Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI sudharmAsvAmIne namaH // 1 aho ! zrutam - svAdhyAya saMgraha [3] karmagraMtha[1-2-3] [ gAthA aura artha ] -: prakAzaka:zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra sAbaramatI, ahamadAbAda
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ // zrI sudharmAsvAmIne namaH // aho ! zrutam - svAdhyAya saMgraha [3] karmagraMtha [1-2-3] [gAthA aura artha] -: kartA : A.zrI devendrasUrijI anuvAdaka : prathama karmagraMtha : muni manitaprabhasAgarajI dvitiya-tRtiya karmagraMtha : pU. A. zrI ratnasenasUrijI -: saMkalana : zrutopAsaka -: prakAzaka :zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra zA. vImaLAbena saremala javeracaMdajI beDAvALA bhavana hIrAjaina sosAyaTI, sAbaramatI, ahamadAbAda-380005 phona : 22132543, 9426585904 E-mail : ahoshrut.bs@gmail.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...... ... ...... .. .. ....... .... .. ........... . ... .. . .. ........ .......... .. prakAzaka : zrI AzApUraNa pArzvanAtha jaina jJAnabhaMDAra prakAzana : saMvata 2074, dvi.jyeSTha suda-5 vairAgyadezanAdakSa pa.pU.A.bha.zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAja ke dIkSAdina para arpaNa... AvRtti : prathama jJAnanidhi meM se pU. saMyamI bhagavaMto aura jJAnabhaMDAra ko bheTa... __gRhastha kisI bhI saMgha ke jJAna khAte meM 20 rupaye arpaNa karake mAlikI kara sakate haiN| prAptisthAna : (1) saremala javeracaMda kAInapheba (prA.) lI. 672/11, bombe mArkeTa, relavepurA, ahamadAbAda-380002 phona : 22132543 (mo.) 9426585904 (2) kulIna ke. zAha AdinAtha meDIsIna, Tu-02, zaMkhezvara kompalekSa, kailAzanagara, surata (mo.) 9574696000 (3) zA. ramezakumAra eca. jaina A-901, guMdecA gArDana, lAlabAga, muMbaI-12. (mo.) 9820016941 (4) zrI vinIta jaina jagadguru hIrasUrIzvarajI jaina jJAnabhaMDAra, caMdanabAlA bhavana, 129, zAhukara peTha pAse, mInTa sTrITa, cennAI-1. (mo.) 9381096009, 044-23463107 (5) zA. hasamukhalAla zAntIlAla rAThoDa 7/8, vIrabhArata sosAyaTI, TImbara mArkeTa, bhavAnIpeTha, pUnA. (mo.) 9422315985 mudraka : kirITa grAphiksa, ahamadAbAda (mo.) 9898490091
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmavipAka - prathama karmagraMtha sirivIrajiNaM vaMdia, kammavivAgaM samAsao vucchaM, / kIraI jieNa heuhi, jeNaM to bhannae kammaM // 1 // zrI 'mahAvIra' jinezvara paramAtmA ko vaMdana karake saMkSiptathor3e kathana meM 'karmavipAka' nAmaka prathama karmagraMtha ko kahatA huuN| jIva ke dvArA jina hetuoM (mithyAtva, asaMyama Adi) se jo kriyA kI jAtI hai, use karma kahA jAtA hai| // 1 // payaI-Thii-rasa-paesA, taM cauhA moagassa diTuMtA, / mUla-pagaiTTha uttara-pagai aDavanasayabheyaM // 2 // ___koI bhI karma prakRti, sthiti, rasa aura pradeza rUpa cAra prakAra se baMdhatA hai, jise modaka ke dRSTAnta se samajhanA cAhiye / usake mUla bheda ATha evaM uttarabheda eka sau aTThAvana haiM // 2 // iha nANadaMsaNAvaraNa-veamohAu-nAmagoANi, / vigdhaM ca paNanavadu-aTThavIsa cautisayadupaNavihaM // 3 // karma ke mUla rUpa se ATha bheda hote haiM-jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, AyuSya, nAma, gotra aura karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ antarAya / inake anukrama se pAMca, nau, do, aTThAvIsa, cAra, eka sau tIna, do evaM pAMca bheda hote haiM // 3 // maisuaohImaNakevalANi, nANANi tattha mainANaM, / vaMjaNavaggaha cauhA, maNanayaNaviNiMdiyacaukkA // 4 // jJAna pAMca prakAra ke haiM-matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, manaHparyavajJAna, aura kevalajJAna / matijJAna vyaMjanAvagraha kI apekSA se mana aura cakSurindriya ko chor3akara zeSa indriya catuSka ke bheda se cAra prakAra ke hote haiM // 4 // atthuggaha-IhADavAya-dhAraNA karaNa-mANasehiM chahA, / iya aTThavIsa-bheaM, caudasahA vIsahA va suyaM // 5 // mana aura cakSurindriya ke atirikta cAra indriyoM kI apekSA se vyaMjanAvagraha cAra prakAra ke hote haiM / arthAvagraha, IhA, apAya evaM dhAraNA, pA~ca indriyoM evaM mana kI apekSA se chaha-chaha prakAra ke hote haiN| isa prakAra matijJAna ke aTThAvIsa bheda hote haiN| zrutajJAna ke caudaha athavA bIsa bheda hote haiM // 5 // akkhara sannI samma, sAiaM khalu sapajjavasiaMca, / gamiyaM aMgapaviTuM, satta vi ee sapaDivakkhA // 6 // __ akSara zruta, saMjJI zruta, samyak zruta, sAdi zruta, saparyavasita zruta, gamika zruta, aMgapraviSTa zruta, ye sAta bheda pratipakSa sahita caudaha bheda zrutajJAna ke rUpa meM jAnane cAhiye // 6 // karmagraMtha
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ pajjayaakkhara-payasaMghAyA paDivatti taha ya aNuogo, / pAhuDa pAhuDa pAhuDa vatthU puvvA ya sasamAsA // 7 // paryAya prAbhRta-prAbhRtazruta, zruta, akSara zruta, pada zruta, saMghAta zruta, pratipatti zruta, anuyoga zruta, prAbhRta zruta, vastu zruta aura pUrva zruta, zrutajJAna ke ina dasa bhedoM ke samAsa sahita bIsa bheda hote haiM // 7 // aNugAmi vaDDamANaya-paDivAiyaravihA chahA ohi, / riumaI-viulamaImaNanANaM kevalamigavihANaM // 8 // avadhijJAna ke anugAmI, vardhamAna aura pratipAtI rUpa tIna bheda hote haiM tathA usake pratipakSI tIna bheda (ananugAmI, hIyamAna evaM apratipAtI) hone se vaha chaha prakAra kA hai| Rjumati evaM vipulamati rUpa manaHparyavajJAna ke do bheda haiM tathA kevalajJAna eka bheda vAlA hI hai // 8 // esiM jaM AvaraNaM, paDuvva cakkhussa taM tayAvaraNaM, / daMsaNa cau paNa niddA, vittisamaM saNAvaraNaM // 9 // __jJAnAvaraNIya karma cakSu para baMdhI huI paTTI ke samAna hai| pAMcoM jJAnoM ko AvRtta karane vAle ve-ve AvaraNa usausa jJAna ke AvaraNIya karma kahalAte haiM / dvArapAla ke samAna kahalAne vAle darzanAvaraNIya karma kI darzanAvaraNa catuSka evaM nidrApaMcaka rUpa nau prakRtiyA~ hotI haiM // 9 // karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakkhu diTThi-acakkhu, sesidia-ohi kevalehiM ca, / daMsaNamiha sAmannaM, tassAvaraNaM tayaM cau hA // 10 // padArthoM kA sAmAnya bodha darzana kahalAtA hai / cakSu ke dvArA jAnanA cakSudarzana hai, zeSa indriyoM se jAnanA acakSudarzana hai, isake atirikta avadhidarzana evaM kevaladarzana hone se darzana cAra prakAra kA hai| usakA AvaraNa bhI cAra prakAra kA hai // 10 // suhapaDibohA niddA, niddA niddA ya dukkhapaDibohA, / payalA ThiovaviTThassa-payala payalA u caMkamao // 11 // jagAne para sukhapUrvaka jAgRta ho, vaha nidrA hai / duHkhapUrvaka (muzkila se) jAgRta ho, vaha nidrA-nidrA hai / khar3e-khar3e athavA baiThe-baiThe nIMda lenA pracalA hai tathA calate-calate nIMda lenA pracalA-pracalA hai // 11 // diNaciMti-asthakaraNI, thINaddhI addhacakkI-addhabalA, / mahulittakhaggadhArA-lihaNaM va duhAu veaNiaM // 12 // dina meM socA huA kArya jisa nidrA ke vazIbhUta hokara jIva rAtri meM karatA hai, use styAnarddhi nidrA kahate haiM / styAnarddhi nidrA vAle jIva kA bala arddhacakrIzvara (vAsudeva) ke bala se AdhA bala hotA hai, vedanIya karma madhulipta talavAra ko cATane ke samAna hai yaha do prakAra kA hai (1) zAtAvedanIya karma (2) azAtAvedanIya karma // 12 // karmagraMtha
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ osannaM suramaNue, sAyamasAyaM tu tiria - niraesu, / majjaM va mohaNIaM, duvihaM daMsaNa- caraNamohA // 13 // deva aura manuSya gati meM adhikatara zAtA vedanIya karma kA evaM tiryaMca tathA naraka gati meM adhikatara azAtA vedanIya karma kA udaya hotA hai / madirA - pAna ke samAna mohanIya karma darzana mohanIya aura cAritra mohanIya rUpa do prakAra ke kahe gae haiM // 13 // daMsaNamohaM tivihaM, sammaM mIsaM taheva micchattaM / suddhaM addhavisuddhaM, avisuddhaM taM havaI kamaso // 14 // darzana mohanIya karma tIna prakAra ke hai (1) samyaktva mohanIya (2) mizra mohanIya (3) mithyAtva mohanIya | anukrama se pUrvokta tInoM bheda, zuddha, arddhazuddha aura azuddha puMja rUpa hote haiM // 14 // - jiaajiapuNNapAvA-savasaMvarabaMdhamukkhanijjaraNA, / jeNaM saddahai tayaM, sammaM khar3agAi - bahubheaM // 15 // jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, baMdha, saMvara, nirjarA aura mokSa, ina nau tattvoM para jisake dvArA zraddhA prakaTa hotI hai, use samyaktva kahate haiM / vaha samyaktva kSAyika Adi aneka bhedoM vAlA hai // 15 // mIsA na rAgadoso, jiNadhamme aMtamuhU jahA anne, / nAliyaradIva - maNuNo, micchaM jiNadhamma-vivarIaM // 16 // karmavipAka - prathama karmagraMtha 7
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisa prakAra nAriyala dvIpa ke manuSya ko anna para na prIti-rAga hotA hai, na aprIti - dveSa hotA hai, usI prakAra mizra mohanIya ke udayavAle jIva ko jinaprarUpita dharma para na rAga (prIti) bhAva hotA hai, na dveSa (aprIti) bhAva hotA hai / mizra mohanIya kA kAla antarmuhUrta kA hotA hai| I arihaMta - jina pratipAdita dharma (jaina dharma) se viparIta zraddhA karavAne vAlA mithyAtva mohanIya hai // 16 // solasa kasAya nava nokasAya, duvihaM carittamohaNIaM, / aNaapaccakkhANA, paccakkhANA ya saMjalaNA // 17 // cAritra mohanIya do prakAra ke haiM kaSAya aura nokaSAya / kaSAya cAritra mohanIya solaha prakAra ke haiM aura nokaSAya cAritra mohanIya nau prakAra ke haiM / kaSAya cAra prakAra ke hote haiM (1) anantAnubaMdhI kaSAya (2) apratyAkhyAnI kaSAya (3) pratyAkhyAnI kaSAya (4) saMjvalana kaSAya // 17 // 4/ jAjIva varisa - caumAsa - pakkhagA nirayatiria - nara- amarA, sammANu- savvaviraI, aha kkhAyacaritta ghAyakarA // 18 // I - ina cAroM kaSAyoM (antAnubaMdhI Adi) kA kAla kramaza: yAvajjIvana, eka varSa, cAra mAsa aura pandraha divasa hai / kramazaH naraka gati, tiryaMca gati, manuSya gati aura deva gati dene vAlA hai tathA kramazaH samyaktva, dezavirati, sarvavirati aura yathAkhyAta cAritra kA ghAtaka hai // 18 // karmagraMtha
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jala-reNu-puDhavI-pavvaya-rAIsariso cauvviho koho, / tiNisalayA-kaTThaTThia - selatthaMbhovamo mANo // 19 // saMjvalana, pratyAkhyAnI, apratyAkhyAnI evaM anaMtAnubaMdhI krodhakaSAya anukrama se pAnI kI, dhUla kI, pRthvI kI aura parvata kI rekhA ke samAna jAnane cAhiye / uparokta saMjvalanAdi cAroM mAna kaSAya kramazaH netara kI soTI, lakar3I, asthi evaM zaila ke staMbha ke samAna jAnanA cAhiye // 19 // mAyAvalehi-gomatti - miMDhasiMga ghaNavaMsimUla-samA, / loho halidakhaMjaNa, kaddamakimirAgasAmANo (saariccho)|20| saMjvalanAdi cAroM prakAra kI mAyA kramazaH lakar3I kI chAla, gomUtrikA, gheTe ke zrRMga (sIMga) evaM majabUta bAMsa ke mUla ke samAna jAnanI cAhiye / isI prakAra cAra prakAra ke lobha anukrama se haldI, kAjala, kIcar3a evaM kIramajI ke raMga ke samAna jAnanA cAhiye // 20 // jassudayA hoi jIe, hAsa rai arai soga bhaya kucchA, / sanimittamannahA vA, taM iha hAsAimohaNiyaM // 21 // jisake udaya se jIva ko nimitta sahita athavA nimitta rahita hAsya, rati, arati, zoka, bhaya aura jugupsA utpanna hotI hai, unheM anukrama se hAsya mohanIya, rati mohanIya, arati mohanIya, zoka mohanIya, bhaya mohanIya aura jugupsA mohanIya karma kahate haiM // 21 // karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ purisitthitadubhayaMpai ahilAso javvasA havaI so u, / thI-nara-napu-veudao, phuphuma-taNa-nagara dAhasamo // 22 // jisa karma ke udaya se jIva ko puruSa ke prati, strI ke prati aura ubhaya (strI-puruSa) donoM ke prati bhoga bhogane kI abhilASA hotI hai, unheM anukrama se strI veda, puruSa veda aura napuMsaka veda kahate haiM / ye tInoM veda anukrama se bakarI ke mala kI agni ke tulya, ghAsa kI agni ke tulya aura nagarAgni ke tulya jAnane cAhiye // 22 // sura nara tiri-nirayAU, haDisarisaM nAmakamma cittisamaM, / bAyAla-tinavaivihaM, tiuttarasayaM ca sattaTThI // 23 // AyuSya karma ko ber3I ke samAna kahA gayA hai| yaha cAra prakAra kA hai- (1) devAyuSya (2) manuSya AyuSya (3) tiryaMca AyuSya aura (4) naraka AyuSya / nAma karma citrakAra ke samAna hai| usakI apekSA buddhi se cAra prakAra ke bheda haiM-(1) bayAlIsa bheda (2) tirAnave bheda (3) eka sau tIna bheda (4) sar3asaTha bheda // 23 // gai-jAi taNu uvaMgA, baMdhaNa-saMghAyaNANi saMghayaNA, / saMThANa vaNNagaMdharasa-phAsa-aNupuvvi vihagagai // 24 // gati, jAti, zarIra, upAMga, baMdhana, saMghAtana, saMghayaNa, saMsthAna, varNa, gaMdha, rasa, sparza, AnupUrvI aura vihAyogati, ye caudaha piNDa prakRtiyA~ haiM // 24 // karmagraMtha
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ piMDapayaDitti caudasa, paraghA - UsAsa- Ayavujjo, / agurulahu-tittha nimiNo, vaghAyamia aTTha patteA // 25 // pUrvokta gAthA meM kahI gaI (gati, jAti Adi) kula caudaha piMDa prakRtiyA~ haiM / pratyeka prakRtiyA~ ATha haiM- (1) parAghAta (2) ucchvAsa (3) Atapa (4) udyota (5) agurulaghu (6) tIrthaMkara (7) nirmANa aura (8) upaghAta // 25 // tasa-bAyara-pajjattaM, patteya-thiraM subhaM ca subhagaM ca, / susarAijjajasaM tasa-dasagaM thAvaradasaM tu imaM // 26 // 1. trasa 2. bAdara 3. paryApta 4. pratyeka 5. sthira 6. zubha 7. saubhAgya 8. susvara 9. Adeya aura 10. yaza nAma karma, yaha trasa dazaka kahalAtA hai / isake viparIta sthAvara dazaka isa prakAra haiM // 26 // thAvara-suhama-apajjaM, sAhAraNa-athira-asubha-dubhagANi, / dussara-NAijja-jasa mia nAme searA vIsaM // 27 // 1. sthAvara 2. sUkSma 3. aparyApta 4. sAdhAraNa 5. asthira 6. azubha 7. daurbhAgya 8. duHsvara 9. anAdeya 10. apayaza, ye sthAvara dazaka kahalAte haiM / nAma karma meM sthAvara dazaka aura usake viparIta (pratipakSa) trasa dazaka sahita bIsa prakRtiyA~ hotI haiM // 27 // tasacau thirachakkaM athirachakkaM suhumatiga thAvaracauk, / subhagatigAi vibhAsA, tayAisaMkhAhi payaDIhiM // 28 // karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ trasacatuSka, sthiraSaTka, asthiraSaTaka, sUkSmatrika, sthAvaracatuSka, saubhAgya trika Adi saMjJAeM saMkhyAnusAra prakRti kI Adi (zurU) se ginanI cAhiye // 28 // vannacau-aguru lahu cau, tasAi-du-ti-caura-chakkamiccAI, / ia annAvi vibhAsA, tayAisaMkhAhi payaDIhiM // 29 // varNa catuSka, agurulaghu catuSka, trasa dvika, trasa trika, trasa catuSka, trasa SaTka ityAdi kI bhAti anya saMjJAe bhI usa-usa karma (prakRti) ke Adi (zurUAta) meM rakhakara utanI saMkhyAvAlI prakRtiyoM dvArA karanI cAhiye // 29 // gaiAINa u kamaso, caupaNa-paNatipaNa-paMca cha-chakkaM, / paNaduga-paNaThThacauduga, ia uttarabheya paNasaTThI // 30 // ___gati Adi caudaha piMDa prakRtiyoM ke anukrama se cAra, pA~ca, pA~ca, tIna, pA~ca, pA~ca, chaha, chaha, pA~ca, do, pA~ca, ATha, cAra aura do uttarabheda hone se kula paiMsaTha bheda hote haiM // 30 // aDavIsajuA ttinavai - saMte vA panarabaMdhaNe tisayaM, / baMdhaNasaMghAyagaho, taNUsu sAmanna-vaNNacaU // 31 // (pUrvokta gAthA meM batAye gae paiMsaTha bhedoM meM) aTThAIsa bheda jor3e jAe~ to nAma karma ke 93 bheda hote haiN| ve sattA meM gine jAte haiM / pA~ca ke sthAna para pandraha baMdhana gine jAe~ karmagraMtha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ to eka sau tIna bheda hote haiM / ve bhI sattA meM liye jAte haiM / baMdhana aura saMghAtana kI gaNanA zarIra nAmakarma meM kara lI jAye aura varNacatuSka sAmAnya rUpa se liye jAe~ to sar3asaTha bheda hote haiM // 31 // ia sattaTThI baMdhodae a na ya samma - mIsayA baMdhe, / baMdhu sattA, vIsa - duvIsaTTha vaNNasayaM // 32 // isa prakAra nAma karma kI sar3asaTha prakRtiyA~ baMdha aura udaya meM hotI haiN| mohanIya karma kI do prakRtiyA~, samyaktva mohanIya aura mizrabaMdha meM nahIM hotI haiM / baMdha, udaya aura sattA meM kramaza: eka sau bIsa, eka sau bAIsa aura eka sau aTThAvana prakRtiyA~ hotI haiM // 32 // nirayatiri-narasuragaI, igabiatia - caupaNidi jAIo, / orAlaviuvvAhAraga - teakammaNa paNasarIrA // 33 // gati nAma karma ke cAra bheda isa prakAra jAnane cAhiyenaraka gati, tiryaMca gati, manuSya gati, deva gati / jAti nAma karma pAMca prakAra ke hote haiM- ekendriya jAti, dvIndriya jAti, trIndriya jAti, caturindriya jAti, paMcendriya jAti / zarIra nAmakarma ke pA~ca prakAra hote haiM - audArika zarIra, vaikriya zarIra, AhAraka zarIra, taijasa zarIra aura kArmaNa zarIra // 33 // karmavipAka - prathama karmagraMtha 13
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAharu piTThi sira ura, uyaraMga uvaMga aMgulIpamuhA, / sesA aMgovaMgA, paDhamataNutigassuvaMgANi // 34 // do bhujA, do jaMghA, pITha, mastaka, hRdaya aura udara, ye ATha aMga hote haiM / aMgulI Adi upAMga kahalAte haiN| zeSa (rekhA Adi) aMgopAMga kahalAte haiM / prathama tIna zarIroM meM hI aMga, upAMga evaM aMgopAMga hote haiM // 34 // uralAi-puggalANaM, nibaddha-bajjhaMtayANa saMbaMdhaM, / jaM kuNai jausamaM taM, baMdhaNa-muralAitaNunAmA // 35 // pUrva meM baMdhe hue aura naye baMdha rahe audArika Adi vargaNA ke pudgaloM meM paraspara saMyoga / saMbaMdha sthApita karane vAle karma ko audArika Adi baMdhana nAma karma kahate haiM / audArika Adi pAMca zarIra ke nAma vAle pAMca prakAra ke baMdhana nAma karma lAkha ke samAna kahe gae haiM // 35 // jaM saMghAyai, uralAi - puggaletiNagaNaM va daMtAlI, / taM saMghAyaM baMdhaNamiva - taNunAmeNa paMcavihaM // 36 // __ jisa prakAra daMtAlI bikhare hue tRNa (ghAsa) ko ekatra karatI haiM, usI prakAra audArika Adi pudgaloM ko ekatra karake pradAna karane vAlA saMghAtana nAma karma haiM / isake bhI baMdhana nAma karma kI bhA~ti audArika Adi ke nAma se pA~ca prakAra hote haiM // 36 // karmagraMtha
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ orAlaviuvvAhArayANa-saga-tea-kammajuttANaM, / nava baMdhaNANi iara du, sahiyANaM tini tesiM ca // 37 // svayaM ke sAtha, taijasa baMdhana nAmakarma aura kArmaNa baMdhana nAmakarma ke sAtha audArika, vaikriya aura AhAraka baMdhana nAmakarma kA yoga karane para kula nau prakAra ke baMdhana nAmakarma hote haiM / unhIM audArika Adi tIna baMdhanoM ko taijasa evaM kArmaNa ke sAtha jor3ane se anya tIna baMdhana nAma karma hote haiM tathA taijasa evaM kArmaNa ke bhI tIna bheda milAne se kula pandraha baMdhana nAma karma hote haiM // 37 // saMghayaNamaTThinicao, taM chaddhA vajjarisahanArAyaM, / taha risahanArAyaM, nArAyaM addhanArAyaM // 38 // asthi-racanA kI majabUtI aura zithilatA ko saMghayaNa kahate haiN| saMghayaNa chaha prakAra ke haiM - (1) vajraRSabhanArAca saMghayaNa (2) RSabhanArAca saMghayaNa (3) nArAca saMghayaNa (4) arddhanArAca saMghayaNa (5) kIlikA saMghayaNa (6) sevArta saMghayaNa // 38 // kIliya chevaDhaM Iha, risaho paTTo a kIliA vajjaM, / ubhao makkaDabaMdho - nArAyaM ImamurAlaMge // 39 // karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabha kA artha hai pATA / vajra kA artha hai / kIlikA / donoM tarapha ke markaTa-baMdha ko nArAca kahate haiM ye chaha saMghayaNa audArika zarIra meM hI hote haiM // 39 // samacauraMsaM niggoha - sAi khujjAi vAmaNaM huMDaM, / saMThANA vaNNA kiNha, nIla- lohia - halidda - siA // 40 // saMsthAna nAma karma chaha prakAra ke kahe gae haiM (1) samacaturasra ( 2 ) nyagrodha parimaNDala (3) sAdi (4) vAmana (5) kubja (6) huNDaka // 40 // varNa nAma karma ke pA~ca prakAra haiM- (1) kAlA (2) nIlA (3) lAla (4) pIlA aura (5) zveta // 40 // surahidurahI rasA paNa, titta - kaDu - kasAya - aMbilA - mahurA, / phAsA gurulahu-miukhara - sIuNha - siNiddharukkhaTThA // 41 // gaMdha nAma karma do prakAra ke haiM - (1) surabhi ( 2 ) durabhi / rasa nAmakarma pA~ca prakAra ke haiM - (1) tikta (2) kaTu (3) kaSAya (4) khaTTA - khArA (5) madhura / sparza nAmakarma ATha prakAra ke haiM- (1) guru (2) laghu (3) mRdu (4) karkaza (5) zIta (6) uSNa (7) snigdha (8) rukSa // 41 // 16 karmagraMtha
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ " nIla-kasiNaM dugaMdhaM, tittaM kaDuaM guruM kharaM rukkhaM / sIaM ca asuhanavagaM, ikkArasagaM subhaM sesaM // 42 // varNa-gaMdha-rasa-sparza nAma karma kI bIsa prakRtiyoM meM se nau prakRtiyA~ azubha haiM- (1) nIla varNa (2) kRSNa varNa (3) durgaMdha (4) tikta rasa (5) kaTuka rasa (6) guru sparza (7) karkaza sparza (8) rukSa sparza (9) zIta sparza / zeSa gyAraha prakRtiyA~ zubha kahI gayI haiM // 42 // cauhagaivva NupuvvI, gaipuvvidugaM tigaM niyAujuaM, / puvvIudao vakke, suhaasuhavasuTTavihagaI // 43 // gati nAmakarma kI bhA~ti AnupUrvI nAmakarma bhI cAra prakAra ke haiM (1) narakAnupUrvI (2) tiryaMcAnupUrvI (3) manuSyAnupUrvI (4) devAnupUrvI / gati aura AnupUrvI dvika kahalAtI haiM / usameM svayaM kA AyuSya jor3ane para trika kahA jAtA hai / AnupUrvI kA udaya vakra gati meM hotA hai / -- do prakAra kI vihAyogati kahI gayI hai- zubha vihAyogati evaM azubha vihAyogati / zubha vihAyogati vRSabha kI cAla kI bhA~ti aura azubha vihAyogati U~Ta kI cAla kI bhA~ti kahI gayI hai // 43 // paraghA - udayA pANI, paresiM balipi hoi duddhariso, / UsasaNa-laddhijutto, havei UsAsanAma - vasA // 44 // karmavipAka - prathama karmagraMtha 17
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ parAghAta nAmakarma ke udaya se nirbala prANI ko anya balavAna prANI bhI muzkila se jIta pAte haiM / ucchvAsa nAma karma ke udaya se jIva ucchvAsa labdhi se saMpanna hotA hai // 44 // ravibiMbe u jIaMgaM, tAvajuaM AyavAu na u jalaNe, / jamusiNaphAsassa tahiM, lohiavaNNassa udautti // 45 // sUrya biMba (vimAna) meM sthita jIvoM (pRthvIkAyamaya ratana) kA zarIra tApayukta prakAza detA hai, vaha Atapa nAma karma kA udaya hai| agnikAyika jIvoM meM isa karma kA udaya nahIM hotA hai| unameM uSNa sparza aura rakta varNa nAmakarma kA udaya hotA hai // 45 // aNusiNapayAsarUvaM, jiaMgamujjoae ihujjoA, / jai-devuttaravikkia, joisa-khajjoamAivva // 46 // sAdhu kA vaikriya zarIra, devoM kA uttara vaikriya zarIra, candrAdi jyotiSka deva, khadyota Adi kI taraha jina jIvoM kA zIta zarIra anuSNa prakAza karatA hai, usameM kAraNarUpa udyota nAma karma kA udaya hai // 46 // aMgaM na guru na lahaaM, jAyai jIvassa agurulahaudayA, / tittheNa tihuaNassavi, pujjo se udao kevaliNo // 47 // karmagraMtha 18
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ agurulaghu nAmakarma ke udaya se samasta jIvoM ko apanA zarIra na bhArI lagatA hai, na halkA lagatA hai / tIrthaMkara nAmakarma ke udaya se jIva tribhuvana meM pUjanIya banatA hai, jisakA udaya kevalajJAnI (?) bhagavaMtoM ko hotA hai // 47 // , aMgovaMga-niamaNaM, nimmANaM kuNai suttahArasamaM / uvaghAyA uvahammai, sataNuvayava - laMbigAIhiM // 48 // sUtradhAra (sudhAra) ke samAna aMgopAMga kI ucita sthAna para vyavasthita rUpa se saMyojanA karane vAle karma ko nirmANa nAmakarma kahate hai / upaghAta nAmakarma ke udaya se jIva svayaM ke zArIrika avayavoM (paDajIbhI Adi) ke dvArA duHkhI hotA hai // 48 // biticaupaNidia tasA, bAyarao bAyarA jiA thUlA, / nianiapajjattijuA, pajjattA laddhi karaNehiM // 49 // jisa karma ke kAraNa jIva dhUpa-chA~va, sukha - duHkha Adi ke kAraNa gamanAgamana karatA hai, use trasa nAmakarma kahate haiM / trasa nAmakarma kA udaya dvIndriya, trIndriya, caturindriya aura paMcendriya jIvoM ko hotA hai / bAdara nAmakarma ke udaya se jIva bAdara (sthUla) paryAya prApta karatA hai / karmavipAka - prathama karmagraMtha 19
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryApta nAmakarma ke udaya se jIva apanI-apanI paryAptiyA~ paripUrNa karate haiM / paryApta nAmakarma do prakAra kA haiM- (1) karaNa paryAptA nAmakarma (2) labdhi paryAptA nAma karma // 49 // patteataNU patte-udaeNaM daMtaaTThimAi thiraM, / nAbhuvari sirAi suhaM, subhagAo savvajaNaiTTo // 50 // pratyeka nAmakarma ke udaya se jIva alagaalaga(pratyeka) zarIra prApta karatA hai / sthira nAmakarma ke udaya se asthi, dAMta Adi sthira prApta hote haiM / zubha nAma karma ke udaya se nAbhi Upara ke zubha avayava prApta hote haiM / saubhAgya nAmakarma ke udaya se jIva sabhI vyaktiyoM(jIvoM) ko iSTa/pyArA lagatA hai // 50 // susarA mahurasuhajhuNI, AijjA savvaloya-gijjhavao, / jasao jasa-kittIo, thAvaradasagaM vivajjatthaM // 51 // __susvara nAmakarma ke udaya se madhura evaM sukhakArI vANI prApta hotI hai| Adeya nAmakarma ke udaya se sabhI loga usake vacana ko grahaNa (sammAna) karate haiM / yaza nAma karma ke udaya se yaza aura kIrti prApta hotI haiM / isa trasa dazaka se viparIta artha vAlA sthAvara dazaka jAnanA cAhiye // 51 // 20 karmagraMtha
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ goaM duhuccanIaM, kulAla iva sughaDabhuMbhalAiaM / vigdhaM dANe lAbhe, bhoguvabhogesu virie a // 52 // jisa prakAra kumhAra do prakAra ke ghar3e banAtA hai / eka prakAra ke ghar3e meM madirA Adi bharI jAne se vaha azubha hotA hai aura dUsare prakAra ke ghar3e meM dUdha Adi bhare jAne se vaha zubha hotA hai / usI prakAra gotrakarma bhI do prakAra ke hote haiM- (1) ucca gotrakarma (2) nIca gotrakarma / antarAya karma pA~ca prakAra ke haiM (1) dAnAntarAya (2) lAbhAntarAya (3) bhogAntarAya (4) upabhogAntarAya (5) vIryAntarAya // 52 // siriharia - samaM eaM, jaha paDikUleNa teNa rAyAI, / na kuNai dANAiaM, evaM viggheNa jIvo vi // 53 // antarAyakarma rAjabhaNDArI ke samAna hai / jisa prakAra bhaNDArI kI pratikUlatA ke kAraNa rAjA dAna nahIM kara pAtA hai, ThIka usI prakAra antarAya karma ke udaya se jIva bhI dAna, lAbha, bhoga, upabhoga aura vIrya meM pravRtti nahIM kara pAtA hai // 53 // paDiNIattaNa- niNhava, uvaghAya-paosa - aMtarAeNaM, / accAsAyaNayAe, AvaraNadugaM jio jayai // 54 // karmavipAka - prathama karmagraMtha 21
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna, jJAnI evaM jJAna-prApti ke sAdhanoM ke prati aniSTa AcaraNa karane se, apalApa karane se, hanana karane se, dveSa karane se evaM atizaya AzAtanA karane se jJAnAvaraNIya karma baMdhatA hai / darzana, darzanI, darzana ke sAdhanoM ke prati uparokta kAraNoM se darzanAvaraNIya karma baMdhatA hai // 54 // guru-bhatti-khaMti-karuNA, / vaya-joga-kasAya-vijaya-dANa juo, / daDhadhammAi ajjai, sAyamasAyaM vivajjayao // 55 // gurU-bhakti, kSamA, karuNA, vratapAlana, yogoM kI zubha pravRtti, kaSAya-vijaya, dAna aura dharma kArya meM dRr3hatA Adi zAtA vedanIya karma baMdha ke hetu haiN| isake viparIta AcaraNa se azAtA vedanIya karma kA baMdha hotA hai // 55 / / ummaggadesaNA-magga-nAsaNA-devadavvaharaNehiM, / dasaNamohaM jiNamuNi-ceia-saMghAI-paDiNIo // 56 // unmArga kI dezanA (prarUpaNA) karane se, sanmArga kA nAza karane se, devadravya kA haraNa karane se tathA jinezvara paramAtmA, muni, jinapratimA aura caturvidha saMgha Adi kA virodhI/zatru hone se (jIva) darzana mohanIya karma kA baMdha karatA hai // 56 // duvihaMpi caraNamohaM, kasAyahAsAi-visaya-vivasamaNo, / / baMdhai nirayAu mahA-raMbhapariggaho-rao ruddo // 57 // karmagraMtha
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAya (krodha-mAna-mAyA-lobha) aura hAsyAdi (rati Adi nau nokaSAya) viSayoM ke vaza banA mUr3ha mana vAlA jIva donoM prakAra ke cAritra mohanIya karma kA baMdha karatA hai / mahAraMbha, mahAparigraha meM anurakta aura raudra pariNAma vAlA jIva naraka AyuSya kA baMdha karatA hai // 57 // tiriAu gUDhahiao, saDho sasallo tahA maNussAU, / payaIi taNukasAo, dANaruI majjhima guNo a // 58 // gUr3ha hRdaya vAlA, zaTha evaM sazalya jIva tiryaMca AyuSya kA baMdha karatA hai / patale (alpa) kaSAya vAlA, dAna kI ruci se yukta aura madhyama guNoM vAlA jIva manuSya AyuSya kA baMdha karatA hai // 58 // avirayamAI surAuM, bAlatavo'kAmanijjaro jayaI, / saralo agAravillo, suhanAmaM annahA asuhaM // 59 // __ avirata (samyagdRSTi), ajJAna tapasvI evaM akAma nirjarA karane vAlA deva AyuSya kA baMdha karatA hai / sarala svabhAvI aura anAsakta jIva zubha nAmakarma kA baMdha karatA hai aura usake viparIta AcaraNa karane vAlA azubha nAmakarma kA baMdha karatA hai // 59 // guNapehI mayarahio, ajjhayaNajjhAvaNAruI niccaM, / pakuNai jiNAibhatto, uccaM nIaM IarahA u // 60 // karmavipAka - prathama karmagraMtha
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnurAgI, madarahita, adhyayana-adhyApana kI ruci vAlA, jinezvara Adi kA bhakta hamezA ucca gotra kA hI baMdha karatA hai / isake viparIta AcaraNa karane vAlA nIca gotra kA baMdha karatA hai // 60 // jiNapUA-vigghakaro, hiMsAi-parAyaNo jayai vigdhaM, / ia kammavivAgo'yaM, lihio deviMdasUrIhiM // 61 // jinezvara paramAtmA kI pUjA meM antarAya/vighna karane vAlA, hiMsA Adi kAryoM meM parAyaNa/rata jIva antarAya karma kA baMdha karatA hai / isa prakAra karmavipAka nAmaka prathama karmagraMtha zrI devendrasUrijI ma. sA. dvArA likhA gayA hai // 61 // 24 karmagraMtha
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ karmastava - dvitIya karmagraMtha taha thuNimo vIrajiNaM, jaha guNaThANesu, sayalakammAI / baMdhudaodIraNayA - sattApattANi khaviANi // 1 // bhAvArtha : jisa prakAra vIra prabhu ne guNasthAnakoM meM baMdha udaya, udIraNA aura sattA ko prApta kara sabhI karmoM ko naSTa kiyA hai, usa prakAra se hama vIra prabhu kI stuti karate haiM // 1 // micche sAsaNa mIse, aviraya dese pamatta apamatte; / niaTTi ani aTTi, suhumuvasama khINasajogiajogiguNA // 2 // bhAvArtha : 1. mithyAdRSTi 2. sAsvAdana 3. mizra 4. avirata samyagdRSTi 5. dezavirati 6. pramattasaMyata 7. apramattasaMyata 8. apUrvakaraNa 9 anivRttikaraNa 10. sUkSma saMparAya 11. upazAMtamoha 12. kSINamoha 13. sayogI kevalI 14. ayogI kevalI // 2 // abhinavakammaggahaNaM, baMdho oheNa tattha vIsasayaM; / titthayarAhAragaduga- vajjaM micchaMmi satarasayaM // 3 // bhAvArtha : nae karmoM ko grahaNa karanA, use baMdha kahate haiM / sAmAnya se arthAt kisI jIvasthAna guNasthAnaka kI vivakSA kie binA baMdha yogya 120 karma prakRtiyA~ haiM ||3|| karmastava - dvitIya karmagraMtha 25
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa narayatiga jAithAvara-cau huMDAyava-chivaTTha-napu micchaM; / solaMto igahiasaya, sAsaNi tirithINaduhagatigaM // 4 // bhAvArtha : narakatrika, jAticatuSka, sthAvaracatuSka, huMDaka saMsthAna, Atapa, sevA saMghayaNa, napuMsakaveda, mithyAtva mohanIya ina 16 prakRtiyoM ke baMdha kA viccheda hone se sAsvAdana guNasthAnaka meM 101 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai // 4 // aNamajjhAgiisaMghayaNa-cauniujjoa-kukhagaisthittiH / paNavIsaMto mIse, causayari duAuaa-abaMdhA // 5 // bhAvArtha : tiryaMca trika, thINaddhi trika, daurbhAgya trika, anaMtAnubaMdhI catuSka, madhya saMghayaNa aura madhya saMsthAna, nIca gotra, udyota, azubhavihAyogati aura strIveda ina 25 prakRtiyoM ke baMdha kA viccheda hone se mizra guNasthAnaka meM 74 karma-prakRtiyoM kA baMdha hotA hai, vahA~ do AyuSya kA abaMdha hai // 5 // samme sagasayari jiNAu-baMdhi virnrtiabiaksaayaa;| uraladugaMto dese, sattaTThI tiakasAyaMto // 6 // bhAvArtha : avirata samyagdRSTi guNasthAnaka meM tIrthaMkara nAmakarma aura do AyuSya kA baMdha hone se 77 prakRtiyoM kA baMdha ho sakatA hai| 26 karmagraMtha
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajraRSabha nArAca, manuSyatrika apratyAkhyAnAvaraNa kaSAya tathA audArika dvika kA aMta hone se dezavirati guNasthAnaka meM 67 karmaprakRti kA baMdha hotA hai // 6 // tevaTThi pamatte soga, arai athiraduga ajasa assAyaM / vucchijja chacca satta va, nei surAuM jayA nihU~ // 7 // bhAvArtha : pA~caveM guNasthAnaka ke aMta meM pratyAkhyAnAvaraNa catuSka kA baMdha viccheda hone se chaThe pramatta saMyata guNasthAnaka meM 63 prakRtiyA~ baMdha yogya haiN| chaThe guNasthAnaka ke aMta meM zoka, arati, asthira dvika, apayaza aura azAtA vedanIya ina cha: prakRtiyoM kA baMdhaviccheda hotA hai athavA deva AyuSya ke baMdha kA viccheda kare to sAta karma prakRti kA baMdhaviccheda hotA hai // 7 // guNasaTThi appamatte, surAuM baMdhaMtu jai ihAgacche / annaha aTThAvannA jaM AhAragadugaM baMdhe // 8 // bhAvArtha : yadi deva AyuSya kA baMdha karate hue koI jIva apramatta guNasthAnaka ko prApta karatA hai to 59 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai, anyathA 58 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai, kyoMki yahA~ AhAraka dvika kA baMdha hotA hai // 8 // aDavanna apuvvAimmi, niddadugaMto chappanna paNa bhAge / suraduga-paNidi-sukhagai, tasanava uralaviNu taNuvaMgA // 9 // karmastava - dvitIya karmagraMtha 27
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : apUrvakaraNa guNasthAnaka ke pahale bhAga meM 58 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / vahA~ nidrAdvika kA aMta hotA hai / arthAt dUsare se chaThe bhAga taka ke 5 bhAga meM 56 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai ||9|| samacauranimiNajiNavanna - agurulahucauchalaMsi tIsaMto; / carame chavIsabaMdho, hAsa - raI - kuccha bhaya-bheo // 10 // bhAvArtha : chaThe bhAga ke aMta meM suraddhika, paMcendriya jAti, zubha vihAyogati, trasa Adi 9, audArika zarIra aura audArika aMgopAMga sivAya ke zarIra aura aMgopAMga, samacatusra saMsthAna, nirmANa, jinanAma, varNa Adi catuSka, agurulaghu catuSka ina 30 prakRtiyoM kA baMdha viccheda hotA hai arthAt aMtima bhAga meM 26 karmaprakRtiyoM kA baMdha hotA hai, vahA~ hAsya, rati, jugupsA aura bhaya ke baMdha kA viccheda hotA hai // 10 // ani aTTi - bhAgapaNage, igegahINo duvIsavihabaMdho; / puma saMjalaNa - cauNhaM, kameNa cheo satara suhume // 11 // bhAvArtha : anivRttikaraNa guNasthAnaka ke 5 bhAga kareM (1) usake pahale bhAga meM 22 prakRti kA baMdha hotA hai, phira puruSaveda aura saMjvalana catuSka ina pA~ca meM se eka-eka kA karmagraMtha 28
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ kramazaH baMdha-viccheda hotA hai arthAt sUkSmasaMparAya guNasthAnaka meM 17 prakRti kA baMdha hotA hai // 11 // caudasaNuccajasanANa, vigghadasagaMti solasuccheo / tisu sAyabaMdha cheo, sajogi baMdhaMtu'NaMto a // 12 // bhAvArtha : darzanAvaraNIya kI 4, ucca gotra, yaza, jJAnAvaraNIya kI 5 aura aMtarAya kI 5, ina solaha prakRtiyoM kA 10veM guNasthAnaka ke aMta meM baMdhaviccheda hotA hai / arthAt 11-12 va 13veM guNasthAnaka meM sirpha zAtAvedanIya kA hI baMdha hotA hai // 12 // udao vivAgaveaNa-mudIraNamapatti Iha duvIsasayaM; / satarasayaM micche mIsa-samma-AhAra-jiNaNudayA // 13 // bhAvArtha : karma ke phala kA anubhava karanA, use udaya kahate haiM / udaya kAla ko prApta nahIM hue karmadalikoM ko prayatnapUrvaka udaya meM lAnA, use udIraNA kahate haiM / udaya aura udIraNA meM kula 122 prakRtiyA~ haiM / mithyAtva guNasthAnaka meM mizramohanIya, samakita mohanIya, AhAraka dvika aura jinanAmakarma- ina 5 prakRtiyoM kA udaya nahIM hone se 117 prakRtiyoM kA hI udaya hotA hai // 13 // suhumatigAyava micchaM, micchaM taM sAsaNe igArasayaM / nirayANupubvi-NudayA, aNathAvara-igavigalaaMto // 14 // karmastava - dvitIya karmagraMtha
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : mithyAtva guNasthAnaka ke aMta meM sUkSmatrika, Atapa aura mithyAtva mohanIya kA uccheda hotA hai / sAsvAdana guNasthAnaka meM narakAnupUrvI kA anudaya hone se 111 prakRti kA udaya hotA hai / sAsvAdana guNasthAnaka ke aMta meM anaMtAnubaMdhI catuSka, sthAvara, ekendriya jAti aura vikalendriya jAti ke udaya kA viccheda hotA hai // 14 // mI sayamaNupuvI - SNudayA mIsodaeNa mIsaMto; / causayamajae sammA - SNupuvvikhevA biakasAyA // 15 // I bhAvArtha : AnupUrvI kA anudaya tathA mizra mohanIya kA udaya hone se mizra guNasthAnaka meM udaya meM 100 karmaprakRtiyA~ hotI haiM / vahA~ mizra mohanIya ke udaya kA uccheda hotA hai / avirata samyagdRSTi guNasthAnaka meM samyaktva mohanIya aura AnupUrvI catuSka ko jor3ane se 104 prakRti kA udaya hotA hai // 15 // maNutiriNupuvvi vivaTTha- duhagaaNAijjadugasataracheo; / sagasIi desi tirigai - Au niujjoatikasAyA // 16 // bhAvArtha : cauthe guNasthAnaka ke aMta meM apratyAkhyAnIya kaSAya, manuSyAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, vaikriya aSTaka daurbhAgya anAdeya dvika, ina 7 karmaprakRti kA viccheda hotA hai / karmagraMtha 30
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezavirati guNasthAnaka meM 87 karmaprakRtiyA~ udaya meM hotI hai| dezavirati ke aMta meM tiryaMca gati, tiryaMca AyuSya, nIca gotra, udyota nAma karma tathA tIsare pratyAkhyAnIya kaSAya ke udaya kA viccheda hotA hai // 16 // aThThaccheo igasI, pamatti AhArajuala-pakkhevA; / thINatigAhAragadua - cheo chassayari apamatte // 17 // bhAvArtha : ATha karmaprakRti kA udaya viccheda hone se aura AhAraka dvika ko jor3ane se pramatta guNasthAnaka meM 81 prakRtiyoM kA udaya hotA hai / vahA~ thINaddhi trika aura AhAraka dvika kA udaya viccheda hone se apramatta guNasthAnaka meM 76 karmaprakRtiyoM kA udaya hotA hai // 17 // sammattaMtimasaMghayaNa - tiyaccheo bisattari apuvve / hAsAichakka-aMto, chasaTThi aniaTTi veatigaM // 18 // bhAvArtha : apramatta guNasthAnaka meM samyaktva mohanIya aura aMtima tIna saMghayaNa ke udaya kA viccheda hotA hai| ataH apUrvakaraNa guNasthAnaka meM 72 karmaprakRtiyoM kA udaya hotA hai // 18 // saMjalaNatigaM cha-cheo, saDhi suhumaMmi turialobhNto;| uvasaMtaguNe guNasaTTi-risahanArAyadugaaMto // 19 // karmastava - dvitIya karmagraMtha
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : vahA~ hAsyAdi chaha kA viccheda hone se anivRttikaraNa guNasthAnaka meM 66 karmaprakRtiyoM kA udaya hotA hai / vahA~ vedatrika aura saMjvalana trika ke udaya kA viccheda hotA hai, ataH sUkSmasaMparAya guNasthAnaka meM 60 prakRti kA udaya hotA hai, vahA~ cauthe saMjvalana lobha ke udaya kA viccheda hotA hai ataH upazAMta moha guNasthAnaka meM 59 prakRti kA udaya rahatA hai / vahA~ RSabhanArAca aura nArAca ina do saMghayaNoM ke udaya kA viccheda hotA hai // 19 // sagavanna khINaducarimi, niddadugaMto a carimi paNavannA; / nANaMtarAyadaMsaNa, cau cheo sajogi bAyAlA // 20 // bhAvArtha : kSINamoha guNasthAnaka ke dvicarama samaya meM 57 prakRtiyoM kA udaya hotA hai / nidvA dvika kA aMta hone para kSINamoha ke aMtima samaya meM 55 prakRtiyoM kA udaya hotA hai / vahA~ jJAnAvaraNIya va aMtarAya kI 10 aura darzanAvaraNIya kI 5 prakRtiyoM ke udaya kA viccheda hotA hai, tathA tIrthaMkara nAmakarma kA udaya hotA hai, ataH sayogI guNasthAnaka meM 42 prakRtiyoM kA udaya hotA hai ||20|| titthudayA uralA-thira, -khagaiduga parittatiga cha saMThANA; / agurulahu-vannacaunimiNa - teakammAI saMghayaNaM // 21 // karmagraMtha 32
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : sayogI guNasthAnaka meM tIrthaMkara nAmakarma kA udaya hone se 42 prakRtiyA~ udaya meM hotI haiM / sayogI ke aMta meM audArika dvika, asthira dvika, vihAyogati dvika, pratyeka trika, 6 saMsthAna, agurulaghucatuSka, varNacatuSka, nirmANa, taijasa zarIra, kArmaNa zarIra, prathama saMghayaNa, duHsvara, susvara zAtA-azAtA meM se koI eka vedanIya / isa prakAra 30 prakRtiyoM kA udaya viccheda hotA hai // 21 // dUsara sUsara sAyA, -sAegayaraM ca tIsavuccheo; / bArasa ajogi subhagAijja-jasannayaraveaNia bhAvArtha : ayogI guNasthAnaka meM 12 prakRtiyoM kA udaya hotA hai| vahA~ saubhAgya, Adeya, yaza, zAtA-azAtA meM se eka vedanIya, trasa trika, paMcendriya jAti, manuSya AyuSya, manuSyagati, jinanAma tathA uccagotra ina 12 prakRtiyoM kA ayogI guNasthAnaka ke aMtima samaya meM udaya viccheda hotA hai // 22 // tasatigapaNidimaNuAu- gaijiNuccaMticarimasamayaMto / udauvvudIraNA paramapamattAI-sagaguNesu // 23 // bhAvArtha : udaya kI taraha udIraNA samajhanI cAhie, paraMtu apramatta Adi sAta guNasthAnakoM meM udIraNA, tIna prakRtiyoM se nyUna samajhanI cAhie // 23 // karmastava - dvitIya karmagraMtha
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ esA payaDitigUNA, veyaNiyAhArajuala-thINatigaM; / maNuAu pamattaMtA, ajogi aNudIrago bhayavaM // 24 // bhAvArtha : pramatta guNasthAnaka ke aMta meM do vedanIya, AhAraka dvika, thINaddhi trika aura manuSya AyuSya ina ATha prakRtiyoM kI udIraNA kA viccheda hotA hai / ayogI bhagavaMta udIraNA rahita hote haiM // 24 // sattA kammANa ThiI, baMdhAIladdha-attalAbhANaM / saMte aDayAlasayaM, jA uvasamu vijiNu biataie // 25 // ___bhAvArtha : baMdha Adi ke dvArA sva svarUpa ko jinhoMne prApta kiyA hai aise karmoM kA AtmA ke sAtha rahanA, use sattA kahate haiM / upazAMta moha guNasthAnaka taka sattA meM 148 karmaprakRtiyA~ hotI haiN| dUsare-tIsare guNasthAnaka meM jinanAma kI sattA nahIM hotI hai // 25 // appuvvAicaukke, aNatirinirayAu viNu biyAlasayaM; / sammAIcausu sattaga-khayaMmi igacattasayamahavA // 26 // bhAvArtha : apUrvakaraNa Adi cAra guNasthAnakoM meM anaMtAnubaMdhI catuSka, tiryaMcaAyu va narakaAyu ko chor3akara 148 prakRtiyA~ sattA meM hotI haiM, aura avirata samyagdRSTi Adi cAra guNasthAnakoM meM darzanasaptaka kA kSaya hone se 141 prakRtiyA~ sattA meM hotI haiM // 26 // 34 karmagraMtha
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ khavagaM tu pappa causuvi, paNayAlaM nirayatirisurAu viNA ; / sattagaviNu aDatIsaM, jA aniaTTi -paDhamabhAgo // 27 // bhAvArtha : kSapaka kI apekSA avirata samyagdRSTi Adi cAra guNasthAnakoM meM narakaAyu, tiryaMcaAyu aura devAyu ko chor3akara 145 prakRtiyA~ sattA meM hotI haiM / anivRtti guNasthAnaka ke pahale samaya meM saptaka ke binA 138 prakRtiyA~ hotI haiM ||27|| thAvaratirinirayAyava-duga thINatigega vigala sAhAraM; / solakhao duvIsasayaM, biaMsi biatiakasAyaMto // 28 // bhAvArtha : sthAvaradvika, tiryaMcadvika narakadvika, Atapadvika, thINaddhitrika, ekendriyajAti, vikalendriya jAti aura sAdhAraNa, ina 16 prakRtiyoM kA kSaya hone se dUsare bhAga meM sattA meM 122 karmaprakRtiyA~ rahatI hai / dUsare aura tIsare kaSAya kA aMta hone se tIsare bhAga meM sattA meM 114 karmaprakRtiyA~ rahatI haiM / napuMsaka veda kA kSaya hone se cauthe bhAga meM 113 karma prakRtiyoM kI sattA rahatI hai // 28 // taiAisu caudasatera bArachapaNa - cautihiyasaya kamaso; / napuitthihAsachagapuMsa turiakoha maya - mAya - khao // 29 // karmastava - dvitIya karmagraMtha 35
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : strIveda kA aMta hone se pA~caveM bhAga meM 112 prakRtiyoM kI sattA rahatI hai / hAsyaSaTka kA aMta hone se chaThe bhAga meM 106 prakRtiyA~ sattA meM rahatI haiN| puruSaveda kA kSaya hone se sAtaveM bhAga meM 105 prakRtiyA~ sattA meM rahatI haiM / __saMjvalana krodha kA kSaya hone se AThaveM bhAga meM 104 prakRti sattA meM rahatI hai| saMjvalana mAna kA kSaya hone se nauveM bhAga meM 103 prakRtiyA~ sattA meM rahatI haiN| phira saMjvalana mAyA kA kSaya hotA hai // 29 // suhumi dusaya lohaMto, khINaducarimegasayaM duniddakhao; / navanavaI carimasamae, caudasaNa-nANavigghato // 30 // __bhAvArtha : sUkSmasaMparAya guNasthAnaka meM sattA meM 102 prakRtiyA~ hotI haiM / vahA~ saMjvalana lobha kA aMta hone se kSINamoha guNasthAnaka ke dvicarama samaya meM 101 prakRtiyA~ sattA meM rahatI haiN| vahA~ nidrA dvika kA kSaya hone se kSINamoha ke aMtima samaya meM 99 prakRtiyA~ sattA meM rahatI hai // 30 // karmagraMtha
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ I paNasIi sajogi ajogi - durime devakhagaIgaMdhadugaM; / phAsaTTha vannarasataNu-baMdhaNasaMghAyapaNa nimiNaM // 31 // saMghayaNaathirasaMThANa- chakka agurulahucau apajjattaM; / sAyaM va asAyaM vA, parittuvaMgatiga susara niaM // 32 // bhAvArtha : sayogI guNasthAnaka meM sattA meM 85 prakRtiyA~ rahatI haiM / ayogI guNasthAnaka ke dvicarama samaya meM deva dvika, vihAyogati dvika, gaMdha dvika, ATha sparza, pA~ca varNa, pA~ca rasa, pA~ca zarIra, pA~ca baMdhana, pA~ca saMghAtana, nirmANa, cha: saMghayaNa, asthira SaTka, chaH saMsthAna, agurulaghu catuSka, aparyApta, zAtA athavA azAtA, pratyeka trika, upAMga trika, susvara aura nIca gotra ina 72 prakRtiyoM kA kSaya hotA hai // 31 // - // 32 // bisayarikhao a carime, terasamaNuatasatigajasAijjaM; / subhaga- jiNucca - paNidia-sAyAsAegayara-cheo // 33 // naraaNupuvviviNA vA, bArasa carimasamayami jo khaviuM; / patto siddhi deviMda - vaMdiaM namaha taM vIraM // 34 // bhAvArtha : ayogI guNasthAnaka ke dvicarama samaya meM 72 prakRtiyoM kA kSaya hotA hai aura aMtima samaya meM manuSyatrika, trasatrika, yaza, Adeya, subhaga, jina - nAma, ucca karmastava - dvitIya karmagraMtha 37
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ gotra, paMcendriya, zAtA - azAtA meM se eka vedanIya ina teraha prakRtiyoM kA kSaya hotA hai ||33|| athavA manuSyAnupUrvI binA 12 karmaprakRtiyoM kA ayogI guNasthAnaka ke aMtima samaya meM kSaya kara mokSa prApta karanevAle evaM devendroM se vaMdita mahAvIra prabhu ko namaskAra hai // 34 // 38 karmagraMtha
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha baMdhavihANa - vimukkaM, vaMdiya sirivaddhamANa - jiNacaMdaM; / gai - AisuM vucchaM, samAsao baMdhasAmittaM // 1 // bhAvArtha : karmabaMdha ke sabhI prakAroM se baMdhanamukta bane jinezvaroM meM caMdra samAna mahAvIra prabhu ko vaMdana karake gati Adi 62 mArgaNAoM meM baMdha kA svAmitva kahU~gA // 1 // gai iMdie ya kAe, joe vee kasAya nANe yaH / saMjama daMsaNa lesA bhava samme sanni AhAre // 2 // bhAvArtha : caudaha mUla mArgaNAe~ haiM- (1) gati (2) indriya (3) kAya (4) yoga (5) veda (6) kaSAya (7) jJAna (8) saMyama (9) darzana (10) lezyA (11) bhavya (12) samyaktva (13) saMjJI aura (14) AhArI // 2 // jiNa suravivAhAradu, devAu ya niraya suhuma vigalatigaM; / egiMdi thAvarAyava-napu micchaM huMDa chevaTTaM // 3 // aNamajjhAgi saMghayaNa - kukhagainiyaitthiduhagathINatigaM; / ujjoa tiridugaM tiri, -narAu narauraladuga - risahaM // 4 // baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha 39
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : jinanAma, suradvika, vaikriyadvika, AhArakadvika devAyu narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, ekendriya, sthAvaranAma, AtapanAma, napuMsakaveda, mithyAtva, huMDaka saMsthAna, sevA saMghayaNa, anaMtAnubaMdhI catuSka, madhyama saMsthAna catuSka, madhyama saMghayaNa catuSka, azubha vihAyogati, nIca gotra, strI veda, durbhagatrika, styAnarddhitrika, udyota, tiryaMcadvika, tiryaMcAyu, manuSyAyu, manuSyadvika audArikadvika aura vajraRSabhanArAca saMghayaNa ye 55 prakRtiyA~, baMdhasvAmitva batAne meM sahAyaka hone se yahA~ kramazaH batalAI gaI haiM // 3-4 // suraiguNavIsavajjaM, igasauoheNa baMdhahiM nirayA; / tittha viNA micchi sayaM, sAsaNi napucauviNA chanuI // 5 // bhAvArtha : baMdha yogya 120 prakRtiyoM meM se suradvika Adi 19 prakRtiyoM ko chor3akara nAraka jIva 101 prakRtiyoM ko sAmAnya se bA~dhate haiM mithyAtvaguNasthAnaka meM rahA nAraka jIva tIrthaMkara nAmakarmo ko choDa 100 prakRtioM ko tathA sAsvAdanaguNasthAnaka meM napuMsaka catuSka ko choDa 76 prakRtiyoM ko bAMdhate hai // 5 // viNuaNachavIsa mIse, bisayari sammami jinnnraaujuaa| ia rayaNAisu bhaMgo, paMkAisu titthayara-hINo // 6 // karmagraMtha
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : anaMtAnubaMdhI catuSka Adi chabbIsa prakRtiyoM ko chor3akara mizra guNasthAna meM sattara tathA tIrthaMkaranAma va manuSya AyuSya jor3ane para samyaktva guNasthAna meM bahattara prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / isa prakAra naraka gati kI yaha sAmAnya baMdhavidhi ratnaprabhA Adi tIna narakabhUmiyoM ke nArakoM ke cAroM guNasthAnakoM meM bhI samajhanA cAhie tathA paMkaprabhA Adi narakoM meM tIrthaMkara nAmakarma ke binA zeSa sAmAnya baMdhavidhi pUrvavat samajhanI cAhie ||6|| ajiNamaNuAu ohe, sattamie naraduguccaviNu / micche; iganavai sAsANe, tiriAu napuMsacau vajjaM // 7 // bhAvArtha : sAtavIM naraka meM sAmAnya se tIrthaMkaranAma karma aura manuSya AyuSya kA baMdha nahIM hotA hai / manuSya dvika aura uccagotra ke binA zeSa prakRtiyoM kA mithyAtva guNasthAnaka meM baMdha hotA hai ||7|| // 7 // sAsvAdana guNasthAnaka meM tiryaMca Ayu va napuMsaka catuSka ke binA 91 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai tathA 91 prakRtiyoM meM se anaMtAnubaMdhI catuSka Adi 24 prakRtiyoM ko kama karane para aura manuSyadvika evaM uccagotra ina tIna baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha 41
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakRtiyoM ko milAne para mizra guNasthAnaka samyaktva guNasthAnaka meM 70 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai| aNacauvIsa virahiA, sanaraduguccA ya sayari mIsaduge / satarasao ohi micche, pajjatiriyA viNu jiNAhAraM // 8 // / bhAvArtha : tiryaMca gati meM paryApta tiryaMca mithyAtva guNasthAnaka meM tIrthaMkaranAmakarma evaM AhAraka dvika ko chor3akara sAmAnya se 117 prakRtiyoM kA baMdha karate haiM // 8 // viNu nirayasola sAsaNi, surAu aNaegatIsa viNu miise| sasurAu sayari samme, bIakasAe viNA dese // 9 // bhAvArtha : sAsvAdana guNasthAna meM naraka, trika Adi solaha prakRtiyoM ko chor3akara mizra guNasthAnaka meM devAyu aura anaMtAnubaMdhI catuSka Adi 31 ko chor3akara samyaktva guNasthAnaka meM devaAyuSya sahita sattara tathA dezavirati guNasthAnaka meM dUsare kaSAya ke binA 66 prakRtiyoM kA baMdha karate haiM // 9 // iya cauguNesu vi narA, paramajayA sajiNaohu desAI / jiNaikkArasahINaM navasaya-apajatta-tirianarA // 10 // bhAvArtha : paryApta manuSya pahale se cauthe guNasthAnaka meM tiryaMca kI taraha hI karmaprakRtiyoM kA baMdha karate haiM / mAtra 42 karmagraMtha
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagdRSTi manuSya tIrthaMkara nAmakarma kI prakRti bA~dha sakate haiM- paryApta tiryaMca nahIM / pA~caveM se Age ke guNasthAnakoM meM karmastava nAma ke dUsare karmagraMtha meM batAe gae anusAra karmaprakRtiyA~ bA~dhate haiM / aparyApta tiryaMca va manuSya tIrthaMkaranAma Adi 11 prakRtiyoM ko choDakara 109 kA baMdha karate haiM // 10 // nirayavvasurA navaraM, ohe micche igiMditiga- sahiA; / kappaduge viya evaM, jiNahINo jor3a - bhavaNa - vaNe // 11 // bhAvArtha : devoM ko narakagati kI taraha baMdha hotA hai, paraMtu sAmAnya se va mithyAtva guNasthAnaka meM ekendriya trika sahita baMdha hotA hai / prathama do devaloka - saudharma va IzAna meM isa taraha baMdha hotA hai tathA jyotiSa, bhavanapati aura vyaMtara meM tIrthaMkara nAmakarma sivAya baMdha hotA hai // 11 // rayaNuvvasaNaMkumArAi - ANayAI ujjoyacau - rahiA; / apajjatiriavva navasaya, migiMdipuDhavijalataruvigale // 12 // bhAvArtha : sanatkumAra Adi devatA ratnaprabhA nArakI kI taraha baMdha karate haiM / Anata Adi devatA udyota catuSka rahita baMdha karate haiM / ekendriya pRthvIkAya, apkAya, vanaspatikAya aura vikalendriya jIva aparyApta tiryaMca kI taraha baMdha karate haiM // 12 // baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha 43
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ chanavai sAsaNi viNu suhumatera, kei puNabiMti caunavai / tirianarAUhiM viNA, taNupajjattiM na jaMti jao // 13 // bhAvArtha : sAta mArgaNAvAle jIva sUkSma Adi teraha prakRtiyoM ke binA sAsvAdana meM 96 prakRtiyoM kA baMdha karate ___ kucha AcAryoM ke matAnusAra tiryaMca AyuSya aura manuSya AyuSya ke binA sAsvAdana meM 94 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai, kyoMki sAsvAdana meM ve jIva zarIra paryApti pUrNa nahIM karate haiM // 13 // ohu paNiMditase gai-tase jiNikkAranaratiguccaviNA; / maNavayajoge oho, urale narabhaMgu tammisse // 14 // bhAvArtha : paMcendriya jAti aura trasa kAya mArgaNA meM sAmAnya se ogha baMdha hotA hai, gatitrasa (teukAya-vAyukAya) meM jinanAma Adi gyAraha tathA manuSyatrika va uccagotra vinA zeSa 105 kA baMdha hotA hai| manayoga va vacanayoga meM ogha se baMdha hotA hai / audArika kAyayoga meM manuSya ke samAna baMdha hotA haiM / audArikamizra meM Age kahate haiM // 14 // AhArachagaviNohe, caudasasau micchi jiNapaNagahINaM / sAsaNi caunavai viNA, tirianarAu suhumatera // 15 // karmagraMtha 44
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : audArika mizrakAya yoga meM AhAraka SaTka ke binA sAmAnya se 114 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / tIrthaMkara nAmakarma Adi pA~ca prakRtiyoM ke binA mithyAtva meM 109 kA baMdha hotA hai aura sAsvAdana meM manuSyatiryaMca AyuSya tathA sUkSma Adi teraha ke binA 94 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai // 15 // aNacauvIsAi viNA, jiNapaNajAa sammi jogiNo sAyaM; / viNu tirinarAu kamme vi, evamAhAradugi oho // 16 // bhAvArtha : audArika mizrakAya yoga meM cauthe guNasthAnaka meM anaMtAnubaMdhI Adi 24 ke binA tathA tIrthaMkara nAmakarma Adi pA~ca yukta 75 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / sayogI guNasthAnaka meM sirpha eka zAtA kA baMdha hotA hai / kArmaNa kAyayoga meM bhI tiryaMca va manuSya AyuSya ke binA isI prakAra baMdha hotA hai / AhAraka ke do yogoM meM bhI oghabaMdha hotA hai // 16 // suraoho veuvve, tirianarAu - rahio a tammisse; / veatigAima biatia, kasAya nava ducaupaMcaguNA // 17 // bhAvArtha : vaikriya kAyayoga meM devagati kI taraha sAmAnya se baMdha hotA hai / vaikriya mizrakAya yoga meM baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha 45
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiryaMcaAyuSya aura manuSyaAyuSya rahita baMdha hotA hai / vedatrika prathama, dvitIya aura tRtIya kaSAya meM kramazaH nau, do, cAra aura pA~ca guNasthAnaka hote haiM // 17 // saMjalaNatige nava dasa, lobhe cau ajai duti anaanntige;| bArasa acakkhucakkhusu, paDhamA ahakhAya carimacau // 18 // bhAvArtha : saMjvalana trika meM 9, lobha meM 10, avirati cAritra meM 4, ajJAnatrika meM 2, cakSu-acakSudarzana meM pahale bAraha, yathAkhyAta cAritra meM aMtima cAra guNasthAnaka hote haiM // 18 // maNanANi saga jayAI, samaIaccheacau dunni parihAre; / kevaladugi do caramA-jayAI nava maIsuohiduge // 19 // bhAvArtha : manaHparyavajJAna meM pramatta se 7 guNasthAnaka, sAmAyika, chedopasthApanIya meM cAra guNasthAnaka, parihAravizuddhi meM do guNasthAnaka, kevaladvika meM aMtima do guNasthAnaka tathA mati-zruta jJAna va avadhidvika meM avirati Adi nau guNasthAnaka hote haiM // 19 // aDauvasami cau veagi, khaie ikkAra micchatigi dese; / suhumisaThANaM terasa, AhAragi nianiaguNoho // 20 // bhAvArtha : upazama samyaktva meM avirati Adi ATha guNasthAnaka, kSayopazama samyaktva meM cAra guNasthAnaka, kSAyika karmagraMtha
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM gyAraha guNasthAnaka hote haiM / mithyAtva trika, dezavirati aura sUkSmasaMparAya meM apanA-apanA guNasthAnaka hotA hai / ___ AhArI mArgaNA meM teraha guNasthAnaka hote haiM / sarvatra apane-apane guNasthAnakoM ke anusAra ogha baMdha hotA hai // 20 // paramuvasami vaTuMtA, AuM na baMdhaMti teNa ajygunne| devamaNuAu hINo, desAIsu puNa surAu viNA // 21 // bhAvArtha : paraMtu upazama samyaktva meM rahA huA jIva AyuSya kA baMdha nahIM karatA hai, isa kAraNa se avirata samyagdRSTi guNasthAnaka meM devAyu va manuSya Ayu ko chor3akara anya prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / tathA dezavirati Adi meM devAyu ke binA anya svayogya prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / ohe aTThArasayaM, AhAradugUNa-mAi lestige| taM titthoNaM micche, sANAisu savvahiM oho // 22 // bhAvArtha : pahalI tIna lezyAoM meM AhArakadvika ko chor3akara ogha-sAmAnya se 118 prakRtiyoM kA baMdha hotA hai / usameM tIrthaMkara nAmakarma ko chor3akara mithyAtva meM 117 kA baMdha aura sAsvAdana Adi sabhI guNasthAnoM meM ogha baMdha hotA hai // 22 // teu nirayanavUNA, ujjoacau nirayabAra viNu sukkA; / viNu nirayabAra pamhA, ajiNAhArA imA micche // 23 // baMdha svAmitva - tRtIya karmagraMtha 47
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : tejolezyA meM narakatrika Adi nau ke binA, zukla lezyA meM udyota catuSka va narakatrika Adi bAraha ke binA aura padmalezyA meM narakAdi bAraha ke binA baMdha hotA hai ||23|| savvaguNa bhavvasannisu, ohu abhavvA asanni micchisamA; / sAsaNi asanni sannivva, kammaNabhaMgo aNAhAre // 24 // bhAvArtha : bhavya aura saMjJI mArgaNA meM sabhI sthAnoM meM sAmAnya se baMdha hotA hai / abhavya aura asaMjJI kA baMdhasvAmitva mithyAtva guNasthAnaka ke samAna hai / sAsvAdana guNasthAnaka meM asaMjJI kA baMdha-svAmitva saMjJI ke samAna evaM anAhAraka mArgaNA meM baMdhasvAmitva kArmaNa yoga ke samAna hai ||24|| tisu dusu sukkAiguNA, cau saga teratti baMdhasAmittaM ; / deviMdasUri - raiaM, neaM kammatthayaM souM // 25 // bhAvArtha : pahalI tIna lezyAoM meM pahale se cAra, teja aura padma lezyA meM pahale se sAta tathA zukla lezyA meM teraha guNasthAnaka hote haiM / isa prakAra zrI devendrasUri dvArA viracita isa baMdhasvAmitva prakaraNa kA jJAna 'karmastva' nAma ke dUsare karmagraMtha ke anusAra jAnanA cAhie ||25|| 48 karmagraMtha
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ LOOK : jJAna dravya se lAbhArthI : zrI munisuvratasvAmI zvetAmbara mUrti pUjaka jaina saMgha 210/212, kokarana besina roDa, vidyAsAgara osavAla gArDana, kurUkkupeTa, cennaI 600021 KIRIT GRAPHICS 09898490091