Book Title: Mahakavi Shobhanmuni ane Temni Kruti
Author(s): Himanshuvijay
Publisher: Vijaydharmsuri Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034943/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masuri jena graMthamALA pu5, 23. zrI yazovijacajI Ibollebic lol is che dAdAsAheba, bhAvanagara, phona : 0278-2425322 3004846 zobhanamuni ane temanI kRti. : lekhaka : muni rAja zrI hi mAM zu vi ja ya jI. : dravya sahAyaka : pADiva ( sIrohI sTeTa-mAravADa ) vALA. zeTha laMbAjI umAjI. 925- 9006@@ -: prakAzaka : dIpacaMda bAMThIyA maMtrI zrI vijayadharmasUri jaina graMthamALA, choTA sarApha ujajaina ( mAlavA ) 4 De dharma saM. 13 vIra saM. 24 61 vikrama saM. 1881 kiMmata traNa AnA. a me%2C. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaray Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi....Sa... nuM... sAM... ka.lI...yuM (bhanamuninuM jIvana) zebhanamuninuM zre kavitva... ... *** zobhananA pUrvajo ane tenuM prAraMbhika jIvana dhArAnagarI *** *** *** * * * daTAeluM dhana maLyuM ... upakArano badalo zebhana; brAhmaNa maTI zramaNa thaye ... .. zebhanamuninI pragati *** ... ... dhanapoLane krodha ane jaina sAdhune vihAra baMdha saMghanI vinati ane zabanamuninuM dhArAmAM javuM dhanapALane pratibaMdha ane be bhAIonI bheTa .. jayAre dhanapALa jaina dharma svIkArI pitAnuM jIvana jaina dharmane sepe che . dhanapALane TUMka paricaya mALavAmAM jaina sAdhuo ... zebhanamuninuM vyaktitva . zebhanamuninI kRti ... zabanamuninuM avasAna ... (aitihAsika AlocanA) matabhedanuM kaMika gAmanI parIkSA zobhananA pitA zobhanamuninA guru *** ... zebhananuM gRhastha kuTuMba . zebhanastuticaturvizatikAnI TIkAo.. upayogI pariziSTo *** .. *** mudraka-zAha gulAbacaMda lalubhAI-mahedaya pri. presa. dANApITha-bhAvanagara. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayadharmasUri. sanma vi. sa. 1824 . bhA . dIkSA saM. 1943 bhAvanagara. 000000000000000000000000000.0..00000 00000000000 000000000 TID10 00000000000000000000000000000000000 00000000000000 00000000000000000000000000 AcArya pada saM. 1964 nirvANa sa. 1978 AzI. zivapurI. satpAthojavikAsavAsarakaro gAmbhIryaratnAkaro dharmoddhArisamAjadezasukhadaH prAnandakandAmbudaH / zraddhAjJAnacaritranirmalabalaH kundendukIyojjvalaH mUriH zrIvijayAdidharmamunipaH syAd bhUyase zreyase // -anekAntI. zrI mahAdaya presa-bhAvanagara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. kavi" jagatnI eka anerI vibhUti che. kavitva zakti kudaratanI apUrva bakSisa che. hajAre dhanAlyo ke rAjAo jagatane je lAbha na ApI zake te lAbha dhAre to eka sAco kavi ApI zake che. kavine "kavitva zakti" zodhavA javuM paDatuM nathI. svayameva te zakti sAcA kavine varavA Ave che. A kudaratI kavija jagatane avano AnaMda ApI zake che. "kavi" jagatanA game tevA padArthonuM sUkamatama nirIkSaNa karI te padArthone pitAnI kalpanA zaktithI varNavI suMdara banAve che, ane te dvArA temAM te ane rasa utpanna kare che. e ja kavinI kharI pUbI che. " jyAM na pahoMce ravi tyAM pahoMce kavi " e leka kahevatanI paNa AvA kavi mATe ja sArthaktA gaNuM zakAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi bhanamuni ane temanI kRti. jema eka rAjA ke dhanI amuka deza ke kALane mATe ja sarajAyela hoya chetema kavi nathI hoto. sAce kavi te tamAma jagat ane badhA kALa mATe sarajAyele hoya che, kemake te pitAnA yaza:-zarIrathI sadA jIvato jAgato rahI, potAnI pAchaLa mukelI kRtine lAbha jagatane satata Apato ja rahe che. kavi manuSyalokamAM paNa potAnI anupama pratibhAthI sAkSAt svargano anubhava karI bIjAne paNa tene sAkSAtkAra karAvavAmAM samartha hoya che. A ja kavi sAce kavi kahI zakAya, anyathA "vavA: pA: mRtA: " ( kavio vAMdarA che. ) nI kahevata lAgu paDe. - AvA kudaratI janmasiddha zreSTha kavio A bhAratamAM thatA AvyA che, temAM jenoe meTo hisso Apyo che. dareka jamAnAmAM hindanI ekeeka bhASAmAM jaina munio ane gRhasthAe suMdaratama kAvya racanA karI jagatane cakita karI nAkhyuM che. saMskRta, prAkRta gujarAtI ane kAnaDI bhASAmAM to keTalAka jaina kavienuM nAma aDhAramI sadI sudhI mekhare rahyuM che. ApaNA prastuta stutikAra A "zrI zebhana suni" paNa tevA vizeSa kudaratI kavio paikInA eka zreSTha zobhana muninuM kavi hatA, ema mAnavAmAM temanI upalabdha zreSTha kavitva. eka ja "ninastuti caturtherAti" kRti ApaNane prere che. temanI bIjI kRtio jaDI nathI, ane kadAca temaNe na paNa banAvI hoya; chatAM prastuta kRtithI ja temane zreSTha kavi kahevAmAM koIpaNa jAtano vAMdho nathI. jemanAM ghaNuM kAvye maLatAM hoya te ja moTA kavi che" AvI mAnyatA sAcI nathI. potAmAM kavitva zakti sArAmAM sArI hovA chatAM keTalAka mahAkavio game te kAraNe eka paNa kAvya ke mahAkAvya banAvyA vagara ja A jagat choDIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zabanamuninA jIvana upara prakAza. cAlyA jAya che, keTalAeka bIjA viSayanA graMtho banAvavAmAM AnaMda ke lAbha mAnI kAvyanA graMthe thoDA banAve che. athavA banAvatA ya nathI. AvA aneka dAkhalA maLe che. AvI avasthAmAM tevA kudaratI kavione ApaNe "kavi" nahi mAnIe to eka meTI bhUla ja gaNAya, bhayaMkara anyAya ja thAya, ema mAruM mAnavuM che. je tema na hoya te " siddhasena divAkara " ke jeonuM "kalyANa maMdira stotra sivAya bIjuM eka paNa kAvya atyAra lagI maLyuM nathI, chatAM temane mATe, hajAre lekanAM kAvye racanAra AcArya zrI hemacaMdra jevA mahAna kavi "kasiddhasena vavava:" (si. hai. 2-2-pR0 72) kahI temane mahAkavinuM mAna Ape che, tethI ema mAnavuM joIe ke kavitA banAvavI judI vastu che ane kavitva zakti hovI judI vastu che. ApaNA " zobhana muni " paNa tevA ja kavi hatA, ke jeo zabdAlaMkAra ane bhaktinA pUrathI chalakatI ninastutivaturveti ' nAmanI eka ja kRti jagatane ApI taruNavayamAM svargavAsI thayA che. temanI prastuta kRtinI AlecanA karavAnuM kAma AgaLa upara rAkhI, A kRtinA kartA ( zobhanamuni ) nA jIvana caritra tarapha huM vAcakane laI - javA mAguM chuM. zrI zobhana muninA jIvana upara prakAza. atyAra lagI prakAzita thaela jUnA ane navA graMthamAM zrI zobhana muninuM jIvana caritra bahu ja TUMkANamAM, ane te paNa apUrNa maLe che. temanA janmasthAna, mAtA, pitA ane gurunAM nAmanA saMbaMdhamAM aneka graMthakAra judA judA mata Ape che, paNa mane te AmanA jIvananA viSayamAM mahAkavi dhanapALa (zobhana muninA vaDIla bhAI) nA graMtha, prabhAvaka rAritra ane prabaMdha * ciMtAmaNi vadhu prAmANika lAge che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. zebhana muninuM jIvana bhinna bhinna be prakAranA saMskArothI ghaDAyuM che-janmathI temanAmAM vaidika saMskAra zebhananA pUrvaje pAvAyA che ane dIkSA pachIthI jena ane tenuM prAraM- saMskAree temAM apUrva sudhAraNa karI bhika jIvana. navuM teja utpanna karyuM che. janmathI teo vaidika brAhmaNa hatA. sahu pahelAM ApaNe temanA bhAI dhanapALanI kRti "tilakamaMjarI" tarapha najara nAkhIzuM. mahAkavi dhanapALa potAne paricaya ApatAM temAM lakhe che - madhyadeza ke jene AjakAla saMyukta prAMta ( yu. pI. ) kahevAmAM Ave che, temAM AvelA "sAMkAya" nagarane rahevAsI devarSi ' brAhmaNa hate. teno putra "sarvadeva" thaye, je zAstrakaLA ane graMtha racavAmAM nipuNa hato. A sarvadevane be putro thayA, mATe "dhanapALI" ane nAnA "zebhana". ApaNuM caritranAyaka A ja zobhana che. dhanapALanA pitA sarvadeva, "bheja" nI dhArA" (dhAra) nagarImAM AvI rahyA hatA. temanA baMne putrone janma kayAM thaye, tene nakkI khulAse je ke ApaNane maLato nathI, paNa anumAnathI kahI zakAya ke, sarvadeva ghaNuM varSothI dhArAmAM AvI rahyA haze, A hisAbe A baMne temanA putrone janma dhArAmAM thayela hoya ema lAge che. je vakhate rAjA "bheja " mALavAnuM rAjya karato hato te vakhatanI "dhArA" nagarI ghaNI jAhojalAlIdhArAnagarI. vALI hatI. aneka vIre, vidvAne ane dhanA tyothI te nagarI zobhI rahI hatI. vidyAnA 1. AsId dvijanmA'khilamadhyadeze prakAzasAjhAzyanivezajanmA / alabdha devArSariti prasiddhiM yo dAnavarSitvavibhUSito'pi // 51 // rAvatI, rA: vANuM, va ra vo 2 mir ag: I tasyA''tmajanmA samabhUnmahAtmA, devaH svayaMbhUriva sarvadevaH // 52 // " tilakamaMjarInI pIThikA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daTAyeluM dhana maLyuM. sugaMdhI vAtAvaraNathI mahekI rahI hatI. deza videzanA nAmI paMDitAne tyAM garva utarI jatA hateA. sArA vidvAn kivaone lAkhAnAM inAma ane mATI ijjata enAyata karavAmAM AvatAM hatAM. sarasvatI ane lakSmI bannenA tyAM sAthe vAsa hateA. rAjA ' leAja ' kevaLa ceAgya rAjAja nahi paNa, eka aThaMga vidvAn ane rasika kavi paNu hatA ke jenA vyAkaraNanI IrSyAthI gujarAtanA rAjA siddharAjajayasiMhe zrI hemacaMdrAcAya ne prArthanA karI ' siddhahemantandrarAvyAnurAsana ' anAvarAvyuM. ( jUe A vyAkaraNanI mArI prastAvanA ). te sAcA vidvAneAnA pASaka ane anumeAdaka hatA; tethI sarvadeva paMDita A nagarImAM rahetA hatA. AvA vidyAvyAsaMganA sthAnamAM rahevAthI tenA banne putrAne paNa vadhAre anubhava meLavavAnA avasara maLI AvyeA. dhanapALa ane zAlanane tenA pitA pAsethI paraMparA prApta vidyA teA maLIja hatI; paNa sAthe sAthe tyAMnA judA judA paMDitAnA samAgamathI temano vidyAmAM ghaNuM! sArA vadhArA thayA. dhIme dhIme A banne bhAioe peAtAnI pratibhAthI dhArAnA paDatA ane bhAjarAjAnA hRdayamAM mAnavaMtu sthAna meLavyuM. teo banne AkhA ya mAlavAnA paDitAmAM paMkAvA lAgyA. vidyAnA mATe ghaNe bhAge hamezAM mane che tema sadeva paMDita upara lakSmIdevI prasanna na hatAM. tenA pitAe gharamAM puSkaLa dhana dATyuM hatuM, parantu te kaye sthaLe dATavu che ? tenI khakhara sarva devane nahi hatI. te peAtAnA gharamAM daTAyeluM dhana meLavavA cAhatA hatA. eka divase tapasteja ane vidvattAthI zAbhatA zrImahendrasUri' dhArAmAM AvyA. temanA mahimA ane pAMDityanI vAta rAjA prajA ane paDatAmAM phelAi. sa`vadeve A AcArya ne samAgama karyA. AcArya upara tene prema ane vizvAsa vadhatA ce. AcArya AgaLa teNe peAtAnI garIbAInI vAta 1 praznadhaciMtAmaNimAM vardhamAnasUri AvyAnuM lakhyuM che, tenI AleAyanA AgaLa karIzuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat daTAyaluM dhana maLyuM. www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. kADhI potAnA gharamAM daTAela dhanane batAvavA sAgraha vinati karI. te AcAye tenA gharamAM daTAyela dhana batAvyuM. sUrijIe batAvelA sthaLamAM sarvadevane moTI dhanarAzi prApta thaI. dhananA AnaMdathI te gAMDe ghelo thaI gaye. dhana agyAramAM prANa che. bALakathI vRddha, mUrkhathI paMDita, badhA ya jenI rAtadivasa jhaMkhanA kare che tenAthI kema AnaMda na thAya? sarvadeva, paMDita havA sAthe pUrepUro kRtajJa hato. sUrijInA upakArane badale ApavA te cAhato hato. teNe maLI AvelA dhanane ardho bhAga levA sUrijIne prArthanA karI, paNa teo te paMcamahAvratadhArI jainAcArya hatA. parigrahathI taddana dUra rahenAra nigrantha; dhanane zuM kare? eka koDI paNa sUrijIe lIdhI nahi. aMte sarvadevanI prArthanAthI sUrijIe eka rasto batAvyo:- "upakArane badale Apa ja hoya te tArA be putromAMthI eka putra mane Apa, jethI jagatamAM tAruM paNa nAma thAya. " A uttara sAMbhaLI sarvadeva putrapremane lIdhe saMkocAyo, paNa upakArane badale ApavAno vicAra tene becena banAvato hate. prabhAvaka caritrakAra lakhe che ke -te vicAramAM tenuM AkhuM varSa vItI gayuM. aMte tIrthamAM jaI mahendrasUrinA upakArano badalo nahi ApavA saMbaMdhI potAnA pApane dhovAno vicAra karI sarvadeve prasthAna karyuM. prasthAna samaye dhanapALe kAraNa pUchatAM uttaramAM sarvadeve jaNAvyuM ke -"mAruM RNa cukAvavA bemAMthI eka putranI jainAcArya mAgaNI kare che. A RNa cukAvyA vagara huM marI jauM to mArI sadagati thAya nahi; tethI te pApa dhevA tIrthamAM jauM chuM." pitAnI vAta sAMbhaLI dhanapALa camaka ane dhathI sarvadevane kahevA lAgyo ke -"tame pitAnA putrane upakArano badalo. jena dIkSA apAvI ApaNe kuLane kalaMkita karavA mAMge che? ApaNA kuLamAM zuddha yajJayAgAdi vedapATha karanAra brAhmaNe thayA che. brAhmaNe ane zramaShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhana, brAhmaNa maTI zramaNa thaze. NAmAM haMmezAMthI virodha cAlato Ave che. AvI avasthAmAM jena sAdhune tame putra kema ApI zake ? jo tame tema karaze te huM tamAre paNa saMbaMdha cheDI daIza. " putranAM AvAM anAdaravALAM vacana sAMbhaLI sarvadevano gabharATa vadhe che, tyAre te vakhate sarvadevane nAnA putra "zobhana' pitA pAse jaI kahe che ke -"pitAjI tame kaMi paNa ciMtA karaze nahi. upakAra vALavAnI tamArI pratijJA huM pUrI karIza.' zebhana " tenA pitAne eka sAce bhakta putra hato. "TorArA rAyasI" nA siddhAntamAM mAnanAro hato. sAthe sAthe jana sAdhunAM ahiMsA, tapa ane saMyamanuM mahattva paNa te samajato hato, tethI teNe pitAnI pratijJA pUrI karavAnuM bIDuM jhaDapyuM. pratijJAne pUrI karAvanArAM putranAM amRtamaya vacane sAMbhaLI | sarvadevanA hRdayamAM AnaMdanI umio uchazAsana brAhmaNa LavA mAMDI. putra upara prasanna thaI sarvadeve maTI zramaNa thaze. AzIrvAdapUrvaka potAne putra sUrijIne sa. zebhana " brAhmaNa " maTI " zrama " thaye. mahendrasUri, A navA ziSya sAthe anyatra vihAra karI gayA. bahu thoDA ja samayamAM jenAgamAdi vividha prakAranI vidyA bhaNAvI sUrijIe potAnA A navA ziSyamAM anubhava ane pAMDityanuM navuM teja umeryuM. gurusevA karI zobhanamunie eka bAju samyagdarzana sAthe samyagrajJAna meLavyuM ane bIjI bAju zebhana muninI cAritranI saMpatti meLavI. pUrvanI vidvattAmAM pragati. A vastuo umerAtAM teo mahAna prabhAva zALI banI gayA. thoDA varSomAM potAnA prAMtamAM ja nahi, paNa dUra dUranA aneka prAMtamAM zobhananI kIrti phelANI. ziSyanI vadhatI jatI kIrtine joI mahendrasUrinuM hRdaya AnaMdathI uchaLavA lAgyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. A mAjI dhanapALanI sakhata manAi chatAM zAlane jaina sAdhu pAse dIkSA lIdhI hAvAthI dhanapALe dhanapALanA krodha, pitA upara kruddha thaI pitA sAtheneA saba Mdha ane jaina sAdhunA chADI dIdhA. te jaina sAdhuonA pahelAM karatAM vihAra badha. vadhAre kaTTara duzmana banI gayA. teNe bhAjarAjAnA kAna bhaMbherI mALavAmAM jaina sAdhune nahi vicaravA rAja hukama kaDhAvyeA. bhAratamAM dharmadveSane lIdhe peAtAnI sattA ane zaktionA khATA upayAga karavAnA dAkhalA AvI ja rIte manatA hatA. mALavAmAM jaina zramaNA ( munie ) nAM darzana durlabha thayAM. A vAtane jotajotAmAM khAra khAra varSanAM vahANAM vahI gayAM. jaina sAdhuenA vihAra khaMdha hAvAthI mALavAnA jaina leAkeAmAM sarvatra udAsInatA ane duHkhanI lAgaNI phelAi. jeneAmAM dharmaprema ane AtmAbhimAna jAgavAthI mALavAnA saMghe zrI mahendrasUri pAse jai mALavAnI dharma sa'badhI keADI sthiti kahI sabhaLAvI ane temane tyAM padhArI bhAjanI ayeAgya AjJA baMdha karAvI, jainazAsananI prabhAvanA karavA vinati karI. A badhI vAta gurupAse beThelA zAlanane bahu ja cIvaTathI sAMbhaLatA hatA. te vakhate tee gujarAtamAM hatA. zAbhanani bhaNI gaNIne eka asAdhAraNu vidvAna thai gayA hatA. sacATa upadeza ApavAnI zakti temasaghanI vinati nAmAM sahaje AvI gai hatI, tethI gurue ane zAlana ceAgya gaNI temane ' vAcanAcAya ' pada muninuM dhArAmAM ApyuM hatuM. peAtAnA dezanA ( mALavAnA ) javuM. leAkeAnI vinati sAMbhaLI temane lAgI Avyu ke:~ A badhuM mArA ja nimitte thayuM che mATe game tema karIne mAre ja AnA pratikAra karavA joIe. ' zAzanamuni; DarapeAka ane sukhamAM masta rahenAra sAdhu na hatA, ke jethI karmo upara athavA kalikAla upara doSa daI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdhanI vinatithI zobhanamuninuM dhArAmAM javuM. nirAza thaI besI rahe. temanAmAM himmata hatI, zAsananI dAjha hatI ane game tevAne samajAvavAnI vidvattA paNa hatI. tethI mALavAmAM jaI bagaDelI sthitine sudhAravAnI potAnI IcchA zobhana munie guru AgaLa kahI batAvI. gurue temane hareka rIte megya samajI tyAM jaI sudhAro karavA AjJA ApI. basa, pachI zuM ? phuI vaiopaviSTa " "bhAvatuM hatuM ne vaidhe kahyuM " jevuM thayuM. gurunI Azik meLavI keTalAka sAdhuone sAthe laI zelanamunie dhArA bhaNa vihAra laMbAvyo. ugra vihAra karI thoDI mudatamAM teo dhArAnagarImAM praveza karatA dekhAyA. loko temane animeSa daSTie cakita thaI jotA hatA. "are ! A jaina sAdhuo ahIM kayAMthI? zA mATe AvyA? hamaNAM rAjapuruSo emane pakaDaze. rAjA gusse thaIne koNa jANe zuM karaze. ?" Ama jyAM tyAM leke ApasamAM aneka prakAranI vAto karatA dekhAtA hatA. jena dharmanA dveSI keTalAka lakone IrSyA thavA lAgI, jyAre jene AnaMdathI ubharAvA lAgyA. praveza karatI ja vakhate rAjavADAmAM jato kavi dhanapAla rastAmAM maLyuM. jene sAdhuone joI temanuM upahAsa karavA eka vAya teNe kahyuM:-arvamatta mantanamaste ! " arthAt:-gadheDA jevA dAMtavALA he mahArAja ! tamane namaskAra thAo. ghaNA varSo vItI javAthI zobhanamunine te potAnA bhAI tarIke oLakhI zake nahi, paNa zeAbhanamunie te dhanapAlane oLakhI lIdho hato tethI upahAsavALA vAkyane anukULa camatkArayukata upahAsapUrvaka zabanamuni belyA ke -"pitRSaTThya ! vayaya ! suvuM te?" arthAt--vAMdarAnA vRSaNa (aMDakoza) jevA mukhavALA he mitra ! tuM sukhamAM to chenA ?. potAnA karatAM vadhu camatkAravAI zaMbhananuM prativAkya sAMbhaLI dhanapALa camaka ne jhAMkhe paDI be ke, "huM tamArI vAkaya caturAIthI parAsta thaye chuM. Apa koNa che? kayAMthI Ave che ? ane tenA mahemAna cho ?" zobhane ame tamArA ja mahemAna chIe" ema kahI dhanapALane vadhAre muMjhavaNamAM nAkhe. zobhanamuninI vidvattAthI AkarSAI potAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. mANasa sAthe dhanapALe zobhanamunine upAzraye mokalyA. dhArAvAsiomAM haju koIpaNa jANI zakyuM na hatuM ke A baMne eka ja mAtAnA putra sagA bhAI che. dhArAnI sthiti sudhAravA zobhanamuninA manamAM aneka saMka95 vikalpa thavA lAgyA. teo bAhoza ane dhanapALane prati- yuktibAja hatA. temaNe potAnA sAdhuone bodha ane be dhanapALane tyAM gocarI levA mokalyA. prazAMta bhAIonI bheTa. AkRtivALA be jaina munioe jaina dharmanA kaTTara duzmana dhana pALanA ghera jaI dharmalAbhane pavitra nAda saMbhaLAvyuM. dhanapALa te vakhate snAna karato hato. tenI strIe sAdhune kahyuM ke "ahIM khAvAnuM nahi maLe, cAlyA jAva." dhanapALe potAnI strIne kahyuM ke -"atithine nirAza kare te moTo adharma che, mATe kaMIne kaMI to Apa." te strI traNa divasanuM dahIM lAvI munine ApavA lAgI. munie prazna karyo ke -bahena, A keTalA divasanuM che?" uttaramAM te ciDAIne bolI " AmAM jIvaDAM (parA) paDI gayAM che zuM? levuM hoya to lo nahi to rasto pakaDe." muni belyA ke:-"bahena tame na kAma krodha zA mATe kare che? amAre AcAra che mATe puchIe chIe. have rahI jIvaDAnI vAta. tenA uttaramAM kahevAnuM ke -be divasa uparAMta dahIMmAM khaTAza vadhatI jAya che, tethI temAM te raMganA jI utapanna thAya che ema jena zAstro kahe che. tenI sAkSAt pratIti karavI hoya to alata lAvI dahIMmAM nAkhe." dhanapALa tyAM AvI A badhI vAta rasapUrvaka sAMbhaLato hato. teNe ketuka jevAnI khAtara athavA tattva nizcaya karavAnI khAtara alato maMgAvI dahIMmAM nAkhyA. DI vAramAM ja temAM keTalAka te ja varNanA-dahIMnA raMganA jaMtuo upara cAlatA dekhAyA. dhanapALanuM hadaya A drazya joI pIgaLyuM. bahu Azcarya thatAM tenA hRdaye palaTe khAdhe. jaina dharmanI zraddhAnuM tenAmAM bIja ropAyuM. jANe zAstrArthamAM parAsta thayo hoya; tema nagna thaIne te munine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dhanapALane pratibaMdha ane be bhAInI bheTa. kahevA lAgyuM ke, Apa koNa cho ? kemanA ziSya che? kayAM utaryA che. munie cagya uttara ApyA pachI munionI sAthe ja dhanapALa upAzraya bhaNI cAlya. zebhana munie pitAnI yutithI je suMdara pariNAma dhAryuM hatuM te ja AvyuM. te pariNAmane sAkSAtkAra karavAnI teo vATa joI rahyA hatA. dhanapALane dUrathI Avato joI potAnA heoTA bhAI samajI, athavA tene vadhu AkarSavA teo (zAbhanamuni) thoDA sAme AvyA. dhanapALane madhura vacanathI zobhanamunie bAlAvyA, ane mAnapUrvaka tene samAna Asane besADyo. jyAre dhanapALane khabara paDI ke Ato "mAre nAno bhAI zebhana che " tyAre tenuM hRdaya prema ane lajajAthI vicitra prakAranuM banyuM, temAM zraddhA ane vAtsalyanAM pUra uchaLavA lAgyAM. jaina dharma ane jaina sAdhu upara tenuM mAna vadhyuM. dhanapALe zebhanamunane kahyuM ke --"tame jaina dIkSA laI ApaNuM kuLane kharekhara ajavALyuM che. tamane dhanya che, tame mahAtmA che, zAstranA pAraMgata che, mATe mane sAce dharma batAvo.' zelanamunine joItuM hatuM teja thayuM. teoe prazAnta, gaMbhIra ane premALa vacanathI jena dharmanA sarvavyApi akATya siddhAnto ane AcArane mahAkavi dhanapALane suMdara paricaya karAvyo. dhanapALa eka mahAna paMDita to hato ja eTale jena siddhAnto samajavAmAM tene muzkelI paDI nahi, kemake jaina dharma sAcA buddhizALIone mATe jeTale jaladIthI sukara ane AdaraNIya thaI zake che teTale anabhi-alpabuddhivALAo mATe nahi. zobhanamunino zebhana ane sAtvika upadeza sAMbhaLI AnaMda pUrvaka ati bhAvuka zabdothI dhanapALe kahyuM jyAre dhanapALa ke:- Aje meM sAco dharma ja che jenadharma svI mATe atyArathI ja huM te jaina dharma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi bhanamuni ane temanI kRti. kArI potAnuM svIkArI tenuM zaraNuM lauM chuM. pahelAM jIvana jainadharmane jena dharmane dveSa karI A pradezamAM bAra sepe che. varasa sudhI jena sAdhunA vihAra baMdha karAvyuM te meM mATe aparAdha karyo che. atyAre huM te mArI bhayaMkara bhUlane pazcAttApa karuM chuM." AkhAya mALavAmAM paMkAyela vidvAna kavi dhanapALa upara zobhanamuninA upadezanI keTalI sacoTa asara thaI haze tenuM anumAna, tenA zraddhA, bhakti ane namratAthI bharelA A zabdothI saheje karI zakAya che. A pachI tatkAla mahAkavi dhanapALe, zebhana muninI sAthe mahAvIra prabhunA maMdiramAM jaI bhAvapUrvaka prabhunI stuti karI vidhipUrvaka jaina dharma svIkAryo. dhana pALanA jIvanamAM Aje mahAna parivartana thayuM. eka vakhata jenadharmane mahAna virodhI brAhmaNa paMDita Aje jenadharmanuM zaraNa svIkArI custa jena bane che. havethI bhejarAjAne mAnIte rAjapaMDita ane bANanA bIjA avatAra same dhanapALa kavi pitAnI vidvattA ane yaza jenadharmane ApavA nirNaya kare che. dhanapALanA AvA mahAna parivartanane yaza: ane puNya ApaNuM caritra nAyaka zebhana munine ja che. zebhanamuninA jIvanamAM A eka mahAna kArya thayuM. ghaNu vakhatanI temanI bhAvanA saphaLa thatAM temanA AtmAmAM AnaMda ane saMtoSa thayA. teo pitAnuM saphaLa jIvana vizeSa saphaLa mAnavA lAgyA. pahelAMnA sAdhuomAM zAsana sevA ke prabhAvanA karavAnI kevI bhAvanA ane zakti hatI te A banAvathI pAThake jANI zakaze. jena saMghamAM A banAvathI comera AnaMda phelAye. dezaparadezamAM vIjaLInA vege A samAcAra pharI vaLyA. hiMdabharamAM zrIzAbhanamuninuM nAma vadhAre mazahUra ane prabhAvika banyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanapALane TUMka paricaya. 13 siddhasArasvatakavi dhanapALanuM jIvana divase divase vadhAre dhArmika thatuM gayuM. te zraddhAthI zuddha zrAvakadhanapALanA TUMka dharmane pALavA lAgyA. teNe rAjA bheAjane paricaya. samajAvI mAlavAmAM jaina sAdhunA vihAra chUTA karAvyeA. kalpanA zakti ane zabdArthanI proDhatAmAM kAdaMbarIne paNa Takkara mAre tevI nava rasathI pU 'tilakama'jarI' nAmanI jaina AkhyAyikA ( kathA ) anAvI teNe jaina sAhitya ane peAtAnA jIvanane yazasvI karyAM. te uparAMta satyapurIya mahAvIreAtsAha, vIrastava, pAiyalacchInAmamALA, RSabhapacAzikA ane sAvaryAvahI vigere graMthA paNa dhanapALa kavie banAvyA ke je saMskRta prAkRtanA sAhityamAM Aje paNa UMcuM sthAna bhegave che. tenA samayamAM dhanapALa, eka mahAkAva ane pracaMDa paMDita tarIke manAtA hatA. kAlakavizva vigere paDitAne teNe parAsta karyA hatA. te muMjarAjA tene putra tarIke mAnate. ane bhAjarAjA tenA khAsa mitra ane maherabAna hatA. sarasvatInuM TAiTala tene mujarAjA taraphathI maLyuM hatuM. ( jue ti. ma. 53 ) sarvata MtrasvataMtra sarva zAsrapAraMgata zrIhemacadrAcAya jevAe paNa dhanapALanI banAvelI kavitAthI jainamadiramAM jinegharanI bahumAnapUrvaka stavanA karI hatI. 'hemakoSara' 'hemakAvyAnuzAsana'ane 'haimachandonuzAsana''nI vRttimAM 1 kumArapALa prabaMdhamAM hemAcArye dhanapALanI banAvela stuti kheAlyAnA ullekha che. (6 "" 2 xxx vyutpattirdhanapAhataH / xxx hemakeASanI svApajJa TIkA. 3 hemakAvyAnuzAsananA arthameminnAnAM mannADamannamyAM yuvRtti: sUtranI sveApanavRtti ( adhyAya 5, peja 231 nirNaya sAgaranI AvRtti )'aaN timaMttInI bhUmikAnA mAlyapramAvaH pramavo" bIjA : ' r '' padyane udAharaNa tarIke TAMkayu che. 4 TaimaSThonuzAsananA pAMcamA adhyAyanA sAlamA "prAcanaci..." www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. paNa dhanapALa ane tenI kavitAne ulekha maLI Ave che. A uparathI samajAya che ke, dhanapALa daDha samyakatvI, Adarza kavi tathA samartha vidvAna hato. "maviyasattA " no kartA dhanapALa; A dhanapALathI jude che. anyAnya graMthomAM dhanapALanuM jIvana lAMbu ane ghaNuM rasika che, paNa A sthaLe aprastuta hovAthI mane lakhavAnI jarUra jaNAtI nathI. pAThako ahIM te ATalAthI ja saMtoSa mAnI leze evI AzA rAkhuM chuM. astu. have ApaNe pharI prastuta vAta upara AvIzuM. zebhana muninA mahAna prayatnathI AkhA mALavAmAM mALavAmAM jaina jaina sAdhuonA samUho vicAravA lAgyA. sAdhuo. mALavAnA jemAM navuM jIvana AvyuM. Thera Thera dhArmika utsava thavA lAgyA. saMghanI vinatithI zebhanamuninA guru dhArAnagarImAM padhAryA. ziSyanA (5-16 ) sUvanI pavRttimAM ( zrI AnaMdasAgarajI saMpAdita AvRtti pR. 36 mAM ) tilakamaMjarI (pR. 177 ) nuM " zukravariLa varasAvI....." padha maLI Ave che. timaMga upara zAMtasUrie vikramanI 11 mI sadImAM TipaNu racyuM. pATaNanA palivAla dhanapAle vi. saM. 12 60 mAM ti. maM. ne sAra padhamAM utAryo. lakSmIdhara paMDite vi. saM. 1281 mAM eka bIjo sAra 1188 anuSyapa komAM banAvyuM che. (chapAI gayo che). aDhAramI sadImAM padmasAgaragaNie ti. muM. upara vRtti ane vIsamI sadImAM 5 lAvaNyavijayajIe TIkA banAvI che. vizeSa mATe jue zrI jina vi. no "tilakamaMjarI " lekha. mahAkavi dhanapALa mATe merUtuMgAcArya kahe che - vajana dhanaparI candrane matharca 2 | sarasaM hRdi vinyasya ko'bhUnnAma na nirvRtaH 1 // 1 // " -prabaMdhaciMtAmaNi pR0 42. 1 prAcIta dhArA ane tyAMnAM sthAne viSe mAhitI mATe juo ivIsana 1833nA junanA zAradA 'nA aMkamAM chapAela " bhojarAjAnI dhArA nagarI " nAmane hAre lekha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhana muninuM vyaktitva. 15 prayAsanI thaelI saphalatA ane sarvatra phelAyelI ziSyanI kIrtine joI gurunA AnaMdano pAra rahyo nahi. dhanapALe pitAnA kharce dhArAmAM traSabhadevanuM jaina maMdira baMdhAvI tenI pratiSThA zebhanamuni ane temanA guru pAse karAvI. mALavAmAM bIjAM paNa aneka dhArmika kAryo karI zebhanamunie guru sAthe gujarAta tarapha vihAra karyo. saMskArI kuTuMbamAM janmyA hovAthI ane egya gurunA samA gamathI zobhanamunimAM UMcA prakAranuM vyaktizAsanamuninuM - pragaTayuM hatuM. temanA vyaktitva mATe vyaktitva, dhanapALa kavi "caturvirAti'nI TIkAmAM lakhe che ke -" zarIrathI rUpALa, guNathI ujvala, suMdara netravALe zebhana nAmane sarvadevane putra hato; ke je kAtaMtra vyAkaraNanAM gUDha tane jANakAra hato, jaina baiddha tamAM niSNAta hato ane sAhitya zAstrane aThaMga vidvAna heI, kavione mATe udAharaNabhUta hato. kumArAvasthAmAM ja zobhane kAmane parAsta karyo, pApanA vyApArane tyAga karyo ane ahiMsA dharmane sArI peThe pAlana karyo hato." zobhanamuninI buddhi tIkSaNa hatI. bhAvanA udAtta hatI. jIvana bhavya ane rasika hatuM. kAvya sAhityamAM te zebhanamuninI teo ghaNA ja ArapAra utarI gayA hatA. kati. tenA phaLa svarUpamAM teoe mAmogavigrodha naivatane !" thI zarU thatI 96 *lekanI lhAnI paNa vividha jAtanA alaMkArathI pUrNa camatkAra vALI eka kRti banAvI. AmAM pratyeka tIrthakara, (covIse tIrthakara) jainAgama ane seLa vidyAdevIo vigerenuM kAvyanI paddhatithI varNana che. A kRtinI aMdara zabdAlaMkAra, ane temAMya khAsa karIne yamaka " ane "anuprAsa'nI anerI chaTA jovAmAM 1 "kAtantratantroditatattvavedI yo vuddhayauddhA''hatatattvatattvaH / sAhityavidyArNavapAradarzI nidarzanaM kAvyakRtAM babhUva // 4 // zAna stutinI dhanapAla kRta TIkAnA 1 thI 7 sudhI leke upayogI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mahAkavi zeAnamuni ane temanI kRti. Ave che. koi ThekANe madhyAnta yamaka, koi sthaLe Adimadhya yamaka ( madhyAnta yamakanI sAthe ), keAi jagyAe Adyanta yamaka, kAi padyamAM saMyutAvRtti camaka ane koi sthaLe asaMyutAvRtti yamaka vigere alaMkAro gAThavyA che. C A kRtimAM nhAnA meATA aneka prasiddha ane aprasiddha chaTThA che ke je vidvAnAne jJAna ane Anadna utpanna kare che. vividha alaMkArA ane IMDhAmAM peAtAnA bhAvA geAThavavA te keTalI muzkelanI vAta che te kavitA banAvanAra ja samajI zake tema che. A graMtha manAvatI vakhate zeAlanamuninuM citta kevu ekAgra anyuM hatuM? tenu eka udAharaNa prabhAvaka caritramAM maLe che. jyAre zAlanamuni prastuta * jina stuti caturvizatikA ' banAvatA hatA, te arasAmAM teo gAcarI ( bhikSA ) levA gayA. cAlatAM cAlatAM paNa prastuta kRti manAvavAnI ekAgratAmAM temanuM citta parevAeluM hatuM, tethI khyAla nahi rahevAthI teo eka ja zrAvakanA ghare traNavAra phrI phrI gaiAcarI gayA. jyAre zrAvikAe zeAlanamunine pUchyuM ke, * Ama pharI pharI geAcarI AvavAnu zuM kAraNa ? 'uttaramAM zeAlanamunie kahyuM ke:- atyAre kavitA manAvavAmAM ja mAruM mana parAvAelu che tethI mane khakhara na rahI ke huM kAne tyAM jauM chuM ane zuM karuM chuM ?' pUchanAra mAie AAlanamuninA gurunI AgaLa paNa A vAta kahI. guru A vAtathI ghaNA ja rAjI thayA ane ziSyanI jJAnarasikatAthI satASa pAmI temaNe zeAlana muninAM vakhANa karyA....2 zaiAlanamunine kavitA anAvavAnA keve rasa hatA te A eka ja prasaMgathI vAcake jANI zakaze. khuzInI vAta che ke prastuta kRtinI suMdaratAthI AkarSAi ghaNA leAkeA A stuti-' thAya ' ne pratikramaNAdi kriyAomAM khele che. pAkSika Adi pratikramaNAmAM A pavitra vidvAnanI thAya karAya te kevuM sAruM thAya ? dAkhala 1 A badhA yamakeAnAM lakSaNe ane udAharaNa vAgbhaTAla kAra, sarasvatIka ThAbharaNu vigere granthAmAM che. 2 jI mahendrasUri caritra. ( prabhAvaka caritramAM ). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAbhanamuninuM avasAna. 17 avasAna. duniyAmAM vidvAna ane sajjanA kAi kAI vAra jaldIthI jagatane cheADI cAlyA jAya che. zAlanamuni zAsanamuninuM mATe paNu temaja thayuM !. temane tAvanA bhayaMkara jIvaleNa reAga lAgu paDyo, tenA pariNAme yuvAvasthAmAM tarata ja teo martya (manuSya) leAkane cheDI amartya leAka ( sAdharma devaleAka ) nA atithi thayA--svargavAsI thayA. durbhAgye temanu A maraNu zA kAraNathI, kaye sthaLe ane kaye divase thayu ? te jANavAnu cAkkasa sAdhana atyAre ApaNI pAse nathI, paNa zrImAn jinavijayajI sa'pAdita pra. cinI AvRttinA 'bheAjalIma prabaMdha'mAM pATha che ke:-' zeAbhanamuni, stuti karavAnA dhyAnanI ekAgratAthI eka khAine tyAM traNavAra ( gocarI mATe ) javAthI te khAInI najara lAgI ane tethI zAbhanasuni kAla karI gayA-svargavAsI thayA." mane lAge che ke je bAine tyAM traNavAra gocarI javAnu prabhAvaka caritranA matathI huM upara lakhI gayA chuM teja khAinI kadAca zrI zeAlanamunine najara lAgI haze. AvA kAraNathI sAdhunuM mRtyu thAya tevA dAkhalAo bahuja virala ane che, paNa AmAM be aitihAsika graMthAnA pATha che eTale * A vAtane ApaNe jIThThI kahevAnuM sAhasa tA naja karI zakIe. uparyu kta kAraNathI teo gujarAtamAM ghaNe bhAge ( pATaNamAM ? ) lagabhaga trIzathI cALIza varSanI uMmaramAM akALe svagavAsI thayA haze ? ema mAruM anumAna che. sAhitya DhaSTie mahAt zakti dharAvanAra, aneka graMthA lakhavAnI ane zAsananI sevA karavAnI udAtta bhAvanAvALA A taruNumuni jo vadhu jIvyA hAta tA kAvya ane alakAranA aneka sailika graMthAnA jaina samAjane vArasA ApI 1 itazca zobhanaH stutikaraNadhyAnAd ekasyA gRhe trirgamanAt tasyA dRSTidoSAd mRtaH / prAnte nijabhrAtuH pArzvAt stutInAM vRttiM kArayitvA anarAnAt saudharma ttaH / prabacintAmaNi pR. 42. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mahAkavi bhanamuni ane temanI kRti. zakayA heta, paNa kamanasIbe tema na banyuM ! phakta temanI prastuta jina stuti caturvizatakA ' nAmanI ekaja kRti AjanA jaina samAjane vAsAmAM maLI che. jo ke temanI A eka kRti paNa temanA ujIvala yazane karanArI che emAM to kaI jAtane zaka nathI. aitihAsika AlecanA. pahelAM huM lakhI gaye chuM tema zrI zobhana muninA gAma, guru, vigerenI bAbatomAM aneka graMthakAronA matabhedo che, temAM mukhya A che matabhedanuM keSTaka. graMthanuM nAma. graMthakAra. bhinanuM zobhananA zobhananA gAma. | pitA. ! guru. dhArA sarvadeva tilakamaMjarI | | kavi dhanapAla stuti caturvizatikAnI | mahendrasUri lakSmIdhara nI prabhAvaka caritra | prabhAcaMdrasUri upadezaprAsAda vijayalakSmI sUri upadezakalpavali samyakatvasatikA | saMdhatilakasUri Atmaprabodha jinalAbhasUri prabaMdhaciMtAmaNi | merUtuMgari ujajena somacaMdra jinezvarasUri avantI sava dhara | vizAlA | sarvadeva ) vardhamAnasUri upara lakhelA ATha graMthamAM zobhananA gAmaviSe cAra mata, pitA viSe cAra, ane zebhananA dIkSA guru viSe traNa mata thavA pAmyA che. AmAM ka mata sAce? e prazna ghaNe guMcavaNa bharelo che. zrIyuta pre. hIrAlAla. Ara. kApaDIyAe "zAbhanatati ? ane tenI ghaNuM TIkAonA saMpAdana uparAMta A graMthanuM ghaNuM www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanI parIkSA. 19 lAMbuM gujarAtI bhASAntara karyuM che. laMbANathI prastAvanA lakhavA chatAM zobhana muninA jIvana viSe kaI paNa jAtane nirNaya temaNe karyo nathI. huM nathI samajI zakato ke ATalA moTA pustakamAM teoe zobhananA viSayamAM mahatvanuM kema nathI lakhyuM? astu. joke atyAre vistArathI huM lakhavA beThA nathI, chatAM A sthaLe A saMbaMdhe huM thoDI vicAraNA karavA yatna karuM chuM. uparanA kejhakathI jaNAya che ke judA judA graMthamAM zebhananA pitA sarvadevanI nagarInAM dhArA, ujajagAmanI parIkSA, cinI, avatI ane vizAlA ema cAra nAme lakhyAM che. AcArya zrI hemacaMdranA abhidhAnacitAmaNi koSamAM avanI, vizAlA ane puSpakaraDinI A traNe ujjayinI (ujajaina) nA paryAya zabdo lakhyA che. AnAthI ATale khulAso to thaI jAya che ke, avantI ane vizAlA A be ujajenanAM apara (paryAya) nAme che. have zobhananI nagarI viSe, dhArA (dhAra) ane ujajena A be mata rahyA. dhArAnA matamAM pAMca graMtha che jyAre ujjainanA matamAM traNa graMtha che. A be matabheda dharAvanAra graMthamAM eka bAju prabhAvakacaritra, tilakamaMjarI, zebhanastutiTIkA jevA graMtha che ane bIjI bAju prabaMdhaciMtAmaNi che. prabaMdha ciMtAmaNinA ulekhane pramANa vagara vakheDI paNa kaDhAya nahi, tethI mAro mata te e che ke "paramAra vaMzIya rAjA muMja ujjainamAM rAjadhAnI rAkhI mALavAnuM rAjya karato hato, tenA uttarAdhikArI leje paNa 1" ujjayinI syAd vizAlA'vantI pusspkrnnddinii| abhidhAnacintAmaNi" 4-4ra 2 havaIkArAnta avanita zabda mAlavAdezane vAcaka che, juo haimakeSamAM (4-22). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 mahAkavi zabanamuni ane temanI kRti tyAM ja prAraMbhamAM rAjadhAnI rAkhI hatI, paNa gujarAta taraphanA rAjAonAM AkramaNe te vakhate avAranavAra thayAM karatAM hatAM, tethI rakhene gujarAtathI dAhoda, godharA, rAjagaDha, ane dhArAnA raste thaI gujarAtanA rAjA mALavA upara caDhAI karI Ave ? evI AzaMkAthI bhejarAjAe dhAramAM vadhu sthiratA karI badhAM daphatara tyAM ANyAM hoya? eTale ke dhArAnagarIne rAjadhAnI karI tyAM vadhu vakhata ja rahevA lAgyuM haze." te pachInA ullekhamAM bheja dhArAdhIza-dhArApati tarIke oLakhAya che. jyAre rAjA bheja ujajesthI dhArA rahevA gaye to tenA Azrita paMDitoe paNa tyAMja (dhArAmAM) rahevuM joIe, eTale dhanapAla, ane zebhananA pitA pahelAM ujajaina rahetA haze ? ane pAchaLathI rAjA bhejanI sAthe potAnA putro dhanapAla ane zobhanane laIne teo dhArAmAM rahevA gayA haze. e hisAbe ujajaina ane dhArA A bane nagarImAM dhanapALa tathA zobhana rahyA hatA ema mAnavAmAM kaze bAdha nathI. mArA A matathI prabhAvaka caritra ane prabaMdhaciMtAmaNi vigere graMthonA ullekhone paNa samanvaya thaI zake che. prabaMdhaciMtAmaNimAM pUrvakAlanI daSTie vizAlA 1 jue prabaMdhaciMtAmaNine bhejabhIma prabaMdha. 2 juo sarasvatI kaMThAbharaNanI prastAvanA tathA tilakamaMjarInI prastAvanA. bhojane rAjyakAla vikrama saM. 1067 thI 1111 sudhI che. 3 bhojanI rAjadhAnI dhArA (dhAra) mAM hatI te viSe zAMtisaricaritra, mahendraricaritra, sarAcAryacaritra, abhayadevasUricaritra, bilDaNakavinuM vikramAMkadevacaritra, bhejabhIma prabaMdha, pAIalachInAmamALA, sarasvatI kaMThAbharaNa, prameyakamalamArtaDanI prastAvanA, rAjavaMzAvalI ane hiMdustAnI saimAsika vigere graMtho jevA. vistAranA bhayathI huM ahIM vadhu vicAra karate nathI, tathA te te graMthonA pATha ApatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhananA pitA. (ujajenI)ne ane prabhAvacaritrAdimAM uttarakALanI dRSTie dhArAne ullekha che ema jaNAya che. zenane mATe ullekha karanArA je je graMtha che, temAM jUnAmAM - jUnA graMtha-zobhananA sagAbhAI kavi dhanazobhananA pitA. pAlanI tilakamaMjarI, zobhanastutica viMzatikAnI TIkA, prabhAcaMdrakRta prabhAvakacaritra ane prabaMdha ciMtAmaNI jevA atihAsika graMtho che. te badhAmAM zobhananA pitAnuM nAma "sarvadeva lakhyuM che. sarvadeva nAma sivAya bIjA nAmavALA graMtho ghaNuM arvAcIna ane aitihAsika daSTie mahatvanA nahi hovAthI temAM lakhelAM bIjAM nAme vizvasanIya nathI. vaLI upadeza prAsAdamAM zobhananA pitAnuM nAma lIdhara lakhyuM che to te brAntimUlaka che. 1 zaruAtamAM prabaMdha ciMtAmaNikAra "punAsamRddhirAyAM vizArAyAM puri' kahe sarvadevanI nivAsa nagarI ujena batAve che; paNa jyAre zobhanamuni vidvAna thaI pharI mAlavAmAM potAnA bhAIne pratibaMdhavA AvyA che tyAre teo dhArAnagarImAM AvyA che e ullekha kare che. jema" abhyastasamastavidyAsthAnena dhanapAlena zrIbhojaprasAdasamprAptasamastapaNDita. praSTapratiSThena nijasahodarAmarSabhAvAd dvAdazAbdI yAvat svadeze niSiddhajainadarzanapravezena taddezopAsakairatyarthamabhyarthanayA guruSvAhUyamAneSu sakalasiddhAntapArAvArapArazvA sa 'zobhananAmA' tapodhano gurUnApRcchya tatra prayAto dhArAyAM pravizan paNDitadhanapAlena rAjapATikAyAM vrajatA taM sahodaramityanupalakSya sopAuM manta manta! namaste ti proble"...prabaMdhaciMtAmaNi (jinavijayajI saMpAdita ) pR. 36. AnAthI paNa harI kalpanA majabUta thAya che ke -obhana vigere pahelAM ujajainamAM rahetA hatA ane pAchaLathI dhArAmAM rahevA AvyA. Ama mAna vAthI bane mane samanvaya paNa thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti. zebhana muninA guru tarIke traNanAM nAme koSTakamAM dekhAya che. eka to mahendrasUri, bIjA vardhamAnasUri zobhana muninA ane trIjA jinezvarasUri dhanapAla kavie guru, spaSTa rIte e ullekha karyo nathI ke sarvadevane nidhi koNe batAvyuM. tenI zraddhA kayA AcArya upara thai ane zobhane dIkSA konI pAse lIdhI ? atyAre te zebhananA viSe vigatavAra jUnAmAM jUne ullekha prabhAvaka caritramAM maLe che. temAM lakhyuM che ke-zobhana muninA guru mahendrasUri hatA. A AcArya pAsethI ja zenanA pitAe nidhAnanuM sthAna jANya, dharma pAmyo ane Amane ja potAne zebhana nAmane putra dIkSA ApavA soMpe. A vAtane pramANita karavA mATe sUcanArUpe sAdhana tilakamaMjarI che, ke je zebhananA sagAbhAI kavi dhanapALe banAvI che. teNe tilakamaMjarInI pIThikAmAM IndrabhUti, vyAsa vAlmikAdikavionI stuti karI zrI mahendrasUrinI paNa stuti karI che. potAnA samayamAM zAMtisUri, sUrAcArya, abhayadevasUri, vardhamAnasUri vigere aneka vidvAna jainAcAryonI hastI hovA chatAM temanI stuti nahi karatAM A AcAryanI ja stuti karavAmAM dhanapAlane temanA upara daDha dharmarAga ane zobhananA guru tarIke saMbadha hoya e ka95nA saheje karI zakAya che. zebhananA guru A mahendrasUri, konA ziSya hatA? konI paraMparAmAM thayA? emaNe kyA ane keTalA graMtha lakhyA? te viSe hajI sudhI kAMIpaNa jaNAyuM nathI. prabhAvaka caritramAM mahendrasUrine prabaMdha che, tenAthI teo cAMdragacchanA vidvAna AcArya hatA eTaluM jaNAya che. 1 juo prabhAvaka caritramAM mahendrasUri caritra. 2 " sUrirmahendra evaiko vaibudhArAdhitakramaH / vasthAmativrauDhi vicit vavaH" | tilakamaMjarI 34. 3 tatrAnyadAyayau cAndragacchapuSkarabhAskaraH / zrI prabhu pAradadhA yuvApayojika che mahendra ricaritra leka 12. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhanamuninA guru. zAlanamuninA guru viSe bIjo ullekha 'prakhadhaciMtAmaNi' mAM che, temAM zAbhananA guru zrI vardhamAnasUri lakhyA che, ane trIjo ullekha 8 samyakatva samatikATIkA ' ne che. temAM zrI jinezvarasUri jaNAvyA che. 24 e vAta teA nakkI che ke: zAlananA samayamAM zrIvadhu mAnasuri vidyamAna hatA. tee udyotanasUrinA uttarAdhikArI tarIke bhagavAna mahAvIranI 39 mI pATe beThA hatA, ane temanA ziSya jinezvarasUri 40 mI pATe thayA, ema jUnI paTTAliAthI jaNAya che. prabaMdhaciMtAmaNi jevA graMthanA ullekhanI ApaNe sarvathA avagaNanA teA na ja karI zakIe; tethI ema kalpanA thAya che ke, zrI va mAnasUri sAthe paNa sadevanA pahelAM sabaMdha joDAyeA haze ? sarva deva sAdhubhakta hatA, eTale A AcArya thI paNa teNe kaika lAbha meLavyeA haze? ane mahendrasUri sAthe pAchaLathI saMbaMdha joDAi vadhyA haze. athavA vamAnasara pAse zeAlanamunie thADuM ghaNuM adhyayana karyuM haze tethI va mAnasUrinA ullekhamAM kAMika satyattA jaNAya che. jyAre varSamAnasUrinA ullekha zakaya lAge che teA temanA ziSya jinezvarasUrinA ullekha gurunA sabaMdhathI pAchaLanA graMthAmAM thavA salavita che. ghaNA graMthakArA AvI bhUla saheje karI bese che eTale samyakatva sakSatikA ' nA ullekha tevA ja haze ? ' e badhuM vicAratAM zAlananA dIkSAguru tA mahendrasUri ja hovA joie; ema mhArI kalpanA che. matalakha ke tilakamaMjarIneA saMvAda hAvAthI ane prabhAvacaritra, e prakhadhaciMtAmaNi vigere karatAM vadhu prAmANika tathA jUnuM hAvAthI zAbhanayuninA dIkSAguru tarIke mahendrasUrine mAnavA vadhAre ceAgya che. ' t 1 ju latAnchapaTTAvamiMtra' pR. 20 ( zrIjinavijayajIsaMpAdita ). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAkavi bhanamuni ane temanI kRti. zebhananA dAdAnuM nAma "devarSi' hatuM, jeo heTA dAnI ane paMDita tathA jAtathI brAhmaNa hatA. zobhananuM gRhastha temanA putra "sarvadeva" thayA, teo vidvAna kuTuMba. kalApriya ane mahAkavi hatA. sarvadeva; zebhana muninA pitA thatA hatA. mahAkavi "dhanapAla' zobhanane oNoTo bhAI hato. temanI suMdarI" nAmanA eka bahena hatI ke jene mATe kavi dhanapAle vikrama saM. 102mAM "phama4chInAmamA" (keza) banAvI che, ema te graMthanI prazastithI jaNAya che. zobhananuM kuTuMba lAMbAkALathI vidyApremI tathA yazasvI hatuM. zobhananA dAdA "sAMkAzya nagaranA hatA. A nagara pUrvadezamAM che. atyAre phakAbAda jillAmAM "saMkisa" nAmanA gAmathI te prasiddha che. sarvadeva vyavasAya-AjIvikA mATe mAlavAnI rAjadhAnI ujayinI (ujajena)mAM AvI rahyA hatA. pAchaLanA samayamAM jyAre je dhArA (dhAra)mAM sthiratA karavA mAMDI tyAre te dhArAmAM rahevA AvyA. zebhanamuninI prastuta kRti bahu jUnI che. jene ane vaidikamAM yamakadi zabdAlaMkArathI chalakAtI zebhanastuti- ATalI jUnI kRtio bahu ja ochI maLe che. caturvizatikAnI-zobhana stutinI asara te pachInA ghaNuM kavi TIkAo. vidvAna upara thaI che. mahAkavi vAlmaTa, amara1 alabdhadevarSiriti prasiddhiM yA daanvrssitvvibhuussito'pi...| tilakamaMjarI bleka 51. 2 atyArasudhI maLelA prAkRtikemAM A jUnAmAM jUne prAkRtikeSa che. 3 jue inDiyana hisTorikala koTaralI IsvIsana 1928 peja 142. " siddhezvakarAvAnuzAsananI laghuvRtti " mAM eka ThekANe lakhyuM che ke "tAravyaH paDhiputranA mAciMtAH" (7-3-6 ) nijasaMpAdita AvRttinA 561 pejamAM) AnAthI spaSTa jaNAya che ke sAkAya che ke paTanAthI utaratuM paNa samRddha nagara hatuM, tathA madhyadezamAM prasiddha hatuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zebhanastuticaturvizatikAnI TIkAo. 25 caMdrasUri, kInirAje pAdhyAya, mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI vigerenI neminivaNa, nemanAtha mahAkAvya, aindrastuti Adi kRtio zabanamunikRta prastuta kRtinA anukaraNa athavA preraNAnuM phala che. zAsanastutimAM anerI suMdaratA ane gaMbhIratA hovAthI aneka AcAryo ane kavioe zokha ke paropakArArthe te upara TIkAo banAvI che. jemAMnI nava TIkA te AjakAla jANItI che. enAthI prastuta kRtinI mahattA gaMbhIratA ane prasiddhi saheje samajI zakAya tema che. te TIkAkAronAM nAme A che - dhanapAla, jayavijayajI, rAjamuni, sabhAgyasAgarasUri, kanakakuzalagaNi, siddhicaMdragaNi, devacaMdra, ajabasAgara ane eka bIjA avacerikAra pUrvAcArya ( AmanA nAmane patto maLe nathI). vIsamI sadImAM paNa DokaTara haramana yAkebI vigere vidvAnoe aMgrejI, hindI, gujarAtI vigeremAM AnAM bhASAntare karyA che. mo. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyAe stuticaturvizatikAnI aneka TIkAA saMpAdita karI che. vikrama saM 1975 mA zrImAna ajitasAgarasUrijI mahArAje paNa " saralA " nAmanI TIkA tathA gujarAtI bhASAntara karela che. je thoDA TAImamAM bahAra paDaze. " tAraNa. " ahIM mahAkavi bhanamuninI jIvanarekhA TUMkANamAM AlekhI che. temane sattA samastha IsvI 11 mI sadImAM che. teo janmathI brAhmaNa ane pAchaLathI dIkSA laI jenazramaNa (muni) thayA hatA. rAjA bheja sAthe temanA AkhA kuTuMbane ghaNo mITho saMbaMdha hato. zrI zAsananI stuticaturvizatikAnAM suMdara tathA chaTAvALAM bhakti bharyA vane kavione prasanna karanArAM che. loke Ane vadhu pracAra karI graMthakArane paNa oLakhe eTaluM IchI A nibaMdhane ahIM ja pUre karuM chuM. zrI zobhanamuninI kRtinAM viziSTa padyo pariziSTamAM ApyAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zebhana stuti caturvizatikAnAM viziSTa pa. - - A nibaMdhamAM zrI zobhana muninI kRti ( stuti caturvizatikA) no paNa paricaya Apyo che. AnAM paDyo bhakti kAvya ane alaMkAranI daSTie camatakAravALAM che. teno rasAsvAda vAcake kare tevA AzayathI prastuta ti (zrIjinastuticaturviMzatikA) mAMthI vyaya 2 tathA chaMdanI daSTie mahatvanAM keTalAMka padyo cuMTIne atre ApavAmAM Ave che. zrIRSabhajinastutiH / bhavyAmbhojavibodhanaikataraNe ! vistArikarmAvalI rambhAsAmaja ! nAbhinandana ! mahAnaSTApadAbhAsuraiH / bhanyA vanditapAdapadma ! viduSAM saMpAdaya projjhitArambhAsAma! janAbhinandana! mahAn , aSTApadAbhAsuraiH // 1 // zArdUlavikrIDitam / (2) shriirohinniistutiH| vizikhazaGkhajuSA dhanuSA'stasat surabhiyA tatanunnamahAriNA / parigatAM vizadAmiha rohiNIM surabhiyAtatanuM nama hAriNA drutavilambitam / (3) samastajinavaraprArthanA / vidhutArA ! vidhutArAH ! sadA sadAnA ! jinA ! jitApAtApAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTapaDyo. tanutApAtanutApA ! hitamAhitamAnavanavavibhavA ! vibhavAH ! // 18 // AryAgItiH / kaaliideviistutiH| nagadA'mAnagadA mA maho ! mahorAjirAjitarasA trsaa| ghanaghanakAlI kAlI batAvatAdUnadUnasatrAsatrA // 20 // AryAgItiH / zrIsiddhAntasvarUpam / zrAnticchidaM jinavarAgamamAzrayArtha mArAmamAnama lasantamasaGgamAnAm / dhAmAgrima bhavasaritpatisetumastamArAmamAnamalasantamasaM gamAnAm // 23 // vasantatilakA / (6 ) zrIjinasamUhadhyAnam / brajatu jinatatiH sA gocare (1) cittavRtteH sadamarasahitAyA vo'dhikA mAnavAnAm / padamupari dadhAnA vArijAnAM vyahArSIt sadamarasahitAyA bodhikAmA navAnAm // 26 // mAlinIchandaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jinastuti caturvizatikAnAM siddhaantstutiH| siddhAntaH stAd ahitahataye'khyApayad yaM jinendraH sadrAjIvaH sa kavidhiSaNApAdane'kopamAnaH / dakSaH sAkSAcchravaNaculukaiyaM ca modAd vihAyaHsadrAjI vaH sakavidhiSaNA'pAdanekopamAnaH // 31 // mandAkrAntA / (8) zrIjinendrANAM stutiH| jinavaratatirjIvAlInAmakAraNavatsalAs samadamahitA'mArA diSTAsamAnavarA'jayA / namadamRtabhukpaGkatyA nUtA tanotu matiM mamA'samadamahitAmArAdiSTA samAnavarAjayA // 42 // / hariNIchandaH / jinabhAratyAH svarUpam / nityaM hetUpapattipratihatakumataproddhatadhvAntabandhA 'pApAyA''sAdyamAnA'madana ! tava sudhAsArahRdyA hitAni / vANI nirvANamArgapraNayiparigatA tIrthanAtha ! kriyAn me'pApAyAsAdyamAnAmadanata ! vasudhAsAra ! hRdyAhitAni // 47 // sragdharAvRttam / (10) samastajinavarANAM stutiH| sadAnavasurAjitA asamarA jimA bhIradAH / kriyAsu rucitAsu te sakalabhAratIrA yatAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa paMdyo. sadAnavasurAjitA asamarAjinAbhIradA kriyA surucitAsu te sakalabhA ratIrAyatAH // 50 // ( 11 ) zrIcakradharAyAH stutiH / ( 12 ) zrIkapardiyakSarAjasmRtiH / yA'tra vicitravarNavinatAtmajapRSThamadhiSThitA hutAtsamatanubhAgavikRtadhIrasamadavairiva dhAmahAribhiH / taDidiva bhAti sAndhyaghanamUrdhani cakradharA'stu sA mudde'samatanubhA gavi kRtadhIrasamadavairivadhA mahAribhiH // 72 // dvipadIchandaH / dvipaM gato hRdi ramatAM damazriyA prabhAti me cakitaharidvipaM nage / vaTAhvaye kRtavasatizca yakSarAT pRthvIchandaH / " prabhAtimecakitaharid vipannage // 76 // . rucirAchandaH / ( 13 ) zrIgorIdevyAH stutiH / adhigatagodhikA kanakaruk tava gauryucitAkamalakarAji tAmarasabhAsyatulopakRtam / mRgamadapatrabhaGgatilakairvadanaM dadhatI 29 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat kamalakarA jitAmarasabhA'syatu lopakRtam // 80 // tatkuTakavRttam / www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jinastuti caturarvizatikAnAM( 14 ) shriinemijinstutiH| cikSeporjitarAjakaM raNamukhe yo lakSyasaMkhyaM kSaNA dakSAmaM jana ! bhAsamAnamahasaM rAjImatItApadam / taM nemiM nama namranirvRtikaraM cakre yadUnAM ca yo dakSAmaJjanabhAsamAnamahasaM rAjImatItApadam // 85 // zArdUlavikrIDitam / ( 15 ) ambAdevyAH stutiH / hastAlambitacUtalumbilatikA yasyA jano'bhyAgamad vizvAsevitatAmrapAdaparatAM vAcA riputrAsakRt / sA bhUtiM vitanotu no'rjunaruciH siMhe'dhirUDhollasad-- vizvAse vitatAmrapAdaparatA'mbA cAriputrA'sakRt // 88 // zArdUlavikrIDitam / shriipaarshvnaathstutiH| mAlAmAlAnabAhurdadhadadadhadaraM yAmudArA mudArA llInA'lInAmihAlI madhuramadhurasAM sUcitomAcito mA / pAtAt pAtAt sa pArtho rucirarucirado devarAjIvarAjIpatrA''patrA yadIyA tanuratanuravo nandako nodako no|| 89 // sragdharAvRttam / (17) jinendrANAM stutiH / rAjI rAjIvavaktrA taralataralasatketuraGgatturaGga jyAlavyAlagnayodhAcitaracitaraNe bhItihad yA'tihayA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta viziSTa paze. sArA sA''rAjinAnAmalamamalamaterbodhikA mA'dhikAmA davyAdavyAdhikAlAnanajananajarAtrAsamAnA'samAnA // 90 // samdharAvRttam / (10) jinvaanniistutiH| sadyo'sadyogabhid vAgamalagamalayA jainarAjInarAjI nUtA nUtArthadhAtrIha tatahatatamaHpAtakA'pAtakAmA / zAstrI zAstrI narANAM hRdayahRdayazorodhikA'bAdhikA vA'sdeyA deyAd mudaM te manujamanu jarAM tyAjayantI jayantI // 9 // sragdharAvRttam / ( 19) zrIvairokhyAdevyAH stutiH / yAtA yA tAratejAH sadasi sadasibhRt kAlakAntAlakAntA' pAriM pArindrarAjaM suravasuravadhUpUjitA'raM jitAram / sA trAsAt trAyatAM tvAmaviSamaviSabhRdbhUSaNA'bhISaNA bhIhInAhInAgryapatnI kuvalayavalayazyAmadehA'madehA // 92 // ( 20 ) zrImahAvIrajinastutiH / namadamaraziroruhasrastasAmodanirnidramandA ramAlArajoraJjitAhe ! dharItrIkRtAs vana ! varatamasaGgamodAratAroditA'naGganAryAva lIlApadehekSitAmohitAkSo bhavAn / mama vitaratu vIra ! nirvANazANi jAtAvatAro dharAdhIzasiddhArthadhAmni kSamAlaGkatAs banavaratamasaGgamodAratAroditA'naGganAryAva ! lIlApade he kSitAmo hitAkSobhavAn // 93 // arnnvdnnddkcchndH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayadharmasUri jaina graMthamALAnAM pustaka. 0 0 0 0 0. naMbara. nAma. bhASA. kartA yA saMpAdaka. kiMmata. 1 vijayadharmasUri svargavAsa pachI. gujarAtI. zrIvidyAvijaya 2-8-0 2 dharmaviyegamALA saM. kAvya. zrI himAMzuvijaya 0-2-0 3 pramANunayatattvAleka (saTIka ) saM. nyAya ), 0-14-0 4 zrAvakAcAra hindI zrIvidyAvijaya. 1-4-0 5 vijayadharmasuri ke vacanakusuma 0-4-0 gujarAtI 0-4-0 7 seijha oNpha vijayadharmasuri aMgrejI De. ko 0-4-0 8 jayantaprabandha saMskRta-gu. zrI himAMzuvijaya 0-3-00 vijayadharmasUri aSTaprakArI pUjA hindI zrIvidhAvijaya 0-4-0 10 AbU (70 pheTA sAthe ) gujarAtI zrI jayantavijaya 28-0 11 vijayadharmasUri ,, pI. ke. zAha 0-2- 12 zrAvakAcAra zrIvidyAvijaya :-2-0 13 zANI sulasA ka 0-3-0 14 samayane oLakho bhAga 1 le 0-12-0 15 , bhAga 2 je 0-100 16 ena AiDIyalamaMka aMgrejI e. je. sunAvAlA 5-0-0 17 samyakatvapradIpa gujarAtI u. zrImaMgalavijaya 0-4-0 18 vijayadharmasUri aSTaprakArI pUjA 0-4-0 18 jenI saptapadAthI saMskRta nyAya zrI himAMzuvijaya0-pa-0 20 brahmacarya digadarzana gujarAtI zrIvijayadharmasUri 0-3-0 21 hindI 9-3-0 gujarAtI zrIvidyAvijaya 0-6-0 23 mahAkavi zobhanamuni ane temanI kRti gujarAtI zrI himAMzuvijaya 0-3-0 24 brAhmaNavADA , zrI jayaMtavijaya 0-425 jenatattvajJAna gujarAtI zrIvijayadharmasUri -4-0 26 uttarAdhyayanasUtra bhAga 4 the.(kamaLa saMyamI TIkA)saM. zrIjayantavijaya3-8-0 7 pramANanayatavAleka-prastAvanA saMskRta zrI himAMzavijaya --0 0. 0 0 0 22 vaktA bane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa pustako. l vaktA bane: - DhaMkAI rahelI vakatRtva zaktine vikAsa karavAnI icchA rAkhanAra harakoI A pustakane vAMce. pitAnI ajaba vakatRtva zaktithI hajAro manubenI sabhAne DelAvanAra, rAjA mahArAjAne camatkRta karanAra prakhara vaktA munirAja zrI vidyAvijayajI mahArAje potAnA paccIsa varSane anubhava AmAM nAkhyo che. sAdhu ke gRhastha koIpaNa upadezaka A pustakane vAMcI bolavAnI sArI zakti meLavI zake che. kimata 0-6-0 che. Aba:-(pahelo bhAga ) AbU parvata upara rahelAM jena-ajene dareka prasiddha sthale viSe AmAM prAmANika mAhitI ApI che. 75 phaTAo A pustakamAM ApyAM che. A graMthanA kartA munirAja zrI jayaMtavijayajI mahArAja che. kiMmata rUA. 2-8-0 samayane oLakha-(bhAga 1-2) sAmAjika kurUDhio sAme beThe baLa jagADanAra munirAja zrI vidyAvijayajI mahArAjanA lakhelA aneka krAMtikArI lekho A banne bhAgamAM che. banne bhAganI kiMmata rU. 1-6-0 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alc Philo lebit muni zrI himAMzuvijayajInAM pusta Re ( saMzodhita tathA racelAM. 1 pramANanayatattvAlaka saTIka ( nyAya ):-vAdi jenAmAM prasiddha che. AnA upara 5. rAmagopAlAcArya thAya tevI TIkA che. pahelI ja vAra te TIkA sAthe mULa graMthane navI paddhatie sa"zApita karavAmAM AvyA che. khAsa karI AnI prastAvanAmAM jene nyAya viSe sAro prakAza pADyo che. mULa graMthakAranA jIvana viSe tathA graMtha viSe jANavA jevI ghaNI bAbato AmAM lakhI che. kiMmata 14 AnA. e 2 jenI saMtapadAtha (nyAya):-jaina nyAyamAM praveza karavA mATe A graMtha takasaMgrahanI garaja sAre che. AmAM jaina prameya ane jena pramANAnuM varNana TUMkANamAM suMdara rIte karyuM che. dareka vidyArthIone bhaNavAmAM sulabha paDe te mATe AmAM cAra pariziSTo gujarAtImAM yAyAM che. prastAvanAmAM graMtha ane graMthakAranI AlocanA karI che. AnA kartA zrI yazasvata sAgara gaNi che. kiMmata pAMca AnA. 3 siddhahemacaMdrazabdAnuzAsanaladhuvRtti (vyAkaraNa):- kalikALa sarvajJa zrI hemacandrAcAryanA vyAkaraNanI mahattA meTAmeTA vidvAno jANI gayA che. A vyAkaraNa siddharAja solaMkInI prArthanAthI banyuM che sarala ane pUrNa che navI paddhatie Ane saMpAdita karyuM che. vividha dRSTie upayogI AmAM sAta pariziSTo jyAM che. mahattvanI prastAvanA ane viSayAnukrama paNa che. kaThina sthale TippaNa paNa karyuM che. A graMthane zrI ANadajI kalyANanI peDhIe bahAra pADyo che. tyAMthI rUpIA kAA mAM maLI zake che. = 4 dharma viyAgamALA (kAvya):-zrI vijayadhamasUrinA nirvANa pachI temanA viyogathI A kAvyanI utpatti thaI che. AmAM saMskRta vigere sAta bhASAonAM 77 paDyo che. kAvyapremIo Ane pasaMda kare che. kiM. da). | 5 jayanta prabaMdhA (caritra ):-AmAM zAMtamUti munirAja zrI jayaMtavijayajIno Treka paricaya che. graMtha saMskRta bhASAnI kavitAmAM che. gujarAtI anuvAda paNa sAthe ja che. kiMmata ). athavA. prAptisthAna. jayoti kAryAlaya-nagarazeTha. | maMtrIH-vijayadhamasUri jaina graMthamALA mArakITa ratanapoLa cheTA sarAphA ujjaina (mALavA ) amadAvAda, nATaka-bIjAM' pustako mATe graMthamALAnuM sucIpatra maMgAvo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com