Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પર્યુષણ પર્વ
પ્રાચીન સ્તવનાવલી
પ્રાપ્તિસ્થાન : માસ્તર સતલાલ ભાદરચંદ
દોશીવાડાની પોળ, અમદાવાદ, છે વીર સ. ૨૪૦૬ કિં. રૂા. ૧-રપ
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પર્યુષણ પર્વ સ્તવનાવલી
પ. પૂ. આગમોહારક આગમદિવાકર મુતાબ્ધિ સ્વ. આચાર્ય દેવેશ શ્રી સાગરાનંદ સુરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબના આજ્ઞાવતી સાધ્વી શ્રી વર્ધમાન તપનિષ્ઠાપક તપસ્વી તીર્થ શ્રીજી મહારાજના શિષ્યા શમેતશિખરજી તીર્થ ઉદ્ધારક સમુદાય સંરક્ષક જ જીવનના શિષ્યા ભક્તિરતા મલીક મહારાજા:શ. વિનયવતી પ્રગુણાશ્રી મહારાજના સદુપદેશથી
શ્રી બહેનન - પવિત્ર પ્રવજ્યા-ષિમિત્ત ભેટ
શાહ ભુરાલાલ નાગરાસ હાજા પટેલની પિળ-ગલામનજીની પળ-અમદાવાદ.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
/ ક લ નમઃ |
ગુરૂ અંજલી જેમણે ગુરૂની પવિત્ર નિશ્રામાં વર્ષો સુધી સંયમ યાત્રાનું સુખપૂર્વક વહન કર્યું છે, જેમની ભકિતા શિશુવત્ સરળતા વિગેરે અનેક ગુણોની પરંપરામાંથી સતત પ્રેરણું મેળવાય તેમજ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રરૂપી રત્નત્રયીની આરાધનામાં જે સદા નિમિત્તભૂત છે તેવાં પરમ કૃપાળું પુણ્યશ્લોક પ્રાતઃસ્મરણીય સ્વ. સાધવી શીવશ્રીજી મહારાજના શિષ્યા સ્વ. વિદુષી તિલકશ્રીજી મહારાજના શિષ્યા સ્વ. શાન્તભૂતિ હેમશ્રીજી મહારાજ સાહેબનાં શિષ્યા તપસ્વી તીર્થ શ્રીજી મહારાજનાં શિષ્યા બાલ બ્રહ્મચારી રંજનશ્રીજી મહારાજનાં શિષ્યા વિનયવાન મલયાશ્રીજી મહારાજના પુનિત કરકમલમાં આ લઘુ પુસ્તિકા સમપી કૃતાર્થ બનું છું.
લી. આપની કિંકરી સાધ્વી પ્રગુણાશ્રી અને નરેન્દ્રશ્રીના
કેટીશ વંદના
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીક્ષાભિલાષી બાલકુમારી શ્રીમતી શ્રી પદ્માબહેન ભુરાલાલ શાહ,
| જન્મ : સ. ૧૯૯૫ના આસો વદ ૧૩ અમદાવાદ..
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીક્ષાભિલાષી શ્રીમતી પદ્યાબહેનને ટુંક જીવન પરિચય
અનેક જૈન મંદિરથી તથા મુક્તિમાર્ગના સાધક મુનિવરેથી સુશોભિત દરેક શહેરોમાં અગ્રગણ્ય જૈનપુરી સમાન રાજનગર નામે પવિત્ર શહેર છે. તેમાં હાજા પટેલની પિળમાં ગલા મનજીની પોળમાં વસતા ધર્મપ્રેમી શ્રદ્ધાળું વીશા શ્રીમાળી શ્રાવક શાહ ભુરાલાલ નાગરદાસ નામે જાણીતા જૈન સગ્રુહસ્થ છે. તેમનાં ધર્મપત્ની જાસુદબહેનની કુક્ષીએ સંવત ૧૯૯૫ ના આસો વદ ૧૩ ના રોજ પદ્માબહેનને જન્મ થયો હતા. બાલ્યવયમાં ધાર્મિક સંસ્કાર સાથે વ્યવહારીક કેળવણીમાં મેટ્રીક (ઈગ્લીશ સાત ધોરણ) સુધીનો અભ્યાસ કર્યો હતો. ત્યાર બાદ તેમના પુદયના પ્રતિક રૂપ સંવત ૨૦૧૪ માં શેઠ માણેકલાલ મનસુખભાઈના બંગલે આગમકારક સ્વ. આચાર્ય દેવેશ શ્રી સાગરાનંદ સૂરીશ્વરજી મહારાજશ્રીજીની પ્રશિષ્ય ઉપાધ્યાય શ્રી દેવેન્દ્રસાગરજી મહારાજ સાહેબની અય
૧૨૭) સુધીનો
તક રૂપ સંત છે. ત્યાર બાદ
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક્ષતામાં ઉદ્યાપન તપ કરી શિવસુંદરીના સંકેતરૂપ માળા પહેરી, તે વખતે ત્યાં બીરાજતા બાલ બ્રહ્મ ચારી સાધવીજી મહારાજ રંજનશ્રીજી મહારાજના સમાગમમાં આવેલાં, તે સમયે તેમને દીક્ષાની ભાવના રૂપ બીજની શરૂઆત થઈ અને ત્યારથી જ ગુરૂનિશ્રામાં રહી ધાર્મિક અભ્યાસ શરૂ કર્યો, અનુક્રમે પંચ પ્રતિક્રમણ, ચાર પ્રકરણ, ત્રણ ભાષ્ય, છ કર્મગ્રન્થ આદિના અભ્યાસ સાથે તપશ્ચર્યા ઈત્યાદિ ધર્મકરણીમાં દિન પ્રતિ દિન વૃદ્ધિ પામતી તે બાળા આજે ૨૦ વર્ષની ઉંમરે પ્રવજ્યાના પુનીત પંથે પ્રયાણ કરવા ઉસુક બની છે તો તેમને તે મહા મંગલકારી માર્ગ નિર્વિધન નિવડે એવી શુભેચ્છા પાઠવી વિરમું છું.
લી. નેહાધીના બહેનચંદા.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
-:અનુક્રમણિકા -
–ચિત્યવંદને– ૧થી ૯ શ્રી પર્યુષણનાં ચૈત્યવંદન : ૧થી ૧૦ ૧૦થી ૧૧ શ્રી દિવાળી પર્વનાં ચૈત્યવંદને ૧૧થી૧૩
– સ્તવને– ૧ શ્રી મહાવીર સ્વામીના પંચકલ્યાણકનું
સ્તવન ઢાલ ચાર ૧૩થી ૨૭ ૨ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું અઠ્ઠાઈનું
સ્તવન ઢાલ નવ ર૭થી ૨૮ ૩ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીસ ભવનું
સ્તવને પાંચ ઢાળિયું પ૮થી૬૯ ૪ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું પંચ કલ્યાણકનું
સ્તવન ત્રણ ઢાળનું ૬થી૮૧ ૫ શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશ ભવનું ૮૧થી૧૦૧ ૬ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું સ્તવન
૧૦૧ ૭ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું સ્તવન
૧૦૫ ૮ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું
૧૦૭
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૨
૯ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું હાલરડું ૧૦ શ્રી પ્રભુ નિશાળ ગયણું
૧૧૪ ૧૧–૧૨ શ્રી દિવાલીનું સ્તવન ૧૧૮થી૧૪પ
” – સ્તુતિ સંગ્રહ – ૧થી૭ શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિઓ ૧૪૬થી૧૫૬ ૮-૯ શ્રી દિવાળીની સ્તુતિ ૧૫૮થી૧૬૦
– સજઝાય સંગ્રહ – ૧-૨ શ્રી પર્યુષણ પર્વની સજઝાય ૧૬૨થી૧૬૬ ૩ શ્રી પર્યુષણના પહેલા વ્યાખ્યાનની સઝાય ૧૬૮ ૪ ,, બીજા વ્યાખ્યાનની સજઝાય ૧૭૦ ૫ ,, ચોથા વ્યાખ્યાનની સજઝાય
૧૭૨ ૬ , છઠા વ્યાખ્યાનની સજઝાય ૭ ,, નવમા વ્યાખ્યાનની સજઝાયા ૧૭૫ ૮ ત્રિલોક સુંદરીની સજઝાય
૧૭૭ ૯ વણઝારાની સજઝાય
૧૭૯ ૧૦ ચંદનબાળાની સંજઝાય
૧૮૦ ૧૧ વીશ જિનેશ્વરનો છંદ
૧૮૭ ૧૨ શ્રી નેમનાથને સલોકે
૧૯૮
૧૭૪
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પ પણુપનાં ચૈત્યવદના.
૧. શ્રી પ`ષણપ નું ચૈત્યવંદન. સકલ પ` શૃંગારહાર, પર્યુષણ કહીએ, મત્રમાંહિ નવકારમંત્ર, મહિમા જગ લહીએ. ૧. આઠ દિવસ અમારી સાર, અઠ્ઠાઈ પાલે; આરભાદિક પરિહરી, નરભવ અનુઆલે. ૨. ચૈત્ય પરિપાટી શુદ્ધ સાધુ, વિધિ વંદન જાવે; અઠ્ઠમ તપ સવત્સરી, પડિક્કમણું ભાવે. ૩. સાધર્મિકજન ખામણાં એ, ત્રિવિધિશું કીજે; સાધુમુખ સિદ્ધાંત કાંત, વચનામૃત રસ પીજે. ૪. નવ વ્યાખ્યાને કલ્પસૂત્ર, વિધિપૂર્વક સુણીએ; પૂજા નવ પ્રભાવન!, નિજ પાતિક હણીએ, ૫. પ્રથમ વીરચરિત્ર ખીજ, પાર્શ્વ ચરિત્ર અધૂર; નેમચરિત્ર પ્રબંધ ખંધ, સુખસ’પતિ પૂર. ૬.
૧
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
રાષભ ચરિત્ર પવિત્ર, પત્ર શાખા સમુદાય;
સ્થવિરાવલિ બહુ કુસુમ પૂર, સરિ કહેવાય. ૭. સમાચારી શુદ્ધતા એ, વર ગંધ વખાણે, શિવસુખ પ્રાપ્ત ફલ સહી, સુરતરૂ સમ જાણે. ૮. ચૌદ પૂર્વધર શ્રીભદ્રબાહુ, જિણે કલ્પ ઉદ્ધરિએ; નવમા પૂર્વથી યુગપ્રધાન, આગમ જલ દરિયે. સાત વાર શ્રીકલ્પસૂત્ર, જે સુણે ભવિ પ્રાણી ગૌતમને કહે વીર જિન, પરણે શિવરાણી. ૧૦. કાલિકાલસૂરિ કારણે એ, પર્યુષણ કીધાં ભાદરવા સુદિ ચેાથમાં, નિજ કારજ સિધ્ધાં. ૧૧. પંચમી કરણી ચોથમાં, જિનવર વચન પ્રમાણે વીર થકી નવસે એંશી, વરસે તે આણે. ૧૨. શ્રીલક્ષ્મીસાગર સૂરીશ્વરૂ એ, પ્રમાદસાગર સુખકાર પર્વ પર્યુષણ પાલતાં, હવે જયજયકાર. ૧૩.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨ શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન.
શ્રી શત્રુંજય શણગારહાર, શ્રીઆદિ જાણુંદ નાભિરાયા કુલ ચંદ્રમા, મરૂદેવા નંદ.૧. કાશ્યપ ગોત્રે ઈશ્વાકુ વંશ, વિનીતાને રાય; ધનુષ પાંચસે દેહમાન, સેવન સમ કાય. ૨. વૃષભ લંછન ધુર વદીયે એ, સંઘ સકલ શુભ રીત; અઠ્ઠાઈ પર આરાધીયે, આગમ વાણી વિનીત.૩. ૩. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન. પ્રણમું શ્રીદેવાધિદેવ, જિનવર શ્રી મહાવીર સુર નર સેવે શાંત દાંત, પ્રભુ સાહસ ધીર. ૧. પર્વ પર્યુષણ પુન્યથી, પામી ભવિ પ્રાણી, જેને ધર્મ આરાધીયે, સમતિ હીત જાણી. ૨. શ્રી જિનપ્રતિમા પૂજીએ એ કીજે જન્મ પવિત્ર જીવ જતન કરી સાંભળે, પ્રવચન વાણી વિનીત. ૩,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન.
કલ્પતરૂ સમ કલ્પસૂત્ર, પૂરે મનવાંછિત; કલ્પસૂત્ર ધુરથી સુણે, શ્રી મહાવીર ચરિત્ર. ૧. ક્ષત્રિય કુંડ ગ્રામ્ય નયર, સિદ્ધારથ રાય, રાણ ત્રિશલા તણી કુખે, કંચન સમ કાય.૨. પુપેઉત્તરવરથી ચવ્યા એ, ઉપન્યા પુન્ય પવિત્ર ચતુરા ચૌદ સુપન લહે ઉપજે વિનય વિનીત.૩.
૫. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન. - સુપન વિધિયે સૂત હાસ્ય, ત્રિભુવન શણુગાર; તે દિનથી સિદ્ધ વધ્યા, ધન અખૂટ ભંડાર. ૧. સાડાસાત દિવસ અધિક, જમ્યા નવ માસે; સુરપતિ કરે મેરૂશિખરે, ઓચ્છવ ઉલ્લાસે. ૨. કુંકુમ હાથ દીજીએ એ, તોરણ ઝાકમઝાળ; હર્ષે વીર હુલાવીયે, વાણી વિનીત રસાલ. ૩.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચિત્યવંદન. - જિનની બહેન સુદર્શન, ભાઈ નંદિવર્તાન; રાણી યશોદા પદમણી, વીર સુકોમળ રત્ન. ૧. દેઈ દાન સંવત્સરી, લેઈ દીક્ષા સ્વામી, કમ ખપાવી હુઆ કેવળી, પંચમી ગતિ પામી. ૨. દિવાળી દિવસ દિને એ, સંઘ સકલ શુભ રીત; અહૂમ કરી તેના રે, સુણજે એકજ ચિત્ત, ૩. ૭. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન.
નવ ચૌમાસી તપ કર્યા, ત્રણ માસી દેય; દય અઢી માસી કર્યા, તીમ દેઢ માસી હોય. ૧. બહેતર પાસક્ષમણ કર્યા, માસક્ષમણ કર્યા બાર, ખટુ બે માસી તપ આદર્યો, બાર અઠ્ઠમ તપ સાર. ૨. ખાસી એક તેમ કર્યો, પણ દીન ઉણુ ખમાસ બસે એગણત્રીસ છઠ્ઠ
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભલા, દીક્ષા દિન એક ખાસ. ૩. ભદ્રપ્રતિમા દેય તીમ, પારણ દિન જાસ; દ્રવ્યાહાર પાનક કર્યો, ત્રણ ઓગણપચાસ. ૪. છઘસ્થ એણું પરે રહ્યા, સહ્યા પરીષહ ઘેર; શુકલધ્યાન અનલે કરી, બાળ્યાં કર્મ કઠેર. ૫. શુકલધ્યાન અંતર રહ્યા એ, પામ્યા કેવલનાણ, પદ્મવિજય કહે પ્રણમતાં, લહીયે નિત્ય કલ્યાણ ૬. ૮. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન.
પર્વ પર્યુષણ ગુણ નીલે, નવકલ્પિ વિહાર ચાર સામાન્તર થીર રહે, એહીજ અર્થ ઉદાર. ૧. આષાઢ સુદ ચઉદસ થકી, સંવત્સરી પચાસ; મુનિવર દિન સિત્તેરમે, પડિક્કમતાં ચોમાસ, ૨. શ્રાવક પણ સમતા ધરી, કરે શુરૂનાં બહુમાન કલ્પસૂત્ર સુવિહિત મુખે,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
ی
સાંભલે થઈ એક તાન. ૩. જિનવર ચૈત્ય જીહારીચે, ગુરૂભક્તિ વિશાલ;પ્રાયે અષ્ટ ભવાંતરે, વરીચે શિવ વરમાળ, ૪. દર્પણુથી નિજ્રરૂપને, જીવે સુષ્ટિ રૂપ, દર્પણુ અનુભવ અપણે, જ્ઞાન રણુ મુનિ ભૂપ. ૫. આત્મ સ્વરૂપ વિલેકતાં એ, પ્રગટયા મિત્ર સ્વભાંવ; રાય ઉદાયી ખામણાં, પર્વ પર્યુષણ દાવ. ૬. નવ વખાણ પૂછ સુણે, શુકલ ચતુથી સીમા; પંચમી દિન વાંચે સુણે, હાય વિધી નિમા. ૭. એ નવ પર્વે પાંચમી, સવ સમાણી ચેાથે; ભવભીરૂ મુનિ માનસે, ભાખ્યું અરિહાનાથે.૮. શ્રુતકેવલી નયણા સુણી, લહી માનવ અવતાર; શ્રીજીભીરને શાસને, પામ્યા જય જયકાર.૯.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું ચૈત્યવંદન. - શ્રી શત્રુંજય મંડણે, શ્રીઆદિ જિણુંદ પદ અરવિંદ નમે જાસ, સુર અસુર નરિંદ; કાયા પંચશય ધનુષ ઉચ્ચ, વૃષભાંક વિરાજે; ગૌમુખ જક્ષ ચકેસરી, શાસનસૂરિ છાજે; નાભિ નરેસર વંશમાંએ, ઊગ્યે અભિનવ સૂર; ત્રિકરણ શુદ્ધ પૂજતાં, લછિ લહે ભરપૂર.૧. પૂરણ પુણ્ય પામીએ, પર્યુષણ પર્વ પૂજા પિસહ કરો ભવિ, મૂકે મન ગર્વ; જીવ અમારી તણે પડહ, ભાવે વજડાવે; નવ નિધિ મંગલ માલિકા, જિમ સંપત્તિ પા; પૂજાણું ને પ્રભાવનાઓ, પચ્ચખાણ ઉદાર, પડિકમણું વલી કીજીએ, સાહમિવચ્છલ સાર. ૨. છઠ્ઠ કરે ભવિ ભાવશુંએ, જિનપૂજા રચીજે;
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯
અષ્ટોત્તરી ને સત્તરભેદ, યથાશક્તિ કરીજે; વડા કલ્પે શ્રીકલ્પસૂત્ર, એચ્છવ શુ` આણી; નાણે સાના રૂપ્સને, પૂજી સુણેા પ્રાણી; પ્રથમ ચરિત્ર વીરનું એ, જગ જનને સુખકાર; કલ્પ અચ્છેરાં દશ કહ્યાં, ભવ સત્તાવીશ સાર. ૩. ચઉદ સુપન ભિવ સાંભલે, લક્ષણ સંયુત્ત; જનમ હુઆ શ્રીવીરનેા, ખીજું વાધ્યા સૂત; છપ્પન દિગકુમરી કરે, આચ્છવ અભિરામ; ઇંદ્ર સર્વે ઓચ્છવ કરી, કરે જિનગુણગ્રામ; શ્રીસિદ્ધારથ નરપતિએ, જનમેાચ્છવ કરેય; ઇંદ્ર આણાઇ ધનદ દેવ, દ્રવ્યે ઘર ભરેય. ૪. જિનકીડા ઢીક્ષા તણેા, છે ખહુ અવદાત; કેવળજ્ઞાન લહી કરી, પામ્યા ભવપાર; ખીજે ક્રિન શ્રીઇંદ્રભૂતિ, વરનાણુ સપન્ન; ઈત્યાદિક સુણા વિસ્તારી, શ્રી વીરચરિત્ર; તેલાધર દિવસે
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
કરીએ, અઠ્ઠમ તપ મનેાહાર; નાગકેતુ શ્રાવકપરે, જેમ હાય જય જયકાર ૫. પુરિસાદાણિ પાર્શ્વનાથ, શ્રી નેમ ચરિત્ર; જિનપતિ કેરાં આંતરાં, સુણી થઇને પવિત્ર; ઋષભ ચરિત્ર સ્થવિરાવલી, યતિ સમાચારી; ભાવે સુણતાં ભવ ' સમુદ્ર, તરસ્યે નર નારી; સંવત્સરીને દિન કરા એ, મહા મહાત્સવ સાર; કલ્પસૂત્ર સાત વાર મીત, સુણીએ સુખકાર. ૬. ખાર ખેલ પટ્ટાવલી, ધુર સેાહમસ્વામિ; પટ્ટ પર પર વિજય –માનસૂરિ શિષ્ય ધામી; કીજે ચૈત્ય પરિપાટિકા, સાહિમ ખામીજે; ડિક્કમણું કરે। ભાવસ્તુ, બહુ દાન જ દીજે; શ્રીવિજયઆણુ દસૂરીશ્વરૂ એ, તષગચ્છ તિલક સમાન; પંડિત હુ સવિજય તણા, ધીર કરે ગુણ ગાન. ૭.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧
૧૦. શ્રો દિવાળીપર્વનું ચૈત્યવંદન. મગધદેશ પાવાપુરી, પ્રભુ વીર પધાર્યાં; સાળ પહેાર દીયે દેશના, ભવીક જીવને તા. ૧ ભુપ અઢાર ભાવે સુણે, અમૃત જીસી વાણી; દેશના દેતાં રયણીએ, પરણ્યા શીવ રાણી. ૨ રાય ઉઠી દીવા કરે, અજવાલાને હેતે; અમાવાસ્યા તે કહી, તે દીન દીવા કીજે. ૩ સ્વર્ગ થકી આવ્યા ઈંદ્ર, હાથે લેઈ દીવી; મેરઈયા દ્વીન સફળ ગ્રહી, લેાક કહે સવી જીવી. ૪ કલ્યાણુક જાણી કરી, દીવા તે કીજે; જાપ જપેા જીનરાજને, પાતીક સવી છીજે, પ ખીજે ટ્વીન ગૌતમ સુણી, પામ્યા કેવળ જ્ઞાન; ખાર સહસ ગુણુણ ગણા, ઘેર હાવે કાડી કલ્યાણુ ૬ સુર નર કીન્નર સહુ મીલી, ગૌતમને આપે;
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
ભટ્ટારક પદવી દીયે, સહુ સાખે થાપે જુહાર ભટ્ટારક થકી, લેક કરે જુહાર; બેને ભાઈ જમાડીયા, નંદીવર્ધન સાર; ભાઈ બીજ તહાં થકી, વીર તણે અધીકાર, જયવીજય ગુરૂ સવંદા, મુજને દીયે મને હાર.૭ ૧૧. શ્રી દિવાળી પર્વનું ચિત્યવંદન. શાસનના શણગાર વીર, મુક્તિપુરી શણગારી,. ગૌતમની પ્રીતિ પ્રભુ, અંત સમય વિસારી. ૧ દેવશર્મા પ્રતિબંધવા, મેકલે મુજને સ્વામ, વિશ્વાસિ પ્રભુ વીરજી, છેતર્યો મુજને આમ. ૨ હા હા વીર આ શું કર્યું, ભારતમાં અંધારું, કુમતિ મિથ્યાત્વી વધી જશે કેણ કરશે અજવાળું ૩ નાથ વિનાના સૈન્ય છમ, થયા અમે નિરધાર, ઈમ ગૌતમસ્વામી વલવલે,આંખે આંસુની ધાર. ૪
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩
કાણુ વીરને કાણુ તું, જાણી એહવે વિચાર, ક્ષપક શ્રેણીએ આરાહતાં, પામ્યા કેવલસાર. ૫ વીર પ્રભુ મેક્ષે ગયા, એ દિવાળી દિન જાણુ, આચ્છવરગ વધામણાં, જસ નામે કલ્યાણ. ૬
શ્રી પર્યુષણપનાં સ્તવન, ૧. શ્રી મહાવીર સ્વામીના પચ કલ્યાણુકનું સ્તવન
જ’બુદ્વિપના ભરતમાં જો, રૂડું માહણ કુડ છે ગામ જો; ઋષભદત્ત માહણુ તિહાં વચ્ચે જો, તસ નારી દેવાનંદા નામ જો; ચરિત્ર સુણે જિનજી તણાં જો. ૧. જેમ સમતિ નિમી થાય જો, અષ્ટ મહા સિદ્ધિ સભવે જો; વળી પાતિક દૂર પલાય જો, ચરિત્ર૦ ર્ ઉજળી
:
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
છઠ અષાઢની જે, વેગે ઉત્તરા ફાલ્ગની સાર જે; પુત્તર સુવિમાનથી જે, એવી કુખે લીયે અવતાર જે. ચ૦ ૩ દેવાનંદા તેણે યણએ જે, સુતાં સુપન લહ્યાં દસ ચાર જે; ફલ પૂછે નિજ કતને જે કહે ઋષભદત્ત મન ધારજે. ચ૦ ૪ ભેગ અર્થ સુખ પામશું જે, તમે લહેશે પુત્ર રતન જે, દેવાનંદા તે સાંભળી જે, કીધું મનમાં તહત્તિ વચન જે. ચ૦ ૫ સંસારીક સુખ ભોગવે જે, સુણે અચરજ હુએ તેણી વાર જે સૌધર્મ ઈન્દ્ર તિહાં કને જે, ભઈ અવધિ તણે અનુસાર જે. ચ૦ ૬ ચરમ જિનેશ્વર ઉપન્યા જે, દેખી હરખ્યો ઈન્દ્ર મહારાજ જે સાત આઠ પગ સામે જઈ ને, એમ વંદન કહે શુભ સાજ જે. ચ૦ ૭ શકસ્તવ વિધિશું કરીને, ફરી બેઠે
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
સિંહાસન જામ જે, મન વિમાસણમાં પડયું જે, ચિત્ત ચિંતવે સુરપતિ તામ જે. ચ૦ ૮ જિન ચકી હરિ રામજી જે, અંત પ્રાંત માહણ કુલે જેય જે આવ્યા નહિ નહિ આવશે જેમાં તે ઉગ્ર બેગ રાજકુલે હોય છે. ચ૦ ૯ અંતિમ જિનેશ્વર આવીયા જે,એ તે માહણ કુલમાં જે જે; એ તે અચ્છેરા ભૂત છે જે, થયું હુડાસર્પિણી તે જે, ચ૦ ૧૦ કાલ અનંત જાતે થકે જે, એવાં દસ અખેરાં થાય જે ઈણ અવસર્પિણમાં થયાં છે, જે કહીએ તે ચિત્ત લાયજે. ચ૦ ૧૧ ગર્ભહરણ ઉપસર્ગન જે, મૂલ રૂપે બાવ્યા રવિચંદ જે; નિષ્ફળ દેશના જે થઈ જે, ગયે સીધ અમરેન્દ્ર જો. ચ૦૧૨ એ શ્રી વીરની વારમાં જે. કૃષ્ણ અમરકા ગયા જાણજે, નેમિકાને
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
વારે સહી જે, સ્ત્રી તીર્થમલ્લી ગુણખાણ જે. ચ૦ ૧૩ એકસેને આઠ સિધ્યા રાષભને જે, વારે સુવિધિને અસંયતિ જે; શીતલનાથ વારે થયું જે, કુલ હરિવંશની ઉત્પત્તિ જે. ચ. ૧૪ એમ વિચાર કરે ઈન્દ્રલે જે, પ્રભુ નીચ કુલે અવતાર જે; તેનું કારણ શું આ છે જે, ઈમ ચિંતવે હદય મેઝાર જે ચ૦ ૧૫ - - ઢાળ બીછ.
ભવ મેટા કહીએ પ્રભુના સત્તાવીસ જે, મરિચિ ત્રિદંડી તે માંહિ ત્રીજે ભવે રે ; તિહાં ભરત ચકીસર વંદે આવી જેય જે; કુલનો મદ કરી નીચત્ર બાંધ્યું તે હવે રેજે.૧. એ તે માહણ કુળમાં આવ્યા જિનવર દેવ, અતિ અણ જુગતુ એહ થયું થાશે નહિરે જે જે જિનવર ચકી આવે નીચ કુલ માંહી જે,
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
છે આચાર ધરૂ ઉત્તમ કુલે સહી રે જે ૨. એમ ચિંતિ તે હરિણ ગમેથી દેવ જે, કહે માહણ કુંડ જઈને, એ કારજ કરે ; છે દેવાનંદાની કુખે ચરમ જિણુંદ જે; હર્ષ ધરીને પ્રભુને, તિહાંથી સંહરે રે જે ૩. નયર ક્ષત્રિય કુંડ રાય સિદ્ધારથ ગેહ જે, ત્રિશલા રાણી તેહની છે રૂપે ભલી રે ; તસ કુખે જઈ સંક્રમા પ્રભુને આજ જે; ત્રિસલાને જે ગર્ભ છે તે માહણ કુલેરે જે ૪. જેમ ઈન્ડે કહ્યું તેમ કીધું તતક્ષણ તેણુ જે; વ્યાસી રાતને અંતરે પ્રભુને સંહાર્યા રે જે, માહણ જાણે સુપનાં ત્રિશલા હરિને લીધ જે; ત્રિશલા દેખી ચૌદ સુપન મનમાં ધર્યારે જે.૫ ગજ વૃષભ સિંહને લક્ષમી ફૂલની માળ જે ચાંદે સુરજ ધ્વજ કુંભ પદ્મ સવરૂ રે જે
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
સાગર ને દેવ વિમાન ને રત્નની રાશી જો ચૌદમે સુપને દેખી અગ્નિ મનેહરૂ રે જો ૬. શુભ સુહણાં દેખી હરખી ત્રિશલા નાર ો, પ્રભાતે ઉઠીને પિયુ આગળ જઈ કહે રે જો; તે સાંભળી દિલમાં રાય સિદ્ધારથ નેહ જો, સુપન પાઠકને તેડી પૂછે ફૂલ લહે રે જો, ૭ તુમ હાસે રાજ અરથને સુત સુખ ભાગ જ, સુણી ત્રિશલા દેવી, સુખે ગભ પાષણ કરેરે જો; તત્ર માતા હૅતે પ્રભુજી રહ્યા સલીન જે, તે જાણીને ત્રિશલા દુઃખ દિલમાં ધરેરે જો૮, મૈ કીધાં પાપ જ ધાર ભવા ભવ જેવુ જો, દૈવ અટારા દોષી દેખી, નવિ શકે રે જો; મુજ ગભ હ્રીઁ જે કિમ પામું હવે તે જો, રંક તણે ઘેર રત્ન ચિંતામણિ કિમ ટકેરેજો ૯. પ્રભુજીએ જાણી તતક્ષણુ, દુઃખની વાત જો,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
મેહ વિટંબન જાલિમ, જગમાં જે લહેરે જે, જુઓ દીઠા વણ પણ, એવડે ભાગે મેહ જે નજરે બાંધ્યાં પ્રેમનું કારણ, શું કહું રે જે ૧૦ પ્રભુ ગર્ભ થકી હવે, અભિગ્રહ લીધે એહ જે માત પિતા જીવતાં સંયમ, લેશું નહિ રે ; એમ કરૂણા આણી, તુરત હલાવ્યું અંગ જે, માતાને મન ઉપજે હર્ષ, સુણે સહી રે જે.૧૧ અહે ભાગ્ય અમારૂં, જાગ્યું સહિયર આજ જે; ગર્ભ અમારે ચાલ્ય, સહુ ચિંતા ગઈ રે ; એમ સુખભર રહેતાં, પુરણ હવા નવમાસ જે; તે ઉપર વળી સાડી સાત રમણું થઈરે જે ૧૨. તવ ચૈત્રી તણું શુદિ, તેરસ ઉત્તરા જેગ જે; જનમ્યા શ્રી જિનવીર, હુઈ વધામણું રે ; સહુ ધરણી વિકસી, જગમાં થયે પ્રકાશ જો; સુરનરપતિ ધરે વૃષ્ટિ કરે સેવન તણુરે જે.૧૩.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ત્રીજી. જનમ સમય શ્રીવીરને જાણ, આવી છપ્પન કુમારી રે જગજીવન જિનજી, જનમ મહોત્સવ કરી ગીતજ ગાયે; પ્રભુજીને જાઉં બલીહારી રે. જગજીવન જિન ૧. તક્ષણ ઈન્દ્ર સિંહાસન હાલ્યું, સુઘાષા ઘંટા વજડાવે રે, જગ ૨. ઈન્દ્ર પંચ રૂપે પ્રભુજીને, સુરગિરિ ઉપર લાવે રે. જગ યત્ન કરી હૂંડામાં રાખે, પ્રભુજીને શીશ નમાવે રે. જગટ ૩. એક કેડી આઠ લાખ કળશલા, નિર્મળ નીરે ભરીયા રે. જગહ નાને બાલક કિમ સહશે, ઈન્દ્ર શંસય ધરીયા રે. જગ૦ ૪. અતુલ બલિ જિન અવધે ઈ મેરૂ અંગુઠે ચડે રે. જગપૃથ્વી હાલ કોલ થઈ તવ, ધરણી
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર તિહાં કયે રે. જગપ. જિનનું બાં દેખીને સુરપતિ, ભક્તિ કરીને ખમાવે રે. જગ ચાર વૃષભનાં રૂ૫ કરીને, જિનવરને નવરાવે રે, જગ ૬. અમૃત અંગુઠે થાપીને, માતા પાસે મેલે રે. જગો દેવ સહુ નંદીસર જાવે, આવતાં પાતિક ઠેલે રે, જગ ૭. હવે પ્રભાતે સિદ્ધારથ રાજા, અતિ ઘણો ઓચ્છવ મંડાવે છે. જગ, ચકલે ચકલે નાચ કરાવે, જગતના દાણ ઍડાવે છે. જગ. ૮ બારમે દિવસે સ્વજન સંતોષી, નામ દીધું વર્ધમાન રે. જગ. અનુક્રમે વધતા આઠ વરસના, હવા શ્રી ભગવાન રે. જગ૯ એક દિન પ્રભુજી રમવા ચાલ્યા, તેવ તેવડા સંઘાતી રે, જગ, ઈદ્ર મુખે પ્રશંસા નિસુણી; આવ્યું સુર મિથ્યાવીરે જગઇ ૧૦. પન્નગ રૂપે
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઝાડે વળગે, પ્રભુજીએ નાંખે ઝાલી રે; જગ તાડ સમાન વળી રૂપ જ કીધું, મુઠીએ નાંખે ઉછાળી રે. જગ ૧૨. ચરણે નમીને ખમાવે તે સુર, નામ ધરે મહાવીર રે. જગo જેહવા તુમને ઇન્દ્ર વખાણ્યા, તેહવા છે પ્રભુ ધીર રે. જગ૧૨. માતા-પિતા નિશાળે ભણવા, મુકે બાળક જાણું રે. જગ ઈન્દ્ર આવી તીહાં પ્રશ્ન જ પૂછે, પ્રભુ કહે અર્થ વખાણી રે. જગ૧૩. યૌવન વય જાણું પ્રભુ પરણ્યા, નારી યશોદા નામે રે. જગ, અઠાવીસ વર્ષે પ્રભુજીના, માત પિતા સ્વર્ગ પામે રે. જગ ૧૪. ભાઈ તો અતિ આગ્રહ જાણી, દેય વરસ ઘર વાસી રે. તેહવે લેકાંતિક સુર બેલે, પ્રભુ કહે ધર્મ પ્રકાશી રે. જગ૧૫.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
ઢાળ ૪ થી પ્રભુ આપે વરસી દાન, ભલું રવિ ઉગતે જિનવરજી; એક કોડી ને આઠ લાખ, સેનિયા દિન પ્રત્યે જિનવર :; માગસર વદિ દસમી, ઉત્તરાયેગે મન ધરી જિનવરજી; ભાઈની અનુમતી, માંગીને દીક્ષા વરી જિનવર. ૧. તેહ દિવસ થકી પ્રભુજી, ચઉ નાણી થયા જિનવરજી; સાધિક એક વરસ તે, ચીવરધારી પ્રભુ રહ્યા જિનવરજી; પછી દીધું બંભણુને બે વાર, ખખડે કરી જિનવરજી; પ્રભુ વિહાર કરે એકાકી, અભિગ્રહ ચિત્ત ધરી. જિનવરજી ૨. સાડા બાર વરસમાં, ઘોર પરિષહ જે સહ્યા. જિનવરજી; શુલપાણિ, ને સંગમ દેવ, શાળાના કહ્યા જિનવરજી અંડકોશીને
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪
ગાવાળે, ખીર રાંધી પગ ઉપરે જિનવરજી; કાને ખીલા ખાસ્યા, તે કષ્ટ સહુ પ્રભુ ઉદ્ધરે જિનવરજી. ૩. લેઈ અડદના બાકુલા, ચંદનમાળા તારીયા; જિનવરજી; પ્રભુ પર ઉપગારી, સુખ દુઃખ સમ ધારીયા; જિનવરજી; છમાસી એને નવ ચામાસી કહીયે રે; જિનવરજી; અઢી માસી ત્રણ માસી, દોઢ માસી એ એ લહીયે; જિનવરજી. ૪. ષટ્ કીધાં એ એ માસ, પ્રભુ એ સેાહામણા જિનવરજી; ખાર માસને પખ, મહેાંતેર તે રળીયામણા જિનવરજી; છ ખસે એગણત્રીશ, ખાર અઠમ વખાણીયે; જિનવરજી; ભદ્રાદિક પ્રતિમા દિન, એ ચૌદશ જાણીયે; જિનવરજી. પ. સાડા ખાર વરસમાં, તપ કીધાં વિષ્ણુ પાણીએ જિનવરજી; પારણાં ત્રણસે’, ઓગણપચાસ, તે જાણીએ જિનવરજી, તવ
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ
ક ખપાવી, ધ્યાન શુકલ મન ધ્યાવતા જિનવરજી; વૈશાખ શુદ્ધિ દશમી, ઉત્તરાયેાગે સેાહાવતા જિનવરજી. ૬. શાત્રિ વૃક્ષ તળે, પ્રભુ પામ્યા કેવલ નાણુ રે જિનવરજી; લેાકાલેાક તણા પ્રકાશી, થયા પ્રભુ જાણુ રે, જિનવરજી, ઇન્દ્રભૂતિ પ્રમુખ, પ્રતિબોધીને ગણધર કીધ રે જિનવરજી; સંઘ સ્થાપના કરીને, ધર્માંની દેશના દીધ રે જિનવરજી. ૭. ચૌદ સહસ ભલા અણુગાર, પ્રભુને શાભતા જિનવજી; વળી સાધવી સહસ્ર છત્રીસ, કહી નિર્લોભતા જિનવરજી; એગણસાઠ સહસ, એક લાખ તે શ્રાવક સ ંપદા જિનવરજી; તીન લાખ ને સહુસ અઢાર. તે શ્રાવિકા સ’મુદ્દા; જિનવર૭. ૮. ચૌદ પૂરવ ધારી ત્રણસેં, સખ્યા જાણીએ જિનવરજી; તેરસે એહી નાણી, સાતસે
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
કેવલી વખાણીએ જિનવરજી; લબ્ધિ ધારી સાતમેં, વિપુલ મતિ વળી પાંચસે જિનવરજી. વળી ચાર વાદી, તે પ્રભુજી પાસે વસે. જિનવરજી ૯ શિષ્ય સાતસો ને વળી, ચૌદસે સાધવી સિદ્ધ થયાં જિનવરજી; એ પ્રભુજીને પરિવાર, કહેતાં મન ગહ ગહ્યાં જિનવરજી; પ્રભુજીએ ત્રીસ વરસ, ઘર વસે ભગવ્ય જિનવરજી;
અસ્થ પણામાં બાર, વરસ તે ભગવ્યાં; જિનવરજી. ૧૦. ત્રીસ વરસ કેવલ, બેંતાલીસ વરસ સંયમપણું જિનવરજી; સંપૂરણ બહેતર વરસ, આયુ શ્રી વીર તણું જિનવરજી દિવાળી દિવસે સ્વાતિ, નક્ષત્ર સેહંકડું જિનવરજી; મધરાતે મુક્તિ પહૉત્યા, પ્રભુજી મનેહરૂ. જિનવરજી. ૧૧. એ પાંચ કલ્યાણક ચેવીસમા, જિનવર તણાં જિનવરજી; તે ભણતાં
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
२७
ગણુતાં હરખ, હાય મનમાં ઘણાં જિનવરજી; જિનશાસન નાયક, ત્રિશલાસુત ચિત્તરજનો જિનવરજી; ભવિયણુના શિવ સુખકારી, ભવ ભય ભજનો જિનવરજી. ૧૨.
-: કળશ ઃજયવીર જિનવર, સંઘ સુખકર; થુછ્યા અતિ ઉત્સુક ધરી, સંવત સત્તર એકાદશીએ, સુરત ચેામાસું કરી; શ્રી સહજસુંદર તણા સેવક,
ભક્તિ શુ એણી પેરે ભણે,
Componen
પ્રભુજી શું પુરણ પ્રેમ પામી,
નિત્ય લાલ વાંછિત લહે. ૨. અઠ્ઠાઈનું સ્તવન. (ઢાળ નવ.) દુહાઃ-શ્રી સ્યાદ્વાદ શુદ્ધોદધિ, વૃદ્ધિ હેતુ જિનચંદ; પરમ પ`ચ પરમેષ્ઠિમાં, તાણુ ચરણુ
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮
સુખક૪. ૧. ત્રિગુણ ગાચર નામ જે, સુમુદ્ધ ઇશાન માને જેઠુ; થયા લેાકેાત્તર તત્ત્વથી, તે સર્વે જિન ગેહ. ર. પંચ વર્ણે અરિહત શું, પંચ કલ્યાણક ધ્યેય, ષડ અડ્ડાઈ સ્તવના રહ્યું, પ્રણમી અનંત ગુણુગેહ. ૩.
ઢાળ પડેલી
(કપૂર હેાવે અતિ ઉજલા રે-એ દેશી. ) ચૈત્ર માસ સુદિ પક્ષમાં રે, પ્રથમ અઠ્ઠાઈ સજોગ; જિહાં સિદ્ધચક્રની સેવના રે, અધ્યા તમ ઉપયેગ રે, ભવિકા પર્વ અઠ્ઠાઈ આરાધ, મનવાંછિત સુખસાધ રે. વિકા૰૧. પચ પરમેષ્ઠિ ત્રિકાલના રે, ઉત્તર ચઉ ગુણુ કત; શાશ્વતપદ સિદ્ધચક્રને રે, વદતાં પુણ્ય મહત ૨ ભવિકા॰ ૨. લાચન કયુગલ મુખે રે,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯
નાસિકા અગ્ર નીલાડ તાલું શિર નાભિ હદે રે, ભ્રમુહ મધ્યે ધ્યાન પાઠ રે. ભવિકા ૨. આલંબન સ્થાનક કહ્યા , જ્ઞાનીએ દેહ મેઝાર; તેહમાં વિગત વિષય પરે રે, ચિત્તમાં એક આધાર રે. ભવિકા૦ ૪. અષ્ટ કમલ દલ કણિકા રે, નવપદ થાપ ભાવ; બાહિર યંત્ર રચી કરી રે, ધારે અનંત અનુભવ છે. ભવિકા પ. આ સુદિ સાતમ થકી રે, બીજી અઠ્ઠાઈ મંડાણ, બનેં સેંતાલીસ ગુણે કરી રે, અસિઆઉસાદિક ધ્યાન રે. ભવિકા ૬. ઉત્તરાધ્યયન ટીકા કહે છે, એ દેય શાશ્વતી યાત્રા કરતાં દેવ નંદીશ્વરે રે, નર નિજ કામ સુપાત્ર રે. ભવિકા૦ ૭.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ બીજી (સિદ્ધચક્ર પદ વંદે-એ દેશી) અષાઢ માસાની અઠ્ઠાઈ, જિહાં અભિગ્રહ અધિકાઈ કૃષ્ણ કુમારપાળ પરે પાળે, જીવદયા ચિત્ત લાઈ રે; પ્રાણી અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કરિએ સચિત આરંભ પરિહરિએ રે. પ્રા૦૧. દિસિ ગમન તજે વર્ષા સમયે, ભક્ષ્યાભક્ષ્ય વિવેક અછતી વસ્તુ પણ વિરતિએ બહુ ફલ, વંકચૂલ સુવિવેક રે. પ્રા. ૨. જે જે દેહે ગ્રહીને મૂક્યા, જેહથી તે હિંસા થાય; પાપ આકર્ષણ અતિ વેગે, તે જીવે કર્મ બંધાય રે. પ્રા. ૩. સાયક દેહતા જીવ જે ગતિમાં, વસીયા તસ હોય કર્મ, રાજા કને કિરીયા સરીખી,ભગવતી અંગને મર્મ છે. પ્રા. ૪. માસી આવશ્યક
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાઉસ્સગ્નના, પંચ શત માને ઉસાસા છઠતપની આલેયણ કરતાં, વિરતિધર્મ ઉજાસા રે પ્રા૫.
ઢાલ ત્રીજી (જિન ચણીજી, દસ દિસિ નિર્મલતા ધરે-એ દેશી)
કાતિક સુદિમાંજી, ધર્મ વાસર અડધા રીએ; તીમ વલી ફાલ્ગણેજી, પર્વ અઠાઈ સંભારીએ; ત્રણ અઠ્ઠાઈજી, ચઉમાસી ત્રણ કારણે, ભવિ જીવનાજી, પાતિક સર્વ નિવારણે. ૧ નિવારણું પાતક તણું એ જાણી, અવધિ જ્ઞાને સુરવરા; નિકાય ચારના ઇંદ્ર હર્ષિત, વંદે નિજ નિજ અનુચરા; અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કારણ સમયે, શાશ્વતા એ દેખીએ; સવી સજજ થાયે દેવ દેવી, ઘંટનાદ વિસેસીએ. ૨ વલી સુરપતિજી, ઉદુષણ સુરકમાં; નીપજાવી, પરિકર સહિત અશોકમાં દ્વીપ આઠમેજી,
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંદીશ્વર સુર આવીયા, શાશ્વતી પડિમાજી, પ્રણમી વધારે ભાવીયા. ૩. ભાવિયા પ્રણમી વધાવે પ્રભુને, હર્ષ બલૈ નાચતા; બત્તીસવિધનાં કરીયાં નાટિક, કેડી સુરપતિ માચતા; હાથ જોડી માન મેડી, અંગ ભાવ દેખાવતી; અપ્સરા રંભા અતિ અચંભા, અરિહંત ગુણ આલાવતી. ૪. ત્રણ અઠ્ઠાઈમાંજી, ષ કલ્યાણક જિન તણું; તથા આલયજી, બાવન જિનને બિંબ ઘણા તસ રતનાજી, અદ્દભુત અર્થ વખાણતા ઠામે પહોંચે છે, પછી જિન નામ સંભારતાં. ૫. સંભારતાં પ્રભુનું નામ નિશદિન, પર્વ અઠ્ઠાઈ મન ધરે, સમક્તિ નિર્મલ કરણ કારણ, શુભ અભ્યાસે અનુસરે નર નારી સમક્તિવંત ભાવે, એહ પર્વ આરાધશે; વિન નિવારે તેહના સવિ, સૌભાગ્ય લક્ષ્મી વધશે.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ચેથી ( આદિ જિણંદ મયા કરા–એ દેશી )
પર્વ પર્યુષણમાં સદા, અમારી પડખે વજડાવે રે, સંઘ ભક્તિ દ્રવ્ય ભાવથી, સ્વામીવત્સલ સુમંડાવે રે, મહદય પર્વ મહિમાનિધિ. ૧. સ્વામીવાત્સલ એકણુ પાસે, એકત્ર ધર્મ સમુદાય રે, બુદ્ધિ તુલાએ તેલીએ, તુલ્ય લાભ ફલ થાય રે. મહ૦ ૨. ઉદાયી ચરમ રાજરૂષિ, તેમ કરે ખામણું સત્ય રે; મિચ્છામિ દુક્કડે દઈને, ફરી સેવે પાપવત્તરે. મહા. ૩. તે કહ્યા માયા મૃષાવાદી, આવશ્યક નિયુક્તિ માંહિ રે ચિત્ય પરિપાટી કહી, પૂજા ત્રિકાલ ઉછાંહી રે. મહે. ૪. છેલ્લી ચારે અઠ્ઠાઈએ, મહા મહોત્સવ રચે દેવા રે,
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૩૪
જીવાભિગમે એમ ઉચરે, પ્રભુ શાસનને એ મેવા રે. મહા. ૫.
ઢાળ પાંચમી (અરણિક મુનિવર ચાલ્યા ગોચરી-એ દેશી )
અઠ્ઠમ તપ વાર્ષિક પર્વમાં, શલ્ય રહિત અવિરોધ રે; કારક સાધક પ્રભુના ધર્મને, ઈચ્છા રોધે હોય શુદ્ધ રે, તપને સેવે રે કંતા વિરતિના. ૧. છુટે સો વર્ષે રે કર્મ અકામથી, નારકી તે તે સકામે રે, પાપ રહિત હોય નવકારસી થકી, સહસ તે પિરિસી ઠામે રે. તપ૦ ૨. વાતે વધતે રે તપ કરવા થકી, દશ ગુણ લાભ ઉદાર રે; દશ લાખ કેડી વર્ષનું આઉખું, દુરિત માટે નિરાધાર રે. તેપ૦ ૩. પચાસ વર્ષ સુધી તપ્યાં લખમણ, માયા તપ નવિ શુદ્ધ રે; અસંખ્ય ભવ ભમ્યા એક
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૫
કુવચનથી, પદ્મનાભ વારે સિદ્ધ છે. ત૫૦ ૪. આહાર નિરિહંતા રે સમ્યફ તપ કહો, જુઓ અત્યંતર તત્વ રે; ભેદધિ સેતુ રે અઠ્ઠમ ૫ ગણિ, નાગકેતુ ફળ પત્ત રે. ત૫૦ ૫.
ઢાળ છડી ( સ્વામી સીમંધરા વિનતિ-એ દેશી )
વાર્ષિક પડિકમણ વિષે, એક હજાર શુભ આઠ રે; શ્વાસ ઉશ્વાસ કાઉસ્સગ તણુ, આદરી ત્ય કર્મ આઠ રે. પ્રભુ તુમ શાસન અતિ ભલું. ૧. દુગ લખ ચઉ સય અડ કહ્યા, પલ્ય પણુયાલીસ હજાર રે; નવ ભાગે પલ્યના ચઉ ગ્રા, શ્વાસમાં સુર આયુ સાર રે. પ્રભુ૦ ૨. ઓગણીસ લાખને ત્રેસઠી, સહસ બસે સડસઠી રે પલ્યોપમ દેવનું આઉખું, નવકાર
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
કાઉસ્સગ જી રે. પ્રભુ ૩. એકસઠ લાખને પણુતીસા, સહસ બ દશ જાણ રે; એટલા પલ્યનું સુર આઉખું, લેગસ્સ કાઉસ માન રે. પ્રભુ ૪. ધેનુ ધણ રૂપે રે જીવના, અચલ છે આઠ પ્રદેશ રે; તેહ પર સર્વ નિર્મલ કરે, પર્વ અઠ્ઠાઈ ઉપદેશ રે. પ્રભુ પ.
ઢાળ સાતમી - ( લીલાવંત કુંવર ભલો-એ દેશી ). - સહમ કહે જખુ પ્રત્યે, જ્ઞાનાદિ ધર્મ અનંત રે વિનીત, અર્થ પ્રકા વીરજી, તેમ મેં રચિએ સિદ્ધાંત રે. વિ. પ્રભુ આગમ ભલે વિશ્વમાં. ૧. વડ લાખ ત્રણસે તેત્રીસ, એગુણસાઠ હજાર રે. વિર; પીસ્તાલીસ આગમતણી, સંખ્યા જગ આધાર રે વિ. પ્રભુ ૨.
ક
*
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૭
આથમે જિન કેવલ રવિ, સુત્ત દીપકથી વ્યવહાર રે, વિ, ઉભય પ્રકાશક સુત્રને, સંપ્રતિ બહુ ઉપગાર રે વિ. પ્રભુત્ર ૩. પુણ્યક્ષેત્રમાં સિદ્ધગિરિ, મંત્રમાંહિ નવકાર રે વિ૦ શુકલ ધ્યાન છે ધ્યાનમાં, કલપસુત્ર તેમ સાર રે વિ. પ્રભુ, ૪. વીર વર્ણન છે જેહમાં, શ્રી તપ તસુ સેવ રે વિવ; છઠ તપ ક૯પસુત્ર સુણે મુદા, ઉચિત વિધિ તતખેવ રે વિ૦ પ્રભુત્ર ૫.
હાળી આઠમી (તપશું રંગ લાગ્યોએ દેશી). નેવું સહસ સંપ્રતિ નૃપે રે, ઉતર્યા જૈન પ્રાસાદ રે; છત્રીસ સહસ નવા કર્યા રે, નિજ આયુ દિનવાદ રે. મનમેં મોદે રે, પૂજે પૂજે રે મહેદય પર્વ મહત્સવ મટે છે. ૧. અસંખ્ય
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભરતના પાટવી રે, અઠ્ઠાઈ ધર્મના કામિ રે; સિદ્ધગિરિએ શિવપુરી વર્યા રે, અજરામર શુભ ઠામ રે. મનમેં. ૨. યુગપ્રધાન પુરવ ધણ રે, વરસ્વામી ગુણધાર રે, નિજ પિતા મિત્ર પાસે જઈને, યાચાં કુલ તૈયાર રે. ૩. મનમેં, વીસ લાખ ફૂલ લઈને રે, આવ્યા ગિરિ હિમવંત રે, શ્રી દેવી હાથે લીધા રે, મહા કમલ ગુણવંત રે. મનમેં. ૪. પછી જિનરાગીને ઍપીયા રે, સુભિક્ષનયરી મોઝાર રે, સુગમત ઉછે દિને રે, શાસન શભા અપાર રે. મનમેં૦૫.
હા નવમી (ભરત નૃપ ભાવશું-એ દેશી) પ્રાતિહાર્ય અડ પામી રે, સિદ્ધ પ્રભુના ગુણ આઠ હર્ષ ધરી સેવીયે એ જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રનાં એ, આઠ આચારના પાઠ. હર્ષ
J
'
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
સે સે પર્વમહંત. હર્ષ૦૧. પવયણ માતા સિદ્ધિનું એ, બુદ્ધિ ગુણ અડ દષ્ટ, હર્ષ૦ ગણી સંપદ અડ સંપદા એ, આઠમી ગતિ દીએ પુષ્ટ. હર્ષ૦૨. આઠ કર્મ અડદેષને એ, અડ મદ પરમાદ. હર્ષ, પરિહરિ આઠ આઠ કારણ ભજીએ, આઠ પ્રભાવક વાદ. હર્ષ૦ ૩. ગુર્જર દીલ્હી દેશમાં એ, અકબરશાહ સુલતાન. હર્ષ; હીરજી ગુરૂના વયણથી એ, અમારી પડહ વજાવ. હર્ષ૦ ૪ સેનસૂરિ તપગચ્છમણિ એ, તિલક આણંદ મુણિંદ. હર્ષ; રાજ્યમાન રિદ્ધિ લહે એ, સૌભાગ્ય લક્ષ્મી સૂવિંદ. હર્ષ૦ ૫. સેવે સે પર્વ મહત, હર્ષ, પૂજે જિનપદ અરવિંદ, હર્ષ, પુણ્ય પર્વ સુખકંદ, હર્ષ, પ્રગટે પરમાનંદ હર્ષ, કહે એમ લફર્મસૂરિંદ હર્ષ૦, ૬...
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલશ એમ પાર્શ્વ પ્રભુને પસાય પામી, નામે અઠ્ઠાઈના ગુણ કહ્યા; ભવિ જીવ સાધે નિત્ય આરાધ, આત્મ ધમેં ઉમટ્યાં. ૧ સંવત્ જિન અતિશય વસુ સસી (૧૮૩૪) ચૌત્રી પુનમે ધ્યાયાસૌભાગ્યસૂરિ શિષ્ય લક્ષ્મીસૂરિ બહુ, સંઘ મંગલ પાઈયા. ૨.
૨. શ્રી મહાવીર સ્વામીના પંચ કલ્યાણકનું
બાર ઢાળનું સ્તવન.
ઢાળ પહેલી (પ્રભુ ચિત્ત ધરીને અવધારો મુજ વાત-એ દેશી)
સરસતિ ભગવતિ દીયે મતિ ચંગી, સરસ સુરંગી વાણ, તુજ પસાથે માય ચિત્ત ધરી હું,
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૧
જિનગુણ રયણની ખાણ. ૧. ગિરૂઆ ગુણ વીરજી ગાઈશું ત્રિભુવનરાય; તુજ નામે ઘર મંગલમાલા, ચિત્ત ધરે બહુ સુખ થાય. ગિ. ૨. જંબુદ્વીપે ભરત ક્ષેત્રમાંહિ, નયર માહણૂકુંડ ગામ; રૂષભદત્ત વર વિપ્ર વસે તિહાં, દેવાનંદા તસ પ્રિયા નામ. ગિ. ૩. સુર વિમાન વર પુત્તરથી, ચવિ પ્રભુ લીયે અવતાર, તવ તે માહણું રણ મળે, સુપન લહે દશ ચાર. ગિ૪. પૂરે મયગલ મલપતે દેખે, બીજે વૃષભ વિશાલ; ત્રીજે કેસરી લક્ષમી થે, પાંચમે ફૂલની માલ. ગિ૫. ચંદ્ર સૂર્ય ધ્વજ કલશ પઉમસર, દેખે દેવ વિમાન; રયણરેહા રયણાસર રાજે, ચૌદમે અગ્નિ પ્રધાન. ગિ૬. આનંદભર તવ જાગી સુંદરી, કંતને કહે પરભાત, સુણી વિપ્ર કહે તુજ સુત હશે
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્રિભુવન માંહે વિખ્યાત. ગિ૭. અતિ અભિમાન કી મરિચિ ભવે, જુએ જુએ કરમ વિચાર, તાત સુતા વર તિહાં થયા કુંવર, વલી નીચ કુલે અવતાર. ગિ. ૮. ઈણ અવસર ઇંદ્રાસન ડેલે, નાણે કરિ હરિ જોય; માહણ કુખે જગ ગુરૂ પેખે, નમી કહે અઘટતું હોય. ગિ૯તતક્ષણ હરિ હરણે તેડાવી, મેકલિયે તેણે દાય; માહણી ગર્ભ અને ત્રિશલાને, બિહું બદલી સુર જાય. ગિ૧૦. વલિ નિશિભર તે દેવાનંદા, સુપન લહે અસાર; જાણ્યે સુપન ત્રિશલા કર ચઢિયાં, જઈ કહે નિજ ભરતાર. ગિ૧૧. કંથ કહે તું દુઃખ હર સુંદરી, મુજ મન અચરિજ હોય; મરૂસ્થલ રણમાં કલ્પદ્રુમ દીઠે, આજ સંશય ૮ એય. શિ૦ ૧૨.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૩
ઢાળ બીજી નયરિ ક્ષત્રિફંડ નરપતિ, સિદ્ધારથ ભલાએ; આણ ન ખેડે રે તસ તણી, જગ જસ નિર્મલ એ. ૧. તસ પટરાણી ત્રિશલા સતી, કુખે જગપતિ એ પરમ હર્ષ હિયડે ધરિ, ઠવિયા સુરપતિ એ. ૨. સુખ સે પઢી દેવી, તો ચૌદ સુપન લહે એ; જાગતી જિન ગુણ ગાવતી, હર્ષતી ગહગ એ. ૩. રાજહંસ ગતિ ચાલતી, પિય કને આવતી એક પ્રહ ઉગમતે સૂર તે, વિનવે નિજ પતિ એ. ૪. વાત સુણ રાય રંજિયે, પંડિત તેડીયા એ; તેણે સમે સુપન વિચાર તે, પુસ્તક છોડીમાં એ. પ. બોલે મધુરી વાણ તે, ગુણનિધિ સુત હશે એ સુખ સંપત્તિ ઘરે વાધશે, સંકટ ભાંજશે એ. ૬. પંડિતને રાય સુઠિયા લછી દીયે ઘણી એ; કહે એ વાણી સફલ
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪
•
હાજો, અમને તુમ તણી એ છ. નિજપત્તુ પડિત સંચર્યા, રાય સુખે રહે એ; દેવી ઉત્તર ગ વાધતા, શુભ દેહલા લડે એ. ૮. માત ભક્તિ જિનપતિ કરે, ગર્ભ હાલે નહીં એ; સાત માસ વાડા વેાલીયા, માય ચિંતા લહીએ, ૯. સહીયરને કહે સાંભલા, કુણે મહારા ગ હર્યાં એ, હું રે ભેાલી જાણું નહી., ફેાગઢ પ્રગટ કર્યો એ. ૧૦. સખી કહે અરિહંત સમરતાં, દુઃખ દોહગ ટલે એ; તવ જિન જ્ઞાન પ્રથુજીયા, ગર્ભ તે સલસલે એ. ૧૧. માત પિતા પરિવારનું, દુઃખ નિવારિયું એ; સંયમ ન લેઉ માય તાય છતાં, જિન નિર્ધારિયુ એ. ૧૨ અણુઠ્ઠીઠે મેાહુ એવડા તે કિમ વિછાહ ખમે એ; નવ માસ વાડા ઉપરે, દિન
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાડા સાતમે એ. ૧૩. ચૈત્ર શુક્લ દિન તેરસે, શ્રીજિન જનમીઆ એ સિદ્ધારથ ભૂપતિ ભલે, ઓચ્છવ તવ માંડિયા એ. ૧૪.
ઢાળ ત્રીજી.
(વસ્તુની દેશી) પુત્ર જન પુત્ર જનમે, જગત શણગાર; શ્રીસિદ્ધારથ નૃપ કુલ તિલે, કુલ મંડણ કુલ તણે દી; શ્રીજિન ધર્મ પસાઉલે, ત્રિશલા દેવી સુત ચિરંજી; એમ આશીષ દયે ભલી, આવી છપન્ન કુમારી, સૂતિકર્મ કરે તે સહી, સેહે જિસી હરિની નારી. ૧
ઢાળ ૪ થી ચહ્યું કે સિંહાસન ઇંદ્ર, જ્ઞાને નિરખતા એ; જાણી જન્મ જિર્ણોદ, ઇંદ્ર તવ હરખતા એ.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧. આસનથી રે ઉઠેવ, ભકિત હદયે ઘણે એક વાજે સુઘાષા ઘંટ, સઘલે રણઝણે એ. ૨. ઈંદ્ર ભુવનપતિ વીશ, વ્યંતર તણાએ; બત્રીશ રવિ શશિ દેય, દશ હરિ કલ્પના એ. ૩. ચોસઠ ઇદ્રિ મિલેવી, પ્રણમી કહે એ રત્નગર્ભા જિનમાત, દુજી એસી નહીં એ. ૪. જન્મમહે
ત્સવ કરે દેવ, સરવે આવીયા એ; માયને દેઈ નિદ્રા મંત્ર, સુત લેઈ મેરૂ ગયા એ. ૫. કંચન મણિ રે ભંગાર, ગોદક ભર્યા એ; કિમ સહેશે લઘુ વર, હરિ શંકા ધરે એ ૭. ચરણ અંગુઠે મેરૂ, ચાંપી નાચિયે એ; મુજ શિર પગ ભગવત, ઈમ કહી માચિય એ. ૮. ઉલટયા સાયર સાત, સરે, જલ હલ્યા એ; પાયાલે નાગિદ્ર, સઘલા સલવલ્યા એ. ૯. ગિરિવર ત્રટે ટૂંક, ગડગડે ઘણું એ; ત્રણે ભુવ
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક૭
નના લેકે, કપિત લથડયા એ. ૧૦. અનંત બલ અરિહંત, સુરપતિ કહે એ મુજ મન મૂરખ મૂઢ, એટલું નવિ લહે એ; ૧૧. પ્રદક્ષિણા દેઈ ખામેય, મહત્સવ કરે એ; નાચે સુર ગાએ ગીત, પુણ્ય પતે ભરે એ. ૧૨. ઈણ સમે સરગની લીલ, તૃણ સમ ગણે એ; જિન મૂકી માયને પાસ, પદ ગયા આપણે એ. ૧૩. માય જાગી જુએ પુત્ર સુરવર પૂજિયે એ; કુંડલ દઈ દેવદૂષ્ય, અમિય અંગુઠે દી એ. ૧૪. જન્મમહોત્સવ કરે તાત, રિદ્વિયે વાધી એ; સ્વજન સતેષી નામ, વદ્ધમાન થાપી એ. ૧૫.
ઢાળ પાંચમી પ્રભુ કલ્પતરૂ પરે વાધે, ગુણ મહિમા પાર ને લીધે, રૂપે અદ્ભુત અનુપમ અકલ, અંગ
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
લક્ષણ વિદ્યા સકલ. ૧. મુખ ચંદ્ર કમલ દલ નયણાં, શ્વાસ સુરભિગધ મીઠાં વયણ હેમવર્ણ તનું સતાવે. અતિ નિરમલ નીરે નવરાવે. ૨. તપ તેજે સૂર્ય સેહે,જોતાં સુર નરનાં મન મહે; રમે રાજકુંવર શું વનમાં, માયતાયને આનંદ મનમાં ૩. પ્રભુ અતુલ મહાબલ વર, ઇંદ્ર સભામહે કહે જિન વીર; એક સૂર મૂઢ વાત ન માને, આ પરખવાને રમવાને. ૪. સુર અહિં થઈ આમલિ રાખે, પ્રભુ હાથે ઝાલી દૂર ના ખે; વલી બાલક થઈ આવી રમીયે, હારી વીરને ખાંધે લઈ ગમી. પ. માય તાય દુખ ધરી કહે મિત્ર, વર્ધમાનને લઈ ગયે શત્રુ; જેતા સુર વધે ગગને મિથ્યાત્વી, વીરે મુઠીયે હા પડે ધરતી. ૬. નમી નામ દીધું મહાવીર, જેહવા ઈન્ડે કહો તેહવે ધીરે સૂર
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
વલીયે ને પ્રભુ આવ્યા રંગે, માય સાયને ઉલટ અંગે. ૭.
હાલ છઠ્ઠી
(વસ્તુની દેશી) રાય ઓચ્છવ રાય ઓચ્છવ, કરે મનરંગ, લેખન શાલા સુત હવે, વીર જ્ઞાન સયલ જાણે; તવ સુધર્મા ઇંદ્ર આવી કરી પૂછે, ગ્રંથ સામી વખાણે; જૈન વ્યાકરણ તિહાં કી, આણંદ સુરરાય વચન વિશેષ ભારતી, પંડયે વિસ્મય થાય ૧.
ઢાળ સાતમી યૌવન વય જિન આવિયા એ, રાયે કન્યા યશૈદા પરણવીયાં એ, વિવાહ મહોત્સવ શુભ ક્રિયા એ, સવિ સુખ સંસારનાં વિલસીમાં એ.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૫૦
૧. અનુક્રમે હુઈ એક કુંવરી એ, ત્રીશ વરસ જિનરાજ લીલા કરી એ; માતપિતા સદ્દગતિ ગયાં એ, પછી વીર વૈરાગે પૂરિયા એ. ૨. મયણરાય મનશું છતિ એ, વિરે અથીર સંસાર મન ચિંતિયે એક રાજરમણ =દ્ધિ પરિહરી એ, કહે કુટુંબને લેશું સંયમસિરી એ.૩.
ઢાળ આઠમી - પિતરી સુપાસ રે, ભાઈ નંદીવર્ધ્વન; કહે વત્સ એમ ન કીજિયે એ. ૧. આગે માય તાય વિચાહ રે, તું વલી વ્રત લીયે ચારે ખાર ન દીજીયે એ. ૨. નીર વિણ જિમ મસ્યા રે, વીર વિના તિમ ટલવલતું સહુ એમ કહે છે. ૩. કૃપાવંત ભગવંત રે, નેહ વચને કહી, બે વરસ ઝાઝેરાં રહે છે. ૪.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફાસુ લીયે અન્ન પાન રે, પરઘર નવિ છેમે; ચિત્ત ચારિત્ર ભાવે રમે એ. ૫. ન કરે કાજની રીત રે, સુર લેકાંતિક, આવી કહે સંયમ સામે એ. ૬. બુઝ બુઝ ભગવંત રે, છેડી વિષય સુખ; આ સંસાર વધારણે એ. ૭.
હાલ નવમી. • આલે આલે ત્રિશલાને કુંવર, રાજા સિદ્ધારથનો નંદન; દાન સંવત્સરી એ ૧. એક કેડી આઠ લાખ દિન પ્રતે એ, કનક રાયણ રૂપા મેડી તે મૂઠીચું ભરી ભરી એ. ૨. ધણ કણ ગજ રથ ઘોડલા એ ગામ નયર પુર દેશ તે; મનવાંછિત ફલ્યાં એ. ૩. નિરધન તે ધનવંત થયા એ, તસ ધરે ન લખે નારી તે; સમ કરે વલી વલી એ. ૪ દુખ
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
દારિદ્ર હરે જગત તણા એ, મેઘ પર વરસી દાન તે; પૃથ્વી અઋણુ કરી એ. પ. બહુ નર નારી ઉત્સવ જુએ એ,સુરનર કરે રે મંડાણુ તા; જિન કીક્ષા વરી એ. ૬. વિહાર કરમ જગદ્ગુરૂ કિયેા એ, કેડે આવ્યે માગુ મિત્ર તે; નારી સંતાપિયા એ, ૭. જિન જાચક હું વીસર્યાં એ, પ્રભુ ખ'ધ થકી દેવદૃષ્ય તા, ખંડ કરી ટ્વીજીએ એ. ૮.
ઢાળ દશમી.
(છઠ્ઠી ભાવના મન ધરા-એ દેશી )
જસ ઘર કરે પ્રભુ પારણું, સુર તિહાં કંચન વરસે અતિ ઘણુ, આંગણુ દીપે તેજે તેહ તણું એ. ૧. દેવત્તુ દુભિ વાજે એ તિણુ નાદે, અંબર ગાજે એ છાજે એ; ત્રિભુવનમાં
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૩
સેાહામણુ પ્રભુ વિચરતાં; ભવ્ય
સાહામણુ એ. ૨. (ત્રાટક) તપ તપે મહુ, દેશ વિદેશે જીવને ઉપદેશ, દેઈ, સાતે ઇતિ શમાવતા. ૩. ષટ્ માસ વનમે. કાઉસ્સગ્ગ રહ્યા, જિન ક કઠીન હે સહી; ગાવાલ ગાલ ભણાવીયા, વીર મુખે મેલ્યા નહી'. ૪. (ઢાલ) ગાકુલ સિવ દહ દિશિ ગયા, તિણે આવી કહે મુનિ કિહાં ગયા; ઋષિરાય ઉપર મૂરખ કેપીયા એ. ૫. ચરણ ઉપર રાંધી ખીર, તેણે ઉપસગે ન ચલ્યા ધીર; મહાવીર શ્રવણે ખીલા ઠોકીયા એ. ૬. (ત્રોટક) ડોકીયા ખીલા દુઃખે પીલ્યા, કે ન લહે તિમ કરી ગયા; જિનરાયને મન શત્રુ મિત્ર સરિખા, મેરૂ પરે ધ્યાને રહ્યા.૭, ઉન્હી વરસે મેઘ ખારે, વીજળી ઝમકે ઘણી; એઉ ચરણુ ઉપર ડાલ ઊગ્યા, ઇમ સહે ત્રિભુવન ધણી. ૮.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૪ -
(ઢાલ) ઈક દિન ધ્યાન પૂરું કરી, પ્રભુ નયરી પહેતા ગોચરી, તિહાં વૈશ્રવણે ખલા જાણીયા એ. ૯ પારણું કરી કાઉસ્સગે રહ્યા, તિહાં વૈદ્ય સંચ ભેલા કીયા; બાંધીયા વૃક્ષે દેર ખીલા તાણીયા એ. ૧૦ (ત્રાટક) તાણું કાઢયા દેય ખીલા, વીર વેદના થઈ ઘણી; આકંદતાં ગિરિ થયે શતખંડ, જુઓ ગતિ કરમ તણી. ૧૧. બધે જીવડે કર્મ હસતાં, રેવંતાં છૂટે નહીં; ધન્ય ધન્ય મુનિવર રહે સમચિત, ઈમ કર્મ કે સહી. ૧૨.
ઢાળ અગિયારમી જુઓ જુઓ કરમે શું કીધું રે, અન વરસ રૂષભે ન લીધું રે, કરમ વિશે મ કરે ખેદ રે, મલ્લિનાથ પામ્યા સ્ત્રીવેદ રે. ૧. કમેં
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૫
ચક્રી બ્રહ્મદત્ત નડીયા રે, સુભૂમ નરકે એ પિડયા રે; ભરત ખાડુમલ શું ડિયાં રે, ચક્રી હિરરાય જસ ચિયા રે. ૨. સનકુમારે સહ્યા રાગ રે, નલ દમયતી વિયેાગ રે; વાસુદેવે જરાકુવરને માર્યાં રે, બલદેવ મેાહનીય ધાર્યો રે. ૩. ભાઈ શખ મસ્તકે વહીયે રે, પ્રતિખાધ સુર મુખે લહિયા રે; શ્રેણિક નરકે એ પહુત રે, વન ગયા દશરથ પુત હૈ. ૪. સત્યવત હરિશ્ચંદ્ર ધીર રે, ડુબ ઘરે શિર વધું નીર રે; કુબેરઢત્તને કુયાગ રે, બેન વલી માતાજી' ભાગ રે. ૫. પર હસ્તે ચંદનબાલા રે, ચઢયું સુભદ્રાને આલ રે; મયછુરેહા મૃગાંક લેખા રે, દુઃખ ભાગમાં તે અનેકા રે. ૬. કરમે ચંદ્ર કલકા રે, રાય રક કાઇ ન મૂકયા રે; ઇંદ્ર અહલ્યા શું લુખ્યા રે, રત્નાદેવી ઈશ વશ કીચા રે. ૭. ઈશ્વર નારીયે
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
નચાવ્યો રે, બ્રા ધ્યાનથી મુકાવ્યો રે; અહે અહે કર્મ પ્રધાન રે, જીત્યા જીત્યા શ્રી વદ્ધમાન રે. ૮.
ઢાળ બારમી ઈમ કર્મ ખપાવી, ધીર પુરૂષ મહાવીર બાર વરસ તણું તપ, તે સઘતું વિણ નિર. ૧. શાલિવૃક્ષ તળે પ્રભુ, પામ્યા કેવળજ્ઞાન, સસરણ રહ્યું સુર, દેશના દીયે જિનભાણ. ૨. અપાપાનયરી, યજ્ઞ કરે વિપ્ર જેહ, સર્વ બુઝવી દીક્ષા દીયે, વીરને વળે તેહ. ૩. ગૌતમ ઋષિ આદે, ચારસે ચાર હજાર; સહસ ચઉદ મુનીશ્વર, ગણધર વર અગ્યાર. ૪. ચંદનબાલા પ્રમુખ, સાધવી સહસ છત્રીશ; દોઢ લાખ સહસ નવ, શ્રાવક દે
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
આશીષ. ૫. ત્રણ્ય લાખ શ્રાવિકા ઉપર સહસ અઢાર; સંઘ ચતુર્વિધ સ્થાપે, ધન ધન જિન પરિવાર. ૬. પ્રભુ અશક તરૂ તલે, ત્રિગડે કરે વખાણ, સુણે પરષદા બારે, જન વાણું પ્રમાણ. ૭. ત્રણ છત્ર સેહે શિર, ચામર ઢાલે ઈંદ્ર; નાટક બદ્ધ બત્રીશ, ત્રીશ અતિશય જિર્ણોદ. ૮. કુલપગર ભરે સુર, વાજે દુંદુભિ નાદ; નમે સકલ સુરાસુર, છાંડી સવિ પ્રમાદ. ૯. ચિહું રૂપે સેડે, ધર્મ પ્રકાસે ચાર ચેવીસમે જિનવર, આપે ભવને પાર. ૧૦. પ્રભુ વરસ બહેતર, પાલી નિર્મલ આય; ત્રિભુવન ઉપગારી, તરણ તારણ જિનરાય. ૧૧. કાર્તિક માસે દિન, દિવાલી નિર્વાણ પ્રભુ મુકતે પહત્યા, પ્રણમે નિત્ય કલ્યાણ. ૧૨.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલા એ વીર જિનવર સયલ સુખકર, નામે નવ નિધિ સંપજે, ઘર અદ્ધિ વૃદ્ધિ સિદ્ધિ પામે, એક મને જે નર ભજે; તપગચ્છ ઠાકર ગુણ વીરાગર, હીરવિજય સૂરીશ્વરૂ; હંસ વંદે મન આણંદ, કહે ધન એ મુજ ગુરૂ. ૧૦
૩.શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તાવીશભવનું
પંચઢાળિયું.
દેહા
શ્રી શુભવિજય સુગુરૂ નમી, નમી પદ્માવતી માય; ભવ સત્તાવીશ વર્ણવું, સુણતાં સમકિત થાય. ૧. સમકિત પામે જવ તે ભવ ગણતી એ ગણાય; જે વળી સંસારે ભમે, તે પણ
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુકતે જાય. ૨. વીર જિનેશ્વર સાહિબ, ભમિયે ક ળ અનંત, પણ સમકિત પામ્યા પછી, અને થયા અરિહંત. ૨.
ઢાળ પહેલી (કપૂર હવે અતિ ઉજલો રે દેશી.)
પહેલે ભવે એક ગામને રે, રાય નામે નયસાર, કાષ્ટ લેવા અટવી ગયે રે, ભેજના વેળા થાય છે. પ્રાણ ધરિયે સમકિત રંગ, જિમ પામિયે સુખ અભંગ રે પ્રાણ૧. મન ચિંતે મહિમા નીલે રે, આવે તપસી કેય; દાન દેઈ ભેજન કરે છે, તે વાંછિત ફળ હોય છે. પ્રાણી. ૨. મારગ દેખી મુનિવરા રે, વંદે દેઈ ઉપગ; પૂછે કેમ ભટકે ઈહાં રે, મુનિ કહે સાથે વિજેગ રે. પ્રાણી, ૩. હરખ ભરે તેડી ગયે રે, પડિલાભ્ય મુનિરાજ
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભજન કરી કહે ચાલીએ રે, સાથે ભેળા કરૂં આજ રે. પ્રાણ૪. પગવટીયે ભેળા કર્યા રે, કહે મુનિ દ્રવ્ય એ માર્ગ; સંસારે ભૂલા ભમો રે, ભાવ મારગ અપવર્ગ છે. પ્રાણીપ. દેવ ગુરૂ ઓળખાવીયા રે, દીધે વિધિ નવકાર; પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં રે, પાપે સમતિ સાર રે. પ્રાણી૬. શુભ ધ્યાને મરી સુર હુઓ રે, પહેલા સર્ગ મઝાર; પલપેપમ આયુ ચવી રે, ભરત ઘરે અવતાર રે પ્રાણી . નામે મરીચી જવને રે, સંયમ લીએ પ્રભુ પાસ; દુષ્કર ચરણ લહી થયે રે, ત્રિદંડીક શુભ વાસ છે. પ્રાણી ૮.
દ્વાી બીજી
(વિવાહલાની દેશી.) ન વેષ રચે તેણી વેળા, વિચરે આદીસર
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧
ભેળા, જળ થડે સ્નાન વિશેષ, પગ પાવડી ભગવે વેષ, ૧. ધરે ત્રિદડ લાકડી મ્હાટી, શિર મુંડણુ ને ધરે ચાટી; વળી છત્ર વિલેપન અંગે, ભુલથી વ્રત ધરતા રંગે. ૨. સેાનાની જનાઈ રાખે, સહુને મુનિ મારગ ભાખે; સમેાસરણે પૂછે નરેશ, કાઈ આગે હાશે જિનેશ. ૩. જિન જપે ભરતને તામ, તુજ પુત્ર મરીચી નામ; વીર નામે થશે જિન છેલ્લા, આ ભરતે વાસુદેવ પહેલા. ૪. ચક્રવર્તી વિદેહે થાશે, સુણી આવ્યા ભરત ઉડ્ડાસે, મરીચીને પ્રદક્ષિણા શ્વેતા, નમી વીને એમ કહેતા. ૫. તમે પુન્યાઈવત ગવાશે।, હરિ ચક્રી ચરમ જિન થાશેા; નવિ વંદુ ત્રિદંડિકવેષ નમું ભક્તિયે વીર જિનેશ. ૬. એમ સ્તવના કરી ઘર જાવે, મરીચી મન હુ ન માવે; મ્હારે ત્રણ પદવીની
'
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
છાપ, દાદા જિન ચકી બાપ. ૭. અમે વાસુદેવ ધુર થઈશું, કુળ ઉત્તમ મહારૂં કહીશું; નાચે કુળ મદ ભરણે, નીચ ગોત્ર તિહાં બંધાણ. ૮. એક દિન તનું રેગે વ્યાપે, કોઈ સાધુ પાણી ન આપે ત્યારે વંછે ચેલે એક, તવ મળિયે કપિલ અવિવેક. ૯. દેશના સુણી દીક્ષા વાસે, કહે મરીચી લીયે પ્રભુ પાસે; રાજપુત્ર કહે તુમ પાસે, લેશું અમે દીક્ષા ઉલ્લાસે. ૧૦. તુમ દરશને ધરમનો હેમ, સુણી ચિંતે મરીચી એમ; મુજ ચેશ્ય મળ્યો એ ચેલે, મૂળ કડવે કડવે વેલે. ૧૧. મરીચી કહે ધર્મ ઉભયમાં, લીએ દીક્ષા જેવી વયમાં; એણે વચને વળે સંસાર, એ ત્રીજે કહ્યું અવતાર. ૧૨. લાખ ચોરાશી પૂરવ આય, પાળી પંચમે સ્વ સધાય; દશે સાગર જીવિત
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્યાંહી, શુભ વીર સદા સુખ માંહી. ૧૩.
ઢાળ ત્રીજી
(પાઈની દેશી.) પાંચમે ભવ કેલ્લાગ સન્નિવેશ, કૌશિક નામે બ્રાહ્મણ વેષ; એશી લાખ પૂરવ અનુસરી, ત્રિદંડીયાને વેષે મરી. ૧. કાળ બહુ ભમી સંસાર, શુણપુરી છઠ્ઠો અવતાર બહોતેર લાખ પૂરવને આય, વિપ્ર ત્રિદંડિક વેષ ધરાય. ૨. સૌધર્મ મધ્ય સ્થિતિએ થયો, આઠમે ચૈત્ય સનિ વેશે ગ; અગ્નિોત દ્વિજ ત્રિદંડી, પૂર્વ આયુ લાખ સાઠે મૂઓ. ૩. મધ્ય સ્થિતિએ સુર વર્ગ ઈશાન, દશમે મંદિરપુર દ્વિજ ઠાણ, લાખ છપ્પન પૂરવાપુરી, અભૂિતિ ત્રિદંડિક મરી. ૪. ત્રીજે સરગ મધ્યાયુ ધરી, બારમે ભવ
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૪
શ્વેતાંીપુરી; પુરવ લાખ ચુમ્માલીસ આય, ભારદ્વિજ ત્રિઢ ડિક થાય, ૫. તેરમે ચેાથે સ્વગે રમી, કાલ ઘણા સ‘સારે ભમી; ચક્રમે ભવ રાજગૃહી જાય; ચાર્વીસ લાખ પૂર્વને આય. ૬. થાવર વિપ્રિ ત્રિદડી થયા, પાંચમે સ્વગે મરીને ગયા; સેાળમે ભવ ક્રોડ વરસ સમાય, રાજકુમાર વિશ્વભૂતિ થાય. ૭. સત્કૃતિ મુનિ પાસે અણગાર; દુર તપ કરી વરસ હજાર; માસખમણુ પારણુધરી દયા. મથુરામાં ગેાચરીએ ગયા. ૮. ગાયે હણ્યા મુનિ પડીયા વશા, વિશાખાની પિતરિયેા હસ્યા; ગૌશૃ ંગે મુનિ ગવે કરી, ગયણ ઉછાળી ધરતી ધરી, ૯. તપ ખળથી હાજ્ગ્યા બળ ધણી, કરી નિયાણુ મુનિ અણુસણી; સત્તરમે' મહાશુકે સુરા, શ્રી શુભવીર
સત્તર સાગરા. ૧૦
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળી ચોથી (નદી યમુના કે તીર, ઉડે દેય પંખીયાં-એ દેશી)
અઢારમે ભવે સાત સુપને સૂચિત સતી, પિતનપુરીએ પ્રજાપતિ રાણું મૃગાવતી; તસ સુત નામે ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ નીપજ્યા; પાપ ઘણું કરી સાતમી નરકે ઉપન્યા. ૧. વશમે ભવ થઈ સિંહ ચેાથી નરકે ગયા, તિહાંથી ચવી સંસારે ભવ બહુળા થયા; બાવીસમે નર ભવ લહી પુણ્ય દશા વર્યા, ત્રેવીશમે રાજધાની મુકામે સંચર્યા. ૨. રાય ધનંજય ધારણી રાણીએ જનમિયા, લાખ રાશી પૂરવ આયુ જીવિયા; પ્રિય મિત્ર નામે ચક્રવર્તી દીક્ષા લહી, કેડી વરસ ચારિત્ર દશા પાળી સહી. ૩. મહા શુક થઈ દેવ ઈ ભરતે ચવી, છત્રિકા નગરીયે જિતશત્ર રાજવી; ભદ્રા માય લખ પચવીશ
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
વરસ સ્થિતિ ધરી, નંદન નામે પુત્ર દીક્ષા આચરી. ૪. અગિયાર લાખ ને એંશી હજાર છસ્સે વળી, ઉપર પીસ્તાલીસ અધિક પણ દિન ફળી; વીશસ્થાનક માસક્ષમણે જાવજજીવ સાધતા, તીર્થકર નામકર્મ તિહાં નિકાચતા. ૫. લાખ વરસ દીક્ષા પર્યાય તે પાળતા, વી. શમે ભવ પ્રાણુત કપે દેવતા; સાગર વિસનું જીવિત સુખભર ભોગવે, શ્રી શુભવીર જિનેશ્વર ભવ સુણજે હવે. ૬.
દ્વાી પાંચમી (ગજરામારૂજી ચાલ્યા ચાકરી રે- એ દેશી.)
નયર માહણકુંડમાં વસે છે, મહારિદ્ધિ રૂષભદત્ત નામ; દેવાનંદા દ્વિજ શ્રાવિકા રે, પેટ લીધે પ્રભુ વિસરામ રે; પેટ લીધે પ્રભુ વિસ
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
६७
રામ. ૧. ખ્યાશી દીવસને અંતરે રે, સુર હરિણગમેષી આય; સિદ્ધારથ રાજા ઘરે રે, ત્રિશલા કૃખે છટકાય રે. ત્રિ-૨. નવ માસાંતરે જનમિયા રે, દેવ દેવીયે ઓચ્છવ કીધ; પરણી યશૈદા જેવને રે, નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ રે. ના: ૩. સંસાર લીલા ભેગવી રે, ત્રીશ વર્ષે દીક્ષા લીધ; બાર વરસે હુઆ કેવળી રે, શિવ વહુનું તિલક શિર દીધ રે. શિ૦ ૪. સંઘ ચતુર્વિધ થાપી રે, દેવાનંદ રૂષભદત્ત પ્યાર, સંયમ દેઈ શિવ મોકલ્યાં રે, ભગવતી સૂત્રે અધિકાર રે. ભ૦ ૫. ત્રીશ અતિશય શોભતા રે, સાથે ચઉદ સહસ અણગાર; છત્રીસ સહસ તે સાધવી રે, બીજે દેવ દેવી પરિવાર રે. બીજે૦ ૬. ત્રિીસ વરસ પ્રભુ કેવળી રે, ગામ નગર તે પાવન કીધ, બહોતેર વરસનું આખું રે,
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
દીવાળીએ શિવપદ લીધ રે. દીવા૭. અગુરૂ લઘુ અવગાહને રે, કી સાદી અનંત નિવાસ; મેહરાય મન્નુ મૂળશું રે, તન મન સુખને હોય નાશ જે. તન૦ ૮. તુમ સુખ એક પ્રદેશનું રે, નવિ માવે કાકાશ; તે અમને સુખીયા કરે રે, અમે ધરીયે તમારી આશ રે. અમે૯. અક્ષય ખજાને નાથ રે, મેં દીઠા ગુરૂ ઉપદેશ; લાલચ લાગી સાહેબા રે, નવિ ભજીયે કુમતિને લેશ રે. નવિ૦ ૧૦. મહેટાને જે આશરે રે, તેથી પામીયે લીલ વિલાસ; દ્રવ્ય ભાવ શત્રુ હણું રે, શુભ વીર સદા સુખવાસ રે. શુભ૦ ૧૧.
કહીશ ઓગણીશ એકે (૧૯૦૧) વરસ છેકે, પૂર્ણિમા શ્રાવણ વરે; મેં થયે લાયક વિશ્વ
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાયક, વાદ્ધમાન જિનેશ્વરે સંગ રંગ તરંગ ઝીલે, જસવિજય સમતા ધરે; શુભવિજય પંડિત ચરણસેવક, વીરવિજય જય જય કરે.૧.
ક, શ્રી મહાવીર સ્વામીનું પંચ કલ્યાણકનું
ત્રણ તાળનું સ્તવન
(દુહા) શાસન નાયક શિવ કરણ, વંદું વીર જિર્ણોદ, પંચ કલ્યાણક જેહના, ગાશું ધરી આણંદ. ૧. સુણતાં ઘુણતાં પ્રભુ તણ, ગુણ ગીરૂઆ એકતાર, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા, સફલ હુએ અવતાર.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
७०
ઢાળ પહેલી (બાપડી સુણુ જીભલડી–એ દેશી.) સાંભળજો સસનેહિ સયણાં, પ્રભુનું ચરિત્ર ઉલ્લાસે; જે સાંભળશે પ્રભુ ગુણ તેહના, સમકિત નિળ થાશે રે. સાં૦ ૧. જંબુદ્રીપે દક્ષિણ ભરતે, માહણકુંડ ગામે; ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણુ તસ નારી, દેવાના નામે રે. સાં૰ ૨. અષાઢ વદ છઠે પ્રભુજી, પુષ્પાત્તરથી ચવિયા; ઉત્તરાફાલ્ગુની ચેાગે આવી, તસ કુખે અવતરીયા રે. સાં॰ ૩. તિણુ રયણી સા દેવાનંદા, સુપન ગજાદિક નિરખે; પ્રભાતે સુણી કંથ રૂષભદત્ત, હિયડા માંહી હરખે રે. સાંજ ૪. ભાખે ભાગ અર્થ સુખ હાસ્યે, હાસ્યે પુત્ર સુજાણુ, તે નિરુણી સા દેવાનંદા, કીધું વચન પ્રમાણ રે. સાં॰ ૫. ભેાગ ભલા લેાગ
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
વતા વિચરે, એ હવે અચરિજ હવે શતકત જીવ સુરેસર હરખે, અવધિ પ્રભુને જેવે રે. સાં૬. કરી વંદનને ઇન્દ્ર સન્મુખ, સાત આઠ પગ આવે; શકસ્તવ વિધિ સહિત ભણીને, સિંહાસન સહાયે રે. સાં૭. સંશય પડિયે
એમ વિમાસે, જિન ચકી હરિ રામ; તુચ્છ દરિદ્ર માહણકુલ નાવે, ઉગ્ર ભોગ વિણ ધામે રે. સાંવ ૮. અંતિમ જિન માહણકુંડ આવ્યા, એહ અચ્છેરું કહીએ; ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી અનતિ, જાતાં એહવું લહીએ રે. સાં૯ ઈણ અવસર્પિણી દશ અચ્છરાં, થયાં તે કહીએ તેહ, ગર્ભહરણ સાલા ઉપસર્ગ, નિષ્ફળ દેશના જેહ રે. સાં૧૦. મૂલ વિમાને રવિ શશી આવ્યા, ભમરાને ઉત્પાત; એ શ્રી વીરજિસેસર વારે, ઉપના પંચ વિખ્યાત છે.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાં) ૧૧. સ્ત્રી તીર્થ મલ્લિજિન વારે, શીતલને હરિવંશ, રૂષભને અઠોત્તર સીધા; સુવિધિ અસંજતિ સંસ રે. સાં૧૨. શંખ શબ્દ મીલીયા હરિ હરક્યું, નેમીસરને વારે; તીમ પ્રભુ નીચ કુલે અવતરીયા, સુરપતિ એમ વિચારે છે. સાં. ૧૩.
ઢાળ બીજી (નદી યમુનાને તીર-એ દેશી.) ભવ સત્ત વીશ સ્કુલમાંહિ ત્રીજે ભવે, મરીચી કયે કુલને મદ ભરત યદા સ્તવે; નીચ ગેત્ર કરમ બાંધ્યું તિહાં તે થકી, અવતરીયા માહણ કુલ અંતિમ જિનપતિ. ૧. અતિ અઘટતું એહ થયું થાશે નહીં, જે પ્રસવે જિન ચકી નીચ કુલે નહીં; હાં
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
3
મારે આચાર ધરૂ ઉત્તમ કુલે, હરીણુ ગમેષી દેવ તેડાવે એટલે. ૨. કહે માહણુકુડ નયરે જાઈ ઉચિત કરા, દેવાનંદા કુખેથી પ્રભુને સહુરા; નયર ક્ષત્રીયકુંડ રાય સિદ્ધારથ ગાહિની, ત્રિશલા નામે ધરે પ્રભુ કુખે તેહની. ૩. ત્રિશલા ગર્ભ લઈને ધરા માહણી ઉરે, બ્યાસી રાત વસીને કહ્યું તીમ સુર કરે; માહણી દેખે સુપન જાણે ત્રિશલા હર્યો', ત્રિશલા સુપન લહે તવ ચૌદ અલ`કર્યાં. ૪. હાથી વૃષભ સિંહુ લક્ષ્મી માલા સુંદર, શશી વિ ધ્વજ કુલ પદ્મ સરાવર સાગરૂ; દેવિવમાન રયણુ પુંજ અગ્નિ વિમલ હવે, દેખે ત્રિશલા એહ કે પીઉને વિનવે. પ. હેરજ્ગ્યા રાય સુપન પાઠક તેડાવીયા, રાજભેાગ સુત કુલ સુણી તે વધાવિયા, ત્રિશલારાણી
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિધિર્યું ગર્ભ સુખે હવે, માય તણે હિત હેત કે પ્રભુ નિશ્ચલ રહે. ૬. માય ધરે દુઃખ જોર વિલાપ ઘણું કરે, કહે મેં કીધાં પાપ અઘાર ભવાંતરે; ગર્ભ હર્યો મુજ કેણ હવે કેમ પામીએ, દુઃખને કારણ જાણી વિચાર્યું સ્વામીએ. ૭. અહિ અહ મેહ વિટંબણ જાલમ જગતમેં, અણદીઠે દુઃખ એવડો ઉપાય પલકમેં; તામ અભિગ્રહ ધારે પ્રભુ તે કહું, માતપિતા જીવતાં સંયમ નવિ ગ્રહું. ૮. કરૂણું આણું અંગ હલાવ્યું જિનપતિ, બલી ત્રિશલા માતા હિયે ઘણું હિસતી; અહે મુજ જાગ્યાં ભાગ્ય ગર્ભ મુજ સલવ, સેવ્ય શ્રી જૈનધર્મ કે સુરતરૂ જિમ ફ. ૯. સખીય કહે શીખામણ સ્વામીની સાંભલે, હળવે હળવે બેલે હસે રંગે ચલે, ઈમ
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
GU
આનંદે વિચરતા પેહલા પુરત, નવ મહીના ને સાડા સાત દિવસ થતે. ૧૦. ચિત્ર તણી સુદ તેરસ નક્ષત્ર ઉત્તર, જેગે જનમ્યા વીર કે તવ વિકસી ધરા; ત્રિભુવન થયે ઉદ્યોત કે રંગ વધામણા, સેના રૂપાની વૃષ્ટિ કરે ઘેર સુર ઘણું. ૧૧. આવી છપ્પન કુમારી કે ઓચ્છવ પ્રભુ તણે, ચહ્યું રે સિંહાસન ઇંદ્ર કે ઘંટા રણઝણે મળી સુરની કેડ કે સુર વર આવી, પંચ રૂપે કરી પ્રભુને સુરગિરિ લાવી. ૧૨. એક કોડ સાઠ લાખ કલશ જલશું ભર્યા, કિમ સેહેયે લઘુ વીર કે ઇદ્ર સંશય ધર્યા પ્રભુ અંગુઠે મેરૂ ચાખ્યો અતિ ગડગડે, ગડગડે પૃથ્વી લેક જગતના લડથડે. ૧૩. અનંત બળ પ્રભુ જાણી ઇંદ્ર અમાવિએ, ચાર વૃષભનાં રૂપ કરી જલ
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખામીઓ; પૂછ અરચી પ્રભુને માય પાસ ધરે, ધરી અંગુઠ અમૃત ગયા નંદીશ્વરે. ૧૪.
ઢાળ ત્રીજી
(હમચડીની દેશી) કરી મહત્સવ સિદ્ધારથ ભૂપ, નામ ધારે વર્ધમાન; દિન દિન વાધે પ્રભુ સુરતરૂ જિમ, રૂપ કલા અસમાન રે. હમચડી. ૧. એક દિન પ્રભુજી રમવા કારણુ, પુર બાહિર જોવે; ઈંદ્ર મુખે પ્રશંસા સુણી તિહાં, મિથ્યા. ત્ની સુર આવે રે. હમચડી. ૨. અહિ રૂપે વિટાણે તરૂસ્યું, પ્રભુ નાંખે ઉછાલી, સાત તાડનું રૂપ કર્યું તબ, મુઠે નાખે વાલી રે. હમચડી. ૩. પાયે લાગીને તે સુર ખામે, નામ ધરે મહાવીર જે ઇ વખાણે
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
فق
સ્વામી, તે સાહસ ધીર રે. હમચડી. ૪. માતપિતા નિશાળે મૂકે, આઠ વરસના જાણી, ઇંદ્ર તણું તિહાં સંશય ટાળ્યા, નવ વ્યાકરણ વખાણી રે. હમચડી. ૫. અનુક્રમે ચૌવન પામ્યા પ્રભુજી, વર્યા યશોદા રાણી અટ્ટવીસ વરસે પ્રભુનાં, માતપિતા નિર્વાણ રે. હમચડી. ૬. દેય વરસ ભાઈને આગ્રહ, પ્રભુ ઘર વાસે વસીયા; ધર્મ પંથ દેખાડે ઈમ કહે,
કાંતિક ઉલસીયા રે. હમચડી. ૭. એક કોડ આઠ લાખ સેનઈયા, દિન દિન પ્રભુજી આપે, ઈમ સંવત્સરી દાન દેઈને, જગના દારિદ્ર કાપે રે. હમચડી. ૮. છાંડયાં રાજ અંતે ઉર પ્રભુજી, ભાઈ એ અનુમતિ દીધી; મૃગશીર વદ દસમી ઉત્તરાય, વીરે દીક્ષા લીધી રે. હમચડી. ૯. ચઉના રાણી તિન દિનથી
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રભુજી, વરસ દીવસ ઝરે ચિવર અર્થ બ્રાહ્મણને દીધું, ખંડ ખંડ બે ફેરી રે. હમચડી. ૧૦. ઘેર પરસિહ સાડા બારે, વરસ જે જે સહીયા; ઘોર અભિગ્રહ જે જે ધરીયા, તે નવિ જાયે કહીયા રે. હમચડી. ૧૧. શૂલપાણિ ને સંગમદેવે, ચંડકેશી ગેસાલે; દીધું દખ ને પાયસ રાંધી, પગ ઉપર ગવાલે રે, હમચડી. ૧૨. કાને ગોપે ખીલા માર્યા, કાઢતાં મૂકી રાઢી, જે સાંભળતાં ત્રિભુવન કપ્યાં, પર્વત શીલા ફાટી રે. હમચડી. ૧૩. તે તે દુષ્ટ સહ ઉધરીયા, પ્રભુજી પર ઉપગારી, અડદ તણ બાકુલા લઈને, ચંદનબાલા તારી રે. હમચડી. ૧૪. દેય છ માસી નવ ચઉમાસી, અઢી માસી ત્રણ માસી, દેઢ માસી બે બે કીધાં, છ કીધાં બે માસી રે. હમચડી. ૧૫.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાર માસ ને પણ બહેતર, બસે એગણત્રીસ વખાણું બાર અઠ્ઠમ ભદ્રાદિ પ્રતિમા, દિન દેઈ ચાર દશ જાણું રે. હમચડી. ૧૬. ઈમ તપ કીધાં બારે વરસે, વણ પાણી ઉલ્લાસ, તેમાં પારણાં પ્રભુજીએ કીધાં, ત્રણસેં ઓગણપચાસ રે. હમચડી. ૧૭. કર્મ ખપાવી વૈશાખ માસે, સુદ દશમી શુભ જાણ; ઉત્તરા
ગ શાલિ વૃક્ષ તલે, પામ્યા કેવલનાણું રે. હમચડી. ૧૮. ઇંદ્ર ભૂતિ આદિ પ્રતિબોધ્યા, ગણધર પદવી દીધી; સાધુ સાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકા, સંઘ સ્થાપના કીધી રે. હમચડી. ૧૯ચઉદ સહસ અણગાર, સાધ્વી સહસ છત્રીસ કહીજે; એક લાખ તે સહસ ગુણસડી, શ્રાવક શુદ્ધ કહીજે રે. હમચડી. ૨૦. તીન લાખ અઢાર સહસ- વલી, શ્રાવિકા સંખ્યા
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
જાણ ત્રણસેં ચઉદ પૂર્વ ધારી, તેરસે એહી. નાણી, રે. હમચડી. ૨૧. સાત સયાં તે કેવલનાણી, લબ્ધિધારી પણ તેતા વિપુલ મતિયાં પાંચસેં કહીયાં, ચારસેં વાદી જિત્યા રે. હમ ચડી. ૨૨. સાતમેં અંતે વાસી ચીધ્યા, સાધ્વી ચઉદસે સાર; દિન દિન તેજ સવાયે દીપે એ, પ્રભુજીને પરિવાર રે. હમચડી. ૨૩. ત્રીસ વરસ ઘર વાસે વસીયા, બાર વરસ છદસ્થ; તીસ વરસ કેવલ બેંતાલીસ, વરસ સમણું મધે રે. હમચડી. ૨૪. વરસ બહોતેર કેરૂં આયુ, વીર નિણંદનું જાણે દીવાલી દિન સ્વાતી નક્ષેત્રે, પ્રભુજીને નિરવાણ રે. હમચડી. ૨૫. પંચ કલ્યાણક એમ વખાણ્યા, પ્રભુજીના ઉલ્લાસે સંઘ તણે આગ્રહ હરખ ભરીકે, સુસ્ત રહી માસું છે. હમચડી, ૨૬,
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
કલશ ઈમ ચરમ જિનવર સયલ સુખકર, થુ અતિ ઉલટ ધરી, અષાઢ ઉજજવલ પંચમી દિન, સંવત શત વિહોતરે ભાદરવા શુદ પડવા તણે દિન, રવિવારે ઉલટ ભરી, વિમલવિજય ઉવઝાય પદકુંજ, ભ્રમર સમ શુભ શિષ્ય એક રામવિજય જિનવર નામે, લહે અધિક જગીસ એ. ૨૭.
૫. શ્રી મહાવીર સ્વામીના સત્તા
વીશ ભવનું સ્તવન
ઢાળ પહેલી (ઋષભ જિનેશ્વર પ્રીતમ માહરે રે-એ દેશી)
પહેલાં તે સમરૂં રે પાસ શંખેશ્વર રે, વળી શારદ સુખકંદ; નિજ ગુરૂ કેરા રે ચરણ
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
કમળ નમી રે, થુણશું વીર નિણંદ, ભવિ તમે સુણે સત્તાવીશ ભવ જેટકા રે. ૧. નયસાર નામે રે અપર વિદેહમાં રે, મહીપતિને રે આદેશ; કાષ્ટ લેવાને રે વન ગયે પરિકરે રે, ગિરિ ગહવરને પ્રદેશ. ભવિ. ૨. આહાર વેળાયે રે રસવતી નીપની રે, દાન રૂચી ચિત્ત લાવ, અતિથિ જુએ રે એણે અવસરે રે, ધરી અંતરંગથી ભાવ. ભવિ. ૩. પુન્ય સંગે રે મુનિવર આવીયા રે, મારગ ભૂલ્યા છે તે નીરખી ચિંતે રે ધન્ય મુજ ભાગ્યને રે, માંચિત થયે દેહ. ભવિ. ૪. નિરવઘ આહાર દેઈને ઈમ કહે રે, નિસ્તારે મુજ સ્વામ;
ગ્ય જાણીને રે મુનિ દીયે દેશના રે, સમકિત લહ્યો અભિરામ. ભવિ. ૫મારગ દેખાડી વાંદીને વળ્યો રે, સમરતે નવકાર, દેવગુરૂ
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
ધર્મ તત્વને આદર્યા રે, શાશ્વત સુખ દાતાર ભવિ. ૬. પહેલે ભવે ઈમ ધર્મ આરાધીને રે, સૌધર્મે થયે દેવ એક પપમ આઉખું ભેગવી રે, બીજે ભવ સ્વયમેવ. ભવિ. ૭. ત્રીજે ભવ ચક્રી ભરતેસરૂ રે, તસ હુએ મરિચિકુમાર, પ્રભુ વચનામૃત સાંભળી રંગથી રે, દીક્ષિત થયે અણગાર. ભવિ. ૮. ,
ઢાળ બીછા . (સંભવ જિનવર વિનતિ-એ દેશી.)
એક દિન ગ્રીષ્મ કાળમાં, વિચરતે સ્વામી સાથ રે વસતે ગુરૂકુલ વાસમાં, ગાતે જિન ગુણ ગાથ રે; ત્રીજે ભવ ભવિ સાંભળે. ૧. તપ તપતે અતિ આકરો, મેલે મલીન છે દેહ રે; શ્રમણપણું દુષ્કર ઘણું જળવાયે નહિ
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
તેહ રે. ત્રીજે. ૨. ઘર જાવું જુગતું નહિ, ઈમ ધારીને વિરચે રે, વેષ ન ત્રિદંડીને, ચંદને દેહ તે ચરચે છે. ત્રીજે. ૩. કર કમલે ગ્રહું દંડને, ભગવું કપડું કરવું રે; પાયે પન હી પરણે, માથે છત્રને ધરવું છે. ત્રીજે૦ ૪. પરિમિત જળશું સ્નાન હે, મુંડ જટા બુટ ધારૂં રે, રાખું જઈ સુવર્ણની, પ્રાણી થુલ ન મારું રે. ત્રીજે. ૫. વેષ કરીને કુલિંગિને, ધર્મ કહે વલી સાચે રે; વાણી ગુણે પડિ. બેહતું, જે હવે હીરે જાગે છે. ત્રીજે ૬. જાણી દીક્ષા યોગ્યને, આ મુનિને આપે રે; જણ જણ આગળ રાગથી, સાધુ તણું ગુણ થાપે રે. ત્રીજો ૭. આદિ જિણંદ સમેસર્યા, સાકેત નયર ઉદ્યાને રે; ભરતજી વંદન સંચર્યા,
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
વાદે હરખ અમને રે. ત્રીજે. ૮. ભરત ભણે એ પરષદે, કેઈ અછે તુમ સરખે રે; સ્વામી કહે સુણ રાજીયા, તુમ સુત મરિચિ એ પરખે છે. ત્રીજે. ૯. વાસુદેવ પહેલે હશે, ચક્રવતિ મુકાયે રે; તીર્થપતિ વીસમે, નામે વીર કહાયે રે. ત્રીજે. ૧૦. પુલક્તિ થઈ પ્રભુ વાદીને, મરિચિ નિકટે પહેતે રે; ત્રણ પ્રદક્ષિણા દઈને, વંદે મન ગહ ગહત રે. ત્રીજે. ૧૧. ગુણ સ્તવના કરી ઈમ કહે, વંદુ છું એ મરમ રે, વાસુદેવ ચકી થઈ થાશે જિનપતિ ચરમ છે. ત્રીજે. ૧૨. જિન વચનામૃત દાખવી, રંગે ઉલટ આણે રે; પ્રણમી ભસ્ત ઘરે ગયે, મરિચિને ગુણનિધિ જાણ છે. ત્રીજે. ૧૩.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઢાળ ત્રીજી | (અનંત વીર જ અરિહંત સુણો મુજ વિનતિ)
મરિચિ મન ઈમ ચિતવે, ભરત વચન સુણું, મુજ સમ અવર ન કેય, અશે જગમાં ગુણ; જેટલા લાભ જગતમાં, છે તે મેં લહ્યા; અહે એ આદિ જિર્ણ દે, તે નિજ મુખ કહ્યા. ૧. રત્નાકર મુજ વંશ, અને પમ ગુણમિતા દાદે જિનમાં મુખ્ય, ચક્રમાં મુજ પિતા: અહો ઉત્તમ કુળ માહરૂ, હું સહુમાં શીરે ધન ધન મુજ અવતાર. હરિમાં હું ધરે. ૨. ચકવતિ થઈ ચરમ, જિને સર થાઈશું; કનક કમલ પર નિજ પદ, કમલને ઠાઈશું સુરનર કોડા કેડી, મલી મુજ પ્રણમશે; પ્રાતિહાર જ આઠશું, સમયસરણ હશે. ૩. મદ કરવાથી નીચ શેત્ર, ઈમ બાંધીયું ભવ ભવ ની
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
કરમનું, ફળ ઈમ સાંધીયું; એક દિન રેગ ઉદયથી, મન ઈમ ચિંત; સેવા કારક શિષ્ય કરૂં, કેઈક હવે. ૪. સાર ન પૂછે એ મુનિ, પરિચિત છે ઘણા; ડુંગરા દૂર થકી, દીસે રળીયામણા; એહવે કપિલ નામે એક, નૃપ સુત આવી તેહને મરિચિયે પ્રભુને, ધર્મ સુણાવી. ૫. યેગ્ય જાણી કહે જાઓ, મુનિ પાસે તુમ દીક્ષા લે શુભ ભાવથી, કહીયે છીયે અમે કપિલ કહે તવ ધર્મ, નથી શું તુમ છે; મનથી ચિંતે અગ્ય, એ મુજ લાયક અછે. ૬. મરિચિ કહે મેં કપિલ, ઈહાં પણ ધર્મ છે; ચિત્ત રૂચે તિહાં સેવીયે, એ હિત મર્મ છે ઈમ ઉત્સુત્ર કહ્યાથી, સંસાર વધારી; સાગર કેડા કેડી, અપાર અવારી. ૭. ચેારાશી લાખ પૂર્વનું, આયુષ્ય
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
ભેગવી અને અનાચિત, ત્રીજે ભવથી ચવી; દશ સાગર ભવ થે, પંચમ સ્વર્ગથી; ઉપને પંચમ ભવ, હવે બ્રાહ્મણ ગર્વથી. ૮. એંશી પૂરવ લખ આઉખે, કૌશિક દ્વિજ થશે, થણ નયરીયે છઠે, ભવ ભમતાં ગ; બહોતેર લાખ પૂર્વાયુ, પુષ્પ દ્વિજ નામથી; અંતે ત્રિદંડી થઈને મુએ, તે અકામથી. ૯. સાતમે સેહમ ચિત્ય પુરે, ભવ આઠમે અગ્નિત દ્વિજ લખ પૂર્વીયુ સાઠમેં અંતે ત્રિદંડી થઈને, હવે નવમે ભવે; ઈશાને અમૃત સુખકે, રંગે અનુભવે ૧૦
ઢાળ જેથી (સિદ્ધગિરિ દયા ભવિકા-એ દેશી)
અગ્નિભૂતિ દ્વિજ દશમે આયે, મદરપુરમાં તેહ સુહા લાલન તેહ સુહા,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૯
છપ્પન લાખ પુરવ આયુ ધરતા; અંતે ત્રિૠડીયેા થઈ ને તે મરતા, લાલન થઈને તે મરતા. ૧. અગિયારમે... ભવે સનતકુમાર, ખારમે શ્વેતાંખી થયા અવતાર; લાલન થયે અવતાર; ભારદ્વાજ દ્વિજ અંતે ત્રિદંડી; ચુમાલીશ લાખ પૂર્વીયુ મંડી, ૨. લાલન પૂર્વીયુ મ’ડી. તેરમે ભવ થયા માહેન્દ્ર દેવ, ચૌદમે થાવર બ્રાહ્મણુ હાવ; લાલન બ્રાહ્મણ હાય, ચાત્રીશ લાખ પૂર્વીયુ પાળી, ત્રિદંડીયા થઈ કાયાને ગાળી, લાલન કાયાને ગાળી. ૩. પરમે ભવે પાંચમે સ્વગે, તિહાંથી ચવી ભમીયેા ભવ વરગે;.લાલન ભમીયા ભવ વગે, સેાળમે ભવ વિશ્વ ભૂતિ નામે, ક્ષત્રિય સુત ઉપના તે સકામે, લાલન ઉપના તે સકામે. ૪. વિશાખાભૂતિ ધારણીના જાયા, સભૂતિ સાધુએ તેહ વદાયા; લાલન તેહ
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
વંદા, સહસ વરસ જિણે ચરણ આરાધી, તપસી થયે અતિ વિરમી ઉપાધી, લાલન વિરમી ઉપાધી; પ. એકદિન મથુરામાં ગોચરી ચાલ્ય, વર યાત્રાયે જાતાં ભાઈએ ભાળે; લાલન ભાઈ એ ભાળે, એહવે એક ગાયે તસ માર્યો, ભૂમિ પડે અતિ કોધ વધાર્યો, લાલન કોધ વધાર્યો, ૬. તે જોતાં ગ ગગને ભમાડી, ઈમ નિજ ભુજ બળ તેહને દેખાડી; લાલન તેહને દેખાડી; અણુસણ સાથે નિયાણું કીધું તપ સાટે બળ માગીને લીધું, લાલન માગીને લીધું. ૭. કોડ વરસનું જીવિત ધારી, સત્તરમેં શુક સ્વર્ગે અવતારી, અઢારમે ભવ પુત્રીને કામી; પ્રજાપતિ પતનપુર સ્વામી, લાલન પિતનપુર સ્વામી, ૮. મૃગાવતી રાણી કુખે અવતરી, સાત સુપન સુચિત બલ ભરીયે,
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
બાળપણે જેણે સિંહને હણી, ત્રિપૃષ્ઠ નારાયણ કરી સુણી, લાલન કરી સુણીયે. ૯. ત્રણસે સાઠ સંગ્રામ તે કીધા, શય્યા પાલકને દુઃખ દીધા, લાલન ને દુઃખ દીધા,લાખ ચોરાશી વરસનું આય; ભેગવી સાતમી નરકે તે જાય; લાલન નરકે તે જાય. ૧૦. ઓગણીશમે ભવદુઃખ અતિ વેદી, વીસમે ભવ હુએ સિંહ સખેદી, લાલન સિંહ સખેદી, ચેથી નરકે ભવ એકવીશમે બહુ ભવ ભમતાં હવે બાવીશમે, લાલન હવે બાવીશમે. ૧૧. કેઈ શુભ ભેગે નરભવ પાયે, ત્રેવીશમે ભવે ચકી ગવાયે; લાલન ચકી ગવાયે, ધનંજય ધારિણીને બેટે; મૂકા નયરીયે ભૂજ અલ જેકે, લાલન ભુજ બલ જેઠે. ૧૨. ષખંડ પૃથ્વીમાં આણું મનાઈ ચૌદ રણ નિધિ સંપદ પાઈ; લાલન સંપદ
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાઈ પિટિલાચાર્ય ગુરૂ તિહાં વદી દીક્ષા આદરી મનથી આનંદી; લાલન મનથી આનંદી. ૧૩. રાશી લાખ પૂરવ પ્રમાણુ, આયુ પાલી હવે વીશમે જાણ; લાલન વીશમે જાણ, મહાશુકે હુએ અમર ઉમંગે; અમૃત સુર સુખ ભેગવે રંગે, લાલન ભેગવે રંગે. ૧૪.
તાળ પાંચમી (તીરથપતિ અરિહા નમું, ધર્મ ધુરંધર ધીરેજી–એ રાગ) - આ ભરતે છત્રિકા પુરી, પચવીશમે ભવે આયાજી; ભદ્રા જિતશત્રુ નૃપ કુળે, નંદન નામ સુહાયાજી; નામ નંદન ત્રિજગવંદન, પિટ્ટિલાચારજ કને, ગૃહી ચરણ દમતે કરણ, વિચરે મૃગપતિ જિમ વને, તિહાં માસખમણે
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
વસ સ્થાનક તપ તપી દુકરપણે, પદ બાંધીયું ઈહિ તીર્થ પતિનું, ભાવથી આદર ઘણે. ૧. અભિગ્રહી માસખમણ કીયા, જાવ જીવ પર
તેજી, ઉલ્લસત ભાવે તપ તપી, કીધે કરમને અંતેજી, ભવ અંત કીધે કાજ સીધે, તાસ સંખ્યા હું કહું અગિયાર લાખને સહસ એંશી, છસે પસ્તાલીસ લહે; દિન પંચ ઉપર અધિક જાણે, લાખ પચવીશ વરસનું આયુષ્ય પાળી ભ્રમણ ટાળી, કામ સાધ્યું આપણું. ૨. અણસણ માસ સંલેખણ કરી વધતે પરિણામે, અવિ જગ જંતુ ખમાવીને, ચવી તિહાંથી સકામેજી; ચવી સકામે સ્વર્ગ દશમે, વીશ અયરે સુર હુએ, તિહાં વિવિધ સુર સુખ ભોગવે, ખટ વીસમે ભવ એ જુઓ; મરિચિ ભવે જે કર્મ બાંધ્યું,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
હે હજુ ખુટયું નહિ, ચરમ સત્યાવીશમે ભવ, ઉદય આવ્યું ને સહી. ૩. ઝષભદત્ત બ્રાહ્મણ વસે, વર માહણકુંડ ગામેજી, તસ ઘરણ ગુણ ગેરડી, દેવાનંદ ઈણે નામેજી, દેવાનંદા કુખે આયા, ચૌદ સુમિણ નિશિ લહે તવ ઈદ્ર અવધે જોઈને, હરિણુ ગમેષીને કહે, નયર ક્ષત્રિયકુંડ ગામે, સિદ્ધારથ છે નરપતિ, તલ પટરાણી નેહ ખાણી, નામે ત્રિશલા ગુણવતિ. ૪. તિહાં જઈ ગર્ભને પાલટે, એહ તમને છે આદેશજી; કેઈ કાળે ઈમ નવિ બન્યું, દ્વિજ કુળ હેય જિનેશજી, જિ કુખે ન હોય જિનપતિ, વળી એહ અચરજની કથા, લવણમાં જિમ અમૃત લહરી, મરૂમાં સુરતરૂ યથા, ઈમ ઈન્દ્ર વયણાં સાંભળી, પહોંચી
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
મારે બે અઢી માસી, ષ, બેમાસી જાણ જે તિહ પ્રણમે પ્રભુ, બેડ ગર્ભ પાલટી રંગથી, વાંદે જઈને નિજ વિભુ પ.
ઢાળ છઠ્ઠી (હારે મારે ઠામ ધરમના, સાડા પચવીશ દેશ જે-એ દેશી)
હરે મારે ત્યાસી દિવસ ઈમ વસીને, દ્વિજ ઘર માંહી જે ત્રિશલા કુખે ત્રિભુવન નાયક, આવીયા રે લે; હારે મારે તેહ જ રાતે, ચૌદ સુપન લહે માત જે; સુપન પાઠકે તેહના અર્થ, સુણાવીયા રે લે. ૧. હરે મારે ગર્ભ સ્થિતિ પુરણ થયે, જન્મ્યા સ્વામ જે; નારક ચારક જનતા સુખને, ભાવતી રે લે; હારે મારે સૂતી કરમને કરતી, ધરતી હર્ષ જે; અમરી રે ગુણ સમરી જિનપદ, પાવતી રે લે. ૨. હરે મારે સહમ ઈન્દ્રાદિકને,
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઓચ્છવ હુંત જે સિદ્ધારથ પણ તીમ વલી મન, મેટે કરે રે લે, હાંરે મારે નામ ઠવ્યું, શ્રી વાદ્ધમાન કુમાર જે; દિન દિન વાધે પ્રભુજી, કલ્પતરૂ પરે રે લે. ૩. હારે મારે દેવે
અભિધા, દીધું શ્રી મહાવીર જે, યૌવન વય વિલસે હવે નવ, નવ ભેગને રે લે, હાંરે ઈમ કરતાં માતા પિતા ગયા, સ્વર્ગ મઝાર જે; લેકાંતિક તવ દેવ કરે, ઉપગને રે લે. ૪. હાંરે મારે વરસી દાન, દેઈને સંયમ લીધ જે પરિષહને ઉપસર્ગ સહ્યા, પ્રભુએ ઘણા રે લે, હાંરે મારે લાખ વરસ તપસી પૂરવ ભવ નાથ જે તે પણ આ ભવ તપની, રાખી નહિ મણું રે લે. ૫. હારે બે ષમાસી તેમાં પણ દિન, એક ઉણ જે નવ ચઉમાસી બે ત્રણ માસીને, લહું રે લે, હાંરે
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેઢ માસી દેય મા ખમણ, બારે કહું રે લે. ૬. હાંરે મારે બહોતેર પાસખમણ, વળી અઠ્ઠમ બાર જે; દેય શત એગણતીસ એ છઠ, તપને ભણું રે લે; હરે મારે એ આદે પ્રભુ તપ, તપીયા વિણ નીરજે; ત્રણસે એગણ પચાસ પારણું, દિન ગણું રે લે.૭. હાંરે મારે અપ્રતિબંધી બેઠા, નહિ ભગવંત જે બાર વરસમાં નિદ્રા બે ઘડીની, કરી રે લે; હાંરે મારે નિરમલ ધ્યાને ઘાતિ, કર્મ ખપાય જે દર્શન જ્ઞાન વિલાસી, કેવલને વરી રે લે. ૮. હારે પ્રભુ કેવલ પામી, જુ વાલુકા તીર જે; આવે રે વિચરતા ચિત્ત, ઉમંગથી રે લે; હરે અતિ ઉલ્લસિત થઈને, સુરનર કેડા કેડ જે; જિન વચનામૃત સુણવા, આવે રંગથી રે લે. ૯,
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
હાળ સાતમી
(સાહિબ સાંભળે। વિનતિ, તુમે છે! ચતુર સુજાણુ સનેહી એ દેશી)
40X
મહુસેન વનમાં સમેટસર્યા, જગ નાયક જિનચંદ સુજ્ઞાની; સમવસરણ રચના રચી, પ્રણમે ચાસ· ઇંદ્ર સુજ્ઞાની; વીર જિષ્ણુદને વંચેિ, ૧. પ્રતિહાર જ વર આઠશુ, શાભે પ્રભુના દેદાર; સુજ્ઞાની, દિવ્ય ધ્વની ક્રીયે દેશના, સાંભળે પદા ખાર. સુ૦ વી૦ ૨. ઈંદ્રભૂતિ દ્વિજ પ્રમુખને, ગણધર થાપે અગિયાર. સુ॰ દરસણુ નાણુ ચરણ ધરા, ચૌદ સહસ અણુગાર. સુ॰ વીર૦ ૩. છત્રીસ સહુસ સુસાહુણી, ચારસે વાદી પ્રમાણુ. સુ॰ વૈક્રિય લબ્ધિને કેવલી, સાતમે' સાતસે' જાણુ, સુ વી૨૦ ૪. આહી નાણધર તેરસે’, મન પજ્જવી
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
શતપંચ. પુરવ ધર અનુત્તર મુનિ, ત્રણ સપ્ત શત સંચે. સુત્ર વીર. ૫. દેઢ લાખ નવ સહસ છે, શ્રમણે પાસક સાર, સુત્ર શ્રાવિકા વળી ત્રણ લાખને, ઉપર સહસ અઢાર. સુત્ર વીર. ૬. ચઉવહ સંઘની સ્થાપના, કરતા ફરતા નાથ. સુભવિક કમલ પડિબેહતા, મેળવતા શિવ સુખ સાથ. સુટ વીર ૭. પુત સપુત ન એહવા, જગમાં દીસે કેય. સુ વ્યાસી દિન કુખે વસ્યા, એ ઉપકારને જેય. સુત્ર વીર૮. શિવપુર તેહને પઠાવીયા, બ્રાહ્મણ-બ્રાહ્મણી દેય. સુત્ર જગ વત્સલ જિન વંદને, હૈડું હરખિત હોય. સુત્ર વીર૦ ૯. ત્રીશ વરસ ગૃહવાસમાં, ભેગવી ભેગ ઉદાર. સુત્ર છદ્મસ્થ અવસ્થા સહી, દ્વાદશાધિ૫ વર્ષ ધાર. સુત્ર વીર. ૧૦. વીસ વરસ જેણે અનુ
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
ભવ્ય, કેવલ લીલ વિલાસ. સુહ પુરણ આયુષ્ય પાળીને, બહેતર વરસનું ખાસ, સુત્ર વીર. ૧૧. દિવાળી દિન શિવ વર્યા, છોડી સયલ જંજાળ. સુ સહજાનંદી સુખ લહ્યું, આતમ શક્તિ અજુઆળ. સુત્ર વીર. ૧૨. ભૂત ભાવિ વર્તમાનના, સુર સુખ લેઈ અશેષ. સુ, નભ પ્રદેશ ઠવી કરી, કીજે વર્ગ વિશેષ સુત્ર વીર૧૩. ઈણિ પરે વગ અનંતને, કરીયે સહ સમુદાય. સુત્ર અવ્યાબાધિત સુખ તણે, અંશ ન એક લિખાય. સુટ વીર. ૧૪. નિજ ગુણ ભેગી ભગવે, સાદિ અનંત કાળ. સુવ નિજ સત્તાને વિલસતાં, નિશ્ચય નય સંભાલ. સુત્ર વીર. ૧૫. ઈમ અમૃત પદને વરી, બેઠા થઈ નિઃસંગ. સુત્ર વદ્ધમાન ભાવે કરી, વદે નિત નિત રંગ. સુત્ર વીર૦ ૧૬.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૧
કરીશ ઈમ વીર જિનવર સયલ સુખકર, દુરિત દુઃખ હર સુરમણિ, યુગ બાણ વસુ શશી માન વર્ષે, સંશુ ત્રિભુવન ધણી; સગવીસ ભવનું સ્તવન ભવિયણ, સાંભળી જે સહે તે ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુસિદ્ધિ સઘળે, સદા રંગવિજય લહે ૧૭
૬. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું સ્તવન..
આવ્યા રૂડા પર્યુષણ ચંગ, ભવિક મન રંગ, પૂજે જીનરાજને એક જિન પુછ ગુરૂ વંદન કરે છે, વ્યાખ્યાન સુણે સુવિવેકે તો, દુઃખ દેહગ ટળે એ. આવ્યા૦૧. સકલ સૂત્ર શિર મુગટ માંહે, કલપસૂત્ર છે સાર તે, સુણી મન ઉદ્યએ એ વર પાસ નેમ આંતરે એ, આદિ ચરિત્ર વખાણ તે; સ્થિરાવલી સાંભળે
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
એ. આવ્યા. ૨. સમાચારી સુણી હરખીએ એ, પટ્ટાવલી ગુણ નેહ તે, કથા મુનિરાજની એ; એમ એ સૂત્રને સાંભળીએ, સફળ કરે નર દેહ તે, ગુરૂ ગમ ધારીએ એ. આવ્યા ૩. જીવ દયા ગુણ વેલડીએ, મૃષા ન બોલે લગાર તે, ચેરી નવિ કીજીએ; નારી નરકની દીવડીએ, તેહને નવિ કીજે સંગ તે, શિવ સુખ લીજીએ એ. આવ્યા. ૪. ધન ખર્ચા
હા લીજીએ, દાન દીજે દુઃખીયા દીન તે, અનુકંપા કરીએ એ; સ્વામિ વત્સલ ભલા કીજીએ એ, દીજે સુપાત્રે દાન તે, મનવાંછિત ફળ્યા છે. આવ્યા. ૫. છઠ્ઠ અડ્ડમાદિ તપ કરીએ, સમ દમ કરી ગાળ દેહ તે. પૂર્વ સાધુ પરે એક ધન ધન એડવા રીખીશ્વરૂ એ, શુરવીર થઈ તપ કીધ તે, પૂરા થયા
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૩
રૂડી પરે એ. આવ્યા. ૬. વિરે ધને વખાણી એ, પહેલે મુક્તિ મઝાર તે, કર્મ રહિત થયે એ; દૃઢપ્રહારી હત્યા કરીએ, કીધાં કર્મ અઘાર તે, તપ કરી સુખી થયે એ. આવ્યા૭. નાગકેતુની પરે ભાવીએ એ, ભાવના ગુણમણિ ખાણ તે, કેવળ પામીએ એ; હરિકેશી મુનિરાજીઓ એ, ઉપજે કુળ ચંડાળ તે, પૂજ્ય થયે તપ કરીએ. આવ્યા ૮. સંવત્સરી દિન ખામણા એ, ખામી જે સહુ જીવ તે, કર્મથી છુટીએ એ; કોધ કષાય બધાં આકરાં એ, ખમા સવિ અપરાધ તે, સરળ સ્વભાવથી એ. આવ્યા. ૯. અરિહંતજીને પ્રથમ નમે એ, ખમા ધરી સુવિનિત તે, ધ્યાન રૂડું ધરીએ; સિદ્ધ સઘળાંને ખમાવીએ એ, સાધુ સદા ગુણવંત તે શરણ ચિત્ત
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૦૪ ધારીએ. આવ્યા. ૧૦. ચતુર્વિધ સંઘને ખામણ એ, ખમા ભવિ ભલી રીત તે, વિનય કરી ઘણે એક લાખ ચોરાશી યોનિ જીવને, ખમા થઈ સાવધાન તે, ભવ ફેરા ટળે એ. આવ્યા. ૧૧. મન વચ કાયાએ જે કર્યા એ, કરાવીયાં જે પાપ તે, મન ઉદ્યસાવીને એક મિચ્છામિ દુક્કડં દીજીએ એ, રીઝીએ કરી ઉપકાર તે, સુખ સંપત્તિ મળે એ. આવ્યા. ૧૨. સંવત એગણીશ બાવન સાલે એ, શ્રાવણ વદી બીજ દીન તે, સ્તવન બનાવીયું એ; હું અજ્ઞાની મંદ મતી એ, બુદ્ધિ દિન ચપલ ચિત્ત તે, જામનગર રહીએ. આવ્યા. ૧૩. જૈન મંદિર દશ દીપતા એ, જોઈ થઈ મન ઉલ્લાસ તે, સિદ્ધગીરિ સાંભરે એ, એફેર દેરા ધજા ગગનમાં, વચમાં રહી
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૫
જૈન શાળા તે, પર્યુષણ ત્યાં કરીએ. આવ્યા, . ૧૪. ખમાવું હું સકલ જીવને એ, જેની
રાશી લાખ તે, મન વચ કાર્ય કરીએ, વીરવિજય ગુરૂ શયનાએ, સિદ્ધિવિજય નમે પાય તે, કર જોડી કરીએ. આવ્યા. ૧૫.
૭. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું સ્તવન
પર્વ પર્યુષણ આવીયાં રે લોલ, હૈયામાં હરખ ન માય રે; સલુણા, ત્રિકરણ મેગે સેવતાં રે લાલ, પાતક દરે પલાય રે. સ. ૧. પર્વ આરાધન કીજીએ રે લાલ, પામીએ ભદધિ પાર રે. સ૦ નંદીશ્વર ઓચ્છવ કરે રે લોલ, સુર સફલ અવતાર રે. સ૦ ૨. જીવ અમારી પળાવીએ રે લાલ, આરંભને કરી ત્યાગ ૨. સ. નર નારી શુદ્ધ ભાવથી રે લાલ, ધર્મે ધરે
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૦૬
અનુરાગરે સવ પર્વ. ૩. ગિરિમાં મેરૂગીરિ વડે રે લાલ, મંત્રમાંહી નવકારરે.સ. શત્રુંજય તીરથ વડે રે લોલ, દેવ વિતરાગ ધાર રે. સ. પર્વ૦૪. રત્ન વિષે ચીંતામણી રે લાલ, કલ્પવૃક્ષ સુખકાર રે, સ, કામધેનુ ઉત્તમ ગણું રે લાલ, તેમ આ પર્વ સાર રે. સવ પર્વ૦૫. અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કીજીએ રે લાલ, પ્રતિ દિન પૂજા ભણાયરે સો અંગ રચના અનુપમ કરે રે લાલ, જીન ઘર રૂડું જાણ રે સવ પર્વ૦૬. કલ્પસુત્ર કામિત દીરે લાલ, પૂજે ધરી બહુ પ્રીતરે સટ ખમે ખમા ખંતથીરે લાલ, એ જિન શાસન રીત રે, સ, પર્વ . વાજીંત્ર વિધવિધ વાગતાં રે લાલ, ગાતાં માંગલીક ગીત રે, સ, શ્રેષ્ઠ વડે ચઢાવીએરે લાલ, આવી ગુરૂની પાસરે, સઇ પર્વ ૮. જ્ઞાન
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭
ગુરૂનું પુજન કરે રે લાલ, પ્રીતે કરી પચ્ચકખાણુરે સ॰ છઠ્ઠું અર્જુમાદિ તપ કરે રે લાલ દાનાદિ ધર્મ વખાણરે સ૦ ૫૦ ૯, ચૈત્ય પરિપાટી થકી રે લાલ, જીહારે સર્વિ જીનરાજ ૐ, સ૦ કાઉસગ્ગમાં મન સ્થિર કરીરે લાલ, સારે આતમ કાજ રે સ૦ ૦ ૧૦ સ્વામિવત્સલ સ્નેહે કરે રે લાલ પ્રભાવના બહુ હાય રે સ૦ ઉજમણાર્દિક આદરે રે લાલ, ઈણ સમ પર્વ ન હાય રે સ॰ પ૦ ૧૧. ઈણ વિષ જેહ આરાધશે રે લાલ, કરે શાસન સુર સ્હાય રે સ॰ક્ષાંતિ પુષ્પ ક્ષમાવડે રે લાલ, ઈહ પર ભવ સુખ થાય રે સ૦ ૫૦ ૧૨.
૮. શ્રી મહાવીર સ્વામીનુ' પારણુ હાલરડું, માતા ત્રિશલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે ગાવે
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
હાલે હાલે હાલરૂવાનાં ગીત; સેના રૂપાને વળી રત્ન જડિયું પારણું, રેશમ દેરી ઘુઘરી વાગે છુમ છુમ રીત; હાલે હાલે હાલે હાલે મારા નંદને. ૧. જિનજી પાસે પ્રભુજી વરસ અઢી અંતરે, હશે ચોવીસ તીર્થંકર જિન પરિમાણ કેશી સ્વામી મુખથી એવી વાણી સાંભળી, સાચી સાચી હઈ તે મારે અમૃત વાણ હાલે. ૨. ચૌદે સ્વને હવે ચકી કે જિનરાજ, વીત્યા બારે ચકી નહિં હવે ચકી રાજ; જિનજી પાસે પ્રભુના શ્રી કેશી ગણધાર, તેહને વચને જાણ્યા ચોવીસમા જિનરાજ; હાલે. ૩. મારી કુખે આવ્યા તારણ તરણ જહાજ, મારી કુખે આવ્યા ત્રણ્ય ભુવન શિરતાજ; મારી કુખે આવ્યા સંઘ તીરથની લાજ, હું તે પુણ્ય પતી ઈંદ્રાણી થઈ આજ;
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
હા ૪. મુજને દેહલે ઉપજે જે બેસું ગજ અંબાડીયે, સિંહાસન પર બેસું ચામર છત્ર ધરાય; હું લક્ષણ મુજને નંદન તાહરા તેજનાં, તે દિન સંભારું ને આનંદ અંગ ન માય; હા૫. કરતલ પગતલ લક્ષણ એક હજારને આઠ છે, તેહથી નિશ્ચય જાણ્યા જિનવર શ્રી જગદીશ; નંદન જમણી જાંઘે લંછન સિંહ બિરાજતે, મેં પહેલે સુપને દીઠે વીશવાવીશ; હાઇ ૬. નંદન નવલાબંધવ નંદીવર્ધ્વનના તમે, નંદન ભેજાઈના દિયર છે સુકુમાલ; હસશે રમશે જાઈએ કહી દીયર મારા લાડકા, હસશે રમશે ને વળી શુંટી ખણશે ગાલ, હસશે રમો ને વળી હંસા દેશે ગાલ. હા૦૭. નંદન નવલા ચેડા રાજાના ભાણેજ છે, નંદન નવલા પાંચસે મામીના ભાણેજ છે; નંદન મામલી
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
થાના ભાણે જા સુકમાલ, હસશે હાથે ઉછાળી કહીને નહાના ભાણેજા, આંખે આંજી ને વળી ટકું કરશે ગાલ. હા, ૮. નંદન મામા મામી લાવશે ટેપી આંગલા, રને જડીયાં ઝાલર મતી કસબી કેર; નીલાં પીળાં ને વળી રાતાં સરવે જાતિનાં, પહેરાવશે મામી મહારા નંદ કિશોર. હા૯નંદન મામા મામી સુખડલી સહુ લાવશે, નંદન ગજુવે ભરશે લાડુ મોતી ચુર, નંદન મુખડાં જોઈને લેશે મામી ભામણ, નંદન મામી કહેશે છે સુખ ભરપુર. હા, ૧૦. નંદન નવલા ચેડા મામાની સાતે સતી, મારી ભત્રીજી ને બેન તમારી નદ; તે પણ ગુંજે ભરવા લાખણસાઈ લાવશે, તમને જોઈ જોઈ હશે અધિકે પરમાનંદ. હ૦૧૧. રમવા કાજે લાવશે લાખ ટકાને ઘુઘરે, વળી
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
,
૧૧૧
શુડા મેનાં પિપટ ને ગજરાજ, સારસ હંસ કોયલ તીતરને વળી મેર જી, મામી લાવશે રમવા નંદ તમારે કાજ. હા. ૧૨. છપ્પન કુમરી અમરી જળ કળશે નવરાવિયા, નંદન તમને અમને કેલી ઘરની મહે; કુલની વૃષ્ટિ કીધી જન એકને માંડલે, બહુ ચિર. જી આશીષ દીધી તુમને ત્યાંહે. હા૧૩. તમને મેગિરિ પર સુરપતિયે નવરાવિયા, નિરખી નિરખી હરખી સુકૃત લાભ કમાય મુખડા ઉપર વારી કટિ કેટિ ચંદ્રમા, વળી તન પર વારૂં ગ્રહ ગણને સમુદાય. હા૧૪. નંદન નવલા ભણવા નિશાળે પણ મૂકશું, ગજ પર અંબાડી બેસાડી માટે સાજ; પસલી ભરશું શ્રીફલ ફેફલ નાગરવેલશું, સુખડલી લેશું નિશાળીયાને કાજ. હા, ૧૫. નંદન નવલ
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
હેટા થાશે ને પરણાવશું, વહુવર સરખી જેડી લાવશું રાજકુમાર; સરખા વેવાઈ વેવાણુને પધરાવશું, વર વહુ પંખી લેશું જોઈ જોઈને દેદાર. હા, ૧૬. પીયર સાસર હારા બેહ પખ નંદન ઉજલા, મારી કુખે આવ્યા તાત પતાનંદ, મ્હારે આંગણુ વધ્યા અમૃત દૂધે મેહલા;
હારે આંગણ ફલિયા સુરતરૂ સુખના કંદ. હા, ૧૭. ઈણિ પેરે ગાયું માતા ત્રિશલા સુતનું પારણું, જે કોઈ ગાશે લેશે પુત્ર તણું સામ્રાજ; બીલીમેરા નયરે વર્ણવ્યું વીરનું હાલરું, જય જય મંગલ હોજો દીપવિજ્ય કવિરાજ. હા૦૧૮. ૯ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું હાલરીયું.
અલલહાલ વાલ રે, મહાવીર પારણીયામાં મિ મણમય ડાંડી ને મેરવાયા, જગ જગ
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૩
હીરા ઝલકે; પારણીયું એ મેરફુલેલી, રત્ને ચુનીયું ઝલકે, અલલહાલ વાલ રે મહાવીર પારણીયામાં પોઢો. ૧. ઝાઝા કસમનું ધેાતીયું ને, કાર વીજળી વરણી; ચારે કાર ચંદન મણી ટાંકા, વચ્ચે સુરજની કરણી, અલલહાલ વાલ રે મહાવીર પારણીયામાં પાઢા, ૨. સાનાની સાંકળીયે સુંદર, રેશમની છે ઢોરી; સિદ્ધારથના નંદન રૂવે ત્યારે, ત્રિશલા ગાવે ગારી, અલલહાલ વાલ રે મહાવીર પારણીયામાં પેઢા. ૩. માર ચકલીયા ને પુતલીએ, ઝુમખડે સુસાધી; રંગીલાને રમવા સારૂ, સરખી દોરી બાંધી. અલલહાલ વાલ રે મહાવીર પારણીયામાં પેાઢો, ૪. માતીનાં ઝુમકડા જ કે, ઘણા જ ઘુઘરા ઘમકે ઘંટ લઈ ત્રિશલા વજડાવે, જોઇ જોઈને કુળમકે. અલલહાલ વાલ રે મહાવીર
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
પારણીયામાં પ. પ. હીર ચીરનાં બલેતીયાને, દૂધ પિતે દીધાં, મહાવીરજી પારણીયે પિયા, કારજ સઘળાં સીધાં. અલલહાલ વાલ રે મહાવીર પારણીયામાં પઢ. ૬. પારણુયું છે હરખ ભરેલું, ગુણવંતા જે ગાશે; હીરવિજયને શિષ્ય કહે ત્યારે, પારણીયું મહાવીરનું ગાજે. અલલહાલ વાલરે મહાવીર પારણીયામાં પિ.૭
૧૦. પ્રભુ નિશાળ ગયણું
સખી ત્રિભુવનપતિ આનંદ રે, માતા ત્રિસલારાણીના નંદ રે, આ વંદો રે વરકું વરને રળીયામણું રે. 1. સખી જેમ જેમ વરકુંવરને હોશે રે, સખી તેમ તેમ દિલડા ઉલ્લસે ઉછરંગે રે; નીશાળ ગણું કીજીએ રે. ૨. સખી સહુ જનમેં રમતા રે, સઉ સજજ
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૫
મને મન ગમતા રે, આ રમતા રે વરકુંવર મેટા થયા રે. ૩. સખી માને બાપ એમ ચતવે રે, સખી કુંવર ભણાવું વિગેરે ઉછરંગે રે; નિશાળ ગણું કીજીએ રે. ૪. સખી આંગણું મંડપ રચીયા રે, સખી માલણ તરણું બાંધે સિદ્ધારશે રે, આ સાજન સૌ કે તેડીયા રે. ૫. સખી આભ કરે અવ્વાણું રે, તમે ભરી ભરી લે તરભાણાં રે; આ લાણ રે શેરીએ સંહાસણું રે. ૬. સખી ધસમસ કરતી માડી રે, એમ કુંવર તાણે સાડી રે, આ સુખલડી માંગી લે સૌ મનરાળી રે. ૭. સખી ધસમસ કરતી ધાયે રે; એમ બેની મંગળ ગાયે રે, આ નરનારી આવે સૌ ઉતાવળાં રે. ૮. સખી હાથમાં સોના સાંકળા રે, તમે કુંવર પેરે વાંકડા રે; આ સાંકળ સાવ રતન હીરે
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૧૬
જયાં રે. ૯. સખી બાંહે બાંધે નરમળી રે, સખી હાથે સોહીએ મુદ્રડી રે; આ મુડી જોતાં કે મનરળી રે. ૧૦. સખી કેડે ખસમસ ફાડા રે, તમે બંધવાન ફરશે. આડા રે; ચડાવું રે ધરમ ઉપર જગધણી રે. ૧૧. સખી કામ સઘળા ચીંતવ્યા રે, સખી ધરમ ખધે જઈ ચડયા રે; આ મહાવીર સરસ્વતી ભણવા સંચર્યા રે. ૧૨. સખી હાથમાં સોના પાટી રે, માતા ત્રિશલાને ઓઢણ ઘાટડી રે, આ ઘાટડી સાવ રતન હીરે જડી રે. ૧૩. સખી હાથમાં રામણ દીવે રે, સખી મહાવીર ઘણું જ રે; આ આશીષ આપે સૌ ટેળે મળી રે. ૧૪. સખી હાથમાં સોના લેખણે રે, સખી કુમાર દર્પણ ચક્ષણે રે; આ લેખણે સાવ રતન હીરે જડી રે, ૧૫. સખી ખાંડે ભરીયા
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૭
ખડીયા રે, સખી માણેક મેતી જડીયા રે આ ખડીયા રે બાળક બુદ્ધિ સંચરે રે. ૧૬. સખી વકૃચ આવી તીહાં રહ્યા રે, સખી ઇંદ્ર આસન ઠાવીયા રે આ ત્રણ પ્રદક્ષિણા દઈ પ્રભુ પાયે નમ્યા રે. ૧૭. સખી અધર ઉઠી ઉભા થયા રે, સખી બે કર જોડી આગળ રહ્યા રે; આ મહાવીર અધ્યારૂ ભણાવીયા રે. ૧૮. સખી વેંચણ ધાણી દાળીયા રે, તમે જે સઘળા નિશાળીઆ રે, આ નિશાળીયા વીરકુંવરને વાલેરા છે. ૧૯. સખી ભેળ ભુંગળ વાગે છે રે, સખી દેવતાઈ તલ દલ ગાજે છે રે; આ મહાવીર સરસ્વતી ભણી ઘેર આવીયા રે. ૨૦. તમે દઈ જ ને ભામણું રે, તમે ઘેર ઘેર દેજે વધામણું રે; આ મહાવીર શેત્રજ આઈ પાયે નમ્યા રે. ૨૧. સખી કેરા કાકડ મરચાં રે,
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
સખી પાપડ ને સારેવડાં રે; આ બહુરૂપી વડી દીસે શેભતી રે. ૨૨. સખી સકરપારા સુખડી રે, સખી શાકમાં રોળાફળી સીદ્ધારથ ઘેરે રે; આ સાજન સૌ જમાડીયા રે. ૨૩. સખી તજ, લવીંગ એલચી, સખી પાનને સોપારી સીદ્ધાર્થ રે, મુખવાસ સૌને આપીયા રે. ૨૪. સખી ત્રણ ભુવનને સ્વામી રે, સખી અવિચળ પદવી પામી રે, આ શીવ નામી વિરકુંવર ચરણે નમું રે. ૨૫.
પંડિત શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત૧૧. શ્રી દિવાળીનું સ્તવન
ઢાળ પહેલી
(રાગ રામગિરિ) શ્રી શ્રમણ સંઘતિલકેપમ ગૌતમ, સુગતિ પ્રણિપત્ય પાઠારવિંદે ઈન્દ્રિભૂતિ પ્રભવમહસ
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૯
મેચક, કૃત કુશલ મેટિક લ્યાણ કંદ. ૧. મુનિ મન રંજણે સયલ દુઃખ ભંજણો, વીર વર્ધમાને જિદે,મુગતિ ગતિ જીમ લહી તિમ કહું સુણ સહી, જીમ હાએ હર્ષ હૈડે આણંદ. મુ) ૨. કરીય ઉદ્ઘેષણા દેશ પુર પાટણ, મેઘ જીમ દાન જલ બહલ વરસી; પણ કણુગ મેતીયા, ઝગમગે જોતિયા, જિન દેઈ દાન ઈમ એક વરસી. મુ. ૩. દેય વિણ તેય ઉપવાસ આદે કરી, માંગસિર કૃષ્ણ દશમી દહાડે, સિદ્ધિ સામા થઈ વીર દીક્ષા લેઈ પાપ સંતાપ મલ દૂર કાઢે. મુળ ૪. બહુલ બંભણ ધરે પારણું સામિએ, પુણ્ય પરમાન્ન મધ્યાહ્ન કીધું, ભુવન ગુરૂ પારણે પુન્યથી બંભણે, આપ અવતાર ફલ સહેલ લીધું. મુળ પ. કર્મચંડાલ સાલ સંગમ સુરે, જીણે જિન
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૦ ઉપર ઘાત મંડે; એવડે વયર તે પાપિયા મેં કર્યો, કર્મ કોડી તુહિ જ સબલ દડશે. મુ૬. સહજ ગુણ રેષિયે નામે ચંડ કેષિઓ, જિન પદે સ્વાન જિમ જેહ વિલગે; તેહને બુઝવી ઉદ્ધર્યો જગપતિ, કીધલે પાપથી અતિહી અલગ. મુળ ૭. દયામ ત્રિયામ લગે ખેદી, ભેદી તુજ નવિ ધ્યાન કુંભ શૂલપાણિ અન્નાણિ અહે બુઝ, તુજ કૃપા પાર પામે ન સંભે. મુળ ૮. સંગમે પડીએ પ્રભુ સજલ લેયણે, ચિતવે છુટશ્ય કીમ હે તાસ ઉપરે દયા એવડી શી કરી, સાપરાધ જને સબલ નેહે. મુળ ૯. ઈમ ઉપસર્ગ સહેતાં તરણું સાત વરસ, સાદ્ધ ઉપર અધિક પ્રક્ષ એકે, વીર કેવલ લલ્લું કર્મ દુખ સવિ કહ્યું, ગહ ગણું સુર નિકર નર
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧
અનેકે. મુ૧૦. ઇંદ્રભૂતિ પ્રમુખ સહસ ચઉદશ મુનિ, સાહણી સહસ છત્રીસ વિહસી; એગ
સાઠ સહસ એક લાખ શ્રદ્ધાલુઆ, શ્રાવિકા ત્રિલખ અઢાર સહસી. મુ. ૧૧. ઈમ અખિલ સાધુ પરિવારણું પરવેર્યો, જલધિ જંગમ છ ગુહિર ગાજે વિચરતા દેશ પરદેશ નિય દેશના, ઉપદિશે સયલ સંદેહ ભાંજે. મુ૦ ૧૨.
હાળ બીછ.
(વિવાહલાની દેશી) હવે નિય આય અંતિમ સમે, જાણીય શ્રી જિનરાય, નયરી અપાપાએ આવીયા, રાય સમાજને ઠાય રે હસ્તિપાલગ રાયે દીઠલા, આવિયડા આંગણ બાર રે; નયણ કમલ તેય વિહસીઆ, હરસીલા હઈડા મઝાર રે. ૧૩. ભલે ભલે પ્રભુજી પધારીયા, નયન પાવન
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૨
કીધાં રે, જનમ સફલ આજ અમ તણે, હારે ઘરે પાઉલાં દીધાં રે; રાણી રાય જિન પ્રણમીયા, મેટે મેતિયડે વધાવી રે; જિન સનમુખ કર જોડીને, બેઠલા આંગણે આવી રે. ૧૪. ધન અવતાર અમારડે, ધન દિન આજીને એણે રે; સુર તરૂ આંગણે મેરિએ મેતિયડે વુડલે મેહે રે; આ યું અમારડે એવડે, પૂરવા પુન્યને નેહ રે હેડલે હેજે હરસિએ, જે જિન મલીઓ સંજોગો રે. ૧૫. અતિ આદર અવધારીએ, ચરમ ચોમાસલું રહિયા રે; રાયરાણી સુરનર સવે, હિયડલા માંહે ગહગહિયા રે; અમૃતથી અતિ મીઠડી, સાંભલી દેશના જિનની રે; પાપ સંતાપ પર થયે, શાતા થઈ તન મનની રે. ૧૬. ઇંદ્ર આવે આવે ચંદ્રમા, આવે નરનારીને છંદ રે; ત્રણ પ્રદક્ષિણા દેઈ
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૩
કરી, નાટિક નવનવે છેદે રે; જિનમુખ વયણની ગોઠડી, તિહાં હૈયે અતિ ઘણી મીઠી રે; તે નર તેહ જ વરણ, જીણે નિજ નયણલે દીઠી રે. ૧૭. ઈમ આણંદ અતિકમ્યા, શ્રાવણ ભાદરે આસો રે, કૌતિક કેડિલે અનુક્રમે, આવિયડે કાર્તિક માસે રે; પાખિ પર્વ પતલું, પહેલું પુન્ય પ્રવાહિ રે; રાય અઢાર તિહાં મીલ્યા, પિસહ લેવા ઉછાંહિ રે. ૧૮. ત્રિભુવન જન સવિ તિહાં મીલ્યા, શ્રી જિન વંદન કામ રે; સહેજ સંકિરણ તિહાં થ, તિલ પડવા નહિ ઠામે રે ગેયમ સ્વામિ સમવડી, સ્વામિ સુધર્મા તિહાં બેઠા રે, ધન ધન તે છણે આપણે, લેયણે જિનવર દીઠા રે. ૧૯. પૂરણ પુન્યના ઔષધ, પિષધ વ્રત વેગે લીધાં રે કાર્તિક કાલી ચઉદશે, જિન
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪
મુખે પચ્ચખાણ કીધાં રે; રાય અઢાર પ્રમુખ ઘણે, જિન પગે વાંદણાં દીધાં રે; જિન વચનામૃત તિહાં ઘણે, ભવિયણે ઘટ ઘટ પીધાં રે. ૨૦. ઢાળ ત્રીજી. ( રાગ માફ)
શ્રી જગદીશ દયાલ દુઃખ દૂરે કરે રે, કૃપા કેડિ તુજ જોડી; જગમાં રે જગમાં રે, કહિએ કેહુને વીરજી રે. ૨૧. જગ જનને કુણ દેશે એહવી દેશના રે, જાણી નિજ નિરવાણુ; નવરસ રે નવરસ રે, સાલ પહેાર દીચે દેશના રૂ. ૨૨. પ્રખલ પુન્ય ફૂલ : સ`સૂચક સેાહામણાં રે, અન્નયણાં પણપન્ન; કહીયાં મૈં કહીયાં રે, મહિયાં સુખ સાંભલી હાએ ૨. ૨૩. પ્રખલ ફૂલ અયણાં તિમ તેટલાં રે, અણુપુછયાં છત્રીસ; સુણતાં રે સુણતાં રે,
પ્રમલ પાપ
લગુતાં સવિ
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૫
સુખ સંપજે રે. ૨૪. પુણ્યપાલ રાજા તિહાં ધર્મકથાંતરે રે, કહે પ્રભુ પ્રત્યક્ષ દેવ, મુજને રે મુજને રે, સુપન અર્થ સવિસાચલે રે. ૨૫ ગજ વાનર ખીર દ્રમક વાયસપ સિંહ ઘડે રે, કમલબીજ' ઈમ આઠ; દેખી રે દેખી રે, સુપન સભય મુજ મન હુઓ રે. ૨૬. ઉપર બીજ કમલ અસ્થાનકે સિંહનું રે, જીવ રહિત શરીરનું સેવન રે સેવન રે, કુંભ મિલન એ શું ઘટે રે. ૨૭. વીર ભણે ભૂપાલ સુણે મન થીર કરી રે, સુમિણ અર્થ સુવિચાર, હઈડે રે હઈડે રે, ધરજે ધર્મ ધુરંધરૂ . ૨૮.
ઢાળ ચેથી શ્રાવક સિંધુર સારિખા, જિનમતના રાગી; ત્યાગી સહ ગુરૂ દેવ ધર્મ, તત્વે મતિ જાગી વિનય વિવેક વિચારવંત, પ્રવચન ગુણ પૂરા
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
१२६
એહવા શ્રાવક હાયસે, મતિમંત સનરા. ૨૯ લાલચે લાગા ડીલે, સુખે રાચી રહિયાં; ઘરવાસે આશા અમર, પરમારથ દહિયા, વ્રત વૈરાગ થકી નહિ, કોઈ લેશે પ્રા; ગજ સુપને ફલ એહ, નેહ નવિ માંહો માંહે. ૩૦. વાનર ચંચલ ચપલ જાતિ, સરિખા મુનિ મેટા આગળ હસ્તે લાલચુ, લેભી મન ખોટા; આચારજ તે આચાર હણ, પ્રાયે પરમાદિ; ધર્મ ભેદ કરયે ઘણા, સહજે સ્વારથ વાદી. ૩૧. કે ગુણવંત મહંત સંત, મેહન મુનિ રૂડા; મુખ મીઠા માયાવિયા મનમાંહે કુડા; કરયે મહામહે વાદ, પર વાદે ના બીજા સુપન તણો વિચાર, ઈમ વીર પ્રકાશે. ૩૨. કલ્પવૃક્ષ સરિખા હિસ્ય, દાતાર ભલેરા, દેવ ધર્મ ગુરૂ વાસના, વરિ વારિન વેરા સરલ વૃક્ષ સવિને
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧રહું
દીએ, મનમાં ગહગહતા, દાતા દુર્લભ વૃક્ષ રાજ, ફલ ફુલે 2હતા. ૩૩ કપટી જિનમતલિંગિયા, વળી બબુલ સરિખા; ખીર વૃક્ષ આડા થયા, જીમ કંટક તીખા, દાન દેયંતાં વારસી, અન્ય પાવન પાત્રી; ત્રીજે સુપન વિચાર કહ્યો, જિનધર્મ વિધાત્રી. ૩૪. સિંહ કલેવર સારિખ, જિન શાસન સબલે; અતિ દુદત અગાહનિચ, જિનવાયક જમલે; પરશાસન સાવજ અજ, તે દેખી કંપ; ચેાથે સુપન વિચાર ઈમ, જિનમુખથી જંપ. ૩૫. ગચ્છ ગંગાજલ સારિખ, મૂકી મતિ હીણ; મુનિ મન રાચે છીલ્લરે, જીમ વાયસ દીણુ વંચક આચારજ અનેક, વિણે ભુલવિયા; તે ધર્માતર આદરે, જડમતિ બહુ ભવિયાં. ૩૬. પંચમ સુપન વિચાર એહ, સુણીએ રાજાએ છઠું
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮ સેવન કુંભ દીઠ, મઈલે સુણ કાને છે કે મુનિ દરસણ ચારિત્ર, જ્ઞાન પૂરણ દેહા; પાલે પંચાચાર ચારૂ, ઠંડી નિજ ગેહા. ૩૭. કે કપટી ચારિત્ર વેષ, લેઈ વિપ્રતારે; મલે સેવન કુંભ જમ, પિંડ પાપે ભારે; છઠ્ઠો સુપન વિચાર એહ, સાતમે ઇંદિવરઉકરડે ઉત્પત્તિ થઈ, તે શું કહો જિણવર. ૩૮. પુણ્યવંત પ્રાણી હસ્તે, પ્રાહિ મધ્યમ જાતિ, દાતા ભક્તા અદ્ધિવંત, નિરમલ અવદાત; સાધુ અસાધુ જતિ વદે, તવ સરીખા કીજે; તે બહુ ભદ્રક ભવિયણે, યે એલંભે દીજે. ૩૯. રાજા મંત્રીપરે સુસાધુ, આપું ગોપી ચારિત્ર સુધુ રાખયે, સવિ પાપ વિલેપી; સપ્તમ સુપન વિચાર વીર, જિનવરે ઈમ કહીયે; અઠ્ઠમ સુપન તણે વિચાર, સુણી મન ગહગહીએ. ૪૦ ન લહે જિનમત
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
* ૧૨૯
માત્ર જેહ, તેહ પાત્ર ન કહીએ; દીધાનું પરભવ પુણ્ય ફલ, કાંઈ ન લહીયે; પાત્ર અપાત્ર વિચાર ભેદ, ભોલા નવિ લહેયે; પુણ્ય અર્થે તે અર્થ, આથ કુપાત્રે દેહયે. ૪૧. ઉપર ભૂમિ દુષ્ટ બીજ, તેહને ફલ કહીએ; અષ્ટમ સુપન વિચાર ઈમ, રાજા મન ગ્રહિએ; એહ. અનાગત સવિ સરૂપ, જાણી તિણે કાલે; દીક્ષા લીધી વિરપાસ, રાજા પુજ્યપાલે. ૪૨.
ઢાલ પાંચમી.
(રાગ ખેડી) ઈંદ્રભૂતિ અવસર લહી રે, પુછે કહો જિનરાય, સ્યું આગળ હવે હૈયે રે, તારણતરણ જહાજે રે. કહે જિન વીરજી. ૪૩. મુજ નિરવાણ સમય થકીરે, ત્રીઠું વરસે નવ માસ; માઠે તિહાં બેસશ્ય રે, પંચમ કાળા
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦
નિરાસા રે. કહે૦ ૪૪. આખરે વરસે મુજ થકી રે, ગૌતમ તુજ નિરવાણુ, સેહમ વીશે પામશે રે, વસે અખય સુણુ ઠાણા રે કહે૦ ૪૫ ચઉસઠ વરસે મુજ થકી રે, જંબુને નિરવાણુ; આથમસે આદિત્ય થકી રે, અધીકુ` કેવલનાણે! રે. કહે॰ ૪૬. મનપજ્જવ પરમાધિ રે, ક્ષપ ઉપશમ મન આણુ; સંયમ ત્રિણ જિનકલ્પની રે, પુલાગાહારગહાણ રે. કહે૦ ૪૭. સિજ્જ‘ભવ અડાણવેરે, કરસ્યું દસ વૈલિય; ચઉદ પૂર્વિ ભદ્રબાહુથી રે, થાસ્યે સયલ વિલિએ ૨. કહે૦ ૪૮. દેય શત પન્નૂરે મુજ થકી રે, પ્રથમ સંઘયણુ સદા; પૂણું ઉગતે નિવ હૂંચે રે, મહાપ્રાણ નવિ આણા રે. કહે૦ ૪૯, ચઉ ત્રેપયને મુજ થકી રે, હાસ્યે કાલિકસૂર; કરસ્તે ચઉથી પર્યુષણે રે, વરગુણુ રયણને
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૧
પૂરે રે. કહે. ૫૦. મુજથી પણ રાશિયે રે, હિયે વયરકુમાર; દશપૂર્વિ અધિકા લીઓ રે, રહયે તિહાં નિરધાર રે, કહે, ૫૧. મુજ નિર્વાણ થકી છકેં રે, વિશ પછી વનવાસ મુકી કરશે નગરમાં રે, આર્યરક્ષિત મુનિ વાસે રે. કહેપર. સહસ્ત્ર વરસે મુજ થકી રે, ચઉદ પૂરવ વિદ તિષ અણમિલતાં હૂસેરે, બહુલ મતાંતર ભેદ રે. કહે. પ૩. વિક્રમથી પંચ પંચાશિએ રે, હૈયે હરિભદ્રસૂરિ, જિનશાસન અજુવાળસે રે, જેહથી દરિયા સવિ દૂર રે. કહે૫૪. દ્વાદશ શત સિત્તર સમે રે, મુજથી મુનિ સૂરિ હીર; બપ્પભટ્ટ સૂરિ હમસે રે; જિનશાસન વીર રે. કહે૫૫. મુજ પ્રતિ, બિંબ ભરાવચ્ચે રે, આમરાય ભૂપાલ; સાધ્વંત્રિકેટી સેવન તણે રે, તાસ વયણથી વિશાલે
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ર
રે. કહે. પ૬ ષોડસ શત એગણેતરે રે, વરસે મુજથી મુણિંદ, હેમસૂરિ ગુરૂ હાસ્ય રે, શાસન ગયણ દિણંદો રે, કહે. ૫૭. હેમસૂરિ પડિબેહીસે રે; કુમારપાળ ભૂપાળ, જિનમંડિત કરિયે મહી રે, જિનશાસન પ્રતિપાલે રે, કહે૫૮. ગૌતમ નબળા સમયથી રે, મુજ શાસન મન મેલ મહોમાંહે નવિ હાસ્ય રે, મચ્છ ગલગલ કેલે રે. કહે૫૯ મુનિ મોટા માયાવિયા રે, વેઢીગારા વિશેષ; આપ સવારથી વસી થયા રે, એ વિટંબણ્યે વે રે. કહે, ૬૦. લેભી લખપતિ હોયયે રે, જમ સરિખા ભૂપાળ; સજન વિધિ જન હસે રે, નવિ લજજાળુ દયાલે રે. કહે૬૧. નિરભી નિરમાઈ રે, સુધા ચારિત્રવત છેડા મુનિ મહિયલે હૂસે રે, સુણ ગૌતમ ગુણવંત રે.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૩
કહે૬૨. ગુરૂ ભક્તિ શિષ્ય થડલા રે, શ્રાવક ભક્તિ વિહોણ; માત પિતાના સુત નહીં રે, તે મહિલાના આધિને રે. કહે. ૬૩. દસહસૂરિ ફૂલગુસિરી રે; નાગિલ શ્રાવક જાણું સચ્ચસિરિ તિમ શ્રાવિકા રે, અંતિમ સંઘ વખાણે રે. કહે૬૪. વરસ સહસ એકવિંશતિ રે, જિનશાસન વિખ્યાત, અવિચલ ધર્મ ચલાવશે રે, ગૌતમ આગળ વાતે રે. કહે ૬૫. દૂષમ દૂષમ કાલની રે, તે કહીયે શી વાત; કાયર કપિ હૈલે રે, જે સુણતાં અવદાત રે. કહે ૬૭.
ઢાળ છઠ્ઠી ( પિઉ ઘરે આવે એ-દેશી). મુજશું અવિહડ નેહ બા, હેજ હૈડા રંગે, દઢ મેહ બંધણુ સબલ બાંધે, વજૂ જીમ
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૪
અભંગ; અલગ થયા મુજ થકી એને, ઉપજશે કેવલ નિય અંગ કે, ગૌતમ રે ગુણવંતા. ૬૭. અવસર જાણી જિનવરે, પુછીયા ગેયમ સ્વામ; દેહગ દુખીયા જીવને, આવી આપણુ કામ, દેવશર્મા બંભણે, જઈ બુઝ રે એણે ટુકડે ગામ કે. ગૌ૦ ૬૮. સાંભળી વયણ જિહંદનું, આણંદ અંગ ન માય; ગૌતમ બે કર જોડી, પ્રણમ્યા વીર જિનના પાય; પાંગર્યા પૂરવ પ્રીતથી, ચઉનાણી રે મનમાં નીરમાય છે. ગૌત્ર ૬૯. ગૌતમ ગુરૂ તિહાં આવીયા, વંદાવીએ તે વિપ્ર; ઉપદેશ અમૃત દીધલે, પીધલે તેણે ક્ષિપ્ર, ધસમસ કરતાં બંભણે, કમાડ વાગે રે થઈ વેદન વિપ્ર કે. ગૌ૦ ૭૦. ગૌતમ ગુરૂનાં વયણલાં, નવિ ધર્યા તેણે કાન; તે મરી તસ શિર કૃમિ થ, કામ
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩પ
નીને એક તાન; ઉઠીયા ગેયમ જાણીએ, તસ ચરીયે રે પિતાને જ્ઞાન કે. ગૌ૦ ૭૧
ઢાળ સાતમી
(રામ રામગિરિ ) ચોસઠ મણનાં તે મતી ઝગમગે રે, ગાજે ગુહિર ગંભીર શિરે રે; પુરાં તેત્રીસ સાગર પુરવે રે, નાદે લીલું લવસત્તમિયા સૂર રે, વીરજી વખાણે રે જગ જન મેહીયો રે. ૭૨. અમૃતથી અધીકી મીઠી વાણું રે, સુણતાં સુખડે જે મનડે સંપજે રે, તે લહેર્યો જે પહોંચયે નિર્વાણ રે. વ. ૭૩. વાણું પડશે સુર પડિબેહીયા રે, સુણતાં પામે સુખ સંપત્તિની કેડ રે; બીજા અડલ ઉલટથી ઘણરે, આવી બેઠા આગલ બે કર ડરેવી. ૭૪. સહમ ઈંદ શાસન મેહી રે, પૂછે પરમે
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬
શ્વરને તુમ આય રે બે ઘડી વધારે સ્વાતિ થકી પરહું રે, તે ભસ્મગ્રહ સઘળે દૂર જાય રે. વી૭૫, શાસન શોભા અધીકી વાધયે રે, સુખીઆ હોશે મુનિવરના વૃંદ રે, સંઘ સકલને સવિ સુખ સંપદા રે, હશે દિન દિનથી પરમાનંદ જે. વી. ૭૬. ઈંદા ન કદ રે કહિએ એહવું રે, તેણે સાંધ્યું નવિ જાએ આય રે; ભાવિ પદારથ ભાવે નીપજે રે, જે જિમ સર તે તિમ થાય છે. વી. ૭૭. સળ પહારની દેતાં દેશના રે, પરધાનકનામાં રૂઅડે અજયણ રે; કહેતાં કાર્તિક વદિ કહં પરઘડી રે, વીરજી પત્યા પંચમી ગતિ રયણ રે. વી. ૭૮. જ્ઞાન દીરે જબ દૂર થયે રે, તવ કીધી દેવે દીવાની શ્રેણી રે; તિમ રે ચિહું વરણે દીવા કીધલા રે, દીવાળી કહિયે છે કારણ
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૭
તેય રે. વ. ૭૯. આંસુ પરિપૂરણ નયણ અખંડ રે, મૂકી ચંદનની ચેહમાં અંગ રિ, દીધે દેવે દહન સઘળે મીલીજી રે, હા ધીગધીગ સંસાર વિરંગ રે વી. ૮૦,
ઢાળ આઠમી
(રાગ વિરાગ) વંદિશું વેગે જઈ વીરો, ઈમ ગૌતમ ગહગહતા; મારગે આવતાં સાંભળી, વીર મુક્તિ માંહે પહોંટ્યા રે, જિનજી તું નિસનેહી મેટે, અવિહડ પ્રેમ હો તુજ ઉપરે, તે તે કીધે ખેટે રે. જિનજી૦ ૮૧. હૈ હૈ વીર કર્યો અણુ ઘટતે, મુજ મેકલીઓ ગામે, અંતકાલે બેઠાં તુજ પાસે, હુંચે ન આવત કામ રે. જિ૦૮૨. ચૌદ સહસ મુજ સરિખા તાહરે, તુજ સરિ મુજ તંહિ વિશ્વાસી ધીરે છેલરીએ, તે સ્થા
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
અવગુણ મુહિ રે. જિ. ૮૩. કે કેહને છેડે નવિ વલગે, જે મિલતે હોએ સબલે; મિલતા હ્યું જેણે ચિત્ત ચેર્યું, તે તિણે કર્યો નિર્બલે રે. જિ. ૮૪. નિષ્ફર હૈડાં નેહ ન કીજે, નિસનેહી નર નીરખી, હૈડા હેજે મિલે જિહાં હરખી, તે પ્રીતલડિ સરખી રે. જિ. ૮૫. તે મુજને મનડે નવિ દીધે, મુજ મનડે તે લીધે, આપ સવારથ સઘળે કીધે, મુક્તિ જઈને સિદ્ધ છે. જિ. ૮૬, આજ લગે તુજ મુજશું અંતર, સુપરંતર નવિહતે હૈડા હેજે હિયાલિ ઇડી, મુજને મુક્ય રેવતે રે. જિ૮૭. કે કેહશું બહુ પ્રેમ મ કર, પ્રેમે વિટંબણ વિરૂઈ પ્રેમે પરવશ જે દુઃખ પામે, તે કથા ઘણું ગિઈ રે જિ. ૮૮. નિસનેહી સુખીયા રહે સઘળે, સનેહી દુઃખ દેખે તેલ દુગ્ધ પરે પરની પીડા, પામે મેહ વિશે રે. જિ. ૮૯.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૯
સમવસરણ કહીએ હવે હશે, કહો કેણુ નયણે જેશે; દયા ધેનુ પુરી કુણ દેહયે, વૃષ દધિ કુંણ વિલેસે રે. જિ૯૦. ઈણ મારગ જે વાલ્યા જાવે, તે પાછા નવિ આવે, મુજ હૈડે દુઃખડે ન સમાએ, તે કહે કુણ સમાવે રે. જિ૯૧. જો દરિસણ વીરા વ્હાલાને, જે દરિસણના તરસ્યા રે; જે સુહણે કેવારે દેખસું, તે દુઃખ દૂર કરશું રે. જિ. ૯૨. પુણ્યકથા હવે કેણ કેળવશે, કેણુ વાલ્લા મેલવશે; મુજ મનડે હવે કેણ ખેલવશે, કુમતિ જિમ તિમ લવસે રે. જિ૯૩. કણ પુછયાને ઉત્તર દેશે, કેણ સદેહ ભાંજશે રે; સંઘ કમળ વન કિમ વિકસે, હું છસ્થા વેસે રે. જિ ૦૯૪. હું પરા પુરવ શું અજાણ, મેં જિન વાત ન જાણી; મેહ કરે સવિ જગ અનાણી, એવી જિનજીની વાણું રે. જિ.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૦ ૫. એહવે જિન વયણે મનવા, મોહ સબલ બલ કા ઈણ ભાવે કેવળ સુખ આપે, ઈદ્ર જિનપદ થાણે રે. જિ. ૯૬. ઈંદ્ર હાર્યા ભટ્ટારક, જુહાર ભટ્ટારક તેણે પર્વ પહેતું જગમાં વાગ્યું, તે કીજે સવિ કેણે રે. જિ. ૯૭. રાજા નંદિવર્ધ્વન નેતરીઓ, ભાઈ બહિનર બીજે; તે ભાવડબીજ હુઈ જગ સઘળે, બહેન બહુ પરે કીજે રે. જિ. ૯૮.
ઢાળ નવમી
(વિવાહલાની દેશી) પરિહરીએ નવરંગ ફાલડી એ, માંડી મૃગમદ કેસર ભાલડી એ; ઝબ ઝબકે શ્રવણે ઝાડલી એ, કરી કંઠે મુક્તાફલ માલડી એ. ૯૯ ઘર ઘર મંગલ માલડી એ, જપે ગાયમ ગુણ જપમાલડી એ પહેલે પરવ દીવાલડી એ, રમે
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૧
રસ ભર રમત બાલડી એ. ૧૦૦. શેક સંતાપ સવિ કાપીઓ એ; ઇંદ્ર ગોયમ વિરપદે થાપીઓ એ; નારી કહે સાંભલ મંતડા એ, જપે ગાયમ નામ એકતડા એ. ૧૦૧. લખ લાભ લખેશરી એ, ઘો મંગલ કેડી કેડેસરી એ; જાપ જપે થઈ સુતાપેસરી એ, જીમ પામીએ દ્ધિ પરમેસરી એ. ૧૦૨. લહીએ દીવાલડી દાડલ એ, એ તે પુણ્યને ટબકે ટાલએ એક સુકૃત સિરિ દઢ કરે પાલડી એ, જિમ ઘર હોય, નિત્ય દીવાલડી એ. ૧૦૩.
ઢાળ દશમી હવે મુનિસુવ્રત સીસે રે; જેહની સબલ જગીસે તે ગુરુ ગજપુરે આવ્યો રે, વાદી સવિ હાર મનાવ્યા. ૧. પાવસ ચઉમાસું રહિયે રે, ભવિયણ હઈડે ગહગહીયા રે નમુંચી ચક્રવર્તી
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
પદ્ધ રે, જસુ હિયડે નવિહ છ. ૨. નમુચિ સે નામે પ્રધાન રે, રાજા દીચે બહુ માનઃ તણે તિહાં રિઝવી રાય રે, માગી માટે પસાય. ૩, લીધે ષટ ખંડ રાજ રે, સાત દિવસ મ ડી આજ; પૂર્વે મુનિસું વિરો રે, તે કિ નવિ પ્રતિબ. ૪. તે મુનિસું કરે બડા રે, મુજ ધરતિ સવિ છેડે વિનવિઓ મુનિ માટે રે, નવિ માને કર્મે છે. પ. સાડયાં વર્ષ ૮૫ તપેિ , જે જિન કિરીયાનો બપીઓ; ન મ વિષ્ણુકુમાર રે, સયલ લપિનો ભંડાર. . ડ કર્મભૂમિ લેવા છે, જે માની ન વા | ત્રિપદી ભૂમિદાન રે, ભલે લતે આવ્યા ને ! વાન. ૭. ઈણ વયણે ધડડી રે, તે મુ ને બહુ કોપે ચઢીઓ; કીધા ભુવા રૂપ રે, જય લાખ સ્વરૂપ. ૮. પ્રથમ ચરણ પૂર્વે દાધે ,
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૩
બીજે પશ્ચિમે કીધે ત્રીજો તાસ પુંઠ સ્થાપ્યો રે, નમુચિ પાતાલે ચાં. ૯. થરહરીએ ત્રિભુવન રે, ખલભલીએ સવિ જન, સલસલીએ સુર દિન રે, પડે નવી સાંભલીએ કન. ૧૦.એ ઉત્પાત અત્યંત રે, પૂરી કરે ભગવંત; હૈ હૈ
હ્યું હવે થાશે રે, બેલે બહુ એક સાસે. ૧૧. કરણે કિન્નર દેવા રે, કઠુઆ કોઇ સમેવા, મધુર મધુર ગાએ ગીત રે, બે કરજેડી વિનીત.૧૨. વિનય થકી વેગે વલીઓ રે, એ જિનશાસન બલીએ; દાનવ દેવે ખમાવ્યો રે, નર નારીયે વધાવ્યો. ૧૩. ગાવલડી ભેંસ ભડકી રે, જે દેખી દુરે તડકી રે; તે જતને ગ્રહી છે રે, આરતિ ઉતારી મેરઈએ રે. ૧૪. નવલે અવતારે આવ્યા રે, જીવિત ફલ લહી ફાવ્યા શેવ સુહેલી કંસાર રે, ફલ હ્યું નવે અવતાર રે.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૪
૧૫. છગણ તણે ઘરબાર રે, નમુચિ લખ્યું ઘર નાર રે; તે છમ છમ ખેરૂ થાય રે, તીમ તીમ દુઃખ દૂર જાય રે. ૧૬. મંદિર મંડાણ માંડયા રે, દારિદ્ર દુઃખ દૂર છાંડયા રે કાર્તિક સુદિ પડવે પર રે, ઈમ એ આદરીઓ સર્વે રે. ૧૭. પુણ્ય નરભવ પામી રે, ધર્મ પુન્ય કરે નિરધામ રે; પુત્યે ઋદ્ધિ રસાલી રે, નિત નિત પુન્ય દિવાલી. રે. ૧૮.
જિન તું નિરંજન સજલ રંજણ, દુઃખભંજણ દેવતા; ઘ સુખ સ્વામી મુક્તિ ગામી વીર તુજ પય સેવતા; તપગચ્છ ગયણ દિણંદ દહ દિસે, દીપતે જગ જાણીએ; શ્રી હીરવિજયસૂરિદ સહગુરૂ, તાસ પાટ વખાણીયે. ૧૯ શ્રી વિજયસેનસૂરીસ સહગુરૂ, વિજયદેવસૂરિસરુ
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૫
જે જ અહનિશ નામ જેહને, વદ્ધમાન જિનેશ્વરૂ; નિર્વાણ સ્તવન મહિમા ભવન, વિર જિનને જે ભણે તે લહે લીલાલબ્ધિ લચ્છી, શ્રી ગુણ હર્ષ વધામણે. ૨૦.
૧૨. શ્રી દિવાળીનું સ્તવન
મારે દીવાલી રે થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જેવાને; સર્યા સર્યા સેવકનાં કાજ, ભવદુઃખ ખેવાને. ટેક) મહાવીરસ્વામી મુકતે પહત્યા ને, ગૌતમ કેવલજ્ઞાન રે, ધન અમાવાસ્યા ધન દીવાલી, મારે વીર પ્રભુ નિરવાણ. જિન મારે દિવાલી. ૧. ચારિત્ર પાલ્યાં નિર્મલાને, ટાલ્યાં તે વિષય કષાય રે; એહવા પ્રભુને વાંદીયે તે, ઉતારે ભવપાર. જિન મારે. ૨. બાકુલા વહેર્યા વીર જિને, તારી ચંદનબાલા રે; કેવલ લઈ પ્રભુ મુકતે પહોંટ્યા, પામ્યા ભવને પાર
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
१४६
જિન મારે. ૩. એહવા મુનિને વાંદી જે, પંચમજ્ઞાનને ધરતા રે; સમવસરણ દઈ દેશનારે, પ્રભુ તાર્યા નર ને નાર. જિન મારે છે. ચોવીસમા જિનેસરૂ ને, મુનિ તણા દાતાર રે, કરજેડી કવિયણ એમ ભણે; માર ભવનો ફેર ટાલ. જિન મારે૫.
સ્તુતિ-સંગ્રહ. ૧. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ. સત્તર ભેદી જિનપૂજા રચીને, સ્નાત્ર મહાસવ કીજે; ઢેલ દાદામાં ભરી ફેરી, અલરી નાદ સુણજે જી; વીરજિન આગળ ભાવતા ભાવી, માનવ ભવ કુળ લીજે; પર્વ પર્યુષણું પૂરવ પુન્ય, આવ્યાં એમ જાણજે જી. ૧ માસ
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૭
પાસ વળી દસમ ટુવાલસ, ચત્તારી અઠ્ઠ કીજે; ઉપર વળી દશ દેય કરીને, જિન જેવીસે પૂજીજે; વડાકલપને છઠ્ઠ કરીને, વીરચરિત્ર સુણીજે; પડવાને દિન જન્મ-મહત્સવ, ધવલ મંગળ વિરતી જે. ૨ આઠ દિવસ લાગે અમર પળાવી, અઠ્ઠમનું તપ કીજે; નાગકેતુની પરે કેવળ લહીએ, જે શુભ ભાવે રહીએજી; તેલાધર દિન ત્રણ કલ્યાણક, ગણધર વાદ વદી જે જી; પાસ નમીશ્વર અંતર ત્રીજે. 2ષભચરિત્ર સુણીજે જી. ૩. બારસે સૂત્ર ને સમાચારી, સંવત્સરી પડિકમીએજી; ચિત્યપ્રવાડી વિધિશું કીજે, સકળ જતુને ખામીજેજી, પારણાને દિન સ્વામી વત્સલ, કીજે અધિક વડાજી માનવિજય કહે સકળ મનોરથ, પૂરે દેવી સિદ્ધાઈજી. ૪.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮
૨. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ
મણિરચિત સિંહાસન, બેઠા જગદાધાર; પર્યુષણ કે, મહિમા અગમ અપાર; નિજ મુખથી દાખી, સાખી સુરનર વૃંદ; એ પર્વ પર્વમાં જિમ તારામાં ચંદ. ૧. નાગકેતુની પરે, કલ્પસાધના કીજે, વ્રત નિયમ આખડી, ગુરૂમુખ અધિકી લીજે, દેય ભેદે પૂજા, દાન પંચ પ્રકાર, કર પડિક્રમણ ધર, શીયલ અખંડિત ધાર. ૨. જે ત્રિકરણ શુદ્ધ, આરાધે નવ વાર; ભવ સાત આઠ નવ, શેષ તાસ સંસાર; સહુ સૂત્ર શિરોમણિ, કલ્પસૂત્ર સુખકાર; તે શ્રવણે સુણીને, સફળ કરે અવતાર. ૩. સહુ ચિત્ય જુહારી, ખમત ખામણાં કીજે; કરી સાહમિવત્સલ, કગતિ-ધાર પટ દીજે કરી અઠ્ઠાઈ મહે
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૯
સવ, ચિદાનંદ ચિત્ત લાઈફ ઈમ કરતાં સંઘને, શાસનદેવ સહાઈ. ૪.
૩. શ્રી પર્યુષણ પર્વનું સ્તુતિ.
વરસ દિવસમાં અષાડ ચોમાસું, તેહમાં વલી ભાદર માસ, આઠ દિવસ અતિ ખાસ; પર્વ પર્યુષણ કરે ઉલ્લાસ, અઠ્ઠાઈધરને કરે ઉપવાસ, પિસહ લીજે ગુરૂ પાસ; વડાક૯૫ને છઠ્ઠ કરીને, તેહ તણો વખાણ સુણીજે, ચૌદ સુપન વાંચીએ; પડેવેને દિન જન્મ વંચાય, ઓચ્છવ મહેચ્છવ મંગળ ગવાય, વીર જિનેશ્વર રાય. ૧. બીજ દિને દીક્ષા અધિકાર, સાંજ સમય નિરવાણુ વિચાર, વીર તણે પરિવાર, ત્રીજ દિને શ્રી પાર્શ્વ વિખ્યાત, વલી મીસરને અવદત, વલી નવ ભવની વાત; વીશે જિન અંતરે વેવીશ, આદિ જિનેશ્વર શ્રી જગદીશ,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫
તાસ વખાણું સુણશ; ધવલ મંગાલ ગીત ગહેલી કરીએ, વલી પ્રભાવના નિત અનુસરી એ, અઠ્ઠમ તપ જય વરીએ. ૨. આઠ દિવસ લાગે અમર પળ, તેહ તણો પડાહ વડતા, ધ્યાન ધરમ મન ભાવે; સંવત્સરી દિન નાર કહેવાય, સંઘ ચતુર્વિધ ભલે થાય, બાર સૂત્ર સુણાય; થિરાવલીને સામાચારી પટાવવી પ્રમાદ નિવારી, સાંભળજે નરનારી, આમ સૂત્રને પ્રણમીશ, કલ્પસૂત્ર શું પ્રેમ ધરીશ શ સ્ત્ર સર્વે સુણીશ. ૩. સત્તરભેદી જિન પૂરા રચા, નાટક કેરા ખેલ મચાવે, વિધિશું ના ભણી : આડંબર દેહરે જઈએ, સંવત્સરી પડિકકમ છે કરીએ, સંઘ સર્વને ખમીએ રાગ મહાવત્સલ કીજે, યથા શકિત દાન જ દી, પુણ્ય ભંડાર ભરીએ; શ્રી વિજયસેમસૂરિ ગણ
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૧
ધાર, જસવન્તસાગર ગુરૂ ઉદાર, જિમુંદસાગર જયકાર. ૪.
૪. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ પુણ્યવંત પિશાલે આવે, પર્વ પર્યુષણ આવ્યા વધાવે, ધર્મના પંથ ચલાવે; ઘાંચીની ઘાણી છોડાવે, જીવ બંધનની જાલ તેડાવે, બંધીવાન ખેલાવે આઠ દિવસ લગે અમર પલાવે, સ્વામિ વત્સલ મેરૂ ભરાવે, જિનશાસન દીપાવે; પિસહ પડિક્કમણું ચિત્ત ધારે, ક્રોધ કષાય અંતરથી વારે, વીરજીની પૂજા રચાવે. ૧. પુસ્તક લઈ રાત્રી જગે કીજે, ગાજતે ગુરૂ હસ્તે દીજે, ગહુલી સુવાસણ કીજે; કલ્પસૂત્ર પ્રારંભે વખાણું, વીર જન્મ દિન સહક જાણું, નિશાળ ગરણું ટાણું; ખાંડ પડા પેંડા પતાસાં; ખાંડના ખડીઆ ને નાળીએ૨ પાસ, પ્રભા
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫ર
વન ઉલ્લાસ, વીર તણો પહેલે અધિકાર, પાસ નેમીસર અંતર સાર, આદિ ચરિત્ર ચિત્ત ધાર. ૨. આંબૂ પાટે ત્રિભુવન ગુણ ભરીયા. શ્રી સયંમભાવ જેણે ઉદ્ધરીયા, યજ્ઞ થકી ઉદ્વરીયા; કેશ્યા ઘેર ચોમાસું કીધું, અખંડ રીયલનું દાન દીધું, સ્યુલીભદ્ર નામ પ્રસિદ્ધ પારણે ગાયા હાલરડા, સાંભળતાં સૂત્ર પાઠવીયે, વરસ્વામી શુભ વરીયા, એમ સ્થવિરાવલી ભાખીએ જેહ, સેહમસ્વામી ચિંતામણિ તેડ, કલ્પમાં સુણીયે એહ. ૩. ઝલકસ મસરૂ ને પાઠાં રૂમાલ, પૂજીએ પોથીને જ્ઞાન વિશાલ, ઠવણી સહેજ સંભાલ વલી પૂજા કીજે ગુરૂ અંગ, સંવત્સરી દિન મનને રંગ, બારસ સુણું એક અંગ; સાસુ જમાઈના અડીયા ને દડીયા, સમાચારી માં સાંભલીયા, ખાણે
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૩ પાપ જ ટલીયા, શ્રી ભાવ લબ્ધિસુરી એ કરણી, શ્રીપદ મહેલ ચડણ નીરસણું, કહે સિદ્ધાએ કહ્યા દુઃખ હરણ. ૪.
૫. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ
પર્વ પર્યુષણ પુજે કીજે, સત્તર ભેદી જિન પૂજા રીજે, વાજીંત્ર નાદ સુણીજે; પ્રભાવના શ્રીફળની કીજે, યાચક જનને દાન જ દીજે, જીવ અમારી કરીને મનુષ્ય જનમ ફલ લાહ લીજે, ચોથ છઠ્ઠ અઠ્ઠમ તપ કીજે, સ્વામીવત્સલ કીજે; ઈમ અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ કીજે, કલ્પસૂત્ર ઘેર પધરાવીજે, આદિનાથ પૂજીજે.૧. વડાકલ્પદિને ધુરી મંડાણ, દશ કલ્પ આચાર પ્રમાણુ, નાગકેતુ વખાણ પછી કીજે સૂત્ર મંડાણ, નમુથુર્ણ હાય પ્રથમ વખાણ, મેઘકુમાર અહિ ઠાણ દશ અચ્છેરાને અધિકાર, ઇંદ્ર
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
આદેશે ગર્ભપહાર, દેખે સુપન ઉદાર; ચા સ્વપને બીજું સાર, સુપન પાઠક આવ્યા દરબાર, ઈમ ત્રીજુ જયકાર ૨. ચેાથે વીર જનમ વખાણ, દિશિકુમરી સવિ ઇંદ્રને જાણ, દીક્ષા પંચ વખાણ પારણે પરિષહ તપ ને નાણુ, ગણધરવાદ માસી પ્રમાણુ, તિ પામ્યા નિરવાણ; એ છડું વખાણે કહીએ, તેલાધર દિવસે એ લહીએ, વીરચરિત્ર એમ સુણીએ, પાસ નેમિજિન અંતરે સાત, આઠમે રૂષભ રા. અવદાત, સુણતાં હૈયે સુખશાત. ૩. સવ ત્સરી દિન સહ નરનારી, બારસે સૂવને સમાચારી, નિસુણે અમારી સુણએ ગુરૂ પટ્ટાવલી સારી, ચૈત્ય પ્રવાડી અતિ મનેહારી, ભાવે દેવ જુહારી, સહમિ રાહમિણી ખામણું કીજે, સમતા રસમાંહી ઝીલીજે, દાન
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૫ સંવત્સરી દીજે ઇમચકેસરી સાનિધ્ય કીજે જ્ઞાનવિમલસૂરિ જગ જાણીને, સુજસ મહોદય કીજે.૪.
૬. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સ્તુતિ
પર્વ પર્યુષણ પુણ્ય પામી, પરિમલ પરમાનંદજી, અતિ ઓચ્છવ આડંબર સઘળે, ઘર ઘર બહુ આનંદજી; શાસન અધિપતિ જિનવર વીરે, પર્વ તણું ફળ દાખ્યાંજી; અમારિ તણે ઢંઢરે ફેરી, પાપ કરંતા કર્યા છે. ૧. મૃગનયની સુંદરી સુકુમારી, વચન વદે ટંક શાળીજી; પૂરે પનેતા મને રથ મારા, નિરૂપમ પર્વ નિહાળીજી; વિવિધ ભાતિ પકવાન કરીને, સંઘ સયલ સંતેજી; વીશે જિનવર પૂજીને, પુણ્ય ખજાને પિજી.૨. સકલ સૂત્ર શિર મુગટ નગીને, કલ્પસૂત્ર જગ જાણેજી; વીર પાસ નેમીશ્વર અંતર, આદિ ચરિત્ર વખાણેજી;
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧પદ
સ્થવિરાવળી ને સામાચારી, પટ્ટાવળી ગુણ ગેહજી; એમ એ સૂત્ર સવિસ્તર સુણીને, ફલ કરે નર દેહ જી. 8. એણું પેરે પર્વ પર્યુષણ પાળી, પાપ સવે પરિહરિએ જ; સંવત્સરી પડિક્રમા કરતાં, કલ્યાણ કમળ વરીએ જી; ગેમુખ જક્ષ ચકેશ્વરી દેવી, શ્રી માણિભદ્ર અંબાઇજી; શુભવિજય કવિ શિષ્ય અમને, દિન દિન કરજે વધાઈ જી. કે
શ્રી ૭. પયુંપણુપર્વની સ્તુતિ જન આગમ ચઉ પરવી ગાઈ ત્રણ ચઉમાસી છ અઠ્ઠાઈ, પર્યુષણ પર્વ સવાઈ; એ શુભ દિીનને આવ્યા જાણી, ઉઠે આળસ પંડી પ્રાણી, ધર્મની નીક મંડાણી પિવહ પડિકમણું કરે ભાઈ, માસક્ષમણ પાસખમણ અડાઈ, કલ્પ અઠ્ઠમ સુખદાઈ, દાન દયા દેવપૂજા જીન
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૭ વરની, વાચન સુણીએ કલ્પસૂત્રની, આજ્ઞા વિર અનવરની, ૧. સાંભળી વરનું ચરિત્ર વિશાલ, ચૌદ સ્વાને જમ્યા ઉજમાલ, જન્મ મહોત્સવ રસાલ; આમલકી કીડા સુરને હરા, દીક્ષા લઈ પ્રભુ કેવલ પાયે, અવિચલ ઠામે સહાય પાસ નેમી સંબંધ સાંભળીએ, વીસ જિનના અંતર સુણીએ, આદિ ચરિત્ર સાંભળીએ વીર તણા ગણધર અગીઆર, થિરાવલીને સુણે અધિકાર, એ કરણી ભવપાર. ૨. અષાઢીથી દિન પચાસ, પર્યુષણ પડિકામણું ઉલ્લાસ, એકે ઉણું પણ માસ; સમાચારી સાધુને પંથ, વરતે જણાએ નિર્ગળ્યે, પાપ ન લાગે અંશ; ગુરૂ આણાએ મુનિવર રાચે, રાગી ઘરે જઈ વસ્તુ ન યાચે, ચાલે મારગ સાચે; વિગઈ ખાવાને સંચ ન
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮
આણે, આગમ સાંભળતા સૌ જાણે, શ્રી વીર જીન વખાણે. 3. કુંભાર કાનમાં કરી ચપ, પીડાએ મુલ્લકપણું કપિ, મિરામિ દુક્કડં જ પે; એમ જેને આમળે નવિ દે છે, આ ભવ પરભવ દુઃખ બહુ જોડે, પડે નરને બળે આધક જે અમે ખવે, મન શુદ્ધ અધિકરણ સમાવે, તે અક્ષય સુખ પાવે; સિદ્ધાયિકાસૂરી સાનિધ્યકારી, મહિમાભસૂરિ ગરધારી, ભાવ રત્ન સુખકારી. ૪.
૮. શ્રી દિવાળીની સ્તુતિ સિદ્ધારથ તાતા, જગત વિખ્યાતા, ત્રિીશ.લાદેવી માત: તિહાં જગગુરૂ જભ્યા. સવિ રકમ વિરમ્યા, મહાવીર જિનરાય; પ્રભુ લઇ ને દક્ષા, કરે હિત શિક્ષા, દેઈ સંવત્સરી દાન, બહ કર્મ
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧પ૯
ખપેવા, શિવસુખ લેવા, કીધે તપ શુભ ધ્યાન. ૧. વર કેવળ પામી, અંતર જામી, વદ કાર્તિક શુભ રીસ, અમાવાસ્યા જાતે, પાછલી રાતે મુક્તિ ગયા જગદીશ; વળી ગૌતમ ગણધર, મોટા મુનિવર, પામ્યા પંચમજ્ઞાન, જ્યાં તત્ત્વ પ્રકાશી, શીલ વિલાસી, પહત્યા મુક્તિ નિધાન. ૨. સુરપતિ સંચરીયા, રતન ઉદ્વરીયા, રાત થઈ તીહાં કાલી, જન દીવા કીધા, કાજ સિદ્ધા, નિશા થઈ અજવાળી, સહુ લેકે હરખી, નજરે નિરખી, પર્વ કયો દિવાળી, વલી ભેજન ભગતે, નિજનિજ શકતે, જમે સેવ સુહાવી. ૩. સિદ્ધાયિકા દેવી, વિઘન હરેવી, વાંછિત દે નિરધારી, કરી સંઘને શાતા, જેમ જગમાતા, એવી શક્તિ અપારી; એમ જિનગુણ ગાવે, શિવ સુખ પાવે, સુણજે ભવિજન પ્રાણી;
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
જિનચંદ યતીસર, મહા મુનીસર, જપે એવી વાણી. ૪.
૯ શ્રી દીવાળીની સ્તુતિ સાસન નાયક શ્રી મહાવીર, સાત હાથ હમ વરણ શરીર, હરી લંછન છન ધીર; જેહને ગૌતમ સ્વામી વજીર, મદન સુભટ ગંજન વડવીર, સાયર પરે ગભીર કાર્તિક અમાવાસ્યા નિર્વાણ, દ્રવ્ય ઉદ્યોત કરે તૃપ જાણ, દીપક શ્રેણી મંડાણ દિવાળી પ્રગટયું અભિધાન, પશ્ચિમ રયીએ ગૌતમજ્ઞાન, વધમાન ધરું ધ્યાન. ૧. ચઉવીસ એ જિનવર સુખકાર, પર્વ દીવાળી અતિ મનોહાર, સકલ પર્વ શણગાર; મેઈયા કરે અતિ અધિકાર, મહાવીર સર્વજ્ઞાય પદ સાર, જપીએ દેય હજાર મજિજીમ રયણ દેવ વાંદી જે, મહાવીર
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
પારંગત નાથ નમીજે, તસ દેય સહસ ગણજે; વળી ગૌતમ સર્વજ્ઞાય નમીજે, પર્વ દીવાળી એણી પરે કીજે, માનવ ભવ ફળ લીજે. ૨. અંગ અગીયાર ઉપાંગજ બાર, પયાના દશ છે છેદ મૂલ ચાર, નંદી અનુગ દ્વાર; છ લાખને છત્રીસ હજાર, ચૌદે પૂરવ વિરચે ગણધાર, ત્રિપદીના વિસ્તાર; વીર પંચમ કલ્યાણ જેહ, કલ્પસૂત્રમાંહી ભાખ્યું તેહ, દીપોત્સવ ગુણગેહ, ઉપવાસ છઠ્ઠ અઠ્ઠમ કરે જેહ, સહસ લાખ કેડી ફલ લહે તેહ, શ્રી જીનવાણું એહ. ૩. વીર નિર્વાણ સમય સુર જાણી, આવે ઇંદ્ર અને ઇંદ્રાણી, ભાવ અધીક મન આણીહાથ ગ્રહી દીવી નિશિ જાણું, મેરીયાં મુખ બેલે વાણી, દલી કહેવાણી; ઈશું પરે દીપત્સવ કરે પ્રાણી, સકલ સુમંગલ કારણ જાણું, લાભ
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬ર વિમલ ગુણ ખાણ વદનિ રત્નવિમલ બ્રહ્માણી, કમલ કમંડલ વિણ પાણી. ઘા સરસ્વતિ વર વાણી. ૪.
સઝાય સંગ્રહ ૧. પર્યુષણ પર્વની સક્ઝાય (રાગ-ઝાંઝરીયા મુનિવર ધન ધન તુમ અવતાર
રાખવાની એ દેશી) પિતા મિત્ર તાપસ મલ્ય છે; બાંય પસારી આય, કહે માસું પધારે છે, માને પ્રભુ એમ થાય, ચઉનાણી વીરજી ભૂતલ કરે રે વિહાર. ૧. દિવ્ય ચૂર્ણ વાસ કરે છે, ભમરા પણ વિલગંત; કામી જન અનુકુલથી છ, આલિંગન દીયંત. ચઉનાણી) ૨. મિત્ર
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
દ્વિજ આવી મ જી, ચીવર દીપે અર્ધ; આવ્યા તાસ વિડિલે છે, જેમાસે નીરાબાધ. ચઉનાણી૩. અપ્રીતિ લહી અભિપ્રાય ધરી જી, એક પણ કરી વિચરંત; શૂલ પાણી સુર બધી જ, ઉપસર્ગ સહી અત્યંત, ચઉનાણી, ૪. મુહૂર્ત પાત્ર નિદ્રા લહે જ, સુહણું દશ દેખત; ઉત્પલ નામ નિમિત્તે જી; અર્થ કહે એમ તંત, ચઉનાણી૫. તાલ પિશાચ હ જે પહેલે છે, તે હણસે તુમ મોહ; શીત પંખી દલ વ્યાયસે જી, શુકલ ધ્યાન અક્ષેભ. ચઉનાણી. ૬. વિચિત્ર પંખી પેખીઓ છે, તે કહેશે દુવાલસ અંગ; વર્ગ સેવિત ફિલ સ્થાપશેજી; અને પમ ચઉવિત સંઘ. ચઉનાણી, ૭. ચઉવિધ સુર સેવિત હસો છે, પદ્માસવર દીઠ, મેરૂ આરેહણથી હેયસે જ, સુર સિંહા
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪ સન ઈ. ચઉનાણી ૮. જે સુરજ મંડલ દેખીયું છે, તે હસે કેવલનાણું; માનુષેત્તર અંતર વીંટી છે, તે જગ કીર્તિ મંડાણ. ચઉનાણી, ૯. જલધિ તરણ ફળ એ હશે છે, તે તરસ સંસાર; યુગ જુગલ ફળ નવી લહું છે, તે કહે કરી ઉપગાર. ઉનાણી ૧૦ કહે પ્રભુ તે ફલ તેહને છે, ધર્મ દુવિધ કહું સંત પ્રથમ ચેમાસું તહાં કરી છે, વિચરે સમતાવંત, ચઉનાણી ૧૧. ઉતરતાં ગંગા નદી જી, સુર કૃત સહ ઉપસર્ગ, સંબલ કંબલે વારીએજી, પૂર્વ ભ ગ વર્ગ. ચઉનાણ૦૧૨. ચંડ કેસીયે સુર કી જ, પૂર્વે ભિક્ષુ ચરિત્ર સીંચી નયનશું ધ્યાન ધરે છે,હવે મલ્ય બ્રાહ્મણ પુત્ર. ઉનાણી ૧૩. નદી તીરે પ્રતિબંધીયા જી, જિનપદિ લક્ષણ દીઠ સામુદ્રિક જોઈ કહે
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૫
જી, ઇંદ્ર થયેા મન ઇ‡; ચનાણી ૧૪. સ‘ગમ સુર અધર્મે કર્યાં જી, બહુ ઉપસર્ગ સહત; દેસ ખડું અનારજ સંચર્યો જી, જાણી કરમ મહેત ચનાણી૰૧૫. ન્ય’તરી કૃત સહે સીતથી ૭, લેાકાવવિધ લહે નાણુ; પૂર્વ કૃત કર્યું નડયા જી, જેહનાં નહી' પરમાણુ. ચઉનાણી૦ ૧૬, ચીમરા સરણે રાખીએ જી, સુસુમારપુરી ધરી ધ્યાન; અનુક્રમે ચંદનબાલિકા જી, પ્રતિલાલે ભગવાન. ચઉનાણી ૧૭, કાને ખીલા ઘાલીયા જી, ગેાપ કરે ઘાર કમ; વધે તે વલી ઉગારીયા જી, સહી વેદના અતિ મ. ચનાણી ૧૮. વરસ સાડાખાર લગે જી, કર્મ કર્યાં. સવી જોર; ચઊવિહાર તપ જાણવા જી; નીત કાઉસ્સગ્ગ જીમ મેર, ચઉનાણી ૧૯. હવે તપ સંકલના કહું જી, જે કીધા જિનરાય; બેઠા તે કદીએ નહીં
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
જી, ગાય દહી કાસણ કાય. ચઉનાણી. ૨૦. ૨. શ્રી પર્યુષણ પર્વની સજઝાય.
પર્વ પર્યુષણ આવીયારે લાલ, કીજે ઘણું ધર્મ ધ્યાન રે ભવિક જન. આરંભ સકળ નિવારીએ રે લોલ, જીવોને દીજે અભયદાન રે ભવ્ય પર્વ૧. સઘળા માસમાં માસ વડે રે લાલ, ભાદરે માસ સુમાસ રે. ભ૦ તેમાં આઠ દિન રૂઅડા રે લાલ, કીજે સુકૃત ઉલ્લાસ રે. ભ૦ પર્વ ૨. ખાંડણ પીસણ ગારનાં રે લોલ, નાવણ ધાવણ જેહ રે. ભ૦ એવા આરંભને ટાલીએ રે લાલ, વંછો સુખ અછત રે. ભ૦ પર્વ. ૩. પુસ્તક વાસીને રાખીયે રે લોલ, ઓચ્છવ કરીએ અનેક રે ભ૦ ઘર સારૂ વીત વાવ રે લાલ, હિયડે આ વિવેક રે. ભ૦ પર્વ છે. પુજી અર્ચને આણીએ રે લાલ, સ
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૭ ગુરૂની પાસ રે. ભ૦ ઢાલ દદામા ફેરીયા રે લાલ, માંગલિક ગાવા ગીત રે. ભ૦ ૫૦ ૫. શ્રીફળ સરસ સેાપારીયા રે લાલ, દીજે સ્વામીને હાથ રે. ભ॰ લાભ અનંતા બતાવીયા રે લાલ, સ્વયંમુખ ત્રિભુવન નાથ રે. ભ॰ પ૦ ૬ નવ વાંચના કલ્પસૂત્રની ૨ે લાલ, સાંભળેા શુદ્ધ ભાવ રે. ભ॰ સ્વામિ વત્સલ કીજીએ રે લાલ, ભવ જળ તરવા નાવ રે. ભ૦ ૫૦૭. ચિત્તે ચૈત્ય જીહારિએ રે લાલ, પુજા સત્તર પ્રકાર રે.
ભ અંગપુજા સદ્દગુરૂ તણી રે લાલ, કીજીએ હર્ષ અપાર રે. ભ૦ ૫૦ ૮. જીવ અમારી પળાવીએ રે લાલ, તેહથી શિવ સુખ હાય રે ભ॰ દાન સંવત્સરી દીજીએ રે લાલ, ઈ સમે પ ન કોઇ રે. ભ૦ ૫૦૯ કાઉસગ્ગ કરીને સાંભળેા રે લાલ, આગમ આપણે કાન
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૮
રે, ભ૦ છઠ્ઠું અઠ્ઠમ તપ આકરા રે લાલ, કીજે ઉજ્જવલ ધ્યાન રે. ભ૦ પૂર્વી ૧૦, ઈશુ વિધ પર્વ આરાધશે રે લાલ, લેશે સુખની કાડ રે ભ॰ મુક્તિ મન્દિરમાં માલશે રે લાલ, તિ હંસ નમે કર જોડ રે. ભ૦ ૫૦ ૧૧. ૩. શ્રી પષણપ ના નવ વ્યાખ્યાનમાં પ્રથમ વ્યાખ્યાનની પહેલી સજ્ઝાય.
ઢાળ પહેલી
પર્વ પર્યુષણ આવિયાં, આનંદ અંગે ન માય રે; ઘર ઘર ઉત્સવ અતિ ઘણાં, શ્રી સંઘ આવીને જાય રે. પર્વ પર્યુષણ આવીયાં (એ આંકણી) ૧. જીવ અમારી પલાવિયે, કીજિયે વ્રત પચ્ચખાણ રે; ભાવ ધરિ ગુરૂ વક્રિયે, સુણિએ સૂત્ર વખાણ રે. ૫૦ ૨. આઠ
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૯
દિવસ એમ પાલિયે, આરંભને પરિહારે રે, નાવણ ધાવણ ખાંડણ, લીંપણ પીસણ વારો રે. પર્વ. ૩. શક્તિ હોય તે પચ્ચખીયે, અઠ્ઠાઈ અતિ સારે રે; પરમ ભક્તિ પ્રીતિ લાવીયે, સાધુને ચાર આહાર રે. પર્વ૦૪. ગાય સહાગણ સવિ મલી, ધવલ મંગલ ગીત રે; પકવાને કરી પિષિયે, પારણે સાહમિ મન પ્રીત ૨. પર્વ૫. સત્તરભેદિ પૂજા રચી, પૂજયે શ્રીજિનરાય રે, આગલ ભાવના ભાવિયે, પાતક મલ ધોવાય છે. પર્વ. ૬. લેચ કરાવે રે સાધુજી, બેસે બેસણ માંડી રે શિર વિલેપન કીજીયે, આલસ અંગથી છેડી રે. પર્વ. ૭. ગજ ગતિ ચાલે ચાલતી, સેહાગણ નારી તે આવે રે; કુંકુમ ચંદન ગુહલી, મેતિયે ચેક પૂરાવે રે. પર્વ. ૮. રૂપા મહાર પ્રભાવના, કરિયે તવ
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
સુખકારી રે; શ્રી ક્ષમા વિજય કવિરાયને, બુધ માણેકવિ જય જયકારી રે. પર્વ ૯. ૪. દ્વિતીય વ્યાખ્યાનની સક્ઝાય.
ઢાળી ત્રીજી (પ્રથમ ગોવાળ તણે ભવે એ દેશી.)
ઇંદ્ર વિચારે ચિત્તમાં છે, એ અચરજ વાત, નીચ કુલે નાવ્યા કદા જી, ઉત્તમ પુરૂષ અવદાસ; સુગુણ નર, જુએ જુએ કર્મ પ્રધાન; કર્મ સબલ બલવાન. સુબ જુ. (એ આંકણાં) ૧. આવે તે જન્મે નહીં જ, જિન ચકી હરિ રામ; ઉગ્ર બેગ રાજન કુલે છે, આવે ઉત્તમ ઠામ. સુ૨. કાલ અનંતે ઉપના જી, દસ અચ્છેરાં રે હોય; તિણે અરૂં એ થયું છે, ગર્ભહરણ દશમહે. સુ૩. અથવા પ્રભુ
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૧
સત્યાવીશમાં જ, ભવમાં ત્રીજે જન્મ, મરિચી ભવ કુલ મદ કીયે છે, તેથી બાંધ્યું નીચ કર્મ. સુ. ૪. ગેત્ર કર્મ ઉદયે કરી છે, માહણકુલે ઉવવાય; ઉત્તમ કુલે જે અવતરેજી, ઇંદ્ર જીત તે થાય. સુ૫. હરિણગમેષી તેડીને જી, હરિ કહે એહ વિચાર; વિપ્ર કુલથી લઈ પ્રભુ જ, ક્ષત્રિય કુલે અવતાર. સુ૬. રાય સિદ્ધારથ ઘર ભલી જી, રાણી ત્રિશલાદેવી; તાસ કુખે અવતરીયા જી, હરિ સેવક તત એવ. સુર ૭. ગજ વૃષભાદિક સુંદર જી, ચૌદ સુપન તિણિ વાર; દેખી રાણી જેહ જી, વર્ણવ્યાં સૂત્રે સાર. સુ૦૮. વર્ણન કરી સુપન તણું જી, મૂકી બીજું વખાણ, શ્રી ક્ષમાવિજયજી ગુરૂ તણે છે, કહે માણેક ગુણખાણ. સુત્ર જુo ૯.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૨
૫. ચતુર્થ વ્યાખ્યાનની સજ્ઝાય.
ઢાળ પાંચમી
(મન મેાહના ૨ે લાલ-એ દેશી)
ધનદ તણે આદેશથી રે, મન માહનાં રે લાલ, તિય ગાભક દેવ રે, જગ સેહનાં ૨ લાલ, રાય સિદ્ધાર્થને ઘરેરે મ॰ વૃષ્ટિ કરે નિત્ય મેવ રે. જ૰ ૧. કનક રણુ મણિ રોગ્યની રે મ॰, ધણુ કણ ભૂષણ પાન રે. જ૦; વરસાવે ફેલ ફુલની રે, મ॰, નૂતન વસ્ર નિધાન રે, જ૦ ૨. વાધે દોલત દિન પ્રત્યે રે, મ, તેણે વમાન હેત રે જ૰; દેશુ નામ જ તેહનું રે મ॰, માત પિતા સંકેત રે. જ૦૩, માતાની ભક્તિ કરી રે, મ॰, નિશ્ચલ પ્રભુ રહ્યા ત્તામ રે જ૦; માતા અરિત ઊપની રે મ॰,
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૩
શું થયું ગર્ભને આમ રે. ૪૦ ૪. ચિંતાતુર સહ દેખીને રે, મ, પ્રભુ હાલ્યા તે વાર રે જ0; હર્ષ થયે સહુ લેકને રેમ, આનંદમય અપાર રે. જ૦ ૫. ઉત્તમ દેહલા ઉપજે રે મ0, દેવપૂજાદિક ભાવ રે જ; પૂરણ થાયે તે સહુ રે મછ, પૂરવ પુણ્ય પ્રભાવ રે જ૦ ૬. નવ માસ પૂરા ઉપરે રે મ૦, દિવસ સાડા સાત રે જ ; ઉચ્ચ સ્થાને ગ્રહ આવતાં રે મ0, વાયે અનુકુળ વાત રે. જ0 ૭. વસંત ઋતુ વન મેરિયાં રે મા, જન મન હર્ષ ન માય રે જ ચિત્ર માસ શુદિ તેરસે રે મ૦, જિન જમ્યા આધી રાત રે જ૦૮. અજવાળું ત્રિહું જગ થયું રે મ૦, વરત્યો જય જયકાર રે જ; ચોથું વખાણ પૂરણ ઈહાં રે મા, બુધ માણેકવિજય હિતકાર રે. જ૦ ૯.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૪
૬. ષષ્ટ વ્યાખ્યાનની દ્વિતીય સક્ઝાય.
ઢાળ આઠમી
(દેશી ભમરાની ) - કાશી દેશ બનારસી સુખકારી રે, અશ્વસેન રાજન પ્રભુ ઉપકારી રે; પટરાણી વામા સતી સુo, રૂપે રંભ સમાન પ્ર. ૧. ચૌદ સ્વપ્ન સુચિત ભલા સુઇ, જમ્યા પાર્શ્વ કુમાર પ્ર; પિષ વદિ દશમી દિને સુઇ, સુર કરે ઉત્સવ સાર, પ્ર. ૨. દેહમાન નવ હાથનું સુદ, નીલ વરણ મને હાર; પ્રઅનુકને જોબન પામિયા સુ, પરણી પ્રભાવતી નાર. પ્ર. ૩. કમઠ તણે મદ ગાલીયે સુ, કાઢયે જલતો નાગ પ્રહ, નવકાર સુણાવી તે કિયે સુર, ધરણરાય મહાભાગ. પ્ર. ૪. પિષ વદિ એકાદશી સુo. વ્રત લેઈ વિચરે સ્વામ પ્ર; વડ તલે કાઉસ્સગ
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૫
રહ્યા સુરા, મેઘમાલી સુર તામ, પ્ર. ૫. કરે ઉપસર્ગ જલવૃષ્ટિને સુવ, આવ્યું નાસિકા નીર પ્ર; ચુકયા નહિ પ્રભુ ધ્યાનથી સુo, સમરથ સાહસ ધીર પ્ર. ૬. ચૈત્ર વદિ ચોથને દિને સુવ, પામ્યા કેવલ નાણુ પ્રચઉહિ સંઘ
સ્થાપી કરી સુર, આવ્યા સમેતગિરિ ઠાણ. પ્ર. ૭. પાલી આયુ સે વર્ષનું સુત્ર, પહત્યા મુક્તિ મહંત પ્ર; શ્રાવણ શુદિ દિન અષ્ટમી સુ, કીધે કર્મને અંત. પ્ર. ૮. પાસ વીરને આંતરું સુ, વર્ષ અઢીસું જાણુ પ્રકહે માણેક જિનદાસને સુo, કીજે કટિ કલ્યાણ. પ્ર. ૯. ૭. નવમા વ્યાખ્યાનની સક્ઝાય.
હાલ અગ્યારમી (ભરત નૃપ ભાવશું–એ દેશી) સંવત્સરી દિન સાંભલે એ, બારસા સૂત્ર
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૬
સુજાણ, સફલ દિન આજને એ એ આંકણી); શ્રીફલની પ્રભાવના એ, રૂપા નાણું જાણું. સ. ૧. સમાચારી ચિત્ત ધરેએ, સાધુ તણે આચાર સ; વડલ હુંડાઈ ખામણ એ, ખામે સહુ નરનાર. સ. ૨. રીષ વશે મન રૂષણ એ, રાખીને ખમાવે જેહ સ; કયું પાન જીમ કાઢવું એ, સંઘ બાહેર સહિ તેહ. સ૪. ગલિત વૃષભ વધકારકું એ, નિર્દય જાણી વિપ્ર સ, પંક્તિ બાહિર તે કહે એ, જિમ મહાસ્થાને ક્ષિપ્ર. સ૪. ચંદનબાલા મૃગાવતી એ, જેમ ખમાવ્યું તેમ સ; ચંદ પ્રદ્યોતનરાયને એ, ઉદાયન ખમાવ્યું જેમ. સ. ૫ કુંભકાર શિષ્યની પરે એ, તિમ ન ખમ જેમ સ0; બાર બોલે પટાવલી એ, સુણતાં વાધે પ્રેમ. સ. ૬. પડિક્કમણું સંવત્સરી એ, કરીયે સ્થિર
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૭
ચિત્ત સ; દાન સંવત્સરી દેઈને એ, લીજે લાહો નિત્ત. સ. ૭. ચઉવિત સંઘ સંતષિયે એ, ભક્તિ કરી ભલી ભાત સ; ઈણિ પરં પર્વ પર્યુષણે એ, ખરચે લક્ષમી અનંત. સ૮. જિનવર પૂજા રચાવિયે એ, ભક્તિ મુક્તિ સુખદાય સ; ક્ષમાવિજય પંડિત તણે એ, બુધ માણેક મન ભાય. સ. ૯ * ૮. ત્રિલોકસુંદરીની સઝાય.
વહાણમાં રે તિલક સુંદરીરે, કરી અતિશેરે વિલાપ, પિયુજી પીયુજી કરી ઝંખે ઘણું રે, ધરતી મનમાં સંતાપ. વહાણ૦ ૧. મધ્ય દરીયે વ્હાણ ચાલતાં રે, ઉદય થયા સર્વે પાપ, પડતા પીયુજી તે સમુદ્રમાં રે, અબળા થઈ આપ આપ વહાણ ૨. ખરે વેરી થયે આ વાણીયે રે, કીધે તેણે કાળે કેર;
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮ નિરાધાર કીધી છે મુજને રે, લીધું કાંઈ જન્મનું વેર. વહાણ ૩. મારા રૂપમાં મોહ્યો તે વાણી રે, કુબુદ્ધિને કરનાર; કાળી તે મારા કંથને રે, ના સમુદ્ર મઝાર, વહાણ) ૪. ઊંચે આભ નીચે નીર છે રે, અંધારી છે તેમાં રાતક નજરે ન દેખું મહારા નાથને રે, પામ્યા સમુદ્ર વ્યાઘાત, વહાણ૦ ૫. દુર રહ્યું છે પીયર સાસરું રે, ખુટી બેઠા જમવાર; પ્રભુ હવે અમારૂં કે નહીં રે, છે જગનાથ આધાર. વહાણ૦ ૬. કુશળ કરો મુજ કંથનું રે, છે પ્રભુ દીન દયાળ; વેળા પડી વિષમ દુઃખની રે, હું છું અજ્ઞાની જ બાળ વહાણ ૭. અન્ન જળ લેવા મુજને રે, આખડો રે યમરાજ; ધ્યાન ધરતી રે જીનરાજનું રે, વછે પ્રભુની રે સહાય. વહાણ ૮ હીરવિજય ગુરૂ હીરલે રે, વીર
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૯
વિજય ગુણ ગાય; લબ્લિવિજય ગુરૂ રાજી રે, તેના નમું હું રે પાય. વહાણ ૯.
૯. વણઝારાની સઝાય વણઝાર ધુતારે કામણગારે, સુંદર વર કાયા છોડ ચો વણઝારે, વણઝારે ધુતારે કામણગારે, એની દેહડલીને છોડ ચલ્યો છું વણઝારે. ૧. એણું રે કાયા મેં પ્રભુજી પાંચ પણિયારી, પાણું ભરે છે ન્યારી ન્યારી. સુંદરવર૦ ૨. એણું રે કાયામે પ્રભુજી સાત
મુદ્રક તેને નીર ખારે મીઠે. સુંદરવર૦ ૩. એણું રે કાયામે પ્રભુજી નવસે નાવડીયા, તેને સ્વભાવ ત્યારે ત્યારે. સુંદરવર૦ ૪. એણી રે કાયામે પ્રભુજી પાંચ રતન, પરખે પરખણ હારે. સુંદરવર૦ ૫. ખુટ ગયે તેલ ને બુઝ ગઈ બત્તીયાં મંદિરમે પડ ગયે
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૦
અરે. સુંદરવર દ. ખસ ગયે થે, ને પડ ગઈ દેહિયે; મિટ્ટી મે મીલ ગયે ગારે. સુંદરવર૦ ૭. આનંદવર કહે સુને ભાઈ સાધુ, આવાગમનની વારે સુંદરવર૦ ૮. ૧૦. શ્રી ચંદનબાળાની સઝાય.
કેસંબી નયરી પધારીયા, વહેરવા તે શ્રી મહાવીર; અભિગ્રહ એમ ચિંત, તમે શું જાણે જગદીશ હે સ્વામી બ્રાહ્મણીએ જાઉં હે સદ્દગુરૂ. ૧. વહેરતા નિત દહાડલે, મુનિ ભમતા ઘર ઘર બાર, સુખડી ઘેબર ઢાંકી મેલ્યાં, એ તે મનમાં ન આણે લગાર; હે સ્વામી બ્રાહ્મણીએ જાઉં હે સદ્દગુરૂ. ૨. રાજાના મહેલ લુંટાઈ ગયા લુંટી તે ચંપાપળ; નિજ સ્થાનક આવી રહ્યા, ત્યાં તે હાથી ઘેડાના ગંજ; હે સ્વામી બ્રાહ્મણીએ જાઉં
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧.
હો સદ્ગુરૂ. ૩. રાજાના મહેલ લુંટાઈ ગયા, લુંટી કરી ઘેર જાય; પાલક મહેલે ચડયે, ત્યાં તે દીઠાં છે ચંદનબાળા; હે સ્વામી બ્રાહ્મણીએ જાઉં તો સરૂ. ૪. ચંદનબાળા ધારણી, હેઠા ઉતારી ત્યાંય; ખંધે ચઢાવીને લેઈ ગયે, એ તો બોલે છે કડવા બેલ, હો સ્વામી બ્રાહ્માણીએ જાઉં હો સદગુરૂ. ૫. બાઈ તું મારે ઘેર ગોરડી, હું છું ત્યારે નાથ; એવાં વચન જ્યારે સાંભળ્યાં, ત્યારે ધારણીએ કીધે કાળ હે સ્વામી બ્રાહ્મણુએ જાઉં હે સદ્દગુરૂ. ૬. જીભ કચરીને મરી ગઈ મરતાં ન લાગી વાર; એ તો મરી ગઈ તત્કાલ. હે સ્વામી. ૭. ખંધેથી હેઠા પડયા, ટળવળે તે ચંદનબાળ; બાઈ તું મહારે ઘેર બેટડી, હું છું તારે તાત, બાઈ મ કરીશ આપઘાત. હો
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
સ્વામી૮ ખધે ચઢાવીને લેઈ ગયે, ઘેર છે ચેતા નાર; જાઓ રે બજારમાં વેચવા, ન કશ જઈશ રાજ પિકાર; હે સ્વામી ૯. બધે ચઢાવીને લઈ ગયે, વેચવા તે બજારમાંહી; બજારમાંહી ઉભી કરી, એને મુલવે કેશ્યાનાર હે સ્વામી ૧૦. લાખ ટકાએ બાઈને મુલવે, મેં માગ્યાં તે આપે તે મૂલ; લાખ ટકાના બાઈ અધલાખ, બાઈ તુમ ઘેર કે આચાર; હે સ્વામી ૧૧ રાગ ઠાઠ બનાવવા, સજવા તે સેળ શણગાર, હિંડોળા માટે હુંચવા, અમ ઘેર ચાવવાં ચેલાં પાન, હો સ્વામી ૧૨. મારે ભઠ પડે અવતાર હો સ્વામી, મેં
ક્યાં કીધાં તો પાપ હો સ્વામી મેં ના સમર્યા ભગવંત હો સ્વામી, મેં ન આરાધ્યા અરિહંત હો સ્વામી, મેં તેડી પુન્યની પાળ હો
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૩
સ્વામી ૧૩. આકાશે ઉભા દેવતા, સાંભળી એવા બેલ; એ ને વિકુ વ્યંતર વાંદરા હો સ્વામી. ૧૪. નાક કાન વલુરીયા, એ તે નાશી ગઈ તત્કાલ હે સ્વામી, ૧૫. ખંધે ચઢાવીને લઈ ગયે, વેચવા તે બજાર માંહી; ચૌટા માંહી ઉભી કરી, એને મુલવે સુદર્શન શેઠ હે સ્વામી ૧૬. લાખ ટકાએ બાઈને મુલવે, હાં માગ્યાં તે આપે મૂલ; લાખ ટકાના ભાઈ અધ લાખ, ભાઈ તુમ ઘેર કે આચાર હો સ્વામી ૧૭. પિષ પડિકમણાં અતિ ઘણો, આયંબીલને નહીં પાર; ઉપવાસ એકાસણું નિત્ય કરવાં, અમ ઘેર પાણી ગળવા ત્રણ વાર. હે સ્વામી ૧૮. મેં આરાધ્યા અરિહંત હો સ્વામી, મેં સમર્યા ભગવંત હો સ્વામી; મેં બાંધી પુન્યની
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
' ૧૮૪
પાળ હે સ્વામી. બ્રા. ૧૯. શેઠ વખારેથી આવીયા, ચંદનબાળા તે ધુવે શેઠના પાય; મુળાએ મનમાં ચિંતવ્યું, એ તે નારી કરીને રાખી. હે સ્વામી બ્રા. ૨૦. હાથે તે ઘાલ્યાં ડિસકલાં, પગે તે ઘાલી હેડ; મસ્તકે મુંડ્યા રે વેણીના કેસ હે સ્વામીએમને ઘાલ્યાં છે ગુપ્ત ભંડાર હો સ્વામી બ્રા) ૨૧. પહેલું તે દહાડું તિહાં થયું, ક્યાં ગઈ તે ચંદનબાળ; સરખી સહિયરમાં ખેલવા, એ તે ઘરમાં ન આવે લગાર હે સ્વામી. બ્રા. ૨૨. બીજે તે દહાડે તિહાં થયે, ક્યાં ગઈ તે ચંદનબાળ; તમે એને મેઢે ચઢાવી મેલી, એ તે કહ્યું ન માને લગાર હો સ્વામી. બ્રા ૨૩. ત્રીજો તે દહાડે તિહાં થયે, કયાં ગઈ તે ચંદનબાળ; તમે એને લાડવાઈ કરી મેલી, એ તે સાત
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૫
રમાં ન આણે લગાર હે સ્વામી. બ્રા ૨૪. ચોથું તે દહાડું તિહાં થયું, ક્યાં ગઈ તે ચંદનબાળ; શેઠે કટારે કાઢી, હવે મારીશ મારે પેટ હે સ્વામી; મુળ નાશી ગઈ તતકાળ હો સ્વામી. બ્રા ૨૫. શેઠે પાડેસીને પૂછીયું, કયાં ગઈ તે ચંદનબાળ; હાથે તે ઘાલ્યાં ડસકલાં, પગે તે ઘાલી હેડ; મસ્તકે મંડયા રે વેણીના કેશ હે સ્વામી બ્રા. ૨૬. શેઠે તાળાં તેડીયાં, કાઢયાં તે ચંદનબાળ; એમને બેસાડયાં ઉમરામાંય હે સ્વામી, સુપડા ખુણે બાકુલા બેસાડી ચંદનબાળ; શેઠજી લવારને તેડવા જાય તે સ્વામી. બ્રાર૭. છમાસીને પારણે, મુનિ ભમતા તે ઘેર જાય; સઘળી જોગવાઈ તિહાં મલી, પણ ન દીઠી આંસુની ધાર હો સ્વામી. બ્રા ૨૮. ત્યાંથી
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૬
તે પ્રભુ પાછા વળ્યા, મારો ભઠ પડયે આવતાર હે સ્વામી; મેં તેડી પુન્યની પાળ હો સ્વામી, મેં ન સમર્યા ભગવંત હો સ્વામી, મેં ન આરાધ્યા અરિહંત હો સ્વામી ર૯. પાછું વાળીને જુવે તિહાં, દીઠી આંસુની ધાર; સઘળી જોગવાઈ તિહાં મલી, ત્યાં તે હેરાવે ચંદનબાળ; વહેરાવી કરો તમે પારણું, તમારો સફળ થયે અવતાર હો સ્વામ૩૦. હાથે તે થયે સેના ચુડલે, પગે તે થઈ સેનાની હેડ; મસ્તક થયા રે વેણીના કેશ હે સ્વામી, સેંથે તે થયે મતની સેર હો સ્વામી ૩૧. શેઠજી લુહાર તેડીને આવીયા, શું થયું તે ચંદનબાળ; પિતા તમારે પસાય હે સ્વામી, એટલે આવ્યા મુળા માય, શું થયું તે ચંદનબાળ; માતા તમારે પસાય હો સ્વામી ૩૨.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૭
દેશ દેશના રાજવી, ચંદનબાળાને વાંદવા જાય; તિહાં કને બાર કોડ બત્રીશની વૃષ્ટિ થાય હો સ્વામી; તિહાં કને નાટારંભ ઘણું થાય હો સ્વામી, તિહાં કને દેવતાઈ વાજાં વાગે હો સ્વામી, તિહાં કને અઠ્ઠાઈ મહોત્સવ ઘણા થાય હો સ્વામી, તિહાં કને લબ્ધિવિજય ગુણ ગાય હો સ્વામી બ્રાહ ૩૩. ચોવીસ જીનેશ્વરને છંદ.
દુહા આર્યા-બ્રહ્મસુતા નિર્વાણી, સુમતિ વિમલ આપ બ્રહ્માણ, કમલ કમંડેલ પુસ્તક પાછું, હું પ્રણમું જોડી જુગ પાણી. ૧. વીસે અનવર તણા, છંદ રચું સાલ, ભણતાં શિવસુખ સંપજે, સુણતાં મંગલ માલ. ૨.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૫
છંદ જાતિ સવૈયા આદિ જીણુ નમે નર ઇંદુ સુપુનમચંદ સમાન મુખ, સમામૃત કદ ટાલે ભવ ક્ મરુદેવી નંદ કરત સુખ; લગે જસ પાય સુરિદ નિકાય ભલા ગુણ ગાય ભવિક જન, કંચન કાય નહિ જસ માય નમે સુખ થાય શ્રી આદિજીન. ૧. અજીત જીણુંદ દયાલ મયાલ કૃપાલ વિસાલ નયન જુગ', અનુપમ ગાલ મહામૃગ ચાલ સુભાલ સુજાનગ બાહુ જીંગ, મનુષ્ય મેલીહ મુનિસરસીહુ અખી નરીહ ગયે મુગતી, કહે નય ચિત્ત ધરી બહુ ભક્તિ નમે જીનનાથ ભલી જુગતી. ૨. અહો સંભવનાથ અનાથકા નાથ મુક્તિકે। સાથ મિલ્યા પ્રભુ મેરા, ભવેાદધિપાજ ગરીબ નિવાજ સવે શિરતાજ નિવારત ફેરા; જીતારીકે જાત,
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
સુસેના માત, નમે નર જાત મિલી બહુ ઘેરે, કહે નય શુદ્ધ ધરિ બહુ બુદ્ધ જીતાવની નાથકું સેવક તેરે. ૩. અભિનંદન સ્વામ લિધે જશ નામ સરે સવિ કામ ભવિક તણે, વનિતા જસ ગામ નિવાસકે કામ કરે ગુણ ગ્રામ નરિંદ ઘણે; મુનિશ્વર રુપ અનુપમ ભૂપ અકલ સ્વરુપ આનંદ તણે, કહે નય ચિત્ત ધરી બહુ ભક્તિ નમે નર પાવત સુખ ઘણે. ૪. મેઘ નરિંદ મલ્હાર વિરાજીત સેવનવાન સમાન તનું, ચંદ સુચંદ વદન સુહાવત રૂપ વિનિજીત કામ તન, કર્મકી કેડ સવે દુઃખ છોડ નમે કરજેડ કરી ભક્તિ, વંશ ઈવાકુ વિભૂષણ સાહિબ સુમતિ નંદ ગએ મુક્તિ. પ. હંસપાદ તુલ્ય રંગ રતિ અર્ધ રાગ રંગ અઢીસેં ધનુષ્ય ચંગ દેહકે પ્રમાણ હે,
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯o
ઉગતે દિણંદ રંગ લાલકેસુ કુલ રંગ રુપ હે અનંગ ભંગ અંગ કરવાના હે; ગગક તરંગ રંગ દેવનાથહિ અભંગ જ્ઞાનકે વિસાલ રંગ શુદ્ધ જાકે ધ્યાન હે, નિવારીએ કલેશ સંગ પદ્મપ્રભુસ્વામિ ધીગ દિજીએ સુમતિ સંગ પદ્મ કે જાણ છે. ૬. જીણુંદ સુપાસ તણા ગુણ રાસ ગાવે ભવિ ભાવ આણંદ ઘણે, ગમે ભવિ પાસ મહિમા પૂરે સવિ આસ કુમતિ હશે; ચાહું દીસે વાસ સુગંધ સુખાસ ઉસાસ ની સાસ જીતેંદ્ર 1ણે, કહે નય ખાસ મુનીંદ્રસુપાસ તણે જસ વાસ સદૈવ ભણો. ૭. ચંદ્ર ચંદ્રિકા સમાન (રુપ સૈલસે) સમાન દેઢસે ધનુષ્યમાન દેહકે પ્રમાણ હે, ચંદ્રપ્રભુ સ્વામી નામ લીજીયે પ્રભાત જામ પામીયે સુખ ઠામ ઠાણ ગામજ સનામ હે મહસેન અંગ
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૧ જાત સિવ જગ જંતુ તાત, લક્ષ્મણાભિધાન માત ચંદ્ર સમકતિ હૈ, નય છેાડી વાત ધ્યાઈયે જો દિન રાત પામીએ જો સુખ શાત દુઃખ કાડી જાત હૈ. ૮. દુસિફેન પીંડ ઉજલેા કપુરખંડ ધેનુ ખીર કાસુમડ શ્વેત પદમ ખડ હે, ગંગાકા પ્રવાહ પિડ શબુ શૈલ શુદ્ધ દંડ અમૃત સરસ કુંડ શુદ્ધ જાકે તુંડ હૈ, સુવિધિ જિનંદ સંત કીજીએ દુષ્કર્મ અંત શુભ ભક્તિ જાસ દંત વેત જાકેા વાન હૈ, કહે નય સુણે સંત પૂજયે જે પુણ્ય દત પામીયે તે સુખ સત શુદ્ધ જાકે ધ્યાન હૈ. ૯. શિતલ શિતલ વાણી ધના ધન ચાહત હૈ ભવિકેક કિશારા, કાક દિણુંă પ્રજાસુ નરીદ વલી જિમ ચાહત ચંદકારા; વિધ ગય' સુચિ સુરિદ્ર તિ નિજ કત સુમેઘ મયૂરા, કહે નય નેહ ધરી
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૨ ગુણ ગેહ તથા હું ધાવત સાહેબ મેરા. ૧૦ વિષ્ણુ ભૂપકે મલ્હાર જગ જંતુ સુખકાર વંશકે શૃંગારહાર રૂપકે આગાર હે, છડિ સવિ ચિત્તકાર માન હકો વિચાર કામ ક્રોધકે સંચાર સર્વ વેરી વાર હે; આદર્યો સંયમ ભાર પંચ મહાવ્રત સાર ઉતારે સંસાર પાર જ્ઞાનકે ભંડાર છે, ઈગ્યારમે જિણંદ સાર ખડગી જીવ ચિન્હધાર કહે નય વારેવાર મોક્ષકે દાતાર હે. ૧૧. લાલ કેસુ કુલ લાલ રાત અર્ધ રંગ લાલ ઉગતે દિણંદ લાલ લાલ રંગ હે; કેસરીકી જીભ લાલા કેસરકે ઘોલ લાલ ચુનડીકે રંગ લાલ લાલ પાન રંગ હૈ લાલ, કીર ઈંચ લાલ હીંગલે પ્રવાલ લાલ કેકિલાકી દૃષ્ટિ લાલ લાલ ધર્મ રંગ છે, કહે નય તેમ લાલ બારમો જિર્ણોદ
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૩
લાલ જયાદેવી માત લાલ લાલ જાકે અંગ છે. ૧૨. કૃતવર્મ નીંદ તણે એનંદ નમત સુરેદ્ર અમેદ ધરી, ગમે દુઃખ દંદ દિયે સુખ વૃંદ જાકે પદ સેહત્ત ચિત્ત કરી; વિમલ જિનંદ પ્રસન્ન વદન જાકે શુભ મન સુગંગ પરી; એક મન કહે નય ધન્ય નમો જિનરાજ શું પ્રીત ધરી. ૧૩. અનંત જિર્ણોદ દેવ દેવમાં દેવાધિદેવ પૂજે ભવી નિતમેવ ધરી બહુ ભાવના, સુર નર સારે સેવ સુખ કીયા સ્વામી હેવ તુજ પાખે એર દેવ ન કરૂં હું સેવના, સિંહસેન અંગે જાત સુજલાભિધાન માત જગમાં સુજસ ખ્યાત ચહું દિશે વ્યાપ; કહે નય તાસ વાત કીજીએ જે સુપ્રભાત નિત્ય હોય સુખ સાત કીર્તિ કિકિ આપતે. ૧૪. જાકે પ્રતાપ પરાજિત
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
નિલ ભૂત થઈ ભાનુ આકાશે, સૌમ્ય વદન વિનિર્જિત અંતર શ્યામ શસીનીવિ હાત પ્રવાસે, ભાનુ મહિપતિ વસે કુસેસય બેધન દીપત ભાનુ પ્રકાશે. નમે નય નેહ નિતુસાહિમ એહ ધર્મ જિષ્ણુદ ત્રિજગ પ્રકાસે. ૧૫. સેલમા જિષ્ણુદેં નામે શાંતિ હાય ઠામેા ઠામે, સિદ્ધિ હાઈ સર્વ કામે નામ કે પ્રભાવથે; કહે નય જોડી હાથ અમહુ· થયા સનાથ, પાઈ એ સુમતી સાથ શાંતિનાથકે દ્વિદ્યારથે. ૧૬. અહો કુછુ જિંદ મયાલ, દયાનિધિ સેવકની અરદાસ સૂણા; ભવ ભીમ મહાણુવ પૂર આગાહ અથાહ ઉપાધિ સુનીર ઘણેા, બહુ જન્મ જરા મરણાદિ વિભાવ નિમિત ઘણાદિ કલેશ ઘણા; અમતારકતાર ક્રિપા પર સાહિબ સેવક જાણીએ છે આપણે. ૧૭. અર દેવ શું દેવ કરે નર સેવ દુઃખ સિવ દેહગ
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧૯૫
દૂર કરે, ઉપદેશ ઘનાઘન નીર ભરે ભવિ માન સમાનસ ભૂરી તરે, સુદર્શન નામ નરેસર અંગજ ભવ્ય મને પ્રભુ જાસ વસે, તસ સંકટ શેક વિયેગ કુગ દ્રરિદ્ર કુસંગતિ ન આવત પાસે. ૧૮. નીલ કર પંખી નીલ નાંગવલિ નેલ પત્ર તરૂવર રાજી નીલ નીલે નીલ દ્રાક્ષ હે, કાચકે સુગેલ નીલ પછી કેસુ રંગ નીલ ઇંદ્રનીલ રત્ન નીલ પત્ર નીલ ચાસ હે, જમુના પ્રવાહ નીલ ભંગરાજ પંખી નીલ, જેહ અશોક વૃક્ષ નીલ રંગ હે, કહે નય તેમ નલ રાગથે અતીવ નીલ મલ્લી નાથ દેવ નીલ નીલ જાકે અંગહે. ૧૯. સુમત્ર નરીંદ તણે વરનંદ સુચંદ્ર વદન સેહાવત હે, મંદર ધીર સવેનરહર સુસામ શરીર વિરાજીત હૈકન્ઝલવાન સુકચ્છપયાન
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
કરે ગુણગાન નરિદ ઘણે, મુનિસુવ્રત સ્વામી તણ અભિધાન લહે નય માન આનંદ ઘણે. ૨૦. અરીહંત સરુપ અનુપમ રુપકે સેવક દુઃખને દુર કરે, નિજ વાણી સુધારસ મેઘ જલે ભવમાન સમાન સભૂરી ભરે, નમીનાથકે દર્શન સાર લહી, કુંણ વિષ્ણુ મહેશ ધરે જે ફરે, અબ માનવ મુંઢ લહિ કુણ સક્કર છોડકે કંકર હાથ ધરે. ૨૧. યાદવ વંસ વિભૂષણ સહિત નેમિ જીણુંદ મહાનંદકારી, સમુદ્ર વિજય નરિંદ તણે સુત ઉજવલ શંખ સુલક્ષણ ધારી, રાજુલ નાર મુકી નિરધાર, ગયે ગિરનાર કલેસ નિવારી, કજઝલ કાય શિવાદેવી માય નમે નય પાય મહાવ્રતધારી. ૨૨. પાર્શ્વનાથ અનાથકે નાથ સનાથ ભયે પ્રભુ દેખત છે, સવિ રેગ વિયેગ કુગ મહા દુખ દુર
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭
ગએ પ્રભુ ધાવતથ, અશ્વસેન નરેશ સપુત વિરાજીત ઘનાઘનવાન સમાન તનુ, નય સેવક વાંછીત પૂરણ સાહિબ, અભિનવ કામ કરિ રમનુ. ૨૩. કુકમઠ કુલંઠ ઉકંઠ હઠી હઠ ભંજન જાસ પ્રતાપ વિરાજે, ચંદન વાણી સૂવામાં ચંદન પુરુસાદાણી બિરુદ જસ છાજે; જસ નામકે ધ્યાન થકી સવી દેહગ દરીદ્ર દુઃખ મહાભય ભાંજે; નય સેવક વાંછિત પૂરણ સાહિબ અષ્ટ મહા સિદ્ધિ નિત્ય નીવાજે. ૨૪. સિદ્ધારથ ભૂપ તણે પ્રતિરુપ નમે નર ભૂપ આનંદ ધરી, અચિંત્ય સ્વરૂપ અનુપમ રુપકે લંછન સેહત જાસ હરી, ત્રિસલાનંદન સમુદ્રમ કંદન લઘુપણે કંપિત મેરુ ગિરિ, નમે નય ચંદ વદન વિરાજીત વીરજીણુંદ
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮
સુપ્રીત ધરી. ૨૫. ચાવીસ જીણુંă તણાં બૃહ છંદ ભણે, ભવિટ્ટ જે ભાવ ધરી; તસ રેગ વિયેાગકુ ચેાગ કુભાગ સવિ દુઃખ દેહગ જા એટલી, તસ ગણુ વાર ન લાલે પાર સુમતિ તેાખાર હુંખાર કરે, કહે નયસાર સુમંગલ ચાર ઘરે તસ સ’પદ્મ ભરી ભરે. ૨૬. સંવેગી સાધુ વિભૂષણ વંસ વિરાજીત શ્રી નયવિમલ જનાક દકારી, તસ સેવક સંયમધીર સુધીરકે ધીર વિમલ ગણી જયકારી, તાસ પદાંમુજ ભંગ સમાન શ્રીનયવિમલ મહાવ્રત ધારી, કહે એ છઢ સુણેા વિ વૃંદુ કે ભાવ ધરીને ભણે! નરનારી. ૨૭.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૧૯ શ્રી નેમિનાથના સલાકે.
સરસ્વતી માતા તુમ પાય લાગું, દેવ ગુરૂ તણી આજ્ઞા માગું; જિહા અગ્રે તું બેસજે આઈ વાણું તણું તું કરજે સવાઈ ૧. આઘો પાછો કેઈ અક્ષર થાવે, માફ કરજો જે દેષ નાવે; તગણ સગણ ને જગણના ઠાઠ, તે આદે દઈ ગણ છે આઠ. ૨. કીયા સારા ને કયા નિષેધ, તેને ન જાણું ઉંડારથ ભેદ; કવિ જન આગળ મારી શી મતિ, દેષ કાળજે માતા સરસ્વતી ૩. તેમજ કેરે કહીશું સલેકે, એક ચિત્તથી સાંભળજે લેકે, રાણું શીવાદેવી સમુદર રાજા. તસ કુળ આવ્યા કરવા દીવાજા ૪. ગર્ભે કારતક વદ બારસે રહ્યા, નવ માસને આઠ દીન થયા; પ્રભુજી જનમ્યાની તારીખ
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૦
જાણું, શ્રાવણ સુદ પાંચમ ચિત્રા વખાણું. ૫. જનમ્યા તણી તે નાબત વાગી, માતપિતાને કીધાં વડભાગી; તરિયાં તેરણ બાંધ્યાં છે બાર, ભરી મુક્તાફળ વધાવે નાર, ૬. અનુક્રમે પ્રભુજી મોટેરા થાય, કીડા કરવાને નેમજી જાય; સરખે સરખા છે સંગાતે છેરા, લટકે બહુ મુલા કલગી તેરા ૭. રમત કરતા જાય છે તીહાં, દીઠી આયુધશાળા છે જિહાં, નેમ પૂછે છે સાંભળે બ્રાત, આતે શું છે! કહે તમે વાત ૮. ત્યારે સરખા સહુ બોલ્યા ત્યાં વાણું, સાંભળે નેમજી ચતુર સુજાણ, તમારે ભાઈ કૃષ્ણજી કહીયે, તેને બાંધવા આયુધ જોઈએ ૯. શંખ ચક ને ગદા એ નામ, બીજે બાંધવ ઘાલે નહીં હામ, એહવે બીજે કઈ બળી જે થાય, આવા આયુધ તેને
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર બંધાય ૧૦, નેમ કહે જે ઘાલું હું હામ, એમાં ભારે શું મોટું છે કામ, એવું કહીને શંખ જ લીધે, પિતે વગાડી નાદ જ કીધે. ૧૧. તે ટાણે થયે મોટે ડમડલ, સાયરના નીર ચઢયા કલ્લેલ, પરવતની ટુંકે પડવાને લાગી, હાથી ઘોડા તે જાય છે ભાગી, ૧૨. ઝબકી નારીઓ નવ લાગી વાર, તુટયા નવસર મોતીના હાર, ધરા ધ્રુજી ને મેઘ ગડગડીયે, મહટી ઈમારત તૂટીને પડી ૧૩. સહુનાં કાળજા ફરવાને લાગ્યાં, સ્ત્રી પુરુષ જાય છે ભાગ્યાં, કૃષ્ણ બલભદ્ર કરે છે વાત, ભાઈશે થયે આ તે ઉત્પાત ૧૪. શંખ નાદ તે બીજે નવ થાય, એહ બળિયે તે કે કહેવાય, કાઢે ખબર આ તે શું થયું, ભાગ્યું નગર કે કઈ ઉગરીયું ૧૫. તે ટાણે કૃષ્ણ
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૨
પામ્યા વધાઈ, એ તે તમારી નેમજી ભાઈ કૃષ્ણ પુછે છે નેમજી વાત, ભાઈ શે કીધે આ તે ઉત્પાત ૧૬. નેમજી કહે સાંભળે. હરિ, મેં તે અમસ્તી રમત કરી, અતુલી બળ દીઠું નાનુડે વેશે, કૃષ્ણજી જાણે એ રાજને લેશે. ૧૭. ત્યારે વિચાર્યું દેવ મોરારિ, એને પરણાવું સુંદર નારી, ત્યારે બળ એનું ઓછું જે થાય, તે તે આપણે અહીં . રહેવાય. ૧૮. એ વિચાર મનમાં આણી, તેડયા લક્ષ્મીજી આદે પટરાણ જળક્રીડા કરવા તમે સહુ જાએ, તેમને તમે વિવાહ મને ૧૯ ચાલી પટરાણી સરવે સાજે, ચાલો દેવરીયા નાવાને કાજે, જળક્રીડા કરતાં બેલ્યાં રૂક્ષ્મણી, દેવરીયા પરણે છબીલી રાણી. ૨૦. - વાંઢા નવિ રહીયે દેવર નગીના, લા દેરાણી
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩
"
"
'
આ
રંગના ભીના નારી વિના તો દુઃખ છે ઘાટું, કેણ રાખશે બાર ઉઘાડું. ૨૧. પરણ્યા વિના તે કેમ જ ચાલે, કરી લટકે ઘરમાં કેણ માલે, ચૂલે ફૂંકશે પાણીને ગળશે; વેલાં મેડાં તે ભેજન કરશે, ૨૨. બારણે જાશે અટકાવી: તાળું, આવી અસુરા કરશે વાળું; દીવાબત્તીને કોણ જ કરશે, લીપ્યા વીના તે ઉચેરા વળશે. ૨૩. વાસણ ઉપર તો નહીં આવે તેજ, કણ પાથરશે તમારી સેજ; પ્રભાતે લુખા ખાખરે ખાશે, દેવતા લેવા સાંજરે જાશે ૨૪. મનની વાતે કેણને કહેવાશે, તે દિન નારીને એારતે થાશે; પણ આવીને પાછા જાશે, દેશ વિદેશે વાતે બહુ થાશે. ૨૫. મહટાના છેરૂ નાનેથી વરીયા, મારૂં કહ્યું તે માને દેવરિયા, ત્યારે સતભામાં
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
२०४
બોલ્યાં ત્યાં વાણ, સાંભળે દેવરીયા ચતુર સુજાણ. ૨૬. ભાભીને ભરોસે નાશીને જાશે, પરણ્યા વિના કેણ પિતાની થાશે; પહેરી ઓઢીને આંગણે ફરશે, ઝાઝાં વાનાં તે તમને કરશે. ૨૮. ઉંચા મન ભાભી કેરાં કેમ રહેશે, સુખ દુઃખની વાત કણ કાગળ કહેશે, માટે પરણેને પાતળીયા રાણી, હું તે નહિ આપું નાવાને પાણી, વાંઢા દેવરને વિશ્વાસે રહીએ, સગા વહાલામાં હલકાંજ થઈએ, પરણ્યા વિના તે સુખ કેમ થાશે, સગાને ઘેર ગાવા કણ જેશે. ર૯. ગણેશ વધાવે કેને મેકલશે, તમે જાશે તે શી રીતે ખલશે, દેરાણી કે પાડ જાણીશું! છેરૂ થાશે તે વિવા માણીશું. ૩૦. માટે દેવરીયા દેરાણી લાવે, અમ ઉપર નથી તમારે દાવો ત્યારે રાધિકા આઘેરા
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૫
આવી, બેલ્યા વચન મેઢું મલકાવી ૩૧. શી શી વાત રે કરો છે સખી, નારી પરણવી રમત નથી; કાયર પુરૂષનું નથી એ કામ, વાવવા જોઈએ ઝાઝેરા દામ ૩૨, ઝાંઝર નૂપુર ને ઝીણિ જયમાલા ! એણ ઘટ વીંછીઆ ઘાટે રૂપાળા, પગ પાને ઝાઝી ઘુઘરીઓ જોઈએ, માટે સાંકળે ઘુઘરા જોઈએ. ૩૩. સોના ચુડલે ગુજરીના ઘાટ, છલા અંગુઠી અરિસા ઠાઠ; ઘુઘરી ખેંચીને વાંક સેનેરી, ચંદન ચુડીની શોભા ભરી. ૩૪. કલાં સાંકળા ઉપર સિંહમેરા, મરકત બહુ મુલા નંગ ભલેરા, તળશી પાટીયાં જડાવ જોઈએ, કાલી કંઠીથી મનડું મહિએ. ૩૫. કાંઠલી સેહીએ ઘુઘરીયાળી, મનડું લેભાયે ઝુમણું ભાળી, નવ સેરે હાર મોતીની માળા,
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૬
કાને ટીંટોડા સેનેરી ગાળા. ૩૬. મચકણિયાં જોઈએ મુલ્ય ઝાઝાનાં, ઝીણાં મેતી પણ પાણી તાજાનાં નીલવટ ટીલડી શેભે બહુ સારી, ઉપર દામણ મુલની ભારી; ચીર ચુંદડી ઘળાં સાડી, પીલી પટેલી માગશે દહાડી. ૩૭. બાંટ ચુંદડીઓ કસબી સહિએ, દશરા દિવાળી પહેરવા જોઈએ; મોંઘા મુલના કમખા કહેવાય, એવડું નેમથી પુરૂં કેમ થાય. ૩૮. માટે પરણ્યાની પાડે છે નાય, નારીનું પુરૂં શી રીતે થાય, ત્યારે લક્ષમીજી બેલ્યાં ૫ટરાણી, દીયરના મનની વાતે મેં જાણી. ૩૯ તમારૂં વયણ માથે ધરીશું, બેઉનું પુરૂં અમે કરીશું, માટે પરણોને અને પમ નારી, તમારે ભાઈ દેવ મેરારી. ૪૦. બત્રીસ હજાર નારી છે જેહને, એકને પાડ ચડશે તેહને માટે
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૭
હૃદયથી ફીકર ટાળા, કાકાજી કેરૂં ઘર અજવાળા. ૪૧. એવું સાંભળી નેમ ત્યાં હેસિયા, ભાભીના ખેલ હૃદયમાં વસીયા; ત્યાં તે કૃષ્ણને દ્વીધી વધાઈ, નિશ્ચે પરણશે તમારા ભાઈ; ઉગ્રસેન રાજા ઘેર છે એટી, નામે રાજુલ ગુણની પેટી, ૪૨. નેમજી કેરા વિવાહ ત્યાં કીધે, શુભ લગ્નના દિવસ લીધેા; મંડપ મંડાવ્યા કૃષ્ણજીરાય, નેમને નિત્ય ફુલેકાં થાય. ૪૩. પીઠી ચેાળે ને માનની ગાય, ધવળ મગળ અતિ વરતાય; તરીયાં તેારણ મધ્યાં છે મહાર, મળી ગાય છે સેહાગણુ નાર. ૪૪. જાન સજાઇ કરે ત્યાં સારી, હલમલ કરે ત્યાં દેવ મેરારી; વહુ વારૂ વાતા કરે છે છાને, નહીં રહીયે ઘેર ને જાઈશુ' જાને. ૪૫, છપ્પન કાડ જાદવના સાથે, લેળા કૃષ્ણ ખલભદ્રં
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
બ્રાત; ચડીયા ઘોડલે મ્યાના અસવાર, સુખપાલ કે લીધે નહિ પાર. ૪૬. ગાડાં વેલેને બગીઓ બહુ જેડી, મ્યાના ગાડીએ જોતર્યા ધેરી; બેઠા જાદવ તે વેઢ વાંકડીયા, સેવન મુગટ હીરલે જડિયા. ૪૭. કડાં પિચી બાજુ બંધ કશીયા, શાલે દુશાલ ઓઢે છે રસીયા; છપન કેટી તે બરાબરીયા જાણું, બીજા જાનૈયા કેટલા વખાણું. ૪૮. જાનડીઓ શોભે બાલુડે વેષ, વિવેકે મોતી પરોવે કેશે; સેળ શણગાર ધરે છે અંગે, લટકે અલબેલી ચાલે ઉમંગે. ૪૯ લીલાવટ ટીલી દામણું ચળકે, જેમ વિજળી વાદળે સળકે, ચંદ્ર વદની મૃગ જે તેણી, સિંહલકી જેહની નાગસી વેણી. ૫૦. રથમાં બેસી બાળક ધવરાવે, બીજી પિતાનું ચીર સમરાવે એમ
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનુક્રમે નારી છે ઝાઝી, ગાય ગીત ને થાય છે રાજી. ૫૧. કેઈ કહે ધન્ય રાજુલ અવતાર, નેમ સરીખે પામી ભરથારકઈ કહે પુણ્ય નેમનું ભારી, તે થકી મળી છે રાજુલા નારી; પર. એમ અ ન્ય વાદ વદે છે, મહેડાં મલકાવી વાત કરે છે, કેઈ કહે અમે જઈશું વહેલી, બળદને ઘી પાઈશું પહેલી. ૫૩. કઈ કહે અમારા બળદ છે ભારી, પહોંચી ન શકે દેવ મેરારી, એવી વાતોના ગલા ચાલે, પિત પિતાના મગજમાં મહાલે. ૫૪. બહેતર કળાને બુદ્ધિ વિશાળ, નેમજી નાહીને ધરે શણગાર; પહેર્યા પીતામ્બર જરકશી જામા, પાસે ઉભા છે તેમના મામા.૫૫ માથે મુગટ તે હીરલે જડિયે, બહુ મુલે છે કસબને ઘડી, ભારે કુંડલ બહુ મુલાં
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૦
મેતી, શહેરની નારી નેમને જોતી. પ. કઠે નવ સેરે મતીને હાર, બાંધ્યા બાજુબંધ નવ લાગી વાર, દશે આંગળીએ વેઢ ને વીંટી, ઝીણી દીસે છે એનેરી લટી. પ૭. હીરા બહ જડીયા પાણીના તાજા, કડાં સાંકળા પહેરે વરરાજા, મેતીને તેરે મુગટમાં ઝળકે, બહ તેજથી કલગી ચળક. ૫૮. રાધાએ આવીને આંખડી આંજી, બહુ ડાહી છે નવ જાય ભાંજી, કુમકુમનું ટીલું કીધું છે ભાલે, ટપકું કસ્તુરી કેરું છે ગાલે. ૫૦. પાન સોપારી શ્રીફળ જોડે, ભરી સિને ચડીઆ વરઘોડે ચડી વરઘોડે ચઉટામાં આવે, નગરની નારી મેતીએ વધાવે. ૬૦. વાજાં વાગે ને નાટારંભ થાય, નેમ વિવેકી તેરણ જાય; ધુંસળી મુસળને રવાઈઓ લાવ્યા, પેખવા કારણ સાસુજી આવ્યા. ૬૧
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવ વિમાને જુએ છે ચડી, નેમ નહિ પરણે જાશે આ ઘડી, એવામાં કીધે પશુએ પોકાર, સાંભળો અરજી નેમ દયાળ. ૬૨. તમે પરgશ ચતુર સુજાણ, પરભાતે જાશે પશુઓના પ્રાણ, માટે દયાળુ દયા મનમાં દાખે, આજ અમને જીવતાં રાખે. ૬૩. એ પશુઓને સુણી પિકાર, છોડાવ્યાં પશુઓ નેમ દયાળ; પાછા તે ફરીયા પરણ્યા જ નહીં, કુંવારી કન્યા રાજુલ રહી. ૬૪. રાજુલ કહે છે ન સિદ્ધાં કાજ, દુશ્મન થયાં છે પશુઓ આજ; સાંભળે સર્વે રાજુલ કહે છે, હરણીને તિહાં એલ દે છે. ૬૫. ચંદ્રમાને તે લંછન લગાડયું, સીતાનું તે તે હરણ કરાવ્યું; મહારી વેળા તે કયાંથી જાગી, નજર આગનથી જાને તું ભાગી. ૬૬. કરે વિલાપ
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
રાજુલ રાણી, કર્મની ગતિ મેં તે ન જાણી; આઠ ભવની પ્રીતિને ઠેલી, નવમે ભવ કુંવારી મેલી. ૬૭. એવું નવ કરીએ નેમ નગીના, જાણું છું મન રંગના ભીના; તમારા ભાઈએ રણમાં રઝલાવી, તે તે નારી ઠેકાણે નાવી. ૬૮. તમે કુલ તણે રાખે છે ધારે, આ ફેરે આવ્યો તમારે વારે; વરઘોડે ચડી માટે જશ લીધે, પાછાં વળીને ફજેતે કીધે; આંખે અંજાવી પીઠી ચોળાવી, વરઘોડે ચઢતાં શરમ ન આવી. ૬૯ મહોટે ઉપાડે જાન બનાવી, ભાભીઓ પાસે ગાણ ગવરાવી; એવા ઠાઠથી સર્વેને લાવ્યા, સ્ત્રી પુરૂષને ભલા ભમાવ્યા. ૭૦. ચાનક લાગે તે પાછા જ ફરે, શુભ કારજ અમારૂં રે કરજે; પાછા ન વળી આ એકજ ધ્યાન, દેવા માંડયું તિહાં વરસી જ
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૩ દાન. ૭૧. દાન દઈને વિચાર જ કીધે, શ્રાવણ સુદી છઠનું મુહૂરત લીધું; દીક્ષા લીધી ત્યાં ન લાગી વાર, સાથે મુનિવર એક હજાર. ૭૨. ગિરનારે જઈને કારજ કીધું, પંચાવનમે દિન કેવલ લીધું; પામ્યા વધાઈ રાજુલ રાણી, પીવા ન રહ્યાં ચાંગળું પાણી. ૭૩. તેમને જઈ ચરણે લાગી, પીઉજી પાસે જ ત્યાં માગી; આપે કેવલ તમારી કહાવું, શુકન જેવાને નહીં જાવું. ૭૪. દીક્ષા લઈને કારજ કીધું, ઝટપટ પોતે કેવલ લીધું મળ્યું અખંડ એવા તમ રાજ, ગયાં શિવસુંદરી જેવાને કાજ. ૭૫. સુદિની આઠમ અષાઢ ધારી, નેમજી વરીયા શિવ વધુ નારી; નેમ રાજુલની અખંડ ગતિ, વર્ણન કેમ થાયે મારી જ મતી. ૭૬. યથાર્થ કહું બુદ્ધિ પ્રમાણે, બેઉનાં સુખ તે
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૪
કેવલી જાણે; ગાશે ભણશે ને જે કાઇ હૃદયે ધરશે, તે તે શિવ વધુ નિશ્ચય વરશે; સંવત ઓગણીસ શ્રાવણ માસ, વદની પાંચમને દિવસ ખાસ, ૭૮. વાર શુક્રને ચેાઘડીયું સારૂ, પ્રસન્ન થયુ' મનડું' મારું; ગામ ગાંગડના રાજા રામિસંહ, કીધા શલેાકેા મનને ઉછરંગ. ૭૯. મહાજનના ભાવ થકી મે કીધેા, વાંચી શલાકા મહેાટા જશ લીધેા; દેશ ગુજરાત રેવાશી જાણા, વિશાશ્રીમાલી નાત પ્રમાણેા. ૮૦. પ્રભુની કૃપાથી નવ નિધિ થાય, એઉ કર જોડી સુરશશી ગાય; નામે દેવચંદ પણ સુરશશી કહીયે, બેઉના અર્થ એકજ લઇએ. ૮૧. દેવ સૂરજ ને ચદ્ર છે. શશી, વિશેષે વાણી હૃદયામાં વસી; ખ્યાસી કડીથી પુરે મે કીધા, ગાઈ ગવડાવી સુયશ લીધે, ॥૮॥
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૫
શ્રી સંખેશ્વર પાર્શ્વજિન છંદ.
સે પાસ સંખેશ્વરા મન શુદ્ધ, નમે નાથ મિશ્ર કરી એક બુદ્ધ દેવી દેવલાં અન્યને શું નમે છે, અહો ભવ્ય લેકે ભુલા કાં ભમે છે ૧ ત્રિલેકના નાથને શું તો છે, પડયા પાસમાં ભૂતને કાં ભજે છે; સુરધેનુ ઠંડી અજા શું અને છે, મહાપંથ મૂકી કુપથે વજે છે . ૨ તજે કણ ચિંતામણિ કાચ માટે રહે કેણુ રાસભને હસ્તી સાટે સુરદુમ ઉપાડી કુણ આક વાવે, મહામૂહ તે આકુલા અંત પાવે
સા કહાં કાંકરે ને કહાં મેરૂભ્રંગ, કહાં કેસરીને કહાં તે કુરંગ, કહાં વિશ્વનાથ કહાં
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૧૬ અન્ય દેવા, કરે એક ચિત્તે પ્રભુ પાસ સેવા જા પૂજે દેવી પ્રભાવતી પ્રાણનાથ, સહુ જીવને જે કરે છે સનાથ, મહા તત્ત્વ જાણ સદા જેહ ધ્યાવે, તેના દુઃખ દારિદ્ર દરે પેલાવે છે. ૫ પામી મનુષ્યને વૃથા કાં ગમે છે, કુશીલે કરી દેહને કાં દમે છે, નહીં મુક્તિ વાસં વિના વીતરાગ, ભજે ભગવંત તજે દ્રષ્ટિરાગ માદા ઉદયરત્ન ભાખે સદા હેત આણી, દયાભાવ કીજે પ્રભુ દાસ જાણી, આજ માહરે મોતીડે મેંહ વૂઠા, પ્રભુ પાસ સંખેશ્વરે આપ તૂઠા. ૮
મુદ્રક: ડાહ્યાભાઈ હ. પટેલ, શ્રી ખડાયતા મુક
કલા મંદિર, ઘીકાંટા રોડ–અમદાવાદ,
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ જૈન ધર્મ પ્રકરણ રત્નાકર:- નવસ્મરણ, સ્ત, ત્રષિમ ડળ માટું, ચઉસરણ, આઉર પચ્ચકખાણ, ચાર ગકરણ, ત્રણ ભાષ્ય છે કર્મગ્રંથ, બહુસંગ્રહણી, લ ક્ષેત્ર સમાસ તવાર્થ, સાધુ આવશ્યક ક્રિયા, દશ વૈકાલિક આદ પ્રકરણા અને કૃલકે તેમજ સ્તોત્રના સઅહુ છતા કિંમત ફકત રૂ. 3-5o જૈનધર્મનાં દરેક જાતનાં પુસ્તકા, પ્રતા વિગેરે મળી શકશે, કમીશન માટે પૂછો અને સૂચિપત્ર મ ગાવે.