Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ BEEN9555555553pamAphakapaka5555eosax // zrI jinAya namaH // // zrImadanarekhAcaritram // (kartA-zrIzubhazIlagaNi) - chapAvI prasiddha karanAraHpaNDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) Kekahana zrIjainabhAskarodaya prinTiMga presama chAp-jAmanagara sane 1932 saMvat 1989 kiMmata 0-12-0 HAR 55555556555555555 5 5555555556
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritrama ROCOCCE ||shrii jinAya namaH // // zrI cAritravijayagurubhyo namaH // // atha zrImadanarekhAcaritraM prArabhyate // (kartA-zrIzubhazIlagaNI) (dvitIyAvRttiH) (chapAvI prasiddha karanAra-paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) pAlayaMti sadA zIlaM / muktyAdisukhadAyakaM / bhavyA madanarekhAva-nmanasA vapuSA girA // 1 // tathAhi-bharatakhaMDabhUSaNe sudarzanAbhidhe nagare maNirathAbhidho rAjA rAjyaM karotisma. tasya laghurdhAtA | yugabAhuzva yuvarAjo'bhUt. tasya yugabAhoH madanarekhAbhidhA zIlazAlinI priyAjani. tasyA atIva-61 manoharAM rUpazriyaM vilokya sa maNiratho rAjA mohitaH svacetasIti dadhyo, iyaM madanarekhA mayA dhruvaM hai| # mAvi, yadyahametayA saha bhogavilAsAnna kurve, tadA mama janma niSphalameva bhaviSyati. atha tadIya / 27 ra
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogAvilAsavAMchayA sa rAjA tAM lobhayituM dAsyA hastena varyapuSpatAMbUlavastrAlaMkArAdIni vastuni madana | tasya nityaM preSayAmAsa. sA nirmalahRdayA madanarekhA tu nUnamayaM jyeSTapreSito mahAprasAda iti matvA caritram 18/ tAni vastUnyaMgIcakAra. evaM vastUnAmaMgIkArataH sa kAmAturo maNirathanRpo nijacetasyevaM manyatesma, 181 18/ yatsA madanarekhA nUnaM mayA saha bhogavilAsAn kartuM vAMchati, ato madIyAbhilASo'pi saMpUrNo bhavi / vyati. iti vicitya tene duSTenekadA nijadAsI preSya madanarekhAyA nijA'nucittecchA jJApitA, sA hai dAsI tatra gatvA tAM madanarekhAM prati prAha-bhadre tvadIyarUpAdyA-sakto maNiratho nRpaH // tvAM ca bho / gavilAsArtha / manmukhena prajalpati // 1 // evaM vidhaM tasyA dAsyA vacaH zrutvA vajAhateva sA mada- 12 narekhA tAmuvAca, bho dAsi ! tvayA sa majjyeSTo madIyavacasaivaM vAcyaH, yattava kulInasyatatkArya kartu / 12 na zobhate, tvaM tu madIyajyeSTaH pitAtulyo'si, kiM ca mAdRzAH kulInA vadhvaH prANAMte'pi vezyocitaM / / kArya na kurvati. jagati yA kApi strI nijazIlabhaMga karoti, sA nUnaM narakagAminyeva bhavati. 18 kiMca-aNaMtAo kmmraasiio| jayA udayamAgayA // tayA itthIttaNaM pattaM / sammaM jANeha goyamA hU~
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 1-4ERE // 1 // kiMca tasya rAjJotaHpure manoharA rAiyo viyaMte, tAsu satsvapi sa mUDha iva kathamanyAM striyaM vAMchati ? evaMvidhamanorathena sa nUnaM narakagAmI bhaviSyati. kiMca mama bhartari jIvati yaH ko'pi mAM bho- hai caritram stumicchati, sa nUnaM yamAtithireva bhaviSyati. yadivA kenacitkUTopAyena sa kadAcit mahyaM balAtkAra kariSyati, tadAhaM madiyazarIrArpaNasthAne tasmai mama prANAneva dAsye. uttamozcahAmutra virujhaM nAcaraMti. / yataH-jIvaghAtAdalIkoktAt / paradravyApahArataH // parastrIkAmanenApi / vrati narakaM na ke // 1 // 18 parastrIgrahaNe vAMchA / na kAryA bhUbhujA kvacit // yato bhUpAnugA lokA / bhavaMti jagatItale // 2 // evaM vidhAni tasyA vacanAni nizamya vilakSIbhRtA sA dAsI tataH pazcAnivRtya bhUpopAMte gatvA | madanarekhoktaM sakalaM vRttAMtaM kathayAmAsa. tat zrutvA sa kAmAturo nRpo vizeSatastA madanarekhAM bhoktuM dabhyo, nUnaM yugabAhI jIvati mAmiyaM nAMgIkariSyati, tataH kenApyupAyena prathamaM taM subAhumeva hanmi, pazcAnnirAdhArA sA sukhenaiva mAM svIkariSyati. iti dhyAtvA sa duSTo nijaM laghu bhrAtaraM haMtumavasaraM vilokayati. ito'nyadA tayA madanarekhayA nizAzeSe svapnamadhye saMpUrNedurdRSTaH, tatastayA sa svapnavRttAMto
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nijasvAmine yugabAhave niveditaH. tadA sa prAha, he priye ! manuSyeSu caMdra iva saumyavAn zAMtaguNomadana06/ petaste tanayo bhaviSyati. kramAdatha tRtIye mAsi tasyA madanarekhAyA iti dohadaH samutpannaH, yathAhaM / caritram jineMdrANAM pUjAM karomi, gurUn pratilAbhayAmi, dharmakathAM zRNomi, anyaM ca zrAvayAmi, yataH-yAdRzo hai jAyate garbhe / jIvaH zubho'thavA'zubhaH // tAdRzo mAtureva syA-nmanorathaH svamAnase // 1 // athA hai| nyeyuH sa yugavAhurvasaMtasamaye sapriyaH krIDArtha nagarAihirudyAne yayau. tatra jalakrIDAdi kRtvA sa yu gabAhurnizAyAM smRtapaMcanamaskAraH kadalIgRhe suptaH. itaH sa maNiratho rAjA nijabhrAtaraM svalpapari12 vArayutaM rAtrAvudyAne sthitaM vijJAya, taM hetuM svayamekAkI khaGgahasto'tra samAyayo. madbhAturekAkino'tra vane rAtrau sthAtuM na yuktamiti mAyayA prAharikaM vadan sa tatra kadalIgRhamadhye praviSTaH atha yugabAhu15| rakasmAt samAgataM taM nijajyeSTabhrAtaraM dRSTvA samutthAya vinayapUrvakaM natipUrvakaM namaskAramakarot. tadeva / sa duSTo maNirathaH svakalpitA vArtA kurvan khagamAkRSya vizvastaM taM nijasahodaraM hatavAn. tatkAlaM hai| madanarekhayA pUtkAre kRte yugabAhusubhaTo yAvattaM hetumAyayo, tAvatkhaDgaghAtavidhurIbhRto'pi yugabAhu 4-24
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ | stAn subhaTAn prAha, bho subhaTAH! mamAyaM sahodaro bhavadbhirna haMtavyaH, asmin viSaye mama bhrAtuna hai| madana dUSaNaM, madIyaM purAkRtaM duSkarmaiva prakaTIbhRtaM. evaM taiH subhaTairmuktaH sa maNiratho rAjA nijavAMchitaM kAryacaritram // 5 // sijhaM manyamAno hRSTo drutaM tataH palAyya khagRhe samAyayo, tatra cAkasmAttadaiva saNa daSTaH sa paMcatvaM PI prApa, yataH-atyugrapuNyapApAnA-mihaiva phalamApyate // tribhirmAsaistribhiH pakSa-strIbhiryAmastribhirdinaiH // 1 // atha caMdrayazAkhyo yugabAhuputro nijajanakavaNacikitsArtha vaidyamAkArayituM nagaramadhye yayau. itoM-18 18 takAlaniHzvAsAn gRhUtaM taM nijapati madanarekhA jago, he svAmin ! athAdhunA bhavadbhirmanAgapi 5 khedo na kartavyaH, jIvAH svakRtakarmaNAmeva phalAni prApnuvaMti, yataH-yayena vihitaM karma / bhave'nyasminnihApi vA // veditavyaM hi tattena / nimittaM hyaparo bhavet // 1 // gRhANa dharmapAtheyaM / kAyena hai| manasA girA // yatkRtaM duSkRtaM kiMcit / sarva garhasva saMprati // 2 // zatrau mitre sute patnyAM / maNau dRSadi sarvathA mohaH sadbhirna kartavyo-'naMtasaMsAradAyakaH // 3 // tato madanarekhayA smArito yugabAhuH samagrajIvakSamAyAcanapUrvakamArAdhanAM cakAra, tathAhi-yacca mitramamitraM me / svajano'rijano'pi ABAR 69CCCCCE
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 6 // vA // te sarve kSamatu me / kSamAmyahamapIha tAn // 1 // tiryaktve sati tiryaco / narake'pi ca nArakAH // amarA amaratve ca manuSyatve ca mAnuSAH // 2 // ye mayA sthApitA duHkhe | sarvAMstAn kSamayAmyahaM // kSamaMtu mama te'pIha | maitrIbhAvamupAgatAH // 3 // jIvitaM yauvanaM lakSmI / rUpaM priyasamAgamaH // calaM sarvamidaM vAtyA / nartitAbdhitaraMgavat // 4 // vyAdhijanmajarAmRtyu - prastAnAM prANinA'miha // vinA jinoditaM dharmaM / zaraNaM ko'pi nAparaH // 9 // sarve'pi jIvAH svajanA / jAtAH parajAnAzca te // pratibaMdhaM na kurve'pi / teSu keSvapi mohataH // 6 // eka utpadyate jaMtu - reka eva vipadyate // sukhAnyanubhavatyeko / duHkhAnyapi sa eva hi // 7 // na sA jAi na sA joNI / na taM ThANaM na taM kulaM // na jAyA na muA jattha / savve jIvA anaMtaso // 8 // egohaM natthi me koi / nAhamannassa kassavi // evamadINamaNasA / appANamaNusAsae // 9 // ityAdyanityabhAvAnAM bhAvayan, madanarekhayApi ca protsAhitaH sa yugabAhuH zubhadhyAnaparAyaNo vipadya brahmadevaloke devo'bhUt. atha vaidyayutastatrAgatazcaMdrayazA nijatAtaM yugabAhuM bhRtaM vilokya mRzaM ruroda madanarekhApi ciraM vilApaM vidhAyeti 1414THE caritrama // 6 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 7 // dadhyau, dhigastu mAM, yA'haM patyurmaraNaheturabhavaM. atha mama bhartA tu mRtaH, striyAzca bharteva zaraNaM. kiMca | prAtaH sa duSTo maNiratho yadi mAM gRhISyati, tadA ko me rakSaNaM kariSyati ? atha svargApavargasukhadaM zIlaM tu mayA kenApyupAyena rakSitavyameva iti dhyAtvA sA madanarekhA tataH pracchannaM vanamadhye niryayau evaM gacchaMtI sA madanarekhA dvitIyadine prabhAte mahATavyAM prAptA, tatra kasmiMzcijalAzaye | snAnaM vidhAya payaH pItvA kvApi kadalIgRhe suptA evaM tatra sthitA phalAhAraparA sA saptame dine putramasUt tataH sA prabhate tasya bAlasya karAMgulyAM yugabAhunAmAMkitAM mudrAM prakSipya taM ca ratnakaMbalena veSTayitvA vRkSacchAyAyAM muktvA svavastrANi kSAlayituM nikaTasthe sarasi gatA. tatra payomadhye praviSTA sA madanarekhA jalahastinA zuMDayA gRhItvA vyomnyullAlitA. tadAnImeva naMdIzvaratIrthayAtrArthaM pra sthitenaikena khecareNa nabhasaH pataMtI sA jagRhe. tadrUpamohitaH sa khecarastAM vaitADhaye ninAya. atha tala vilApaM kurvatI sA khecareNa tatkAraNaM pRSThA sarva nijavRttAMtaM jagau bho khecara! yatra sthAnAdahaM svayAtrAnItA, tatra makaH putraH prasUto'bhUt taM putraM SaM kadalIgRhe muktvAhaM vastraprakSAlanArtha yAvatsa - caritram 11911
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasi praviSTA, tAvajalahastinA gaganatale ullAlitya, itastvayAkAzAdevAhaM gRhItA. atha sa bAlo / madana0 15/ mA vinA tatraikAkI sthito mRtyuM yAsyati, ato mayitvaM prasAdaM vidhAya tatra naya ? athavA taM bAla- 18| caritram 18 matrAnaya ? tat zrutvA sa khagaH prAha, bho suMdari! yadi tvaM mAM nijabhartRtvenAMgIkaroSi, tadAhaM tava hen kiMkaro bhavAmi. iti zrutvA tayA madanarekhayA dhyAtaM, athAsminnavasare mayA vilaMbaMvinA zIlaM pAla-18 yituM naiva zakyate, iti dhyAtvA madanarekhA jagau prathamaM tvaM me taM putramatra samAnaya ? tadA sa khago'va dat, he suMdari ! ahaM vaitADhyaparvatastharatnAvahapurezasya maNicUDa vidyAdharasya maNiprabhAbhidhaH putro'smi. 12 vairAgyavAsitahRdayo mama sa pitA mAM rAjye'bhiSicya cAraNarSisaMnidhau saMyamamagrahIt. sa mama pitA hai viharannatrAgatyAtItavAsare naMdIzvaradvIpe devAnnaMtuM gato'sti. tamanugamya pazcAdAgacchatA mayA tvaM dRSTA, 2 gRhItA ca. atha tvaM mAM nijapatitvena svIkRtya sarvakhecarINAM svAmino bhava? kiMca prajJaptividyayA | | mayA tava putrasyApi vRttAMto jJAto'sti, mithilApurapatinA turagApahRtena padmarathabhUpena sa tava putro | vane dRSTaH, svapure samAnIya ca nijapriyAyAH puSpamAlAyAH samarpito'sti, sA ca tamadhunA svaputravat
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 9 // pAlayati tatastvaM prasannIbhUya madIyAM prArthanAM svIkuru ? tat zrutvA tayA dhyAtamarere! mamaivaM pratikUla karmasamAgamo jAtaH, mayaivaM vyasanaparaMparevavAnubhUyate, athaivaM mahAsaMkaTe patitAhaM kathaM nijazIlarakSaNaM kariSye? kAmapIDito'yaM khecaraH kimapi kRtyAkRtyaM na jJAsyati idAnIM tu mayA kenApi |cchalena kAlavilaMba evaM karaNIyaH iti vicitya sA taM jagAda bho khecarAdhIza ! prathamaM tvaM mA | naMdIzvaradvIpaM naya ? tatra devAnnatvA pazcAdahaM tvaduktaM kariSye iti zrutvA tuSTena tena khagena sA kSaNA - naMdIzvaradvIpaM nItA, tatra ca saivaM zAzvatAni jinacaityAni vaMdatesma, yathA- catvAroMcanazaileSu / dadhi- mukheSu SoDaza // dvAtriMzacca ratikarA - bhidhAneSu jinAlayAH // 1 // yojanAnAM zataM dIrghAH / paMcAzadvistRtAzca te // dvisaptatyucchritAH sarve / dvipaMcAzadbhavatyamI // 2 // evaM tala RSabhacaMdrAnanavAriSeNavardhamAnAbhidhAn zAzvatajinAnnatvA sA madanarekhA tena khecareNa saha tatra sthitaM maNicUDamunIzvaraM | namaskRtya yathocitasthAne vidyAdharasabhAyAM dharmopadezaM zrotuM samupaviSTA tadA sa jJAnavAn maNicUDamunIzvaro'pi nijaputrahRdayavicAraM vijJAya taducitAM dezanAM dadau, yathA bho bho bhavyalokAH ! kumArgaH caritram -118.11
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 10 // sarvathApi na sevyaH parastrIgamanAdikumArgasevayA nUnaM narANAM zvabhrapAta eva bhavati yataH - parastrIgativAMchAtaH / puruSo narakaM vrajet // anyanRsevayA nArI / gAminI narake bhavet // 1 // dArAH para| bhavakArAH / baMdhujano baMdhanaM viSaM viSayAH // ko'yaM janasya moho| ye ripavasteSu suhRdAzAH // 2 // putro meM bhrAtA me / svajano me gRhakalatravargo me // iti kRtamemezabdaM / pazumiva mRtyurjanaM harati * // 3 // ko'haM kasmin kathamAyAtaH / ko me jananI ko me tAtaH // iti paribhAvayataH saMsAraH / sarvo'yaM khalu svapnavicAraH // 4 otuH payaH pazyati naiva daMDaM / kIro'pi zAlonna ca loSTukhaMDaM // kAkaH palaM no calasiMhatuMDaM / jaMtustathA zaM na yamaM pracaMDa // 5 // evaMvidhaM nijajanaka munerupadezamAkarNya maNiprabha utthAya tAM madanarekhAM rAjJIM kSamayitvA vadat bho suMdari ! adyaprabhRti tvaM mama jAmirasi, AlabhyaM kimupakAraM karomi? tayA proktaM bho bAMdhava ! tIrthavaMdanaM kArayatA vA mahyamatulya upakAraH kRto'sti, atha tvaM mama paramabAMdhavo'si tatastayA svaputrasvarUpaM pRSTaH sa muniH prAha, prAk dvau rAjaputrAvabhUtAM, mithazca to paramaprItibhAjAvAstAM kramAttau dvAvapi puNyavizeSAnmRtvA su caritrama // 10 //
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ rau jAto, tayormadhyAdekaH svargAccyutaH padmarathAbhidho. rAjA bhRt, dvitIyazca te suto'jani. atha vana- hU~ madana0 madhye'zvApahRtena tena padmarathanRpeNa sa tavAMgajo ehItaH, svapalyAH puSpamAlAyAzca samarpitaH pUrva- caritrama // 11 // bhavasnehAttasya tava sanoH sa padamarathanapo janmotsavAdi kArayAmAsa. atastava satastatra sakhena / P vardhamAno'sti. athaiva tasmin muno jalpati, tatrAkasmAjitasUryazaziprabhaM, ratnaughanirmitaM, kvaNatkiM kiNIgaNAlaMkRtaM vimAnamekaM gaganAMgaNAdavatIrNa. tato vimAnAnnijazarIrakAMtyA prakAzitadigmaMDala4 zvalatkuMDalAdyanekAbhUSaNabhUSitAMgo gaMdharvadevairgIyamAnaguNaH kazcidevaH samuttIrya prathamaM tasyA madanarekhAyAH pradakSiNAM datvA tasyA eva padayoH praNanAma, pazcAt sa surastaM muni vaMdatesma, tatazca sa suro mune| ra dharma zrotuM samupaviSTaH. athaivaM tasya surasya viparItavaMdanaM nirokSya khagAdhipaH sa maNiprabhastaM suraM / hai natvA prAha, bho deva! yuSmAdRzA devA api yadA nItimArgamullaMghayaMti, tadAsmAdRzAM manuSyANAM hai| hai ki dUSaNaM? svayainaM caturjJAnadharaM cAraNamuni muktvA prathamaM kathamiyaM mAnuSImAtrA namaskRtA? tat / IP zrutvA sa suro yAvatkiMcidvadati, tAvatsa munirevAcaSTa, bho khecara ! tvamevaM mA brUhi ? naivAyaM surastathA- | .. . .
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ R| vidhaM tavopAlaMbhamarhati. tvamasya devasya vaMdanahetuM zRNu ? yadAsyA madanarekhAyA bhartA yugabAhuH, a- | madana0 syAmevAsaktamAnasena jyeSTabhrAtrA maNirathena khaGgaprahAreNa hatastadA tatprAMtasamaye'nayA striyA sa caritrama // 12 // skhabhartA madhurairvacanaistathArAdhanayA nimito yathA jeneMdraM dhyAnaM dhyAyan sa yugabAhuH paMcatvaM prApya || // 12 paMcame kalpe iMdrasAmAnikaH suro'bhRt. tatra ca sa devo'vadhijJAnenemA madanarekhAM svadharmadAtrI gu- 4 8. viNI manvAno'trAgasya prathamamimAmanamat. evaM dharmadAyinyA asyAH koTizaH praNAmerapyayaM devo| nAnRNo bhavet yataH-yo yena sthApyate dharme / yatinA gRhiNApi vA // sa eva tasya sadhdharma-dAtA |* | dharmagurubhavet // 1 // kiMca-samyaktvaM dadatA dattaM / zivasaukhyaM sanAtanaM // etaddAnopakArasyo-pakAraH / ko'pi no samaH // 2 // sammattadAyagANaM / duppaDiyAraM bhavesu bahuesu // savaguNameliyAhiM ya / u| vayArassa koDIhiM / / 3 // ityAdi muninA proktaM / jinadharma subhAvayan // sAmarthyaprabalaM vidyA-dharaH / kSamayate suraM // 4 // tataH sa surastAM madanarekhA rAjJIpratyavadat , bho upakAriNi ! sulocane atha | kiM te'bhISTaM dadAmi? tadA sA jagau, bho deva! tattvato yUyaM mamAbhISTaM kartuM na kSamAH, yataH sarve'pi 31 (RG
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritrama gIrvANAH sadA hyaviratA bhavaMti. kiMca janmajarAmRtyurogazokArtivarjitaM nirupAdhikaM dhruvasaukhyopetaM / madana mokSamevAhamabhilaSAmi. tathApi bho surottama ! vaM mAM zoghaM mithilAyAM puri nayasva? yathA tatra putramukhaM prekSya pazcAtsaMyama lAsyAmi. tatastena sureNa sA mithilAyAM nItA. tatra nagaryA zrImalli| nAthasya jamandIkSAkevalajJAnAkhyAni kalyANakAni jAtAni saMti. tatra prathamaM tau dvAvapi jinaprA-2 / sAdeSu jinaviMbAni namataH sma. tatasto sAdhvInAmupAzraye gatvA tAH praNematuH. tadA pravartinyA 18 sadhyA tayordhamopadezo datto yathA-daM manaSyajanma labdhvA janaiH kSaNamapi pramAdona vidheyaH, yataH-puruSaH kurute pApaM / baMdhunimittaM vapurnimittaM ca // vedayate tatsarvaM / narakAdau punarasAvekaH 3 // 1 // yatnena pApAni samAcaraMti / prasaMgAdapi nAcaraMti // Azcaryametaddhi manuSyaloke / kSIraM | hai parityajya viSaM pibaMti // 2 // ityAdidharmopadezAMte sa suro madanarekhAMprati prAha, bho sulocane! ehi ? athAvAM rAjakule yAvaH, tatra ca tavAMgajaM darzayAmi. tadA madanarekhAvadat , bho deva ! atha bhavabhrama| NahetunA putrasnehena sRtaM, yato gurUNAM pAzve mayA saMsArasya sarvApyasAratA zrutAsti, yataH-saMsAre |
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 14 // bhramatAM prANa- bhAjAM patisutAdayaH // saMbaMdhA murizo bhUtA / bhaviSyati bhavaMti ca // 1 // mayaiSa tanayo jAto 'naMtazo bhavabhrAMtitaH / janitAhaM tathAnaMta-vArAMzcAnena bhUtale // 2 // athaitAsAM sAdhvAnAM caraNA eva mama zaraNaM, ityuktvA madanarekhA visRSTaH sa suro devalokaM yayau tataH sA tAsAM sAdhvInAM pArzve dIkSAM gRhItvA saMjAtasuvratAhnA nAnAvidhatapAMsi tanutetarAM itastasya bhUpasya . gRhe tasya bAlasyAgamana prabhAveNa sarve'pi ripavastaM bhUpaM samAgatya natAH, tatastena padmarathabhUpena tasya namiriti nAma cakre atha dhAtrIbhiH pAlyamAnaH sa namikumAraH kramAt prAptayauvana upAdhyAyAMti ke dharmazAstrakalAbhyAsaM cakAra tato rAjJA kramAdrAjakulajAtAbhiH svarUpaparAbhUtAmarIbhiraSTottarasahasraka| nyAbhiH saha tasya vivAho vihitaH tato rAjA taM rAjyayogyaM jJAtvA rAjyenyasya zrI jJAnasAgarasUripArzve pravrajyAM jagrAha tIvraM tapazca taptvA labdhakevalajJAnaH sa padmaratho rAjA zivaM yayo. atha natAnekakSamApAla mauliH sa namirAjA rAjyaM kurvANaH zakrasamo rarAja. itazca yasyAM rAtrau sa maNirathanRpo nijaM laghubhrAtaraM yugabAhuM jaghAna tasyAmeva nizi sarpadaSTaH sa mRtvA caturthyAM narakAvanau gataH tataH caritram // 14 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 // 18 sacivAdibhirmilitvA dvayorapi tayoH sodarayorekasminneva sthAne'gnisaMskAraM kRtvA yugabAhusutazcaMdra hai madana0 yazA rAjye'bhiSiktaH. atha tasya namibhUpatermedinI pAlayato'nyeyuH pradhAnaH zvetahastI AlAnastaM 2 caritram bhamunmUlya viMdhyATavIMpratyacAlIt. krIDArthamaraNye gatena caMdrayazasA nRpeNa sa gajo dRSTaH, tderaavtgj| sahodaraM taM gajaM nijAdhoraNairbalAd badhvA sa vapuramAnayAmAsa. carapuruSaistaM vRttAMtaM jJAtvA namirAjA / taM gajamAnayituM caMdrayazonRpapAzceM nijaM dUtaM prAhiNot. dUto'pi tatra gatvA caMdrayazobhUpaM prAha, mi thilAsvAmI namirAjAtra samAgataM svaM gajaM yAcate. tat zrutvA caMdrayazA jagau, yadyevaM svayamihAgataM 5 nijaM gajaM tava svamI mahyaM yAcate, tarhi nUnaM sa nItizAstrA'jJAto dRzyate, yataH-na zrIH kulakamAyAtA / zAsane likhitApi vA // khaDgenAkramya bhuMjIta / vIrabhojyA vasuMdharA // 1 // tat zrutvA | | sa dUto'vadat , yadi tvayA gajo nArpayiSyate, tadA mama svAmI saMgrAme tvAM hatvA nijaM gajaM gRhISyati. , tato ruSTo nRpastaM dUtaM sabhAto bahirniSkAsayAmAsa. atha sa dUto'pi naminRpasya pAveM gatvA sarva / vRttAtaM vyajijJapat. tataH kupitaH sa namibhUpo'pi nijasarvasainyayuto bherIbhAMkArairdigaMtarANi garjayan CAREAK
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ caritrama / sudarzanapuraMprati cacAla. evaM taM naminRpaM bhUrisainyamutamAgacchaMtamAkarNya yAvaccaMdrayazA nRpo yuddhAya | madana tatsanmukhaM yAtumaicchat , tAvat zakunarniSiddho maMtribhiriti vijJaptazca, he svAmin ! adhunaasmaabhirv||16|| , hinirgatya yujhaM kartuM na yujyate, ato gopurANi pidhAya madhyasthairevAsmAbhiryukaM kartavyaM. tato vairibalaM , 18 parIkSya pazcAbahiniHsRtya yujhaM kariSyAmaH. evaM maMtribhiruktaH sa rAjA taduktaM cakAra. yataH-citta 6.jJaH zIlasaMpanno / vAgmI dakSaH priyaMvadaH // samayajJazca smRtimAn / maMtrI syAtsaptabhirguNaiH // 1 // hai atha sa namirAjApi mahatA nijasainyena paritastannagaraM veSTayAmAsa. atha tayoyo payomiyo mahA-14 hai| yuddhe jAyamAne jIvasaMhAraM vijJAya dvayoH sahodarayozca kaliM vIkSya tayA subatAryayA dhyAtaM, arere! ra enamasAraM saMsAraM dhigastu, yata etau dvAvapi bhrAtarAvajJAnAdyuhaM kurvANau narakagAmino bhaviSyataH, | iti dhyAtvA sA suvratAryA gaNinI samApRcchaya tayoH pratibodhArtha sAdhvoparivArayutA cacAla. prathama |sA naminRpapAveM samAgamat , tadA naminRpeNAbhyutthAnapUrvakaM sAdhvI vaMditA, tataH sAdhvI tasmai | dharmopadezaM dadau, yathA-cattAri paramaMgANi / dullahANIha jaMtuNo // mANusattaM sue sddhaa| saMjamaM| sAna%ACCORN - 7
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 17 // mI vIriyaM // 1 // tataH sA sAdhvI rahasi nameraye idamabravIt - rAjannasmin bhave duHkha-dAyake rAjyataH khalu // gacchati narake ghore / jIvo'trANo na saMzayaH // 1 // jyeSTabhrAtrA samaM yuddhaM / kartuM na yujyate tava // namiH prAha kathaM jyeSTha bhrAtAyaM vidyate mama // 2 // tataH sAdhdhyA'nena caMdrayazasA saha tasya sahodarabhavana saMbaMdhaH proktaH, tataH pratyayArtha rAjJA puSpamAlA pRSTA, he mAtaH ! ahaM kasyAH putraH ? tadA puSpamAlayA proktaM, nUnaM tvamasyA madanarekhAyA eva putro'si, ityuktvA tayA tasmai mudrAyuktaM kaMbalaM darzitaM. evaM nijajananyA sAvyA nivArito'pi sa naminRpo'bhimAnAbhibhRto yuddhAnna virarAma tataH sA " sAdhvI caMdrayazasaH pArzve gatvA tasmai dharmopadezaM dadau tadA caMdrayazA jagau bho mahAsati ! evaMvidhe yuddhe jAyamAne tvamatra kimarthamAgAH ? tadA sAdhyA svakIyadvitIya putrotpattisaMbaMdhastasmai niveditaH. tato rAjA jagI, he mAtaH ! sAMprataM sa me bhrAtA kutrAsti ? sAdhyA proktaM yenAdhunA tava puraM sainyena veSTitamasti sa eva tava bhrAtAsti tat zrutvotsukazcaMdrayazA yuddhaM muktvA nijabhrAturmilanAya cacAla. evaM nijaM bhrAtaramAgacchaMtaM zrutvA sa naminRpo'pi mAnaM muktvA sanmukhamupetya jyeSTha bhrAtuH pAdayoH caritram // 17 //
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 // 18 // praNanAma jyeSTha bhrAtApi tamutthApya sasvaje tatastAbhyAM dvAbhyAM bhrAtRbhyAM militvA sasnehaM sA sAdhvI vaMditA. tatazcaMdrayazA nRpo namiMprati jagau he bhrAtaH ! piturmaraNAdanurAjyabhAradharaNaputrA'bhAvAdiyakAlaM mayA rAjyaM kRtaM tvaM tu bhrAtA mayeyatkAlaM na jJAtaH adhunaivAnayA sAdhyA mAtrA tvaM mama bhrAteti jJApatiH, ataH paraM ca mama rAjyena kArye nAsti, ahaM svagre'pi rAjyaM tyAktukAma AsaM tava ca rAjyabhAradhAraNe yogyatAsti tat zrutvA namirapyAha he bhrAtaH ! mAmapi rAjyaM na rocate, ato'hamapi saMyamagrahaNamicchAmi. caMdrayazAH prAha, yadi jyeSTha bhrAtA laghubhrAtre rAjyaM datvA dIkSAM gRhNAti tadaiva yuktamucyate, evaM nijalaghubhrAtaraM namiM paryavasApya sa caMdrayazA nRpo mahotsavapUrvakaM vrataM jagrAha atha sa pratApI namirAjA nyAyena rajyaM karotisma evaM SaNmAsAnaMtaramekadA tasya naminRpasya dAhajvare jAyamAne vaidyAzcikitsAM cakruH paraM tasya manAgapi guNo nAbhavat tadA nRpasya dAhajvarazAMtaye sarvA rAiyo militvA caMdanaM gharSayAmAsuH tadA tAsAM bAhubalayajhaNatkArazravaNato namernRpasya vedanA pratyuta vRddhiM prAptA tadA rAjJA pRSTaM, ko'yaM dAruNo ravaH zrUyate ? tadA sevakaistasya caritram divA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ COC46 madana0 // 19 // caMdanagharSaNasvarUpaM proktaM. rAjJAdiSTametAsAM paMcazatapriyANAM hastebhya ekaikaM valayamuttArayata ? tt| ekaikasmin valaye uttArite rAjJo manAk sukhaM babhUva. evaM kramAt sarveSu valayeSUttAriteSu rAjA vizeSa caritram sukhamanvabhavat, evaM tAbhirekaikameva valayaM maMgalArthameva nijahasteSu sthApitaM. tadA rAjJA pRSTaM, kima- // 19 // dhunA rAjhyazcaMdanaM na gharSayaMti ? yat sAMprataM tAsAM valayazabdo na zrUyate. tadA maMtriNo nRpAya valayottAraNasvarUpaM jaguH. tat zrutvA saMjAtavairAgyo rAjA dadhyau, aho! bhUrisaMyogaH saMsAre duHkhAyaiva bhavati, yathA bhUribhiH kaMkaNazabdairduHkhamabhRt , na tathA stokaireva taiH, evamekatve mahatsukhaM, yataH-kaM- | karNa ribhirduHkhaM / svalpaiH svalpataraiH sukhaM // yAdavasyaiva dRSTAMtA-dekAkitve mahAsukhaM // 1 // yathA yathA mahattaMtraM / vistarazca yathA yathA // tathA tathA maha duHkhaM / sukhaM naiva tathA tathA // 2 // klezAya vistarAH sarve / saMkSepAstu sukhAvahAH // parArtha vistarAH sarve / tyAgamAtmahitaM viduH // 3 // atha yadAyaM madIyo dAhajvaraH prazamaM yAsyati, tadA mayAvazyaM dIkSA grAhyA. iti dhyAtvA yAvatsa naminRpaH suptastAvattasya dAhajvaraH prazazAma. atha prAtarvAyanAderjAgarito bhUpo dathyau, aho ! adya mayA -57-OMOMOM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 564 caritram // 20 // // 20 // svapne zailarAjopama airAvaNakuMbhI dRSTaH, sa ca madIyaM roga dUrIcakAra. yataH-devatA yatayo gAvaH / pitaro liMgino nRpAH // yadvadaMti naraM svapne / tattathaiva bhaviSyati // 1 // evaM taM airAvaNaM punaH punA - yato'sya namimunerjAtismRtirabhUt , yathA pUrvabhave mayA zrAmaNyaM pAlitaM, tataH paMcatvaM prApya prANate devaloke'haM suro'bhavaM. tataH sa namiH svaM putraM rAjye'bhiSicya zAsanadevatAdattarajoharaNaH saMyamaM pratipannavAn . tadA zakro dvijaveSamAdAya taM parIkSitumAyayo. sa dvijastaM namirAjarSipratyavadat, bho rAjastvayA sAMtaHpuraM rAjyaM tRNavat tyaktvA yatsaMyamo gRhItastanna suMdaraM kRtaM, tvayA jIvadayApAlanAyaiva dIkSA gRhItAsti, paraM tvadvratagrahaNata etAsteMtaHpurastriyo vilApAn kurvati, atastavedaM saMyamagrahaNaM niSphalameva. tat zrutvA namirAjarSiruvAca, bho dvija! mama vratagrahaNaM tAsAM duHkhakAraNaM na, kiMtu loke svasvArthahAnireva duHkhasya kAraNaM, tato'hamapi svArthameva sAdhayAmi, parajalpanena kiM ? dvija Aha, bho rAjarSe! adhunA te gRhANi aMtaHpurANi ca jvalamAnAni saMti, tvaM tAni kimupekSase? | upekSayA ca loke tavApavAdo bhavati, yata AzritasyopekSaNaM pApaM, tvaM tu caturo'si, ato vicAraya ? 5755-5
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ AEKAC namirAha bho dvija! arthatAni gRhANi aMtaHpurANi ca madIyAni na saMti. punarAha dvijaH puryA / / madana0 12 prAkAramati durgamaM // nAnAyaMtrayutaM rAjan / kArayitvA parivrajeH // 1 ||raajrssiH prAha bho bhadra / saM-R // 21 // / yamo nagaraM mama // zamAkhyo vihitastatra / prAkAro nayayaMtravAn // 2 // dvijo'vocannivAsAya / lo | kAnAM sumanoharAn // prAsAdAn kArayitvA bhoH / kSatriya prajestataH // 3 // muniH proce kudhIreva / kuryAt pathi vahan gRhaM // nizcalaM yatra saMsthAnaM / yuktaM tatraiva maMdiraM // 4 // dvijaH prAha nigrahyAdau / / 5 caurAn susthaM puraM kuru // sa Aha caurA rAgAdyA / nigrahItAzca te mayA // 5 // dvijaH prAha ca rAjarSe / 2 6 namaMti na tavoddhatAH // pArthivAstAn vinirjitya / pravajyAgrahaNaM kuru ||6||s Aha bhUrizo vIrA / / | mudhA pUrva jitA mayA / yadyAtmAnaM jayAmyeka / meSa me paramo jayaH // 7 // ityAyuttarapratyuttaraparaMparA / vizeSataH zrIuttarAdhyayanasUtrato jJeyA. ityAdiviprokasarvavacanAnyavagaNayya yAvat sa namirAjarSinizcalamanA agrato'cAlIttAvat svarUpastha iMdro namiprati prAha, bho rAjarSe ! nUnaM tvaM dhanyaH kRtArthazcAsi, tvayA sarve'pi bhAvArayo jitAH, jagati ca prazaMsApAtramasi, tasyetyAdistutiM kRtvA zakrastaM bhAvato A D5 --
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ madana0 caritram // 22 // // 22 // %EOCEROSSAX namaskRtya svarga jagAma. krameNa sa namirAjarSirapi tInaM tapastaptvA kSINasarvakarmA kevalajJAnayuto muktiM yayau. atha sA madanarekhA sAvyapi saMyatinIpAzve sthitA tIvra tapastapasyaMtI sarvakarmakSayAt kevalajJAnamavApya muktiM yayau. // iti zrImadanarekhAcaritraM samAptaM // shriirstu|| A graMthanI bojI AvRtti jAmanagaranivAsI paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAje svaparanA zreyamATe zrIzubhazIlagaNIjIe racelA kathAkoSamAthI uddharIne tenI mUlabhASAmAM banAtA prayAse sudhAro vadhAro karIne potAnA zrI jainabhAskarodayapresamAM chApI prasiddha kayoM che. // // samApto'yaM graMtho guruzrImaccAritravijayasuprasAdAt // zrIrastu // SteOMOMOM