahIM ja mokSa che. A ja samayasAra che jenuM sarvotkRSTa dazA che. bhavya jIvone svasvarUpanuM darzana thavAthI mAhAbhya aciMtya che. zuddhAtmAno anubhava thAya che. ane te jIva bahirAtma dazAmAMthI ahIM, e ullekhanIya che ke jainadarzanamAM AtmAnuM ja svarUpa kahyuM aMtarAtma dazA pAmI jJAyaka svabhAvamAM sthita thaI paramAtma dazA che, te eTaluM paripUrNa che ke temAM koI jAtano doSa nathI Avato. pAme che. te paramAtmA saMyogI kevalI arihaMta ane siddha ema be samasta AtmAo svarUpanI dRSTie samAna che. badhAmAM upayoga bhede kahevAya che. ahIM AtmA jANanAra jJAyaka dravya che, parabhAvone guNa che. jJAna AtmAno guNa che ane guNa guNImAM ja rahe che te kadI pararUpe jANe che ane tene tyAge che arthAt svamAM sthiratA e ja tenAthI judo thato nathI. mokSano artha che AtmAnA potAnA zuddha svasamaya che. jyAre A AtmA mithyAtvane lIdhe parabhAvamAM vRtti svarUpane prApta karavuM ane potAnA guNonuM anAvaraNa karavuM. kahyuM che - rAkhe che te bahirAtmA parasamaya che, jene zuddha AtmAnuM darzana thatuM 'o me sAmo khapa nAma TUMsa aa saMkumo. nathI. svasamaya ane parasamayano taphAvata dhyAnamAM rAkhI nizcaya sesA me bahirA bhAvA, savve saMjoga lakkhaNA / / ' -niyamasAra 102 daSTie Atmika bhAva AdaravA yogya che. kuMdakuMdAcArya arthAt pravacanasAramAM kahe che. (gAthA 80) mAro AtmA ekalo che. zAzvata che, jJAnadarzana sahita che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana eprila, 2017 bIjA padArtho mArAthI bhinna che. sarve saMyogarUpa che." paramAtamanuM ho Atama bhAvavuM, AtmA arapaNa dAva, sujJAnI.' Ama paudagalika bhAva ane AtmikabhAva vacceno taphAvata (sumatinAtha stavana) samajI mAtra nizcayanaye AtmikabhAva AdaravA yogya che. ApaNA AtmasvarUpa para zraddhA rAkhavI te samyakdarzana che. nizcayanayanI dRSTie mokSamArga eka ja che. "eka hoya traNa kALamAM AtmasvarUpane jANavuM, sva-parano yathArtha bodha karavo te samyakajJAna paramArthano paMtha'. nizcayanayanI dRSTithI AtmA nA kartA che, na che ane ApaNA Atma svarUpamAM sthira rahevuM te samyakracAritra che. bhokatA che. te to ekamAtra jJAtA tema ja dRSTA che. A traNenI sAdhanA e ja mokSamArga che. 'svazrito nizcaya: parAzrito vyavahAra:' AtmA jJAna svabhAvI che. parano kartutvasvabhAvI nathI, parano vyavahAra naya parasApekSa paryAyonuM kathana kare che. nizcaya naya para bhostRtva svabhAvI nathI. phakta jJAnasvabhAvI che. jANavuM ane jANavuM nirapekSa svabhAvanuM varNana kare che. padArtha mULa svarUpe nathI bhAsato te ja teno svabhAva che. AtmA kevaLa jJAyaka che. jeNe A jANyuM teNe kAraNa ke te judA judA rUpa grahaNa kare che. dA. ta. sonuM sonAnI dhAtu samagra jinazAsana jANI lIdhuM. te mULa svarUpa che paNa tenA judA judA rUpo - sonAnA ghareNA - 'pade madhumapUM' - kaDu, baMgaDI vagerethI te aneka bhAse che. temAM mULasvarUpane jovuM te AtmAthI AtmAne samyaka prakAre juo (dazavaikAlika sUtra) nizcaya dRSTi jyAre judA judA rUpone jevuM ne paryAyadRSTi che. Ama zrI AnaMdaghanajI mahArAja svasamaya ane parasamayanI vicAraNA AtmAne paryAyadaSTie na jotAM nizcaya nayanI dRSTithI jovAthI dvArA jagatanA jIvone AtmajAgRti karAve che. tattvanI prApti mATe zuddhAtmAno anubhava thaI zake che. 'ekamAtra AtmA chuM'. 'Ine mAyA' eka mahattvapUrNa saMdeza teozrI Ape che, ane te che-Atmika dravyanI (ThANAMga sUtra, prathama sthAna) zarIrAdi parathI sarvathA bhinna chuM. mahattA. svarUpadazAnuM jJAna, svaparanuM bheda vijJAnanI samajaNa jarUrI AtmApaNe potAne ane parapaNe jANatA sarva anya dravyathI che. paramAtmarUpa AtmAnI vAstavikatAnuM darzana karI, emAM zraddhA virAma pamAya che, eTale caitanyapaNAne prApta thayelA potAnA karI, AnaMdaghana svarUpa cetanyamUrti zuddha AtmAnuM dhyAna karavA yogya AtmAmAM ja ramaNa karatA A AtmA karmano kartA koI rIte thAya nahIM. che. A rIte sAdhaka parabhAvathI mukta thatA svarUpAnaMdananI moja 'potAnA zuddha AtmadravyamAM, potAnA ja zuddha jJAna,darzana, mANe che. tethI ja temaNe eka padamAM gAyuM che. cAritra guNomAM ane potAnA zuddha paryAyomAM pariNati bhalI - "AzA oranakI kayA kIje jJAna - sudhArasa pIje...' padravya, guNa paryAyamAM te bhalI nathI. (jJAnasAra 6.4) aMtamAM, AtmadharmanA ArAdhaka zrI AnaMdaghanajIe svasamaya ane mohanA tyAgathI jJAna thAya che. AtmAnA anubhavathI, paramazAMta parasamayanI tulanA dvArA cetananA arthagaMbhIra rahasyone vyakta karyo rasathI tRpti thAya che mATe AtmajJAnanI upAdeyatA che. adhyAtmano che ane jainadharmanuM hArda samajAvyuM che. artha che - AtmasvarUpa, vizuddha jJAna paryAya tathA svasvabhAvamAM saMdarbhasUci sthiratA. zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che (1) AtmakhyAti-AcAryaamRtacaMdra 'Atama rAma anubhava bhAja, taje parataNI mAyA, (2) samayasAra-AcArya kuMdakuMda eha che sAra jinavacanano eha zivataru chAyA.' (3) pravacanasAra-AcArya kuMdakuMda (sImaMdhara svAmI stavana) (4) samayasAra-nATaka banArasIdAsa samayasAramAM to spaSTa kahevAmAM AvyuM che ke (5) AnaMdaghana-covIsI-saM. prabhudAsa becaradAsa 'nAsatsirvo'pisaMbandha paradravyAtmatvayoH / (6) sImaMdharasvAmI stavana-yazovijayajI paradravya ane AtmatattvamAM koIpaNa saMbaMdha nathI. navIna (7) jJAnasAra-yazovijayajI karmabaMdhanathI aLagA thavuM hoya to parabhAva pariNamana vRtti choDavI (8) chaha DhALA-paM. dolatarAmajI anivArya che. te mATe puruSArtha Adaravo jarUrI che. arthAt parasamaya (9) tattvArthasUtra-umAsvAti pariNamana yogya nathI. tIrthakara bhagavaMtoe jaNAvyuM che ke je AtmA (10) AcArAMgasUtra potAnA zuddha svarUpanuM ajJAna TALIne zuddhAzuddha svarUpano jANakAra (11) dazavaikAlika sUtra thAya arthAt svasamaya ane parasamayano bodha pAme ane pachI potAnA (12) ThANAMgasUtra azuddha svarUpane karmanA svarUpane karmanA heturUpe jANI karma pariNAmothI (13) tAtparyavRtti jayasenAcArya aLago thavAno prayatna karI sva-svarUpamAM sthiratA prApta karato thAya (14) Atmasiddhi zrImad rAjacaMdra to te avazya paramAtma padane prApta karavAvALo thAya che. yogIrAja (15) niyamasAra-AcArya kuMdakuMda AnaMdaghanajI jaNAve che ke (16) AnaMdaghanajI stavano * * * 'bahirAtama tajI aMtara AtamarUpa thaI sthirabhAva sujJAnI, mobAIla : 9323079922
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 19 jJAna-prAptino jAduI prabhAva 'pU. AcAryadeva zrImad vijayapUrNacandrasUrIzvarajI ma. ajJAna-jJAnino viralA: thoDI mAtrAmAM thatI jJAnaprApti mANasamAM 'jJAnI' tarIkeno evo jJAnI maLe koka jANe je ajJAnane. garva pedA karIne enI chAtIne phuggAnI jema phUlAvI zake, paNa jema eka savAla evo che ke, amAsanI rAte lAkho dIvaDA peTAvavAmAM jema ene vadhu ne vadhu jJAnaprApti thatI jAya, ema ema ene potAnI Ave, lAkha pAvaranA karoDo globamAMthI AMkho aMjAI jAya, evo ajJAnatAno vadhu khyAla karAvIne vadhu namra tathA jJAnaprApti mATe ajavALAno dhodha vahevaDAvavAmAM Ave athavA to moTI moTI vadhu puruSArthazIla banavAnI preraNA paNa AvI jJAnaprAptinA mazAlo peTAvavA uparAMta bhaDake baLatI Aga TheraThera lagADavAmAM AlaMbane ja maLatI rahetI hoya che. Ave, to duniyAmAM ajavALAnuM sAmrAjya vizALa hoya ke eka mAtra sarvajJane choDI daIe, jo ke sarvajJamAM abhimAna aMdhArapaTathI chavAyelo pradeza ja vadhu vizALa ane vyApaka hoya? jAgavAnI saMbhAvanA ja nathI, bAkI 'jJAnI' tarIke koIne paNa javAbamAM kahevuM ja paDe ke, amAsanI rAte sAmrAjya to vadhu pramANamAM jJAnano garva karavAno adhikAra ja nathI, kAraNa ke e jJAnIe meLaveluM aMdhakAranuM ja chavAyeluM rahevAnuM ! game teTalA dIvA, mazAla ke AganA jJAna sAva ja sImita che, enI apekSAe enAmAM raheluM ajJAna to bhaDakA bhale bhaDabhaDI uThe, toya e ajavALAM aMdhakAranI vizALatAne ekadama asIma che. amAsanI rAte jema aMdhakAranuM ja vadhu sAmrAjya vAmaNI banAvIne potAnuM sAmrAjya sthApavAmAM koI kALe saphaLatA vyApaka rahe, ema mANasa mAtramAM jJAna karatAM ajJAnanuM ja pramANa hAMsala na karI zake, e sAva sAmAnya mANasa paNa samajI zake, vadhu chavAyeluM raheluM hoya che. evI hakIkata che. huM keTaluM badhuM jANuM chuM, A jAtanA garvane preratuM jJAna kharI rIte ApaNane ema pUchavAmAM Ave che, koI gamAra Dhabuno Dha hoya to jJAna ja nathI, paNa vadhu aMdhakAra sarjIne vadhu athaDAmaNa pedA ane koInI gaNanA sarvazreSTha vidvAnamAM thatI hoya, to A baMnemAM karatuM ajJAna che. huM kaMI ja jANato nathI, A jAtanuM ajJAnatA je vidvAna gaNAtA hoya, enA magajamAM to jJAnanI mAtrA vadhu aMge sabhAna banAvatuM thoDuM paNa jJAna ja sAcuM jJAna che, kemake ethI hoya ke ajJAnanI mAtrA vadhu hoya ? to javAba vALavAmAM gothuM jJAnano prakAza vadhu ne vadhu pragADha banavo prApta thaI zakato hoya khAI jaie ane evo javAba ApI daie ke, sarvazreSTha vidvAna che, ethI athaDAmaNanI saMbhAvanA dUra ne dUra thatI jAya che. A gaNAtI vyaktinuM magaja to e rIte jJAnathI chalakAtuM hoya ke enA saMdarbhamAM "jJAna'nuM abhimAna e ja ajJAna ane ajJAnanuM 'bhAna" ajJAnane sImita ja gaNavuM paDe. e ja jJAna gaNAya! ajavALuM ane aMdhakAranA viSayamAM apAto javAba sAva sAco ajJAna evo aMdhakAra che ke, je chatI AMkhe ane chate ajavALe gaNAya ane jJAna ane ajJAnane lagatA AvA javAbane sAva khoTo aMdhAkaramAM Amatema athaDAve, paraMtu AnA karatAM paNa vadhu gaNavo paDe, e rIte ajJAnanuM ekachatrI sAmrAjya A vizvamAM kaI athaDAvanAra 'viparIta-jJAna' hovAthI ajJAna karatAM mithyA eTale rIte chavAyeluM che, enuM digdarzana pAmavA sau prathama eka saMskRta viparIta-jJAnathI vadhu sAvadhAna rahevA jevuM gaNAya. subhASitano sAmAnya artha samajI laIne pachI A viSayamAM jarAka mAna-kaSAyanA anAdithI lAgu paDelA roga mATe rAmabANa UMDI DUbakI lagAvavAno prayAsa karIe. auSadhanI garaja sAranArI davA "jJAna" che, paNa jo jJAna ja gumAna subhASita evo saMdeza saMbhaLAve che ke, evo jJAnI virala ja vadhAranAruM banatuM hoya, to pachI konA zaraNe javuM? 'jJAnane jovA maLe che, jene potAnA ajJAnanuM jJAna hoya. 'majJAna-jJAnino rAmabANa sAbita karavuM hoya, to gumAnanA kupathyano tyAga viratA:' A subhASita sAva TUMkuM ane saraLa jaNAya che, paNa khUba karavApUrvaka namratAnA supathya sAthe jJAnanuM sevana thavuM joIe, AvI khUba rahasyathI bharapUra hovAthI A subhASitanA sAgaramAM DUbakI rIte thatI jJAnopAsanA jema jema AgaLa vadhatI jAya, ema ema mArIzuM, to ratnasamAM avanavAM je keTalAya rahasyo hastagata thavA jJAnI vadhu ne vadhu vinamra banato jAya. pAmaze, eno sAmAnya AkAra-prakAra nIce mujabano haze. A ane AvAM aneka ratno subhASitanA sAgaramAM DUbakI mANasa game teTalo paMDita bane ane paMDita-ziromaNi tarIke paMkAya, mAranAra marajIvAne hastagata banI zake ema hovA chatAM AmAMnA paNa enAmAM prApta jJAna karatA aprApta jJAnanI mAtrA ja niHsIma eka e ja mukhya muddA para vizeSa rIte manana-vivecana karIe ke, hovAnI, eTale ke ajJAnanuM sAmrAjya ja vadhu vistRta hovAnuM. amAsanI rAte chavAyelA aMdhakAranI jema mAnavonI manaHsRSTimAM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prabuddha jIvana eprila, 2017 jJAna karatAM ajJAnanA sAmrAjyanI ja vadhu vyApakatA kaI rIte vinA na rahe. hajI thoDAM vadhu UMDA utarIe: eka ja viSayanA ke yuktiyukta gaNAya? bhASAnA bheda-prabheda aneka hoI zake che tathA e viSayane lagatuM gati gajarAjanI vakhaNAya che, matimAM bRhaspati agragaNya che. sAhitya paNa pAra vinAnuM hoya, e asaMbhavita nathI, ethI viSayo kaMTha koyalano suprasiddha che. sAmarthyamAM siMha binaharIpha che, rUparaMgamAM ane graMtho aMge paNa thatI jJAna-prApti sAva sImita ja hoI zake, morane koI pahoMcI vaLe ema nathI, samRddhimAM cakravartI ke IndranI enI apekSAe e viSayanA ajJAnanI mAtrA eTalI badhI asImatulanAmAM koI TakI zake, e zakya nathI. mATe A viSayomAM jema apAra hovAnI ke, jenI gaNanA ja zakya na bane. mAnava garviSTha banavAno adhikArI nathI, ema e game teTaluM bhaNyo- Ama, viSaya, bhASA tema ja graMthane lagatuM jJAna khUba khUba gaNyo hoya, toya jJAnI' tarIkeno garva karavo, e enA mATe sImita hovAnuM ane A viSayaka ajJAna to eTaluM badhuM vyApaka anadhikAra ceSTA ja gaNAya; kemake eNe je kaMI jJAna meLavyuM hoya, tathA virATa rahevAnuM ke, meLavelA e jJAna aMgenA gumAnane to enA karatAM kaMIgaNuM vadhu amaryAda-jJAna meLavavAnuM enA mATe bAkI koI avakAza ja na rahe. pAyAnI ATalI vAta samajAI jAya, to ja rahI jatuM hoya che. kharI rIte evA jJAnanI prApti to enA mATe amAsanI rAte aMdhakAranA ja vyApaka sAmrAjyane samarthana ApatA gajA bahAranI ja vAta gaNAya. e kevaLajJAnanI kakSA sudhI na pahoMce, javAbanI jema diggaja gaNAtA paMDitomAMya jJAna karatAM ajJAnanA tyAM sudhI mathImathIne marI jAya, toya jJAnanuM palluM namI jAya, eTaluM ja vadhu sAmrAjyano samarthaka javAba ApaNA moDhethI ekadama ajJAna e ulecI zakato ja nathI, ethI game teTaluM jJAna-saMpAdana sAhajikapaNe nIkaLyA vinA nahi ja rahe, pachI to ApaNe paNa e kare, toya enA ajJAnanuM palluM ja vadhu bhArekhama rahetuM hoya che. subhASitanA sUramAM sUra pUrAvato evo svara nAbhinA UMDANamAMthI viSaya bhASA ane graMtha: A traNanA mAdhyame jJAnanI prApti kADhI zakavA samartha sAbita thaIzuM ke, potAnAmAM rahelA ajJAnane lagabhaga zakya banatI hoya che, mATe ja mANasa anekAneka viSayomAM je jANI zake, e ja kharo jJAnI! jene sAva sIdhI ane saraLa ATalI vizArada banavA, bhASAo bhaNavA tathA graMthonuM vAMcana-manana karavA hakIkata na ja samajAya, e moTAmAM moTA paMDita tarIke pratiSThita mAgato jaNAya che. A traNe mAdhyamo dvArA vadhumAM vadhu 'vizArada hoya, toya ene kharI rIte to mUrkha-zekhara ja gaNavo rahyo. vidvAna' tarIkenI khyAti-kIrti koIne maLI jAya, toya enA aMtaramAM mahApuruSo jene mahAaMdhakAra, bhAremAM bhAre kaSTa, jIvaleNa jJAnanuM palluM bhArekhama banIne namI zakatuM nathI, nameluM palluM to jhera jevI adhamAdhama upamAothI oLakhAve che, evA ajJAnanA ajJAnanuM ja rahe che. viSaya, bhASA ane graMtha: A traNe kSetre saMsAra-vyApaka sAmrAjyane samajavAmAM subhASita paranuM ciMtana 'binaharIpha sAbita thanArA vidvAno mATe paNa jo AvI ajJAna- atyupayogI thAya evuM che. AmAM ja pUraka thAya, evA bhatRharInA bahulatAnI avadazA ja anivArya gaNAtI hoya, to pachI ekAda eka AtmAvalokanamAM paNa DokiyuM karI laIe. eka zloka dvArA kSetramAM ja agragaNya vidvAnane mATe to AvI hAlatane haDaselavI evo baLApo emaNe vyakta karyo che ke, huM kaMIka thoDuM thoDuM jANato kyAMthI ja zakya bane? thayo, tyAre hAthInI jema madonmata banIne jAtane sarvajJa jevI bhASAne dRSTAMta banAvIne A muddo vadhu vistArathI vicArIe. dhArI samajIne garviSTha banI gayo. paNa jyAre gurucaraNamAM samarpita thaIne laIe ke, koI buddhizALIe pAMca-daza bhASAo para prabhutva meLavI meM jJAna meLavavAno prayatna karyo, tyAre jema vadhu jJAna meLavato lIdhuM ane 'aneka bhASA vizArada'nuM gauraveya prApta karyuM, paNa A vizvamAM gayo tyAre mane ema ja bhAsavA mAMDyuM ke huM to mUrkha ane ajJAnI keTalI badhI bhASAonuM pracalana che ! 600/700 bhASAonA chuM. A rIte jJAnano mada utarI jatA mArAmAM vadhu ne vadhu vinamratA pracalanano aMdAja AMkIe, toya daseka bhASAo paranA prabhutvavALuM AvatI gaI ! jJAnanuM palluM vadhe ke 660 bhASAonI ajJAnatAthI ladAyeluM sAmenuM jJAnano A eka camatkArika ane jAduI prabhAva ja na gaNI ajJAnatAnuM palluM ja vadhu bhArekhama sAbita thAya? kahevuM ja paDaze ke, zakAya zuM che, jema jema jJAnaprApti thatI jAya, ema ema potAnI bhASAviSayaka bhAre ajJAnatAnI sAme dazeka bhASA viSayaka jJAna to jAta vadhu ne vadhu ajJAnI tarIke chatI thatI jAya! A rIte ApaNe koI visAtamAM na ja AvI zake. 'jJAnayAtrAmAM Age baDhatA "kevaLajJAna'nA sarvocca, parama ane carama bhASAnI jema viSayonI virATatAne AMkha sAme lAvIe temaja zikharanI Toca sara karavAmAM siddha banIe ke, jyAM jJAnanA pravAsanI graMthonA gaMjanA khaDakalAnI kalpanA karIe, to eTaluM to kabUla saMpUrNa pUrNAhuti ja AvI jatI hoya, enI AgaLa pachI koI paMtha ja karavuM ja paDe ke, bhASAnI jema aneka viSayomAM vizAradatva ane phaMTAto na hoya ane jethI pravAsa ja bAkI raheto hoya. graMthomAM pAMDitya pAmanAro paNa ghaNAM ghaNAM viSayo ane graMthomAM * * * sAva ja ajJAna-abudha hovAnuM ApoApa ja puravAra thaI gayA kalyANa prakAzana, kailAsa cembarsa, surendranagara.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana ra mA ko kahAM DhaMDho re baMde, meM to terI pAsa meM 1 padmazrI Do. kumArapALa desAI [ zrI muMbaI jena yuvaka saMgha dvArA prativarSa yojAtI kathAmAM A varSe 'buddhisAgarajI mahArAja kathA'nuM Ayojana karyuM che. 16 jUna zukravAra ane 17 jUna zanivAre sAMje 6-30 vAgye ane 18 jUna ravivAre savAre 10-00 vAgye, bhAratIya vidyAbhavana (copATI, muMbaI)mAM yojAnArI A tridivasIya kathA prativarSanI mAphaka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI jJAnayukta, ciMtanapUrNa tathA pravAhI ane marmagAmI vANImAM prastuta thaze. A saMdarbhamAM dhyAnayogI, jJAnayogI, adhyAtmayogI, masta avadhUta yoganiSTha AcArya zrImad buddhisAgarasUrijInA Atmazakti ane yogazaktinI oLakha ApatA keTalAMka virala prasaMgo joIe. -taMtrI ] sAbaramatInA khaLakhaLa vahetA dazA dekhAya che. zrImad nIra, eno ramaNIya tIra pradeza, saMjogovazAta kathAnI tArIkha badalAI che. buddhisAgarajI pethApuranA hariyALA DuMgarA ane mAtAnI goda noMdha levA vinaMtI. goLIbAranA medAnamAM pAMca jevI guphAo ane enI vacce besI prabuddha vAcako, AcAryazrI buddhisAgara sUrijInI sAhitya zrAvaka saMtAnone yoganI prakriyA sohaM nA jApa japato jogI zIkhavI rahyA che. pote samAdhi | samRddhi vize, ApaNe chellA traNeka aMkothI mANI rahyA chIe. adbhuta lAge che. mananA mela TaLyA lagAvI beThA che. tyAM otarAdi jUna 16, 17, 18 tArIkhe karmayogI, dhyAnayogI, che. dilanA DAgha gayA che. dehanA dizAnA vAMghAmAMthI phUMphADA adhyAtmayogI masta avadhUta AcAryazrI buddhisAgara abhimAna gayAM che. bALuDo jogI mArato eka sarpa teozrInI sUrIzvarajInA sAhitya sarjana vize DaoN. phumArapALa desAI jANe ramaNe caDyo che. abhuta che najIka AvI pahoMcyo. pAMce enI e ramato! jJAnayukta, ciMtanayukta, pravAhI ane marmagAmI vANImAM kathA jaNA bUma pADI UyA, paNa pethApura gAma che. koI vAra kaheze. sUrIjI na DagyA. temaNe hasatAM zrI bhagavAna mahAvIra janmakalyANaka divasa nimitte pethApuranA rudana cotarAnI bAju hasatAM kahyuM, "e ApaNane cAlyA jAya che. dUra dUra kotaromAM | zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita upadrava karavA Avyo nathI.' UtarI jAya che. ekalA che. DaoN. kumArapALa desAInI jJAnasabhara vANI dvArA sApano bIjo prasaMga zrIyuta jhADImAMthI acAnaka be sUvara nIkaLe mohanalAla lakhe che. mahuDInA che. nAnI nAnI daMtUDI mANasane JJ buddhiA2jI mahAija kathA !! kotarono vAsI mUchALo e sarpa chedavA pUratI che paNa ahIM kone Dara tArIkha : 16 jUna, zukravAra, sAMje 6-30 hato. zrI mohanalAla bhAkhariyA 17 jUna, zanivAra, sAMje 6-30 gabharAI gayA. sUrirAje sUvaro jue che, pelo bedhaDaka 18 jUna, ravivAra, savAre 10-00 zAMtithI kahyuM, "are, e to cAlyo Avato yogI! AvIne sthaLa : saMtonI pAse AnaMda kare che. Dara sUvaronI boDa pAse e dhyAna dhare bhAratIya vidyAbhavana, copATI, muMbaI mA!' che. aDadho kalAka vItI jAya che. A tridivasIya kathAnI saujanyadAtA chellA varSomAM nitya sAdhurAja khaDA thaIne cAlatA thAya jaMgalono sahavAsa ane te paNa che. tA. 17-11-15nI zrI rAja sobhANa satsaMga maMDaLa nirjana jaMgalono ! zaheramAM rojanizImAM teo lakhe che, sAyalA mANasathI mANasa bhaTakAya ema 'nirbhaya dazAnI parIkSA karavA smRtiH zrI sI. yu. zAha jaMgalamAM jAnavare jAnavara dhyAna dharyuM. AtmAnI nirbhayatA pravezapatra mATe jijJAsuone tarata ja saMghanI athaDAya! ekAda vAra vAMdarAnA anubhavI." oNphisano saMparka karavA vinaMtI-23820296. zikAre nIkaLelA dIpaDA paNa vaLI eka ora nirbhayatAnI maLelA. sAdhurAja najIka
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 prabuddha jIvana eprila, 2017 pahoMcatA ja teo zikAra choDI cAlatA thaI gayA. paNa kaMpanI lAkhonI thApaNathI zarU thaI gaI hoya. have baMdha koIka vAra karuNa dRzya jotAM teo vyAkuLa thaI jatA. ekavAra karavI eka mANasanA hAthanI vAta nathI. Akhare zabdo sAcA paDyA. pAdarAnA vakIla zrIyuta mohanalAla hemacaMda sAthe mANasAnA kaMpanI zarU thatAM pahelAM tUTI gaI. kesa cAlyo, dIvAnI te phojadArI kotaromAM pharatA hatA. acAnaka eka vAMdaro kUdatAM Theka cUkayo ane cAlI. sajA thavAno ghATa Avyo. kotaromAM paDyo. sAme cha kUtarAM doDayAM. sAdhurAje bUma mArI jagAbhAI zeTha sAdhumahArAja pAse AvyA. bahu bahu vinaMtIo 'vakIlajI, doDo doDo, pelAM kUtarAM vAMdarAne phADI khAze." karI. Akhare eka mALA ApI. "gaNajo. karyA karma chUTatAM nathI. bIjA doDe, e pahelAM potAno jabaradasta daMDa upADI pote ja chatAM dharma patApe sAruM thaze." doDyA. rasto sAro na hovA chatAM ThekatAM-kUdatAM tyAM AvI pahoMcyA. daMDa to devo paDyo paNa jelanI sajAmAMthI chUTI gayA. paNa kUtarAoe kAma khalAsa karyuM hatuM. pIMkhI nAkhelA vAMdarA pAse ane AvA to aneka kissA kahenArA amane maLyA che. kokane jaI kAnamAM puNya maMtra saMbhaLAvatA saMbhaLAvatA sUrirAje gad gad peTanI pIDA maTI che. kokane saMsAranI pIDA maTI che. koka kahe, kaMThe kahyuM, "he jIva tArI zubha gati thAo !" emaNe nA kahI, huM na gayo, ne mane lAbha thayo." ane svAbhAvika che ke ATalI nirbhaya AtmadazA prApta karyA eka sAdhvIjIne rAtre sarpa karaDyo. mAtra pANI mokalAvyuM ne pachI svArthIluM jagata yogI pAse kaMI kaMI mAgavA paNa Ave ! jagata sarpa UtarI gayo. eka bIjAne karaDyo, kahyuM, 'nahIM utare, kALa to svArthanI pUjA karavA rasiyuM che. deva hoya ke DAkaNa, saMta hoya ke coghaDiye karaDyo che.' zetAna, mANasa hoya ke deva, game te kAM na hoya, potAnI svArtha ghaniSTha paricaya dharAvanAra zrI bhAkhariyA kahe che, "mane TAIphoIDa sAdhanA mATe e sahune pUje! A pavitra AtmAnI khyAti thatI tAva hato. dAktaro ciMtA karatA hatA. Temparecara haThe ja nahIM." cAlI. icchita prApti mATe aneka rogiyA-dogiyA AvavA lAgyA. mahArAjazrI ghera AvyA ne kahyuM, 'kyAM che tAva?' ane joyuM to A yogInA hRdayamAM sadAkALa sahunA kalyANanA maMtro 2TAtA hatA. tAva nIcI DigrIe jato hato. savAre to sAruM thayuM. mAMganArane mAMgyuM maLatuM paNa kharuM! jene phaLe te mahimAno vistAra cAturmAsa prasaMge koIvAra zrAvakone bolAvIne sAdhurAja kahe, Aje sTezane jajo. koI AvanAra che. jamavAnI paNa jogavAI jaMgalamAM gayelA mahAna yogI AnaMdaghanajIne evI vItI hatI, rAkhajo." to bIjAnI zI vAta! aputrIA rAjAe haTha lIdhI ke, "vacana 'paNa koIno kAgaLa to nathI.' siddhivALA cho. evo maMtra Apo, jethI putra thAya." chatAM jajo." yogIrAje chUTavA ghaNuM karyuM, paNa pelo svArthI mAnavI ema kaMI ne e divase mahemAno Ave ja. AvA aneka vizvAsapAtra choDe ? mANaso pAsethI meLavelAM prasaMgo noMdhI zakAya che paNa sujJa vAcaka yogIe maMtra Apyo. mAdaLiyuM banAvI bAMdhavA kahyuM. varSe dahADe kadAca DokuM halAvaze. nA re bhAI ! AvuM te hoya, A kALamAM? to rAjano bhAvi dhaNI janmyo. rAjA to ThAThamAThathI yogIrAja ame kahIzuM. svAmI rAmakRSNa paramahaMse juvAna vivekAnaMdano AnaMdaghanajIne vadhAmaNe cAlyo. jaMgalanI koI guphAmAM beThelA aMgUTho dAbI prabhujyotinA darzana karAvyA hatA ne nAstika samA yogIe kahyuM, "bhoLA rAjA ! ciThThI ughADa! vAMca to kayo maMtra che?' zrI vivekAnaMde karyA hatA. tame zuM e mAnI lezo? rAjA mAdaLiyuM toDI vAMce che, "rAjA kI rAnI ko laDakA ho to ame kahIzuM. muni devendrasAgara ane bhAkhariyA popaTalAlane AnaMdaghana ko kyA? na ho to bhI kyA?" teoe AtmajyotinA darzana karAvelA. sahu vismaya pAmyA. rAjA kahe, "yogIrAja, tamAruM vacana ne - tamArI e vAta ame mAnIe chIe. yoganI adbhuta vAto mArI zraddhA phaLI.' mAnavI mAnI zakato nathI. divase divase mAyakAMgalo banato samAja, sUrirAja jema jema badhAno saMga choDatA cAlyA, ema ema emanA haLavadiyA brAhmaNa so lADu khAtA e vAta Aje nahi to pAMca varSe jarUra saMgI vadhavA lAgyA. amadAvAdanA zeTha jagAbhAI jevA Ave, ga5 mAnaze, ne rAmamUrti chAtI para hAthI Ubho rAkhato e vAta bApajI, malabAra TIMbara nAmanI kaMpanI kADhI che.' hajI e pUruM kahe eka divasa ThaMDA pahoranAM gappAM mAnaze. jamAnAne potAnA gajathI te pahelAM sAdhurAja Ta5 daIne bolI de, "khoTuM karyuM. lIlA jhADa sahu mApe che. vijJAnane nAme game te vAta svIkAravAmAM saMkoca na vADhavAno dhaMdho baMdha kara.' kare.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 23 anubhavato AtmAnA sAmarthyanI vAta AvatAM zaMkA karavA lAge tyajIne AvatA hoya kAM sarasvatI laIne AvatA hoya, bAkI zA che. varajhoLA !" maMtranI zaktithI sahu koI Aje avizvAsu che. kAraNa ke evuM A oTaramalajI muni veze uttamasAgarajI sUrijInA ananya niSkalaMka vajAMga brahmacarya Aje koIe joyuM nathI. AtmAnI evI bhakta hatA. ekavAra sUrijIe kahyuM, "mArI game tevI AjJA pALe nirbhayatA jANe lagabhaga adrazya banI che. ImAna nathI, dharma nathI. tevo koI ziSya che kharo ?' sagavaDIo dharma che. uttamasAgarajI pAse hatA. mAnyA mATe mAthuM ApavAnI 'vItarAgamAM karuNA nathI hotI , temaNe kahyuM, "kUvAmAM paDavAnI tamannA nathI. sevAmAMya svArthanI AjJA karo to kUvAmAM paDuM. AjJA moTAI che. niSkalaMka cAritrya Aje | eka pathika mahAvIrathI bahu prabhAvika hato ane temane mATe Apo." durlabha banyuM che. mRtyubhayanI khUba mAna hatuM. tene mahAvIranI AMkhomAMthI ja nahIM paNa zarIranA | 'nahIM pALI zako, AjJA!" beparavAI Aje dekhAtI nathI. aNue aNumAMthI karUNA nItarI rahelI jaNAya che, A vAta teNe 'jarUra pALIza." kalyANanA premano jharo jANe mahAvIrane kahI. to laMgoTa kADhIne doDavA mAnavInA hRdayamAMthI zoSAI | mahAvIre muskurAIne kahyuM : tuM cAhato hoya to huM jaMgalamAM mAMDo." gayo che. ciMtA, asaMtoSa ane bIjIvAra sAdhanA karuM. meM varSo sudhI sAdhanA karI. jaMgalamAM ekalo, iSa Aje mAnavajIvananA rahyo. bhUkha tarasa, ThaMDI ane garamInI upekSA karI. kRtakRtya thayo. kUvAmAM jhaMpalAvavuM saheluM hatuM. viziSTa aMga banyA che. moTAImAM Aje paNa karUNA rahI che tenuM Azcarya thAya che. A kArya muzkela hatuM. e rIte sUrijI e emanA abhimAnane khapyA che. dehanuM ja pUruM bhAna nathI | pathika coMkI UThyo ane sabhAna banyo, vicAryuM ke eNe kaMI phaTako mAryo ke mAnavIe magarUrI tyAM AtmAnI yAda kone hoya! bhUla to nathI karIne ! teNe kahyuM : bhaMte mArI bhUla thaI hoya to kSamA na karavI. Aje jyAM prema tyAM premano e aphATa jharo, karazo. huM ApanI pAsethI jANavA cAhuM chuM ke karUNA zuM kharAba premAbhAva thatAM vAra lAgatI nathI. brahmacaryano mahAna pratApa, vastu che ? karUNAzIla banavuM abhizApa che? Apane bIjIvAra bhakto kahetA, "sAhebajI, AtmAnuM e divya sAmarthya jyAM sAdhanA karavAno vicAra kema Avyo? mahAvIraH karUNA sArI ke kharAba e prazna ja nathI. karUNA e bheguM maLyuM tyAM je kArya thAya te Aje loko TIkA kare che ke Apa hamaNAM manano eka bhAva che. e AtmAno svabhAva nathI. vItarAgI mana camatkAra lAgaze. hamaNAM jAtrAe jatA nathI." dharAja have che ) AvA badhI jAtanA bhAvothI mukta hoya che. temAM karUNA ja nahIM, sahajatA, "zuM jAtrAe jAuM?" ne sUrijI hoya che. kSaNabharamAM samAdhimAM sthira thaI kabUtara para kavitA lakhatAM kabUtara gayA. thoDIvAre jAgIne kahyuM, bIjI paMktie DAyarI para AvIne | pathika : to pachI Apa pravacana kema karo cho. jagatane duHkhI joI Apa dravita thAo cho. pravacanano hetu to emanuM du:kha yAtrA karI Avyo. eTalo AnaMda beThuM." nivAraNa karavAno che. maLI gayo. bAkI to jaga je kahetuM oTa2malajI nAmanA eka mahAvIraH huM kAMI pravacana nathI karato. kartutva bhAvathI mukta hoya e kahevA de! bhAI, peluM yAda mAravADI bhakta hatA. adbhuta chuM. jagata duHkhI che enuM duHkha nivAraNa koI paNa rIte saMbhava che ne!' AjJApAlaka. ene dIkSA levAnI | nathI. mA ko kahAM DhaMDho re baMde icchA thaI. sUrirAja cAhatA hatA | pathika : loko ema kema kahe che ke ApanuM pravacana karUNAprerita meM to terI pAsa meM." ke vadhu dhamAla vagara dIkSA ApI hoya che. A sAdhurAja te zrImad devI. paNa gAmamAM khabara paDI ne | | mahAvIra : A to eka ziSTAcAra ke stavanA che, tathya nathI. buddhisAgarasUrIzvarajI! * * sahu AvI pahoMcyA. badhAe Ama jyAM karUNA tyAM vItarAgatA nahIM e ja tathya che. 13 bI, caMdranagara sosAyaTI, karavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre emaNe ' | pathika : karUNAnuM A abhinava vizleSaNa sAce ja hRdayasparzI jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, spaSTa zabdomAM jaNAvyuM. che. jaya mahAsaMta. * * * amadAvAda-380 007. saMnyAsano dIkSA utsava to hindI : saMta amitAbha 0 anuvAda: puSpa parIkha phona 079 2660 2675. evAone zobhe ke je kAM to lakSmI mo. 098240 19925
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prabuddha jIvana eprila, 2017 upaniSadamAM daharavidhA | uDaoN. nareza veda aihika jIvanamAMthI AdhyAtmika jIvanamAM pravezavA mATe ApaNane birAjatAM A caitanyatattva sudhI pahoMcavAnI vidyA te daharavidyA. saMsArAbhimukhatA choDI AtmAbhimukhatA keLavavAnuM kahevAmAM Ave dahara eTale sUkSma ane vidyA eTale manuSyanI vAsanAjALane kApI che. matalaba ke ApaNI dRSTine bAhya bhautika jagata taraphathI pAchI nAkhatI zakti. bahipuramAMthI aMtapuramAM praveza karAvavA mATe vALIne AMtarika bhAvavizva tarapha kendrita karIne AtmA sudhI pagadaMDI eTale daharavidyA. sva-rUpa sAthe anusaMdhAna sAdhavAmAM pahoMcADavAnuM sUcavavAmAM Ave che. paraMtu ApaNAM zarIramAM AtmA manuSyane bhoga ane mokSarUpe je be vighno naDe che, te vAsanAjALa kyAM rahelo che, eno nivAsa kyAM che, enuM svarUpa kevuM che, tenA ane manojALa tenAthI kapAI jAya che. sudhI pahoMcavuM kaI rIte, e badhuM ApaNe jANatA nathI. A badhI RSionuM kahevuM che ke A hRdayakamaLamAM eka sUkSma AkAza che, bAbatothI ApaNane mAhitagAra karavA mATe upaniSadanA RSie tenI aMdara eka divya tattva che, te tattva jANavAyogya, upAsanA je vidyA batAvI che, te vidyAnuM nAma che; daharavidyA. vadhAre spaSTa karavAyogya ane sAkSAtkAra karavA yogya che. e mATe mumukSue karIne kahIe to tene dahara puMDarika vidyA kahIne oLakhAve che. A daharavidyA zIkhavI joIe. hRdayapuMDarikanI pagadaMDIe AgaLa vadhatAM vidyAnA bIjAM paNa nAmo che, jema ke, hArdavidyA, hRdayAkAzavidyA, sAdhake sau prathama traNa AkAza samajavAnA rahe. e che bhUtAkAza, varaabrahmavidyA ane zaivavidyA. hRdayadezamAM pragaTa thanArI che mATe cittAkAza ane cidAkAza. emAMthI bhUtAkAza eTale AMtara-bAhya hArdavidyA, hRdayastha AkAzanA sparzathI jAganArI vidyA che mATe baMne rUpe anubhavAto avakAza. te manuSyadehanI bahAra paNa hRdayAkAzavidyA, svarUpasukhane jAgRta karanAra cidAkAzane lagatI anubhavAya che ane dehanI aMdara paNa puratamAM hRdayakamaLa jemAM vidyA che mATe vaMDaravrabrahmavidyA, ApaNA asalI zivasvarUpane vyApAravAna rahe che, e rIte anubhavAya che. je hRdayakamaLanI aMdaranI AtmarUpe oLakhAvanArI vidyA che mATe zaivavidyA kahe che. hRdayagraMthine sateja rAkhe che te hiraNyagarbhanA hRdayadeza sAthe joDAyeluM A vidyAnI vAta mukhyatve chAMdogya upaniSada, bRhadAraNyaka che, te cittAkAza. te sarvagata ane bhautika vikAramAtrathI nirlipta upaniSada ane taittirIya upaniSadamAM AvelI che, paraMtu e sivAya rahetAM bhUtAkAzathI caDiyAtuM che, kAraNa ke zabdamAtrAthI ghaDAyelA anya upaniSadomAM paNa eka yA bIjA rUpe enI vAta thayelI che. bhUtAkAza karatAM judAM tattvothI ghaDAyeluM hoya che. ane je cittAkAzanI RSioe A vAta kevI rIte kahI che e pahelAM joIe. aMdara paNa raheluM che, jemAM citta tathA tenuM adhyakSa caitanya vasI rahyuM manuSya zarIrane upaniSadanA RSioe judAMjudAM nAmo ApIne che te, cidAkAza. A cidAkAza badhA saMsAradharmothI nirlipta che. oLakhAveluM che. zarIrane kyAreka teoe suparNaciti kahIne, kyAreka daharavidyAnI AraMbhazrutimAM "je nAnA hRdayapuMDarikamAM nAnuM vasudhAnakoza kahIne to kyAreka bahipura kahIne oLakhAvyuM che. aMtarAkAza' evuM jaNAvyuM che te che hiraNyagarbha cittAkAza ane tenI ApaNuM aMga-upAMgavALuM annapoSita zarIra te bahipura che. temAM aMdara je kaMI che' evuM jaNAvyuM che te che aMtaryAmInuM cidAkAza. jenI upAsanA karavAyogya che te brahma AtmArUpe nivAsa kare che. daharavidyAnA devatAnuM nAma AkAza che ane te kramaza: cidAkAza, tethI A zarIra kyAreka teo brahmapura kahIne oLakhAve che. A cittAkAza ane bhUtAkAza - ema traNa bhUmikAmAM aMtaryAmI, brahmapuramAM sUkSma kamaLanA AkAranuM eka sthAna che. temAM sUkSma AkAza hiraNyagarbha ane virATa evA bhAvamAM kramazaH upasavAyogya che ane che. tenI aMdara je tattva che tenI jijJAsuoe zodha karavI joIe. te paNa hRdayapuMDarikamAM ciMtana karavAyogya che, ema upaniSadanA A bahipurarUpI mAnavazarIra brahmapura paNa che, kAraNa ke te RSie kahyuM che. AtmAnuM-brahmanuM-raheThANa che. A brahmapuramAM kamaLanA AkAravALA guru jyAre Ama kahe che tyAre ziSya pUche che ke, A zarIramAM je raheThANamAM AtmA urphe brahma rahe che. ApaNA mAnavazarIramAM nAbhithI nAnuM kamaLanA jevuM hRdayarUpa ghara che, emAM sUkSmathIya sUkSma je aMtaraeka vaheMta UMce chAtInA polANamAM ApaNuM je aMtaHpura che, tene AkAza che temAM evuM te zuM che ke jenI zodha karavI joIe ane ene ApaNe hRdaya kahI zakIe. te adhomukha (UMdhA paDelA) puMDarika oLakhavuM joIe? tyAre guru RSi tene samajAve che ke jevaDuM A (kamaLa)nA AkAranuM ane manuSyanI hAthanI AMgaLIo vALavAthI bahAra dekhAtuM AkAza che, tevaDuM AkAza hRdayanI aMdara paNa che. e banelI muThThInA mApanuM che. tene koI kada ke AkAra nathI. te tattvataH evaDuM moTuM che ke, svarga ane pRthvI, agni ane vAyu, sUrya ane caMdra, taddana adazya ane avyakta tattva che. paraMtu te tattva ja brahmatattva vIjaLI ane nakSatro, tathA A jagatamAM mANasanuM je kAMI che te athavA Atmatattva che. e tattvane AdhAre ja mAnavazarIra yaMtra potAnuM ane je nathI te paNa aMtara-AkAzamAM samAI jAya che. A uttara kArya kare che. eTale ke e ja manuSyanuM mULa caitanyatattva che. hRdayakamaLamAM sAMbhaLatAM ja ziSya vaLI pUche che ke jo A badhI vastuo ane icchAo
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 25 A brahmapura (brahmane rahevAnA nagara)mAM samAI rahetI hoya, to sAdhavAnI vAta A vidyA samajAve che. ApaNe ApaNA A aMtara jyAre mAnavanuM zarIra gharaDuM thAya che ke nAza pAme che, tyAre e badhAnuM AtmA sudhI kevI rIte pahoMcI zakAya, te vAta A vidyA samajAve zuM thAya che? enA uttaramAM AcArya kahe che ke, A zarIra gharaDuM che. ApaNe enA sudhI pahoMcavuM hoya to sau prathama ApaNA zarIramAM thavAthI ke nAza pAmavAthI e hRdayamAM raheluM AkAza gharaDuM ke jIrNa enuM sthAna kyAM che e jANavuM paDe. eTale pahelAM enuM sthAna ApaNA thatuM nathI. A zarIrano nAza thavAthI e aMtara-AkAzano nAza zarIranA chAtInA polANamAM AvelA hRdayamAM che enI spaSTatA thato nathI. e brahmapura to sadAkALa rahenAruM che. badhI icchAo kare che. pachI emAM pravezavAno mArga sUkSma che enI spaSTatA kare che. emAM ja samAI rahe che. Ama teo eTalA mATe kahe che hRdayanA e pachI emAM traNa avakAzo AvelA che e spaSTa kare che. emAM eno cidAkAzamAM je rahe che te teno AtmA che. e AtmA pApa vagarano, nivAsa bhUtAkAza ke cittAkAzamAM nahIM paNa cidAkAzamAM che e ghaDapaNa vagarano, amara, zoka vinAno, bhUkha ane tarasa vagarano, vAta spaSTa karI che. vaLI e cidAkAza ghaNuM bRhada hoya che. vizvamAM sAcI icchAo ane vicAravALo hoya che. Avo e AtmA hRdayamAM bahAranuM AkAza jema niHsIma ane vyApaka che, emAM aneka che eTale ja ene 'hRdayam' kahe che. ene barAbara samajavAnI icchA sattvo-tattvo rahelAM che, tema A cidAkAza paNa ghaNuM vizALa ane thavI joIe. bhUmArUpa che. emAM icchA, kriyA, buddhi badhAMno samAveza che, eTale AgaLa cAlatAM RSi kahe che, jema dATelA sonAnA bhaMDAranI ke bahAranA jagatanuM AkAza macrocosm che, tema A AMtara bhUmi upara cAlavA chatAM, enI jene khabara na hoya evo mANasa e AkAza microcosm che, e vAta spaSTa karI che. kAraNa ke je sonAne meLavI zakato nathI, ema ajJAnI mANaso gADha suSupti brahmAMDe che, te piMDe che. (gADha nidrA) vakhate "hRdayAkAza' nAmanA brahmalokamAM dararoja jAya ATaluM spaSTa karyA pachI hRdayakamaLamAM vasatA A svacaitanya sudhI che chatAM AtmAne oLakhI ke samajI zakatA nathI. kAraNa ke temane kevI rIte pahoMcI zakAya tenI teo spaSTatA kare che. bahAranA jagatamAM asatya tyAMthI bahAra kheMcI lAve che ane AtmAne oLakhavA detuM koI jagyAe pahoMcavuM hoya to ApaNe pagapALA ke vAhana dvArA sthaLa nathI. A AtmA e brahma che ane e ja satya che. AgaLa cAlatAM pravAsa karIne pahoMcI zakIe, paNa AMtara vizvamAM cheka hRdayakamaLanA teo kahe che, jema rAjAne anukULa thaIne rahenAra rAjA dvArA potAnI sUkSya pravezadvAra dvArA cidAkAzamAM ane tyAM pravAhamAna evA caitanya sudhI laukika kAmanAo saMtoSI zake che, tema AtmAne anusarIne rahenAra kevI rIte pahoMcI zakAya, te spaSTa kare che. potAnI badhI icchAo ane kAmanAonI saMtuSTi karI zake che. dakSiNa bhAratamAM cidambarama nAmanuM zahera che. eno artha thAya cidAkAza. mAnava zarIramAM AtmA rAjArUpa che. e nitya che, satya che, sarva tyAM be khaMDavALuM zivamaMdira che. AgalA khaMDamAM AkAzonukha UbhuM liMga zaktimAna che. che ane pAchaLa baMdha rahetA bIjA khaMDanuM nAma cidambararahasya che. A badhuM vAMcyA pachI ApaNA manamAM keTalAka prazno UbhA thAya darzanArthIonI vinaMtIthI tyAMno pUjArI e khaMDa kholI jhAMkhA dIvaDAnA che. ApaNI pAse mAtra zarIra nathI, paNa AtmA paNa che, A AtmA prakAzamAM e khaMDanI riktatA (khAlIpaNA)mAM rahelI sabharatA darzAve che. sarva sattAdhIza rAjArUpa nitya, satya, mukta ane prabuddha che, eTale eno artha e che ke emAM mAtra naTarAjanI mUrti che, te nRtyarata mudrAvALI zuM samajavuM? e zarIranA hRdayamAM sUkSma kamaLa AkAranA nivAsamAM che, te sUcave che ke samasta brahmAMDamAM naTarUpa brahmano lIlA-vilAsa che je rahe che, emAM bhautika AkAzathI paNa moTuM cidAkAza che, emAM narI najare nihALI nathI zakAto evo parama caitanyano A lIlA-vilAsa brahmatattva AtmArUpe rahe che, eTale zuM? che. A caitanya brahmarUpe sarvatra vilasI rahyuM che. e avyakta ane adRzya RSinA kahevAno matalaba e che ke ApaNI pAse zarIra che emAM hovAthI ene nihALI zakAtuM nathI. paraMtu mANasa mAtrano A jIvanauddeza caitanya AtmArUpe nivAsa karI rahyuM che. ApaNA zarIranAM aMgaupAMgo, hovo joIe ke enA zarIramAM rahelA Atmacetanyano saMbaMdha A parama indriyo ane mana, buddhi, citta, ahaMkAra jevAM aMtaHkaraNo enI sahAyathI caitanya sAthe joDe. jo samaja ane saMkalparUpe e A kArya kare to enI sAdI ja kArya karI zake che. e caitanya tattva ghaNuM zaktizALI che, tema avyakta cetanA (consciousness) parama caitanya (absolute ane adRzya che. enuM sthAna ApaNA zarIranA chAtInA polANamAM, consciousness) sAthe joDAI jAya ane te parama caitanya jevA guNadharmo taMtrazAstramAM jene anAhata cakranuM sthAna kahyuM che, tyAM raheluM che. prApta karI zake. muThThI jevaDA hRdayamAM eka sUkSma kaNa rUpe raheluM A caitanyatattva ja A mATe A vidyA dvArA RSie Atmacetanya sudhI pahoMcavAnI ApaNane jIvaMta rAkhatuM, sakriya rAkhatuM mULabhUta tattva che. e ApaNuM sIDI paNa darzAvI ApI che. je pratyakSarUpe thaI zakatuM nathI, te dhAraNA AMtarasattva (inner being) che. e sattvane oLakhavuM, samajavuM ane enI dvArA thaI zake che. aMtarAtmA dvArA sthaLa prayAsathI pahoMcI zakAya sAthe anusaMdhAna sAdhI parama caitanya (super conscious)ne pAmI nahIM, tethI tyAM pahoMcavA mATe dhAraNA ane dhyAnanI pagadaMDI levI zakAya. bIjA zabdomAM kahIe to sva-rUpa sAthe anusaMdhAna paDe. jijJAsue A prakriyAmAM kevI rIte AgaLa vadhavuM enuM mArgadarzana
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 prabuddha jIvana eprila, 2017 paNa A vidyAmAM samAyeluM che. vyApta bRhat cetanAnA saMparkamAM joDAI zake che. daharavidyAnA devatAnuM mukhya nAma AkAza che, ane te paNa vyakticetanAnI sthULatAo ogALIne vizvacetanAnI bhUmikAe cidAkAza che tenuM A tattvapradhAna che. tenuM bIjuM nAma soma che, te pahoMcavAnI ane e bhUmikAe rahela parama caitanya sAthe anusaMdhAna nAma temanuM kalApradhAna che. tenuM trIjuM nAma sAMba che, te nAma sAdhavAnI prakriyA samajAvatI A vidyA che. joI zakAze upaniSado bhuvanapradhAna che. A traNa nAma pramANe devatAnA vigraho paNa mAtra jIvana jIvavAnI ja nahi, uparAMta jIvana saphaLa ane sArthaka sUkSmatara, sUkSma ane sthaLa-ema traNa jAtanAM hoya che. te devatAnA karavAnI kaLA paNa zikhavADe che. tethI A ane AnA jevI aMgo, guNo ane karma vaDe upAsanA karavAnI rahe che. A devatAnA upaniSadamAM rajU thayelI, anya vidyAono AjanA vijJAnanA cha aMgomAM cha bhAvono upAsake bhAvavizvAsa karavAno rahe, ane prakAzamAM vicAra thavo eTalo ja jarUrI che, eTalo upayogI paNa te paNa daza avyayono prANarUpe vinyAsa karavAno rahe. sAdhaka jyAre che. e devatAnI cha aMgovALI ane daza avyaya guNothI gUMthAyelI * * * sAMbaziva, somaziva ane ardhanArInaTezvaranI upAsanA karavAnI "kadaMba" baMgalo, 35, prophesarsa sosAyaTI, moTA bajAra, rahe che. A jAtanI upAsanA karanAra sAdhaka AMtaravizvamAM dAkhala vallabhavidyAnagara (pInakoDa-388 120). thaI hRdayakamaLarUpI nivAsanA sUkSma (daha2) dvAra vATe cidAkAza sela-09727333000. Teliphona-02692 233750 jaina-jainetara-cAraNI-bAroTI hastaprato eTale. bhAratIya sanAtana dharma saMskRtino madhusaMcaya koza' DaoN.niraMjana rAjyaguru atyaMta prAcInakALathI mAMDIne Aja sudhImAM ApaNI bhAratIya kAMDa ane jJAnakAMDa. jIvamAtranuM kalyANa ane laukika ke paralaukika saMskRti upara aneka prakAranI judI judI saMskRtionA AkramaNo unnati dvArA paramasukha ke mokSagati prApta karavA mATe, dharmazAstro thatAM rahyAM che, chatAM enuM mULabhUta nIji svarUpa jaLavAyuM che enI dvArA pratipAdita samyak alaMkRta ceSTAo dvArA sarva sAmarthyamaya pAchaLa kAraNabhUta che ApaNA veda-upaniSada-brAhmaNagraMtho, pUrNa saMskRtinuM nirmANa thayuM. hajAro varSa jUnI ApaNI bhAratIya AraNyako, brahmasUtra, zrImad bhagavadgItA ke mahAbhArata-rAmAyaNa saMskRtinuM adhyayana karavA mATe aneka bhAratIya ane paradezI "jevA mahAkAvyo ane dharmAcAryo, yogIo, siddha-sAdhako, saMto- vidvAnoe prayatno karyA che. emAM koI dharmasaMpradAyonAM phoTAo bhakto ane maramI jaina-jainetara kavionI vANI... AjanA Adhunika vize vAta karatA hoya, koI bhAratanA judA judA prAMtomAM phelAyelI yugamAM aneka prakAranI videzI saMskRtionA AkramaNo vacce paNa bhASAo ane bolIo tathA enA sAhityanI vAta karatA hoya, gAmaDAno bhAratIya janasamudAya potAnA mULa lokadharmI saMskArone koI jAti ke jJAtigata itihAsa mujaba saMskRtine mUlavatA hoya, jIvatA rAkhI zakyo che tenI pAchaLa ApaNA rahasyavAdI-maramI- koI rAjanaitika pAsAMne AvarIne saMskRti vize vicAra karatA hoya, saMta-bhakta kavionI paraMparAo ane ApaNuM tamAma dharma-paMtha- koI lokajIvananA rIta-rivAja, veSabhUSA, gIta-saMgIta, nRtya, saMpradAyonuM lokakaMThe sacavAyeluM ke hastapratomAM saMgharAyeluM dhArmika nATya, citra, zilpa-sthApatya, zAbdI ke azAbdI vidyAo ke kalAo sAhitya tathA jaina-jainetara DiMgaLa-piMgaLa-cAraNI-bAroTI sAhitya vize vAta karatA hoya. A badhI bAbato saMskRtinA adhyayana mATe kAraNabhUta che ema jarUra kahI zakAya. Atmazuddhine kendramAM rAkhIne atyaMta Avazyaka hovA chatAM bhAratIya saMskRtino pUrNa paricaya AtmAnubhava, Atma sAkSAtkAra ane Atmadarzanane mAnava jIvanano karAvavA mATe to asamartha ja rahe che. upara jaNAvyA te tamAma parama puruSArtha mAnanArI keTalIye saMtaparaMparAo bhale dharma, saMpradAya, pAsAMone ekatra karIne bhAratIya saMskRtino paricaya karAvavA dhArIe sAdhanA ke siddhAMtomAM vicArabheda darzAvatI hoya ema lAge paNa chatAM kaMIka evuM tattva bAkI rahI jAya che, je saMskRtino pUrNa emanuM saMskRtibIja eka ja che ane te che bhAratIya saMskRtinuM pramANabhUta paricaya ApI zake. ekoham bahusyAma bhAratIya saMskRti samagra vizvamAM bhAratanuM sthAna nAbhikendranuM che. mAnavapiMDanI bhAratIya saMskRti traNa kAMDomAM vibhAjita che. karmakAMDa, upAsanA utpattinuM kendra nAbhisthAna che. ane e kendramAMthI jema piMDano vikAsa
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 27. thAya che, tema bhAratamAMthI cAre dizAo ane cAre khUNAo tarapha (13) rahasyavAda - nAma vacananI sAdhanA(14) ahiMsA dareka eTale ke cogaradama bhAratIya saMskRtino pracAra ane prasAra seMkaDo jIva pratye samAnatA ane premano bhAva-ahiMsAno siddhAMta. (15) varSothI thato rahyo che. eziyAkhaMDamAM IrAna ane aphaghAnistAna brahmacarya ane kSamAtattva. (16) tamAma dharma, paMtha, saMpradAya pratye bhAratanI pazcima dizAmAM Ave, uttara dizAmAM tibeTa cIna Ave, sahiSNutA. pUrvamAM brahmadeza, siMgApura, sIyAma, InDocIna ane InDoneziyA bhAratIya darzano mujaba saMskRtinA pAMca mukhya aMga che: dharma, Ave to dakSiNamAM sAme zrIlaMkA, e tamAma dezo sAthe bhAratIya darzana, itihAsa, varNa ane rItarivAja. koI paNa deza ke jAtino saMskRtino itihAsa saMkaLAyelo che. bhAratIya saMskRtie A tamAma AtmA saMskRti ja che. jenAthI koIpaNa deza ke jAtinA saMskArono dezone potAno dharma, sAdhanA ane vicAradhArAno vAraso Apyo bodha thAya che. aMgrejInA kalyara zabda sAthe sAmya dharAvato A che. bhAratamAMthI bauddha dharma ane aneka kalAo samagra eziyA khaMDamAM zabda ApaNA bhAratIya janasamAjamAM saMskAra tarIke paNa oLakhAya prasAra ane pracAra pAmI che. A badhA dezo sAthe bhAratano jaLa che. bhAratIya saMskRti vedamUlaka saMskRti che. ApaNA RSi-munio ane sthaLa mArga dhArmika ane vyApArika thato rahyo che. saurASTramAM dvArA, zAstrakAro ane smRtikAro dvArA dharma, satya, ahiMsA, haDappA ane mohenjo daDonI prAcIna saMskRtinA avazeSo maLyA aparigraha, asteya, tyAga, tapa, dAna, brahmacarya, karma, jIva, Izvara, che. A avazeSone AdhAre bhAratIya saMskRti ane cotarapha vaselI brahma, mAyA, ane parama tattvanA sAkSAtkAra vize je gADha ciMtana judI judI saMskRtio sAthenuM anusaMdhAna ApaNAM saMzodhako joDI thayuM tenA pariNAma svarUpa bhAratIya saMskRtino udbhava ane vikAsa Ape che. jyAM jyAM bhAratIya loko gayA che tyAM tyAM bhAratIya thato rahyo che. ane ApaNI A ja dharatI parathI bauddha, jaina, zIkha saMskRtine pahoMcADI che. aneka saMskRtio ekabIjAnI taddana najIka jevA dharmono udbhava thayo, ane IslAma, sUphI, khristI ke jagatanA hovA chatAM ati prAcIna yugathI Aja sudhI bhAratIya saMskRtie lagabhaga tamAma dharmonA anuyAyIone ApaNI dharatIe potAnA mULa svarUpane jALavI rAkhyuM che. AvakAryA. kALanuM avirata cakra sadeva pharatuM rahe che. jemAM aneka jJAna, bhakti, yoga ane karma (sevA) e cAra tattvo bhAratIya mAnava saMskRtiono udbhava, vikAsa ane vinAza thato rahe che. saMskRtinA mULabhUta pAyA che jeno saMbaMdha dharma ke adhyAtma sAthe che. prAcInakALathI mAMDIne Aja sudhImAM jagatamAM aneka saMskRtio bhAratIya saMskRtinI vizeSatAo ke lAkSaNikatAo joIe to- avirbhAva pAmI che. jemAM misaranI saMskRti, sumeriyana saMskRti, (1) manuSyane mAnavikAsanA uccattama zikhare pahoMcADIne jIvana- bebIlona saMskRti, esiriyana saMskRti, cInanI saMskRti, irAnanI muktinI avasthAmAM pratiSThita karAvavo. (2) guru mAhAbhya, saMskRti, grIsanI saMskRti, romana saMskRti ane bhAratIya Arya gurupUjA, gurubhakti. (3) samagra brahmAMDanuM sarjana, pAlana-poSaNa saMskRtine noMdhapAtra ke ati mahattvanI saMskRtio tarIke oLakhAvI ane saMhAra karanArA paramatattva sAthe anusaMdhAna. (4) koIpaNa zakAya. varNa ke jAtinA bhedabhAva vinA paramatatvanI prAptino adhikAra bhAratIya ciMtanadhArAnA pravAha mujaba-hajAro varSathI bhAratamAM tamAma jIvane evI bhAvanA. (5) mAnavIne potapotAnA adhikAra thayelI veda dharmanI sanAtana dharmanI sthApanA, ane e vaidika ciMtana ke zakti mujaba maMtrayoga, taMtrayoga, haThayoga, sahajayoga, karmayoga, dhArAmAMthI samaye samaye je navA aMkuro phUTyA te bauddha, jaina, zaiva, layayoga, prANayoga, Atmayoga, zabda suratiyoga, nAdAnusaMdhAna zAkata, vaiSaNava vagere saMpradAyomAM vikasita thatA rahyA. AcArya ke rAjayoga mujaba bhakti-adhyAtmanA kSetramAM paramatattvanI prApti kSitimohana sena temanA 'bAMglAnI sAdhanA' pustakamAM jaNAve che sudhI pahoMcADavA madadagAra thavuM e bhAratIya saMtasaMskRtino mukhya tema bhAratavarSanA tamAma adhyAtmamArgI saMto-bhaktoe upAsanA hetu che. ane eTalA mATe to dharma ke adhyAtmasAdhanAnA aneka karI che. sanI-satyanI. satya e jemanI jIvana sAdhanA. kabIra mArgono vikAsa thayo che. (6) paraMparita vedadharma praNita mAnyatAo sAheba gAtA hoya. "sAMca barAbara tapa nahIM, jUTha barAbara pApa, sAthe anusaMdhAna ane vizvAsa, pAMcatattva, traNaguNa, pacIsa prakRti- jAke hirade sAMca hai, tA ke hirade Apa." to bhakta sAdhaka dAdu kahe paMcIkaraNa, ziva svarodaya, aSTAMga yoga, Sacakrabhedana, prANAyAma. che- 'sudhA mAraga sAcakA, sAcA hoI to jAI, jhUThA koI nA (7) janma-punarjanmanI mAnyatA. (8) saguNa-nirguNa upAsanA. cale, dAdu diyA dikhAI. tamAma dharma, paMtha, saMpradAya ane enI (9) niyaMtA (Izvara) ane niyati. (10) karmane jIvananuM Avazyaka vividha sAdhanA dhArAomAMthI saMta kabIra sAhebe samanvayanI lakSaNa manAyuM che. je karma svArtha sahita hoya ane jemAM jJAnano sAdhanAnuM sarjana karyuM. zaiva, zAkta, vaiSNavI premasAdhanA, IslAma bhAva na hoya to karma mAnavInuM kalyANa karatuM nathI. (11) tyAga ke sUphI, jJAnamArgI, yogamArgI, bhaktimArgI, jaina, bauddha, taMtra ane AtmaniyaMtraNa, (12) piMDamAM brahmAMDanuM darzana-soham sAdhanA. ema tamAma prakAranI bhakti/sAdhanA ke saMta sAdhanAnI saravANIo
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 ApaNane kabIra sAheba pachInA vidha vidha bhAratIya bhASAonA saMta paraMparAo uparAMta brAhmaNa, kSatriya, cAraNa, bAroTa jevA saMta/bhaktakavionI vANIomAM jovA maLe che; kAraNa ke ApaNI jAti-jJAtivizeSonI vividha zAkhA paraMparAo, enI dharma anuSThAna saMskRti samanvayanI saMskRti che. saMbaMdhI mAnyatAo, vidha vidha devI-devatAo, ekathI zarU karIne bhaviSyanI peDhIo sudhI ApaNo zuddha ane sAtvika jJAnavAraso judI judI saMkhyAo-aMko sAthe joDAyelI saMjJAono paricaya... jaLavAI rahe e mATe prAcIna bhAratamAM nAlaMdA, takSazIlA, valabhI ema anekavidha dRSTikoNathI, anekavidha pAsAMono paricaya ane vikramazIlA jevI vidyApIThonA sarasvatI bhaMDAro jagaprasiddha ApaNane hastapratomAMthI prApta thAya che. ApaNe tyAMnA ane cheka hatA. zikSaNa zabda zIkhuM zIkhavuM parathI utarI Avyo che. prAcIna videzI graMthAlayomAMnA hastapratabhaMDAromAM sacavAyelI tamAma samayamAM to vedonA uccAra mATe zaktizALI banAve te ja sAcuM hastapratomAM jaLavAyelI sAmagrInI saMpUrNa pramANabhUta-sarvAga zikSaNa-te ja sAcI zikSA ema manAtuM. ane eTale zikhAdhArI e sUcio paNa prApya nathI. aneka hastaprata bhaMDAronI prakAzita ja banI zake je zikSita hoya. vedane samajavA mATe chaMda, kAvya, sUcio mArI pAse che, jemAM "gUTako', 'padasaMgraha', 'vividha nirukta, vyAkaraNa ane zikSA e cha zAstrono abhyAsa anivArya kavionA pado-kIrtano' jenAM zIrSakothI hastapratanoMdhaNI thaI che. gaNAta. ApaNe tyAM zikSAgraMthonI kevaDI sudIrdha paraMparA cAlI emAMye je hastapratomAM kazo ja samayanirdeza prApta nathI thato evI AvI che? prAcIna RSikulo-gurukulo-maTho-AzramomAM taddana to seMkaDo hastapratomAM chUTaka-gauNa kavio-saMto-bhakto ane jainani:zulka maukhika zikSaNa ke keLavaNI ApAtAM. jemAM chAtra-vidyArthIno cAraNa-bAroTa jJAtinA kavio dvArA hajAronI saMkhyAmAM racAyelI bahumukhI vikAsa thato. veda, upaniSada, purANo, nItizAstra, padyaracanAo noMdhaNI ane sUci mATe koIka abhyAsanI rAha joI khagoLa, tarka, rAjavyavasthA, brahmavidyA, jyotiSa, vyAkaraNa, chaMda, rahI che, jenI noMdha AjasudhI ApaNI saMzodhana saMsthAo ke kAvya, Ayurveda, kRSi, gopAlana, vANijya, astrazastra, vizvavikhyAta saMzodhako dvArA paNa nathI levAI e gujarAtI bhASAlokavidyAo... ema dharma, artha, kAma ane mokSa e cAre puruSArtho sAhitya sAthe saMkaLAyelA sau vidvAno ane saMzodhako mATe zaramajanaka vizenI sarvAga saMpUrNa jANakArI ApIne, eka susaMskRta samAjanA hakIkata che. ghaDataramAM te chAtranuM yogadAna kevuM ane keTaluM haze tenI agamacetI ApaNA prAcIna kaMThastha paraMparAnA gujarAtI sAhityamAM dAkhavIne je te chAtra jIvataranA aMtima zvAsa lagI sAco vidyArthI subhASito, lokokti, ukhANA, prahelikA, samasyA ane gUDhArtha banI rahe evI keLavaNI apAtI. ane e mATe graMtho-pustako lakhAtAM. uktionI eka suvizALa paraMparA najare caDe che. lokajIvanamAM eTale to pustakane ApaNA RSi munio kalpavRkSa tarIke vAtavAtamAM vAtaDAhyA catura mANaso navarAzanA samaye Avo oLakhAvatA hatA. kalpavRkSa eTale evuM vRkSa jenI chAyAmAM UbhA vADmaya bhaMDAra pIrasatA rahe. rahIne je kaMI kalpanA karIe te sAkAra thaI jAya. pustaka eTale lokakaMThe AvuM sAhitya saikAo sudhI sacavAtuM-jaLavAtuM-taratuM ekAntano mitra, mastakano khorAka, manano jamaNavAra, cittano rahe ane emAMthI jarUrata pace praziSTa sAhityanA jaina-jainetara sarjaka pravAsa, zabdono zvAsa, mArgadarzaka, ajJAna, aMdhArAmAM ajavALuM kavi-AkhyAnakAro ane DiMgaLI sAhitya sarjanArA cAraNa-bAroTa pAtharanAro dIpaka, dIvAdAMDI, jIvananI samasyAnuM samAdhAna, nIti kavio potAnI racanAomAM AvI uktione vaNI le. madhyakAlIna ane mUlyonuM mahAgAna, devasthAnaka ke jaMgama tIrtha, eka peDhInI gujarAtI sAhityanA kSetramAM kopIrAITa ke potAnA AgavA maulika vidyAne bIjI peDhI sudhI laI janAra setubaMdha. sarjana evA saMkucita khayAlo ja nahotA. jyAMthI kaMIpaNa sAruM lAge ane eTale ja bhAratIya saMskRtinA kalpavRkSa samI bhAratanA ane teno potAnA sAhityamAM samAveza karIne potAnI racanAo vizvanA hastaprata bhaMDAromAM sacavAyelI hastapratomAM saMkalita thayelI lokonA AtmakalyANa ane lokamanoraMjana mATe prayojavAnI sAmagrI bhaviSyanI peDhIo mATe amUlya evo vAraso sAcavIne paripATI ApaNane vyApaka rIte phelAyelI jovA maLe. saMskRta, beThI che. jemAM cAraveda, vedanA aMgo-vedAMga, brAhmaNagraMtho, sAhitya, prAkRta ke apabhraMza sAhitya, anya bhAratIya bhASAonA AraNyako, upaniSado, purANo, Sadarzano, mahAkAvyo ane sAhitya ke kaMThastha paraMparAnA lokasAhityamAMthI AvI uktio lokaparaMparAnA dhArmika aMgo vize TheraTherathI-dharmagraMtho, saMdarbhagraMtho, laIne enuM potAnI bhASAmAM rUpAMtara karIne-gujarAtIkaraNa karIne abhyAsagraMthomAMthI sAmagrInuM ekatrIkaraNa karavAmAM AvyuM che, boddha potAnA gadya-padya sarjanane vadhu saghana banAvavAno yatna ApaNA tathA jainasAhityano vipula jJAnarAzi A hastapratomAM ja sacavAyo dareka madhyakAlIna sarjake karyo che. gujarAtanA hastapratabhaMDAromAM che. zaiva, vaiSNava, zAkta, mahApaMtha, nAtha, dazanAma, praNAmI, jaina, "subhASitaratnabhAMDAgAra' jevI saMkalana pAmelI aneka hastaprato bauddha, svAminArAyaNa jevA tamAma dharma-paMtha-saMpradAyo ane lokadharmI paNa maLI Ave che jemAM upara jaNAvyuM tevI sAmagrI gujarAtI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 29 bhASAmAM rUpAMtara karIne saMkalita karavAmAM AvI hoya. alabatta viSayo uparanuM sAhitya A hastapratomAM saMgharAyuM che. eTale jUnI gujarAtI eTale madhyakALamAM saMpUrNa bhAratamAM vyApta evI 'bhAratIya sanAtana dharma saMskRtinA madhusaMcaya kosa' tarIke enuM sthAna sadhukaDI bhASA. jemAM kacchI, siMdhI, marAThI, mAravADI ke rAjasthAnI ane mAna kAyama jaLavAvAnuM che. DiMgaLanuM saMmizraNa thayeluM jovA maLe che, je khAsa karIne uttara, pUrva lokavAmayane jIvatuM rAkhavAmAM sauthI vizeSa, mahattvano ane pazcima bhAratamAM vyApaka rIte phelAyelI jovA maLe che. e phALo ApanArI samRddha paraMparAnA vAhaka: cAraNo samayanA sarjakonI e rASTrIya bhASA hatI. jethI samagra bhArata varSanA nA lokasaMskRti ane lokajIvana sAthe saMbaMdha dharAvatI lokavidyAo saMta-bhakta-kavi sarjako potapotAnI sthAnIya-prAMtIya bhASA- vize vAta karavAnI hoya. lokavAmayanA eka aMga tarIke bolI sAthe anusaMdhAna jALavIne A sadhukakaDI bhASAmAM sarjana lokasAhityanA ubhava, pracAra ane prasAranI vAta karavI hoya ke karatA hatA. ane e rIte vividha bhAratIya prAMtonA saMta-bhakta bhAratIya sanAtana dharmasaMskRtine likhita rUpamAM jALavanArI sAhityanI pAribhASika zabdAvalI, sAdhanAtmaka paribhASA, paraMparAonI vAta kahevI hoya tyAre amuka jAtivizeSane yAda karyA saMgItanA DhALa, rAga, tAla, DhaMgamAM ekAtmatA jovA maLe che. vinA cAle ja nahIM, ane e jAtivizeSamAM cAraNajAti ati bhAratabharanA hastaprata bhaMDAromAM khAsa karIne cAraNa-bAroTa agatyanuM AgavuM sthAna ane mAna dharAvatI jAti che. lokasAhityanA jJAtinA sarjako-saMpAdako-lahiyAo dvArA lakhAyelI jaina jainetara gadya, padya ke apadyAgadyamAM racAyelA vAmaya prakAromAM kathA, vArtA, hastapratomAM ApaNane vividha viSayanI sAmagrI jovA maLe, jemAM daMtakathA, TUcakA, oThAM, gIto, dUhA, chakaDiyA, bhajano, AkhyAna vividha rAjavaMzonA itihAsa, vaMzAvaLI, vAta, vigata, tavArIkha, ane evA agaNita prakAro hoya ke vrajabhASA ke DiMgaLI zailImAM rAso, pavADA (saMgrAma kathAo), vinoda, vilAsa, sAgara, racAyelA cAraNI sAhityanA chaMda gIta kavita-dUhA-soraThA jevA ziNagAra, kavita, kuMDaLiyA, chaMda, jhamALa, jhulaNA, vIsI, bAvIzI, vIra, zRMgAra, karuNa ke bhaktirasanA muktakathI mAMDIne prabaMdhAvADA paccIzI, bahuterI, salokA jevA prakAromAM aitihAsika sAmagrI ke AkhyAna jevA dIrghakAvyo hoya enuM sarjana ane rajUAta karanArI sacavAyelI che to purANa, mahAbhArata ane rAmAyaNAdinAM, khAsa lokajAti tarIke cAraNa kavio tathA kalAkArone kyAreya na AkhyAno, devIstavano, aMbA, AI varuDI, karaNIjI, cAlakanecI, bhUlI zakAya. sAhitya ane saMskRtine jALavanArI paraMparAomAM cAMpabAI, cosaTha jogaNI jagadaMbA, javalabAI, jvALAmukhI, cAraNa eka evI jAti che jeNe eka taraphathI zuddha zAstrIya abhijAta jAnabAI, jetabAI, toraNavALI (mahesANA), devalabAI, sAhitya (klAsikala liTarecara) sAthe saMbaMdha jALavyo che to bIjI padmAvatI, pIThaDa, bahucarAjI, mahAlakSmI, melaDI, rAjabAI, taraphathI lokajIvana sAtheno pratyakSa saMparka ane saMbaMdhane kAraNe sarasvatI, hiMgaLAja vagere zaktinAM svarUpo vizenI gadya-padya lokasAhityane tathA lokapriya-lokabhogya sAhityane paNa jIvatuM racanAo. rAma, kA, khetarapALa, gaNeza, prabhu, pArasanAtha, pIra, rAkhyuM che. vedo, upaniSado, purANo, anya dharmagraMtho, vividha dharma rAdhAkRSNa, rAma, sUrya, zani, zaMkhesara pArzvanAtha, ziva, hanumAna riAva, hanumAna paMtha saMpradAyo ane tenI zAkhAo, jJAti-jAti viSayaka itihAso, , vagere devatAonA svarUpo vizenI racanAo uparAMta azvazAstra, daMtakathAo, adhyAtma sAdhanA paraMparAo, SoDaza saMskAro, Agama, Arogya (gAmaThI auSadho), Arthika, karmakAMDa, kAmazAstra, itihAsa, vividha kalAo, sAhitya, saMgIta ane vividha kalAo. kAvyazAstra, gAmo ane zahero vasavA viSe, guru bhakti, gUDha bhASA, tathA jIvananA anekavidha viSayo paranAM seMkaDo graMtho vAMcIne emAMthI gUDhArtha, caritra, chaMdazAstra, jyotiSa, jAdu, tIDa, trAgAMnA madhacaMga ta, jAuM tADa gAthAnA madhusaMcaya vRttithI je kaMI saMgraha karavA yogya lAgyuM evI sAmagrInuM kathAgIto, trAgAMnA karArakhato, tithi, dharmadaMbha, dANalIlA, durguNa, saMkalana teo potAnI hastapratomAM karatA rahyA, jenA pariNAma duSkALa, nadIstavana, nAyikAbheda, nidA-upAlabha, pazuonuM yuddha, svarU5 bhAratIya sanAtana saMskRtinA mULabhUta prANavAna tevo ane pakSIonuM yuddha, prathaya, prArabdha, bhIkhaniMdA, bheMsa, bhaugolika, ti, ka, vidhavidha dharmonI tamAma dizAo vize cAraNo dvArA lakhAyelI bAramAsA, maraziyA, mastakedAna, megA-tamA, mAnavanA hastapratomAMthI vipula sAmagrInuM ekatrIkaraNa thatuM rahyuM che. vecANakhato, maitrI, rAjanIti, & tuvarNana, lokakathAo, * gara lokavyavahAra (nIti), varSAvijJAna, vratakathA, vRkSo, vyasana, AnaMda Azrama, saMta sAhitya saMzodhana kendra, gausevA-gosaMvardhana gauzALA, vyAkaraNa, vivAha, vairAgya, jJAna, bhakti, satI, saMgIta, saMta mu. po. ghoghAvadara, tA. goMDala, ji. rAjakoTa-360311, stavana, sthApatya, sAMpradAyika, subhASita, sauMdarya (nArInuM), Mob. : 09824371904 zabdakoza, zastro, zikAra, zukana, zRMgArarasa, havAmAna noMdha, : zI, rikAra, rAja, rAjala, thala * Email : satnirvanfoundation@gmail.com hAthInuM varNana ane dAna, hAsyarasa... ema jIvananAM anekavidha
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 prabuddha jIvana eprila, 2017 ahiMsA: gaikAlanI ane AjanI 1 bhadrAyu vacharAjAnI ApaNAM pAMca mahAvrato gaNAvAyAM che : badhA ja kSatriya hatA. AkhI jamAta hiMsakonI, kadAca tethI ja 1. ahiMsA, 2.aparigraha, 3. acaurya, 4. akAma, 5. apramAda. teone samajAyuM ke hiMsA ApaNI pIDA che, ApaNuM du:kha che; hiMsA hakIkatamAM joIe to A pAMca mahAvrato levAnI ApaNe jarUra ApaNo AnaMda nathI, e ApaNo aMtarAtmA nathI. A jene samajAyuM ja nathI. kAraNa ke A pAMca to ApaNo svabhAva che, ene pAmI na te tIrthakara thayA!! zuM huM ane tame tIrthaMkara thaI zakIe kharA? avazya zakAya, e to che ja. zakya che, paNa zuM ApaNe hiMsAne oLakhIe chIe kharA? ApaNI hA, hiMsA-parigraha-corI-kAma-pramAda ApaNo svabhAva nathI. hiMsAe ahiMsAnAM vastro nathI paherI lIdhAM ne? ApaNe ahiMsaka te to meLavelA che, te arjita che. It is acheived. tethI je pAMcane horAM to nathI paherI lIdhAM ne? ApaNe jANI joIne ApaNA meLavavAnA che te hiMsA-parigraha-corI-kAma-pramAda ApaNI zodha ziSTAcArane mULa mUlyabodha para hAvI nathI karI lIdho ne? ApaNe che, ApaNuM ja nirmANa che... A pAMca na thaI jAya te mATe prayatna vAtomAM ahiMsaka ane chAnA vyavahAramAM hiMsaka to nathI thaI gayA karavAnA che, e prayatnamAM saphaLa thayA eTale "ahiMsA' to che ja... ne? ApaNuM sAcuM pota zodhavuM paDe tema che? ApaNe "huM' sivAyanA aparigraha che ja... acaurya che ja... akAma che ja... apramAda che ja... It pratyeka jIvane "bIjo gaNI vaitanAM mArgane vhAlo nathI karI lIdho exists. It is not to be achieved. pAMca mahAvrato khAsa levAnI ne?... AvA aneka praznArtho gherI vaLe ane ApaNe temAMthI svacchajarUra nathI. kAraNa It is inherant... It is natural instinct! spaSTa-svastha thaIne bahAra AvIe to ApaNe paNa tIrthakaranA ApaNe svabhAvathI hiMsaka nathI. mANasa svabhAvathI hiMsaka hoI mArganA yAtriko chIe. ja nA zake. hiMsAthI du:kha janme che te jANyA pachI koI du:khane cAhe jyAM paoNla sAtre kahe che: The other is Hell. The otherkharuM? huM ke tame 24x7 hiMsaka nathI. huM covIseya kalAka hiMsaka rahI ness is Hel. je bIjo che te narka che kAraNa ke bIjAne bIjo zake kharo? nA, haragijha nahIM, e zakya ja nathI. teno artha evo ke samajavAmAM ja narkAgAra che, bIjAne potAno samajavAmAM prema che! ahiMsA ApaNAM lohImAM che. hakIkatamAM to hiMsA sAMyogika che, "pote ane potAnAM' A be zabdomAM "huM ane anya' evo artha eka akasmAta che. samAyela che. anya eTale NOT ME ! pati-patnI-bALako-mAbApa je dharmanI dhajA pakaDIne ApaNe jIvI rahyA chIe te dharmanI potAnAM eTale te pote to nahIM ja, THE OTHER.. basa, ahIMthI bhASAmAM to be zabdo ja vidhAyaka che, hakArAtmaka che ane te che: hiMsAnI zarUAta thaI gaI. samAje A vyavasthA goThavI che, e satya ane brahmacarya, bAkInA badhA zabdo nakArAtmaka che! bAkInA vyavasthA hiMsAnI eka sUkSmatama jALa che. jemAM Atmana khatama thaI badhA eTale: hiMsA, parigraha, caurya, kAma, pramAda... basa, A pAMca jAya che, vyakti marI jAya che paNa samAja ke laeNbala jIvI jAya che. nakArAtmaka chUTI jAya eTale be hakArAtmaka (satya ane brahmacarya) AvuM lebala lAgelI vyakti tarIke huM ane tame hiMsaka ja chIe, joDAya jAya. Ama kema banI zake evo prazna thAya to A rahyo javAbaH kAraNa A lebalamAM eka Adeza che, eka apekSA che, eka AzA che. satyano artha che aMdarathI jANavuM. brahmacaryano artha che bahArathI jIvavuM. hiMsA be zarIro vacce thAya che. anya dvArA utpanna thatI cetanA te pAMceya nakArane aMdarathI jANIzuM to tene bahArathI jIvavAnuM kaparuM hiMsA ane svayaM vaDe utpanna thatI cetanA te ahiMsA. tethI to ApaNe banaze. tAravyuM ke bIjAne bIjo samajavAmAM hiMsA che, naraka che. bIjAnI ahiMsA zabdamAM hiMsA zabda che ja, paNa jarA judI rIte. ahiMsA hAjarI tamane khalela pahoMcADI hiMsA prere che, to tamArI hAjarI eTale hiMsAnuM na hovuM, hiMsAnI anupasthiti, hiMsAno abhAva. bIjA mATe khalela ke hiMsA che; tethI A "bIjo" ke "anya' ke jarA UMDANathI vicArIe to: ahiMsAno vicAra Avyo kyAMthI? 'potAnA' jevA zabdone dezavaTo ApIe. javAba vicitra maLe che. ahiMsAno vicAra tene ja Ave che ke je mahAvIra svAmIne nimitta banAvIne Aje ApaNe ahiMsAnI covIsa kalAka hiMsAmAM rata rahe che. jenA hAthamAM talavAra ke baMdUka duhAI daI rahyA chIe. "mahAvIra mAMsAhArI na hatA, tethI ame che tevA kSatriyo ke hiMsako pAsethI ja "ahiMsAno vicAra pragaTa mAMsAhArI nathI', "mahAvIra kazuMka-tazuMka khAtA na hatA, tethI thayo! itihAsa sAkSI pUre che A vAtanI. jainonAM covIsa ame paNa kazuMka-tazuMka khAtA nathI." "mahAvIra rAtre pANI pItA tIrthakaromAM ekapaNa brAhmaNa nathI, ekapaNa vaizya nathI, buddha sahita na hatA, tethI ame paNa rAtre pANI nathI pItA." yAda rAkhavA jevuM palaba,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 31 che ke Ama karavAthI dhArmika nathI thaI javAtuM. samajavA jevuM che ke: rahIne pAchuM DhAMkyA karavuM che, mahAvIrane DhAMkavA jevuM lAgyuM ja nathI. mahAvIra svAmI Ama karatA-tema karatA-Ama na karatA-tema na gaIkAlanI hiMsA ane AjanI ahiMsAno bheda muddAsara jANavo. karatA tethI teo dhArmika na hatA, paraMtu mahAvIra dharmaparAyaNa hatA che? cAlo yAdI banAvIe: tethI Ama karatA-tema karatA-Ama na karatA ke tema na karatA. gaIkAle sArA-kharAbanuM mUlyAMkana hatuM, Aje sAcA-khoTAnuM. mahAvIra svAmInI gaIkAlanI ahiMsA sahajatAmAMthI pragaTI jyAre gaIkAle sajAgatAnI ciMtA hatI, Aje ekAgratAnI. ApaNI AjanI ahiMsA daMbha athavA nakala athavA 'kaTa-kaoNpI- gaIkAle zubhanI khevanA hatI, to Aje zreSThanI. pesTamAMthI banI che. mahAvIra svAmIe kahyuM paNa koIne dekhADavA gaIkAle hitakArI zuM che te jANavA mathatA, to Aje jANakArI zuM mATe nahotuM karyuM, ApaNe je karIe chIe te koI noMdha le te mATe che tenI mathAmaNa. karIe chIe. *gaIkAle doSa na thaI jAya tenI kALajI hatI, to Aje duHkha na ApaNI hiMsAnI be haTha che: (1) mArI vAta nahIM mAno to thaI jAya tenI. tamane mArI nAkhIza. (2) mArI vAta nahIM mAno to huM marI jaIza.. gaIkAle svataMtratA pasaMdagI hatI, to Aje sagavaDatA. A banne galata che. bannemAM ekasarakhI hiMsA che. parapIDanamAM to gaIkAle 'samajIe'nI apekSA hatI, Aje 'jANIe"nI. hiMsA che ja, paNa svapIDanamAM paNa hiMsA che. eka praznano javAba AjanA samayamAM hiMsAnAM dhULa nahIM paNa sUkSma svarUpane Apo : eka mANasa bIjAne bhUkhyo mAre to te adhArmika gaNAya pakaDavAnI jarUra che. kyAM-kyAM che hiMsA? to pachI eka mANasa potAne bhUkhyo mAre te dhArmika kema gaNAya? 1. jarUrata na hoya to paNa bolavuM. A te vaLI kyAMno nyAya? upavAsa mahAvIra svAmI kare te, ApaNe 2. jarUrata paDe tyAre na bolavuM. karIe te to anazana. upavAsano artha eTalA AnaMdamAM rahevuM ke 3. "hA" mAM "hA" bhaNyA karavI. bhUkhanuM bhAna ja na rahe. anazanano artha bhUkhe maravuM athavA anya 4. satata 'nA'nA pakSe ja rahevuM. kaMIka jhApaTavuM. upavAsa karavAno uddezya spaSTa : To be nearer to 5. UMcA TaoNnamAM bolavuM, saMgIta vagADavuM, horna vagADyA karavuM. oneself... ApaNA mATe bhojanano paNa AnaMda che to mahAvIrasvAmI 6. gaMbhIra dekhAvA hasavAnuM hoya tyAre na hasavuM. mATe AnaMda paNa bhojana che! 7. lAphIMga klabamAM jaIne parANe hasavuM. Aje ApaNe saue kahyuM: (1) huM zarIra chuM. 8. nA pADavI hoya tyAM hA pADI devI. mahAvIra svAmIe kahyuM: (1) huM zarIra nathI. 9. hA pADyA pachI gallAtallA karavA. Aje ApaNe prazna karyo: (2) huM zarIra nathI to zuM chuM? 10. samayapAlana na karavuM. mahAvIra svAmIe javAba vALyo: (2) huM zarIra nathI to zuM che 11. pati-patnI-saMtAno mATe samaya na phALavavo. tenI paNa ciMtA nahIM. 12. je bane che teno sahaja svIkAra na karavo. Aje ApaNe dalIla karI: (3) e na jANuM to huM dhArmika kema 13. ghUMkavuM, pheMkavuM, pachADavuM. gaNAuM ? 14. bALakane reDhuM ke rotuM choDI navakAra maMtranI mALA japavI. mahAvIra svAmIe sAme prazna karyo: (3) dhArmika gaNAvavA mATe Aje ahiMsA kyAM-kyAM che? jANavAnI zI jarUra! 1. sadAya prasanna rahevuM. Aje ApaNe pakaDyo dhArmika lAgavAno ziSTAcAra, to 2. sadAya nirdabha rahevuM. mahAvIra svAmIe dhArmika lAgavuM nahIM paNa hovuM jarUrI tevo 3. harapaLa hasatA rahevuM. mUlyabodha Apyo. ApaNe svayaMne ke anyane pIDavA tatpara chIe, 4. haMmezAM svIkArabhAvathI jIvavuM. mahAvIra svAmI para ke svayaMnI pIDAthI jojano dUra rahyA! ApaNe 5. bhUlatA zIkhavuM. kaMI na karIe to ya ahiMsaka na lAgIe ane mahAvIra badhuM ja kare 6. vaLagaNa rahita rahevuM. chatAM hiMsaka na lAge! ApaNe parama AnaMdanI paLamAM duHkhI rahevA 7. jIvavA mATe kamAvavuM. TevAyelA jyAre ApaNA mahAvIra asIma duHkhamAM paNa parama AnaMdI 8. sadAya cosmosnA layano Adara karavo. rahyA... ApaNe moMghAdATa vastro paheravA chatAM ApaNI vaicArika ATaluM thaI zake to to mahAvIra paNa rAjI ! nagnatA chUpAvI nathI zakatA, jyAre ApaNA mahAvIra svAmI nirvastra * * * hovA chatAM temanI nagnatA zodhI zakAtI nathI. ApaNe alpavastra bhadrayu2@gmail.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 prabuddha jIvana eprila, 2017 jIva Avyo tima jAze ekalo 1 kIrtidA zreNika zAha nAgadatta zeThanI sajhAya zeThe pUchayuM vaLI munivara bhaNI, ze roge muja kALa re, nagarI ujjayanI re nAgadatta zeTha vase, yazomati nAme nArI re, muni kahe zULa thaze kapALamAM, Akaro roga prakAra re. 18 putra che nAno tehane vAlaho, nANe vividha prakAro re, jIva Avyo tima jAze ekalo, para bhava nahi sathavAro re, mamakara mamatA re samatA Adaro, 1 putra mAtA parigraha asAra che, kalatrAdika parivAro re. 19 teha zeThane mahela caNAvatAM, bAra varasa vahI jAya re, vanamAM eka vaDa vRkSa moTo hato, bahoLI zAkhA jehanI re, citarA pachI teNe teDAvIyA, bhalAmaNa dIye citta lAya re. 2 paMkhI Azaro tyAM letAM ghaNAM, zItaLa chAyA tehanI re. 20 vAdaLIyA raMganA pUrajo vaLI, koI dina te navi jAya re, dava lAgyo mAMDyA UDavA, rahe ekIlo taru sAra re, tihAM kane caunANI muni nIkaLyA, hasavuM kare teNe ThAma re. 3 tema jIva parabhava jAtAM ekalo, pApa che du:kha denAra re. 21 zeTha joIne manamAM ciMtave, muni AcAra na gaNAya re, jema koI zahere rAjakuMvara hato, ekaNa gayo paradeze re, huM bhalAmaNa dauM muja mahelanI, temAM muninuM zuM jAya re. 4 bhAtuM na lIdhuM re muMjhAyo ghaNo, tima parabhava du:kha saheze re. 22 navaro thAuM to jAuM muni pUchavA, ema ciMtI jamavA Ave re, jema koI memAna ja ghare AvIyuM, tene jAtAM zI vAro re? putra je hAno tehane phularAvato, kare mAnuM bALa svabhAve re. 5 tima UThI ociMtu cAlavuM, jue na nakSatra tithi vArI re. 23 chAMTA paDIyA teha mAtrAtaNA, tehanI thALI mojhAro re, gharanAM kAma to sarva adhavaca rahyAM, koI na le du:kha vaheMcAya re. te navi gaNakArI khAvA maMDIyo, dhRtapare teNI vAro re. 6 tuM bhalAmaNa deto hato mahelanI, paNa parabhava zuM thAya ?? 24 muni paNa pharatA pharatA gocarI, AvyA tehane geho re, vAlezvara vinA eka ja ghaDI, navi sohAtuM lagAro re, vaLI paNa munine hasavuM AvIyuM, te joI ciMtave teho re. 7 te vinA janamAro vahI gayo, nahi kAgaLa samAcAro re. 25 saMzaya paDiyo nAgadatta zeThane jamI dukAne Ave re, teNe kAraNa zeThajI Daro pApathI, aMtara karIne vicAro re, bokaDo leI kasAI nIkaLyo, te dukAne caDI jove re. sudhI dharmakaraNI samAcAro, to tarazo e saMsAro re. kahe kasAI tuM Apane mujane, nahi kAM de tasa nANuM re, vaLI paNa zeThe prazna ja pUchIyo, huM muja putra ramADuM re, nAgadatta ciMte e nANAtaNuM, dise nahi ThekANuM re. tyAMya paNa tame hasavuM karyuM, muja mana tethI bhagADyuM re. 27 ema ciMtI vastra ADuM kare, bokaDo utarI jAve re, muni kahe te tuja strIno jAra che, te tAre hAthe mAryo re, Utare tyAM tene AMsu paDe, tyAM to aNagAra Ave re. te vera levA tuja kuLa AvIyo, have sAMbhaLa teno vicAro re. 28 AMsu dekhI muni hoM malakIyuM, ciMte zeTha te Ama re, jhera daI tuja nArIne mAraze, varataze bhUMDe AcAre re, e muni traNa veLA hasavuM kare, zuM kAma eNe ThAma re. 11 nANuM khoze vyasanI ati ghaNo, mUrakha bahu avicAre 2. 29 ema tihAM zeTha manamAM ciMtavI, khAI pachI mukhavAsa re, moTo thAze ne mahela ja vecaze, nahi rahevA de kAMya re, UThI tihAMthI pauSadhazALAmAM jaI beTho muni pAsa re. 12 pezAba tuM pIto hato tehano, teNe muja hasavuM thAya re. munine pUche tame hAsya karyuM, traNa vAra ze kAja re? vaLI zeThe trIjo prazna pUchayo, je bokaDAno dRSTAMta re, tenuM kAraNa Avyo pUchavA, kaho mahera karI mahArAja re. 13 tyAM zuM kAraNe tame hasavuM karyuM, te bhAkho bhagavaMta re. 31 pelI citArAne bhalAmaNa karuM, tyAM karI tame hAMsI re, muni kahe phUDa-kapaTa prabhAvathI, vaLI kUDA tolA ne mApa re, gharanuM kAma re koNa karatA nathI, dekhI thayo nirAzI re. 14 te pApathI re tiryaMca Upaje, jUTha mAyAne pratApa re. 32 tenuM kAraNa mujane kIjIe, jema mana rAjI thAya re, eka dina zeTha beThoto dukAnamAM, tyAM Avyo caMDAla re, muni kahe tuja pUchayAno kAma nahi, guNa devAnuM priya bhAI re. 15 rUta levAne nANo ApIyo, keLave kapaTa apAra re. 33 to paNa zeTha haTha lIdho Akaro, muni bolyA teNI vAra re, kapaTa keLavI rUta ocho kIdho, khAI gayo doya sAro re, sAta divasanuM che tuja AyakhuM, sAMje karIza tuM kALa re. 16 ghera jaI teNe rUta ja tolIyo, thayo kadAgraha apAro re. 34 mahelanI bhalAmaNa jagajaganI dIyo, tAruM bhAtuMna thAve re, kleza thayo paNa pAcho navi dIyo, deNuM rahI gayuM tAma re, teha thakI mane hasavuM AvIyuM, e kAraNa parabhAve re. 17 marIne tuja bApa ja thayo bokaDo, mAravA laI jAya teNI ThAma re. 35
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 33. te laI jAtAM dukAne ja AvIyo, tuja bApa ja teNI vAro re, che. jemAM kramazaH vividha prasaMgo rajU karyA che. kavie nATyAtmaka jAtismaraNa dekhI Upajyu, peTho dukAna mojhAro re. 36 rIte rajUAta karela che. juo badhI ghaTanAo ApaNI samakSa sAkSAta lobhanA vazathI re tuM na laI zakyo, meSa UtaratAM tivAro re, thAya che. ujjayanI nAmanI nagarImAM khUba dhanavAna nAgadatta zeTha AMsu codhArAM re tene paDyA, Avyo krodha apAro re. 37 rahe che. tenI yazomati nAmanI patnI che. tene eka putra che. khUba tava te zeTha ja pAdharo UThIyo, jyAM cAMDAla tyAM Aya re, saMpatti hovAthI zeThe eka mahela banAvyo che jene banatA bAra varSa kahe mujane tuM ne bokaDo, te kahe rahyo A raMdhAya re. 38 thayA che. A mahelane suMdara raMga karAvavA mATe zeTha citArAone devA mAMDyo tyAre navi lIdho, tene meM mArI nAMkhyo re, bolAve che ane kahe che 'vAdaLIyA raMga pUrajo vaLI, koI dina te bhAMge pagale te pAcho vaLyo, puche munine te dAkho re. 39 navi jAya re' prastuta prasaMga daramiyAna eka trikALajJAnI muni tyAMthI muja tAta prabhu kaI gati saMcaryo, tava munivara kahe tAma re, pasAra thAya che teo A vAta sAMbhaLe che ne temane hasavuM Ave che. rUdradhyAna Avyo tuja upare, teNe pelI narake ThAma re. 40 zeTha manamAM vicAre che A muninuM A prakAranuM AcaraNa yogya nathI. narake gayo te duHkha bahu anubhave, kapaTataNe prabhAve re. huM mArA mahela mATe bhalAmaNa karuM emAM emanuM zuM jAya? navarAzanA ema suNI re nAgadatta dhrujIyo, manamAM te pastAve re. 41 samaye emane A vize pUchIza. A pachI bIjo prasaMga bane che. zeTha tava te munivarane kahe zeThIyo, sAta divasa muja Aya re, jamavA mATe ghare Ave che. jamatAM jamatAM potAnA putrane ramADe che have huM dharma ja zI rIte karuM? muni kahe mata pastAya re. 42 tyAre putrane pezAba thAya che. enA pezAbanA chAMTA enI jamavAnI eka divasanuM cAritrya sukha dIye, lahe sura-saMpada sAra re, thALImAM paDe che paNa zeTha e gaNakAryA vinA khAvAnuM khAI le che. jevAM bhAva tevA phaLa nIpaje, nahi kara ciMtA lagAra re. 43 A samaye vaLI pAchA muni mahArAja gocarI levA AvyA ne temaNe ema suNIne nAgadatta zeThajI, leve cAritra sAra re, nAgadatta zeThane dIkarAnA pezAbavALuM jamavAnuM khAtA joyA eTale eha parigraha saghaLo asAra che, muktAM na karI vAra re. 44 emane hasavuM AvyuM, e nAgadatta zeThe joyuM ne vicAramAM paDI gayA. cAra divasa teNe cAritra pAlIyuM, traNa dina karyo saMthAro re, emane zaMkA gaI ke muni mahArAja kema hasyA? jamIne zeTha potAnI sAtame divase kapAlamAM bhUla thayuM, kare ArAdhanA sAro re. 45 dukAne Ave che. dukAna pAsethI eka kasAI eka bokaDAne laIne zaraNAM letAM karI pUruM AyakhuM, rahI zubha dhyAna majhAro re, pasAra thAya che. bokaDo zeThanI dukAnamAM caDhI jAya che. kasAI kahe sudharmA devaloka upayo, sukha vilAse zrIkAro re. 46 che mane A bokaDAnA paisA Apa ne tuM ene rAkha. zeTha paisA ema jANIne dharma ja Adaro, to sukha pAmo apAro re, ApavAnI nA pADe che. bokaDo jAte te dukAnamAMthI nIce UtarI jJAnavimalasUri guru ema kahe, dharme jaya jayakAro re. 47 jAya che. dukAnamAMthI UtaratA bokaDAnI AMkhamAMthI AMsu paDe che. A prasaMga daramiyAna paNa muni mahArAja tyAMthI pasAra thAya che. e 'nAgadatta zeThanI sajhAya'nA kavinuM nAma che jJAnavimalasUri. bokaDAnI AMkhamAM AMsu joIne hase che. zeTha munine hasatA juve che kavinuM dIkSAnAma navimalagaNi. kavino janma I. sa. 1638mAM thayo ne vicAre che ke A muni trIjIvAra kema hase che? dukAnethI ghare AvI hato ane temanuM dehAvasAna I. sa. 1726, Aso vada 4, guruvAranA jamIne zeTha pauSadhazALAmAM jaIne munine maLe che. munine pUche che ke roja thayuM hatuM. kavi tapagacchanI vimalazAkhAnA jaina sAdhu hatA. A tame traNavAra hAsya kema karyuM? zeTha kahe che jyAre huM citArAne raMganI jaina sAdhu kavie kAvya, tarka, nyAya ane yoga jevA zAstromAM praviNya bhalAmaNa karato hato tyAre tame hasyA enuM kAraNa mane kaho. munie meLavyuM hatuM, zIghrakavitva temanI vizeSatA hatI. saMskRta bhASAmAM jarA AnAkAnI karI paNa zeThe jANavAno Agraha rAkhyo. munie emaNe zIghrakavitA racI hatI tethI prabhAvita thaIne vijayaprabhasUrie kahyuM, "sAta divasanuM che tuja AyakhuM, sAMje karIza tuM kALa re' tAruM temane jJAnavimalasUri tarIke saMbodhyA hatA. mRtyu najIka che ane tuM citArAne "koI dina te navi jAya re' evA A kavie gujarAtI bhASAmAM vipula pramANamAM kRtio racI che. raMga karavAnuM kaheto hato eTale mane hasavuM AvyuM. muni kahe che jo temanI kRtio kathAtmaka, tattvavicArAtmaka, bodhAtmaka, stutyAtmaka bhAI tane mAthAmAM zULa upaDaze ane tAruM mRtyu thaze. tuM ekalo ema badhA prakAranI che. A racanAomAM kavinA pAMDitya uparAMta Avyo che ne ekalo jaIza. putra, mAtA, saMpatti asAra che. muni chaMda, alaMkAra vagerenI kuzaLatAno paricaya thAya che. A jaina sAdhu mahArAja eka moTA vaDanA vRkSanuM, rAjakumAranuM ane mahemAnanuM kavinI kathAtmaka sakjhAyo 100 uparAMta maLe che. ahIM vAta karIe dRSTAMta ApI A jIvanI anizcitatA ane enA ekalA 47 kaDInI 'nAgadatta zaThanI sajhAya' vize. sakjhAyamAM lAghavathI hovApaNAnA satyanI vAta samajAve che. muni kahe che "tuM bhalAmaNa nAgadatta nAmanA zeThanI eka divasanI jIvanacaryA kavie rajU karI deto hato mahelanI paNa parabhava zuM thAya re?' mATe zeTha pApathI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prabuddha jIvana eprila, 2017 Dara to saMsAra tarazo. munie kahyuM A duSya meM joyuM eTale mane hasavuM AvyuM. nAgadatta zeThe munine bIjo prazna karyo huM putrane ramADato hato tyAre tamane zeTha muninI vAta sAMbhaLI kasAInI pAchaLa bokaDAne choDAvavA zA mATe hasavuM AvyuM? munie kahyuM tAro putra gata janmano tArI mATe doDyo. kasAIe kahyuM, 'devA mAMDyo tyAre navi lIdho, tene meM patnIno premI che jene te gayA janme mArI nAkhyo hato. te tArA mArI nAMkhyo re?' zeTha du:khI thaIne muni pAse pAchA pharyA. munine kuLanuM vera levA Avyo che. e tArI patnIne jhera ApIne mArI nAkhaze. pUchyuM, mArA pitA kaI gatimAM gayA? tyAre munie kahyuM "narake tArI saMpattino paNa nAza karaze. enA pezAbavALuM tuM jamato hato gayo te du:kha bahu anubhave, kapaTataNe prabhAve re'. nAgadatta zeTha tethI mane hasavuM AvyuM. ghaNAM du:khI thayAM. munine pUchyuM: "have huM dharma ja zI rIte karuM? muni muni zeThane kahe che, jo bhAI manuSya jIvanamAM je phUDakapaTa kare che zeThane kahe che tAruM mRtyu najIka che paNa "jevA bhAva tevA phaLa nIpaje, e bIjA janma tiryaMcayonimAM janme che. tArA pitAe enA gata nahi kara ciMtA lagAra re.' nAgadatta zeThe parigraha vrata lIdhuM. "mukatA janmamAM eka cAMDAlane e ghI levA Avyo tyAre mApamAM ghAlamela na karI vAra re' badhI ja vastuono kSaNamAtramAM tyAga karI dIdho. karI ghI ochuM ApyuM hatuM. ghera jaIne eNe tolyuM to ghI ochuM hatuM. prabhunI zaraNAgata lIdhI. zeThane muninA kahevA pramANe sAtamA divase ene khUba du:kha thayuM. bIjA janmamAM tAro bApa bokaDo thayo ane mAthAmAM zULa upaDyuM ne temanuM AyakhuM pUrNa thayuM. sudharma nAmanA cAMDAla kasAI thayo. tArA bApanuM dezuM rahI gayuM hatuM te pUruM karavA devalokamAM zeTha gayA. aMte kavi jJAnavimalasUri kahe che "ema jANIne cAMDAlamAMthI bIjA janme kasAI banelo te tArA bApane vadhasthAne dharma ja Adaro, to sukha pAmo apAro re. mAravA laI jato hato. tArA bApane dukAna pAse AvatA jAti joI zakAze ke A racanAmAM kavie kalAtmaka prayuktino upayoga smaraNa thayuM. tene thayuM dukAna mArI che. mAro chokaro A kasAIne karIne cAritrya, zIla, dharma, sat, prAmANikatA jevA mUlyonI vAta paisA ApI de to vadha thato bacI jAya. paNa te paisA ApavAnI nA karI che. vArtArasa ane AnaMda sAthe bodhanuM saMyojana kalAtmaka rIte pADI eTale bokaDAne "AMsu codhAra tene paDyA, Avyo krodha apAro karatI kavinI A racanA uttama kathAtmaka sajhAya che. * * * mobAIla: 9824339176. re ; morArajIbhAI desAInA AdhyAtmika vicAro 1.mahebUba desAI morArajIbhAI eka rAjakAraNIya uparAMta eka uttama adhyAtmika zuM, khoTuM zuM evo bheda karavAnI vivekazakti mAnavImAM che, eTale vicAraka paNa hatA. gujarAta vidyApIThanA padavIdAna samAraMbhamAM ke mAnavImAM dharmazakti che. eTale ja kahyuM che ke mAnavIne mAnavI AvatA tyAre niyamita sAMje prArthanA sabhAmAM AdhyAtmika pravacano banAve te sAco dharma." ApatA. e pravacano "saMtonI jIvana dRSTi', "zrI "dharma zabda dareka bhASAmAM judo judo artha ane uccAra dharAve che. rAmacaritamAnasa', "gItA darzana', 'zrIkRSNajIvanasAra', "gItA: hiMdu dharmamAM dharma zabda saMskRta bhASAmAMthI utarI AvyAnuM manAya eka anuzIlana' ane 'sarvadharmasAra' nAmaka pustaka rUpe prasiddha thayA che. "dhUH dha parathI AvelA dharma zabdano artha thAya che 'pakaDI rAkhavuM." che. 28 bruArI 1896nA roja janmela ane 10 eprila 1995nA jyAre IslAmamAM dharma zabda mATe "majhahabazabda vaparAyo che. teno roja nirvANa pAmela morArajIbhAinI 22mI puNyatithi nimitte artha thAya che "mArga sUcaka - je satyano mArga cIMdhe te majhahaba. temanA AdhyAtmika vicAro viSe Aje thoDI vAta karavI che. IslAma dharma sAthenA temanA paricaya aMge morArajIbhAI lakhe sauprathama to morArajIbhAInI dharmanI paribhASA jANavA jevI che: "semeTika dharmonA be mukhya dharmo-yahUdI ane khristI dharma. trIjo che. teo kahe che, "bhartuharie dharmanA mahattva viSe suMdara vAta karI dharma IslAma. A islAma dharmano mane nikaTano paricaya jelamAM che. prANImAtra, sarvajIvo khAvAmAM, suvAbesavAmAM, prajotpattimAM thayo. jelamAM huM kurAne zarIpha vAMcI zakyo. e vAMcatA mane kurAna eka sarakhI rIte varte che. chatAM mAnavIne zreSTha zA mATe gaNavAmAM ane gItA vacce je sAmyatA che tenI pratIti thaI. e pachI meM hajharata Avyo che? kAraNa ke mAnavImAM dharmanI vizeSatA rahelI che. je mahaMmada payagambara sAhebanA jIvana viSe vAMcyuM ane tyAre mane bIjA prANIomAM nathI. je dharma buddhi mAnavImAM rahelI che te prANImAM samajAyuM ke emanuM jIvana kevuM saraLa, suMdara ane udAra hatuM. teo nathI. mAnavImAM sadviveka rahelo che. sAruM zuM, kharAba zuM, sAcuM kevA ahiMsaka hatA. A pahelAM temanI ahiMsA viSe mane khAsa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana samajAyuM na hatuM, je A vakhate samajyo. ApaNe A ke te keTalIka saMto upara gujarAta vidyApIThanI sAMjanI prArthanA sabhAmAM Apela rUDha mAnyatAone laIne cAlatA hoIe evuM avAnaravAra bane che. vyAkhyAno 'saMtonI jIvana daSTi nAmaka pustaka rUpe prasiddha thayA ane tene kAraNe jhagaDAo thAya che. jo ApaNe barAbara e che. temAM temaNe muslima saMto hajharata rAbIyA, nijhAmuddIna oliyA, mAnyatAnA mULamAM UMDA utarIne tapAsa karIe to nirarthaka khvAjA garIba navAjha jevA muslima saMto viSe paNa suMdara chaNAvaTa jhagaDAo rahe nahi.' karI che. mahaMmada sAhebanA jIvana kAryanuM Alekhana karatA morArajIbhAI hajharata rAbIyA viSe teo lakhe che : "hajharata rAbIyA khUba kahe che : "mahaMmada sAhebe dharma dvArA moTuM sudhAraNA kArya sAdagIthI rahetA. kALI kaphanI ja paheratA, e paNa barachaTa unanI arabastAnamAM karyuM. je prajA aneka jaMgalI rUDhio vacce jIvatI banelI. emanI pAse eka sAdaDI hatI. tenA para mahemAnone hatI. tene temaNe ghaTita dharmopadeza dvArA mAnavadharmanI dIkSA ApI. besADatA. ane pote haMmezAM bhoMya para ja besatA. paNa khudA sAthe temaNe saune premabhAvathI vartatA zIkhavADyuM che. koInA para vera temane nikaTano nAto hato.' nahIM rAkhavuM joIe. dayA kSamA e ja mANasanuM bhUSaNa che. sahue AvA morArajIbhAIne so so salAma. * * * allAhane zaraNe javuM joIe ane sarvasamarpaNa karavuM joIe. koInI zrI morArajI desAI lokakeLavaNI pratiSThAna, valasADa taraphathI pAse kaMI nahi mAgavuM joie. namAjha paNa pUrA samarpaNa bhAvathI morArajI desAInI 125mI janma jayaMtinI ujavaNI nimitte 19 paDhavI joIe.' mArcanA roja DaoN. moghAbhAI desAI memorIyala haoNla, valasADamAM jela jIvana daramiyAna morArajIbhAInI AdhyAtmikatA vadhu "morArajI desAI' viSayaka mAruM vyAkhyAna mA. gaphurabhAI sabaLa banI hatI. A aMge teo lakhe che, "jelavAsa daramiyAna meM bilakhIyAnI adhyakSatAmAM yojAyuM hatuM. e saMdarbhe morArajIbhAI saMkalpa karyo ke gItA moDhe karavI. aThavADiyAnA sAmAnya divase aMge thoDo vadhu abhyAsa karavAnI taka sAMpaDI. ] 12 kalAka kholImAM baMdha rahevAnuM hatuM ane ravivAre 10 kalAke amadAvAda, mobAIla : 09825114948. aMdara rahevAnuM thAya. eTale ke ekAMtano samaya sAro sarakho maLato. 'prabuddha jIvana'nuM lavAjama sIdhuM teno lAbha laIne gItA moDhe karavAnuM zarU karyuM. roja doDha be kalAkamAM beMka ekAunTamAM jamA karAvI zakAzeeka adhyAya pATha karI leto. e rIte aDhAra divasamAM aDhAra pATha Bank of India, Current A/c No. 003920100020260, moDhe karI lIdhA.' Prarthana Samaj Branch, Mumbai - 400 004. bhagavad gItA vizeno morArajIbhAI kahe che, "gItA A dezamAM Account Name : Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh ApaNane maLI che. gItA jevuM pustaka duniyAbharamAM thayuM nathI. Aje IFSC BKID 0000039 hiMdustAnamAM je dharma ane saMskRti che teno badho nicoDa gItAmAM pemenTa karIne nAma ane saranAmuM A phormamAM bharIne mokalavuM Avelo che. ane e badhA mANasone mATe, badhA kALane mATe athavA mela paNa karI zakAya che. sanAtana che. mane potAne to enAthI dareka vakhate zaMkAnuM samAdhAna prabuddha jIvana'nuM vArSika | trivarSiya | pAMcavarSiya | dasa varSiya thayuM che, ane zAMti ane nirbhayatA maLI che." ane eTale ja morArajI lavAjama ceka | DImAnDa DrAphaTa naM. ............ dvArA A sAthe kahe che, "badhA ja dharmo chevaTe to mAnavI AdhyAtmika zAMti meLavI mokaluM chuM / tA. ............. nA roja 'prabuddha jIvana' mATe khAtAmAM zake mATe che.' sIdhuM jamA karAvyuM che. mane nIcenA saranAme aMka mokalazo. dharmane nAme thatAM jhagaDAo aMge morArajIbhAI lakhe che, "dharmanA vAcakanuM nAma.......... nAme laDAIo thAya che. te dharma nathI, paNa e adharma che. dharma laDAI saranAmuM...... karAve ja nahi. dharma to mAnavIne mAnavI banAve che. mAnavIne ............ ........ pIna koDa................ phona ne. sevA karavAnuM zIkhave che, nahIM ke laDAvAnuM. paNa dareka jagyAe mobAIla naM. ..................Email ID............... duSaNa pese che tema dharmamAM paNa pese che.' gItA ane kurAna zarIpha aMge teo kahe che, "gItA jIvana rahasya vArSika lavAjama rUA. 300 traNa varSanuM lavAjama rUA. 500 vyakta kare che. jyAre kurAne zarIpha jIvana kaLA vyakta kare che.' *pAMca varSanuM lavAjama rUA. 900 dasa varSanuM lavAjama rU. 1800 1973mAM gujarAta vidyApIThamAM bhagavad gItA upara ApelA oNphisa : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, temanA vyAkhyAno "gItA : eka anuzIlana' nAme prasiddha thayA che. e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. (Teliphona: 022 23820296.Email ID : shrimjys @ gmail.com . e ja rIte 12 thI 17 okTobara 1981 daramiyAna temaNe bhAratanA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 zrImat bhAgavatamAM apAyelI kaliyuganA jIvoe karavAnI bhagavata-stuti uDo.rakSAbena pra. dave [ kaoNlejanA nivRtta prAdhyApikA, sArA vaktA ane lekhaka, kavayitrI, bAlasAhityakAra tarIke Aje 70 varSanI vaye paNa pravRtta che. 71 jeTalAM pustako lakhyAM che. bhAvanagara jillA jelamAM jaIne 15 divasa sudhI gItA pravacano ApyAM hatAM. ] zrImad bhAgavatanA ekAdazama skaMdhamAM eka evo prasaMga Ave "he prabho! ApanAM caraNAraviMda sadA dhyAna karavA yogya che; che ke eka divasa nAradajI vasudevane ghare padhAryA tyAre vasudevajIe sAMsArika parAjayono aMta karanAra che; abhISTa vastuonuM dAna temanI pUjA karIne pUchyuM ke pahelA janmamAM meM muktidAtA bhagavAnanI karanAra che; tIrthone paNa tIrtha banAvanAra svayaM parama tIrthasvarUpa ArAdhanA to karI'tI, paNa mukti maLe eTalA mATe nahotI karI. che; ziva-brahmA Adi moTA moTA devatAo e caraNone namaskAra mArI ArAdhanAno uddeza bhagavAna mane putra tarIke prApta thAya, e kare che; ane je koI zaraNe Ave tene svIkArI le che; sevakonI hato. have Apa mane A janmamRtyu rUpa bhayAvaha saMsArathI mukta vipatti ane Arbhine harI lenAra che; praNatajanone pALanAra che; thavAno upadeza Apo. saMsAra-sAgaranI pAra javA mATe jahAja samAna che; evAM ApanAM nAradajIe kahyuM ke tamArA A praznanA saMbaMdhamAM saMtapuruSo eka caraNAravindonI he mahApuruSa! huM vaMdanA karuM chuM." (33) prAcIna itihAsa kahe che temAM RSabhadevanA nava yogIzvara putro "he prabho! rAmAvatAramAM potAnA pitA dazarathajInAM vacanothI ane mahAtmA videhano saMvAda che. A nava yogIzvaro hatA kavi, devatAo mATe paNa vAMchanIya ane jeno tyAga karavAnuM kaThina lAge hari, antarikSa, prabuddha, vippalAyana, Avihetri, drumila, camasa evI rAjyalakSmIne choDIne dharmaniSTha evAM ApanAM caraNAraviMda vanaane karabhAjana. vana ghUmatAM pharyA. priyatamA sItAjInA icchavAthI ApanA temAMthI karabhAjana ane mahAtmA videha nimino saMvAda kahevAno caraNakamala mAyAmRganI pAchaLa doDyAM te ApanAM caraNAravindanI atre upakrama che. rAjA nimie pUcheluM ke bhagavAna kyAre kevA raMgano huM vaMdanA karuM chuM." (34). kevo AkAra svIkAra kare che ane manuSya tyAre kyAM nAmo ane have ApaNe A eka eka vizeSaNane UMDANathI samajavA prayatna vidhAnothI emanI upAsanA kare che? karabhAnajIe satya, tretA, karIe. dvApara, kali cAreya yuganI vAta karI che temAMthI kaliyuganA manuSyo bhagavAnane "mahApuruSa' tarIke saMbodhavAmAM AvyA che. sAtamA kaI stuti kare che te atre prastuta che. yogIzvara drumilajIne nimie bhagavAnanI avatAra-lIlA pUchelI mAtra be ja zloka che. vasaMtatilakA chaMda che. tenuM baMdhAraNa che tyAre drumilajIe kaheluM ke "bhagavAne ja pRthvI, jaLa, vAyu, agni, 'tArAja bhAnasa jabhAna jabhAna gAgA" (ta bha ja jagA gA) ane AkAza e paMca mahAbhUtonI potAnA dvArA potAnAmAM sRSTi karIne emAMya bane zlokonuM cothuM cothuM caraNa to eka ja che ke - 'vaMduM jyAre teo temAM lIlA dvArA aMtaryAmI rUpe pravezyA tyAre teo mahApuruSa te crnnaarviNdm|' 'puruSa' kahevAyA. A temano prathama avatAra." (he mahApuruSa! ApanAM caraNAraviMdane huM vaMdana karuM chuM.) e puri zete ti puruSa:(daha rUpI nagarImAM je sUe che te dehI puruSa caraNAraviMda kevA che? banne zlokomAM e caraNAraviMdanAM ghaNAM kahevAyo.) A puruSa eTale 'nara, mAdAthI viruddha jAtino' evo vizeSaNo ApelAM che. e vizeSaNono artha samajavAthI du:khAlaya artha ahIM levAno nathI. kaThopaniSadanuM bhASya karatI vakhate Adya samA A saMsAramAM Azvasta banI zakAya che. to e dvizlokI stuti zaMkarAcArye kahyuM che ke puruSa puri zayanAn !" (zarIra rUpI puramAM zayana A pramANe che : karavAthI te puruSa kahevAya che.) muMDakopaniSadamAM temaNe kahyuM che ke, dhyeyaM sadA paribhavadanamabhIvRdoham 'puruSa: pUf:purizayo vA' (je pUrNa che te puruSa athavA puramAM zayana kare. tIrthAspadaM zivaviraMcinutaM zaraNyam / te puruSa.) bhRtyArtihaM praNatapAla bhavAbdhipotam mahAtmA kabIre A puruSane sAMI nAma ApyuM che : vaMduM mahApuruSa! te varaNAraviMdram IT. 22-2 - rU rU 'ghaTa ghaTa meM vohI sAMI rmtaa|' tyakatvA sudustyAna-surepsitarAjyalakSmIm nara ane nArI baMnemAM A puruSa beTho che. kIDImAM paNa A ja dharmiSTha AryavacasA yadagAdaraNyam / puruSa beTho che, kuMjaramAM paNa A ja puruSa beTho che. mAyAmRgaM dayitayepsitamanvadhAvad sarvI vahiM dvi nivi: || bha. gI. 15-15T vanTe mahApuruSa te varaNAravindram II 22--rU4 || (huM sahunA hRdayamAM pravezIne rahuM chuM.)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana A zarIramAM to jIva rahe che. to jIva eTale A puruSa? nA, revata pIvAna dI mere sapane hai' A puruSa to jIva ane zarIra banneno dRSTA che. tenuM nAma AtmA A pATha pAko thaI jAya to mAyA moha TaLI jAya. pachI che. gItAnA paMdaramA adhyAyamAM bhagavAne traNa puruSo gaNAvyA che. sAMsArika parAjayo jakha mAre che. temAMno je trIjo paramAtmA nAme che, te puruSa. te bIjA banne puruSathI apINAe, mir3a=pINa, ApaNane zuM abhISTa che? uttama che. tethI tenuM nAma "mahApuruSa" che. e bIjA puruSo kyA? ApaNane sukhazAMti abhISTa che. e bhagavAna sivAya bIje kyAMyathI dvAvimau puruSau loke kSara zvAkSara evaM c| labhya nathI. meM eka vakhata zrI pramukhasvAmInA pravacanamAM eka sarasa kSara: sarvANi bhUtAni vUToDakSara 3vyate || bha. gI. 15-16nA vAta sAMbhaLelI ke bhagavAna lakSmIjInI sAthe eka vakhata mANasoe (A zlokamAM kSara eTale nAzavaMta ane akSara eTale avinAzI je kaMI mAgyuM'tuM te badhI vastuonA kothaLA bharI bharIne ApyA evA be puruSo che. sarva bhUto nAzavanta puruSa che ane tenAmAM rahelo ane jAhera karyuM ke jeNe je kaMI mAgyuM che te AvIne laI jAya. loko phUTastha (jIvAtmA) puruSa te akSara puruSa che.) AvyA. bhagavAne kothaLA ThalAvyA paNa pachI potAno eka caraNa uttama: puruSastvanya: paramAtmetyudAdvataH / laMbAvIne koIne khabara na paDe tema eka vastu potAnI tarapha kheMcIne yo totrayamavizva vikharcavyaya rRzvara: || bha.gI. 15-17nA paga nIce dabAvI dIdhI. lakSmIjIe pUchyuM, 'e zuM che ?' prabhu kahe, (paraMtu A kSara-akSarathI paNa uttama evo puruSa to bIjo ja che. "e zAMti che. te to ene ja maLaze ke je mAre caraNe, zaraNe Avaze." te paramAtmA kahevAya che. te izvara traNe lokamAM praveza karIne sarvanuM tIrthAsparva: bhagavAna sauthI moTuM tIrtha che. tene maLavA mATe, tenA dhAraNa poSaNa kare che.). darzana karavA mATe, temAM snAna karavA mATe gADI bhADuM ya kharacavAnuM yasmAtkSaramatIto'ham, akssraadpicottmH| nathI. te sarvasthaLe che. tene maLavAno koI mukarara samaya paNa nathI. matoDarmi no veDhe va prati: puruSottama: // bha. gI. 15-18 kAraNa ke te sadAkALa che. tIrtha ApaNane pavitra kare che tema bhagavAnanuM (to huM kSarathI paNa para chuM ane akSarathI paNa para chuM. uttama chuM nAma paNa ApaNane pavitra kare che. puNyadaMte gAyuM che ketethI lokomAM ane vedomAM huM 'puruSottama" nAmathI prasiddha chuM.) mama vetAM vALa zuLathana-puSyana pavana: to A puruSottama eTale 'mahApuruSa'. e mahApuruSanAM caraNonI punAmatyarthemina puramathanabuddhirthasitA | zivamahimna:rU . ahIM vaMdanA karavAmAM AvI che. Ama to e badhAmAM rahelo che tethI (ApanA guNakathana dvArA janmatAM puNya vaDe huM mArI vANIne AkArarUpaguNayogavivarjito'pi pavitra karuM e arthe mArI buddhi A stuti karavA tatpara banI che.) pajyAnupunanimittagRhItamUrti: (paramahaMsa svAmI brahmAnaMda) zivaviravinataM - A caraNone koI AliyAmAliyA nahIM, paNa te AkAra, rUpa, guNa, yoga vagarano che. chatAM te bhakto upara ziva ane brahmA jevA moTA devatAo vaMde che tethI e jarUra vaMdanIya che. anukaMpA karavA mATe mUrti dhAraNa kare che. to evA mUrti mahApuruSanAM zaraNyam - zaraNe Ave tene svIkArI le che. zrImad bhagavad caraNonI ahIM vaMdanA karavAmAM AvI che. gItAmAM bhagavAne kahyuM che kete caraNo dhyAna karavA yogya che. jagatamAM bIjuM kazuMya ane bIjuM pi vesudurIvAro dhanate mAmanacamA | koI dhyAna karavA lAyaka nathI. kAraNa ke te badhuM badalAtuM rahe che. sAdhudeva sa maMtavya: sakhya vyavasito hi sa: // 9-30 || Aje bhAI bhAIne bahu banatuM hoya. kAle kaTTara duzmana thaI jAya. je (koI atyaMta durAcArI thayo hoya paNa pAchaLathI ananya bhakta sthira nathI te vizvasanIya nathI. je vizvasanIya na hoya tenuM dhyAna thaI jo mane, bhaje to te sAdhu ja samajavo; kAraNa ke te sArA udyogamAM dharAya ke? bhagavAnanAM caraNo to sadA sarvadA dhyAna karavA lAyaka lAgelo che.) rAmAvatAramAM paNa bhagavAna vibhISaNane svIkAratI che kAraNa ke te azruta che. vakhate bolelA keparibhava (parAjaya)no nAza karanAra che. mAyAmohane kAraNe sakRdeva prapannAya tavAsmIti ca yaacte| saMsAramAM parAjayono anubhava thAya che. ApaNe jene bahu cAhIe abhayaM sarvabhUtebhyo dadAmi tad vrataM mam / / chIe tenI pAsethI ApaNAM premano paDagho na paDe to ApaNane (eka vakhata paNa jo koI mAre caraNe paDIne huM tamAro chuM ema du:kha thAya. ApaNe heta karyuM ane e vyakti ApaNuM khAI pIne yAce to huM e sarvane abhaya ApuM chuM-te mAruM vrata che.) ApaNuM khode che to ApaNI kevaDI moTI hAra thaI? ! paNa bhagavAna kRtyArtidan eTale potAnA sevakonAM kaSTa te kApI nAkhe che. ApaNane te du:khathI para banAve che. svAmI zrI rAmasukhadAsajI "vahAle ugAryo pralAda hiraNyAkaMsa mAryo re." (gamala) AvAM kahetA ke aneka dRSTAMto che. 'maiM kevala bhagavAna kA hI huuN| pratipatti - prati eTale potAne caraNe namelA, ne saune prabhu
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 pALe che. na me bhakta: prAti evI temaNe bhagavad gItAmAM potAnI upara A suvarNamaya carma pAtharI huM tenI upara ApanI sAthe besavA pratijJA jAhera karelI che. (bha.gI. 9.31) icchuM chuM. (43-20) lakSmaNa jyAre samajAve che ke A mAyAmRga ja bhavAbdhipotaM - bhava dariyo taravA mATe bhagavAna sarasa vahANa che. che. tyAre zrIrAma paNa kahe che ke jo e rAkSasI mAyA ja hoya to mIrAMbAIe gAyuM che ke ApaNe to rAkSasone mAravAnA ja che. te ApaNuM kartavya che. to rAma 'rAmanAmanuM jahAja banAvazuM suvarNamRganI pAchaLa gayA tenuM kharuM kAraNa rAkSasane mAravAnuM hatuM. emAM besIne tarI jAzuM zrIrAmanI sAthe ja rAjyasukha choDIne vanamAM AvanAra sItAjIne rANAjI ! ame goviMdanA guNa gAzuM." kAMcaLI paheravAno moha na thAya. te sAmAnya na hatAM. vasiSTha to A zloka to koIpaNa mANasa potAnA koIpaNa ISTadeva prati kahyuM hatuM ke "rAmane vanavAsa maLe che to rAma vanamAM jaze. sItA to gAI zakaze, paNa bIjo zloka to zrIrAmanI caraNavaMdanAno che. rAjA thaze.' chatAM sItA vanamAM gayA. e caraNo kevAM che? pitAnAM vacanothI te vanamAM gayAM che. tethI yitaNita - priya patnInI icchA saMtoSavA A caraNo devatAone paNa vAMchavuM game tevuM, choDavuM kaThina lAge tevuM rAjya vanamAM doDyAM e sAcuM paNa te IcchAhIna icchA na hatI. ghaDInA chaThThA bhAgamAM choDIne zrIrAma vanamAM gayA. dazarathe kahyuM'tuM to vanamAM doDatAM rahyAM 14 varSa sudhI e caraNAraviMdane vaMdana. huM nathI kaheto ke tuM vanamAM jA. huM to ema kahuM chuM ke-kSatriye yena ne caraNAraviMdanI vaMdanA karavAnuM paNa zrImad bhAgavatamAM bhagavAna praznAraNe rAjya meLavavuM joIe. paNa huM kaikeyI sAthe vacanothI baMdhAyelo zrIkRSNa samajAvyuM che ke vaMdana karavAnI eka rIti che. jamaNA hAthathI chuM tethI tuM mane keda karIne rAjya kara. lakSmaNa, kozalyA paNa e matanAM bhagavAnanA jamaNA caraNane ane DAbA hAthathI bhagavAnanA DAbA hatAM. chatAM zrIrAma evA dharmiSTha hatA ke temaNe putradharma pALI caraNane sparzavAnuM. ema karavA mATe banne hAthanI cokaDI karavI paDe. batAvyo. aSTa RSimaMDaLamAM je janmelA hatA temaNe to ema paNa to ja bhagavAna sAthe eka sarkiTa cAlu thAya ane ApaNI aMdara kahyuM ke koI koIno bApa nathI ane koI koIno sadAkALa putra nathI. temanI divya UrjA praveze. jIvana to bahu lAMbuM che, te mRtyu pachI paNa cAlu che. tethI koI ziro maFAvo: vRtvI vIdugAM vaparasparam' sadAkALa pitA nathI rahetuM. paNa rAme dalIla karI ke Aje huM putra chuM prapanna pAhi mAmIza mItaM mRtyuThThAvAn || 11-27-46 // to putradharma pALIza ja. bharate kahyuM ke tamAre badale huM vanamAM jAuM. bhakta potAnuM zira mArA caraNo para rAkhI devuM ane potAnA banne to rAme kahyuM ke vacanapAlanamAM proksI na cAle. AvA dharmiSTha rAma. hAthothI jamaNe hAthe mAro jamaNo caraNa ane DAbe hAthe mAro DAbo caraNa temanAM AvAM dharmiSTha caraNone huM vaMduM chuM. vaLI teo sItAnI IcchA (vAsuSya paraspa6) pakaDIne kahevuM ke he bhagavAna, A saMsAra sAgaramAM huM saMtoSavA mAyAmRganI pAchaLa doDaDyA. sItAjInI kaI icchA hatI? DUbI rahyo chuM. mRtyu rUpI grAha mAro pIcho karI rahyo che. huM enAthI DarIne ApaNe tyAM loka kathAkAroe sItAjIne ane dropadIne bahu anyAya Apane zaraNe Avyo chuM to Apa mAruM rakSaNa karo. * * * karyo che. duryodhana jyAre jalamAM sthalane samajIne lapasI paDyo tyAre mobAIla: 09898060900 draupadI ema bolI ke "AMdhaLInA AMdhaLA." A vacanamAM mahAbhArata premane sanniveze yuddhanAM bIja che-A vAta sAva khoTI che. mahAbhAratamAM draupadI AvuM bolI hoya evo ullekha che ja nahIM. evI rIte loko kahe che ke niruddeze sItAjIe kahyuM ke A suvarNamRganI mAre kAMcaLI sivaDAvIne paheravI saMsAre muja mugdha bhramaNa che mATe teno zikAra karI lAvo-A vAta sAva khoTI che. madhyakAlIna pAMzumalina veze. kavayitrI kuNAbAIe paNa sItAnI kAMcaLI' nAmaka kavitAmAM AvuM kyAreka mane AliMge che. paMtha nahi koI lIdha, bharuM Daga lakhyuM che. mULa vAlmIki rAmAyaNamAM vAMco to khyAla Avaze ke sItAe kusuma kerI gaMdha; tyAM ja racuM muja keDI, ema kahyuM che ke A suvarNamRgane jIvato laI Avo. have ApaNe eka kyAreka mane sAda kare che tejachAyA taNe loka, prasanna ja mahino ayodhyA javAmAM bAkI che. tethI A mRga AzcaryanI vastu kokila madhurakaMTha, vINA pUravI cheDI, banaze. ayodhyAmAM sau ene joI vismita banaze. (araNyakAMDa-43 neNa to ghelAM thAya nihALI eka AnaMdanA sAgarane jala 17) ApaNuM A mRga ApaNA aMtaHpuranI zobhA banaze. (araNya. nikhilanA sau raMga, jAya sarI muja beDI, 43-17). A mRga bharata mATe ane mArI sAsuo mATe vismaya mana mAruM laI jAya tyAM jAvuM huM ja rahuM vilasI saMge banaze. (araNya 43-18). ane jo kadAca jIvato na pakaDI zako to premane sanniveze. huM ja rahuM avaze. -rAjendra zAha enuM cAmaDuM paNa bahu suMdara haze tethI ghAsa-phUsanI banela caTAI
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 39 sukha upaje tema karo || DaoN. gulAba deDhiyA amuka zabdo jAdu laIne Ave che ane jAdu karIne jAya che. kharekhara to mANasanA manamAM prazno jAge enuM mUlya amApa che. ApaNA manane jItI le che. manamAM vAraMvAra gUMje che. Ama to A bIjAne pUchavA javAmAM, jANatalano saMga karavAmAM DahApaNa che, zabdo ghaNAM sAdA sIdhA che. aupacArika paNa lAge evA che. e viveka che. sahakAra mAgavAnI taiyArI e mananuM khullApaNuM che. zabdone pUchIe to aMdara marma bhArobhAra che. zikSaka-vidyArthI, pati-patnI, pitA-putra, mAtA-dIkarI, sAsuziSya kaMI paNa kAma karatAM pahelAM gurujInI pAse jAya che ane vahu anya sau svajano vacce Avo vyavahAra hoya to saMbaMdho kevAM vinayapUrvaka pUche che. "sAheba, huM Ama karuM ke?" gurujI kahe che, khIlI UThe ! 'tamane sukha upaje tema karo.' pachI ziSya pote karavA dhAreluM kArya mukti ane baMdhana kevAM samIpe che. tamane tamArI rIte, svecchAe AraMbhe che. je karavuM hoya te karavAnI chUTa che paNa eTaluM jarIka jojo ke emAMthI A saMvAdamAM pahelI najare paravAnagI levAnI vAta thaI. paraMtu sukha upaje. hA, 'upaje.' upaje zabda kharo raLiyAta che. gamI jAya eno mULa artha UMDo che ane judo che. kahevAnuM tAtparya e che ke, evo che. upaje eTale bahArathI maLe nahi, levAya nahi paNa aMdarathI evA kAma karavA jenAthI sukha upaje. sAdhaka mATe to Atmasukha e pragaTe, aMdarathI umaTe, upajavuM e sarjana che. jema dharatImAMthI dhAna ja pradhAna dhyeya hoya che. eTale ziSya svAdhyAya kare, bhikSArthe bahAra upaje che. jAya ke koI sAthe vArtAlApa kare paNa eNe koI paNa kArya karatAM thopavAne badale ropavuM, TALavAne badale nihALavuM. ema paNa pahelAM vicAravAnuM rahe ke Ama karavAnuM pariNAma zuM Avaze? jaina kahI zakAya, 'tamane jema karavuM hoya tema karo, mane zuM pUcho cho?' paribhASAmAM "pariNAmalakSitA" e majAno zabda che. kaMI paNa kArya A tiraskAra che. tochaDAI che. aMtara vadhe evuM che. karatAM pahelAM enA pariNAmano vicAra karavo. tathAstu' jevo zabda keTalI moTI saMpadA laIne Ave che ! tathAstu pahelethI vicAravAnI taiyArI e Agamabuddhi che. Ama karavAthI bolavAmAM je AzIrvAdano bhAva che, je lAgaNIno raMga che te mANavA AvuM pariNAma AvI zake. thoDI vadhaghaTa-Ama tema to cAlI zake jevo che. koInA mananI icchAne vadhAvavI, enA koDa pUrA thAya paNa pariNAmanuM lakSya hoya to kAmamAM gAphela na rahevAya, khoTuM temAM rAjIpo batAvavo te mATe lAMbuM kaMI na kahetAM eka samartha zabda pagaluM bharatAM aTakI javAya. tathAstu che. mAtra devatAo ke mahAjano ja uccAre evuM kaMI nathI, ziSya pUche, "huM zuM karuM?' emAM vinaya che. gurunI AjJA levAnI ApaNe paNa koI mATe bhAvapUrvaka tathAstu kahI zakIe. kahI juo. tatparatA che. gurunA javAbamAM sAvadhAnI che, sAthe svataMtratA paNa ApaNA pUrvajo zabdazaktithI vAkepha hatA tethI to kahyuM, "zabda Ape che. naryo hukama nathI ApatA; Ama ja karo. ApaNo sAthI je saMbhALI bolIe, zabda ke hAtha na pAMva; eka zabda hai auSadhi eka koIka bAbate ApaNAthI juniyara che, ene enuM dhAryuM karavA devuM e zabda hai ghAva." ApaNane A banne pariNAmono sAro evo anubhava sAdhujIvanamAM ke gRhasthajIvanamAM keTalI moTI vAta che ! che. ApaNe comera saMbaMdhothI guMthAyelA chIe. A saMbaMdhonI suvAsa dareka vAtacIta, vArtAlApa nirAMta mAge che. nirAMta to jyAM ahIM che. 'tamane sukha upaje tema karo." A vAkya dilathI tame bolI hoya tyAM saundarya pragaTAvI zake che. nAnI nAnI vAtonI majA levA to juo. maheMkano anubhava thaze. - nirAMtanI jarUra che. mananuM sarovara zAMta hoya tyAre ja 'tamane sukha sAMbhaLanArane sukha maLe evI zubha bhAvanA ahIM che. sAthosAtha upaje tema karo" e zabdo uccArI zakIe chIe. krodha, nArAjI ke vicArIne karajo jethI Adhi, vyAdhi ke upAdhi nahi paNa prasannatA ke ahaMkAra vakhate A badhuM to jojano dUra thaI jAya che. samAdhi maLe evo bhAva paNa ahIM che. salAha-zikhAmaNanA vaNamAgyA adrAvya pANA pheMkavAne badale ApaNo adhikAra koInI upara game tyAre, game tema thopavAno samajIne bolavAmAM, thoDuMka protsAhana, thoDIka chUTa, thoDIka nathI. sAmI vyaktine spesa ApavAnI jarUra che. ene khIlavA mATe bhalAmaNa, thoDIka kALajI, ahoho.. keTaluM badhuM thaI gayuM! enI jagA Apo. mAro ja kakko kharo e bhramamAMthI chUTavAnI cAvI zabdo uccArIe mukhathI paNa enuM ugamasthAna to mana che. manamAM paNa ahIM che. rahelo bhAva zabdomAM AvI ja jAya che. haiye tevuM hoThe thAya ja che, saMbaMdho bIjuM kaMI nahi sauthI moMghI vastu AtmiyatA mAge che. e icchIe ke na icchIe to paNa vAtacItamAM AvI zake che. tethI nikaTatA vadhe, carcA thAya mokaLAzamAM mahAlavA maLe e mahattvanI ja kadAca nakkara zabda ane bodA zabdano raNako judo hoya che. vAta che. pachIthI umerelI mIThAza ane kudaratI mIThAzamAM to dekhIto phera
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 prabuddha jIvana eprila, 2017 rahevAno ja vaLI. bolAtA zabdonuM paNa evuM ja che. mauna ane huM tamane pUchuM chuMhave huM zuM karuM? ahIM viramuM? ciMtananA paDakhA sevIne AvelA zabdo bhAvanuM bhAthuM lAve che. te tame kahezo: tamane sukha upaje tema karo. to lyo A viramyA. haiyAnA bola hoya che ane kAna sudhI ja nahi haiyA lagI pahoMcavAnI tamane paNa sukha upajaze. ane mane paNa... * * * pahoMca laIne Ave che. vANInA dhodhanI nahi bhAvanA jharaNAnI 18,64, manISa kAverI, manISa nagara, cAra baMgalA, aMdherI (vesTa) bhAIbaMdhI mAgIe. muMbaI-400 053. mobAIla : 9820611852. prArabdha ane puruSArtha ghanaTavarabhAI desAI Izvare dareka jIvAtmAne cAra zaktio Apela che. te cAreya kharekhara zraddhApUrvaka mAnIe ane tenAmAM pUro vizvAsa rAkhIe to ochIvattI mAtrAmAM dareka jIvAtmAmAM jovA maLe che. A zaktio jarUra prabhu tamArI hUMDI svIkAre. narasiMha mahetAe paNa covIsa yogya samaye, yogya rIte upayogamAM levAmAM Ave to te vyaktinuM kalAka prabhu bhaktino puruSArtha karela ane tenI akhUTa zraddhA tathA jIvana sArthaka thayuM gaNAya. A cAra paribaLo-AtmabaLa, manobaLa, saMpUrNa zaraNAgatIne kAraNe prabhue tenI badhI ja javAbadArIo saMkalpabaLa ane prArabdhabaLa, e pramANe dareka jIvAtmAmAM prabhue upADI lIdhI. ghaNAMnA nasIba khUba ja baLavAna hoya to tene ochI mUkela che. gItAmAM traNa yoga : karmayoga, jJAnayoga ane bhaktiyoga mahenate vadhunI prApti thAya ane jenA nasIba nabaLA hoya tene sUcavela che ane prabhue pote kahela che ke A sarveno kartA, hartA ane khUba mahenata pachI paNa khUba ja alpa prApti thAya te hakIkata che, bhokatA te pote ja che. prabaLa puruSArtha karato hovA chatAM ghaNI vakhata paraMtu puruSArtha karyA sivAya koIne prApti thAya tevuM mAnavuM joie mANasa potAnA prArabdhabaLane kAraNe saphaLa athavA to niSphaLa thato nahIM. AvI zraddhA ane zaraNAgatI atyaMta kaThina che ane te paNa hoya che. dareka vyaktie pote puruSArtha karI AgaLa vadhavAnuM hoya che. jIvAtmA upara prabhunI kRpA sivAya zakya thatuM nathI. tamAruM manobaLa prArabdhamAM haze to jarUra thaze evuM mAnIne puruSArtha na karavo te mANasanI ane saMkalpabaLa khUba ja daDha hoya ane tene mATe 'isapAra yA upAra' potAnI ALasanuM lakSaNa che. bahu jUnA vakhatanI eka kavitAmAM kavie jevo nirNaya karI tamAro jIva hoDamAM mUko to atyaMta kaTokaTI kahela che ke "are! prArabdha to gheluM, rahe te dUra mAMge to, na mAMge vakhate Izvara tamArI madade Ave te cokkasa che, paraMtu pUrepUrI kasoTI doDatuM Ave, na vizvAse kadI raheje." A kavitAmAM je kahela che teno vinA te Avato nathI. 'kareMge yA mareMge' A maMtra jIvanamAM utArIe sAco artha prArabdha upara vizvAsa mUkI besI rahevAya nahIM te che. karma ane prabaLa puruSArthathI ApaNuM kartavya nibhAvatA rahIe to vahelo karyA sivAya prArabdhanuM baLa sAruM ke kharAba maLe nahIM. God helps moDo te tamArI vahAre cokkasa Avaze tevI zraddhA tamArAmAM hovI them, those who help themselves.' je mANasa puruSArtha kare jarUrI che, paraMtu prabaLa puruSArtha ane aDaga zraddhA sivAya te zakya tene prabhuno sAtha maLe, vagara puruSArthe prabhu koI kRpA karato nathI, nathI. calanA jIvana kI kahAnI, rukanA mota kI nizAnI." paDyA rahevAthI jIvanamAM aneka nAnA moTA prasaMga AvatAM hoya che ane ghaNAM prabhu maLato nathI. satata karma karo ane te yogya karma haze to jarUra gaMbhIra nirNayo levA paDe tyAre temAM zraddhApUrvaka ApaNAM aMtarAtmAnA vahelI moDI prabhukRpA thaze. avAjane sAMbhaLIe ane te pramANe ApaNe puruSArtha karatAM rahIe puruSArtha sivAya prArabdha prApta thatuM nathI. tamo tamAro dharma, ane te daramyAna prabhune vinaMtI karatAM rahIe ke tamo mane sAcI tamArI pharaja ane tamArI javAbadArI niSThApUrvaka saMbhALo to te dizAmAM laI jazo. tenA taraphanI ApaNI zraddhA Dage nahIM te atyaMta Izvarane game ane tenA phaLasvarUpe tamone yogya prArabdha prApta thAya. jarUrI che. gharamAM besI rahI mALA pheravyA karo ane sArA prArabdhanI rAha joyA prArabdha ane puruSArtha banne jIvamAtranAM jIvanamAM agatyano bhAga karo to te kadI maLe nahIM. prabhumAM zraddhA hovI te atyaMta jarUrI che, bhajave che, paraMtu puruSArtha pahelAM ane pachI prArabdha tevo prabhuno paraMtu te AvIne ApaNane nyAla karI deze tevI apekSA rAkhavI te niyama che. ApaNe sau IzvarAdhIna jIvo ApaNuM kartavya bajAvatAM ayogya che. narasiMha mahetA jevA prabhunA ananya bhakta jeNe badhuM rahIe, puruSArtha karatAM rahIe ane tenAM phaLanI AzA rAkhyA sivAya prabhu upara choDI dIdhuM hoya ane prabhumAM tenI aDaga zraddhA hoya tevA ApaNI pharaja bajAvatAM rahIe to "prArabdha to gheluM, rahe te dUra mAMge to, jIvAtmAne prabhu oLakhI jAya che ane tene ugArI le che. eTalI na mAMge to doDatuM Ave" e vAta sAcI sAbita thAya. A viSayamAM jIvamAtra zraddhA ane eTalo AtmavizvAsa bhAgye ja ApaNAmAM Ave eTale potAnI kSamatA mujaba puruSArtha karI prArabdha prabhu upara choDe to cokkasa ApaNe to ApaNuM karma karatAM rahevuM sAthe sAthe prabhune smaraNamAM teno yogya pratisAda maLe ane jIvana sArthaka thAya. * * * rAkhI je kAMI thaI rahela che te Izvarane kAraNe thaI rahela che tevuM mobAIla: 9321421192.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 41 bAvIsa parISahonuM gadyapadyamaya adabhuta varNana 1 Do. praviNabhAI sI.zAha taje cauda aMtara graMthIne parISaha jite bAvIza aMga igyAra pUrvadharAomittA parISaha sahe bAvIza A 22 parISaha sAdhaka jIvananI samatvabhAvanAnI kasoTI che. 2. pipAsA parISaha dehanuM mamatva tyAgI samatvabhAvanI sAdhanA karavI te ja sAdhaka jIvananuM game tevI tarasa lAge toya sAdhu sacitta ke doSita jala na vApare, kartavya che. nirdoSa ane nirjIva jala na maLe toya sAdhu prasanna rahe. zrAmaNyano sAra ja upazamabhAva che mATe vinayazIla sAdhake sUkAya baMne hoTha zoSAya aMdarathI gaLuM parISahane svecchAe karma nirjarArthe tathA saMyamamArgamAM sthira rahevA moM sAva sudde bhaTha bane ne jIbha jANe pAMdaDuM mATe samabhAvapUrvaka sahana karI levA joie. nirdoSa jaLa na maLe chatAM rahe lIluMchama samatAtaru. 'parISahaA zabdano sAmAnya artha cAre bAjuthI AvanArA 3. zIta parISaha kaSTone samatApUrvaka sahana karavA evo thAya che. parISaha ane "ThaMDI to naraka-tiryaMca durgatiomAM AnAthIya vadhu ghaNIvAra veThI che." tapasyAmAM phera e che ke-upavAsa AdimAM svecchAe bhUkha-tarasa AvuM vicArIne sAdhu ThaMDIne sahana kare. kyAreya evuM na vicAre ke Adi sahana karavAnA hoya che, jyAre parISahamAM sudhA-AdinI mArI pAse sArUM makAna nathI. to lAva, tApaNuM evuM' icchA hovA chatAM nirdoSa na maLe tyAre pratikriyA karyA vinA samabhAve ho poSa ne ho mAgha ne bahu josabhera havA vahe kaSTane sahana karI levA te parISaha che. thIje bhale jaLa, bhAvajharaNuM anavarata vahetuM rahe sudhA-parISaha, tRSA-parISaha, zIta-parISaha, uSmA-parISaha, gAtro bhale dhruje chatAM mana sthira rahI badhuM sahe. daMzamazaka-parISaha, acala-parISaha, arati-parISaha, strI-parISaha, 4. uSNa parISaha caryA-parISaha, pedhikI-parISaha, zayyA-parISaha, Akroza- game tevI garamI paDe, muni snAnano vicAra na kare, parISaha, vadha-parISaha, yAcanA-parISaha, alAbha-parISaha, roga- zarIra para pANI na chAMTe, na paMkho vIjhe... parISaha, tRSNasparza-parISaha, jalla-parISaha, satkArapuraskAra- AkAza varasAve agana jvAlA sakhata lU vAya ne parISaha, prajJA-parISaha, ajJAna-parISaha ane darzana parISaha, A kaNa-kaNa bane aMgAra ne jANe dharA bhaThThI bane bAvIsa parISaha che. AvI paLomAM paNa anubhavuM AsapAsa prabhu! tane kAvya racanA pa. pU. mokSarita vi. ma. sA. 5. daMza mazaka parISaha 'sukha bhaMDuM ne du :khe rUDuM' A tuja dezano sAra che sukha choDavA maccha-jU-mAMkaDa jevA jaMtuo karaDe tyAre muni trAsa na pAme, du:kha veThavA muja mana have taiyAra che, kheda na kare, kakaLATa na kare...dehanI upekSA kare jaMtuonI karuNA kare. je sAdhanA Ape karI du:kha veThIne sukha choDIne te sAdhanA huM divaseya pajave satata rAte UMgha levA de nahIM, paNa karuM mana reDIne tana toDIne, macchara bhale DaMkhyA kare mAruM hRdaya DaMkhe nahIM janama janama du:kho sahyAM. kiMtu karmAdhIna A janme du:kho sahuM, tRpti maLe che emane, saMtoSa che mujane ahIM. rahI jinAjJAdhIna. 6. acela parISaha 1. kSudhA parISaha kapaDAM jUnA, jADAM ke kharabacaDAM maLe... kAyA atyaMta kRza thaI jAya, toya sAdhu doSita gocarIna vahore... athavA ochAM maLe tyAre muni dInatA na kare. zuddha bhikSA paNa svAdathI na vApare, bhUkhathI vadhu na vApare... jADAM maLe jUnAM maLe, pratikULa so kapaDAM maLe nirdoSa gocarI na maLe to muni dIna na bane... ThaMDI bhale khUba ja paDe, ochAM rahe kapaDAM bhale jyAre satAve bhUkha ke, rahevAya nA, sahevAya nA jAge na manamAM dInatA, nA hRdaya zoka tarapha DhaLe. ghara ghara pharuM paNa gocarI, nirdoSa lAdhe kyAMya nA 7. arati parISaha khAlI rahe jhoLI bhale, chalakAya mArI sAdhanA! loca-vihAra Adi kaSTomAM muni arati (kheda) na kare prasanna rahe! rasto kharAba vihAra lAMbo vastI hoya agavaDabharI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 prabuddha jIvana eprila, 2017 ghoMghATa ho durgadha ho nahi bhAvatI ho gocarI kheMcI kaDhAya badhAya vALa chatAM rahuM samatA dharI. 8. strI parISaha 'karmabaMdhano mukhya hetu eTale strIo! mokSamArgamAM mahAvina eTale strIo !' je muni ATaluM samajI le enuM zrAmaNyasaphaLa! jyAre vijAtIya rUpa suMdara nayanamAM AvI vase tyAre na AnaMdita bane mana, hoTha-AMkho nA hase mahApApa che A bhAva A tyAre ya manathI nA khase. 9. carcA parISaha muni vihAranAM kaSTo sahI le, paNa eka sthAne na rahe. bhakto upara mArApaNAno bhAva nA jAge kadI koI jJAti koI nagara para, mamatA nahI jAge kadI, muja hRdayagirimAM asmalita, vahetI rahe upazamanadI. 10. naiSadhithI parISaha upadravo Ave ke upasargo Ave, muni sahana kare, sthira rahe, samatA rAkhe, dharmadhyAnathI vicalita na thAya, sthira sthAnamAM zubhadhyAnamAM rahI sAdhanA evI karuM upasarga Ave upadrava Ave paraMtu nA DaruM evI kRpA karajo jhaLAhaLa saphaLatA-siddhi varuM. 11. zayyA parISaha upAzraya sagavaDavALo maLe ke agavaDavALo maLe, muni harSa-zoka nA kare. anukULa pAmI sthAna haiye harSa nA AnaMda nA pratikULa pAmI sthAna haiye zoka nA AkaMda nA jyAM paNa rahuM muja hRdayamAM rahejo prabhu!" che prArthanA. 12. Akroza parISaha koI gusso kare, gALo Ape, tUcchakArathI bolAve, karkaza zabdo vApare, kaThora bhASA prayoga kare..paNa muni zAMta rahe. koI gALa Ape jhera oke Akaro gusso kare koI jIbha jANe charI hulAve Aga varasAve are! vartana rahe muja mitra jevuM hRdayathI amRta jhare. 13. vadhu parISaha koI ajJAnI zastra ugAme tyAre muni leza paNa dveSa na kare, vicAre ke "mAruM AyuSya karma pUruM thavA para che. ane karmabaMdhamAM nimitta huM banI rahyo chuM.. nAza to zarIrano thaze, AtmA amara che !' ajJAnatA ke zatrutAvaza koI pheMke paththaro laI lAkaDI Ave koI, koI ugAme khaMjaro A karmakSaya-sahAyaka" upara, varasAvI dau karuNAjharo. 14. yAcanA parISaha 'sAdhu jIvanamAM to eka eka vastu mAMgIne ja meLavavI paDe... enA karatAM to saMsAravAsa sAro!' AvuM muni na vicAre, vicAre ke "saMsAravAsa to pApamaya che !' bilakula ajANyA ghera jaI karavI have to yAcanA nirdoSa saMyama pALavA saghaLI sahI lauM yAtanA nirapekSa bhAve AdaruM mokSalakSI sAdhanA. 15. alAbha parISaha bhikSA ochI maLe, kharAba maLe, ke na maLe... muni saMtApa na kare, dAtA para krodha na kare ! nA anna de koI, ochuM de koI, koI bagaDeluM dhare mAthuM garama nA thAya nA AMkhothI aMgArA khare, manamAM rahe samatA ane mukhathI madhura vacano sare. 16. roga parISaha jinakalpika muni rogonI cikitsA karAvavAno vicAra paNa na kare. sthaviralpI muni sahana thAya tyAM sudhI cikitsA na karAve. durlabha kharekhara karmakSayano A bhave avasara maLyo AvuM vicArI rogapIDA sahana karuM samatAbharyo, he nAtha! meM to AjathI A deha tuja caraNe dharyo. 17. tRNa parISaha rukSa tvacA, uSNa vAtAvaraNa ane zuSka tRSNAno saMdhAroH Avo duSkara parISaha jinakalpika munio prasannatAthI sahana kare. koI sparza kharabacaDo maLe, koI svAda aNagamato maLe durgadha Ave ke jugupsAjanaka koI rU5 re, karkazadhvani athaDAya kAne toya mana nA khaLabhaLe. 18. mala parISaha parasevAthI rebajheba zarIra ke kapaDAM para dhULa, mATI, mela, kAdava lAge to muni tene sahana kare. zarIra-kapaDAM bhale bagaDe, manane bagaDavA na de! paga kAdave kharaDAya, aMgopAMga dhULiyA ho bhale kapaDAM bhale kALAM paDe, relAya parasevo bhale, vrata vimala rahevuM joie, muja deha ho melo bhale. 19. satkAra parISaha alpakaSAyI, alolupa, nispRha muni satkAra-sanmAnanI IcchA paNa na kare..satkAra maLe ke tiraskAra maLe, muni svastha rahe! koI kare satkAra jo, to toSa huM nA anubhavuM koI tiraskAro kare to roSa huM nA anubhavuM, saMyama ane saMtoSamAM tRpti sadA huM anubhavuM. 20. prajJA parISaha karmodaye buddhi ochI maLe ke kSayopazamathI buddhi
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana vadhu maLe...muni rAga-dveSane AdhIna na thAya! samatAnI samRddhinA mULamAM che jIvamaitrI! jagatanA sarvajIvo buddhi khIle kyAreka evI badhuM samajAvI zakuM pratye AtmIyatAno bhAva jAge to duzmana pratye paNa dveSa na jAge. saghaLI paristhiti avagaNI saMyamaguNe vicArI zakuM. aMdhakanA 500 ziSyone ghANImAM pIlavA chatAM pAlaka pratye teone 21. ajJAna parISaha roSa ke dveSa na thayo ane 'vadha'no parISaha hasatA mukhe sahana karI kSayopazamathI kyAreka jJAna vadhe ke karmodaye jJAna kyAreka muktipurImAM sidhAvI gayA. te ja rIte gajasukumAla, metArajamuni na paNa maLe...baMne sthitimAM muni asvastha rahe. na garva kare, na glAni vagere paNa samajavA. jJAnAvaraNa karmodaye sUtrArtha gAthA nA caDe saMsAramAM vartuLane choDe, saMyama sAthe jIvana joDe, samatA dharmamAM karmo haTe kyAreka ne sUtrArtha jhaTapaTa AvaDe, rame to ja saMsArano aMta thaI zake, mATe sahanazIlatA guNa keLavavAno glAni nahIM ke garva nA, samabhAva evo sAMpaDe abhyAsa anivArya che. sAdhakane jJAnI samajAve che ke - 22. samyakatva parISaha saMsAramAM sahana karavuM paDe mATe saMyamamAM sahana karo vaijJAnika AviSkAro, anya dharmIonA camatkAro joIne ke paravaze sahana na karavuM paDe mATe svecchAe sahana karo kutarko sAMbhaLIne athavA sAdhanAnuM phaLa anubhavAya nahIM tyAre karoDo bhavamAM sahana na karavuM paDe mATe A bhavamAM ja sahana karo muni zrI jinezvara bhagavaMtanAM vacanomAM zaMkA na kare! karmavaza sahana na karavuM paDe mATe dharmamAM sahana karo." te sAcuM te zaMkA vinAnuM je kahyuM zrI jinavare parISahathI parAjita na thatAM pariSahane parAjita karo. saMsAra du:khamaya mokSa sukhamaya" hRdaya muja zraddhA dhare. bhavabhramaNano aMta karavA kaSTone kalyANaprada mAno, mokSanA Ave bhale tarko hajAro, buddhi mArI nA phare. puraskArane prApta karavA udayajanya pIDAne preme svIkAro, sarvajJakathita dharmanI ArAdhanAno sAra samatA che. sahanazIlatA anaMtaguNonI kamANI karavA kAyaklezane hoMze vadhAvo. vinA samatA Ave nahi, ane samatA vinA sarvajJatA-vItarAgatA basa, parISahavijetA bane te ja sAdhaka bhAvamAM saMyamajIvananI pragaTe nahi. parI + saha = 'parI' eTale cArebAjuthI arthAt saMpUrNa saMpUrNa saphaLatAne prApta karI zake. rIte, "saha' eTale sahana karavuM - te che parISaha. mATe he sAdhaka! sukhadu :khamAM tulya manovRtti keLavavA mATe parISaha e parIkSA 'hasatA hasatA sahana kara, sahatA sahatA samatA dhara, che. sukha-du:kha, mAna-apamAna, lAbha-hAni, prahAra-pUjA, zatru- anaMta karmonI nirjarA ka2, ziva 2maNIne zIdhra va2. * * mitra, prIti-aprIti ityAdi prasaMgomAM mananuM samatolapaNuM jALavI 94, lAvaNya sosAyaTI, vAsaNA, amadAvAda-380 007. rAkhavuM te che - parISaha vijaya. phona naM. 26604590, 26612860. (mo.) : 9998336992. manano kacaro 'eka mahAtmAjI hatA. koI gharamAM bhikSA mATe gayA. gharanI mahAtmAjIe kahyuM: 'hA, kharAba to che. temAM chANa ane kacaro strIe bhikSA ApI ane hAtha joDIne kahyuM: 'mahAtmAjI! koI che. paraMtu have zuM karavuM? dUdhapAka emAM ja reDo.' upadeza Apo." | strIe kahyuM: 'nahi mahArAja! emAM nAkhavAthI dUdhapAka kharAba mahAtmAjIe kahyuM, 'Aje nahi, kAle upadeza ApIza." thaI jaze. kamaMDaLa mane Apo huM sApha karI nAkhuM chuM." strIe kahyuM, 'to kAle paNa bhikSA mATe Avajo.' mahAtmAjI bolyA: "sAruM mAtA! jyAre kamaMDaLa sApha thaI jaze bIjA divase jyAre mahAtmAjI bhikSA mATe AvyA to tyAre dUdhapAka reDajo.' mahAtmAjIe kamaMDaLamAM thoDuM chANa laI lIdhuM. bIjo kacaro paNa strIe kahyuM, 'hA jI.' nAkhyo. kamaMDaLa laIne strInA ghare AvyA. strIe te divase sarasa mahAtmAjI bolyA: "A ja mAro upadeza che. manamAM jyAM dUdhapAka banAvyo hato. temAM sUkomevo sarasa rIte nAkhyo hato. sudhI ciMtAono kacaro ane kharAba saMskAronuM chANa bhareluM che mahAtmAjIe te ghara pAse AvI bUma pADI: 'bhikSA de mAtA." tyAM sudhI upadezanA amRtano lAbha nahi maLe. upadezanuM amRta ne tarata ja strI dUdhapAkano vATako laI bahAra AvI. mahAtmAjIe meLavavuM che to pahelAM manane zuddha banAvavuM joIe, kharAba saMskArone potAnuM kamaMDaLa AgaLa dharyuM. strI temAM dUdhapAka nAkhavA lAgI to samApta karavA joIe, to ja izvaranuM nAma camakI zake che ane to joyuM ke temAM to chANa ane kacaro hato. thobhIne bolI: ja jIvanamAM sukha ane zAMti, AnaMdanI jyoti jAgI zake che." 'mahAtmAjI ! A kamaMDaLa to kharAba che." - sAbhAraH 'kSaNe kSaNe amRta': saMkalanakartA-nIleza mahetA
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 prabuddha jIvana eprila, 2017 'jaina paraMparAnA punarudhdhArako-2 vidyAdevI sarasvatInA upAsaka DaoN. bhogIlAla sAMDesarA 'T AcAryazrI vAtsalyadIpasUrIzvarajI bhAratanA zreSTha vidvAnomAM jaina sArasvata DaoN. bhogIlAla sAMDesarAne eka virala siddhi banI rahI. gujarAtanA vidvAnomAM bhogIlAla sAMDesarAnuM acUka saMbhAravA paDe. zruta devI sarasvatInI kRpA kyAM ane konI nAma AdarathI levAtuM thaI gayuM. para Utare che te eka rasamaya rahasya che. bhogIlAla sAMDesarAnI DaoN. sAMDesarA prAcIna jaina sAhitya ane jaina darzananA abhyAsamAM umara haju 15 varSanI paNa nahotI, tyAre teo avAranavAra UMDA UtarI gayA. zrI puNyavijayajI ane zrI jinavijayajInuM ziSyatva pATaNanA vikhyAta jaina jJAna bhaMDAramAM jatA. jJAna bhaMDAranA pustako emaNe zobhAvyuM. temanA samayamAM dIrghadraSTi dharAvatA vaDodarAnA ane hastaprato nihALyA karatA. emaNe noMdhyuM che ke mane ja khabara mahArAjA sayAjIrAva gAyakavADe vaDodarAmAM sayAjIrAva yunivarsiTI nahotI paDatI ke jJAna bhaMDAramAM javAnuM mana vAraMvAra kema thAya che! banAvavA mATe eka karoDa rUpiyA phALavyA hatA. gujarAtamAM sauthI mahA vidvAna jaina muni zrI puNyavijayajI e samaye pATaNamAM pahelI yunivarsiTI vaDodarAmAM sthApita thaI tyAre tenA vAIsa birAje. purAtattvAcArya zrI jinavijayajI kalakattAthI pATaNa AvelA. cAnselara tarIke zrImatI haMsAbena jIvarAja mahetA nimAyAM. te samaye emane potAnA zodhakArya mATe pATaNa rokAvAnuM thayuM. gujarAtI viSayanA prophesara tarIke kone nImavA tenI carcA khaDI jinavijayajI divasanA thoDA kalAka jJAna bhaMDAramAM gALe. aneka thaI. gujarAtanA vidyAjagata ane adhyApaka jagatamAM A carcA hastaprato, pustako emane lAIbreriyana lAvIne Ape. jinavijayajI uttejaka banI rahI. sau ema mAnatA hatA ke prophesarano A e tapAse ane potAne jarUrI hoya te noMdha kare. gauravazALI hoddo kavi umAzaMkara joSIne apAze, paNa te mATe vidyArthI bhogIlAla te samaye tyAM Ave. jinavijayajIne kAma temaNe koI rasa na dAkhavyo. chevaTe haMsAbena mahetAe te mATe kamiTI karatAM jue. jinavijayajIe bhogIlAlamAM teja joyuM. e temane nImI. tenA adhyakSa hatA vikhyAta lekhaka ramaNalAla vasaMtalAla puNyavijayajI pAse laI gayA. desAI. e kamiTIe gujarAtI bhASAnA sarvaprathama prophesara tarIke bhogIlAla kahe, "mahArAjazrI, mane A hastaprata vAMcatAM zIkhavo.' DaoN. bhogIlAla sAMDesarAnI nimaNUka karI ane DaoN. bhogIlAla puNyavijayajI kahe, 'jarUra zIkhavuM, paNa tAre roja AvavuM paDaze. sAMDesarAnuM nAma vizvamAM vikhyAta thaI gayuM. dhIraja rAkhIne prAcIna bhASA zIkhavI paDaze.' DaoN. bhogIlAla sAMDesarA hastapratonA saMzodhanamAM potAnI bhogIlAla kahe, "huM roja AvIza." kAbeliyata puravAra karI cUkyA hatA. temanA hAtha nIce aneka puNyavijayajIe bALaka bhogIlAlane ghaDavA mAMDyA. emane jUnI vidyArthIoe pIeca. DI. karyuM ane potAnA kSetramAM AgaLa vadhyA. bhASA vAMcatAM zikhavADI. hastaprato ukelatAM zikhavADI. hastapratonuM bhAratamAM sthaLe sthaLe DaoN. bhogIlAla sAMDesarAne AmaMtrita karavAmAM saMpAdana kevI rIte thAya te kaLA zikhavADI. AvatA. bhAratanI ane videzanI aneka yunivarsiTIoe temane bhogIlAla sAMDesarAnI vidyAprIti abhuta hatI. temaNe dhIraja pIeca. DI.nA adhyApaka tarIke svIkAryA hatA. nyU yorkanA rokaphelara rAkhIne puNyavijayajIe je zIkhavyuM te zIkhI lIdhuM. eka divasa jUnI phAunDezana taraphathI temane kAyamI sabhya tarIke svIkAravAmAM AvyA hastaprata hAthamAM lIdhI. e 'rUpasuMdara kathA' hatI. hatA. vaDodarAnA prAcya vidyAmaMdiramAM temanI DAyarekTara tarIke bhogIlAle tenI nakala utArI. tenuM saMpAdana karyuM. te kathAnI nimaNUka thaI. te samaye temaNe haragoviMdadAsa kAMTAvALA taraphathI bIjI prato meLavIne pAThAMtaro umeryA. te saMpAdana eTaluM zAstrIya baMdha paDelI graMthazreNI punaH zarU karAvI ane svAdhyAya' mAsikano ane Adhunika hatuM ke puNyavijayajI mahArAje te pragaTa karavA mATe AraMbha karyo. A pravRttie temane yazakalagI ApI. muMbaInI phArbasa gujarAtIsabhAne mokalyuM. te samayanA vidvAnoe e saMpAdana zrI sAMDesarA potAnA jIvanamAM ghaDatara mATe jinavijayajInA meLApane svIkAryuM ane phArbasa gujarAtI sabhA taraphathI pragaTa karyu. kadI bhUlyA nahIM. temaNe zrI jinavijayajInuM jIvanacaritra paNa lakhyuM che. te samaye bhogIlAla sAMDesarAnI uMmara hatI 15 varSanI. teo je hastaprato vAMcatA tenA seMkaDo seMkaDo zloko teo kaMThastha karI bhogIlAla sAMDesarA skUlamAM bhaNavA jatA hatA, paNa haju to letA.DaoN. sAMDesarA kahetA ke, "jene jUnA zloko AvaDe che ane hastapratonA meTrika paNa pAsa thayA nahotA tyAre temanuM saMpAdana "rUpasuMdara kathA' saMzodhanamAM tene je kAme lagADI zake che te ja sAco vidvAna." yunivarsiTIe ema. e.nA pahelA varSamAM pAThyapustaka tarIke svIkAryuM. jUnI paraMparAnA zreSTha vidvAnomAM eka Do. bhogIlAla banyuM evuM ke bhogIlAla sAMDesarA meTrika pAsa thayA pachI kaoNlejamAM AgaLa sAMDesarA mAtra jaina vidvAna nahotA, paNa bhAratIya darzano ane vadhyA ane 1943mAM jyAre teo ema.e.no abhyAsa karavA mATe bhAratIya sAhityanA uttama vidvAna hatA. jyAre jyAre bhAratIya kaoNlejamAM gayA tyAre potAnA saMpAdananuM pustaka potAne bhaNavAnuM AvyuM !ja prAcIna sAhityanI prata khUlaze tyAre AvA tapasvI vidvAno vyaktie haju meTrika paNa pAsa nathI karyuM tenuM pustaka pAThyapustaka bane te acUka sAMbharaze. * * *
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana tRtiya bAhyatA vRttisaMkSepa | I subodhIbena satIza masAlIA phebruArI-2017nA aMkamAM jJAna-saMvAdamAM savAlanA javAbamAM, pAchI vALavI e ja che vRtti saMkSepa. have ApaNe vicAra karIe ke phakta peja naM. 27 para prinTIMgamAM kSati thaI che. chellI lAInamAM 'sAcA eka ja divasamAM savAre uThyA tyArathI rAtanA sUI jaIe tyAM sudhImAM arthamAM puruSArtha tarIke apanAvI bhavano vistAra pAmIe" evuM vRttio kyAM kyAM bhAgI? koInA sArA kapaDAM joyA to vRtti tyAM chapAyuM che paraMtu 'vistAra' zabdane badale 'nistAra' zabda vAMcavo. bhAgI... koI sAro phleTa, baMgalo, bagIco, bhale joyAM nathI to bhavano vistAra eTale bhava vadhAravA, ne nistAra eTale bhavabhramaNathI paNa tene viSe jANyuM, sAMbhaLyuM ke vAMcyuM to vRtti tyAM bhAgI, koIe aTakavuM. saMpUrNa arthano anartha thaI jAya che. utsutra bhASaNa thaI apamAna karyuM to vRtti tyAM bhAgI, koIe mAna ApyuM to vRtti tyAM jAya che. mATe dareka vAcake A vastu dhyAnamAM levA vinaMtI che.] bhAgI... are keTaluM lIsTa banAvazuM? eka ja divasanuM lIsTa banAvatA vRttisaMkSepano artha ApaNe eTalo ja karIe chIe ke parigraha thAkI jazuM...Apa kahezo ke evuM to thAya ja ne... svAbhAvika che... ocho karavo, vastuono tyAga karavo.. .are bhAI..A vRttisaMkSepa bhAI svAbhAvika kema che ? kemake anaMtA anaMtA janmothI vibhAvamAM che, vastusaMkSepa nahIM. vastuono tyAga karavAthI vRtti saMkSepAI ja jaI jaIne ApaNe Avo ja ApaNo svabhAva banAvI dIdho che. jaze evI koI geraMTI nathI... dhAro ke meM sonA-cAMdI-hIrA-motI mATe e svAbhAvika lAge che... paNa AtmAno A svabhAva nathI... badhA ja prakAranA ghareNAMno tyAga karyo... eka ghaDiyALa hAthamAM to svabhAvane palaTavo kaI rIte? A svabhAvane palaTavA mATe paheruM chuM.... to mAro badho moha bhego thaI eka ghaDiyALamAM paNa jarUrI che AtmAnI jAgRtatA. vRttio enA svabhAva pramANe jevI samAI zake che... A ghaDiyALa vadhu sArI lAgaze ke pelI? moha bhAgaze ke... AtmA jAgrata haze. te jANaze ke A vRtti phalANI jagyAe ane vRttio jIvaMta che.. jo phakta vastuono tyAga karavAthI ja bhAgI ne tarata tene tyAMthI pAchI vALavAno prayatna karaze. bhAgelI vRttine vRttisaMkSepa thato hota to to A tapa bahu saraLa thaI jAta. to pAchI vALavAno puruSArtha e ja che vRttisaMkSepa. ApaNe to e ja nathI pachI A tapane trIjA sthAne mUkavAnI jarUra na hatI. anazana karatAM jANatA ke vRttio kevI bhAgI rahI che, kyAM bhAgI rahI che? enuM uNodarI agharUM, uNodarI karatAM vRttisaMkSepa agharuM che. jemake koI sabhAna hovuM tenuM nAma che jAgratatA. e sabhAna hoIzuM to ene hAthamAM paththaro laIne jaI rahyuM che. vividha AkAranA suMdara suMdara pAchI vALavAno prayatna karIzuM ne? enI abhAnatA e ja pramAda. paththaro alaga alaga jagyAethI zodhyA che. paNa jo AgaLa cAlatAM bhagavAne gautamane kIdhuM ke 'samaya mA pamAya goyam' "he gautama rastAmAMthI hIrA jaDyA to paththara kyAMya chUTI jaze ne hAthamAM hIrA tuM eka samaya mATe paNa pramAda na karIza...' ApaNe A pramAda AvI jaze... paththaro kyAre ne kyAM chuTI gayA te paNa dhyAna nahIM zabdano artha zuM samajyA? pramAda eTale ALasa karavI? uMghI javuM? rahe... tevI ja rIte jo vRttio chUTI gaI to vastuo choDavI nahIM paDe... zuM tamane ema lAge che ke cAra jJAnanA dhaNI evA gautamane mahAvIre vastuo enI jAte kyAre kyAM chUTI jaze tenI khabara paNa nahIM paDe. ema kahevAnI jarUra hatI ke he gautama ALasa na karIza... he gautama vRtti eTale IcchA, ApaNI vRttio, IcchAo, kAmanAo, je uMghI na jato... vRttionuM paramAM javuM, AtmAnA upayoganuM para mAM cAre bAju phelAyelI che, tene ApaNI aMdara, ApaNA AtmAmAM, javuM e ja pramAda... ApaNA mATe ApaNuM zarIra paNa parapadArtha che. ApaNI aMdara rahelA dareka vRttionA kendramAM saMkSepI levAnI che. gautama mATe mahAvIra paNa pa2 hatA... jemAM gautamanI vRtti rAga bahAra phelAyelI vRttione, IcchAone aMdaranI tarapha vALavAnI svarUpe bhAgatI hatI... mATe mahAvIra kahe che... ke he gautama eka che. janmyA tyArathI vRttio bahAra ja bhAgI che. koI ghaTanA bahAra samaya paNa pramAda na karIza nahIM to mokSa cheTuM thaI jaze... (samaya banI rahI che, vRtti tarata tyAM bhAgaze ne bahAranI ghaTanAne aMdaranI eTale kALano nAnAmAM nAno avibhAjya bhAga ke eka vAra AMkha ghaTanA banAvI deze. dA. ta. koI kAra pasAra thaI rahI che. A mIMcIne ughADIe eTalI vAramAM asaMkhyAtA samaya vitI jAya. mATe bahAranI ghaTanA che. ApaNI sAthe ene koI saMbaMdha nathI. paraMtu tene vicAra karajo... samaya e keTalo nAno ekama che.) jotAnI sAthe ja cittavRtti tyAM bhAgaze. "joyuM? A leTesTa kAra koI koI jagyAe pravacana ApatAM e savAla Ave che ke "bena che. AvI gADI mArI pAse hoya to kevuM sArUM?' ne basa. A bahAranI vRttisaMkSepa to bahu agharUM che, amArA mATe to azakya che.' agharuM ghaTanA aMdaranI ghaTanA banI jaze. jarUra che paNa sAcI dizAmAM puruSArtha thAya to azakya nathI... bhale bahAranI ghaTanAne bahAra ja rAkhI, vivekabuddhithI cittavRttine aMdara A paMcama kALamAM A saMghayaNa dvArA ghaNo vadhAre puruSArtha na karI
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 zakIe paNa vRtti kyAM bhAgI rahI che te jANavAno prayatna to karIe. paNa jo svIkAra bhAvano abhyAsa nahIM hoya, to du:kha ochuM nahIM divasanI hajAro vRttiomAMthI be-pAMca vRttine to pAchI vALIe. thAya. AtmAno rasa prApta nahIM thAya. vRttisaMkSepanI zarUAta to karIe. bIja to vAvIe. AtmA sivAya je je padArtho che te pratyethI upayoga pAcho vALavo, te padArthono tyAga karavAthI tenuM mULa khatama nahIM thAya, jemake upayogane aMtarmukha karavo, citta vRtti nirodha karavI e ja vRttisaMkSepa che. eka vRkSanuM mULa aMdara che. tenA phaLa, phUla, pAnano phelAvo bahAra che. saMsAranuM kSaNabhaMgurapaNuM, anityapaNuM, asArapaNuM, azaraNapaNuM, have tenA phaLa, phUla, pAna kApavAthI thoDo TAIma bahAra evuM lAgaze jANI parapadArthamAMthI vRttine pAchI vALavI ne caitanya svarUpa ke vRkSa saMkocAI gayuM. paraMtu mULa to eTaluM ja baLavAna che. pachI AtmAmAM ramaNatA karavAno abhyAsa karavAthI vRtti saMkSepa pAme bAhya keTalI paNa vastuono tyAga karIne bAhya dRSTie kadAca khUba che. have tame kaho ke vRttisaMkSepa tapa vinA anazana tapa adhUro che ke tyAgI paNa lAgIzuM... paraMtu vRttio aMdara tarapha pAchI nathI vaLI nahi ? tyAM sudhI vRttisaMkSepa tapa thaze nahi. jevI vRttio saMkocAI ke tyAga bIjuM e paNa samajI laIe ke ApaNe A paMcamakALanA ApoApa thaI jaze, karavo paDaze nahi, parigraha ApoApa ocho bALajIvo chIe. ApaNA mATe vastu vagere parapadArthano tyAga karavo. thaI jaze, karavo paDaze nahi. jarUrI che. paraMtu tyAga karyo eTale gaDha jItI lIdho evo saMtoSa vRttio manane gherI rAkhe che. jarA UMDANathI samajIe ke vRttio mAnIne besI javAnI jarUra nathI; kemake ApaNe bALamaMdirathI AgaLa kevI rIte saMkSepa pAme? buddhinuM kAma che anubhavamAMthI zIkhavAnuM ke vadhI mAsTaranI DigrI meLavavI che. mATe vRttisaMkSepa tapane UMDANathI je vastumAMthI sukha maLaze ema dhAryuM hatuM te kharekhara maLyuM ke nahi? samajyA pachI... vastu-parapadArthanA tyAganI sAthe sAthe bahAra jo sukha na maLyuM hota to e anubhavane yAda rAkhI pharIthI e vastunI bhAgatI vRttio, IcchAo, AkAMkSAne jANI tene aMdaramAM pAchI IcchA na karavI." pratyeka vRttino enI zuddhatAmAM anubhava thaI jAya, vALavAno prayatna karavAno che... A prayatna atyArathI ja A ghaDIthI ane spaSTa thaI jAya ke vRttio ane vAsanAomAMthI du:kha ja maLe cAlu karavAno che... ne jo A puruSArtha sahI arthamAM thaze to ApaNe che.. ApaNI buddhi A anubhavano saMgraha kare, ApaNA eka eka karelo tyAga evo tyAga banI jaze ke te choDelI vastu kyAreya pAchI rUMvATAmAM A anubhava samAI jAya to ApaNI aMdaranI vRttiothI Avaze nahi. enA pratye koIpaNa jAtano moha utpanna thaze nahi. upara ApaNI prajJA ne buddhimatA upara uThaze. jema jema prajJA uThaze, Ama ApaNe bALamaMdiramAMthI eka eka dhoraNa AgaLa vadhatA jazuM.. tema tema vRttio saMkocAIne naSTa thaze. IcchAone samabhAvapUrvaka ne "IcchA nirodha tapa:" e AgamanA vAkyane samajIne sAkAra rokavAthI vRttiono saMsAra ocho thaI jaze. karI zakIzuM. kAMIpaNa janAjJA virUddha lakhAI gayuM hoya to sujJo, vRttio haMmezAM bahirmukha rahe che. kAraNa ke ApaNe je chIe ne paMDito mAruM dhyAna dore.. mane jarUra gamaze. ApaNI pAse je che, tenAthI ApaNe rAjI nathI. kAMIka vadhu joIe [ pustaka praznottara ratnamAlA bhAga-1mAM tattvajJAna viSayaka 350 che. kAMIka vadhu thavuM che. AvI vRttine kAraNe ja ApaNe du:khI chIe. savAla javAba che, je vinAmUlya prApya che. jene vAMcavAnI bhAvanA parathI mane sukhaduHkha nathI" evI samajaNa prApta thAya, to ja darzana hoya te zrI bAbubhAI pArekhane 9870986020-A naMbara para samyaka bane. je che tenA mATe svIkArabhAva keLavAya to ja vRtti aMdara phona karI meLavI zake che. A pustakano bhAga-2 mAM bIjA 350 tarapha vaLe. "huM je paristhitimAM chuM, mane dhana vagere je kAMI padArtha savAla-javAba haze te TUMka samayamAM bahAra paDaze. A pustaka maLyA che, jevuM paNa zarIra maLyuM che, jevA paNa sagAM saMbaMdhI maLyA "praznottara ratnamAlA bhAga-2'mAM koIne paNa lAbha levAnI bhAvanA che, je kAMI banI rahyuM che ane je che te mane svIkArya che... Avo bhAva hoya to mAro saMparka karavA vinaMtI che. subodhIbena masAlIyArahe to phariyAdanI ke pheraphAra karavAnI vRtti ja na rahe. to ja 9892163609, 8268550773] AkAMkSAo ke IcchAo na jAge. kAraNa ke IcchA eTale ja * * * vartamAnano asvIkAra. game eTalo svAdhyAya ke zAstrAbhyAsa karazo 'prabuddha jIvana" korpasa kaMDamAM traNa lAkhanuM anudAna ApI pedavarSa sudhI koI patra eka mahinAnuM saujavya prApta kaze svajananai zabdAMjali jJAnakarmathI arpI jJAnapuNya prApta karo
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana gAMdhI vAcanayAtrA mahAtmAnAM ardhAginInI ajoDa preraka kahANI Hsonala parIkha oNgasTa 1997. mahAtmA gAMdhInA pautra aruNa gAMdhIe temanAM zoSitone pAMkhamAM levA dhAryuM. vicAronA vizALa gaganamAM viharatA, dAdI kastUrabA para lakheluM eka suMdara pustaka pragaTa thayuM, "dha pharagoTana satata parivartanazIla, satyazodhaka ane siddhAMto mATe moTA bhoga vumana'. DaoN. aruNA gAMdhI, mahAtmA gAMdhInA putra maNilAla gAMdhInA ApavA ane apAvavA kaTibaddha mahApuruSa patinAM ardhAginI putra. phiniksa AzramamAM janmelA, bApucIMdhyA mArge ucharelA, kizora banavAnuM bA mATe saraLa to nahIM hoya, balake kaparuM ane gaju mAgI ane taruNAvasthAmAM bA-bApu sAthe sevAgrAmamAM thoDuM rahelA aruNa lenAruM ja banyuM haze. bApunI paDakhe rahIne bAe paNa emanAM virATa gAMdhI bhAratamAM thoDo samaya grAmINa garIbo mATe kAma karI kAryomAM potAnI prANazakti sIMcI haze. kAThiyAvADanI eka nirakSara amerikAmAM sthira thayA che ane potAne zAMti ane ahiMsAnA bIja kanyAmAMthI rASTramAtA sudhInI bAnI yAtrAmAM kevA kevA paDAvo ane vAvanAra "pIsa phArmara' kahe che. mahAtmA gAMdhInI virATa pratibhAnI vaLAMko AvyA haze e jANavuM bahu rasaprada che. paDache kaMIka DhaMkAI gayelAM, kaMIka bhulAI gayelAM temanAM sAdAM, zAMta bAne najIkathI jANyA na hoya evA moTAbhAganA loko mATe paNa tejasvI patnI kastUrabAnI jIvanakathA e A pustakano vaNyaviSaya bA eka evA alpazikSita, sAdhAraNa ane suzIla, patiparAyaNa che. kasturabA paranuM videzanA mAunTana pablikezane pragaTa kareluM A sannArI che - jeNe patine anusaravAno dharma barAbara pALyo che, paNa pustaka 'anaTolDa sTorI oNpha kastUrabA" ane "kasturabA a lAipha' patinAM virATa kAryo vize bhAgye ja kaMI samajyAM che ane Adarza nAmathI jayako ane paMgvina prakAzane paNa pragaTa karyuM che. bhAratIya strInI jema patinI johukamIne sahI letAM rahyAM che. "huM kastUrabAne koNa nathI jANatuM ? paNa kastUrabAne sAcI rIte AvuM mAnavA taiyAra na hato. mArA ane mArAM mAtApitAnA anubhavo koNa jANI zakyuM che? bApue bA mATe lakhyuM che, 'bAno bhAre guNa juduM kahetA hatA." svecchAe mArAmAM samAI javAno hato. tenI icchAzakti khUba aruNa gAMdhI spaSTapaNe mAne che ke bAnuM aupacArika zikSaNa bhale majabUta hatI. A majabUta icchAzaktine lIdhe te ajANatA ja ochuM hatuM, paNa teo alpamati ke ajJAna na hatAM - "AphikAno ahiMsaka satyAgrahanI kaLAmAM mArI guru banI. mAruM jAhera jIvana raMgabheda ke bhAratamAM briTiza sarakArano anyAya joI mAruM lohI khIlatuM gayuM tema bA khIlatI gai ane pukhta vicArapUrvaka mArAmAM UkaLI UThatuM tyAre bA mane premathI vAratA. kahetAM ke A Akrozane eTale ke mArA kAmamAM samAtI gai. ame asAdhAraNa daMpatI hatAM. parivartana mATenI zakti banAvatAM zIkha. A bA sAdhAraNa kevI 1906mAM ekabIjAnI saMmatithI ame AtmasaMyama svIkAryo tyArathI rIte hoi zake ?' svAtaMtryasaMgrAmamAM bAnI paNa eka agatyanI amAro saMbaMdha sAcA mitrano thayo. amArI gAMTha pahelAM kadI nahotI bhUmikA hatI ane bApune mahAtmA banAvavAmAM bAno moTo phALo tevI dRDha banI. te sAce ja mAruM zubhatara ardhAga banI. mAre janmojanma hato. bAnuM samarpaNa phakta bApunI icchA pUrI karavA mATe na hatuM, sAthInI pasaMdagI karavI hoya to huM bAne ja pasaMda karuM.' temanuM samarpaNa temanI potAnI e pratItine lIdhe paNa hatuM ke A briTanamAM jemane 'gAMdhIjha inTarapriTara' kahevAmAM AvatA te horesa rasto sAco che. aMdha anusaraNa bAnA svabhAvamAM na hatuM. bA niSkriya eNlekajhAnDare lakhyuM che, 'bA ane bApu eka gharamAM hoya, pAse pAsenA anugAminI nahIM, paNa samajadAra saMginI hatAM. potAne je sAcuM oraDAmAM hoya, ekabIjA sAthe bole nahIM, paNa Akho vakhata lAge tene makkamatAthI Teko ApatAM paNa patinI vAta gaLe na Utare ApaNane lAgyA kare ke baMne ekamekane khUba samaje che." tyAre evI ja makkamatAthI paNa Akramaka thayA vinA paristhitine tera varSanI uMmare potAnAthI thoDA mahinA nAnA mohanadAsa sAcA mArge vALatAM paNa kharAM. AhiMsAnA tattvajJAnano A ja arka sAthe kastUranAM lagna thayAM. e vakhate sAtaATha varSanI umare kanyAone che tema bApu kahetA. temanuM mAtRtva potAnAM saMtAno ane saMtAnonAM paraNAvI devAtI, paNa kastUra zrImaMta ane thoDA sudhAraka vepArInI saMtAnonA nAnakaDA parighamAMthI vistarI hajAro lAkho dezavAsIo ekamAtra putrI eTale tenAM lagna thoDAM moDAM ane barAbariyA sudhI ane tyAra pachI vizvanI kacaDAtI mAnavatA sudhI pahoMcyuM hatuM. khAnadAnanA nabIrA mohana sAthe thayAM. gAMdhIkuTuMba paricita, temanuM AvAM bAnuM vyaktitva "dha pharagoTana vumana'nAM pRSTho para bahu prema, najAkata, ghara najIka ane emanuM phaLiyuM moTuM eTale kastUra tyAM ramavA jatI. nisabata, kalpanAzIlatA ane AdhArabhUtatAthI sAkAra thayuM che. mohana ane kastUra Ama ekabIjAne oLakhatA to hatAM, paNa sAthe paNa e saheluM na hatuM. bA vize jANavAnuM ja bahu muzkela, kAraNa ramyAM paNa hatAM. bAsaTha varSanAM dAMpatya daramyAna mohanadAsa IMglenDa ke temaNe pote kazuM lakhyuM nathI ane temanA janma vagerenA saMdarbho jai baeNrisTara banyA, dakSiNa AphrikAmAM ane bhAratamAM virATa kAryo maLatA nathI. bAnA mAtApitA ane bhAIo vahelI vaye mRtyu pAmyAM karyA, dezane briTiza zAsanathI mukta karyo ane samagra vizvanA hatAM. bApue potAnAM lakhANomAM ApelA saMdarbho sivAya bA vize
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 kazuM maLyuM nahIM, eTale aruNabhAI ane temanAM patnI sunaMdAe maukhika mUkI che! anuvAdamAM 'jIva' Ave tyAre te mAtra anuvAda na rahetAM itihAsa parathI sAmagrI ekaThI karavA mAMDI, paNa maukhika itihAsa anusarjana paNa bane. meM pUrI mahenata karI che, mahinAo sudhI bA ApanAranI dRSTi bAputhI aMjAyelI hoya eTale bA vizenI vAto sAthe tadAkAra rahI chuM, temanA samayamAM temanA phalaka para jIvI chuM kaDhAvavAmAM apAra dhIraja ane khaMtanI jarUra paDe. 1960thI karavA ane temanI sAthe valovAI paNa chuM. e AzAthI ke ApaNAM saunAM mAMDelA saMzodhana parathI taiyAra thayeluM pustaka pahelI vAra 1979mAM bAnI A rasapUrNa ane preraka jIvanakathA gujarAtI vAcakonI navI jarmana bhASAmAM pragaTa thayuM, 1983mAM speniza bhASAmAM ane cheka peDhIne pahoMce. bAnI jIvanakathA sAthe bahu ja svAbhAvikatAthI 1997mAM aMgrejImAM. kAraNa sauno pahelo pratibhAva e hoya ke mahAtmA gAMdhInA jIvananA ane dezanA itihAsanA saMdarbho vaNAtA 'tame tamArA dAdA mahAtmA gAMdhI vize kema nathI lakhatA? kastUrabAmAM AvyA che. aruNa gAMdhI patrakAra ane lekhaka paNa kharA - temanI kone rasa paDe ?" kalamamAM bhArobhAra sarjakatA, tAjagI ane pravAhitA che. videzIone "dha pharagoTana vumana" have gujarAtImAM paNa upalabdha che. teno pazcAdabhUmikAno saMdarbha maLe te mATe temaNe jarUra paDI tyAM bhAratIya meM eTale ke sonala parIkhe karelo anuvAda "bA: mahAtmAnAM paraMparAnI vigato paNa ApI che. ardhAginI' 2016nA AMkaTobara mahinAmAM navajIvana prakAzana 28 prakaraNa ane 270 pAnAMmAM vistarelA navajIvana prakAzananA taraphathI bahAra paDyo che. vAcakone e jANavAnuM gamaze ke bAnA pustaka "bA:mahAtmAnAM ardhAginI'nuM mUlya rU. 200 che. *** pautrae aMgrejImAM lakhelI vAta bAnI pautrInI pautrIe gujarAtImAM mobAIla: 9833708494. pustaka manuSyano zreSTha mitra che. kharIdo, Apo ane sahumAM vaheMco i 1 ( rU. eka hajAranA pustako kharIdanArane rU.500nuM DiskAunTa, eTale rU.500mAM rUA. 1000nA pustako ) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano i krama pustakanA nAma kiMmata rU. krama pustakanA nAma kiMmata rU. krama pustakanA nAma kiMmata rU. i T DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita DaoN. razmi bhedA likhita DaoN. kalAbena zAha saMpAdita DaoN. dhanavaMta zAha likhitAM ane saMpAdita graMtho 17. amRta yoganuM, prApti mokSanI ra50 27. vicAra maMthana 1 jaina dharma darzana 220 18. Ugyo muktino aruNodaya saggadarzana 200 28. vicAra navanIta - 190 2 jaina AcAra darzana 240 DaoN. phAlganI jhaverI likhita AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrikRta 3 caritradarzana rara0 19. jaina pUjA sAhitya 180 29, jena dharma 4 sAhitya darzana 70. 320 DaoN. rekhA vorA likhita 30. bhagavAna mahAvIranI AgamavANI 5 pravAsa darzana ra60 20. Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 31. jaina sakjhAya ane marma 6 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 32. prabhAvanA 12 | 7 jJAnasAra 33. sukha tamArI pratikSA kare che 21. jaina daMDa nIti 8 jina vacana 30 250 34. meruthIye moTA 100 I 9 jina tattva bhAga-1thI8 sureza gAlA likhita 540 34. JAIN DHARMA [English] I 10 vaMdanIya hRdayasparza bhA.3 22. maramano malaka 900 pa0 I11 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 23. navapadanI oLI 250 DaoN. kumArapALa desAI kRta 50. I12 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 36, aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : 24. bhagavada gItA ane jaina dharma150 500 kosmika vijhana IlA dIpaka mahetA saMpAdita I13 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 300 180 T pro. tArAbahena 2. zAha likhita 25. saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita 37. zrI jaina mahAvIra gItA eka darzana 350 14. ApaNA tIrthakaro gItA jena likhita ramajAna hasaNiyA saMpAdita mULa sUtrano gujarAtI-aMgrejI 100 15. saMskRta nATakonI kathA bhA.1. 100 - hiMdI bhAvAnuvAda 38. ravamAM nIravatA 1255 350 : DaoN. kalAbahena zAha likhita - DaoN. ke. bI. zAha likhita puSpAbena caMdrakAMta parIkha saMpAdita 125 i16. caMdra rAjAno rAsa 100 200 39. paMthe paMthe pAtheya ra6, jaina kathA vizva uparanA badhA pustako saMghanIoNphisemaLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. rUpiyA amArI beMkamAM-baeNka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003920100020260 mAM jamA karI zako cho. IFSC:BKID0000039 DaoN. rami bheTa 180 100 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 49 pApa ane puNya kone kahevuM? | tattvaciMtaka vI. paTela gItA e kRSNa bhagavAnanI vANI che, emAM arjunane je je prazno ne vAsanA zuddha thAya tevI koI paNa sAdhanAno upayoga karavAnuM yuddhanA medAna para utpanna thayA tenA javAbo kRSNa bhagavAne jJAnamAM gItA kahe che, pachI te bhakti hoya, jJAnayoga hoya, karmayoga hoya sthira thaIne dIdhA che ne arjunane saMzaya mukta karI abhayamAM sthira ke, yoga hoya, mANasa potAnI prakRti pramANe phAve te akhatyAra karela che. tene laDAvyo che, Aja tenuM mahattva che. gItA upara aneka karIne AMtarika zuddhatA prApta kare tema gItA kahe che. AMtarika zuddhatA mANasoe potapotAno hAtha ajamAvyo che. koIe temAM bhakti e ja jIvananuM lakSa che, ne hovuM joIe. Ama gItA samanvaya vAdI nihALI che, to koIe temAM niSkAma karma yoga nihALyo che, to che. Ama gItAmAM koI eka ja vAtane mahattva ApavAmAM AvyuM che koie temAM jJAnayoga nihALyo che, to koie temAM yoga nihALyo tevuM nathI. jagatanA mANasanA mAnasane dhyAne rAkhIne badhA ja pAsAMno che, to koie temAM samatva yoga nihALyo che. Ama judI judI rIte vicAra gItAmAM karavAmAM Avela che ane te ja vAta satya che ema gItAne jovAmAM AvI che. gItA upara ozoe gItAne sarva bAjuthI samajAya che. sarvajJa rIte samajavA prayatna karela che ane samajAvela che, tethI temanuM Ama AcArya zaMkara gItAmAM jJAna mAne che, vallabhAcArya bhakti vaktavya khUba ja mahattvanuM ane adbhuta che. temAM gItAne samagra rIte mAne che jyAre tilaka niSkAma karma mAne che jyAre jJAnezvara yoga samajIne sarvajJatApUrvaka samajAvI che. AvuM adbhuta bhASya bIjA mAne che. Ama badhAe potAnI je vicArasaraNI, mAnyatA hoya te koInuM nathI. ekeeka zlokanI je rIte vigate samajutI ApI che, mAnyatA gItAnI paNa che, tema pratipAdana karavA badhAe prayatna karelA che, A rIte gItAne sarvajJatApUrvaka samajAvela che. gItAnA arthathI jaNAve te adhUruM jJAna che. A badhA taTasthatApUrvakanA vivecana nathI. che, jagatamAM pApa zuM che? puNya zuM che? mokSa zuM che? janma zuM che? pUrI taTasthatApUrvakanuM vivecana ozonuM che tema spaSTa lAge che baMdhana kone kahevAya? mukti kone kahevAya? dharma zuM che? tyAga zuM ane te bhASya sAcuM bhASya che, satyanA AdhAre karela che te pUrI che? sAdhu kone kahevAya? saMta koNa? dharmanA nAme je aDDAo che taTasthatApUrvaka thayela bhASya che ane dareka bAjuthI gItAne jovA prayatna temAM zuM dharma che kharo? bhakti zuM che? bhakti kone kahevAya? vagere thayelo joI zakAya che, te tenI viziSTatA che. teo kahe che ke mANasa bAbato aMge kRSNanI dRSTie spaSTa samajutI Apela che. temaNe A je kAMI karma kare te karma jo teNe jAgRtipUrvaka sacetanatAmAM sthira badhI ja bAbato gItAnA zlokanA artha sAthe samajAvela che. temaNe thaIne karela haze to te karma puNyazALI ja hovAnuM. te sukha, zAMti ja ema kahyuM che ke A jagatano pahelAmAM pahelo koI mAnasazAstrI pradAna karaze. ane jo mANase ajJAnamAM, ajAgRtatAmAM sthira thaIne hoya to te che kRSNa. temaNe mANasanA manane samajIne tenA tamAma karma karyuM haze to te pApayukta ja hovAnuM. eTale ke te du:kha, azAMti, praznonA ukela gItAmAM ApyA che te ja tenI vizeSatA che. pradAna karaze. Ama pApa puNyano AdhAra mANasanA mana upara rahelo jagatamAM mAnava cetanAnA traNa prakAranA rUpo hoya che jemAM che. gItA spaSTa kahe che ke pApa-puNyano AdhAra karma para nathI paNa vicAra, karma ne bhAvanA te anusAra traNa niSThA AdhyAtmika jagate karma karanAranA mAnasa upara AdhArita che. gItA bahu ja spaSTa rIte ApI che jemAM bhAvapradhAna mATe bhakti, kriyApradhAna mATe karmayoga kahe che ke jJAnI mANasa kAMI paNa khoTuM kAma karaze ja nahIM. tenAthI ane vicArapradhAna mATe jJAnayoga. Ama traNa prakAranI sAdhanA paddhati je kAMI karma thaze te sAtvika ja zuddha hovAnuM. Ama pApa-puNya, sAruMApaNe tyAM amalamAM mukAyela che. A traNe sAdhanA paddhati dvArA kharAba, zuddha-azuddha karmano AdhAra karma para nathI paNa karma karanAranI pahoMcavAnuM to eka ja sthaLe che jenuM nAma che paramacetanA. ahIM mAnasika sthiti para ja AdhArita che, tema spaSTa kahe che. jIvanamAM saune bhegA thavAnuM che. Ama judI judI keDI dvArA zikhare pahoMcavAnuM jAgRtatA, sacetanatA ke jJAnamAM sthira thaIne kareluM koI paNa karma che. aMte to badhAe yogano Azraya laIne nirvicAratA prApta sukha, zAMti Apaze. jyAre ajJAnamAM, ajAgRtimAM, acetanatAmAM karavAnI hoya che, eTale ke manane khAlI karI nAkhavAnuM che, zUnya kareluM koI paNa karma du:kha ja Apaze. ciMtA ja pradAna karaze ema mana karI nAkhavAnuM hoya che jethI parama cetanA temAM dAkhala thaI zake gItA spaSTa kahe che. ne sthira thaI zake. Aja vAta gItAnI che. eTale koI paNa rasto ozo gItAnA bhASyamAM spaSTa kahe che ke niSkAma karmayoga e pakaDo paNa temAM bAhyAcAra kAma lAgaze nahi, eTale ke karmakAMDa kRSNanI AgavI uttamottama zodha che te kyAMya upaniSadomAM ke vedamAM kriyAkAMDa, AratI, pUjA, TIlA, TapakA, mALA, noTabUko bharavAnuM, che ja nahIM. te ja rIte sthitaprajJa paNa gItAno Agavo zabda che. A AvA badhA ja kAmo kAma lAgaze ja nahIM. je karma dvArA AMtarazuddhi bannemAM jo mANasa sthira thaI jAya to bIjuM kazuM paNa tene karavApaNuM thAya te ja kAma lAgaze tema gItA kahe che. jenA dvArA tamArA rAgadveSa, rahetuM nathI te mokSane pAtra bane ja. A banne sthiti evI che jemAM ahaMkAra, Asakti, kAmanA vAsanA, icchA tRSNA ochA thAya, sAdhakane parama zAMtino anubhava thAya che. niyaMtraNamAM Ave, khatama thAya ane mana ekAgra thAya, mana, buddhi zaMkarAcAryanA kahevA anusAra pApa ane puNya karmo jIvanamAM
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 prabuddha jIvana eprila, 2017 vadhatA rahevAnA kAraNe mANasane sArA ane kharAba janmo thAya che mANasa vrata kare, niyamonuM pAlana karato hovA chatAM ane zIlamAM ane sukhadu:khanI prApti thAya che, jethI mANasajanma maraNanA sthira thayo hoya ane tapa paNa karato hoya to paNa te mokSano adhikArI cakramAMthI bahAra nIkaLI zakato nathI. AthI saMsAramAMthI nivRtta thato ja nathI. paramArtha rUpa eTale ke AtmajJAna prApta karyuM hoya te ja thaI zakato nathI. jIva ja zuddha che, kevalI che, muni che vagere nAma prApta karela hoya tene AcArya kunda kunda samayasAramAM puNya ane pApAcAra bAbate ja mokSa maLe che, nirvANa prApta thAya che tema spaSTa kahe che. Ama AtmajJAna khUba ja spaSTa kahyuM che ke azubha karmane tamo kuzIla karma kaho cho ane ja mokSa mATe jarUrI che ema kunda kunda kahe che. te ja vAta gItA paNa kahe che. zubha karmane suzIla karma kaho cho. Ama banne karmo mANasane saMsAramAM gItA spaSTa kahe che sva. svarUpane jANo, temAM sthira thAva eja mokSa che, sva ghasaDI ja lAve che te to nakkI ja che. je karma saMsAramAM laI Ave te svarUpane jANavuM eja AtmajJAnanI prApti che. karma suzIla kema kahI zakAya? kAraNa ke saMsAra ja du:khadAyaka che. je gItAmAM jJAnaniSThA, karmaniSThA, bhakti ane yoganuM alaga alaga rIte lokhaMDanI sAMkaLa bAMdhe che te ja rIte sonAnI sAMkaLa paNa bAMdhe varNana che te jovA maLe che. saunI sAdhanAnI khAsiyato alaga alaga che. eja rIte mANase kareluM karma pachI zubha hoya ke azubha hoya te che, paNa badhAmAM aMte to zuddha ja thavuM paDe che ne badhAnuM phaLa to bAMdhe ja che. eTale karma mAtra baMdhanakAraka che, mATe karmathI nivRtta AtmajJAna che. gItA spaSTa kahe che jJAna ja mukti dAtA che, ane thAva. eTale ke baMnemAM rAga rAkho nahi ane saMsarga paNa na karo.. jJAna jevI pavitra koI cIja A duniyAmAM nathI ane jJAnanI prApti kAraNa ke saMsarga ane rAgathI svAdhInatAno vinAza thAya che. pachI kAMI jANavAnuM bAkI rahetuM nathI, tamAma saMzayo khatama thAya gItA spaSTa kahe che ke karma bAMdhatA ja nathI. pachI te kharAba hoya che, ne abhayamAM sthita thaI javAya che ne abhaya e ja mukti che. ke sArA hoya e prazna ja nathI. karmamAM bAMdhavAnI zakita ja nathI. AtmAmAM janmathI cha vikArono abhAva che jethI te akartA che, karma to nirjIva che, temAM bAMdhavAnI ke choDavAnI zakita ja nathI. te je sAMkhyabuddhi che, ane karma yogathI thavAvALI niSThA yogabuddhi che, kema bAMdhI zake? je kAMI bAMdhe che te karmamAM rahelI, ApaNI phalAzA, samayasAramAM jJAnaniSThAne nizcayanI dRSTithI ane karmaniSThAne ahaMkAra, Asakti, moha, mamatA, vAsanA ane icchA. phalAzAnI vyavahAra dRSTithI nirUpaNa karavAmAM Avela che. jyAre AcArya zaMkaranA pAchaLa A badhA laMgara lAge ja che, mATe gItA kahe che ke phalAzA anusAra jJAna ane karma A bannenuM eka ja mANasamAM hovAnuM asaMbhava choDIne karma karyA ja karo, baMdhanakAraka lAgaze nahIM. ane karma choDuM che ema kahe che, jyAre jaina darzana anusAra e banne eka ja mANasamAM chuM ema kahevAthI karma chUTatA ja nathI kAraNa ke jIvavuM e paNa karma hovAnuM sarvathA na hoya ema kahevuM ucita nathI paNa kyAreka saMbhava che. mATe gItA kahe che ke phalAzA choDavI e ja uttama rasto che. A che ema kahe che. rIte karma karavAthI zAMtimAM bhaMga thato nathI, ane karma paNa sArI gItA anusAra zarIradhArI AtmAnI A vartamAna avasthAmAM rIte thAya che, ApaNI zakita pUrepUrI karmamAM reDAya che jethI phaLa jema bAlyAvasthA, taruNAvasthA ane vRddhAvasthA A paraspara traNa sAruM maLe che. phalAzA choDavAno evo artha nathI ke phaLa maLatuM ja avasthAo hoya che. e ja rIte AtmAne dehAMtaranI prApti eTale ke nathI evuM nathI, paNa hajAra gaNuM sAruM maLe che, kAraNa ke ApaNI A zarIrathI bIjA zarIranI prApti thAya che. buddhimAna mANasa A zAMtimAM bhaMga thato nathI. je kAMI maLe te prasAda tarIke svIkAro viSayamAM mohita thato nathI. Ama zarIra, mana, buddhi ane IndriyothI eTale AnaMdamAM vadhAro thavAno. Ama gItA kahe che karma baMdhAtA saMpUrNa, sarvathA sarva rIte vicchedatA dhAraNa kare che, ne AtmAmAM ja nathI. A rIte karma karanAra mokSa prApta kare ja che. kAraNa ke karma ramaNa kare che. tevo mANasa sukhadu:khathI alipta rahe che. Avo mANasa cittanI zuddhi kare che ane zuddhi e ja siddhi che. sukha-du:kha, lAbha-nukasAna, mAna-apamAna, kIrti-apakIrti, zaMkara bhASyamAM zoka ane moha ne saMsAranuM bIja kahyuM che, jyAre niMdA-prazaMsA ane jaya-parAjayane samAna gaNIne sahana kare teNe AcArya kunda kundae pravacana sAramAM moha ane kSobharahita AtmAnuM samatA dhAraNa karela che. gItAmAM kahevAyuM che samatA ane samatva pariNAma sAmyabhAva kahyo che ane tenA matathI sAmyabhAva ja dharma eja mokSano daravAjo che. jaina darzana A muddA para sahamata che. che ane dharma ja mokSanuM bIja che ema kahyuM che. jyAre gItA spaSTa kahe jaina darzana spaSTa kahe che ke je mANasa zatru ane mitranA samUhane che ke samatA ane samatva e ja mokSano daravAjo che. eTale ke samatA, samAna bhAvathI jue, sukha ane du:kha eka samAna che tevA bhAvamAM samatvamAM je sthira thAya te mokSano adhikArI bane ja. gItAno sthira thAya, tema ja paththara ane sonuM baMnene eka sarakhuM gaNe ane spezyala zabda che sthitaprajJa. A sthitie mANasa pahoMce eTale jIvana ane mRtyumAM eka ja bhAvamAM sthira thayelo sAco sAdhu che, Atma jJAnanI prApti thAya che. sAco zramaNa che ema kahe che. kunda kunda samayasAramAM jaNAve che ke sAmyabhAvamAM sthiratA e ja gItA spaSTa kahe che ke sukha-du:kha lAbha-nukasAna, jaya-parAjaya AtmajJAnanI prApti che, eja paramArtha prApti che. je mANasa ne samAna mAnIne koIpaNa ceSTA kare ke yuddha kare to tene pApa lAgatuM paramArthanI bahAra che, eTale ke AtmajJAnanI prApti nathI thaI tevo ja nathI, eTale ke jJAnI mANasa kadI paNa pApa karma karI zakato ja
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana nathI tema spaSaTa kahe che. tethI ja kRSNa arjunane gItAmAM kahe che ke hoya che, tene ja sthitaprajJa kahyo che. tuM anAsakta bhAvamAM sthira thaIne yuddha kara. Ama siddhi ane jJAnArNavamAM kahevAmAM AvyuM che ke je mANasa prApta thayelI pAMca asiddhine samAna gaNIne karma karavuM te ja samatva, samatA che tema indriyo dvArA parAdhIna che, baMdhAyelo che, baMdhanayukta che ane baMdhana kRSNa kahe che. ja du:khanuM kAraNa che, indriyajanya du:khanuM kAraNa hovAthI samayasAramAM samatva yoga dhAraNa karanArane gItA sthitaprajJa kahe che jyAre kahevAyuM che ke zubhapayoga ane azubhapayoga bannene samAna jaina darzana tene samyak daSTi kahe che. jyAre mANasa badhI ja manogata batAvavAmAM AvelA che. jyAre zarIra du:kha bhogavatuM hoya tyAre kAmanAo, vAsanAo, IcchAo rAgadveSa, ahaMkAra, tRSNA vagere jIvano zubha upayoga kaI rIte thaI zake ? je mANasa puNya ane choDIne AtmAmAM saMtuSTa thAya che, temAM ja sthira thAya che tene gItA pAnamAM vizeSatA joto nathI tevo mANasa moha AcchAdita thaIne sthitaprajJa kahe che. tAtparya e che ke mANasa potAnA aMtarAtma- bhayAnaka saMsAramAM bhaTakato rahe che. svarUpamAM sthira thAya che tyAre te bahAranA koIpaNa jAtanA lAbhanI, gItAe kahyuM che ke AtmA marato nathI. koInAthI naSTa thato ja lAlacanI apekSA rAkhato nathI. pote potAnI rIte saMpUrNa saMtoSI nathI te zAzvata che, ne anaMta che, saMpUrNa che, sarvajJa che, ane sarvatra rahIne eTale ke, paramArtha darzanarUpa amRtarasanA lAbhathI tRpta hoya che. tene jANyA pachI jagatamAM kAMI paNa jANavAnuM bAkI rahetuM ja che, ne anya anAtma padArthothI asaMga buddhivALo ane tRSNA rahita nathI. jANanAra pote ja sarvajJa banI jAya che, te tenI vizeSatA che. mANasa sthitaprajJa kahevAya che, eTale ke jemanI buddhi Atma- samayasAramAM jaNAvyuM che, je mANasa ema mAne che ke huM bIjA anAtmanA vivekathI utpanna thaI sthira thaI gaI che, te ja sthitaprajJa jIvane mAruM chuM ema mAnanAra mUDha che, ajJAnI che ne AnAthI viparIta kahevAya che. Avo ja mANasa jJAnI che ema gItA kahe che ne jJAnI mAnanAra jJAnI che eTale ke ahiMsAnuM custarIte pAlana karanAra mANasa ja mokSa pAme che. mokSa mATe jJAna anivArya che, ema gItA jJAnI che, ema kahe che. paNa A adhUruM lAge che. kAraNa ke ahiMsA spaSTa kahe che. bAhya karma che, AMtarika karma nathI mATe tene jJAnI kahI zakAya nahi. jaina darzana spaSTa kahe che ke Atma-anAtmajJAna vinA je je jJAnI e che jemaNe AMtarika zuddhatA prApta karI che. ahiMsaka AMtarika kriyAo mANasa kare che te kriyAo zarIra ane Indriyone kSINa karanAra rIte zuddha thayelo na paNa hoya AvuM bane ja. ApaNe samAjamAM joIe che. putra, dhana ane lAbhanI tamAma tRSNAono tyAga karanAra chIe ke ahiMsAmAM mAnanArA apramANika vyavahAro karatA ja hoya saMnyAsI che, AtmArAma che, AtmakrIDaka che ane sthitaprajJa che ema che, kapaTa karIne paisA banAve ja che. bIjA pAsethI jhuMTavI levuM, chahaDhAlamAM kahevAmAM AvyuM che. je mANasa du:khomAM udvega pAmato anIti AcaravI te paNa hiMsA che. Ama ahiMsA mAtra pazune mAravA nathI, sukhomAM jemanI spRhA nathI ane rAgadveSa, bhaya tathA krodha puratI maryAdita nathI teno vyApa ghaNo moTo che. naSTa karyA che te vyakti sthitaprajJa che. gItAmAM kahevAyuM che ke je rIte mANasa jUnAM kapaDAM kADhI nAkhIne rAganA viSayamAM AcArya kunda kunda samayasAramAM kahe che ke rAgI navA kapaDAM pahere che te ja rIte AtmA jUnuM zarIra choDIne navuM zarIra jIva karmane bAMdhe che eTale ke Asakta mANasa baMdhAya che, je gItA dhAraNa kare che. A abhiprAyane AcArya pUjyapAde samAdhitaMtramAM paNa kahe ja che, ane verAgI mANasa karmathI chUTe che, A jinendra A pramANe kahyuM che. buddhimAna mANasa je rIte potAnA vastro jUnA bhagavAnano upadeza che; mATe karmomAM rAga na ja karo. tyAM gItA thavAthI pote jUno, gharaDo che ema mAnato nathI tema te ja rIte mANasa bahu ja spaSTa kahe che ke karma choDavAnuM kahevAthI chUTatA ja nathI. gharaDo thavAthI AtmA gharaDo thato nathI tema kahyuM che. jIvavuM e paNa karma ja che to chUTIne jazo kyAM? Ama karma choDavAnI gItAmAM spaSTa kahevAmAM AvyuM che ke AtmAne koI zastra kApI vAta barAbara nathI tema gItA spaSTa kahe che; paNa karmanI pAchaLa je zakatuM nathI, agni tene bALI zakatuM nathI, pANI tene bhIMjavI zakatuM ApaNI phalAzA che, rAga che te choDavo joIe je chUTI zake che. nathI, vAyu tene uDADI zakatuM nathI ane AtmA sAva ja asaMga che, samayasAranI gAthAmAM kahevAmAM AvyuM che ke samyaka dRSTi je tenAmAM koI vRtti nathI. A jagatamAM jeNe janma lIdho tenuM mRtyu mANasane prApta thAya te sAva zaMkA rahita thaI jAya che; eTale ke nizcita che, temAM koI pheraphAra karI zakatuM ja nathI. temAM paramAtmA tenA tamAma saMzayo nAbuda thaI jAya che ne abhayI banI jAya che pote paNa hAtha nAkhato nathI. je vastu nizcita che, teno manamAM ane te satyamaya banI rahe che. zoka karavo vyartha che, ema gItAnuM ne jaina darzananuM bannenuM maMtavya che. | gItAmAM kahevAyuM che ke je mANasa zarIra vagerethI alipta thaI eTale je thavAnuM ja che tene AnaMda sAthe svIkAra karavAmAM ja zAMti gayo hoya te zubha ke azubha prasaMgathI nathI sukhI thato ke nathI che, temAM rokakaLa karavAno koI ja artha nathI, svIkAravAmAM ja majhA duHkhI thato, tenI prajJA sthira thaI che. ane je jJAnaniSThAmAM sthira che. je nizcita che tene mATe ciMtA karavAno koI ja artha nathI. tenI thayelo che tevo mANasa kAcabo jema potAnA aMgo saMkorI le che pAchaLa koI jAtanA vidhividhAna karavAno koI ja artha nathI. banavA tema jJAnI tamAma viSayo ane viSayonI vRtti saMkorI le che, ane kALe banavAnuM ja che tema mAnIne cAlo temAM ja majA che. sArI rIte rokI le che. ane AvA mANasanI buddhi pratiSThita thayelI gItAmAM kahevAmAM AvyuM che ke nirAhArI viSayothI nivRtta hoya
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ para prabuddha jIvana eprila, 2017 che, temaja AtmajJAna athavA brahmaniSTha thavAthI ane Asakti, rahita che evA sthitaprajJa brahmavettA jJAnI saMsAranA tamAma prakAranA moha, ahaMkAra, rAgadveSa, tRSNA, IcchA vagerethI nivRtta thanAra mokSa du:khothI nivRtta rUpa mokSa nAmanI parama zAMti prApta kare che. jyAre prApta kare che. e ja rIte pravacana sAramAM muninI nirAhArI hoya che jyAre jJAnAvarNamAM kahevAmAM AvyuM che ke jo mANasa kAma bhogothI mATe tethI te viSayothI nivRtta thayelo hoya che ne munino AtmA virakta thaIne zarIranI spRhA choDIne nirmamatAne prApta thAya to padravyane grahaNa na karato hovAthI nirAhArI svabhAvavALo ja hoya dhyAtA banI zake che anyathA nahIM tema kahyuM che. che. e ja emanuM AMtarika tapa che, ane muni haMmezAM AMtarika tapanI nirmamatvanA viSayamAM ISTopadezamAM kahevAmAM AvyuM che ke mamatAyukta icchA karatA hoya che ane AMtarika zuddhimAM teo sthira thayela hoya jIva badhe ja che, tathA mamatA rahita mANasa muktine pAme che eTale che. eSaNA, moha, mamatA, tRSNA, lobha, kAmanA, vAsanA, icchA samasta zaktithI nirmatvanuM ciMtana karo ema kahyuM che. TUMkamAM moha vagerethI mukta hoya che ne teo AhAra karatAM hovA chatAM nirAhArI ane ahaMkArathI mukata thAva to ja siddhi hAthavagI thAya che. che ema jaina darzana kahe che. gItAmAM spaSTa kahevAmAM AvyuM che ke karmomAM abhimAna ane gItAmAM kahevAmAM AvyuM che ke rAga ane dveSathI rahita ane potAnA Asaktino tyAga karavAthI mANasa nitya tRpta rahI zake che. Avo vazamAM tamAma Indriyo karelI hoya ane te koI viSayone grahaNa mANasa karma karavA chatAM kAMI ja karato nathI e ja tenI vizeSatA karato na hoya tevo mANasa prasAdane prApta kare che eTale ke parama che. kAraNa ke te akartRtvamAM sthira thayelo che jethI te karma karato zAMti prApta kare che. e ja rIte niyamasAramAM paNa kahevAmAM AvyuM che hovA chatAM karato ja nathI ema gItA ThokI ThokIne kahe che te ja karma ke je mANasa rAgAdi viSayo para vijaya meLave che te yogI kahevAya che karavAnI sAcI rIta che tema kahe che. A rIte karma karavAthI mANasanI ane yogI eTale AMtarika zuddhi jemaNe pUrepUrI prApta karI che. zAMtimAM bhaMga thato nathI ane sukhadu:khathI para thaI jAya che. gItAnA kahevA anusAra potapotAnA viSayamAM vicAratI samayasAramAM paNa kahevAmAM AvyuM che ke jJAnI mANasa badhA ja Indriyo je viSayamAM jAya che tyAM enI prajJA khatma thaI jAya che. je dravyomAMthI rAga choDanAra che eTale karma karavA chatAM tenAthI lipta rIte dariyAmAM havA jahAjane laI jAya che tema Indriyo bhamyA kare thato nathI asaMga rahI zake che. jIvanamAM asaMgatA ja zAMti Ape che. mana kadIpaNa sthira hotuM nathI tema ja ekAgra paNa hotuM nathI. che ne parama zAMti e ja jIvananI siddhi che. Ama tenuM jIvana rUpI vahANa kharAbe caDI jAya che. jJAnArNavamAM gItAmAM kahevAyuM che ke je mANasa samasta AzAothI dUra thaI kahevAmAM AvyuM che ke je mANasa viSayomAM bharapUra daTAI gayo che, jAya che te citta ane zarIra bahu ja sArI rIte vazamAM karI ja le che zAmela thayo che, eTale ke viSayomAM ja magna che tenI viSayecchA ane jemaNe tamAma prakAranA parigrahano tyAga karyo che te mANasa khUba ja vadhI jAya che ane teno saMtoSa naSTa thaI jAya che ane vivekano game te kAma kare to tene pApa lAge ja nahIM eTale ke jJAnI mANasa nAza thaI jAya che. kadI paNa pAma kAmo kare ja nahIM; tenAthI je kAma thAya te puNyazALI gItA kahe che ke je mANasa potAnI Indriyone viSayomAM jatI hovAnuM ema gItA spaSTa kahe che, eTale ajJAnI dvArA je kaMI karmo roke che enI buddhi sthira thAya che, jyAre jJAnAvarNamAM kahevAyuM che ke thAya te pApayukta ja hovAnA. cittane sthira karavAthI buddhi pratiSThita thAya che, tevo upadeza devAmAM gItA kahe che ke pote potAnI rIte prApta karela vastu, padArthathI Avyo che. he Atman A mArI IndriyonA viSayone ThIka karavA mATe ja je mANasa saMtuSTa che je tamAma prakAranA dvandrothI alipta che, temAMthI huM pravRtta thayo chuM ema huM mAnuM chuM; mATe mArA cittane sthira karo ane bahAra nIkaLI gayela che. jenA cittamAM viSAda nathI, irSA nathI, viSayomAM kalaMkita na thAya tevuM karo, tevI prArthanA paNa Apela che. siddhi, asiddhithI para thaI gayela che tevo mANasa karma karato hovA gItA bahu ja spaSTa mAne che ke je mANasa samasta kAmo, chatAM tene baMdhanakAraka karma banatuM ja nathI. pravacana sAramAM kahevAyuM vAsanAo, tRSNAo, IcchAo ane ahaMkAra choDI daIne nispRha che ke AlokathI nirapekSa ane paralokanI AkAMkSA rahita sAdhu kaSAya thaIne samAjamAM vicAre che ane je mamatA, Asakti, mohathI rahita rahita thaI jAya che eTale ke krodha, lobha, mAna ane mAyA rahita che te parama zAMti pAme che. thaI jAya che. te yogya rIte AhAra vihAra karanAra hoya che. A AcArya zaMkare kahyuM che ke je saMnyAsI saMpUrNa kAmanAo ne bhogono temanuM aMtara tapa che ane niraMtara tapa karavAnI icchA rAkhe che ane azeSataH tyAga karIne jIvana mAtramAM nimitta ja ceSTA karavAvALo tamAma prakAranI IrSAthI mukta hoya che. Ama zuddha thaI gayela hoya thaIne vicare che tathA je spRhAthI rahita che eTale ke nimitta mAtra che. zuddhatA e ja jIvananI siddhi che. paNa jemanI lAlasA, tRSNA nathI ane mamatAthI rahita che eTale ke TUMkamAM banne AMtarika zuddhatA para bhAra mUke che ane AMtarika zarIra jIvavA mATe Avazyaka padArthonA saMgrahamAM paNa A mAro zuddhatA e ja jJAnanI prApti che ne jJAnanI prAptithI ja mokSa prApta padArtha che evo bhAva paNa na ja rAkhe tathA ahaMkAra rahita che eTale thAya che. mokSa eTale parama zAMti, parama AnaMda ane parama sukhanI ke vidvattA vagerenA saMbaMdhamAMthI thavAvALuM AtmAbhimAnathI sAva ja sthiti ane janma maraNanA cakramAMthI mukti, Aja aMtima upadeza che. *
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 53 phUlanuM vikasavuM, sugaMdhanuM phelAvuM davA ApavI, niHzulka rasI mUkAvI, ( paMthe paMthe pAtheya ) samatola AhAra tathA tapAsaNI karavA AMganavADInA kAryakartAonI sevA levI. -niHzulka prasavanI sagavaDa, sijerIyana DaoN. zarmA sAheba tathA temanI saMpUrNa tathA anya mukela upacAra jillA upacAra dAmanuM kArya dhAra dhAra saphaLatAnA zikhara para 1 gItA jaina kendra athavA sAthI sahayogI pAse karAvavA. pahoMcavA lAgyuM. lagabhaga traNa varSanA samayamAM, Azcaryajanaka pariNAma jovA maLyuM. -A badhI vyavasthA "mAnasI mA beTI', roTerIyana DaoN. ela. ke. zarmAe pa mahilA tathA bALa vikAsanA pramukha maMtrI AMganavADI kendrothI, eprila-2012mAM sevA samiti, roTarI kalaba, tathA roTarI klaba dvArA Ayojita, "aTala bALa AI.sI.DI. esa. dvArA karAvavAmAM Ave : je. ena. kasoTiyAne jyAre projekTanI upayogItAno khyAla Avyo ke tarata ja mitra yojanAmAM kupoSita bALakonI che. javAbadArInA projekTanI zarUAta karI. rAjya staranA bIjA jillAomAM A yojanA garbhamAM jIvita bhUNanI ciMtA karavAvALA zarU karavAno nirNaya lIdho. rAjyamaMtrI ke. A projekTa vistRta pramANamAM Do. zarmA sAheba sAthe vAtacIta karatA, temanA mananI saMvedanazIlatAno anubhava ela. agravAla paNa A yojanAnI jANakArI vistArIta thAya, e AzayathI bhAI thayo. hRdayathI teo vagara bole A yojanA gulanazajIe mArI mulAkAta DaoN. zarmA sAthe meLavI khUba ja prasanna thayA. ghaNI cAhanAthI tA. 18-5-2016nA roja karAvI. e AgaLa calAve che, je bhaviSyamAM AnaMda sAthe DA. zamAM sAheba mAtR-zizu svAthya uparAMta garbhavatI mahilAo mATe davAnA ugI nIkaLaze ane bIjAone temanI preraNA moDelanuM kArya nikhAlasatAthI vistRta karatA vitaraNa kAryakramamAM mane sAmela karI. maLaze. rahyA. ghaNA pheraphAra karyA jethI yojanA jIvita A projekTa dvArA bALa kupoSaNane pAchA WHOnI vAta mArA hRdayane sparzI gaI. thaI. A mahenatayukta kAryane pAra pADanAra DaoN. zarmA sAhebe potAnA kiMmatI samaya janma laI cUkela, ochA vajanavALA garbhathI aTakAvI uparAMta bALa mRtyunA pramANamAM ghaTADo thaze. nizcita rUpe A sAthe sAthe tana-mana-dhanano bhoga Apyo. bALakonA upacAra karavA karatAM, garbhavasthA jyAre A yojanAne rAjya stara para daramyAna strIonI sArI saMbhALa karavAthI pariNAma utsAhapreraka che. A viSayanA mahattvane samajIne, bhaviSya kupoSita bALakone janma pramANa ghaTaze ane pahoMcADavAno nirNaya lIdho tyAre temanI mATe, vartamAnanI pratyeka kSaNano upayoga AMkhamAMthI harSanA AMsu vahI rahyA hatA. taMdurasta bALakonuM janma pramANa vadhaze. - jyAre ni:svArtha bhAvathI ane pUrI karanAra DaoN. zarmA sAheba projekTanI saphaLatA | DaoN. zarmA sAhebane upacAra karatAM pahelA niSThAthI koI paNa apekSA vinA bhAvI saMbhALanI vAta khUba ja pasaMda paDI gaI ane mATe AtmIyatA-pUrvaka sAthe joDAI cUkyA che. eka projekTane saphaLa banAvavA mATe kaMI peDhIne dhyAnamAM rAkhI, je kAma thayuM, tenuM teoe A kAryakrama 2012mAM pUrA joma sAthe pariNAma maLe tenI pratIti DaoN. zarmA sAhebe AgaLa vadhAryo. cAra varSa daramiyAna keTalAya sAmAjika avarodhano sa keTalAya sAmAjika avarodhano sAmano tathA pI keTakeTalI samasyA, aDacaNo sAthe tathA svArthano tyAga karavo paDe che. DaoN. zarmA karI batAvI. sAhebe A badhuM karI batAvyuM ane tene kAraNe sanmAna uparAMta evorDathI paNa upara A takalIphono sAmano karatAM teo thAkayA na hatA. have temanI pAse kuzaLa TIma taiyAra Do. zarmA sAheba hospiTalanI dare ka projekTane laI janAra Do. zarmA sAheba kharA thaI gaI che. Aje 9 AMganavADI kendrothI pravRttiomAM sahabhAgI thaI zakatA nahIM samaye, sAcA vicArothI ane sAcI dizAmAM lagabhaga 20,000 pachAta vasatI strIo nAnakaDA gAmaDAomAM azikSita athavA AgaLa vadhAyo. koIpaNa yojanA, tenA AdhAra vagara sudhI A projekTa vistArIta thayo che. ardhazikSita strIomAM jAgRti lAvavAnuM A kAryane AgaLa vadhAravA nIcenA muzkela kArya A projekTa dvArA zakya banyuM saMbhava nathI. tevI ja rIte A yojanAmAM cAra AdhAra jillA prasAzana, mAnasI mA-beTI che. eka strIno saphaLatAno anubhava moDhe muddAo umeryA. moDhe karelI vAtothI vadhu pracAra thato gayo. -kSetranI dareka garbhavatI mahilAone sevA samiti, AI.sI.DI.ema., roTarI projekTamAM dAkhala karavI ane niHzulka klaba sahayogI thaI joDAyA. tethI A anya garbhavatI strIone paNa taMdurasta bALaka mATe AzA vadhatI gaI ane projekTamAM yojanA ubhI karanAra DaoN. zarmA sAheba salAha ApavI. joDAtI gaI. dareka vistAramAM taMdurasta sabhA sanmAnapAtra banI rahyA. -A garbhavatI mahilAonI sonogrAphI, * * * lohI tathA pezAbanI niHzulka tapAsa karavI, bALaka janma leze tema A projekTanA kAryathI mobAIla : 9969110958. -viTAmIna tathA lohI mATe niHzulka mAtRbhUminI sevA uttama gaNAze. atu. bIpIna ema. zAha
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 prabuddha jIvana eprila, 2017 jJAna-saMvAda savAla pUchanAra : anila ena. zAha-amadAvAda varNana sAMbhaLatAM ApaNAM hAjAM gagaDI jAya. dila dravI jAya. savAlaH tIrthakara mahAvIre sADA bAra varSa tapa karyuM. to e varSo jema kavacadhArI yoddho yuddhanA morace zastrothI vIMdhAya to paNa daramiyAna dIrgha upavAsa sivAya zuM karyuM? koI khAsa prakAranuM dhyAna tenI paravA na kare tema saMvara tapanuM kavaca dhAraNa karI prabhu vIra dharyuM hatuM? jaina Agamo para AdhArita koI vidvAna Ano javAba pariSahonI, upasargonI senAthI pIDita thavA chatAM kaThoratama kaSTone Apaze to mArA jJAnamAM vadhAro thaze. (zuM dvAdazAMgImAM Ano sahana karavAmAM merUparvatanI jema aDaga rahI apramattabhAve sAdhanAmAM ullekha che?). AgaLa vadhatAM ja rahyAM... javAba ApanAra : goMDala saMpradAyanA pa. pU. zrI dhIrajamuni unALAmAM ukkaDa Asana karI sUryAbhimukha besI AtApana letA ane saMkalanakartA : vidvAna vidUSI DaoN. pArvatIbena khIrANI ane pAraNAmAM paNa kodrava, borakUTa, aDadA Adi rUkSa AhArathI javAba : carama tIrthaMkara zAsananAyaka zramaNa bhagavAna mahAvIra zarIrano nirvAha karatA.nirdoSa AhAranI gaveSaNA karatA, bhikSusvAmIe kArataka vada 10nA saMyama svIkArI karmazatru sAme jaMga khelI, pakSIone koIne paNa aMtarAya na thAya tevI rIte bhikSA mATe jatA, mohanI senAne parAsta karI kevaLajJAnarUpI lakSmIne prApta karI. bhojana maLe ke na maLe, padArtha anukULa hoya ke pratikULa hara hAlatamAM mAna maLe ke apamAna thAya, koI niMdA kare ke stutI kare, zAtA sADA bAra varSanI ugra sAdhanA apramattabhAve karI, eka bAju Ape ke azAtA Ape hara saMyogomAM prasannatAthI tarabatara rahetA 23 tIrthakaranA karma ane bIjI bAju prabhu mahAvIranA karma, baMnenI hatA. sarakhAmaNI karIe to prabhu mahAvIranA karmo vadhAre hatA, tema chatAM A rIte ekAMta, mauna ane dhyAna kAyotsarga tapanI, tapa-tyAganI, dhyAnanI, AtmaramaNatAnI, kAusagnanI evI dhUNI dhakhAvI ke karmalAkaDAMne bhasmibhUta karI nAMkhyA. tattvaciMtananI apramattabhAve sAdhanA karI prabhu vItarAga banI kevaLajJAna pAmyA ane jagatajIvonAM hitArthe dharma tIrthanI sthApanA prabhu vIra grAmAnugrAma vicaraNa karatAM. kyAreka zUnya khaMDeromAM, karI aneka AtmAno uddhAra karyo. kyAreka sabhA bhavanamAM, kyAreka parabomAM-dukAnomAM nivAsa karatA ApaNAM saunAM upakArI prabhu vIrano jaya ho-vijaya ho. hatA, to vaLI kyAreka luhAra, suthAra, sonI AdinI dukAnomAM jinazAsana jayavaMta varto... to vaLI kyAreka ghAsanI jhUMpaDImAM nivAsa karatAM hatA. te sthAnomAM zrI AcArAMga sUtra gAthA 14-15 anusAra. rahI Arta-raudradhyAnane dUra karI dharmadhyAnamAM-kAyotsargamAM sthira thayA. te samaye tiryaMconA-manuSyonA ane devonA upasargonI jhaDIo Avi jhAi se mahAvIre AsaNatthe akukkue jhaannN| varasI chatAM paNa prabhu dhyAnasAdhanAmAMthI cUta na thayA. dehAdhyAsano uI ahe ya tiriyaM ca, pehamANe smaahimpddinnnne|| 14 tyAga karI AtmasvabhAvamAM magna banyA. samatAbhAvane kadI khaMDita bhagavAna mahAvIra uwAsana, vIrAsanAdi AsanomAM sthita thavA nathI dIdho. kevI sahanazIlatAnI sAthe tapanI jyota evI sthiracitta banIne dhyAna karatAM, Urdhva, ardhA, madhyama lokamAM rahelA jalAvI ke je sAMbhaLatAM Azcaryacakita thaI javAya. chamAsI tapa, jIvAdi padArthonA dravya paryAya nityAnityane dhyAnano viSaya pAMcamAsI-caturmAsI tapa, mAsakhamaNa, 15 divasanA upavAsa, banAvatA hatA ane saMkalpo vikalpothI dUra rahIne AtmasamAdhimAM aThThAI, chakkAI, aThThama, chaThTha, tapa karyA. uparAuparI be divasa ja lIna raheto hato. kadI vAparyuM nathI. ekAsaNAMthI ochuM tapa nahIM. rAtrInA samaye akasAyI vigayagehI ya sad-rUvesu amucchie jhaai| paNa nidrA nahIM karavAnI. sAdhanA karatAM zarIra thAkI gayuM hoya to chaamatthe vipparakkamamANe Na pamAyaM saI pi kuvvitthaa|| sADA bAra varSamAM bahu ja alpa nidrA karelI che. palAMThI vALIne kadI bhagavAna krodhAdi kaSAyone zAMta karI, Asaktino tyAga karI, beThAM nathI. UbhAM UbhAM sAdhanA karI. koInI sAthe vAtacIta nahIM zabda rUpa AdinA viSayo pratye amUcchita thaI dhyAna karatA hatA. karavAnI, koI pUche ke tame koNa cho ? 'huM bhikSu chuM' eTalo ja javAba A rIte chadmastha avasthAmAM vicaraNa karatAM teoe kyAre paNa pramAda Ape. karyo na hato. arthAt saMyamamAM koI paNa prakArano doSa lagADyo na are ! karma khapAvavA mATe anAryadezamAM gayA. tyAM cha-cha mahinA hato. * * * sudhI bhayaMkara parISaho, upasargo samabhAvathI sahyA. te upasargonuM pArvatIbena: 09869787692.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 55 bhAva-pratibhAva [ hAlamAM 'prabuddha jIvana' vize eka praznAvali sahu sabhyone mokalI LM-1179 - aruNa sI. zAha, Mum-58, Tel. 26207828. hatI ane emAM sUcano maMgAvyA hatA. sahu sabhyoe amane 'prabuddha jIvana kharA arthamAM saMskAra samRddha mukhapatra che. protsAhita karatA javAbo ApyA che, jemAMnA keTalAka javAbo tamArI LM-1234 - himAMzu ratilAla pAlejavAlA, Mum-58, Mo. samakSa rajU karIe chIe. LM eTale Life Member.] 098 20795435. khUba ja suMdara pravRtti, samAja upayogI pravRtti, LM-88 - praviNa sI. zAha Mum-4, Tel. 23885834. taMtrI sTApha vinayI tathA vivekI. dhanyavAda. padano vAraso (Legacy) sejalabena khuba ja sarasa rIte murabbI zrI P-114 - zaileSa mahAdevIyA, Mum-7, Tel.23804782. ApanuM dhanavaMtabhAInI paraMparAmAM AgaLa dhapAvI rahyA che. abhinaMdanA kArya saMtoSakAraka ane vakhANavAlAyaka che. zubhecchAo. zubhecchAo. LM-1324 - hiMmatarAma ratanazI dhaDama, Mum-67, Mo. LM-171 - kalpA hasamukha zAha Mum-6, Tel. 23678797 saMgha 9819812017. uttama sAhitya ghaNuM badhuM navuM navuM jANavA maLe che. yuvAna bane TIma spIrITathI khabhekhabhA mIlAvI navI uMcAIone LM-1322 - lakSmIcaMda umarazI mArU, Mum-67, Tel.28071266. AMbe e ja apekSA. AdhyAtmika vAMcana satata pIrasatA rahezo. LM-247 - dhIrendra na. mahetA Mum-6, Mo. 91-932358002. LM-1863 - zAMtilAla popaTalAla vorA, Tel. 24013884. Very Useful Magazine. dhArmika tathA saMskArI mukhapatra. LM-180 - pradya kAMtilAla zAha, Mum-6. Mo. 9819861671, LM-1691 - pradIpa . talasANIyA, Mum-28, Mo. uttarottara pragati kare eja zubhecchA. 9821149778. amAro sahayoga 'prabuddha jIvana' sAthe ja che. LM-313-aruNA ajIta cokasI. Mum-6, Tel. 23631706. LM-1639 - rasikalAla DI. juvAnI, Mum-2, Mo. Awaited Eagerly. 9819252672. 'prabuddha jIvana'nI lAMbI maMgaLayAtrAmAM dareka vidvAna LM-112-basaMrI pArekha. Mum-4. Tel. 23852137. kALakrame taMtrIe samaya-saMjogone anusarIne pheraphAra karyo che. AnaMdanI vAta vAcaka varga ocho thato jAya che. prakAzanano kharca uttarottara vadhato to e che ke prakAzananI nItino pUrato Adara thato rahyo che. Aje jAya che. AvA saMjogomAM saMgha taraphathI anya sAmAjika sevA karatI gujarAtI bhASA mATe ciMtA thaI rahI che tyAre zraddhA pathadarzaka banI saMsthAone Arthika madada thAya, vizeSa dhyAna apAya te yogya che. raheze. LM-184 - prakAza DI. zAha, Mum-6, Tel. 23691403. jaina zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha eka saMsthA ja nathI e dharma AdhyAtmika dharmanuM jJAna ApatuM khUba ja lokapriya mAsika. sarasvatI devI (judA ane sevAno vaDalo che. kALa sAme vaDalo ajaya rahe e ja prArthanA. judA svarUpe). zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha eTale satyam zivam, suMdaranuM madhugAna. _LM-117 - vasaMta kAMtilAla modI, Mum-6, Tel. 23692260. LM-1446 - kirITa gohIla, Mum-77, Mo. 9820154763. prabuddha jIvana' khUba ja preraNAdAyI, utkRSTa ane savistAra mAhitI A5 khUba ja suMdara sevA karI rahyA cho. 'prabuddha jIvana'nuM prakAzana sabhara hoya che. koI paNa jAtanI komarziyala jAhera khabara vagara A ane temAM AvatA lekho kharekhara mananIya, preraNAdeya ane uttama hoya che. mAsika satata 84 varSathI pragaTa thAya che. TLM-1645 - praviNa na. zAha, Mum-55,Tel. 26141520. Long Live Prabudhha Jeevan. 'prabuddha jIvana' AdhyAtmika phaLadAyaka che. A pustikAnuM prakAzana TLM-111 - DAhyAlAla da. vakhArIyA, Mum-4, Tel. 23869632. cAlu ja rAkhazo. ApanA taraphathI prakAzita thatuM mAsika khUba ja suMdara ane dharma vize LM-1293- sureza pI. dalAla, Mum-64, Tel. 288272333. jANavA mATe khUba ja mahattvanuM che. jJAna bhakti premano suMdara samanvaya eTale 'prabuddha jIvana' - AbhAra LM-894 - sureza cokasI, Mum-26, Tel. 23532670. suMdara abhinaMdana, suMdara sarjana. vAMcavA yogya ane ghaNI bAbata jANavA yogya che. LM - bhUpendra zAha, Mum-58, Tel. 8260841. "prabuddha jIvana' _LM-1480 - dhanasukhalAla bI. dozI, Mum-86, Mo. dvArA jJAna saMpAdana thAya che je bemisAla che. graMtho sAcavI rAkhavA 9892175579. ApanI saMsthAnI dareka sAmAjIka/dhArmika pravRtti jevA che. khUba ja sArI che. dhanyavAda. LM-0732 - bhavAnajI pI. nAgaDA, Mum-19, Mo.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 prabuddha jIvana eprila, 2017 9821897863. zubha kAryo karanAra sarvene mArA nata mastaka praNAma. jANavA maLe che. hAthamAM lIdhA pachI jaldIthI mukavAnuM mana thatuM namaskAra pravRttio cAlu rAkhaza AnI kadara cAra, pAMca dAyakA nathI. je pramANe navuM navuM Apo cho tema ja ApatA rahezo. 'prabuddha pachI thaze. Excellent Magazine in Present Time. jIvana' cAlu rahe tevI mArI aMtaranI prArthanA che. P-7 -dhIrajalAla phulacaMda zAha, Mum-26, Tel. 23514730. LM-439 - ravajI gelAbhAI zAha, Mum-7, Tel. 23095231. gujarAtI bhASAmAM AvA mAsiko bahu ochA che mATe "prabuddha 'prabuddha jIvana'nuM vAMcana sarasa che. enAthI vadhAre rasika dhArmika jIvana" baMdha karavAno vicAra na karavo. lekho Ave to dara mahine kyAre 'prabuddha jIvana' aMka Ave enI LM-0074 - rasikacaMda dhIrajalAla turakhIyA-khaMbhAta, Mo. AturatApUrvaka rAha jovAya. 09377325521. "prabuddha jIvana" ghaNuM suMdara che. lekhonuM stara ghaNuM LM- zrImatI smitAbena Ara. mahetA, Mum-8, Tel. UMcuM che. upayogI ane vicAraNIya che. mudraNa suMdara che. pragati tevI 23086724. tattvajJAnanI samajaNa khUba ja suMdara hoya che. te mATe zubhabhAvanA. | sarva lekhako-lekhikAono khUba khUba AbhAra. khUba ja suMdara kArya LM-1449 - lIlAbena ha. zAha, Mum-77, Mo. thAya che. 9769968292. 'prabuddha jIvana kharekhara vAMcanArane prabuddha kare che. LM 551 - hiMmatalAla gAMdhI, Mum-15, Tel.22081293. khUba ja suMdara lekho Ave che. khAsa karIne chelluM pAnuM (paMthe paMthe uttama UMDANapUrvakanA jaina dharma aMgenA lekho khUba ja upayogI che. pAtheya). zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI umadA pravRttio badala samAja haMmezAM LM-698 - hasamukha ema. zAha, Mum., Mo. 9322230022. RNI raheze. abhinaMdana. AbhAra. sArA lekho Ape che. sAruM vAMcavA maLe che ane jANavAnuM bahu ja LM 915 - caMdrakumAra javerI. Tel. 23511722. jaina adhyAtma maLe che. AbhAra. sTaDI sarkala, khaMbhAlA hIla. bhAratamAM uttamottama megejhIna che. PJL-016 - jayaMtIlAla jIvaNalAla zeTha, Mum-26, LM- dhArA ema. karoDIyA, Mum-7, Tel. 23803789. mArA 23823110. sAruM kAma karo cho. vyAkhyAnono ghaNo lAbha levAya gharamAM Akho parivAra A sAmayika vAMce che. aMgrejImAM amuka lekha che. pustako paNa sArA prakAzita thAya che. dareka pravRttio AvakAravA hovAthI mArA gharamAM bIjA loko paNa vAMce che. mArA pADozI tathA vakhANavA lAyaka che. musalamAna che te paNa vAMce che. _LM-165 - arcanA pradIpa desAI, Mum-6, 23693108. 'prabuddha LM-589 - caMdulAla zAha. Mum-19, Tel. 24145733. jIvana" cAlu rAkhavuM. badhA lekho sArA ane jJAna koSamAM vadhAro "prabuddha jIvana'nA lekho khUba ja saMskArI, ziSTa ane dhArmika hoya kare evA Ave che. che. 'prabuddha jIvana' vAMcavAthI amAruM tema ja amArA saMtAnonuM jIvana LM-1449 -harSadakumAra bI. dozI, Mum-77, 9320223144. samRddha bane che ane banatuM rahe evI namra IcchA rAkhuM chuM. prabuddha jIvana' vAMcana sAmagrI jJAnavardhaka che. LM-435 - tRptibena koTaDIyA, Mum-7, Tel. 23805125. LM-0068- zrImatI javerabena sonI, Mum-2, 9820069625. "prabuddha jIvana'mAM lekho ghaNAM sArA hoya che. "prabuddha jIvana" mAsika uttama lekho, uttama prinTIMga, alaga alaga sarasvatIjInA phoTA. regyulara prakAzita thavuM joIe. AbhAra. uttaro uttara zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha pragati kare eja LM-1439 - vipina esa. saMghavI, Mum-86, Tel. Izvarane prArthanA. 25094137. gujarAtI bhASA lakhavA vAMcavAmAMthI lupta thAya che. LM-647 - kuMvarajI kenIyA, Mum-19, 9869036900. 'prabuddha Apa khUba ja sArI vAMcana sAmagrI Apo cho te paDakAra rUpa che. jIvananI kvoliTI uttarottara sudharI rahI che. "prabuddha jIvana' 30% LM - bhAratI dilIpa zAha, Mum-26, Tel. 23649517. aMgrejImAM Ave tevuM karo. 'prabuddha jIvana' khUba ja vyavasthita che. paddhati pramANe cAle che. Apa LM-341 - pradIpa koThArI, Mum-6, 9820856394. No khUba ja mahenata karo cho. abhinaMdana. words to express feeling. Excellent. | LM-1451 - cImanalAla esa. mahetA, Mum-77, Tel. | LM-850 - maheza pI. zAha, Mum-26, Mo. 9969711458. 25062009. "prabuddha jIvanamAM je lekho Ave che te khUba ja mananIya AjanA gujarAtI mAsikamAM sarvottama che to "prabuddha jIvana" cAlu hoya che. maMDaLanI pravRttio sarAhanIya che. paryuSaNa vyAkhyAnamALA rAkhazo. jaina samAja mATe upakArI banaze. hRdayavardhaka che. LM-176 - suhAsInI Ara. koThArI, Mum-36, Mo. LM-69 - niraMjana esa. Thakkara-banAsakAMThA, Tel. (02747) 9820647554. "prabuddha jIvana" evuM mAsika che ke jenAthI ghaNuM 222827. ApanuM sAmayika amArA parivAranuM mAnItuM ane priya
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana 57 megejhIna banI rahyuM che. te satata cAlu rahe ane samRddha banatuM jAya 9324088185. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI pravRttino vyApa vadhAravo tevI jItendra prabhune prArthanA. jarUrI che temaja navA baMdhAraNanI darekane jANa karavI joIe. LM-1276 - rasikalAla je. zAha, Mum-64, Tel. sAdharmika pravRttinI paNa khAsa jarUra che. sabhyone progrAma yojI 28897554. ghaNuM sAruM megejhIna che ane uttarottara pragati pAme AkarSavA jarUrI che. yuvA kAryakartAonI khAsa jarUra che. yuvA zibiranuM e ja zubhecchA. paNa (vekezanamAM) Ayojana karI zakAya. TLM-83 - bharata bI. gAMdhI, surata, Mo. 9727681535. huM amuka progrAma parAmAM paNa yojavA jarUrI che. janarala boDImAM varSothI 'prabuddha jIvana' vAMcato Avyo chuM. meM mArA jIvana daramyAna sUcano maMgAvavA ane tenA amala mATe zuM karI zakAya tenI carcA 'prabuddha jIvanane divase divase pragati karatuM joyuM che. huM siniyara karavI jarUrI che. siTIjhana hovAthI AvuM suMdara tema ja jJAnanA bhaMDAravALuM prakAzana saMghanuM korpasa phaMDa vadhAravAnI khAsa jarUra che. maLI rahe che, tene mAruM sadbhAgya gaNuM chuM. mAre mATe 'prabuddha jIvana" LM-18- ku. nInA ena. zAha, Mum-57, Mo. 9967342742. eka TonIkanI garaja sAre che. AbhAra. jaina samAjanA agatyanA samAcAra tathA ghaTanA viSe TUMkamAM jaNAvo. LM-502 - bhAratI zirISa mArU, Mum-19, Tel.24103238. ekAda vakhata vyAkhyAna bhAIdAsa haoNla pArlAmAM goThavI zakAya to prabuddha jIvana' regyulara maLe che. enAthI jaina dharmanI preraNA maLe che. gamaze. jaina dharmano, tattvajJAna vagereno abhyAsa muMbaImAM tathA LM-1589 - suMdarajI maMgaladAsa popaTa (pUnA), Mob. anya jagyAe kayAM karI zakAya, zarUAta kyAre thAya te jaNAvo to 09371097416 bhAva pratibhAva, sarjana svAgata tathA aMgrejInA sAruM. lekhone lIdhe gujarAtI lekho ghaTI gayA che te mane gamyuM nathI. LM-209 - hIrAlAla gAMdhI, Mum-6, Mo. 91-9819584060. mAnad maMtrI tathA anya lekhakonA lekhomAM joDaNIvAlA akSaro Young generation is not interested in Jainism, Articles jevA ke dharmagrAhI puNyAdine sAdI rIte jema ke dharma AgrahI athavA with very difficult and hard language in earlier times of puNya Adi zabdono upayoga thAya evI IcchA che. Shri C. C. Shah, Shri P. K. Kapadia & Dhanvantbhai paradezI vidvAnonA vicAra mata vagerenA saMdarbha ApavAne badale 'Prabhudda Jeevan' was more popular than today. ApaNA dezanA guravaMto vagerenA saMdarbha ane mata, vicAra vAMcavA General principles of Jainism is most welcome & intermaLe to vadhu sAruM. ested. LM-288 - vallabhadAsa A2. ghelANI, Mum-6, Mo. LM-676 - mahendra talasANiyA, Mum-20, Mo. 7506228255. 9819093717. jamAnA pramANe dareka lekha sAthe lekhakano nAnakaDo thoDI sAmagrI AjanI peDhIne dhyAnamAM rAkhI vividhatA lAvavA sUcana phoTo chApavo joIe. thoDA lekho aMgrejImAM niyamita chApavA karuM chuM. uparAMta thoDA vartamAna pravAhane anurUpa lekho chApavA, joIe. utAravA vinaMtI che. LM-141 - maganalAla motIcaMda saMghavI-amadAvAda, Mo. LM-61 -rAjIva vinoda zAha-amadAvAda, Mo. 09825066277. 09824144596. dhArmika uparAMta vartamAna samAjane asara karatA Add a few articles other than Jainism like it was in the thoDAka lekha ApI zakAya. mULabhUta siddhAMto sivAyanI bAbato times of Shri Chimanbhai Chakubhai Shah. upara khullI carcA AmaMtrI zakAya. (dIkSA-bALadIkSA, tapazcaryA, LM-1011 - sureza je. nAgaDA, Mum-28, Mo. 9821119944. tIrthasthAno). nAnA bALako je aMgrejI mAdhyamamAM bhaNe che emanA mATe jaina dharmane LM-1550 - anopacaMda khImacaMda zAha, Mum-101, Mo. lagatI TUMkI bodha vArtAo saraLa aMgrejI bhASAmAM ekAda be pAnAmAM 9820112031. mULabhUta dhyeya sAmAjika parivartananuM hatuM. dhArmika hoya to nAnA bALakone vAMcavAmAM saraLatA rahe tathA temanA jJAnamAM lakhANo ucca koTInA Ave che. thoDAka pheraphAra sAmAjika, Arthika jaina dharma bAbata vadhAro thAya. vikAsanA lakSya sAthe thoDAka sAhityika lekho prakAzita karavA LM-993- kizora zeTha, Mum-26, Mo. 9819295331. dharma joIe. kathAo vadhAravAnI jarUra che. rAjanIti ke rAjakAraNane lagatA lekho LM-429 -mahendrabhAI vorA, Mum-7, Mo. 9823105827. baMdha karavA vinaMtI. A megejhIna citralekhA, India Today jevuM banAvavuM joIe. LM-884- mahendra ujamazI zAha, Mum-26, Mo. 9820544436. arthakAraNa, phAInAnsa janarala noleja maLe tevuM karavuM joIe. Ad- sAmAnya jJAna dharAvatA vAcaka vAMcI zake tevA lekho AvakArya. vertisement levI joIe. havenA jamAnAmAM AvuM gAMdhInA LM-367-bhAnubena ena. kApaDiyA,Mum-6, Mo. 9869356361. harIjana jevuM sAmayika na hovuM joIe. prabuddha jIvana' eTale mokSa mArga tarapha AgaLa vadhavAnuM sopAna. LM-1452 - araviMda Ara. zAha, Mum-77, Mo. vAMcavAnI bahu majA Ave che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 prabuddha jIvana eprila, 2017 | LM-61 - pramilAbena zAha, Mum-2, Mo. 9819268802. baMdhAvAnA. saMyama jevo sAro mArga koI nathI. tyAM ja tame tamArI badhA ja sabhyonI dhArmika gaMbhIra lekho vAMcavAnI zakti nathI hotI. sAdhanA bhAvapUrvaka jJAnamaya karI zako ne to ja tame tamArA lakSya jo jayabhikhkhanA lakhelA amuka etihAsika pAtro upara lakhelA pahoMcI zako. mAnavIe A ja karavAnuM che. te ghaDIka samajAya che pustako dara mahine haptathI chapAya to sAruM. ane ghaDImAM bhUlI javAya che. moha tene rokI rAkhe che mATe mohane * * * manane mArIne yogya dizA pakaDavI tema gurudevo paNa samajAve che. bhAva-pratibhAvo gurudevo rasto batADe paNa te tarapha javAnuM potAnI meLe ja hoya. taMtrI lekha suMdara bhAvAtmaka rahyo. ratnasuMdarasUrijInAM lakhANo AzA che ApaNe A badhuM samajIne eka divasa yogya raste jarUra anyatra paNa vAMcato rahuM chuM, je sarjanAtmaka hoya che. pratikramaNamAM, jaI zakIza. jainetarane paNa rasa letAM karavA badala DaoN. sarveza pra. vorAne mArA -lakSmIkAMta zAha, kAMdivalI hArdika abhinaMdana. talAze talaya meM vo lijjata milI he, TRASFER OF 'W' duvA kara rahA hUM ki maMjhila na Aye. traNa wnI vebasAITa to haju hamaNAM zarU thaI, te pahelAM svAmI paMkti suMdara-arthapradhAna che, DaoN. narezabhAI vedanI upaniSadamAM vivekAnaMdajIe, potAnA amerikAnA pravAsa daramyAna wnI badalI madhuvidyA vAMcavI gamI. jemAMthI madhura prabuddha jIvana TapakatuM rahyuM. sAthe baDhatI ApI saune maMtramugdha karyA hatAM. zAstroe paNa jIbhanI AgaLa madha copaDavAnuM kahyuM che, ApaNe koIe kahyuM, 'God is nowhere!" vividha rasa-raMganI madhuratA mANatAM ja hoIe chIe ke je rasa sIdho pratyuttaramAM svAmIjIe kahyuM, 'God is now here!! sUryamAMthI Tapakato rahe che. madhane paMcAmRta gayuM, e paNa sUryae 'tane je kyAMya nathI', jaNAya che, te "atyAre ahIM ja che ! you mokalyuM. "madhuvana meM rAdhikA nAce re giradhara kI muraliyAM bAje re' are my God, because your God speaks through you! keTaluM suMdara gIta che. "The speaker and the listener both are God.' subodhIbena satIza masAlIAno lekha, uNodarI viSe vAMcyo. DaoN. guNavaMta zAha kahe che, Good zabdanI prAcIna dhAtu God che. jamatI vakhate peTane thoDuM uNuM-adhUruM rAkhavuM, ThAMsI-ThAMsIne nA bharavuM, Izvara che ke nathI? je pote che tene mATe spaSTatAnI jarUra nathI, je temAM havA-pANInI jagyA rAkhavAthI khorAkane valovAIne pacavAnI mAnato nathI, tene mATe koI spaSTatA zakya nathI, ema kAunTa taka maLe che, kabajiyAta thatI nathI. A lekha vAMcatAM rAvaNanI oNpha barnADITa lakhe che. patnI maMdodarI yAda AvI gaI. maMda+udarI. khAvAnuM khUba paNa IzuM eTale Icchita, apekSita, vAMchita, pasaMda kareluM, darekanI pacAvavAnI trevaDa nahIM. ApaNI badhI zeThANIo paNa A maMdodarI icchA pramANe nakkI kareluM, eka mUrta ke amUrta svarUpa e Izvara che. jevI ja hoya che. teo khATalethI pATale rAcatI rahe che. ALasa "je kyAMya nathI', ema lAge te atyAre ahIM ja ApaNI vacce temanI bahenapaNI hoya che. che, ema lagADavuM, e ja IzvaranA hovAno pUrAvo che. je pIMDamAM TharajIvanadAsa thAnakI che, te ja brahmAMDamAM che. jarUra che mAtra moha, mAyA, ane mamatAnAM sItArAmanagara, porabaMdara paDadAne dUra karavAnI, haTAvavAnI. DharajIvana thAnakI, porabaMdara tamAro 'jJAna ane bhAva: AdhyAtmanI dRSTie' lekha vAMcyo-bahu ja gamyo. tamArA bhAva suMdara che ne jJAna paNa che. mauna Izvara che dhanavaMtabhAIe yogya taMtrI gotyA che tethI 'prabuddha jIvana' vAMcavAno mauna eka vizALa sAgaranI jayama bhrAMti che, jenI ApaNe tamAma anero AnaMda Ave che. nAnI moTI lahera chIe. sAgara saMsArarUpI tamAma malinapaNAnesaMsAra bahu vicitra che. saune sukhanI ja zodha che. thoDuM sukha maLe potAnI aMdaramAM laIne ApaNe tamAma laherone svataMtra rUpI che tyAM bhramita thaI jAya che, ne saMsAra para kaMTALo Ave che-paNa laherAvIe chIe. daramiyAna kaMI paththarone temaja naukAone, choDI zakatA nathI. karmanI sAMkaLamAMthI chuTAtuM nathI. sArA ke kharAba laherone toDe che, veravikhera kare che. tema chatAM sAgara ApaNI tamAma karma paLe paLe bAMdhyA karIe chIe ne bhogavavA rahevuM paDe che. baMne laherone zAMti rUpI kinArA sudhI pahoMcADe che. evA sAgaranI pratyeka karmamAMthI mukta thaIne vItarAga bhAvamAM AvIe to ja parama pada janmamAM lahera banIne lahero mATe IcchA thAya che. pAmIne mokSamAM pahoMcI zakAya che. saMsAramAM to Dagale pagale karma anuvAdaka : dAmodara phU. nAgara, umareTha
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana ApaNA eka vAcaka jazavaMtabhAI mahetAe A patra lakhI pracalita zAkAhAranI zakti ] [ jazavaMta mahetA mAdhyamomAM AvatI khoTI mAhitI sAme virodha noMdhAvyo che. rajU che emano patra... hAlamAM cAlI rahela AmirakhAnanuM lokapriya calacitra 'daMgala' endriyAsa kAhaliMga zAkAhArI che ane te lagabhaga eka dAyakA kustInI ramatamAM vizvamAM nAmanA meLavanAra phogaTa parivAranI be sudhI vizva kakSAnI spardhAomAM bhAga leto rahyo. baheno gItA ane babItAnA jIvana kathAnI rajUAta kare che. Aje * olampika spardhAomAM lAMbA aMtaranI doDamAM vijetA nIvaDelo AmirakhAna philmI jagatamAM AgavuM sthAna dharAve che ane te tenA robarTa DikosTelA paNa zAkAhArI che. dareka calacitro utAravA pAchaLa khUba ja jahemata uThAve che ane lAMbA aMtaranI baTaraphlAya sTroka svimiMga spardhAmAM vizvavikrama abhinaMdanane pAtra che. kamanasIbe A philmamAM baMne bahenone kustI saMyukta rIte dharAvanAra jemsa ane jonAthana DonoTo zAkAhArI che. jItavA mATe joItI zakti ane poSaNa prApta karavA mATe maraghInuM sana 1992mAM bArsalonAmAM yojAyelI olampika spardhAomAM lAMbA mAMsa khAvuM Avazyaka che - evI rajUAta karavAmAM AvI che. A aMtaranI doDamAM 13muM sthAna prApta karanAra selI IsTola 'vegana" che. pahelAM jANItI beDaminTana khelADI pI. vI. siMdhu olampikamAM * mi. amerikAno khitAba jItanAra roya hilimana zAkAhArI che. rajata caMdraka jItI tyAre tenA koca gopIcaMde paNa cikana khAvAnI sana 1997nA varSa daramyAna eka varSamAM sauthI vadhAre (60) jarUriyAta para bhAra mUkayo hato. spardhAo jItIne TrAya epleTamAM vizvacempiyanano khitAba eka samaye jyAre vividha prakAranA khorAkanA poSaka guNo viSe jItanAra DaoN. rutha heligala zAkAhArI che. pUratA pramANamAM mAhitI prApta nahotI thaI tyAre mAMsAhAramAM bhAratano jANIto krikeTara anila kuMbale zAkAhArI che. vadhAre zakti ke tAkAta che evI vyApaka mAnyatA pracalita hatI, * olampika spardhAomAM 9 suvarNacaMdrako jItanAra kArla lUisa paNa chellA thoDA dAyakAmAM AhAra kSetre ane kaThoLa ane soyAbIna zAkAhArI che. paNa mAMsAhAra karatA vadhAre zakti vardhaka ane poSaka che te puravAra 150 ki.grA. vajana ane 6 phUTa 9 iMcanI UMcAI dharAvato thayela che ane mAMsAhAra vadhAre zakti prApta karavA Avazyaka che. kustIbAja 'kilara' kovAlmakI zAkAhArI che. A mAnyatA bhrAmaka puravAra thaI che. * olampika skIiMga spardhA vijetA enTanaInevara zAkAhArI che. zAkAhAranA poSaka mUlyonI yAdI nIce koThAmAM ApelI che. 400 mITaranI harDalsa spardhAmAM jeTaluM Adhipatya eDavina mojhisa Aje vizvamAM aneka agragaNya ramatavIroe zAkAhAra apanAvyo dharAve che teTaluM Adhipatya ramatanA itihAsamAM bIjuM koI dharAvatuM che. udAharaNa tarIke nathI. olampika spardhAomAM suvarNacaMdraka meLavanAra A zAkAhArI * ATha vAra amerikana karATe spardhA jItanAra ane tAjetaramAM pAMcamI ramatavIra lagabhaga ATha varSa sudhI eka paNa spardhA hAryo na hato. kakSAno bleka belTa meLavanAra ricarDa ebela mAtra 44 ki.grAma. *Welter weight ('velTara veITa') kakSAnI mukkAbAjImAM vizva jeTaluM vajana dharAve che ane te 'vegana' che. vijetA erana prAyara zAkAhArI che. * vimbalDana ane tenA jevI aneka Tenisa spardhAo ghaNI vAra * lAMbI doDanI spardhAmAM 20 jeTalA vizvavikramo ane 9 olampika jItanAra khyAtanAma khilADI borisa bekara zAkAhArI che. caMdrako dharAvanAra ane 'lAIMga phina (Flying Finn) tarIke *sana 1981mAM yojAyelI kustInI vizvaspardhAnA vijetA krisa oLakhAto pArvo nurmI zAkAhArI hato. kempabela zAkAhArI che. *zAkAhArI sTena prAIsa potAnA vajananI kakSAnI benca presa *sAmAnya rIte zarIrasauSThava spardhAo nA vijetAomAM spardhAmAM vizvavikrama dharAve che. zAkAhArIo hovAnI ApaNane apekSA nathI hotI. paraMtu vajana uMcakavAnI iMglenDanI strI spardhAmAM ATha varSa sudhI vijayI 1980mAM mi. InTaranezanalanuM birUda meLavanAra svIDanano rahenArI peTa rIDjha "vegana' hatI. zAkAhAranAM poSaka mUlyonI yAdI. khAdya padArtha bheja proTIna | | carabI | kArbohAIDreTsa | resA phAIbarsa | zakti(kelarI) grAma grAma | (grAma) | (grAma) | (grAma) | (grAma) caNAnI dALa | 17.1 | 5.3 | 60.9 | 3.9 | 360 aDhadanI kALI dALa 10.9 | 24.0 | 1.4 | 59 | 0.9 | u47 tuvera dALa ( 11.1 1.2 | | 59.9 0.8 | u48 masUra dALa | 25.1 | 0.7 | 59.0 0.7 | 343 vaTANA (sukA) | 19.7 | 1.1 | 56.5 4.5 315 rAjamAM 12.0 | 22.9 | 1.3 | 6.06 | | 346 soyAbIna 8.1 | 43.2 | 19.5 | 20.9 | 3.7 | 432 | 12.4 | 4.4 ]
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 prabuddha jIvana eprila, 2017 * "sIbu lAyansa' tarIke oLakhAtI jApAnanI beijhabolanI TIme guNo lakSyamAM laIne svAthyanI dRSTie zAkAhAra vadhAre yogya zAkAhAra apanAvyA pachI pesiphika lIgamAM lAgalagATa be varSa puravAra thayuM che ane vizvabharamAM zAkAhAra tarapha jhoka vadhato jAya sudhI spardhA jItI hatI. che. Aje bhAratanA agragaNya dharmo hindu ane jaina dharmamAM zAkAhAra *velsamAM DuMgarALa vistAramAM sAyakala calAvatI tathA velsa sAyakala ane dareka jIvo pratye dayA ane anukaMpAnI lAgaNI para bhAra mukavAmAM gresa spardhAonI vijetA juDitha zekazAphTa "vegana' che. Avyo che ane mAMsAhArathI dUra rahevAno upadeza ApavAmAM Avyo che. 105 varSanI uMmare 20 sekanDamAM 100 mITara doDI zakatA ane Aje philmI jagatamAM AmirakhAne eka abhinetA ane nirmAtA vizvamAM sauthI vadhu uMmaranA kAryarata ramatavIra jogIndarasiMha tarIke sArI nAmanA meLavI che. gopIcaMdanI beDaminTana ekeDamImAM zAkAhArI che. paNa bhAratanA beDaminTanamAM agragaNya khelADIone tAlIma * pIezio veroTa parvata uparathI nIce javAnI skiiMganI spardhAmAM ApavAmAM Ave che. A prakAranI rajUAtathI samAjamAM ane khAsa (DAunahila eDurasa skiiMga) vizvavikrama dharAve che e zAkAhArI che. karIne vidyArthI ane yuvA vargamAM khorAka vizenI khoTI mAnyatA dRDha * "gleDieTarsa ethvITa' emila voTasana paNa zAkAhArI che. thavAnI pUrepUrI zakyatA rahelI che. A gerasamaja dUra karavA ApaNe Aje prANIjagatamAM paNa sazakta gaNAtA prANIo : baLada, saue saMgaThita thaI samAjane yogya mArgadarzana ApavAnI jarUra che. geMDA, hipopoTemasa, gorIlo vAnara ane sauthI vadhAre baLavAna (mAMsAhAranA poSaka mUlyonI yAdI, zAkAhAranAM poSaka mUlyonI hAthI - A sarve zAkAhArI che. ghoDo - je sauthI vadhu jhaDapathI yAdI ane agragaNya ramatavIronI yAdI mArA VegetarianismdoDI zake che ane jenA nAma uparathI kAryazakti mApavAno ekama the Scientific And Spiritual Basis' pustakanI pAMcamI AvRttimAM 'horsapAvara' gaNatarImAM levAya che te paNa zAkAhArI che. UMTa- prastuta karela che. A pustakanI gujarAtI AvRtti "zAkAhAra' zIrSaka raNapradezanA prANIomAMnuM sauthI upayogI prANI che. te potAnI heThaLa paricaya TrasTa dvArA prakAzita thayela che.) * * * tAkAta uparAMta divaso sudhI pANI vagara rahI zakavAnI kSamatAne bI-145/146, mittala TAvara, narImAna paoNInTa, muMbaI-400021 mATe jANItuM che. A prANI paNa zAkAhArI che. phona : 02266150505.Email: mehtagroup@theemrald.com hakIkatamAM Aje mAMsAhAra karatA zAkAhAranA bIjA aneka 'jo hoya mAro A aMtima patra to...': "jaita' hovuM e jevI tevI vAta nathI -guNavaMta zAha (anusaMdhAna pRSTha chellAtuM cAlu) AvA koI dhanapatine "jaina" kahevAnuM mATe Agraha karyo. gaNapatabhAI samaju dIdhI. paramahaMsa gaNAtA mahArAje mane yogya kharuM? ene jallAda nahIM paNa hatA. emaNe emanI kheDUta zailImAM jaNAvyuM: 1100 rUpiyA mATe traNa vAra Agraha karyo. gallAda" kahevo joIe, kAraNa ke enI badhI "huM tame kaho teTalA rUpiyA ApavA taiyAra bhagavuM vastra potAnI asara UbhI kare che ane hiMsAnuM kendrasthAna enI dukAnano gallo che. chuM. mArI mAtra be zarato che: evA kanDizaniMgathI huM paNa mukta nathI. huM e vepArI hajAra vAra derAsara jAya ane (1) tame dharmane nAme evA dhanapatinuM dhana jo makkama rahyo na hota to vadhArAnI rakama lAkho rUpiyAnuM dAna kare toya eno vepAra nahIM svIkAro, jemanI kamANI mAMsAhAra ApavAnI taiyArImAM hato. chevaTe meM hiMsAnI kamANI para nabhe che. game tevA sAthe joDAyelI hoya. vadhArAnI rakama ApavAnuM TALyuM to kharuM, paNa mahAna mahArAja sAheba paNa ene narakathI (2) tame evA dhanapatinuM dAna nahIM manomana kocavAto rahyo. jo paramahaMsajI bacAvI na zake. A vAta karuM tyAre ghaNA jaina svIkAro, jemanI kamANI zarAbanA vyApAra vadhAre dabANa karata to meM je javAba taiyAra zrAvako nArAja thAya che. zrAvako kevaLa sAthe joDAyelI hoya.' rAkhyo hato, te ahIM paNa dharI dauM? bAhyAcArane ja "dharma' mAnatA rahe che. emane sAdhuoe kahyuM: 'AvI zarata mUkIe to sAMbha dharmanA marmamAM rasa nathI hoto. keTalAka dAnano jharo sUkAI ja jAya.' vAta tyAM ja paramahaMsajI ! huM saMsArI chuM ane mAre tamane zrAvako to prAmANikapaNe evuM mAne che ke patI gaI ! bolo! gaNapatabhAInI vAta apavitra dhana dAnamAM ApavuM nathI. dharmanI mAthAkUTamAM paDIe to dhaMdho na thAya. mahAvIrasvAmIne gamI jAya tevI nathI zuM? mane rUpiyA 500 ja posAya tema che. eka sAcuM udAharaNa ApuM? uttara ghare AvyA sAdhu mahArAja jo huM tamane vadhAre rakama ApuM, to gujarAtamAM mahesANAthI thoDAka kilomITara thoDAka divaso para mAre tyAM mAyApurI mATe jarUra apramANika banavuM paDe. dUra gaNapata yunivarsiTInuM raLiyAmaNuM kempasa haradvArathI tyAM Azrama calAvanArA zrI zrI mATe have vadhAre Agraha karazo nahIM. AveluM che. losa eMjalsamAM rahIne lAkho 108 evA paramahaMsa sAdhu padhAryA. A huM jo mArI kamANI zuddha na rAkhuM, DolaranI kamANI karanArA zrI gaNapata paTele emanI trIjI mulAkAta hatI. satsaMga cAlyo to meM ApaluM dAna paNa gaMduM gaNAya. moTI rakamanuM dAna karIne e yunivarsiTInI pachI meM eka parabiDiyAmAM rUA. 500nI huM tamane evuM gaMdu dAna ApI zakuM? sthApanA karI che. emanI dAnavIratA aMge noTa mUkI. emanI sAthe be ziSyo paNa mane mApha karazo? vAto sAMbhaLIne svAmInArAyaNa paMthanA padhAryA hatA. eka ziSya gurujIne paramahaMsajI nArAja thayA. teo vidAya sAdhuo emanI pAse pahoMcI gayA ane dAna parabiDiyAmAM keTalI rakama che tenI jANa karI thayA tyAre paNa emano aNagamo spaSTa
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana varatAto hato. ApaNA sAdhu one AjakAla huM AvAM maraNottara varSomAM durjanane majA paDI jAya, evI duniyA ApaNe 'dAnazuddhi' zabda sAthe koI levAdevA kharI? AnaMdapUrvaka jIvI rahyo chuM. mAruM eka zamaNuM racI pADI che ane chatAM ApaNI apekSA A bAbate badhA ja dharmo sarakhA AMdhaLA che. che: katalakhAnAM vinAnI duniyAnI mane zAMtithI jIvavAnI che! e to kaDhAImAM huM jaina nathI, paraMtu 'aparigraha' zabda mArA pratIkSA che. prANIonI katala mane pIDA ukaLatA telamAM taratI pUrI zAMta rahe tevI jevA saMsArIne na pAlave ema mAnuM chuM. jo pahoMcADe che kAraNa ke huM vRttie jaina chuM. jyAM apekSA rAkhavA barAbara che. vizvazAMtinI zrAvako kharekhara aparigrahI banI jAya, to sudhI pRthvI para eka paNa katalakhAnuM hoya tyAM apekSA rAkhavAno mAnavIya adhikAra ApaNe sAdhuone dAna koNa Apaze? zramaNadharma sudhI yuddha vinAnI pRthvInuM zamaNuM siddha nahIM kyArano gumAvI beThA chIe. jyAM juo tyAM ane zrAvakadharma sa2khA nathI. zrAvaka thAya. yuddha nahIM TaLe kAraNa ke yuddha eTale ja svArthanI dhakkAmukkI! jyAM juo tyAM bIjAne aparigraha vrata na pALe to cAlaze, paraMtu hiMsAno hAhAkAra! AvA koI yuddhanI pachADIne AgaLa nIkaLI javAnI huMsAtuMsI! potAnI kamANI svaccha rAkhe, to enuM kalpanA ja mane thatharAvI mUke che kAraNa ke huM mANasano lobha keTalo haThIlo! zreSano jaththo zrAvaka' hovuM sArthaka thaze. zrAvaka te che jenuM vattithI "jaina" chuM. mane pramANika rahevAnuM game keTalo moTo? irSAno pathAro keTalo moTo? mukha zramaNa bhaNI che. zramaNa te che, jenuM mukha che. mArA gharamAM harAmanI kamANI mATe praveza ye duniyA agara mila bhI jAye to kyA hai? mokSa bhaNI hoya. "zrAvaka' zabda jaina baMdha che. tA.ka. eka vizvasanIya aMgrejI megejhinamAM vicAradhArAnI molika bheTa che. zrAvaka AjanI duniyA sAme mArI eka phariyAda vAMcavA maLyuM ke mogala rAjakumAra ane svabhAve 'vaiSNavajana' hoya che. e zrAvakano che. mAnava-adhikAra mATe Agraha rAkhanArI auraMgajhebanA moTAbhAI dArA zikohe 16 mahimA ocho nathI. jo e pramANikapaNe A mAyAvI duniyAmAM mAnavI pAsethI eka varSanI uMmare mAMsAhArano tyAga karyo hato. jIvana jIvI jAya toya enI saMprApti jarAya adhikAra mArTanesane nAme chInavI levAmAM AjanA jamAnAno kaTAkSa to juo ! A ochI nathI. AvA pavitra zrAvakane jaina Avyo che. e adhikAra kayo? "rAITa Tu bI umare keTalAka jaina yuvAno mAMsAhAranI paraMparAmAM "mahAjana' kahyo che. e zrAvaka onesTa' sajjanane badhuM ja veThavuM paDe ane zarUAta kare che ! sAdhu jeTalo ja AdaraNIya gaNAya. zrAvaka hovuM e jevI tevI vAta nathI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane maLela anudAnA ahiMsaka AkramaNa eTale premAkramaNa prabuddha jIvana nidhi phaMDa 25000 zrI jaya nitina sonAvAlA prabuddha jIvana'nA taMtranI bahenazrI 10000 zrImati mInAkSIbena ojhA (AnaMda ghanajI) sejalabahene mane eka navI lekhamALAnI 10000 praNaya girIza vakIla 11000 zrI caMdrakAnta zAha zarUAta karavA mATe phona para Agraha karyo. 7183 zrI jItendra zAha (U.S.A. $110) (AnaMda ghanajI) sejalabahenanA AgrahamAM thoDuMka 'premAkramaNa' haste-zrI lalitabhAI zAha 5000 jatIna enTaraprAIjha hatuM, paraMtu jarA jeTalI hiMsA na hatI. 7500 satyena girIza vakIla (AnaMda ghanajI) ('premAkramaNa' zabda vinobAjIe prayojelo 5000 eka sadagRhastha 700 zrI rohita zeTha che) meM hA pADI, paraMtu mArA pakSe vilaMba haste-DaoN. abhaya dozI 500 bhAratIbena bI. zAha thayo. emaNe kahyuM: 'jo A mAruM chelluM lakhANa 2500 zrI ravajIbhAI jI. zAha (AnaMda ghanajI) hoya to-evI lekhamALA tamArAthI ja zarU 2000 zrImati sudarzanAbena pI. koThArI 500 mukeza je. zAha karavAnI IcchA che.' huM gabharAyo, paraMtu chevaTe 44183 kula rakama (AnaMda ghanajI) premAkramaNano vijaya thayo! jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA 500 zrImati bhadrAbena zAha AjakAla mRtyunI bhInI bhInI pratIkSA anAja rAhata phaMDa (AnaMda ghanajI). karavA sivAya mArI pAse bIjo koI kAmadhaMdho 6000 zrImati rasilAbena pArekha 300 zrImati kalpanAbena surendranathI. pratyeka varSa jIvananuM chelluM varSa ane bhAI zAha (AnaMda ghanajI) pratyeka mahino jIvanano chello mahino hoI 6000 kula 2kama zake che. are pratyeka divasa jIvanano chello janarala Donezana 623500 kula rakama 500000 zrI sI. ke. mahetA sAheba dIpacaMda TI. zAha pustaka prakAzana phaMDa divasa ane pratyeka kalAka chello kalAka hoI zake che. AgaLa vadhIne kahI zakAya ke pratyeka (prabuddha jIvana). 45000 kAmadhenu egro kema InDasTrIjha miniTa jIvananI aMtima miniTa hoI zake che. 50000 zrI nitinabhAI ke.sonAvAlA 45000 kula rakama sejalabena A marya jIvananI saccAI che. (AnaMda ghanajI) saMgha AjIvana sabhya mahAna manovijJAnI abrAhama meskoe 30000 zreyasa pracAraka sabhA 5000 zrI hitezabhAI savANI potAnAM chellAM varSo mATe "maraNottara varSo' (AnaMda ghanajI) 5000 zrI nileza rasikalAla zeTha (posTamorTama thIarsa) zabda prayojelA. Ama 10000 kula 2kama
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 prabuddha jIvana eprila, 2017 sarjana-svAgaca T pustakanuM nAma : mUka mATI (mahAkAvya) ahiMsAno parama eTale zreSTha artha samajAvatAM A lekhaka : AcArya vidyAsAgara pravacano ApaNe sahune jIvana jIvavAnI navI dizA anuvAdaka : bra. biMdu pArekha sUjhADe tevA che. uDaoN. kalA zAha saha anuvAdaka : bharata kApaDiyA XXX prakAzaka : bhAratIya janapITha, 18, InTITyuzanala pustakanuM nAma : ahiMsAno paramArtha pustakanuM nAma : tananI mAMdagImAM mananI mAvajata eriA, lodI roDa, nyu dilhI-110003. phona lekhaka-pravacanakAra : pU. A. zrI vijaya lekhaka-saMpAdaka : pU. A. zrI vijaya yazakIrtisUrIzvarajI naM. : 011-24698417, 24626467, kIrtiyazasUrizvarajI mahArAja mahArAja 23241619. (dariyAgaMja). prakAzaka-prApti sthAnaH sanmArga prakAzana, jaina prakAzaka-prAptisthAna : sanmArga prakAzana mobAIla : 9350536020. ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rilIpha roDa, jaina ArAdhanA bhavana, pAchIyAnI poLa, rilIpha mUlya-rUA. 800/-, pAnA-488, AvRtti-i. saM. amadAvAda-380001. phona naM. : 25392789. roDa, amadAvAda-380001. 2016. mUlya-rU. 70/- sAhitya sevA, pAnA-185, phona naM. : 25392789. sAthI 'mUkamATI' mahAkAvyanA mUlya-rUA. 30/- sAhitya sevA, pAnA-88, AvRtti-vi. saM. 2072. aMgrejI, marAThI, baMgALI, AvRtti-vi. saM. 2073. pUjyapAda tapAgacchAkannaDa vagere bhASAomAM dhirAjazrInA 104mAM ahiMyAno A pustaka 'ahiMsA' anuvAda thayAM che. A diAtha saMyamasvIkAravarSa kSaNe tathA viSaya para khUba ja saraLa mahAkAvyanA vivecana ubhaya sUrirAjana dIkSA ane lokabhogya bhASAmAM svarUpa lagabhaga traNaso Agama ane zAstronI svIkAranA ardhazatAbdIbApa vilAsAmAM bahu AyAmI samIkSAonuM kaThina paribhASAne gaLyA suvarNa avasare deva-guru saMkalana "mUka mATImImAMsA' traNa daLadAra graMthomAM ane saMghabhaktinA zirA jevI madhamIThI prakAzita thayA che." "mUka mATI'-e dharma-darzana banAvIne pUjya AcAryazrI avanavA anuSThAno yojI tathA adhyAtmanA sArane AjanI bhASA ane mukta 1 kendra vijayakIrtiyazasUrijI mahArAje prastuta karI che. teozrInA aDhaLaka sukRtonI anumodanA karI nija chaMdanI manorama kAvya zailImAM nibaddha karIne jaina dharmano prANa ahiMsA che. pAMce vatomAM jIvanane paNa adhyAtma mArgamAM urdhvagAmI preraNA kavitA-racanAne navo AyAma ApanAra eka ahiMsA pradhAna che-mukhya che. bAkInA badhA vrato ApavA mATe upakRta gurubhakto jyAre prayAsarata anupama kRti che. AcArya vidyAsAgarajInI kAvya banyA che tyAre jIvana ane maraNanI pratyeka paLe ahiMsAnI surakSA mATe che. duniyAnA badhA dharmo pratibhAno A camatkAra che ke teoe mATI jevI jenI sarvAdhika AvazyakatA hoya che te samAdhi ahiMsAnI vAto kare che. paNa dharmanA sthApako nirIha, padadalita ane vyathita vastune apAvanAra 'tananI mAMdagImAM mananI mAvajata pUjJAnI nahi hovAthI ahiMsAnuM vAstavika mahAkAvyano viSaya banAvIne tenI mUka vedanA ane svarUpa, enA prakAro, ene pALavAnI vyavahArika pustakanuM prANAyAma thayuM che. muktinI AkAMkSAne vAcA ApI che. A mahAkAvya ane niyika rItarasamo AdinuM nirUpaNa karavAmAM parama pUjya AcArya deva zrImad vijaya alaMkAronI chaTA, kathA, vArtA prakAranI rocakatA, teo lAcAra ane pAMgaLA che. jyAre jaina dharmanA guNayazasUrIzvarajI mahArAjanA saMsArI dharmapatnI nirjIva gaNAtA pAtronA sajIva ane coTadAra prarUpako kevaLajJAnI-pUrNajJAnI hovAthI temaNe jIvIbena tathA temanA saMsArI bhANeja jAsudabena vArtAlApanI nATakiyatA tathA zabdonAM paDaLane banne zrAvikAo kensara jevI mAMdagImAM paTakAyA bhedIne adhyAtmanA arthanI pratiSThApanA A saghaLuM jagatanuM svarUpa jevuM che tevuM kahI batAvyuM. temAM hatA tevA samaye guNayazasUrIzvarajI ane A. A kRtimAM sahaja ja vaNAI gayuM che. jyAM ApaNane ahiMsAno sarvAgINa vicAra ane AcAra kIrtayazasUrIzvarajI temane nikaTanA saMsArI svajana svayaMnA ane manuSyanA bhaviSyane samajavAnI navI samajAvyo che. tarIke sAMpaDyA hatA. A banne mahAtmAoe pratyakSa daSTi maLe che. hiMsAnA kalpanAmAM na Ape tevA prakAro prabhue rUpe ane jyAre zakya na hatuM tyAre patra dvArA parokSa | kuMbhakAra zilpIe mATInI dhruva ane bhavya jJAnathI joI-jANI batAvyA che. jemanI hiMsA thAya rUpe temanI samAdhi mATe prayatna karyo hato. phaLa sattAne oLakhIne, gALI-cALIne varNasaMkara kaMkarane te ane jeo hiMsA kare che te jIvonuM paNa sUkSmatama svarUpe banne zrAvikAo samAdhine pAmyA hatA. patro dUra karI tene nirmaLa mRdutAno varNalAbha Apyo svarUpavarNana eka mAtra jainadharma ja Ape che. dekhItI dvArA anumodanIya samAdhi prApta karAvI zakAya che. ane pachI cAka para caDhAvIne, bhaThThImAM tapAvIne hiMsA-ahiMsA, hiMsA-ahiMsAnA kAraNo ane tene enI maMjila sudhI pahoMcADe che ke jyAM te hiMsA-ahiMsAnI paraMparA zenAthI sarjAya che tenuM A pustaka navalakathA nathI paraMtu samAdhi pUjAno maMgala ghaTa banIne jIvananI sArthakatA prApta jaina zAstromAM raheluM varNana vAMcatA prabhunI sarvajJatA bhAvanA ghaDataranuM eka TAMkaNuM che. sadgatinA mArge kare che. karmabaddha AtmAnI vizuddhi bhaNI dhapatI upara phIdA thaI javAya che. paDAvonI mukti yAtrAnuM A mahAkAvya rUpaka che. ahiMsAnA paryAyarUpa jaina dharmane pAmelA calAvanAra bhomiyA samAna che. tenA pratyeka pAnAne, pratyeka peregrAphane tathA zabdone Xxx ApaNA jevA hajAro-lAkho jijJAsuone
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ eprila, 2017 prabuddha jIvana kaMThamANI vizALa vAgoLavAnA che. manane evuM taiyAra karavAnuM che ke vaMzIya saMskAranI carcA sadRSTAMta karI che ane jaina raMgo bharo to ya premanuM meghadhanuSa apUrNa rahI gayuM game tevI mAMdagI mananI prasannatAne pIMkhI na zake. keLavaNI ApavA mATenA vividha dRSTikoNa rajU hoya evuM ja lAgaze. pUrNa premamAM saMbaMdhano kadIya mRtyu manane vihavaLa na karI zake ane zUravIra karela che. aMta Avato nathI. premI pAtro mRtyu pAme pachIya yoddhAnI jema sAdhaka mRtyune bheTI zake. guNavaMtabhAI baravALiyAe potAnA lekhamAM emano saMbaMdha jagatane sadIo sudhI suvAsa Apato x x x dharma ane nItine AdhyAtmikatA sAthe joDavAnI rahe che. mATIpagA lapharAbAjo ane roDaromiyone pustakanuM nAma : jaina darzanamAM keLavaNI vicAra vAta para bhAra mUkyo che. joIne sAcA premanI oLakha ke tenuM mUlyAMkana ja saMpAdana : guNavaMta baravALiyA te uparAMta DaoN. sejala zAha, DaoN. bhAnubahena thaI zake. prakAzaka : aham spIrIcuala seMTara saMcAlita satrA, pArUlabahena tathA anya lekhakoe jena A nAnakaDA pustakamAM dineza desAInI zailI saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala ane darzanamAM keLavaNI viSayane suMdara ane sarasa nyAya mRdu ane ramatiyALa hovAthI bhAvakane rasataraboLa liTararI risarca seMTa2, ghATakopara. Apyo che. kare che. phona naM. : 022-42153545. Xxx XXX mUlya-rUA. 100/- pAnA-136, AvRtti-I. sa. pustakanuM nAma : prema pustakanuM nAma : vinaya dharma phebruArI 2017. jiMdagInuM saranAmuM (premanI paribhASA samajAvatA saMpAdaka : guNavaMta baravALiyA jaina darzanamAM keLavaNI prasaMgo). prakAzaka : navabhArata sAhitya maMdira 'darzakomAM vicAra' pustakamAM lekhaka : dineza desAI 134, prinsesa sTrITa, muMbaI-400002. guNavaMtabhAI baravALiyAe prakAzaka : saMskAra sAhitya maMdira, 5 N.B.C. phona naM. : 22017213, 22085593. potAnI keLavaNI prItine hAusa, sahajAnaMda kaoNleja pAse, poliTekanika, mUlya-rUA. 225- pAnA-222, AvRtti-bruArI, sahRdayathI vyakta karI che ane amadAvAda-380015. phona naM. 22144663. 2017. aneka jaina keLavaNIkAronA prAptisthAna : gurjara sAhitya bhavana, arham spIricyuMala seMTara vicArone bhAvAtmaka rIte ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, saMcAlita saurASTra kesarI pragaTa karyA che. sAthe sAthe amArA saunA vidvAna mitra amadAvAda-380001. prANaguru philosophikala enDa vinaya dharma ane 'prabuddha jIvana'nA taMtrIzrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAhane phona naM. : 079-22144663. lITarI risarca seMTara vinamra bhAve zraddhAMjali ApI che ane A aMka teone mUlya-rUA. 180/- pAnA-14 + 178, AvRtti Ayojita "jaina sAhitya arpaNa karI mitraRNa guNavaMtabhAIeyuM che. prathama, i. sa. 2016. jJAnasatra-15' amadAvAdamAM I. sa. 2016mAM amarelI khAte yojAyela jaina prema eTale nAma-saranAmA yojAyela. DaoN. ranatabahena sAhitya jJAnasatra-14mAM prastuta thayela keLavaNI vinAnA saMbaMdhanuM khImajIbhAI chADavA prerita aMgenA lekho A pustakamAM samAviSTa karyA che. paribiDiyuM. prema eTale A satranA pramukhasthAne DaoN. kumArapALa desAI hatA jaina darzanamAM keLavaNI viSayaka vividha ogaNIsa dikSmInuM' haMmeza samarpaNanI sogAta. ane jJAnasatramAM vidvAnoe rajU karelA nibaMdho ane .2nAmuM lekhomAM jaina dharmanA keLavaNI viSayaka vividha prema eTale pAmavAnuM nahIM, zodhapatrone graMthastha karI 'vinayadharma'mAM prakAzita karela pAsAMonI sadRSTAMta vicAraNA vividha lekhakoe ApavAnuM nAma. jIvananA che. karI che, jemAM DaoN. ratanabahena chADavAe prAcIna, saMbaMdhanuM nAma eTale prema. bhAratIya darzano ja nahi paraMtu vizvanI tamAma arvAcIna keLavaNI paddhati ane jaina darzananI dareka saMbaMdhamAM dArzanika paraMparAe jIvanamAM vinayane mahattvanuM mUlyaparaka keLavaNI vicAraNA rajU karI che ane eksapAyarIDeTa hoI zake paNa prema nAmanA saMbaMdhamAM sthAna ApyuM che. vartamAna zikSaNanI truTio tarapha dhyAna doryuM che. koI eksapAyarIDeTa hotI nathI; prema eTale jANe 222 pAnAnA A pustakamAM cAlIsa vidvAnoe DaoN. chAyAbahena zAhe potAnA lekhamAM dhArmika kelAsanITocathI vahI nIkaLatI alakanaMdAnI dhArA. "vinayadharma' viSayaka potAnI vicAraNA rajU karela zikSaNa mAtra dharma sAthe saMkaLAyeluM nathI paNa e ane prema eTale gaMgA sAgaranuM dariyA sAthenuM che. jIvana sAthe paNa saMkaLAyeluM che, te jIvana jIvavAnI milana. A pustakamAM premano abIla-gulAla sarvaprathama pa. pU. gurudevazrI namramuni ma.sA. kaLA zIkhave che, A muddAne sarasa rIte vyakta karyA uDADyo che. "mahoruM badalavA mohanI oLakha karAve tenuM nAma che. A pustakamAM vividha prasaMgo dvArA premanA vinaya' lekhamAM mohane oLakhavA vinayabhAva jaina dharmamAM keLavaNInuM mahattva lekhamAM saranAmA sudhI ApaNane laI javAno prayAsa thayo vadhAravAnI vAta para bhAra mUke che ane pratApabhAI ToliyAe jaina dharmamAM keLavaNInA pAMca che. premanI vyAkhyA karavAnuM kAma meghadhanuSamAM raMgo pratijJAvinaya, Atmikavinaya ane vyavahAraprakAranI-dhArmika saMskAra, jJAyika saMskAra, bharavA jevuM, ramaNIya chatAM azakya che. tame emAM vinayanI samajaNa Ape che. vyavasAyika saMskAra, vyavahArika saMskAra ane kalpanAnA raMgo bharI zako kharA, paNa game teTalA pa. pU.DaoN. tarulatAjI "vinayadharma ane AcAra' A peja
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana eprila, 2017 lekhamAM vivAda sUtramAM Apela vinayanA sAta prakAzaka : zrutasAra TrasTa karavuM tenuM nAma dhyAna che. prakAra samajAvI lokopacAramAM vinayanuM svarUpa prAptisthAna : C/o nautamabhAI vakIla mAnavanuM mana-vartamAna yuganI bhautikatAmAM varNave che. te uparAMta zrI sUyagaDAMga sUtra, bhagavatI vakIla hAusa, 31-bI, saurASTra sosAyaTI, doDanArAo azAMtino anubhava kare che. klezita sUtra vageremAM darzAvela vinayanuM mahattva rajU kare pAlaDI, amadAvAda. bane che. kaSAyone AdhIna bane che. evA nabaLA che. vinayamAM Akho jinamArga samAI jAya che. pAnA-112, AvRtti-prathama, i. sa. 2016. manano mAnavI krodhane vaza thaI jIvana hArI jAya DaoN. kumArapALa desAI vinaya eka zAzvatI prastuta pustaka "manane zAMta che, ane anya kaSAyothI pIDIta thaI duHkhI thAya bhAvanA che e vAta kare che ane vyAvahArika jIvana manane zAMta rAkho rAkhoe lekhakanI che teno citAra lekhake dRSTAMto dvArA sacoTa rIte ane AdhyAtmika jIvanamAM vinayano mahimA ArAdhanAnI phaLazruti che. varNavyo che je vAcakane kaSAya mukta thavAnI preraNA sadRSTAMta samajAve che. jJAtadharma kathAmAM tIrthaMkarapadane vividha zAstronA AdhAre Ape che. jIvana naMdanavana jevuM bane ane je koI prApta karavA mATe vIsa kAraNanA vinayanuM mahattva kaSAyonuM apadhyAna kevuM jIvanamAM dharma thAya te AtmakalyANakArI bane evI darzAvyuM che te vAta para teo bhAra mUke che. hAnikartA che tenuM Alekhana hitazikSA A pustakamAM prastuta karI che. vartamAna surezabhAI gAlA, utpalA modI, pArUla bhavavAhI rIte karyuM che. jIvanamAM lokonA hRdayamAM rahelo ajaMpo dura gAMdhI, guNavaMta baravALiyA, DaoN. kAMtibhAI zAha, mahAtmAone paNa durAdhya evA mananA kaSAyo karavAno prayatna lekhake karyo che. khImajIbhAI chADavA, chAyA zAha, mahebUba desAI, dvArA mAnava kevo pIDAya che tenuM prastuta pustakamAM A rIte A pustakamAM manane zAMta rAkhavAnI nalinI desAI, thomasa paramAra, baLavaMta jAnI tathA sacoTa mArgadarzana lekhake karAvyuM che. teo jaNAve vAta karI che. paraMtu kaSAyone kAraNe mana zAMta rahetuM anya lekhakonA mAnanIya lekho thakI A pustaka che ke mana para niyaMtraNa rAkhavA mATe dhyAna eka nathI. tethI AtmakalyANa thatuM nathI paNa mAtra 'vinayadharma' viSayaka ciMtanIya graMtha banyo che. adbhuta AlaMbana che. te dhyAna eTale paripUrNa pApAnubaMdhI puNya baMdhAya che. XXX jAgRti, aMdarano eka paNa bhAva, vicAra ke A pustakamAM mananI mahattA samajAvI kaSAyonI pustakanuM nAma : manane zAMta rAkho zarIranI kriyA behozImAM na thavI joIe. je kaMI kAlimAne dUra karavAno bodha Apyo che. * * * lekhaka : nautamabhAI vakIla (C.A.) thAya tenI sAme sajAga rahIne pasaMdagIrahita joyA mobAIla : 9223190753 nA banI hakiko "WOMAN -- THE JAINA PERSPECTIVE ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY LESSON - SIXTEEN (CONTINUED] O Dr. Kamini Gogri The Svetambara on the other hand did not consider ago and much before the schism into Svetambara and clothes a possession (parigraha), but rather an Digambara and other sub-sects. The sectarian debate indispensable component of the religious life (dharma- amongst these two major sects on streemoksa evolved upkarana), similar to the Picchu and Kamandalu of the much later. One can thus perceive that Digambaras Digambara monk. Further, the question is not continued to hold their viewpoint of denial of streemoksa possession but attachment (murchha as declared in as an unchangeable dogma in those times to show their Tattvartha sutra of Umaswati). Therefore, these nuns urge only to grab the titles of Muni by continuing the were on equal footing as monks and were granted full debates with their differing rivals. status of mendicancy. More important, however is that it will be worth reviewing the truth of various aspects they could attain moksa in that very female body. of female asceticism and the Jaina doctrine. The voice Sangha-Sadhvis-Shravikas of the Jaina women cannot be ignored as it seems to (back bone of Jainism and ascetic pathway) have contributed immensely to the progress of the If the possibility of attaining salvation was only the human race. It is instrumental in placing the Jaina right of a male mendicant then the samgha (that religion today on the global map for peaceful coincludes women) sadhus, sadhvis, shravkas and existence and high standard of morality. shravikas would not have been thought of and The sadhvis from very date of diksha start their established by the Tirthankaras. The samgha was spiritual journey towards liberation. Their voice is the established by first Tirthankara Rishabha lacs of years expression of their faith in the dharma. This is inherited
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ APRIL 2017 PRABUDDH JEEVAN 65 among the family settings and supported in the group to which they belong by certain knowledge of scriptures and doctrine. It is the element of bhakti, i.e. faith; fidelity and veneration of Mahavira and daughterly submission to his teachings that make the sadhvis enter the samgha. The sangha became the shelter of destitute, homeless and widows since ancient times. Nuns are three times more in number than the monks and thus shoulder pivotal role in developing and spreading Jainism. These nuns are also known as nirgranthis, bhikshunis, sadhvis, aryas, anagaris, shramanis, yatinis, satis, mahasatis etc. Majority of the Jaina nuns belong to the Svetambara community, including their reformist (i.e., non-idol- worshiping) sub-sects, namely, the Sthanakavasi and the Terapanthi. If the figure of six thousand for the modern-day community of nuns (for the entire Jaina community of only six million adherents) sounds staggering; consider the canonical claim that at the time of the death of Mahavira, his samgha consisted of fourteen thousand monks and thirty-six thousand nuns. If this belief is based on fact and there is no basis to doubt this since both sects agree with this figure), then even if the number of nuns has decreased since the time of Mahavira, their ratio to the munis has not changed significantly. The numerical superiority they have enjoyed through the ages must have contributed tremendously in shaping the Jaina community. Their impact is especially evident in their ability to promote the individual asceticism of the Jaina laywomen who routinely undertake severe dietary restrictions and long periods of fasting and chastity. No sociological research of any depth has been done on these women to tell us about their family backgrounds or their personal reasons for renouncing the household life. It is noticeable that there was an increasing tendency for members of the same family to follow the path of asceticism. Every day the sadhvis not only sing the praises of Tirthankara but also names of 16 satis viz. Brahmi, Chandanbala, Damayanti, Draupadi, Kaushalya, Kunti, Mrugavati, Padmavati, Prabhavati, Pushpachula, Rajimati, Sita, Siva, Subhadra, Sulasa, Sundari. The recitation with deep faith of these holy names produces the same effect as a 'Mangal'. Significant gains have been made, for example, by the relatively modern reformist Jaina sect known as the Terapantha (a subsect of the Sthanakavasi sect, founded in Marwad in 1760), which has five hundred fully ordained nuns--more than three times the number of monks in that order. This sect has even introduced an organizational innovation of female novices called shramanis, currently under training to join the order of nuns. The number of such shramanis who have taken the vows of poverty and celibacy runs to the hundreds, and almost all are unmarried and well-educated women of the affluent Oswal community of Rajasthan. Enthusiasm to lead a religious life at so young an age is probably fostered by the self-esteem that the enhanced status of the nun in the family and in the Jaina community at large bolsters. It is only among the Jainas that this question is the subject of prolonged and significant debate, a debate that, far from ever being resolved, remains enshrined in an irreducible sectarian schism. For the major sects of Jainism, the Digambara and the Svetambara, remain to this day deeply divided not only on the question of the propriety of a woman's taking up the monastic life but on a more fundamental question - that of the possibility of a person entering the state of spiritual liberation or nirvana immediately after a life in a female body. Nor is the question merely an intellectual one. For the Svetambaras not only believe that women can adopt the mendicant life as the path to spiritual advancement; they have put this belief into practice. Indeed today, as in ancient times, Svetarnbara and -Sthanakavasi nuns (sadhvis) considerably outnumber their male counterparts (munis)? Even the Digambaras have a small number of "nuns" (a have a small number of "nuns" (aryikas and ksullikas), although, as we shall discuss further below, they are not accorded the same spiritual status as the munis. The question, then, of the possibility of a woman's living the life of a renunciant, which the Jains believe is the only path to spiritual liberation, is not a purely theoretical one. On the contrary it is of the greatest significance to the two major communities of Jainism and indeed comes to dominate intersectarian discourse from at least the second century A.D. to the eighteenth century, the period spanned by the texts Jaini has collected and translated, and in fact pawn to the modern era. This dispute, as we shall see, continues to have significant ramifications beyond the surface level of its content, but of more immediate interest are the specific terms upon which the debate hinged. The traditional literature of India, whether Vedic, Hindu. Buddhist, or Jaina, is filled, as noted above, with passages denigrating women and their moral, physical, and spiritual capacities. As early as the Rigveda itself
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 PRABUDDHJEEVAN APRIL 2017 there are negative allusions to them as fickle arid W hat is unique about the Jaina debates on the treacherous. In the Mahabharata it is shown that a man spiritual liberation of women is not the attitude they who is turned into a woman is barely able to ride his display toward the female sex but rather their systematic horse. In an often quoted passage from the influential focus on, the question of gender, their extension of the Manava Dharmasastra it is laid down as a basic social general debate, and to some degree their rooting it law that at no point in her life from infancy to old age specifically in the biophysical nature of the human may a woman be independent of a male guardian nor female. This is not to say that other textual traditions do merit autonomy even in the kitchen. In another famous not exhibit and indeed encourage a virtually pathological passage, the great poet-saint of the Hindi-speaking revulsion for those organs and processes that are world Tulsi Das, observes that, "along with donkeys, unique to-the female. Indeed they do. But nowhere else drums, and people of the lower social orders, women do we find female reproductive physiology cited as itself sometimes need to be beaten;" The number of such a principal reason for the alleged incapacity of women passages, in the religious and legal literature of to achieve spiritual liberation. traditional India is enormous, and there is no need to [ To Be Continued in Next Issue ] treat the matter at length here. Mo: 96193 79589/9819179589. Email: kaminigogri@gmail.com.. THE STORY OF GANADHARA SUDHARMASVAMI O Dr. Renuka Porwal Sudharmasvami was the son of learned Brahmin Dhammil and mother Bhaddila. The child was blessed by Ma Sharada that he will carry forward both Vedic and Sramana tradition so Dhammil named him Sudharma on his first birthday. They lived happily in the village known as Kollaga-sannivesha now known as Kollua in Bihar state. The young Sudharma was sent to Gurukul to study all the Indian scriptures. After learning most of the vidyas he established a gurukulin the outskirt of his village Kollaga. Many students came from far and took admission as it was the best in that area. Once he was invited along with his 500 students for the yajna arranged by Arya Pandit Somil at Madyama-pavapuri. The yajna started at given exact auspicious samay. The chief Yajnacharya was Indrabhuti Gautam. Sudharma along with his disciples were sitting in Yagnashala and reciting the mantras. Meantime, one strange phenomenon was happened, everybody saw some deva-vimanas carrying celestial beings passing in the air. All became very happy that deities had arrived to bless the Yajna. But to their surprise all deva-planes with celestial beings went to adore Mahavira who had received Kevaljnana and was to start his first speech in Samavasaran. The presiding chief Yajnacharya Indrabhuti became furious and immediately went for a debate with Lord Mahavira. Bhagvan Mahavira received Indrabhuti Gautam by his name, moreover he cleared many of his doubts, so he became his follower. Later on slowly Ajnibhuti, Vayubhuti and Arya Vyaktatoo became his devotees. When nobody returned from Sraman Bhagavant Mahavira's pavilion, then Pandit Sudharma along with his 500 disciples proceeded to win him in discussion. Arya Sudharma believed that every jiva took rebirth in its own species, that is, a man will rebirth as a man only, an apple tree would produce the seeds which could yield only apples. When Pt. Sudharma arrived at Prabhu Mahavira's Samavasarana, he was surprised to see his shining aura. He thought, "Aha! Really there is a very strong nimbus as if he is spreading his knowledge." Lord Mahavira explained that human beings could take rebirth as any of the Jivarashis/species depending upon his own karma. Bhagavan well explained the theory of karma and convinced him. He too became his disciple with his 500 students. All took diksa, Prabhu sprinkled Vaskepa-churna on everyone. Sudharma was taking care of one of the nine ganas so he was called Gana-dhara. All eleven Pandit as became Bhagvan's ganadharas. At that time Bhagavan was 42 years old. Sudharma travelled with Prabhu Mahavira in different parts of country to spread the tenets of Jainism. Tirthankara Mahavira attained Nirvana in 527 B.C. Jaina Sangha requested him to take the leadership of the Sangha as he was the righteous ganadhara. After attaining Kevaljnan, Sudharmasvami organised the teachings of Mahavira into 12 anga-sutras, also known as 'Dvadashangi' where 'dvadash' stands for twelve. His chief disciple was Jambusvami whom he taught all angas in detail. Sudharmasvami attained Nirvana at the age of hundred years, after that Jainas religious order was cared by Jambusvami.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ PAGE No. 67 PRABUDHH JEEVAN APRIL 2017 Ganadhara Sudharmasvami - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 A learned Brahmin Dhammil and mother Bhaddila celebrated the first birthday of their child in Kollaga. "I'll call him Sudharma as he will be a bridge between two traditions- Vedic and Sramana." Young Sudharma studied many vidyas in Gurukul and later on established his own gurukul where 500 students studied. Once all went to a Yagna where Indrabhuti was chief Acharya. They saw deva-vimanas in the air. "Where these planes are proceeding, to adore Mahavirasvami?" When Indrabhuti, etc. didn't return from Mahavira's Samavasarana, Sudharma along with his 500 disciples proceeded to win him. Seeing Prabhu's shining aura he thought "Aha! Really, very perfect aura, feeling happy to see his divinity." CUTE "Guruji please teach me the details of Jainism." Lord Mahavira cleared all Sudharma's doubts so he and the students became his disciples. Prabhu sprinkled chandan powder on every one. One sadhu requested him"You take the leadership of the Sangha as you are the righteous ganadhara after Mahavira." "Jambu, I will explain to you the teachings of Mahavira classified into 12anga - sutras also known as Dvadashangi, I know after me you will carry on the religious order."
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/TECH/WPP-36/SOUTH/2017, at Mumbai-400 001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month Regd. No. MCS/147/2016-18 PAGE No. 68 PRABUDHH JEEVAN APRIL 2017 aMtima kazuM ja nathI, je-je kSaNe che te-te samayanuM satya che. paraMtu chatAM eka bAbata mahattvanI che ke jIvananA dareka anubhavone ApaNe hRdayastha karavA icchIe chIe. nAnakaDA jIvanamAM badhA ja anubhavo meLavavA zakya nathI tyAre anyanA anubhavomAMthI zIkhavAnI apekSA rahe te svAbhAvika che. A vakhatathI ApaNe zarU karIe chIe aMtima patranI zreNI, | 'jo hoya mAro A aMtima paTa<< to...' | 'paMthe paMthe pAtheya'no vistAra Aje vidvAnonI kalamanA anubhava tarapha dorI rahyo che. zabdo, e manuSyanI gerahAjarImAM paNa sAkSAtkAra karAvatAM rahe che. ApaNI AsapAsa ciMtako, sAhityakAro, mImAMsako, yogIo sahunI hAjarI, hRdayane zAtA Ape che. to emanI pAsethI eka aMtima patra lakhAvavAnI IcchA che. jo A aMtima patra hoya to potAnA jIvananA anubhavo-samRddhine vidvAno kayA zabdomAM ApaNI pAse mukI Ape? emaNe potAnA prabuddha vAcako pAse svajana banI hRdaya ThAlavyuM che, vicAro vahetA karyA che ane anubhavo sIMcIne vArasA rUpe ApaNane bheTa ApyA che. -taMtrI ane koya mAro A aMtima patra to... "jaina" hovuM e jevI tevI vAta nathI pa gaNavata zAha dharmano marma kyAM saMtAyo che? emanA eka aMgrejI lekhamAM emaNe luccA mANasa tarIkenI che. ene mATe be sArA islAmI AlamamAM AjakAla kApIkApI ahiMsAno maulika mahimA karyo hato. huM zabdo koIne jhaTa jaDatA nathI. koInI pAse ane mArAmArIno mAhola duniyAne parezAna pote jJAtie jaina nathI, paraMtu mane kAyama leNI rakama bAkI hoya tyAre e adhIro banIne karI rahyo che. kAraNa zuM? e dharmamAM UMDI zraddhA bhagavAna mahAvIra pUjanIya lAge che. mArA ugharANI kare che. jyAre koInA paisA dharAvanArA karoDo musalamAnone khabara nathI zabdo sAMbhaLo : cUkavavAnA bAkI hoya tyAre e luccI dhIraja ke 'musalamAna' hovuM eTale zuM. bhAgye ja koI 'tame koIne chetarI tyAre zuM bane che ? batAve che ane vilaMba karavAmAM hoMziyArI hiMdune khabara hoya che ke kharA arthamAM 'hiMdu' tame e jIvanA astitvanA eka aMzanI mAne che. dukAnanA gallA para bese tyAre hovuM eTale zuM. keTalAya isu bhakta hatyA karI ema kahevAya. grAhakone chetaravAmAM enA lobhane thobha khristIone khabara ja nathI ke isune gamI e hatyAmAM lohI nathI nIMgaLatuM tethI zuM? nathI raheto. bajAramAM enI luccAInI saune jAya evA 'khristI' hovuM eTale zuM. lagabhaga emAM chetarAyelA manuSyanI pracchanna hatyA thaI gaNAya. khabara che. koI vepArI enA para jhaTa vizvAsa badhA dharmanA anuyAyIone potAnA priya mAMsAhAra na karanAra mANasa ApoApa 'ahiMsaka' nathI mUkato. ekaThA karelA dhanamAMthI kyAreka dharmanI kharI samajaNa nathI hotI. jainadharmIo nathI banI jato. - e dAna paNa kare che. game teTaluM dAna kare toya A bAbate apavAdarUpa kyAMthI hoya? jaina mAMsAhAra karatAMya vadhAre khataranAka hiMsAmAM enI Ijjata vadhatI nathI. jyAM ImAna na e koI jJAti ke komanuM nAma nathI. bhagavAna dvaSAhAra, irSyAhAra, kapaTahAra, niMdAhAra, jUThAhAra hoya tyAM Ijjata kyAMthI ? mahAvIrane koI jJAti ke komamAM bAMdhavA, ane abhimAnAhAra gaNAya. hiMsAno kharo AdhAra | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 60) , e to sUryanAM kiraNone thelImAM pUravA mAnavInA mana para rahelo hoya che." barAbara gaNAya. AvI gerasamajaNanuM karavuM ['mahAmAnava mahAvIra', pAna-16 ] sAcA jainanI levaDa-devaDa jANItA-mAnItA lekhaka khuzavaMta siMha svaccha hoya janma zIkha hatA, paraMtu emane jaina eka vepArI bhAre lobhI tarIke vicAradhArAmAM ahiMsAne je kendrIya sthAna jANIto che. bajAranA anya maLyuM te vAte bhArobhAra AkarSaNa hatuM. vepArIomAM enI pratiSThA zuM? Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor:Sejal M. Shah.