Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ | namatistra | jaina yuga pustaka ra aa aMka 5 [ zrI jaina zve kenpharansanuM mAsika patra ] paSa 1983 mAnada taMtrI mehanalAla dalIcaMda dezAI bI. e. elaela. bI. vakIla hAITe, muMbaI sAmAjika aMka.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. zrI sArAbhAI maganabhAI mAdI lAna--skAlarazIpa phaMDa. A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lAnarUpe ApavAmAM Ave cheH-- ( 1 ) hAiskulamAM aMgrejI ceAthA dhAraNathI aMgrejI sAtamA dhAraNa sudhInA abhyAsa mATe. TreinIMga kAlejamAM abhyAsa karI TreinDa zikSaka ( 2 ) thavA mATe. ( 3 ) miDavAipha ke narsa thavA mATe. vipegge le hiMsAkhI jJAna, TAiparAiTIMga, zorTahenDa, vigerenA ( 4 ) abhyAsa mATe, ( 5 ) kaLA kaiAzalya eTale citrakaLA, DroiMga, phoTogrAphI, ijanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe. ( 6 ) dezI vaidyakanI zALA ke nezanala meDIkala kAlejamAM abhyAsa karavA mATe leAna tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI Apavu` paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavA paDaze, ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mekalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che. vizeSa jarUrI vigate mATe tathA arajI patraka mATe lakhAH-- onararI sekreTarI, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya. gAvALIA TekarADa, grAMTarADa, muMbaI. } ela lk A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane hiralAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana oNrDanuM ( vizALa kAryakSetra 1 sadarahu be navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNuM nANAnI sagavaDa nA heya temane rkolarazIpa ApI ucca keLavaNI apAve che. 3 balake, bAlIkAo, strIo temaja purUSanI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIse mbaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAme daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNI mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membare ane sahAyaka membaranI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakama mekalavI te potAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - membara mATe :* lAIpha membara thavAne rU. 100) eka vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, muMbaI 3 zrI jaina zvetAMbara ejyukezanabeDa rAjA mahArAjAe. navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baraDA gavarnamenTa, janarala, karnala, mejara, kepaTane.. nAmadAra leTa vAisarAyanA leTa onararI e. DI. sI., pilITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ophIsare, yuropIyana sIvIla sarajyane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAro ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che. eja tenI upagItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. e bAdazAhI cAkatI | game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yakRtI vIrya vikAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharUM purUSAtana Ape che. kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNuM che. A davA vAparavAmAM keIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. A 40 gelInI DabI ekane rUpIyA deza. DAkaTara kAlIdAsa motIrAma. rAjakeTa-kAThIyAvADa kI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina yuga. sAmAjika aka. 5 374 sarvajJAya nama:--dehanuM ane prArabdhAya jyAM sudhI baLavAna heAya tyAM sudhI deha saMba'dhI kuTuM'ba, ke tenuM bharaNa pASaNa karavAnA saMbadha chUTe tevA na hoya, arthAt AgAravAsa paryaMta jenuM bharaNapASaNa karavuM ghaTatuM hoya tenuM bharaNapASaNa mAtra maLatuM hoya te temAM satASa pAmIne mumukSu jIva AtmahitanA ja vicAra kare, tathA purUSArtha kare. deha ane deha saMbaMdhI kuTuMbanAM mahAtmyAdi arthe parigrahAdinI pariNAmapUrvaka smRti paNa na thavA. de, kemake te parigrahAdinI prApti AdikAya evAM che, ke AtmahitanA avasaraja ghaNuM karIne prApta thavA na de. S. R. rASa pustaka 2 aka 5. vIrAt ra453 vi. sa. 1983 taMtrInI noMdha. 1. 6, ma. jaina zva, prAMtika pariSad jathu adhivezana gata DiseMbaranI 27 ane 28 mIe A riduM kAlhApura rAjyanA ziAlADa sTezanapara khAsa ubhA karelA sAdA maDapamAM bharAI hatI. dakSiNu mahArASTramAM aneka aMta gUjarAtI peAtAnAM kuTuMba sahita vase cheM ane temanA vaMza tapAsatAM doDheka saikA lagabhaga temanA pUrvajo amadAvAda prAMta ane tenI AsapAsathI AvelA jaNAya che ane pachI paise Take sukhI thai eka khIjA sAthe saMbaMdha saMgaMpaNu rAkhI peAtAnA sa sAra vyavahAra calAvatA gayA ane tethI moTe bhAge gUjarAta AvI lagnAdi sagA karavAnuM aTakI gayuM. A rIte sAkSAt saMbaMdha gujarAta sAthe baMdha paDayA; chatAM gujarAtI saMskRti teA kAyamaja rahI. mAtRbhASA gUjarAtInA hajI sarvAze lApa thayA nathI. bApadAdAnA jaina dharma kAyama che ane tenA saMskArA paNa abAdhita cAlyA Ave che. A gUjarAtI bhASaenA utsAha ane premathI dakSiNu mahArASTra janazvetAmbara prAMtika pariSA janma thayA. traNa adhivezanA bharI ceAthu adhivezana A patranA taMtrInA adhyakSapaNA nIce bharAyuM. pramukha tarIkenuM bhASaNa A aMkamAM prakaTa thayeluM che temaja te pariSadnA svAgata samitinA pramukha zrI sakhArAma devacaMdanuM bhASaNa ane pariSamAM thayelA 13 TharAve| paNa prakaTa karavAmAM AvyA che te parathI AkhI pariSadgha kArya ane gaiArava samajI zakAze. pASa 1983 nA jaina dharma prakAza 'mAM vartamAna carcAnA sujJa lekhake jaNAvyuM che ke " ApaNI konpharansanA saMdezA satra phelAvavA mATe prAntika adhivezananI bahu AvazyaktA che, ane e sa baMdhamAM mahArASTranA jaina badhuonA satat parizrama kharekhara prarAsya che. zrI kAnpharanse je TharAvA karyAM hoya tene AdhIna rahIne AvA prAntika meLAvaDA thAya temAM cAgya TharAvA thAya ane koI vAra mukhya saMsthA zithila ke maMda paDI jatI jaNAya te tene jAgRta paNa karAya eTale aneka rIte AvA meLAvaDA lAbhakAraka thaI paDe e svAbhAvikru che. vaLI AkhA samudAyamAM keTalAka vyAvahArika sudhArA karavAmAM ghaNI agavaDa paDe che, paNa prAntika paristhiti samajIne vicAraka AgevAnA ghaNuM kArya karI zake, kA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 jainayuga piSa 1983 ransanA TharA bhalAmaNuM rUpanAja hoI zake, tyAre anu- lAbha Ape te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. rA. kULatA pramANe prAtika pariSadamAM amalanA rUpamAM paNa gokaLadAse AkhI pariSadano vigatavAra rIporTa lIdhe TharAve thaI zake. e uparAMta eka prAMtanA leke pitAnA hato ane te vRttapatramAM AvavAno hato paNa AvI vyApAra ane keLavaNInA savAlo para tathA beDiMga Adi nathI zake te mATe ame dilagIra chIe. kolhApura saMsthAo para sIdhuM dhyAna ApI zake, agavaDe dUra karAvI zake ane sakriya racanAtmaka kAryane vicAra karIne amala rAjyanA divAna rA. ba. laTTa sAheba eka suzikSita karI zake." digaMbara jaina che temaNe khAsa te rAjyanA kSAtra A vicAro sAthe mukhyataH ame saMmata chIe. jagatagurUnI saMgAte A pariSadamAM AvI ucca A prAMtika pariSadanA bAMdhelA niyamomAM eka e zikSaNanI jaina samAjane pUrI jarUra che, zikSaNapaNa niyama umeravAmAM Avyo che ke - aMgrejI zikSaNa vagara sudhArA thaI zake tema nathI " A prAMtika pariSade ApaNI mukhya evI zrI jaina tema samAjanI unnati ane vepAranI , pragati vetAmbara konpharansanI ophisa-muMbaI sAthe saMbaMdha bane tema nathI e para mananIya vyAkhyAna ApyuM rAkhI tenI sAthe vyavahAra rAkhavo ne tenI salAha hatuM. kSAtra jagatagurUzrIe sarasvati ane lakSmI e sUcanA levI." baMnenI upayogitA samajAvI sarasvatInI pradhAnatA * A niyama pramANe pariSadanA kAryavAhake vartaze vyAkhyAnathI siddha karI hatI. A baMne mahAzayane te ghaNo lAbha araspara saMbaMdhathI ane vyavahAra temanI hRdayavizAlatA mATe dhanyavAda ghaTe che. evI thI meLavI zakAze. ame mukhya keMnpharansanA maMtrIo hadayavizAlatA ApaNA AgevAnoe grahaNa karavAnI ane kAryavAhakone khAsa vinaMti karIe chIe ke che. AvI pariSada vakhato vakhata dareka prAMtamAM bharAya teoe dareka prAMtamAM jaI tyAM potAnA prAMtika sekre. ne te mATe temane vijaya maLe ema icchIe chIe. TarIonI madada lai prAMtika pariSadone prabaMdha kara ra sthAnakavAsI jaina kaeNnpharansa, ghaTe ane te rIte kaeNnpharansa-jaina mahAsabhAnA saMdeza 0 sthAnakavAsI jaina zvetAmbara derAvAsI dareka prAMtamAM phelAvavA ghaTe. jyAM sudhI Ama nahi mUrti pUjaka jainethI kema jUdA thayA tene itithAya tyAM sudhI vizeSa vyApaka kArya nahi banI zake. hAsa jotAM jaNAya che ke sthAnakavAsI saMpradAyanA A prAMtika pariSadamAM ApaNuM kenpharansanA eka sthApaka zrI laMkAzA saM. 1508 mAM thayA. ane teno paNa maMtrI hAjara rahyA hota te vadhAre upayogI samudAya vadhI cAreka lAkha thaI gayo. A rIte A kArya karI zakata, hamaNAM te dareka prAMtika pariSada samudAya ubhuM thavAmAM vadhavAmAM zuM zuM kAraNe, pitAne yogya lAge tema kArya kare che. te eka rIte paristhiti upasthita thayela haze te itihAsakAra gya che, paNa mukhya kenpharansanI bAMhedharI nIce mATe ghaNe suMdara ane mananIya viSaya che. mUrtite kArya thAya te ghaNuM suMdara pariNAma lAvI zake. pUjAnA niSedha sivAya bIjA thaDA ahIM tahIMnA dareka prAMtamAM ane khAsa karI A bhUlAyelA dakSiNa vidhi vidhAnanA temaja amukaja sUtra mAnavA upamahArASTranA bhAgamAM kaeNnpharanse pitAnA upadezake rAMta bIjA vizeSa bheda nathI. te saMpradAya zrI vIraane utsAhI kAryakaro mokalI tyAMnA baMdhuone utsA- pabhanA saMtAnarUpa che 2 potAnI pati che , hita ane jAgrata karavAnI jarUra che. raste sahu anya bhAIe karI rahyA che te te raste | muMbaIthI rA. odhavajI dhanajI solisiTara, zeTha pote karI rahyA che e AnaMdane viSaya che. lalabhAI karamacaMda dalAla, zeTha vADIlAla sAkalacaMda teoe pitAnI pariSada tA. 31 mI DIseMzA. zAMtilAla ujamazI, tathA rAjakoTavALI rA. bara 1926, 1lI ane bIjI jAnyuArI 1927 gokaLadAsa nAnajI gAMdhIe A pariSamAM khAsa ne roja muMbaImAM moTA pAyA para bharI hatI ane AvI potAnI hAjarI temaja potAnA vicArono temAM lagabhaga 13 TharAva karyA hatA. (1) svAmI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 taMtrInI dha zraddhAnaMdajInA khUna pratye tiraskAra (2) pariSadanI saMpradAya eka bIjA sAthe sahakAra sAdhe e khAsa kArya paddhati mATe dareka prAMtamAM sekreTarInI nimaNuMka, Avazyaka che. TharAvomAM keLavaNI, hAnikAraka rivAje dareka prAMtamAM, bane tyAre pagAradAra esisTaMTanI janA, dUra karavA vagere saMbaMdhI cupakIdI amane tAjubImAM (3) sevA samarpaNa karanArAne "vIrasaMdha sthApavAnI nAMkhe che. AvazyakatAno svIkAra ane te mATenA niyamo A pariSadamAM eka lAkha rUpiyA jeTalI moTI ghaDavA nImelI kamiTI. (4) jude jude divase jude rakama ekaThI karI te pUnAmAM jaina vidyArthIo mATe jude sthaLe paryuSaNa saMvatsarI thayAnA dAkhalAthI tene bADiga kholavA ne nibhAvavA vAparavAno TharAva karyo mATe eka nizcita divasa dara varSe karavA mATe eka che te mATe tenA saMcAlakane dhanyavAda ghaTe che. kamiTInI nimaNuka (5) zatrajaya tIrthanI paristhi- ucca zikSaNa vagara kAmano abhyadaya nathI tethI te tithI duHkha, te saMbaMdhInA mI. vasananA cukAdA pUra teoe A rIte khAsa lakSa ApyuM che e sAme virodha ane briTiza sarakArane nyAya ApavAnI nI jeI amane ati saMtoSa thAya che. apIla.ne khAsa karIne pAlItANAnA hiMdu rAjA, * 3 jaina sAhitya pariSadanI jarUra zvetAmbaronI bhAvanA dhyAnamAM laI tene mAna jodhapuramAM janasAhitya saMmelana thayuM hatuM ane ApavAnI jarUra udAratA batAvaze evI AzA (dha tenuM baMdhAraNa eTaluM badhuM pakava ne makkama rahI zakayuM : pariSadane saMdeza sarvasthaLe maLe te mATe judA judA nahi ne tethI sAhitya saMmelananuM bIjuM adhivezana prAMtamAM prAMtika pariSada bharavAnI bhalAmaNa (na thayuM. 'AraMbhe zUrA" ApaNe chIe tenuM A ghaNerAva sAdaDInA sthAnakavAsIone zvetAMbara deTa | daSTAMta che. vaLI je kArya thAya che te "zUravIratA'. maMdiramAgI bhAio taraphathI anyAya ne te dara' batAvatA batAvatAM eTaluM badhuM utAvaLIuM thAya che. karavAnI sUcanA (8) pariSadamAM pratinidhi mATe ke temAM pakava vicAra, gaMbhIra kAryakrama ane bhavikarelA 25 prAMtamAM pUrva ane pazcima dakSiNanI be A SyanI kAryakArI amalamAM mUkavA jeTalI makkamatAnuM phuTatA ane barmAne svataMtra prAMta vadhAryo. (9). A pradarzana thatuM nathI. A utAvaLI prayatna surajudI judI dhArAsabhAmAM thayelA jaina sabhAsada mATe tamAM jana sAhitya pariSaddana samAraMbha amuka hArdika harSa (10) svargastha thayelA AgevAno mATe dhArmika utsavane lAbha laIne karI nAMkhavAmAM Avyo zeka (11) gAya temaja dUdhALAM ane khetIne upa hatA. jodhapuranA saMmelanane rIporTa-nibaMdho sahita yogI TheranA vadha baMdha karavA muMbai sarakArane prArthanA prakaTa thayA hatA, paNa A suratanI "pariSadane. ane dhArAsabhAnA sabhAsadone prayAsa karavA Agraha rIpoTeja haju aprakaTa rahyA che te kayAre bahAra paDaze (12) vejITebala ghInA pracAra sAme virodha ne ahi. tenAM svamAM Ave che. SkAra (13) barmAmAM thate mAMsAhAra dUra karavA jamAne kArya karavAne jAgRti ane apramAupadezaka mokalAvAnA prabaMdhanI bhalAmaNa. dane che; sau sau prayatna karI rahyA che, jyAre A upayogI prastAvamAM zatruMjaya tIrtha saMbaMdhI jetenI nirbaLatA ane niSkrayatA cAlu ja che. teno karelA TharAvathI . mUrtipUjaka baMdhuo pratye batA- lAbha lI lAbha laI kaI "kalikAla sarvatta'nA birUdavALA velI sahAnubhUti, ane saMyukta jainenI pariSada Ajanma niSThika brahmacArI prakhara vidvAna ziromaNI meLavavAnA TharAvathI zrI vIraprabhunA sarva saMpradAyonI ane zAsana prabhAvaka zrImadda hemacaMdrAcAryane "mAnasika ekatratA karavAnI IcchA batAvI A pariSade potAnI vyabhicArI' tarIke navalakathAnA bahAnA taLe cItare hadayavizALatA (liberalism) batAvI ApI che. che, keAI mevADanA rANA pratApane aNIne samaye mahAmusalamAne hiMdu sAthe, hiMdu ahiMdu sAthe, jana sahAya ApanAra jaina bhAmAzAne vaiSNava tilakadhArI jainetara sAthe sahakAra kare te dezanI ekasaMpImAM ane vilAsI sinemAnI philamamAM batAve che. koI vadhAro thAya. paNa sAthe sAthe sarva kAma ane janadharmanA saMbaMdhe itihAsa virUddha kapolakalpita
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 jainayuga vAtA 'bhAratavarSanA itihAsa'nI aMdara mUke che, krAI jaina dharma ane sAhityanI virUddha mithyA ArApAkarI karAvI chapAvavAM. ane AkSepa mUkavA dhRSTa bane che. AnA pratikAra rUpe niSedhaka nahiMtA vidhAyaka svarUpe jainadharma ane sAhityanA itihAsa ekatra karavA, te mATenI sAmagrInA saMgraha karavA, te sAmagrInA upayAga karI nibaMdhA lakhavA lakhAvavA mATe jaina sAhitya pariSad amuka amuka samayanA AMtare thavAnI ati jarUra che ema sarve kAI samajI vIrazAsanarasI jaina svIkAraze. AvI parISada thavA mATe--tene arthenI bhUmikA taiyAra karavA arthe aneAnI sArI saMkhyA dharAvatA dareka zaherAmAM jaina sAhitya sabhA sthApita karavI ghaTe che ane temAM tyAM tyAMnA jaina ane jainetara lekhakA ane vidyAnAnAM bhASA karAvavAM yA nibaMdhA vacA navAM dhaTe che--ane te bhASaNeA yA nibaMdhe A patra ke evAM sAhityamAM rasa letAM mAsikAmAM yA judA ceApAniyA rUpe prakaTa karavA yAgya che. jaina sAhitya pariSad sthAyI rUpa le te mATe te pahelAM AvI jaina sAhitya sabhAe sthApavAnI jarUra che. suratanI jaina sAhitya pariSabharAi gayA pachI 1925 nA jAnyuArImAM pariSadnI Asi sthApavA mATe muMbaimAM amArA pramukhapaNA nIce maLI hatI temAM te pariSanA e TharAvA vaMcAyA pachI tenA eka TharAvamAM nImelI kamiTI mAthe te harAvanI rUe kaMi paNa karavApaNuM rahetuM nahatuM ema ame jaNAvyuM hatuM. vizeSamAM jo kaMi paNa kArya thAya te ja krisa jevI saMsthA sthApavI temaja zuM zuM kArya karavA jevuM hatuM te nIce pramANe sUcavyuM hatuM -- (1) AnaMdakAvya maheAdadhinuM prakAzana tathA sapAdana kArya pariSadna ApavA tenA kAryakartA khuzI tA te mATe temanA sarva saratA sAthenA patra meLavavA ne pachI kArya hAtha dharavuM. che. (2) zrI khuddhisAgarajI sUri potAne vIjApuranA bhaMDAra tathA te mATenuM makAna pariSane ApavA taiyAra che to temanA te bAbatanA likhita patra levA. (hAla teozrI svargastha thayA che) (3) trimAsika jaina sAhitya' ke evA nAmathI mahAvArI kADhavuM. pASa 1987 (4) itihAsanAM je pustakA che tene bhASAMtara (5) 'Men of Letters' jevI graMthamALA ApaNA jaina gUrjara kavie mATe racAvavI te kAMi nahi te temanuM jIvana vRttAMta ane kAvyavivecana sahitanAM ceApAnIAM lakhAvI taiyAra karAvavAM chapAvavAM. (6) judA judA muni mahArAjAe dArA temanAM pustakA-graMtha bhaDAra levA temaja temanI dvArA Arthika sahAya maLe teA meLavavI. (7) pradarzana aMgenI khAsa cIjo-tADa patra paranAM pustakA, kapaDAMo paranAM pustakA-lakhANA, zrImad yazovijayAdinI hastAkSaranI pratie, tAmrapatrA, rAja taraphathI maLelA lekhA, citrapaTTA, asalanAM vijJaptiputrA vagere ekaThAM karavAM tyiAdi. rA. pAdarAkare wholetime worker-AkhA samaya kArya karaze. e vIze khAyeza khatAvI hatI, tethI temane tathA temanI sAthe zeThe jIvaNu sAkaracaMda jhaverI ane rA. mehanalAla bhagavAnadAsa jhaverI seAlIsITara e traNane matrIe nImavAmAM AvyA; pariSadnI ApIsa muMbaimAM rAkhavI e nakko thayuM te krUDane mATe bIjI sabhAmAM carcA karavAnuM karyuM. A pachI A sabaMdhI kai paNa thayuM nathI. maMtrI nImAyA hatA tee jAgRta thAya te sArUM. badhuM kAgaLapara rahI na jAya ema thavuM ghaTe. kacchI sAhitya mATe muMbaimAM kacchI sAhitya sabhA hamaNAMja thaI che. jaina sAhitya tA saskRta, prAkRta, apabhraMza, gujarAtI, tAmila, kAnaDI Adi dareka bhASAmAM ane vaLI sAhityanA dareka aMga upara vidyamAna che te te mATe tA jamare prayAsa jainae sevyA vagara chUTakA nathI. parAvala'bI kyAM sudhI rahevAnuM thaze ? jaina sAhityanA dareka aMga temaja dareka bhASAmAMnA jaina sAhityanA itihAsa lakhAvAnI jarUra che. jaina lekhakA, vidyAnA; zrImaMtA, muni mahArAjAe kai cetaze ke ? sAMbhaLavA pramANe purAtatvamaMdiranA AcArya zrI jinavijayajI peAtAnuM aMdha paDeluM 'janasAhitya saMzodhaka ' nAmanu' trimAsika sajIvana karavAnA che--ema thAya teA te amane vadhAmaNIrUpa che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI keTalIka noMdhA mArI keTalIka noMdhA. taMtrI ] [ lekhaka 1 jaina zudhdhi. janAnA itihAsa jotAM aneka jaina dharmamAMthI nikaLI paradharmI thayA che. AnAM kAraNeA dhaNAM che1 te| janamAM nAnI jJAtione bIjI mATI jJAtiAthI jevuM joie tevuM uttejana maLeluM nahi, temaja potAnAmAM levAnI spaSTa nA thayelI. 2 jaina muni enA sarvatra akhaMDa ane grAmAnugrAma vidvAra keTa lAye AkhA prAntAnA prAntAmAM thayA nahi, 3 jaina dharmanI saMyama ane vairAgya-pradhAnatA te hAlanA asa yamI jamAnAmAM keTalAkathI sacavAi nahi 4 paradharmI thayelAne pAchA svadharmamAM AvavA mATe joItI sagavaDatA maLe nahi. 5 kaDaka adhatA ane custatA hAvAthI khIjA zithila ane apacusta pratye tiraskAra te dveSa, 6 para dharmIonA jhUlama vagere. hindu samAjamAM 'Arya samAja' ahindune hindu anAvavA mATe nikaLyeA, paNa jema pUrvanA AcAryAM, yatio, sAdhue e anyane jaina banAvyA tema jaina banAvavAnA lagarIke prayatna thatA hAya ema hAlamAM jovAtuM nathI. hAlanA samayamAM hindu mahAsabhA Adi taraphathI saMgaThana ane zuddhinI hilacAle cAlI rahI che te vakhate eka jaina mahAzaya nAme ayeAdhyA prasAda gAyalIya ('dAsa') dIlhImAM thayela jaina saMganasabhAnA ma`trIe nIcenI jussAdAra gajhala banAvI che te jaina jagata'mAMthI ApIe chIe. vADa kAma karake Aja hama tumakaiA dikhAyeMge, duniyAM meM sacce dharmAMkA, DaMkA khajAyeMge, ciDhate haiM saMgaThanase purAne khayAlake, unakA bhI dekha lenA hama apanA anAyeMge. gaphalatase apanI heA gaye gereAMke jo rIka, sInese apane zaukase. unakA lagAyege. gUjara sarAga sIne me bhI te| eka dina, muMhase tumhAre dekhanA jenI kahalAyeMge. sIne hAtha rakhale jo zuddhi ke hAM khilApha, krUrA khazara kA krarase hama jenI banAyege. 1 ra 3 4 205 pinAM hamAre sIne meM kyA kayA ausAk hai, jalavA hama apanI zAnakA tumakA yiAyeMge. raske udUke dhama ke maidAname' e 'dAsa' jauhara hama apanI tegakA eka dina khiAyeMge. 7 } AnA artha sarala thAya te mATe AmAMnA u zabdo bIjA pAsethI jANI atra mUkIe chIe. ciDhate-gusse thatA, galata-bhUla, gerAM-bIjA, paradhamAM, rIph-dAsta, sInA-chAtI-hRdaya, zauka-prema. khilAphravizrva, karadA khAra-manuSya jAtanA AdamIevyaktio. pinAM-chUpAyelA. ausAk--guNa, jalavA -bhavyatA. zAna-muddhi, kaeNtteha. raske urdu-zatruonI adekhAie. johAra-javAhIra, pANI, sattA. tega-talavAra. mahAtmA gAMdhI tA. 9-1-27 nA navajIvanamAM zuddhi saMbadhI potAnA vicAra zraddhAnaMdajI smAraka' para lakhatAM jaNAve che te paNa mananIya che. arthe karavAmAM Ave che tevI zudghinI pravRttinI agamane peAtAne tA atyAre zuddhinA je sAmAnya tyanI vAta hajI paNa gaLe utaratI nathI. pApInI zuddhi e tA eka kAyamanI AMtarakriyA che. je nathI hiMdumAM, nathI musalamAnamAM, agara teA je tAjA vaTalAelAM che paNa dharmAntara eTale zuM e kazuM jANatAM nathI ne mAtra peAtAne hiMdu tarIke gaNuAvavAja mAge che, temanuM dharmAntara dharmAMntara nathI paNa prAyazcita che. trIjuM zuddhinuM svarUpa e cAkhkhI dharmAMtaranI pravrutti che ane evA dharmAMtaranI pravRtti AjanA vadhatI jatI sahiSNutA ane jJAnanA jamAnAmAM keTale darajje upayeAgI che e viSe mane zaMkA che. huM teA krAi paNa jAtanI dharmAMtaranI pravR ttithI virUddha chuM, pachI tene hiMdue zuddhi kahetA hAya, musalamAtA tabalIga kahetA haiAya ke khristIe dharmapracAra kahetA hAya. kharUM dharmAntara e te hudayanI pravRtti che jene sAkSI eka aMtaryaMnI izvara ja che. e pravRttine eHkhala vahevA dai svataMtra bhAve peAtAnuM kAma karyuM javA daie.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenayuga 206 piSa 1983 paNa dharmAntara viSenA mArA vicAro rajU kara- sImaMtAI ane dAnavIratAne jIvanta Adarza banI vAnuM A sthaLa nathI. jemane evI pravRttine viSe rahe che, AsthA che temane jyAM sudhI teo ghaTatI maryAdAmAM kArnegI amerikAne karyuM che. enuM jIvana eTale rahI potAnuM kAma karyuM jAya-eTale ke jyAM sudhI kaMgAlIyatamAMthI samRddhi ane jAhojalAlIne zikhare e kAmamAM kaIpaNa jAtanI baLajarI, chetarapIMDI pahecele purUSArtha-nirdhanatAmAMthI kuberatAne adhIna agara to dunyavI lAlacano Azraya na levAmAM banAvanAra athaMga AtmaprayAsa, garIba vaNakarane e Ave ane evAM dharmAntara karavA taiyAra thanAra pukhta cIMtharehAla chokaro keI kArakhAnAmAM dinarAta tana ummare ane samajaNe pahoMcelAM strI purUSo hoya- teDa majurI karI karIne eka sAmAnya kArakuna bane tyAM sudhI temane bekhaTake pitAnuM kAma calAvavAnuM che. e kolasA sAranAra halakerInuM jIvana jIve che saMpUrNa adhikAra che. ane ghaNIkavAra annadAMtanuM vera paNa anubhave che. saMgaThana e kharekhara sarasa pravRtti che. jyAM sudhI paraMtu enI udyamazIlatA, eno purUSArtha ane jIvadareka kemane svataMtra hastI TakAvIne rahevuM che tyAM sudhI nasAphalyanI enI mahattvAkAMkSA aNanama rahe che. e dareka kAmane potapotAnuM saMgaThana karavAne haka che, kAma kare che tyAre arjunanA AtmavizvAsathI jhaMpa lAve che. enA utsAha AgaLa enA sahacArIonI bake tevuM saMghaThana karavAne te baMdhAelI che, ane je kIrti jhAMkhI paDe che. vastune ane vastusthitine avahuM AvI pravRttithI atyAra lagI alaga rahA hAuM lokI tene anurUpa banavAnI enAmAM abhuta kuneha te te kevaLa saMghaThanane lagatA mArA je keTalAka che. eka vakhatano A majAra ATalI cIvaTa nekatApe vicAro khAsa baMdhAelA che tene laIne che. huM majurapati bane che, kArakhAnAno kAmadAra kArakunamAMthI saMkhyAbaLamAM nahi paNa guNabaLamAM mAnanAro chuM, , mIlamAlekane pade virAje che. ane chatAM ene majuraprema AjakAla guNa sAmuM jovAnI vizeSa darakAra na rA eTaloja anahada jaLavAi rahe che. e karaDene khatAM saMkhyA agara jaththA uparaja gaNatarI bAMdha- hisAbe lata kAyama che, paNa te vilAsamAM vAne che cAlyo che, sAmAjika ane rAjadvArI vahevAramAM saMkhyA agara jaththAne paNa avazya sthAna che." veDaphI nAMkhavA mATe nahIM. ene AMgaNe samR ddhinI cheLo uDe che, paNa te uDAugIrIne piSavA. 2. dAnavIra kArnegI. sArU nahI. enI dhanADhyatA te svAdhIna rASTranI . "dAnavIra kArnegI" e pustaka amadAvAdanA ananya sevikA bane che, ajJAna bAMdhavane jJAnaprakAza sastu sAhityavardhaka pustakAlaya taraphathI doDha rUpIAnI ApanArI sarasvatInuM svarUpa dhAraNa kare che. rAgIsastI kiMmate hamaNAM bahAra paDyuM che e jana-vyA enA roga haranArA Arogyabhuvana rUpe vicare che. pArI kemanA taraNa ane lakSmIputro vAMcI vicArI janatAne zikSaNa ApanArAM pustakAlayamAM pariNAma tamAMthI sandara ane preraNAbharyo bodha leze evI pAme che. rASTrane unnata banAvanAra vidyApIThamAM amArI utkaTa vAMchana che, tenA saMbaMdhamAM "sArASTra' verAya che. enI daulatamAMthI yatImakhAnAM, tabIbakhAnAM 3. 7. 26 nA aMkamAM samAcanA karatAM je vidhAmaMdira, anAthAlayo, udyogagRhe ane vyAyAmalakhe che te upayogI dhArI atra utArIe chIeH- akhADAo ubhAM thAya che. e kaMjusanI misAle mahApurUSonA jIvanavRttAntana e tarUNu janatAnA eka dhanasaMcaya nathI karate paNa AkhAye dezane jIvana-utkarSanAM sAdhano che. rASTranI asmitAne e teno lAbha sAMpaDe ema saMsthAomAM phaLI nAMkhe itihAsa che. eka mana peIna ke eka ziMgTananuM che. enI lamI rASTronnatinI svayaM saMsthA bane jIvana amerikAnI svAdhInatAnI ImArataja che. eka che. kArnegI e saMsthAne saMcAlaka thAya che, chatAM rokaphelara eka kArnegIne vRttAnta enI garavI pote hukama nathI pharamAvate ke nathI enI taMtrIone
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyakti svAtaMtrya icchA mujaba halamalavatA. e te prajAne keTalIka Adarza sUcanAo ApI, dUra khasI jAya che ane mahApurUSanA gauravathI enuM saphaLa taMtra nihALyA kare che. e kailAsavAsI thAya che, tyAre chellI ghaDIe peAtAnI anargala daulatane rASTrane adhIna karatA jAya che. saMtAneAne mATe lakSmIbhaDAre| bharI rAkhavAmAM e mAnatA nathI. lakSmIna'neAnAM saMtAneAne te nidhana ane svAvalaMbI jovA Icche che. eNe pote garIbI 207 joi che, eTale e enI mahattA samaje che. gai kAle ja viTTeDa thaelA AvA naravaranI AtmakathA amadAvAdanuM sAdhu` sarasvatI-mA~dira gujarAtane caraNe dhare che. gujarAtanA lakSmIsUtAne emAMthI kaTUMika preraNA maLaze. garImeAne emAMthI vyavasthA zakti ane AtmAnnatinA medhapATha maLaze, te sastA kAryAlayanI varSoMnI jhubeza lekhe lAgI gaNuAze. A bAbatane ukata tatrIe je khulAsA te mAsikanA gata zrAvaNamAsanA aMkamAM ApyA che te mananIya hAvAthI atra mUkyA che. huM paNu vyaktisvAtaMtryane khuba himAyatI chuM ema tamane mArA lekhAnA uMDA abhyAsathI jaNAi Avaze. paNa tame je vyakti svAtaMtryanI vAta kare| che. emAM traNa vArtAne guMcavI nAkhI che, mATeja tamane zaMkA thai che. e traNa vAtA te A che. (1) vyakitagata svataMtratA (2) samAjagata svataMtratA (3) samAjagata parataMtratA. A traNe vAtAnuM ekeeka nivAraNa karIzuM teA khulAsA thai jaze. (1) vyakitagata svataMtratAH--je kAryanI sAthe ApaNane ekalAneja levAdevA hAya, tyAM ApaNe game tema karavAne svataMtra chIe. ekalA mANuta daza vAgye khAya ke bAra vAgye khAya, rATaleA khAya ke bhAta khAya AmAM e kevaLa svataMtra che. lagnamaranAM kharcanI sAthe ApaNune ekalAne ja levAdevA hAya, samAja ke samAjamAMnA bIjA kAne e sAthe kazI levAdevA nA haiAya, teA ApaNe game tevAM kharca karavAne svataMtra chIe. paNa sAcA prazna tA e che ke ApaNe vyaktigata sAcI svata MtratA bhAgavI "" vyakita svAtaMtrya. 'pATIdAra' nAmanA mAsikanA vidvAnU taMtrI rA. narasiMhabhAi izvarabhAine eka sajjane savAla pUchyo ke tamArA ghaNA vicAro mane ruce che, paNa eka vicAra khuMce che, tame lagna maraNanAM kharca upara aMkurA mukavAnu' vAraMvAra kahe| che, evuM kahevAnA eka paNa prasaMga javA detA nathI. vAta sAcI che ke evAM kharca ochAM thAya teA lAbhaja che, paNa evAM kharca jemane karavAnI IcchA hoya temaNe zA mATe nahi karavAM ? emanI svataMtratA upara zA mATe aMkuza mukAvA joIe ? huM vyaktisvAta`tryanA himAyatI chuM ne tethI evA aMkuza mane khuMce che.' zakIe chIe ? nA. ApaNe pAdhaDInA dhATa khalIzakIe chIe ? nA. ApaNe mucha muMDAvI ke dADhI rAkhI zakIe chIe ? nA. ApaNe dhara bAMdhavAnA vahIvaTa ne pati pheravI zakIe chIe ? nA. AmAM samAjane kazI levAdevA nathI, chatAMye vyaktigata svataMtratA bhAgavI zakatA nathI. tevI ja rIte lagnana maraNanAM kharco karIe chIe, te ApaNI peAtAnI ja icchAthI karIe tevAM karIe chIe? emAM ApaNI vyaktigata svataMtratA kAme Ave che? bahu uMDA vicAra karazeAtA javAba maLazeH nA. pANImAM utaravuM hAya te chatAM ye taravuM heAya, jIvavuM hAya tA zvAsa levAne mAthu pANI bahAra rAkhavuM ja joze; AkhuM zarIra bale pANImAM rahe, paNuM mAthu tA pANInI sapATI uparaja rAkhavuM joize; jo e paNa pANImAM gayuM teA DubyA samajo. tevI ja rIte samAjamAM paNa rahevuM heAya te chatAM ye taravuM hAya, jIvavuM hAya tA mAthu' upara rAkhavuM ja joize, buddhi vAparavI ja joize, vyaktigata svataMtratA sAcavavI ja joize; bhale badhA vyavahAra samAjamAM karI, paNa buddhi vAparIne, vyaktigata svataMtratA vAparIne ja karavA joIze; jo e khuddhiniketana
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 jemayuga piSa 1983 mAthuM, e vyaktigata svataMtratA paNa yaMvahAra sAthe nIkaLIe. mane damano vyAdhi che, mArAthI utAvaLe samAjamAM Dube te ApaNuM AvI banyuM ! ane cAlI zakAtuM nathI; tyAre tamAre mArI sAthe dhIre Aje ema zuM nathI thaya? ApaNe vyaktie svataMtra dhIre cAlavuM e tamane tamAro dharma nathI lAgatuM? chIe ? kharI rIte ApaNAmAM vyaktigata svataMtratA | (3) have rahI samAjagata parAdhInatAH paNa hI ja nathI. ApaNe lanamaraNanAM je kharca karIe chIe temAM (2) samAjagata svataMtratA: paNa ApaNo te nathI rahI vyaktigata svataMtratA ke nathI rahI kAryanI sAthe samAjane ke samAjamAM koIne levA- semAjagata svataMtratA; che te mAtra samAjagata parAkevA hoya te tenA sukhaduHkha tarapha najara rAkhIne dhInatA. samAjanuM bhaluM thAya eTalA mATe ApaNI ApaNe ApaNAM kAryo karavAM ghaTe, bIjAne duHkha thatuM vyakitagata svataMtratA upara saMyama rAkhIne samAjanuM hoya te ApaNI vyaktigata svataMtratA upara saMyama bhaluM thAya te pramANe ApaNI IcchAthI AcarIe rAkha ghaTe eja dharma rahyA. kuTuMbanAM badhAM daza te samAjagata svataMtratA, samAjanuM bhaluM thatuM hoya vAgye jamatAM hoya ne ApaNA bAra vAgyAnA jama- ke nA hoya, paNa ApaNI IcchA virUddha samAja vAthI kuTuMbane ke temAMnA ekane paNuM duHkha ke aDacaNa ApaNuM nAka pakaDIne dore te mArge javuM paDe ne thatI hoya te banatA sudhI ApaNe daza vAge jamI jaIe te samAjagata parAdhInatA, ane AvI parAja levuM joIe. temaja lagnamaraNanAM ApaNe karelAM dhInatA ApaNe Dagale ne pagale nathI bhogavatA ? kharcethI samAjane ke temAMnA keAIne paNa du:kha ke ApaNe lagnamaraNanAM je kharca karIe chIe te ghaNuM aDacaNa thatI hoya te ApaNI vyakitagata svataMtratA karIne samAjanA dabANathI nathI karatA ?.samAjanA upara aMkuza rAkhavo ghaTe. AjanA samAja evAM sukhadu:khanI paravA karyA vagara tenI vAhavAha levA bhAre kharcathI ribAya che, ApaNe joIne bIjAne nathI karatA? tenAM maheNAMmAMthI bacavA nathI karatA ? tevAM kharca karavAnI pharaja paDe che, mATe tevAM kharca tyAre AmAM ApaNI vyaktigata svataMtratAne sthAna karavAnI ApaNI IcchA svataMtratA upara aMkuza rAkhavo chAsvataMtratA upara aMkuza rAkho ja kayAM che? ghaTe, saMyama rAkha ghaTe. ApaNA bhAIomAM sAcI bhAI, sAco siddhAMta e ja che ke samAjane vyakitagata svataMtratA keLavAI nathI, tethI parAdhInatAe sukhaduHkha na AvatuM hoya te lagnamaraNanA kharcamAM e pArakAnuM anukaraNa kare che; mATe samAjamAM sAcI jene kaMI ne karavuM hoya te kaMI nA kare lAkhanuM kitagata svataMtratA keLavAya tyAM sudhI to evo karavuM hoya te lA khenuM kare; paNa je ApaNA e saMyama jarUra rAkho ja ghaTe. vaizAkha mAsanI "prasaM na kAryanuM aMdha anukaraNa samAjamAMnA koIne paNa karavuM paDatuM hoya te samAjamAM sAcI vyaktigata svataMtratA gakathA" jeze te DA. sumaMtabhAInuM e bAbatane keLavAya, keI koInuM aMdha anukaraNa nA kare evI suMdara dRSTAMta jaNAI Avaze. dezanA garIba lokane keLavAya, tyAM sudhI Do. sumantabhAInI peThe pitAnI paheravAne pUrAM kapaDAM nathI maLatAM ema jANIne, vyaktigata svataMtratA upara saMyama rAkhavo ghaTe ne te paDAM paherave samartha hovA chatAM mahAtmAjIe lAja samAjanA bhalAne mATe ja, paNa potAnI icchA DhAMkavA sivAyanAM badhAM kapaDAM paheravAM nathI tyajyAM? viruddha samAjanA ke temAMnA koInAthI dabAIne to e ja niyame zaheranuM svAthya jALavavA ApaNuM eka pAI paNa vadhAre kharca karavuM nA ghaTe. AnuM vara ADe AvatuM hoya, ne te toDI pADavA sudharAI nAma sAcI vyaktigata svataMtratA-sAcuM vyakti svAtaMtrya. khAtuM ApaNuM ghara mAgI le tyAre vyaktigata svataM. huM A ja vyakitasvAtaMtryano himAyatI chuM. ApaNA tratA upara saMyama rAkhI samAjagata svataMtratAne samAjamAM uDI dRSTi nAkhIne tapAsI joze te AdhIna thaI bApIku e dhara teDavAne mATe paNa jaNAze ke ApaNAmAM AvuM vyakti svAtaMtrya bahu seMpI devuM ghaTe. mAno ke sAMjanA ApaNe be pharavA ja thayuM che."
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukha rA. mAhanalAla vaeNlIcaMdra dezAinuM bhASaNa zrI dakSiNa mahArASTra jaina zve. prAntika pariSada, 4 thu* adhivezana tA. 27 ane 28-12-1926 zIrALa rADa, pramukha rA. mAhanalAla dalIcaMda dezAInuM bhASaNa. arihaMtane bhagavaMtane name name name Adikara tIrthaMkarane tame! tamA-- abhayadAtA cakSuddAtA mArgadAtA te zaraNudAtA kheAdhidAtAne namA namA-- jina ne jItADanAra, tarela tAranAra muhu te bIjAne kheAdhanArane namA-- mukta ne bIjAne mukta karI ApanAra sana sarvadarzIne nameA name namA-- jeNe sau bhaya jityA evA jItabhayane arihaMtane bhagavaMtane nameA name| name~ zrI vIrazAsanapremI vadhI madhue ane mahetA ! vAnA mukhI zakrendra je zabdomAM prabhune vaMdanA kare che temAMnAM ceDAM prAkRta suvacanAthI sarva karmIne chatI jinaM thanAra, sarve AvaraNAthI mukti Apa nAra, sarva bhayeAne jItanAra evA zrI arhat bhagavAnane namaskAra karI dakSiNa mahArASTranA jaina zvetAmbarAnI prAMtika pariSadnI ceAthI kheThakanA adhyakSa tarIkunI meATI javAbadArI bhareluM kAma Apa sAnI AjJAne zirasAvadya gaNI mArI alpa zaktithI pUre vAY=k chatAM bhItA hIteA mAthe caDAvuM chuM, ane Apa sahune hRdayapUrvaka AbhAra mAnI mArA A kAryamAM sahakAra Apazo evI vina Mti karUM chuM. je meAkSa prabhue upadezyA che. temAM gRhastha ke sAdhu, svaliMgI ke anya liMgI, garIba ke zrImata sarve samAna che. A samAnatAnuM tattva sarva dharmoM sAdhe che. ApaNAmAM samAnatA janasamAja sAdhI zakI nathI te| sAmAjika ke rAjakIya dharma bajAvavA ApaNAmAM ekatA thavAnI jarUra che. 'samabhAvI appA' thayA vagara kadI paNa mukti thanArI nathI. teja samAnatApara vizvaprema virAjita che. te para dhyAnA-ahisAnA-baMdhubhAvanA siddhAMta caNAyA che. 201 mitti me savamUSu vere maLyuM na caiLa-sarva jIvAthI che maitrI, mAre vera na kAithI.' e bhagavAya MdhubhAvanuM kevuM mIThuM smaraNa karAve che ! mAtra pa SaNa parvamAMja A smaraNa karI esI nathI rahevAnuM, paraMtu jIvanamAM te sUtra vaNI laI vyavahAramAM mUkavAnuM che. manuSya jIvananI A samAjamAM rahIne prakRtija evI che ke ekalA ubhA rahI na zakAya. janasamAjamAM ja dareka vyakti zAbhI zake. A bhinnatAmAMthI ekatA sAdhavI ane baMdhubhAva keLavaveka dhaTe prema ane sevA eja abhAva, eja maitrI ane eja samAnatA. phrAnsanA traNa mahAna vicAra| svataMtratA, samAna natA ane khaMtva-samasta Alamane dhrujAvI zakatA. samAnatA ane baMdhutvamAMthI svataMtratA prakaTe. A sarvanA uya AtmabaLaparaja avalakhe che. e AtmakhaLa vyavahAramAM kadipaNa ema nahI kahe ke svIkAre 1 ego haM natthi me koi nAhamannassa kennaahuM ekalo chuM, mArUM kAi nathI, huM anya kAinA nathI. AvI dIna-bhAvanA ke je adhyAtmamAM adInamanaska thaIne bhAvavAnI kahI che-te vyavahAramAM vIsarI jai vastu rmama vadhe jJaLak e vizuddha vicAramAM tallIna thai AtmabaLavALA magaLate AgaLa peAtAnA sahadharmIo-dezaLa enI pragati arthe dhapyAMja karaze. prasiddha kavi maithilIzaraNa gupta kahe che ke anartha hai ki bandhu hI na bandhukI vyathA hare; vahI manuSya hai ki jo manuSyake lie mare, cale abhiSTa mArgame' saharSa khelate hue, vipatti-vighna jo paDe' unheM Dhakelate hue. dhaTe na helamela hAM aDhe na bhinnatA kI arka eka pathake satarka pAntha De sabhI tabhI samartha bhAva hai ki tAratA huA tare vahI manuSya hai ki jo manuSyake lie mare,
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 jainayuga piSa 1983 zrI zatruMjaya prazna. zatruMjaya tIrtha AsapAsa ghIca jhADI hatI; luMTArUo ATaluM prastAvamAM kahI have ApaNI samasta ane cAra jAtinI bUma bahu rahetI tethI tenI samAjane zrI zatruMjaya mahAtIrthano vikaTa prazna carcAe. sAme baMdobasta hathiyAra vagerene rAkhavAmAM AvatA, tenA saMbaMdhInI hakIkata bahu bahAra paDI che ane ane tene mATe moTo kharca karavo paDate. carcAI cUkI che, chatAM A pradezamAM tenA saMbaMdhI sane 1651 mAM A trAsa ane kharcane dUra haju ghaNuM ajJAna che tethI te prazna mAre vizeSa karavA gArIAdharanA gohela rajapUtane A tIrthane carca yogya che ema mane jANa thatAM atre TuMkamAM cokI pahero karavA yAtrALanI sahIsalAmatI mATe keTalIka vigatonuM nivedana karuM chuM. te mahAtIrthanuM temanI jAmInagIrI laI jana AgevAnoe eka mAhAbhya zrI dhanezvara sUrie atizaya pitAnA karAra karyo ane A ropA badala amuka badale zatruMjaya mAhAtmyamAM gAyuM che. te je nagara pAse che ApavAnuM kabula thayuM. te rajapute pAlItANAmAM te pAlItANAnI sAthe pAdalipta-pAlittasUrinuM nAma AvyA. 1807 mAM kAThiyAvADanA rAjA sAthe sarajoDAyeluM gaNAya che. te tIrthanI yAtrA atihAsika kAra seTalameMTa karyuM. kALamAM thayelA zrI vikramAditya rAjAe zrImad sane 1820 mAM rakhopA vAstene badale Arasiddhasena divAkara nAmanA mahAsamartha AcArya sAthe bene gIra sepe je Araoe pachIthI janatAne ja karI; saM. 477 mAM malavAdIe baudhdhane zilA- kanaDavA mAMDayuM. jana AgevAnoe arajI karI saraditya rAjAnI sabhAmAM vAdamAM harAvI te tIrthane kAra pAse pAlitANA paragaNuM ane zatruMjaya parvata udhAra karyo. saM. 850 lagabhaga bappabhaTTa sUrie pAcho pitAne sepavAnI mAgaNI karI. sarakAre mAleane bAramA sakAmAM zrI hemAcAryanA upadezathI kumA- kInI vAta alaga rAkhI ArabenI kanaDagata dUra karI rapALa rAjAe udhdhAra karyo. tyAra pachI tAjA ane jo e udhaDa rakama 4500 rU. nI rakhopA badala sAcA itihAsanI gaNanAyogya bAhaDa maMtrIno saM. ApavAnuM TharAvyuM. te 1858 sudhI sarakhe sarakhuM 1213 ne, esavAla samarAzAne saM. 1371 ne, cAlyuM. pachI vadhAravAnI tajavIja sTeTa taraphathI thaI. ane karmazAne saM. 1587 ne ema traNa udhAra 1859 mAM enDarsanane rakama vadhArI 7500 rU. karathayA. te para aneka zrImaMtoe maMdira ane prati vAno rIporTa. 1862 mAM navA maMdira mATe jamInanI mAo pratiSThita karI te tIrthane devAlayonuM zahera ane jagatanuM advitIya sthAna" karI mUkyuM. kiMmata darabAre mAMgI Akhara te mAMgaNI cheDI dIdhI. soLamA saikAmAM pradhAnapaNe zrI hIravijaya sarie 1863 mAM Arabane parvatapara rAkhavA sAme vAMdho. ane pachI tevAmAM jinacaMdra sUrie akabara bAda kITIMjano lAMbo rIporTa. rU. 10000 TharAvyA paNa zAhanAM pharamAne meLavI te tIrthane zvetAmbara jone temAM badhA karane samAveza karyo. Arogya rakSaNAdi la mAlekInuM karyuM ane karathI taddana mukta karyuM. karI vizeSamAM laI zakAya nahi. naMkhAya to sarakAranI tyAra pachI aneka pharamAna mogala bAdazAha, sUbAo saMmatithI, chatAM kanaDagata cAlu rahI. taraphathI nIkaLI pUrva pharamAnene saMmati maLI gaI 1874 mAM navAM maMdire gaDhamAM karavA mATe temAMnuM eka amadAvAdanA nagarazeTha zAMtidAsane karI paNa darabAranI rajA joie e vAta raju thaI. te ApavAmAM AvyuM hatuM. A vakhate pAlItANAnA va vakhate pAlItANAnA varSamAM kenDI sAheba (pachI muMbaI hAIkorTanA jaja)no hAlanA ThAkora sAhebanA pUrvajone kaMI paNa akha- rIporTa bahAra paDyo ke (1) gaDhamAM mAtra polIsa tyAre te gAma para hato nahi. relave, AgaboTanAM pUrata darabArane kAbu rahe. temAM navAM maMdira mATe sAdhane na hatAM. saMghe nIkaLatA te pAdavihAra karI kaMI paNa darabAra laI na zake, (2) gaDha ke gaDhanI nadI dariyAne heDI-vahANathI utarI sAthe rakhevALA bahAranA bhAgane zrAvakanA siddhAMtathI virUddha darabAra -paheregIre vagere rAkhI yAtrA karavAmAM AvatI. vAparI na zake. (3) je maMdiro te vakhata sudhI gaDha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukha rA. mAhanalAla dalIcaMda dezAinuM bhASaNa ke gaDha bahAra vidyamAna heAya te sabaMdhamAM darabAra kaMi lakha na zake. (4) gaDha bahAra tyAra pachI je navAM madira thAya te mATe darabAra, dara cA. vAre 1 rU. ja laI zake. darabAra kai paNa kanaDagata yAtrALune na kare, tema peAlIsa thANuM gaDhamAM temaja gaDhathI 500 vAra sudhInA rastA sudhImAM mUkI na zakAya. sana 1876 mAM DheDhanA meLA daramAre pavitra tIrthaMpara karyAM. sarakAre kahyuM A narI herAnagatI che. 1879 mAM peAlIsa mATe kAI paNa makAnane vAparI zakAya nahi evA sarakAranA hukama thayA. 1881 mAM gaDha para darabAranI maryAdita sattA che ema sarakArane hukama thayA. 1886 mAM rakhApA Adi sarve karA mATe rU. 15000 varSa 40 nI muddata sudhI jainAe ApavAnA nakkI thayA, tyAra pachI temAM kaMi paNa pheraphAra karavAnuM thAya tau sarakAranI saMmatithI thAya. A muddata 1926 mAM eTale A varSamAM 1 lI eprile pUrI thaI. ' A daramyAna paNu dakhAra sukhe karI kheDA nahi. 1903 mAM cAmaDAnA TyuTa perI temaja bIDI pItA ThokAra sAheba tathA tenA sTApha gayA. sarakAre jaNAvyuM ke tema na thai zake tema kAI paNa na karI zake. 1921 mAM mahAdevanu nAnu ma Mdira ke jena maMdiramAM kAma karanArA zaiva kArIgarA mATe thayeluM tenA kabajo tathA vahIvaTa mATe darabAranI DakhalagIrI thai. tenI maMjurI vagara rIpera na karAvI zakeA, kuMDa sudharAvI na zakeA, kAva-gALa kaDhAvI na zakeA. te para jainAnA pATI rakhAyAM te kADhI nAMkhyAM keTalAkane pakaDI sajA karIne A pATIAM kADhI nAMkhavA mATenuM kharca ApavAnA jatApara hukama karyAM ne te vasula karavA TAMca mArI vAsaNu darabArI mANase laI gayA. yAtrALuo levA javA mATe rAkhelI gADIe jAhera khapamAM AvatI gADI tarIke gaNI kara levAnA hukama thayA. janAe peAtAnI milkata ane sArvabhauma hakkavALA sthAnamAM darabAranI hakumata ke DakhalagIrI na 13 hAi zake evuM sarakArane kahetAM hiMdI pradhAna taraphathI ApaNI virUdhdha cukAdA AvyA ke jenA saMbaMdhI joie tevuM ane teTaluM cukAdA rada karAvavA mATe zrI ANaMdajI kalyANujInI peDhI taraphathI karAyuM nathI ema lAge che. pahelAM darabArane arajI karI dAda mArgA, darabAranI badhI hakumata che; pramANe mAMgatAM nyAya na maLe teA pachI sarakAra pAse Ave ema jaNAvI dIdhuM ke jene Aje keTalAMya varSa thai gayAM. have upalI 40 varSanI muddata A varSamAM pUrI thatAM te mudata lagabhaga darabAre meATI rakamanI mAgaNI sAthe peAtAnI hakumatamAM peAtAne sarva kAMi karavAnA adhi kAra che, sarakAre vacamAM AvavuM na ghaTe e jAtanI arajI karI. Ane javAba ApaNI taraphathI apAyeA. vAsana sAhebe cukAdA ApyA ane te zuM ApyA te sarvane vidita che. jatAnA dareka sthApita ane cirakAlIna hakkanuM ucchedana karI sarva sattA pAli tANA rAjyane apAi. rakheApA vagerenA apAtA paMdara hajAra rU. ne badale te para sAtasA TakA caDAvI eka lAkha rU. nI daravarSe ApavAnI rakama dazavarSa mATe nakkI karI, te rakama A--ka--nI peDhI na svIkAre te dar yAtrALu dITha rU. be levAnA jayA verA Apave te te pramANe vasula karavAnI julamI sattA pAlitANA rAjyane apAi. dazavarSa pachI rakamamAM pheraphAra karavA ke zuM karavuM te paNa pAlItANA rAjyanI munasI para mUkAyuM. AthI AkhI jaina prajA khaLabhaLI uThI. eka lAkha rUpIA jeTalA mATeA cAMllA ApavA badale tethI oche paNa mULa karatAM ghaNA vadhu ApavAnuM nakkI karyuM hatatA kadAca janamAM matabheda paNa raheta paNa A mahAbhArata rakame tathA vicitra cukAdAe jenAmAM matabheda rAkhyeAja nahi ane mahAbhArata kAya karI dIdhuM. kheMgAlanA bhAgalA pADavAthI je khaLabhaLATa ne jAgRti utpanna thayAM te mATe jema lArDa karjhana nimitta che, tema teAmAM karavA mATe mI. vaoNTsana nimitta che. zeTha ANujI kalyANajInI peDhInI laData niSphaLa nivaDI-sarva jainenA caherA
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 para saMtApanI chApa paDI gai. zAkanA sAgara ucchaLyA. nyAya jevI zuM cIja nathI ? A zuM thavA enDru che ? hindu narezanA taraphathI yAtrALu upara ATale trAsadAyaka kara levAnuM nakkI thayuM ? vagere aneka praznA ukaLatA hRdayAmAM josabhera thavA lAgyA. have zuM karavuM ? have ApaNuM dhara vyavasthAmAM mUkavAnI pahelI jarUra che. jyAM sudhI ApaNuM dhara avyavasthita hAya, tyAM sudhI ekatA na thAya, paNa chinnabhinnatA thAya. vaLI A vastusthitimAM tIrthanA prazna AkhA samAjanA savAla che. samAjanAM sarva khaLe! ekaThAM karI samAjane saMgaThita banAvI te sarva baLeAne kAmamAM levAnI jarUra che; Amavarga ane zrIma Mtavarga sarvae ekatAna ane ekaprANu banI kArya jainacuga dhare che. zeThIAzAhI ke zeThI-sattA tUTI Ama varganI sattA sthapAze ane tethI aniSTa pariNAma Avaze e bhAti taddana kADhI nAMkhavI joize. kAraNa ke A savAla jaina kAmanA haka ane svamAnanA che. nirAzA nahi rAkhatA-nirAza nahi banatA. sarva saMpradAyA-gucchA-taDAM vagerene ekatrita karavAnI A mahAtaka sAMdhA-A pavitra tIrthanA praznArA pavitra anI sarva kaleza dUra karI ekatrita thAe ane pachI joi ye ke A saMgaThanathI ApaNe kevAM adbhuta kAryeA karI zakIe chIe. pASa 1983 trIjuM jo yAtrA karavI te| lAkhanI rakama ke muMDakAnA kara dIdhA vagara karavI. paNa te saMpUrNa vinaya zAMtithI-sarve duHkha vhArI levAnI zuddha abhilASA ane nizcaya-pUrvaka karavI. hamaNAM maLelI khabara pramANe tAjetaramAM pAMca diga'kharI bhAie yAtrAe gayelA-vAryAM na vaLyA--pachI bhUla samajAi, chatAM te rAjyAdhikArIonI yuktine vaza thaI jAtrA karI AvyA. A banyuM hoya te te mATe AkhI digaMbarI kAma para AkSepa na mUkI zakAya, chatAM zvetAmbarImAMthI eka paNa baccA na jAya, te vakhate digaMbarImAMthI pAMca bhAie yAtrA e jAya te samaduHkhIpaNuM nathI. A avasare tA karavuMaMtee eka khIjAtI sahAya-kumake rahI ekatrita thavAnuM che. digaMbarI bhAie ! cetajo ke have pachI AvI bhUla tamArAmAMthI krAptapaNu ta kare. hajuye aneka kheleA khelAya-khAjIe racAya-eka pakSa ke gacchavALAne samajAvI levAnA prayatnA thAya, chatAM janakAme ekatrita rahI ekatrita tarIke-eka vyakti rUpe ApelA avAjamAM visa'vAdanA sUra nIkaLavA na Te. A ekatrita avAja eka mahA abhimAnanA viSaya che. mArA jevA anekane thayuM che ane thayuM haze ke ni:satva gaNAtI jaina kAma A vakhate satvazAlI banI gai che teA have temAM janma lIdhAnuM sArthaka gaNAya. pahelAMtA ApaNe e nizcayane vaLagI rahevAnuM che keH-- namazuM nahi anyAyane, AzA adala insApha che jAtrALu kara levA e kudarata, pAsa kida nA mA che. prativarSa rUpiyA lAkhaneA, cAMllA kadi nava ApazuM je AkramaNa tIthaeN thayA te kAI di nA sAMkhazuM. eTale ke prativarSa eka lAkha rUpIA ApavA nathI. tema nAMkhavA dhArelA muMDakAnA kara ApavA nathI khIjAM tethI yAtrAnA sadaMtara tyAga karavAnA che ane te tyAga hRdayapUrvaka prabhu-sAkSIe Atma-sAkSIe karavAnA che. prabhu sAkSIe yAtrA taNA, karI tyAga prabhune prArthAMzuM; sahune sumuddhi sadA raheA, satyeja Agraha rAkhIzuM. briTiza nyAyamAM hajI zraddhA. sarakAra anyAya thAya tyAre vacamAM paDaze ema aa mULathI hakIkata che. tethI aMtima nirNaya ApaNA hakkanA saMbaMdhamAM tenI pAsethI levA baTe. eka bAju prajAnA nizcaya, ane bIjI khAju rAjadvArI laData ane upakAraka che. sarakAranI valaNa hamaNAM badalAi che. kApaNu dezIrAjyanI prajA bahu pAkAra kare che tyAre te sarakAra vacamAM paDayAnA dAkhalA thayA che. nijhAma jevI sattAne paNa majabUta javAba ApyA che. iDa ranI sthiti badalAi che. jyAre Ama che, tyAre
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 pramukha za, mehanalAla dalIcaMda dezAinuM bhASaNa ApaNe ke je pAlitANAnI prajA nathI ane moTe pAlitANAnA rAjyakartA hiMdu rajapUta che teNe bhAge aMgreja sarakAranI prajA chIe, tene pokAra pitAnA prabhunAM darzana karavA yAtrAe AvanAra pratye sAMbhaLavA sarakAra baMdhAyelI che eTale ANaMdajI saMpUrNa saddabhAva ane prema dAkhavavA ghaTe. asaMkhya kalyANajInI peDhI ne laData calAvI rahI che tene yAtrALanA AgamanathI potAnA rAjyane bIjI aneka ApaNe majabUta Teke Apavo joIe. ApaNI rIte thatA lAbhathI saMtoSa mAnavo ghaTe. AvI saMskArI mukhya konpharanse potAnI gata beThakamAM karela TharAva AyaMbhAvanA tenA hRdayamAM jAge to jhaTa nikAla thaIzake. pramANe A tIrtha saMbaMdhI jena kAmanA hakonI tapAsa A samaye tyAgIo-munio pitAnuM saMmelana calAvavA mATe ane pAlitANA rAjya ane jana bharI temaja potAnI zakti ane prabhA batAvI kaMI koma vaccenA hamezanA jhaghaDA baMdha karavAne sApha kare ema aneka leke AzA rAkhI rahyA che. sAMbhaupAya javA pratinidhitvavALuM tapAsa mATenuM LavA pramANe mahAtapasvI yati metIcaMdajI mAgha kamizana nImavA mATe briTiza sarakArane vinaMti karI zudi 15 lagabhaga pAlitANA pahoMcI potAnI zaktine levAnI che. AvuM kamizana nImAya teye raste ghaNo AvirbhAva karI saMgha mATe yAtrA khullI karavA kaTi sApha thAya tema che. badha thayA che. prabhu temane jaza Ape sAmAnya ke te gata zatruMjaya kaeNnpharanse je TharAvo karyA che te rIte munizrIo dhAre te A temaja anya sarva ghaNA vicArapUrvaka karyA che ane tene hiMdanA samasta tIrtho mATe ane samAjasudhAra ane pragati mATe ghaNuM jaina saMghe ke ApI makkamapaNe vaLagI rahevuM joIe. ane satvara kArya pariNumAvI zake tema che. upekSA samasta dezamAM tIrtha saMbaMdhInA hakako ane sevavAnuM, bhaya samajI vipakSa bAMdhavAnuM, bhramita karavAnuM ApaNuM hAlanuM kartavya zuM che te saMbaMdhI puSkaLa neve mUkI pragatizIla banI kArya karavAnuM teo mAthe pracAra karavo joIe ane te mATe pracAra samiti le te bahu vahele ApaNo saune uddhAra thAya. nImAI che tenA kAryamAM tana mana ane dhananI madada sAdhuvarganA traNa prakAra bAMdhIe temAM 1 lA kaeNnpharansane karavI ghaTe. AtmArthI ke je samAjanA kaI paNa pakSamAM na paDI bIjI lapa75mAM paDatA nathI. akasmAta bIjA rastA, kaI maLe te upadeza Ape, bAkI AhAra pratye araspara samajI levuM emAM je zAMti ane AnaMda gatizIla hoya. bIjo sthiticusta je hoya te kaMIka rahe che te jhaghaDA karavAthI nathI rahetAM. Ama pAli. navIna joI bhaDakI uThe, matasahiSNutA heya nahi tANuM rAjya ane A. ka. peDhI paraspara samajU- tethI dhamAla karI nAkhe, ane te aMge vAdavivAda, tIthI nikAla karI nAMkhe tenA jevuM ekake nathI. jAme te juduM, trIje navIna vicAra pratye pramoda paNa tema karavA mATe baMne pakSanI hRdayapUrvaka IcchI bhAvanAvALe varga-keLavAyelA saMsArIo sAthe sahAane sahakAritA joIe. eka pakSa asavAra bane nubhUti dAkhavI temanA mArgamAM saralatA kare, jamAnAne ane pitAnuM mamatva na choDe te bIjA pakSathI samA- oLakhI tene anukUla yojanAo kare ane temAM dhAna na thaI zake. vaLI je samAdhAna thAya te svamAna pitAnI zaktino upayoga kare. A sarvemAMthI pratiane pratiSThAne jALavIne yathAsthita nyAyapuraHsara bhAsaMpanna sarvazAstravettA,samayajJa mahAna muni nIkaLI thAya te ja AkhI samAjane saMtoSa thAya, "yugapradhAna bane ane zAsanane saMskArI ane jayavaMtuM arasparasa samajutI na thaI zake, te baMne kare evI prabhu pratye abhyarthanA che. pakSanA vizvAsapAtra taTastha ane niSpakSapAtI lavAda vartamAna sAmAjika sthiti, dvArA phaDaca lAvI zakAya; paNa te mATe paNa upara sAmAnya rIte dakSiNanI pharyAda che ke muni mahAjaNAvI tevI baMne pakSonI manodazA joIe. rAje atra vicaratA nathI, tethI dharmanuM jJAna maLatuM
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga pASa 1983 kare che ane kAi sthaLe vaizyAenA nAceA karAvavAmAM Ave che paraMtu jJAnapracAra pratye dhaNuM durlakSa ApavAmAM Ave che. strIe potAnAM strI-ucita gRhakAryo karatI nathI tethI temanI zArIrika sthiti bagaDatI jAya che. bALakAne mAtAnuM zuddha pUratuM dhAvaNu maLatuM nathI. kSayaAdi rAgeAnI bImArI jIvanazaktine kSaya kare che. mAnasika, kAyika ane karmanI zithilatA-bhraSTatA, uMDAM mULa nAMkhI AtmabaLa-saMgaThanakhaLa dezaprema-kAmaprema Adine hacamacAvI nAMkhI samAjane mRtaprAya karI rahI che. maraNu saMkhyA jatAmAM vadhI gai che ane te eTalI badhI ke gata 40 varSamAM lagabhaga savAtraNa lAkha jatA ochA thayA che. 214 nathI, dharmaprApti thatI nathI, ane jaina tarIkenA zuddha AcaraNu zIkhAtA nathIH A vAta asatya nathI paraMtu je prAMtAmAM sAdhue niraMtara vicare che tyAM hAla zuM sthiti che ? muninindA, aviveka, kaSAya kaleza, kArTunA jhadhaDA vigere yatratatra jovAmAM Ave che. AcAryAMnI saMkhyA vadhatI jAya che temAM zAsananI rakSA ane unnati thavAne badale aMdara aMdara kalezAgni, ane harIphAI-te aMge temanA utsaveda, aThAi mahAtsaveA, sadha kADhavAnAM kharce eka ekathI sarasa thAya che. jJAnapracAra, zAsrAhAra, dharmapracAra, samAjodhAra, aNuma diAddAra, Adi ati upayukta ane mahatvanI bAbatApara upekSA karavAmAM Ave che. vizeSamAM ataHkSeAbha, aMdhavizvAsa ane jUnI para'parAnI custatAne lIdhe navIna prakAza ke sahiSNu tAnA abhAva jyAM tyAM jovAmAM Ave che ethI samAjarUpI naukA sAgaramAM jhAlAM khAya che, jaina dharmanA sidhdhAntA-anekAMtavAdanA acala ane sarvagrAhya sidhdhAntAne abherAie caDAvavAmAM Ave che. moTA bhAga anekAMta darzana zuM che te samajatA nathI ane tethI (1) jaina dharmanI kharI khUbInu` mahattva uDI jAya che (2) keTalAya klezanI heALAmAM nALAera bane che (3) keTalAya potAnA karttavyanuM bhAna bhUlI cAritrabhraSTa thAya che ane naphphaTa khanI peAtAnA dalane na cheDatAM samAjane chetarI peAtAnI pApa vAsanAnA DhAMka pIchADA kare che ane (4) keTalAyane khIjA' darzanAmAM AzvAsana levAnuM mana thai jAya che ane svadharma cheADI paNa de che. A samAjanI dhArmika bAju thai; have tenI vyAvahArika bAjI joie tA kurivAjoe uMDAM mULa cAlyAM che. gRhavivAha ane kanyAvikraya e e eka khIjA sAthe atalaga saMbaMdha dharAvanArA rIvAjo dhAtaka nIvaDayA che. temAM bALalagna thAya che. A sarvanA pariNAme bALa vidhavAe vadhI paDI che, temanI susthiti karavA para dhyAna na ApatAM tee jANe jIva vagaranA padArthI hAya nahi tema gaNI temane kacaDI nAMkhavAmAM Ave che. bhabhakAmAM ane mananI mAnelI meTAimAM masta banI aneka jAtanAM nAhakanAM khacI~ dhaNA vastIpatrakamAM jateAnI jaNAtI ATalI badhI varSovarSa thatI ochI sakhyA jAya che. temAM uparanAM kAraNe nimittabhUta che. temAM eka vizeSa kAraNu e paNa che ke lagnakSetra saMkucita hoya che tyAM nAnA nAnA vargone sAmAjika lAbha maLatA nathI tethI te AkhA ne AkhA vargI dharmanA palaTA kare che. vaLI dharmanA palaTA karyAM pachI pAchA mULa dharmamAM lAvavA mATenuM kaipaNa sAdhana rAkhavAmAM AvyuM nathI, temaja khIjA dharmamAMthI jainadharmamAM AsthA rAkhanArane jainadharmamAM lAvI sthApita karavA jevuM udAra ane vizAla vAtAvaraNu nathI. Arthika dInatA. Arthika dInatA paNu vadhI gai che. lorDa karjhananA kahevA pramANe hiMdanA vepAranAM adh nANAM aneAnA hAthamAM pasAra thAya che evI sthiti rahI nathI. vyApAra tarapha lakSa arthAMpArjana arthe che, paNa mULa ane mAladAra evA kharA dhaMdhA yA utpAdaka dhaMdhA hAthamAMthI sarI gayA che ane vizeSe dalAlI ane saTTAmAM vepAra AvI rahyA che. hunnara udyAganI vRddhi thatI nathI. pahelAMnA zaherA hAla nathI, ghaNAM utarI gayAM. badhe ThekANe Arthika tattva nabaLuM paDatuM jaNAya che. A rIte da anekadezIya che. guMcavADA bhareluM che, tenA upAya paNa teja rIte gu'cavADA bharelA hAI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukha rA, mehanalAla dalIcaMda dezAInuM bhASaNa zake. sAmAnya darda to nirvIryatA, jaDatA, anakSaratA " jyAM jyAM vase eka gujarAtI, jyAM tyAM vyApI rahela che te pahelAM prathama dUra karo tyAM tyAM sadAkALa gujarAta ! vAnI jarUra che. te mATe vicAra karo ane vicAra jyAM jyAM gujarAtI bolAtI, karatAM je mArga maLe te satvara svIkAravo joIe. tyAM tyAM gurjarInAM mahelAta ! Avo vicAra ekano kAma na Ave, paNa ghaNAe ApaNe badhA zrI mahAvIranAM saMtAne chIe. maLI UhApoha karI je nirNaya para avAya te nirNaya tIrthakara prabhunI dezanAmAM bAra pariSadA besatI. e tI, Tharela ane satya nivaDI zake. vicAra karyA vagara paraSadA eja pariSaduM. tethI samajAze ke pariSadu e dazA kharAbaja thatI jAya. nAnA varge TakI rahevuM jUne prAcIna zabda che. A pariSamAM vIrasaMtAno hoya te punaH punaH maLavuM joIe ane vicAra ekatrita thaI sAmAjika sudhAro kare, e ucitaja karavo joIe. che. zrI vIranAM saMkala saMdhanA aMgabhUta ApaNe chIe saMmelananI jarUra. e bhAvanA dareka sthaLe utpanna karIe. navI prA , - o mATeja AvA saMmelananI jarUra che. mahA navI preraNA, navI sthiti janatA mAge che. sahisaMmelane ApaNu mahAsabhAe aneka bharyA tethI ghaNutA pahelA karatAM vadhu thaI che. A bhAgamAM samAjane lAbha ja thayuM che. joke vasantaRtu Ave cetanAnA pUranuM vaheNa AvyuM che te cetanane vizeSa ne kudaratamAM jabaro pheraphAra thaI jAya teTalo badho jagAvI ApaNo kAryakrama ghaDI tene niraMtara sakriya, lAbha ApaNI narI AMkhe dekhAto nathI, chatAM vi- gatimAna ane saphala rAkhIzuM teja A pariSadane cAranuM AMdolana karavAmAM,jUnA cIlAo jamAnA hetu bara Avaze. mAtra bhASaNathI, mAtra TharAvothI anasAra badalAvavAmAM. jJAna ane keLavaNInI mahattA kArya saravAnuM nathI. jIvaMta zraddhAthI jJAnapUrvaka vicAra samajAvavAmAM ane sthaLe sthaLe samAjanI sthitinuM karI nakkI karelA TharAvo-nirNaya amalamAM mUkIzuMdigdarzana karAvavAmAM te mahAsabhAe konpharansa ochuM mUkatAja jaIzuM, te AvA saMmelana pAchaLa karela karyuM nathI; teja pramANe A prAntamAM prAMtika pariSadu tana, mana, dhanano vyaya ISTadAyI thaze. Apane utsAha Apa saue ekatrita thaI traNavAra bharI ane tenuM adamya che. svabhAva saraLa che. ane sevAbhAva uMdaA cothuM adhivezana bhare che. tethI pahelAM karatAM yamAM uchaLe che ane tethI ApanI bIjI pariSa6mAM Ape jarUra pragati karI che, ane Ama prayatnazIla zrI jinavijayajIe yathAsthita kahyuM hatuM ke "huM nirArahe bhaviSyamAM tenAM aneka madhura phaLa ApaNI zAvAdI chuM paNa dakSiNanA lokeno utsAha joI mane prajA bhogavatI thaze e niHzaMka che. kaMika AzA utpanna thAya che ke dakSiNanA lokone Apane moTo bhAga gujarAtane che. amadAvAdathI je kharA mArgadarzake maLe te teo avazya jana kola sudhInA ghaNuM vatanIoe A bAju laga- dharmane dIpAvaze.' bhaga dase varSa pahelAM AvI nivAsa karyo. vaizya - A prAtika pariSad che-teNe atyAra sudhI vRtti eTale vepArano vyavasAya karyo. paise Take sukhI mukhya pariSadathI je ke bhAvathI abhinna rUpe paNa thayA. rIta rIvAja gujarAtanA cAlu rAkhyA, gharamAM dravyathI bhinna rUpe kArya karyuM che. te tenI sAthe dravya mAtRbhASA gUjarAtIne ja vyavahAra rAkhe, taLa ane bhAva baMnethI abhinna rahI sahakAra ApyAM gujarAta sAtheno saMbaMdha akhaMDita rahyA ane gUja kare ane lIdhAM kare te pote vadhu phaladAyI ane saMgaThita rAtI saMskRti AbAda jALavI. A rIte ApaNuM thaI zakaze. baha6 gujarAta gUjarAta dezanI bahAra addabhuta lIlA batAvI rahyuM che e mArA jevA gujarAtIne ochuM have zenI jarUra che? sAcA sevakonI AnaMdajanaka nathI. kavi khabaradAra basabara kahe che ke - (1) je kema ke dezamAM AtmabhogI niHsvArtha
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ nayuga 216 bhAve sevA arpaNa karanArA nathI te kAma ke dezanI satvara pragati thatI nathI. mukhya vAta e che ke jIvana kalahu eTalA badhA che ke sevAnI icchA dharAvyA chatAM paNa keTalAya bhAio janasevA karI zakatA nathI; vaLI khAsa karI na kAma vaizya vRtti-vepAra karanArI heAvAthI tenI rageragamAM vepArIvRtti sevAbhAva karavAmAM paNa rahe che. tyAM AMkaDA mUkI gaNatrI karavAmAM Ave che. sevA dharmanA agamya mArga levAmAM tyAga mArga grahaNu karyAM vagara chUTako nathI. tevA tyAgathI karelI sevA muktidAyaka che. thADAeka yuvAna yA vAnaprasthAzramI saMpUrNa sevAdharmIe- mizanarIe -ardhasAdhue nIkaLaze tyAreja uddhAra thaze. janatAmAM zraddA che. dAnane jharA vahe che, paNa kArya karanArA nathI tethI te zraddhA ane dAnanA jharA yathAsthita vegathI ke sumArge vahetA nathI. kArya karanArA che tyAM vyavasthA che, ane tyAM dhana svataH maLI Ave che. AvA vyavasthA pUrvaka kAma karanArA 'sevA'mAM sevAnI Aga, samAjanAM darda samajI upAyA zAdhavAnI khruddhi, praznala AMdolana karavAnI IcchAzakti ane samAjahita mATe AtmArpaNa karavA jeTalI taiyArI heAya te tevA thADA bahAra paDe tA jaina Alamanu` kalyANu thavAmAM vadhu vakhata nahi lAge. (2) samAjanA netAo, kAryakartAe, pratiSThita purUSo, paMcA ane upadezakeAe sAcI vAtane svIkAra karI tene amala karavAne taiyAra rahevuM joie; eTale ke pahelAM potAnAmAMja sudhArA karavA joiepoteja sudharavuM joie; ane dareka vyakti kaiM jene mAtra jaina dharma pratye AsthA hAya tene peAtAnI karI apanAvavI joI e. vidha ane vaimanasyane tilAM jalI ApI kharA jetI eTale anekAMtavAdI tarIkeja vartana rAkhavuM joie. anudAra hRdaya jainadhama te dhAraNu karavAne pAtraja nathI. pASa 1983 uttejana maLye dakSiNamAM vizeSa samyaka prakAre zraddhA, jJAna ane cAritranI khIlavaNI karo ema icchIzuM. A sAthe kAnpharansanuM patra 'jaitayuga', ' jaina' ane bIjA patrA visaravAnAM nathI. zarUAta kAryanI karyAMthI karavI ? keLavaNIthI. che. sathI mahAna ane paheluM kArya te zikSA pracAra zikSaNanA vistAra thaye samAjamAM rahelI - ane rivAjo, asahiSNutA ane jhadhaDAo, vagere sava nAmuda thaze ane tyAreja zAsananI unnati thai zakaze. dvi (1) pahelAM ApaNe dhArmika banavuM-prathama dharmanA jJAna saMbaMdhI sparzI karatAM kahevAnuM ke ApaNA leAkeA dharma zabdanA artha eTalAja lekhe che ke jenA vaDe paralokamAM sukha pamAya tevI karaNI te dharma che, paraMtu dharmanuM pariNAma mAtra sukha nathI para'tu kalyANu, uccatA ane zreya che. ApaNA jIvanane niraMtara uccatA, bhavyatA, dIvyatA, bhaNI dorI jAya te dharma che. dharmAMnuM pariNAma paraleAkamAMja jaNAya ema nathI. ApaNuM jIvana uccatara, bhavyatara, ke dIvyatara khananuM jAya te A leAkamAMja jANI zakAya che. prALa dharma bhAvanA vinA janasamAjanI sthiti zIkArInI maMDaLI jevI heAya che. je vyaktimAM dharmanI bhAvatA ane uccatA pAmavAnA AdarzanI bhAvanA hatI nathI tenuM jIvana pazujIvana jevuM zAstrakAre gaNyuM che; tethI te bhraSTatA, anIti, svacchaMda, anAcAra ane dareka prakAranI adhamatAmAM gabaDI paDe che. dharmAM e aMtaramAMthI utpanna thAya che. mAtra khAdyAcAra vidhipUrvaka hAya tethI te parathI AMtarika vRtti zuddha heAyaja ema kulita thatuM nathI. kapALamAM kesaranuM tilaka karavuM eTale jinezvaranI sAcI pUjA thaI gaI ema nathI. mAtra samAje e tilaAMtarika pUjA sUcavanArUM eka bAhya lakSaNa svIkAryuM che eTale te bhAvapUjAnuM saMketa sUcaka (Symbol) che. khAdyAcAra tyAgavAnA ke niSedhavAte nathI, paNa te sAthe AMtarika AcAranI zuddhatA rAkhavAnI che-dharma zAstramAM suvihita karelI nItine (3) sAcA patrakAro samAjanI suMdara ane surya-kane gya sevA bajAvI temAM sakriyatA, jAgRti ane vega lAve che. dakSiNa mahArASTramAM subhAgye mahArASTrIya jaina ane jaita jIvana ' patrA nIkaLyAM che. temanI sevAne uttejita karavAnI che. te vakhata jatAM
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra17 pramukha che. mehanalAla dalIcaMda dezAInuM bhASaNa anusarI jIvana vitAvavAnuM che. e nIti te ApaNuM taiyAra thayelI prakaTa thavI joIe; jaina paribhASA darzananA saMsthApaka mahApurUSe prabodhelo Adarza che. barAbara samajAya te mATe jaina pAribhASika meSa temAM vizvAsa rAkhavo e zraddhA che ane e bahAra paDavo joIe; ApaNuM gujarAtI sAhityamAM zraddhAne anusaratuM jIvana racavuM enuM nAma "cAriraya che. evo saMpUrNa graMtha prakAzamAM lAvavo joIe ke je gRhasthAcAra zuM che te zIkhI levuM joIe. eka ja graMthanA vAMcanathI jijJAsu jaina darzananAM mArgAnusArInA 36 guNa, zrAvakanA 21 guNa ane rahasyane egya rIte samajI zake; tatvArtha sUtra, tathA - bArAta, gRhasthadharma-dinacaryA, rAtri caryA Adi karma graMthanA ane anekAMtavAdanA siddhAMtanuM ekaja vyavahAra dharma-Adi gRhastha jIvanane utkRSTa banAva- graMthamAM saraLa rIte spaSTIkaraNa thAya te jaLa tattva vAnA mArga che. tethI nyAya-nIti-dayA-maitrI Adi jJAnanA abhyAsIono mArga ghaNe saraLa thaI paDe. bhAvanAone vikAsamAM lAvI AtmAne nirmaLa karI saMskRta ane prAkRtamAMnA dhArmika sAhityano pracalita zakAze-mana vacana kAyAthI thatA kaI paNa anarthothI lokabhASAmAM vistAra thavo ghaTe, ane sAthe saMskRta bacI zakAze ane jagata pratyenA upakAradharma ane khAsa karI zAstrabhASA prAkRtine uddhAra karavo ghaTe. AcarI zakAze. vyAvahArika keLavaNI, ApaNe sarvee darzanennati mATe je karavAnuM ApaNI komamAM lakhI vAMcanAranI saMkhyA ThIka che te e ja che ke ApaNe ApaNA pitAthI zarU che. 25 TakA lagabhaga gaNAya paNa aMgrejI zikSaNa Ata karI AgaLa vadhavuM joIe. ApaNe pote lenAranI saMkhyA eka hajAre lagabhaga 20 nI che sarva praNIta darzananA siddhAMtane lakSIne jIvana eTale be TakA ja che. ApaNe aMgrejI eTale rAjagALavuM joIe ane e prakAranA cAritra vaDe ja : bhASA vagara kAma calAvI zakIe ane AgaLa vadhI bIjAnAM mana upara ApaNuM darzananI mahattA ane zakIe tema nathI. musApharImAM, nekarImAM vaiduM garavanI chApa pADavI joIe. darzanano prabhAva vakIlAtamAM, TapAla tAramAM e bhASAnuM jJAna bIjI rIte paDaze nahi. ApaNA pUrvanA mahApurUSoe jarUranuM thaI paDyuM che eTaluM ja nahi paNa Aje jaina darzanane e prakAreja sateja, vIrya ane sabaLa vepAra karatAM ke kheDatAM aMgrejI jJAnanI pahelI jarUra banAvyuM hatuM ane Aje paNa darzanennatine eja paDe che. A saMjogomAM mAtRbhASAnA jJAna sAthe krama che. aMgrejI bhASAnuM jJAna lagabhaga dareka mANase meLavavuM dhArmika keLavaNI ApaNAM saMtAnone A krama jarUrI che, ane te uparAMta dhaMdhAnuM jJAna paNa meLapara dhArmika zikSaNa ApavuM joIe. samyagdarzana, vavuM Avazyaka che. A mATe judI zALAo, miDala samyajJAna ane samyaka cAritra e dharma che tethI ke hAiskula jaine mATe khAsa alaga udhADavA karatAM samyajJAna vinA cAritra e mithyAcAritra che ane sarakArI ke rASTrIya nizALene lAbha letA janavisaMsAranA paribhramaNanuM kAraNa che. zuddha cAritra sama dhArthIo mATe sarva jAtanI bIjI sagavaDatAo karI javA mATe zuddha jJAnanI prathama jarUra che. bhAva vagara ApavI e vadhu hitakara ane lAbhadAyaka che. te kriyA phaladAyaka thatI nathI. pUjA, sAmAyika, pratika sagavaDo pUrI pADavA mATe phI beDiMga skUlo, ke maNa Adi Avazyaka kriyAo tenA hetu barAbara zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI paddhati pramANe "lona samajIne vidhi sAthe bhAvapUrvaka karavAmAM Ave te sisTama" para beDiMge sathApI zakAya yA skAlarazipa tenuM saMpUrNa phala maLe che. vyAvahArika zikSaNa paNa dharma ApI zakAya. bhAvanAthI suzobhita, bhavya ane prazaMsanIya bane che. sAMgalImAM ApamAMnA baMdhuoe ekabaDiMga skUla A dhArmika zikSaNa yatheSTa maLe te mATe bA saM. 1970 mAM sthApI ne 1975 sudhI cAlyA pachI pagI dhArmika vAMcanamALAe vidvAnonA hAthathI keTalAka najIvA matabhede kAryakArI maMDaLamAM paDatAM baMdha
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 jenayuga piSa 1987 paDI paNa Akhare saM. 1977 mAM cAlu karI atyAra anurU5 thaI zakato nathI. paLepaLe vidhavidha prasaMge sudhI nibhAvI rAkhI che te mATe temane dhanyavAda che. upasthita thatAM anya kAmanA suzikSitenI madada jainadharmanA ucca saMskAro sAthe pharajiyAta zikSaNa levI paDe che ane te mATe ghaNuM kharca karavuM paDe che. uMcuM naitika zikSaNa ane hAIskUla koleja sudhInuM eka suzikSita keTaluM badhuM kArya karI zake che tenuM Igliza-vyAvahArika zikSaNa temaja pustakAlaya dvArA eka daSTAMta ApIza, kelhApuranA sudhAraka ane vAMcanAbhirUci utpanna karavI tathA vadhAravI, vidyA prajApremI narezanA divAna sAheba zrIyuta rAvabahAdura thaonuM svAbhimAna jAgrata karavuM, zArIrika baLa anAsAheba ladde suzikSita jaina che, temaNe rAjyamAM * vadhAravuM ane temane udyAgI, dharmapremI ane deza keTalA badhA sudhArA karyA, potAnI digaMbara jaina premI banAvavA e uddezo te saMsthAne mukhyapaNe kAmane keTalA lAbho pite grejyueTa thayA pachI karI rAkhyA che te ati stutya ane suyogya che. A AkhA e sarva para najara nAMkhIza to jaNA saMsthAne madada karavI e kharuM jJAnadAna ane svAmi- ke ucca zikSaNa pAmelA saMskArI vivekI ane janavAtsalyanuM aMga che. Ane hamezAM tana mana dhanathI sevApremI grejyueTa kema ane dezano uddhAra karasahAya ApI piSa che. tene Adarza saMsthAna banAvAmAM prabala nimittabhUta thAya che. zatruMjaya ane vaje, ane te dvArA samasta dakSiNa mahArASTranAM anya tIrthanA saMbaMdhamAM jana berisTara, solIsITaro bALake yatheSTa lAbha laI zake evuM karajo--emAM ane vakIlo je sahAya ApI zake te laI zakAya te Apa saunI zobhA che-emAM ApanA samAjanI keTalo badho kharca jaina samAjane bacI jAya e unnatinAM bIja rahelAM che-ethI anekanAM kuTuMbo - saheje kalpI zakAya tema che. vaLI temAM dharma pratyenI no uddhAra che. AvI aneka saMsthAo jema jema * lAgaNI je kArya kare te araja thAya e judu. sAdhanasaMpanna banI utpanna karaze tema tema samA AvA grejyueTa utpanna karavA mATe sAMgalI janI imAratanI bhavyatAmAM vadhAre karI zakaze, ane samAjamAM rahela garIbAi, ajJatA ane jaDatA beDiMgamAMthI uttIrNa thaI nIkaLatA cAlAka ane dUra karI zakazo. uMcI kakSAvALA vidyArthIo muMbaInI zrI mahAvIra jana AvI saMsthA saMbaMdhI e khAsa smaraNamAM vidyAlayano lAbha laI zake tema che, tyAM temane bIjI sagarAkhaze ke "tame jene Ape che tene te grahaNa kara. vaDa skolarazIpa ApI tene grejyueTa banAvI zakAya che. vAmAM je svamAna lepa athavA zarama rahela che te ucca zikSaNa lenAra jIvananA bhavya Adaza. aTakAvI zakAya tevuM hoya te ja Apa." A pArakhI zake che, temanAmAM vizALa daSTi, uMcI bhAvanA, eka pAzcAtya vicArakanuM kathana che; mahAtmA gAMdhI. ucca prakArane nirdoSa AnaMda levAnI zakita hoya che jInuM AvI saMsthAo saMbaMdhamAM kaheluM vaktavya khAsa jyAre azikSita-pachI bhale te lakSmIsaMpana hoya noMdhavA lAyaka che ane te e che ke ApaNI ghaNI ke mahA vepArI hoya tenA-mAM tevuM nathI hotuM. sara kharI badhI saMsthAone viSe ApaNe vaNika vRtti mA. sA. 25 tAjetara mAM grejayueTA sa ba vA ja vizeSe joIe chIe. A vRttine gauNa rAkhI kathana kaheluM te madrAsa ane kalakattAnA grejyueTa kSatriya (sAhasika) vRttine, brAhmaNa (dIrdhadaSTinI) mATe kaheluM ke jyAM AjIvikA vagaranA yA tuccha vRttine ane mukhyatve karIne zudra (sevA) vRttine pradhAna pagAre AchAvakA arthe nekarI karanArA moTA pramApada ApavAnI AvazyakatA che." zumAM teo maLI Ave che. gujarAtanA ke A ucca zikSaNa hata gUjarAtanA jemAM evI sthiti thaI nathI." ApaNI kAmamAM ucca zikSaNa pAmelA to bahu jaina kemane grejyueTanI-samatha prAtabhAzALI ' alpa che. rAjadvArI hIlacAlamAM te tethI paNa grejayueTonI bahu jarUra che. keLavaNInA pracAra mATe alpa che. AthI samAjane zesavuM paDe che. tenA temaja AvI pariSada ane tenAM kAryonI phateha mAhityano uddhAra navIna zailIe hAlanA saMjogone mATe keLavAyelAonI sAmelIyatanI khAsa apekSA che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 pramukha rA, mehanalAla dalIcaMda dezAinuM bhASaNa. saMkhyAmAM thatA ghaTADAne kema dUra karavuM ? (1) jainenI lAcArI dUra karavA dAnanI te jaina dharmanA hAla je anuyAyIo che te anya - dizA badale. dharmamAM jaze, tema bIjI rIte saMkhyA ghaTatI jaze jenI saMkhyA dinapratidina ghaTatI jAya che e ane pariNAme nahivata jevo jaina dharma raheze. saMbaMdhenA pikAro ghaNuM vakhata thayAM thatA rahyA che. sarakAra rejInAM vadhu sAdhana, navA udyoga, ane * enAM kAraNomAM utaratAM bIjA kAraNo sAthe garIbAi navI jagyAo ughADe te te kArya ghaNuM sarasa ane ane lAcArI-bekArI janonI khuvArI karatI rahI che asarakAraka thaI zake tema che, te paNa te sAthe e vAta paNa eka kAraNa che. te tenA saMbaMdhamAM khAnagI gRhasthAe jAgrata rahevAnI ane pitAnA zrImaMte tathA samajI jainae yogya upAya yoja- vagane upayegI kAryo upADI levAnI jarUra che. A deza dharmabhAvanAvALe che, tethI tyAM aneka jAhera temaja * vAnI jarUra che. khAnagI saMsthAo che ke je sadAvrata ApI lekane - ApaNI mAtabara gaNAtI komamAM aneka kuzaLa khavaDAve che, garIbane ane Ape che, paraMtu temAM mANase rojI ane nokarIthI vihIna che, keTalAka DahApaNa ane paddhatino upayoga thavo joIe te apaMga ane nirAdhAra che, ane keTalAka rogI ane nathI thatA, tethI hajAre mANase tene lAbha laI azakta che tethI teonAM kuTuMbe je hADamArI bhogave zakatA nathI ane bhUkhe mare che ane durUpayoga thAya che te ja uDI rIte tapAsavAmAM Ave to hRdaya khinna che. keTalAka saMdhane anna pUruM pADavAmAM rUpIA kharca ane zIrNa thAya tema che. A sthiti dUra karavAmAM che yA vIla karI kADhI jAya che; paNa AthI je rAjI karanArane 2jI 5ra caDAvavA, azakatane madada garIbane madada maLe te kSaNika che ane alpa che, ApavI yA kAryagraha-Azrame kholavAM ghaTe. to evI yojanA karavI joIe ke jethI garIbo - jana dharmamAM dharmanA cAra pagathI jaNAvyAM kAyama ane mahAna sahAya meLavI potAnI sthiti che. dAna, zIla, tapa ane bhAve temAMnuM prathama dAna eTalI ucca karI zake ke pachI tene sahAya levAnI che. jenadharma game tevA umadA tattvavALo ane AdhyA- apekSA ja na rahe. jema jIvadayA pALavA arthe amuka * tmika pragati karanAre haya, jana sAhitya game tevuM jIvone tenA ghAtaka pAsethI choDAvI lAvavA, tenA uMcuM ane zAMtipiSaka hoya, chatAM jyAM sudhI te karatAM tenA ghAtaka ane mAMsabhakSIne jIvadayAno uttama sarva eka jananI jIMdagIne vyavahArU rIte pANI nA siddhAMta pramANadvArA samajAvI tenA jJAnane pracAra zake tyAM sudhI te badhAM tene zuM kAmanAM. kharI pragatinAM kara-karAvo uttama che, tevI ja rIte eka vakhata sAdhanomAM bhAvanA, sAkSAtkAra ane kRti e traNe anekagaNuM dhana jamaNavAra AdimAM kharca garIbone mukhya che. A traNamAMthI bIjA dezo karatAM A te dvArA lAbha ApavA karatAM garIbone megya raste dezamAM bhAvanA ane sAkSAtkAra athavA hadayapratIti caDAvavA, teone dhaMdhArojagAramAM madada karavI, ane puSkaLa jovAmAM Avaze, paNa kRtinI te ochapaja teo ugAdi zIkhI zake te mATe saMsthAo - jaNAze. AnuM kAraNa tapAsIzuM to jaNAze ke lavI aneka rIte anekagaNuM uttama ane phaladAyI che. bIjA dezoe potAnA dharmanI tvaritatA paddhati (Inadharma pracAra. puraHsara mUkI che, jyAre ApaNe te kartavyathI vimukha ' rahyA chIe te have dareka dharmopadezake ane zrAvake ahiMsAne zuddha mArga eTalo badho vizvamAnya ApaNuM dhamanA Adeza ane upadezane yogya kArya- thaI zake che ke jenI vAnagI A yugamAM-gAMdhIyuga praNAlIpara mUkavAnI ati jarUra che, tema nahi thAya mAM ApaNane ghaNuM maLI che. rAjadvArI bAbatamAM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 jainama A te tenA paNa mahAtmAjIe ahiMsA tattvane dAkhala karI yugane 'jainayuga ' tarIke sthApI dIdhA che. vaLI aneka dRSTithI eka vastune joI tenI siddhi ke asiddhinA niya karAvanArUM anekAntadarzana jaina darzana che. A darzana vizvavyApaka thai zake tema che. pracAra karavA e khAsa Avazyaka che. saMsAramAM adharma phelAyA che. ajJAna, kaSAya, pramAthI hiMsA jyAM tyAM levAmAM Ave che. AvA adhaHpatanathI lArkane bacAvI tene jaina dharmanI khUbIe samajAvI vIrazAsanarasI banAvavAmAM echuM kalyANu nathI. te khareA parApakAra, dhyAdharma ane jainanuM sAcu* karttavyakama che. pASa 1983 prAyaH potAnA AvA pracAra kArya karavAnA pariNAme khUna thayuM che. AvI samarpaNA-AvA bhega dRSTAMtarUpa che, (3) kurItionI sudhAraNA, tevA dharmapracAra karavA arthe jinavANInu prakAzana ane jaina dharmanA upadeza e e Avazyaka aMga che. jaina dharmanAM aneka tattvA ane siddhAntAnu rahasya bahAra pADavA mATe evA graMthAnI jarUra che ke jethI zuddhi tattva, bhaktimArga, stutiprArthanA, karma siddhAnta, ahiMsAtattva, syAdvAda-anekAMtavAda vagere para sapUrNa prakAza paDe. A graMthA bauddha dharmanuM rahasya je rIte zrIyuta dharmAMnanda kAsa'khI lakhI bahAra pADe che te zailI para lakhAvA joie. tema ja bIjA kevA graMthA prakaTa karavA joie tene ullekha upara thai gayA che. kurivAjo bhayakara hAni karI rahyA che, chatAM samAja samaju thaI te dUra karavAne badale tene vaLagI rahI che e zaiAcanIya che. + bALakA jyAre lagna zuM che te samajatAM nathI tyAre tenI jokhamadArI zuM che te te kyAMthI samaje ? AvI apava zarIrasthiti heAya tyAre protpAdana rUpa lagnanI kheDhImAM teone dhakelavAM e zuM poSa nathI ? kanyAnI ochAmAM ochI 11 thI 16 varSanI vaye ane purUSanI ochAmAM ochI 20 varSanI vaye lagna karavAM joie. avasthAthI jarjarIta thayelA vRdee lagna karavAM ja na dhaTe tema teone kAie peAtAnI nirdoSa kanyAlakSmI sAMpI tene agnimAM haDaselI na dhare. AvA vRddhavivADathI kAcI vayamAM ke ugatI juvAnImAM kanyAe bALavidhavA thAya che. vaLI re bALavidhavA hAla che tenuM saMkhyApramANu dhaNuM mATu che. tenI dazA kema sudhare, tenuM jIvana kevI rIte pavitrapaNe gALavAmAM Ave, te mATe badhI kALajI rAkhavI joie ke jethI te aniSTa kArya karatAM aTake. keTalIka bicArI AjIvikA-vi@ANI hAya che temane AjIvikA pUrI pADavI joie, temane ucita vyavasAya-gRhadha dhAe zIkhavavA joie. cha lAkhamAM doDha lAkha vidhavA je kAmamAM hoya te kAma kema vadhI zake ? ATalI badhI vidhavAonA zApaneA khyAla karatAM hRdaya zUnya thai jAya che. jaina dharmamAM ratnaprabhasUri Adi aneka AcAryoM e judI judI jJAtiomAMthI asaMkhyate jaina banAvI mahA dharma pracAra karyo che. jaina dharmanA upadeza sAcA jaina mizanarIe khanI ApavA joie. Ama thavAthI sAcI zraddhAe thayela janAne ApaNe apanAvavA ghaTe. svadharmamAM lAvyA pachI temanA pratye snehabhAva rAkhI, temane sarva jAtanI jaina tarIkenI sAnukULatA karI ApavI joie, eTale jana tarIkenA badhA yogya adhikAra kumaLI khALikAonAM vecANu jyAM thavA lAge tyAM tA lIlAMvALAnI peThe meATI mAgaNI karanArA tene lai jAya, pachI te game tevA apaMga, vRddha, ke nirmaLa haiAya. AnA pariNAme-tenAM mAbApAnI A ApavA joie, ke jethI jaina dharmanA Azraya heDa-leAka ke paraleAkamAM keTalI adhAti thAya te kapI vAnI tene pharaja na paDe. A mATe saoNMgaThana khaLa paNa joie temaja upadezake! mahA samartha ane niDara hAvA joie; A zAkanA viSaya che ke 'huM mizanarI AryaM samAjisTa AgevAna zrI zraddAnaMdajInuM zakAya tema che. peTAjJAtie vadhI paDI che. dareka tevI peTAjJAti nAnI sakhyAnA mANasAnI hAya che tethI lagnanu kSetra eTaluM badhuM saMkucita thAya che ke tenA pariNAme viSama laggA thAya che, yA bIjI dharmanI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ukta pariSadnI svAgata samitinA pramukhanuM bhANuM rama jJAtimAM bhaLI javAya che. phajUla khacI~ bahu joie ame samAna karI sAmudAyika kAryomAM sahu vadhI paDayAM che, ane anutpAdaka vyaya jamaNavAre|,kAritA ane ekatAnatA dAkhavavI joie. mahAtsaveA, ujamAM AdimAM karavAmAM Ave che. te draSyanA jJAnapracAra ke dharmapracAra ke sAhityapracAramAM karavAmAM Ave teA jaina samAja tarI jAya eTale ke kharUM svadharmIvAtsalya jJAna dAnAdimAM che ema samajI jatA sA svIkAraze. samAja sagaThana ane ekatA. ApaNA samAjanI zakti ApaNI chinnabhinnatAne laine ekatrita thaI zakatI nathI ane tethI sAmudAyika kAryo thaI zakatAM nathI. najIvA matane dAthI sAMgalI meDiMga lagabhaga be varSa baMdha rahI tema na banavuM joie. matabheda para sahiSNutA joie. temaja evA matabheda thAya teA bahumatithI kArya levuM joe ane bahumatine mAna ApavuM joie. kadAca matabheda ke ika ugra svarUpa pakaDe teA te dUra karI ekatA sAMdhavI joI e. vaLI vIraprabhunA satAnA jyAM eka che tyAM ekatA nabhAvavI joie, vidhivA kriyAkAMDanI ahIM tahIM bhinnatA hAya te AgaLa karI kleza vadhAravA na joie. aparasanA jhaghaDA paMca ke lavAdIthI, agara pa" sparanI premabhAvabharI samajUtithI nAthuda karavA saMgaThanamAM vijaya che, ekatAmAM siddhi che, sapa tyAMja dharmane-lakSmIne vAsa che, tyAMja zAMti che. sarva sthaLe kSati rahI jaina samasta saba ekAkAre tenA caturvidha aMgone sadAkALa sahAyaka, pAlaka ane preraka rahe e prabhu pratye yAcanA che. upakAra. mAnanIya pratinidhi baMdhuo, sajjanA ane sannArIo:-- Apa sarvAMne svAgata samiti taraphathI AvakAra ApatAM mane atyaMta Ana' thAya che. mArAthI atre aneka vidvAna temaja zrImAna baMdhue vidyamAna haiAvA chatAM Apa sarva satkAra karavAnuM je mAruM mAna mane maLyuM che e Apa sarvanA udAra aMtaHkaraNunI sAkSI Ape che. Aje je dhyAna dai eka citte A mArA lAMbA vyAkhyAnane sAMbhaLyuM che te mATe Apa sarvane upakAra mAnuM chuM. Ape mane jokhamadArIvALu' je padma ApyuM che tenI javAbadArInuM mane bhAna che, paNa te sarva javAbadArI bajAvI zakavAnI mArI azakti, ane sayeAganA abhAvathI upajatI dInatAnuM paNa teTaluMja bhAna che, teA huM Apa sau icche eTalI javAbadArI sAcI nahIM zake te mATe sAthe sAthe Apa saunI kSamA yAcI lauM chuM. chevaTe eTaluM prI viramuM chuM keH jatI asakhya amUlya kSaNeA nRthA jIvana chAi rahI ati aMdhatA, parama-artha sadAcaraNe vaDA, jIvana-patha sudhanya sadA rahe.. ukata pariSadnI svAgata samitinA pramukha zeTha sakhArAma devacaMdanuM bhASaNa. pariSanuM kArya kSetra vizALa hAvA chatAM sAmAjIka ane keLavaNInA praznA taraph A vakhate vizeSa lakSa na ApatAM A vakhate ApaNA prANaprIya tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya tarapha jovAnuM che. baMdhuo! Aja ApaNAmAM cAre tarapha najara karIzuM te zatruMjaya ! zatruMjaya ! ane zatruMjaya eja vAta nAnAthI te meDhA sudhI cAlI rahI che. eTale leAkAnu lakSanIM zrI zatruMjayaja hAlamAM thaI rahyuM che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenayuga piSa 1983 A bAbata Apa kharekhara jana dharmAnurAgI che e rajapUtane pAlItANe lAvavAmAM AvyA. goheloe nivivAda paNe batAvI Ape che (?) te ApaNe prathama svabhAvanusAra e kSetramAM potAne prasAra karavA pAlItANA bAbata vicAra karIe. mAMDyo ane, sane 1820 mAM te ropA vAstene jaina zAstrAnusAra zatruMjaya tIrtha zAzvatuM che, badalo paNa Araene gIra sepo, je Arae ApaNA Adi tIrthakara RSabhadeva bhagavAna vimalagIrI janeja kanaDavAnuM zarU karyuM, ane jaina dharmanI upara anekavAra samosaryA ane tIrtha pravartAvyuM. viruddha aneka prakAranuM vartana DuMgara para calAvyuM. tethI emanA putra cakravartI bharata mahArAje A parvata te vakhatanA jana AgevAnoe muMbaI sarakArane upara eka suMdara vizALa ane manohara maMdIra arajI karI jemAM bIjI dAdo sAthe pAlItANA banAvI Adizvara bhagavAnanI samaya maryAM sthApana paragaNuM tathA zatruMjaya parvata pAchI soMpAvI devAnI karI. emanA prathama gaNadhara paMDarIka svAmI pAMca araja karavAmAM AvI. e vakhate muMbaI janonI karoDa munio sAthe citra pUrNamAne divase mukti mAlIkIne savAla bAjue rAkhI rakhopA sabaMdhI pAmyA. tyArathI prativarSa citra praNamAnuM parva manAya mAtra tAtkAlIka muzkelIo je ArabathI ubhI thaI ane hajAro jo jAtrA AvatA thayA. aneka hatI. te dura karI rU. 4500 udhaDA ApavA TharAvyuM. tIrthakaro, asaMkhya munivaro, A tIrthapara dhyAnastha tyAra pachI thoDAMka varSo gayA bAda te vakhatanA ThAkare pharIthI A prazna upADo ane jaNAvyuM ke devAlaya. thaI mekSe gayA. eTale sudhI ke kAMkare kAMkare anaMtA siddhA e vAkya pracalIta thayuM, ane samagra parvata bAMdhavAnI jamIna badala rakama mAMgavA tene hakka che; mejara kITIja pAse laMbANathI tapAsa cAlI ane tenA aNu paramANu sAthe pavitra manAya. ropAmAM pAlItANAnI kula mAMgaNIne samAveza zatruMjaya e ja dharmanuM pavitramAM pavitra tIrtha ii 10000 nI vArSika rakama TharAvI. sane che. yAtrAnuM prathama sthAna ane muktine mArge zatru 1873 mAM vaLI navI mAMgaNI karavAmAM AvI. sane jaye che krizcIyana lekanI pavitra AnAnI mAphaka 1877 mAM muMbaI sarakArano prasiddha hukama thaye, sUchInA sarva nAza vakhate ene nAza thavAne nathI. tenI aMdara pAlItANA ThAkara tathA jana kAme araAkhA hindusthAnamAM evuM eka paNa zahera nathI ke saparasa kevI rIte vartavuM ane eka bIjAnA hakka jeNe zatrajaya parvata upara devAlaya bAMdhavAmAM dhana zA che tenA eka vacagALA rastA tarIke pAlItANAnA kharaca na hoya. sthaLe sthaLe suMdara devAlaya parvatane prakAranI mAgaNIne mAna ApI teDa kADhI, jene zIkharopara ArasapAnI bAMdhaNImAM zobhI rahyAM che. kemane potAnA purepurA hakake maMjura karavAmAM na baMdhuo ! have huM tIrtha saMbaMdhI je paristhiti AvyAthI asaMtoSa phelAya. ane 1877 nA TharAubhI thaI che tenuM ja mAtra thoDuM vivecana karIza. vane pUrepurU mAna ApyA chatAM A bAju pAlIzrI zatruMjayanI yAtrA hAlamAM briTIza sarakAranI tANa ThAkare vaLI kanaDavAnI zarUAta karI, tenA zAMtijanaka sArvabhauma sattAmAM relve vigerenA aneka trAsathI dubhAyelA jainoe pharIthI brITIza sarakArane sAdhatethI jevI nirbhaya ane sahelI thaI che, tevuM arajIo karI ane je nyAya Ape te kabulI laI AgaLanA vakhatamAM na hatuM. zAntithI besI rahevuM ja pasaMda karyuM. chevaTe 1886 sane 1651 no samaya pAlItANAnA yAtrALuo mAM briTIza sarakAre 40 varSa mATe rakhepAne karAra mATe vadhAre bhaya bharelo dekhAvAthI jana kAmanA karAvyuM, jemAM jainAe 15000 rUpiyA vArSika AgevAnoe te vakhate gArIyAdhAramAM vasatA gohela rakhopA dAkhala ApavA TharAvyuM. eka bAjue paisA rajapUtAne cokI pahero karavAne nImyA ane amUka nIcavI nAkhavAno dhaMdhe karyo. ane bIjI bAju badalo ApavAnuM nakkI karyuM. AvI rIte gohela janonA hakake upara navI navI rIte trApa mAravAnuM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ukata pAraSadanI svAgata samitinA pramukhanuM bhASaNa rara3 zarU karyuM ane evI ja rIte chevaTe 40 varSanI mudata. tamArI sAthe maLI jaze (sudharaze) agara sadAne gayA eprIlanI pahelI tArIkhe khalAsa thaI. ane mATe pite mauna raheze. pAlItANu ThAkore rU. 2 muMDakA vero nAkhyo. A bAjA briTiza sarakArane jeTalI A saMbaMdhe arajIo bIjI bAbata atyAre mane eka yAda Ave che ane te eja ke ApaNI bhAvI peDhInA uddhAranI thaI teno jabAba maunamAMja Avyo. jenoe kuMcI eTale sAMgalImAMnI borDiMga che ke jyAM hAlamAM sarvatra yAtrAtyAgano TharAva karyo. chevaTe rakhopA saMbaMdhI lagabhaga 24 vidyArthIo ApanI udAratAno lAbha hAlamAM TharAva bahAra paDyo che tadanusAra jenoe le che. Apane jANatAM ajAyabI ane Ananda thaze 100000 eka lAkha rUpiyA rakhopA mATe ApavA. ke ekasabAnI ApaNI pahelI beThake ApaNuM A baMdhuo ! zrI zatruMjaya mATe AvI AphatanuM vAdaLa saMsthAne punarjIvana Apela che. e vakhata borDiMga ApaNuM mAthe che jeno vicAra Apa sarvee karavAnuM che. pharIthI cAlu karavAnA prazna tarapha keTalAkee aNu gamo batAvyo hato. paNa kAma khaMta ane satata * jyAM muLa nAyaka ja nahIM paraMtu saMpUrNa parivAra prayAsa karavAthI Aja A saMsthAne saMgIna rU5 saio janothI pUjAto, jyAM maMdIro, deharIe, prApta thayuM che. A saMsthAne ahevAla tene sekreTapAdakAo, ane DuMgaranI rajeraja pujAtI tyAM hAla rIe raju karavAnAja che paraMtu meM je hakIkata sarva apujya dazAmAM AvI paDayuM che. tamArA hRda- saMsthAnI raju karI che te phakata mArI antaranI nI lAgaNIo tamArI pharaja bajAvavA zuM tamane lAgaNIonI preraNAthI ane mane samAdhAnI thayelI nathI uzkeratI ? che tethI. saMsthAmAMthI traNa vidyArthIoe pitAne have Apano vadhAre vakhata na letAM ApaNI hAIskUlane kaeNrsa pUro karyo. ekane DAkaTarI kArsa mATe A pariSadanuM thoDAMka vAkyomAM vivecana karIza, muMbai mokalavAmAM AvyA che ane bAkInAoe pariSadane traNa adhivezana thayAM ane A cotha che. koleja jaine karelI che. A sivAya bIjA vidyApariSada mATe dinapratidina prema vadhavo joIe tenA thI hAIskUlanA abhyAsavALA che. badale doSaja loko mukatA dekhAya che. sArA kAmamAM A saMsthAnI AvI rIte kramazaH caDatI kaLA, pagale pagale aDacaNe Ave cheja ane tevI aDa- tathA ApaNI A pariSadanI 4 thI beThaka ane A caNe AvyA sivAya kAryanI kimata paNa thatI nathI. panA badhAno utsAha e badhuM zuM sUcave che? zikSaNa te pramANe. mahata prayAse AjanI A pariSadane ane zikSaNa tarapha vadhatI jatI dina pratidina abhiApa anubhave che. baMdhuo ! vicAra karo ke doSa lASA. e ApaNI unnatinuM cinha na kahevAya ? devAthI kArya thatuM nathI. jene samAjanA hitanI kALajI che, samAja tarapha prema che, te to doSa ApI mAruM bhASaNa have puruM karatAM pahelAM ApaNAmAMnA besI nahIM rahe paNa doSa hoya te sudhAravA prayatna keTalAka hAnIkAraka rIvAje tarapha ApanuM dhyAna kheMce karI kAma karI batAvaze. jene kaMIja kAma karavuM chuM. zAstrae paNa dezakALa pramANe rIvAjomAM pheraba, nathI ane phakta doSaja kADhavA che tenAM vAkayonI dala karavA chuTa rAkhI che ane te eTalAja mATe ke samajadAra grahastha AgaLa zI kiMmata hoI zake ? tamArI pragatine khalela na pahoMce. dareka mANasane pariSada ApaNA badhAnI banelI che. thayelA TharAvono vicAra karavAnI zakti hoya che. ApaneM ApanuM dIla ApaNe dareka jaNa pitAnA gharamAM amala karIzuM to kahetuM hoya ke A rIvAja kharekhara hAnIkAraka che te teja pariSadanA TharAvonI paNa kiMmata raheze ane dezada- vakhate tene dUra karavAnuM prathama tamArA gharamAMthIja amachavALAone paNa deSa kADhavAnuM na maLatAM kAMto lamAM mUkAve ane nirbhayapaNe samAja AgaLa tamArA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga 224 kharA pramANika vicArA darzAveza. temanI zaMkAonuM samAdhAna karo ane AvI rIte samAjanI pragatinA vegane vadhArI hAyabhUta bane. pariSadamAM khAsa ApaNe mATe dUradUrathI sArA sArA vidvAnA atre padhArelA che. teo ApaNA hitecchu che teA. temanAM dareka vAkyane vicArI, manana karA. temAM tallIna thAo ane te pramANe ApatA AtmAne pUchI ApanI jyAM bhUla thatI hoya tyAM vinA vilaMbe sudhArA karA ekasabAnI pahelI mekane Aja lagabhaga 6 varSa thai gayAM ane teTalI mudatamAM A ceAthI kheThaka che, nipANInI trIjI beThaka pachI jyAre ceAthI mATe kapaNa vyavasthA jaNAI nahIM tyAre mane svAbhAvika rIte lAgyuM hatuM ke hajI ApaNA leAkeA uMdhe che. A khAjI tenA khaMtI kAryavAhakAe beThaka lAvavA nipANI mukAme menejiMga kimiTa meAlAvIne piSa pASa 1983 adhivezananu kharaca sabhAnI jIja silakamAMthI karavuM ane jamavAne mATe TikiTa rAkhavI. ema sarvAnumate ryuM. AvI rIte yAjanA karI hatI paraMtu hajI A paNA samAjamAM harInA lAla svadharma premI paDelA che. ane teoe amArI yeAjanA amalamAM mUkavA na dIdhI ane nAkArazIe nAMdhAvI. A paNa kA AchuM samAdhAnakAraka nathI. bIjI phrAnapharansanA pratinidhione jamavAnI TikiTa alAyedI levI paDe che paraMtu A khAkhatamAM tA ApaNI mahArASTra kAme hajI pAchI pAnI batAvI nathI. pariSadanI beThaka kArataka vadamAM DarelI hatI paraMtu adhyakSanI cuMTaNImAM dhaNAja vakhata vItI gayele hAvAthI kharUM kAma ane taiyArI A chevaTanA 10 divasamAM karavI paDI che ane tethI Apa mahAzayenI kApaNu rIte gerasAi thai hoya te te mATe Apa sarvanI kSamA cAhI ane Apa sarva potapA keTalIka agavaDAnA lIdhe zireALa rADa. ThekANuM nakI karavuM paDayuM. pariSadane AmatraNu Aja sudhI amuka gAma taraphathI maLatuM hatuM ane tethIja ATaluM kharaca kAI gAma sahana karavA taiyAra hoya teja AmatraNa ApI zake e athaLAne kAyamane mATe dUra karavA danI 4 thI eka bhAjanA DuMgara upara TherAvI pazutAnA udyoga dhaMdhAne cheADI tathA aneka agavaDA sahana karI atre padhArelA che te mATe svAgata samiti taraphathI pharIthI eka vakhata AbhAra mAnI pramukha mahAzayane vinati karIza ke peAtAnA vidvatA bharyAM bhASaNathI AvA prasaMgapara uttama salAha ApI mArgadarzaka bane. astu. te piraSadmAM pAsa TharAva 1 lA--bhAratavarSanA eka netA ane hiMduonA mahApuruSArthI niDara ane mahAnatA svAmI zrI. mahAna'dajInA svargavAsa khUna thavAthI hamaNAM thayA che. te bhayaOkara kRtya pratye A pariSada peAtAnA atizaya niSedha ane duHkha jAhera kare che. ane dharma tathA samAja mATe prANApaNu karanAra te sadagatanA AtmA avicala zAnti bhAgavA esa cche che. ApavI. TIpa--A TharAvanI nala temanA putrapara mekalI pramukha sthAnethI. TharAva 2 jo--kalA kauzalya ane hunnarAveganuM punarjIvana karavA arthe temaja dezanA uttArArthe zuddha thayelA TharAva. svadezI kApaDa ane svadezI cIjo vAparavAnI A pariSada darekane AgrahapUrvaka vinaMti kare che. prasta:va-zrI bhegIlAla jenI-pUnA. anumAdana--ze, akheMcaH padamazI navanIhALa samarthana--bhAi pAnahena muMkhA. TharAva 3 jo--ApaNe mULa gujarAtathI ahIM AvI gujarAtI tarIke vasIye chIye, chatAM Apa NAmAM gujarAtI bhASAne lopa thatA jAya che. e ceAgya nathI. tethI nitya vyavahAramAM-kuTuMbIo sAthe tathA gujarAtIo sAthe mukhyapaNe gujarAtI bhASAmAM sarve vyavahAra karavA ane te zikSaNunA ApaNA
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariSadumAM pAsa thayelA TharAva, 225 saMtAne mATe yogya prabaMdha karavo ema A pariSada dhArmika zikSaNa sahita vyAvahArika zikSaNa avazya Agraha kare che. * ApavuM-ane te mATe dareka jAtanI sagavaDo borDa ge. TharAva mUkanAra-zeTha revacaMda tuLajArAma nipANI. ane eNlarazipa zrImaMte pUrI pADavI. anumodana-rA. gokaLadAsa nAnajI gAMdhI rAjakeTa prastAva. zrI. maganalAla ema gAMdhI bI. e. samarthana-rA. bhogIlAla jenI-punA. . anumodana--zrImatI kokIlA bahena. TharAva kathA-ka. ApaNuM pavitra mahAtIrtha samarthana-kezavalAla maMgaLadAsa zADa bI. e. pUnA. zrI zatruMjaya saMbaMdhamAM vesTarna inDIA sTeTanA ejanTa TharAva 6 The-jaina samAjamAM dina pratidina Tu dhI gavarnara janarala mI. sI. sI. voTasane je saMkhyA ghaTatI jAya che. tenAM aneka kAraNe pikI vilakSaNa ane amAnya cukAdo Apyo che te pratye lonuM saMkucita kSetra, bAlagna-vRddhalagna-kanyAvikraya A pariSadu sakhta virodha jAhera kare che, ane te ItyAdi hAnikAraka rIvAjo kAraNa che te te hAnitIrthaparanA ApaNuM vaMzaparaMparAprApta sthApita hakaka kAraka rIvAjo dUra karavA A pariSada Agraha kare che. sAme je je AkramaNe pAlItANuM sTeTe karelA che . prastAva-zAha dIpacaMda bhAIcaMda. bI.e. sAMgalI. te pratye sakhta aNagamo jAhera kare che. anumodana--zeTha lalubhAI karamacaMda dalAla muMbaI. kha, jyAM sudhI zrI zatruMjaya saMbaMdhI saMtoSa samarthana-rA. bhogIlAla jainI, pUnA. kAraka pariNAma na Ave tyAM sudhI te tIrthanI yAtrAno , zeTha maNIlAla purUSottama kolhApura. bhAga cAlu rAkhavA A pariSada samasta jainane A graha kare che.. . TharAva 7 me-jainonA ahiMsA mArga ane - ba. vizeSamAM ajaya prakaraNamAM saMpUrNa vijaya anekAMtadarzana vizvamAnya thaI zake tema che te meLavavA zeTha ANaMdajI kalayANajInI peDhI je je tene pracAra hiMsA ane ajJAnamAM rahetA lokone yogya pagalAM bhare tene A pariSada aMtaHkaraNapUrvaka pAkkA vIrazAsanarasI banAvavAmAM kare che jenuM Teke Ape che ane sAcuM kartavya che. ane te mATe pracArake temaja che. te saMbaMdhI je je hIlacAla cAle te saghaLI jaina siddhAMto spaSTatAthI samajAve evA dareka sakaLa saMdha pAse jAhera karavA mATe te peDhIne bhASAmAM graMtho bahAra paDe e Avazyaka che, ema vinayapUrvaka Agraha kare che. A pariSada svIkAre che. prastAva-zrI. piopaTalAla rAmacaMda zAha pUnA. prastAva-zeTha cunIlAla chaganalAla sAMgalI. anamedana-zrI. odhavajI dhanajI sailisiTara anamodana-rA. kezavalAla maMgaLadAsa zAha. pUnA. muMbaI. TharAva 8 me kara-jana samAjanA zvetAMbara samarthana-zeTha lAlacaMda devacaMda-sAMgalI. digaMbara tathA sthAnakavAsI saMpradAyo vacce jyAM , zrI. rokaLadAsa nAnajI gAMdhI rAjakoTa. jyAM mobha thavAnAM kAraNe hoya tyAM tyAM te ,, zeTha zAntilAla ujamazI muMbaI kAraNe prIti ane zAMtipUrvaka dUra karI akhila , zrI. viThalarAva kRSNa jevI. jana samAjamAM aikaya ane saMpa sthApavAnI A zrI. zrImaMdhararAva tAkhAo-sAMgalI, pariSada sarva bhAIone bhalAmaNa kare che, ' zrI. pATIla saMpAdaka--satyavAdI. - kha, tathA dUbaLImAM digaMbara bhAIoe ,, zrImatI kalayaMtrIbAI sAMgalI. pitAnI pariSada bharI tIrthasthAnonuM akaya jALaTharAva 5 mo--ApaNI samAjamAM eka 5; vavA je digaMbara tAMbara bhAIonI kamiTI jaina keLavaNuthI banazIba rahe nahIM evI sthiti sthApI che tenA mATe A pariSada potAnI pasaMdagI lAvavAnI khAsa agatya che. mATe A pariSada bhalA- jAhera kare che. maNa kare che ke dareka jaine pitAnI putrI ane putrane rAva mUkanAra - rA.popaTalAla rAmacaMdra zAha pUnA.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 jinayuga piSa 1983 anumodana-zrI.bALageMDA AmageMDA pATIla sAMgalI. 3 - rAmacaMdra dalacaMda, , zeTha DuMgaracaMda amathArAma ekasaMbA 4 , DuMgaracaMda amathArAma ekasaMbA. TharAva 9 mo ApaNAM derAsaronA hisAba 5 , rAjArAma miyAcaMda karADa. prasiddha thatA na hovAthI tenA vahIvaTadAropara ane 6 , sarUpacaMda gaMgArAma sAMgalI. vizvAsa Ave che ane AkSepa mUkAya che. te TharAva mukanAra zeTha nAnacaMda bhAyacaMda ekabA. teoe potAnA svamAna ane pratiSThA jALavavA anudaka--zeTha nemacaMda jeThIrAma nipANI, daravarSe pitAnA vahIvaTanA derAsarane hisAba prasiddha TharAva 11 me--nipANIe bharAela pariSada karavo Avazyaka che ema A pariSada mAne che. A vakhate pariSadanA baMdhAraNa mATe niyamo ghaDavA je karAvanI nakla A pariSadanA maMtrIe dareka derA- kamiTI sthApana karavAmAM AvI hatI te kamiTIe saranA vahivaTadArapara mokalI ApavI. menejiMga kamiTInI maMjurIthI sattAvIza niyamo mukanAra--zeTha rAjArAma miyAcaMda karADa. ghaDelA che. te sarva niyama A pariSada mAnya anumodana-zeTha DuMgaracaMda amathArAma ekasaMbA kare che. ,, zeTha caturabhAI pItAMbara sAMgalI. mukanAra--zeTha nAnacaMda bhAicaMda ekarsabA. , zeTha maNIlAla dIpacaMda sAMgalI. anamedana--zeTha metIcaMda kRSNacaMda jugula. TharAva 10 e-zrI bAhUbalI DuMgaraparanA TharAva 12 me --zrI dakSiNa mahArASTra jana derAsaranA vahivaTane hisAba batAvavA ane prasiddha thatAMbara beDiMganA sekreTarIe raju karela saMvata, karavAnI anekavAra mAgaNI karyA chatAM tenA vahi- 1981 Akharane riporTa A sabhA pAsa kare che. vaTadAre tema karyuM nathI te te vahivaTano hisAba levA tathA saMvata 1982 AkharanI vyAja tathA lavAjama tathA prasiddha karavA nIcenA gRhasthonI eka samitI vigerenI rakama vasUla karavA saMmati Ape che.. A pariSada nIme che. mukanAra--zeTha hIrAcaMda kuberacaMda vijApura. 1 zeTha kRSNacaMda hukamacaMda kAlavaDekara. anumodana-zeTha nemacaMda jeThIrAma nipANI. 2 , AtmArAma nemacaMda nipANI. TharAva 13 me-maMtrI vigerenI nimaNuMka mahAtmA gAMdhIjIne. navajIvana pustaka 8. aMka 6 mAM ApazrIne mATe teo temane potAnI pAchaLa kheMcatA AvyA agra lekha A te jIva dayA? e nAme che temAM che. hAlanAM kutarAMo agAu varu, ziyALa, kaDI ApazrIe haDakAyAM kutarAMne mAravAmAM apa pApa vagerenI peThe jaMgalamAM kola karatAM hatAM, hRSTapuSTa gayuM che ane tethI jana samAjamAM rahetA manuSya hatAM, pitAne nirvAha pitAnI meLe A mahAna tene mAravA sivAya bIjo raste raheto nathI. vaLI vizvamAMthI karI letAM hatAM. temAM jyAre manuSyane samUrakhaDatAM kutarAne khAvAnuM devAmAM pApa che, vagere vagere hamAM rahevAnI jarUra paDI tyAre cokIdArI vagere ghaNuM ghaNuM evuM lakhI nAMkhyuM che ke sAmAnya samAja kAraNe pitAnAM bIja kuTuMbIo karatAM bhaLI jAta.. jemane ahiMsAnI pUrepUrI lAgaNI che te hebatAI jAya. kutarAMne potAnI pAse rAkhyAM. e vakhate mane rUpaka mahAtmAjI, A bicArAM kutarAM pitAnI meLe rUpe kahevA gho ke temanAM bIjAM pitrAIoe ghaNI manuSya saMsargamAM AvyAM nathI. manuSyane jarUra hatI nA pADI ke are mUrkhAo, e manuSya keIna
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA gAMdhIjIne ra17 thayA nathI ne thaze nahi; mATe lobhAo nA jAo tmAo te sadA akhaMDAnaMdI hoya, AjJA, AjJAnahi. emanA eThA ne svAdalA TUkaDAthI kheMcAo pracAra, AjJA pariNAma traNemAM teo te samabhAvI nA, ahIM ApaNe kAcuM kAcuM bhale khAIe; paDyA hoya. tethI ApanI to A kAmamAM chevaTa lagI raha; paNa teoe mAnyuM nahi ne kutarAo to ekaja bhAvanA rahevAnI. jo ke mahAtmAonA paNa gayA. vaMzavistAra vadhyo. jyAM lagaNa mANasane mahAtmA prabhune tyAM mahAtmAne hisAba thAya te temanI pUrNa jarUra hatI tyAM lagI te temane pALavAmAM kharo. -saMtoSavAmAM AvyAM. paNa have te polIsa (sArI tarata mArI nAMkhavuM, tarata bharI javuM, rIbAIne vA mAThI) ghaNuM vadhI, rAja thayuM kirastAnI, teone maravA devuM tenA karatAM ekadama prANa saMharavA, ene temane zabda-avAja karNakaTu lAgyo ane bAra vAgyA. arthamAM ApanI A AjJA eka apekSAe jAya bhUkhyAM rahe, pANI na maLe, tethI je te khAya, lAda che te paNa Apa smRtimAM lezo evI AzA che. khAya, ane haDakavA cAle e badhAne deSa mANasene kayo prANa paMDita-maraNe mare che ane kayA prANa mAthe che. ghaNe bhAge zaherane bhUkhe marate, pANI bAla-maraNe mare che te jANavAnuM kAma te mahAmavinAne katare ja haDakavAnA rogano bhAga thaze. hAnAnI devaLanAnI vA manaSya chesAmAnya jaMgalano ke gAmaDAno javaleja thaze. have A janasamAja temAM ghaNI bhUla kare che te pramANe haDabicArAne mAthe julma, trAsane varasAda varase che. kAyAne tarata mAravAthI te bicAruM prANI chUTe che, ahIMthI pakaDAvI ahI mokalAvAya che, khA ane bIjAne karaDyAthI je viSama pariNAmane viDamAM nAMkhI tyAM jeTalA pANI apAya che, pAMja- stAra vadhe te paNa baMdha thAya che. A be lAbha AparApoLa saMdhare che, goLIo mAravAmAM Ave che, zrIe gaNyA hoya te tene javAba nIce pramANe che. jheranA lADu apAya che, ItyAdi mArI draSTie ju. -te prANI chUTayuM ke ati kaSTa pAmI prANa kADhavA mene varasAda varasAvavAmAM Ave che. e zuravIra paDyA tyAre maraNa pAmyuM?-te jovA jevuM che. je paNa manuSya pAse rAMka prANI e badhuM ati Akra mANasane 100000nuM deNuM che te rAja 1-1 rUpIe da karI karUNu bhAve sahana kare che. jaMgalamAM javAne Ape te ghaNI sahelAIthI ApI zake paNa moTA paNa have samaya rahyA nathI. tyAM tenA pitrAIo haphatA kare vA eka AMkaDe leNadAra le te ghaNuMja have temane bIjI jAtanA joI eka IMca paNa jagA kaSTa paDe. eno artha koI ema paNa kare ke 1 lAkha ApavA nA pADe che. AthI nahi gharanA ne nahi roja lagI deNIAta rahevuM tenA karatAM eka sAthe ghATanA evA tenA hAla thayA che. jAo, ahIMthI, chUTake. paNa te deNadAranI trevaDa, mana, sahanazakti mANasonI seDamAM raho te tamane pALaze. prathama kAM ane saMjogapara che mATe je haDakAyAne tarata mAryuM na mAnyuM, vagere zabdo tenA pitrAI kahe che. temAM tene sukha thayuM ke duHkha thayuM te sAmAnya samAja - temAM ApazrIe A aMkamAM temane mAravAmAM kahI zake nahi. janmathI gharaDa5NanuM duHkha atIva che alpa pApa ane ghaNuM puNya, athavA mAravAthI a5 ane maraNanuM duHkha to tethI paNa asaMkhya gaNuM che. pApa ne na mAravAmAM mahA pApa tethI mahA pApamAMthI sai prANIne bhale te lUluM hoya, laMgaDuM hoya, AMdhaLuM alpa pApa bAda karIe to bAkI ghaNo vaTAva rahe hoya tyAre paNa eka avayavane jarA phaTako mAravAthI che ane mahAjana to vaTAvane ja vAMche. AthI ApanA tarata jaNAI Avaze ke tene zarIramAM-evA atIva anuyAyIo te jyAM haDakAyAM dekhe tyAM koIne koI duHkhadAtA zarIramAM rahevuM haju paNa ghaNuM game che. rIte vahelAmAM vahelA mAravAmAM bhAre pravRtti karaze, A sthiti kIDIthI kuMjara lagI, manuSyamAM paNa bodha paNa karaze, patrikAe paNa vaheMcaze. enAM eka sarakhI che. chatAM e pramANe karavAnuM mAtra manupariNAma vaLI ApazrIne je pragame te kharAM. mahA khya sivAyanAM prANIonA nasIbamAM Ave che ane
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 * jainayama pASa 1987 manuSya te pitAnA niyamo pitAnA svArthanI khAtara 1. jagAte manuSya kahe ke amArI ja, keIpaNa prANInI jUdA bAMdhe che. AthI spaSTa jaNAya che ke keipaNa ati duHkhI, sarve itie, are Akhe zarIre baLI 2. khorAkanI cIjo , bALa * , * * juduM thaI gayela hoya tevA jIvane paNa potAnA varta- 3. havA mAna zarIramAMthI nIkaLatuM gamatuM nathI. nathI gamatuM 4. pANI chatAM jIvane dehamAMthI parANe kADhavAnuM kAma sAme 5. ramata-gamata. dhaNI hitakara mAne e paNa kudaratanI avanavI kaLA AnaMda vihAranAM. che. evI enI mAnyatA tene mubAraka che. tenA sthaLa, jaMgala, cha , pitAnA zarIranI evI dazA hoya che tyAre tene te pahADa, AkAza, pramANe karavAmAM Ave tene citAra ke asara a- pAtALa. tyAre tene naja thAya. mATeja hiMdu mahAtmAoe A pramANe mAnI beThAM che ane saune kSaNa maratA jIvone, maravAne taraphaDIA mAratA chane paNa sukhe besavA detA nathI. mATe kAMte temane kheMcI paNa kAMte davA-upacAra karI ArAma karavAnA ilAja lyo, vA amane kheMcI lyo. ame have bahaja kaSTa zodhavA. nahi te zAMta citte kudaratanA niyamone pAmIe chIe. temane sanmati Ape che tethI paNa joI tenuM pAlana karavuM. te niyame pI javA. haDa- vadhu sAruM. kAyA kutarA mATe paNa eja dazA che. tene je A hakIkata saze satya che. kutarAM pAse ghara mArIe te nathI, rAcaracIluM nathI, rAMdhavA sUvAnAM sAdhana nathI, sa, vIMchI, kAMkIDA, garoLI, uMdara, siMha, bIjI kaMI dakhalagIrI nathI, chatAM sUvAne jagA paNa vagere asaMkhya prANIone mATe te dara paLe "mAre ke na Ape, rastA vacce paNa sUI na zake, kaDo mAra mAra" nAja pokAre paDatA hovA joIe mA Ape nahi, tyAre haka mAnI vA khatA ane temane mArI paNa nAMkhavA joIe. emAMnAM dukhe (saumAM samabhAgajIvI ame paNa hakadAra che. ghaNAM manuSya nivAsanI vacce vase che. " junI 7 nyAye) tANa jAya te prahAra paDe, vagere atIva mI gujarAtImAM" nAstika naranI AgaLa" e kAvya duHkha bhegave che. pANI paNa na maLe, zvAsamAM dalapatarAmajInuM saMbhArazojI. levAnI havA to "prIvI'--gaTara-khALa-koDIAnA gaMdamahAtmAjI ! A prazna aTapaTo che. Apa pUrNa vADanIja maLe. rUpe mahAtmAjI nathI, ema vAraMvAra kahI cUkyA che A sthiti tenI che. paNa emaja paNa amArAthI ApamAM aneka TuMkAmAM prathamanI vAta ema siddha thAya che ke apekSAe guNAdi vadhAre hovAthI mahAtmA nAme " tarata marI jAya vA mAravAmAM Ave te tenA saMbodhIe chIe. pUrvanA mahAtmAe AvA prasaMga da:khano aMta Ave ane bIjAne paNa zAMti thAya mainya sAdhatA e bAbata sAva takalAdI che. A jagatamAM badhAM prANI mAtrane prabhunI sabhAmAM jIvatuM rahe che te haDakAyuM bIjAne karaDI hajAro lAvI phariyAda sAMbhaLavAmAM Ave che teo tara- gaNI da:kha paraMparA UbhI kare che A vAta paNa taja kahe ke - uparanA jevI ja che. haDakavA jene hAle che te kutaprabhu! hAla to amane meTAmAM moTI phariyAda rAne pakaDI bahAra khAImAM nAMkhavAmAM Ave te manuSyanI che te manuSyothI amane bacAvo. AkhuM A vAtane tarata aMta Ave che. jethI mAravAnI vizva ane temAMnI tamAma cIja ApanIja che chatAM- jarUra paDatI nathI ane te pitAne te tyAM mare
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA gAMdhIjIne 228 che. A jagatane AgaLa kahyuM tema e eka acaLa halakAM ne lAcAra prANInA uddagAra ApaNe kathA siddhAMta che ke eka IdriyavALA jIvothI te TheTha devayonine vArtAmAM sAMbhaLIe chIe tethI kutarAne te kutaruMja manuSya yoninA cha lagI saune potAnA mote maravA gaNavuM), karaDe che tyAre dhArAsabhAnA membare, sTedevA. dakhalagIrI na karavI. temAM e khAsa karI zana mAstaro, pitadehI, mAhI putra, mIlanA jeo pAmara che, zaraNe che, temane to bacAvavAja mAleke, khANunA zeThe, strIonAM-dharmapatnIonAM athavA mete bharavA devA. haDakAyuM kutaruM, haDakAyuM lohI pInArA, vyabhicArI kutarAo, nAnAM baccAMthayA pachI tene karaDaze e kaMI nakkI nathI, vakhate ene 1 tolA senA sArU ke rU5 sArU uThAvI nathI paNa karaDatuM. sIdhuM cAlyuM jAya che. mArgamAM khuna karanArA manuSya-paThANe, paMjAba-baMgALAnA hAhA thAya toja te vAyu prakatimAM hovAthI DAcI guMDAo, dezanAM nANAM khAI dezanAja umadA rane mAre che. haDakAyAM kahevAtAM katarAM keTalIkavAra khare- jelamAM pUrAvanArAe, hajAre DAkaTare, polIsanA kharAM haDakAyAM paNa hetAM nathI. jema badhA sapane uparIo, sTezananA nekare vagere vagere hajAze mArI nAMkhavAmAM Ave che temAM keTalAka nirviSa prakAranA haDakAyAM manuSya, kutarAM karatAM kSaNe kSaNe sarSe paNa marI jAya che tenA jevuM che. keTalAMka lAkho gaNuM bhayaMkara kAma karI rahyA che-teo chUTAM kutarAM ghaNAM bhUkhyAM hovAthI aMdara ati vyAkuLa phare che. thAya che ane tethI muMjhAya che tene mANaso pAchaLa A bicArAM kutarAM, jenI kaI korTa nahi, lAgI rADa pADI bharAyuM-bhramita banAve che, tethI jeno koi vakIla. jenI koI vaga na te ahIMthI tahIM ke tahIMthI ahIM bhaTake che ne haDa- bAbate sagAM nahi, tenuM je kaIne dAjhe te mahatyAkAyuM kUTI mAre che. je tene pANI, tela, roTale ene dAjhe paNa te mahAtmAo te jagalagAmI rahyA, dhIme dhIme ApavAmAM Ave to thoDA vakhatamAM pAchuM tethI bicArAMnA bhegaja, tene haDakavA jagatane saine sAruM-niraMgI kutaruM banI jAya che. mATe haDakAyuM sAle ane tene nAza kare, tarata mArI nAMkho alpa thayA pachI paNa mANasane bacAvavA sArU paNa te pApa, nahi mAre te mahA pApa, A nyAya kayAM ? haDakAyAne mAravAnA mANasane koIne mahApurUSane paNa Ato musalamAna bakarIida kare che paNa vAgha hakka nathI. prANa nAkhavAnI jyAM sattA nathI tevo Ida ke siMha Ida karatA nathI tenA jevuM thayuM. pAmara prANI haDakAyA kutarAne mAravAne jarA paNa mATe kRpA karI pharI nIdhAhamAM lezo ane A adhikAra dharAvatA nathI. hA, eve prasaMge te teno praznano ukela karaze nahi te upacAra kare, khavarAve, kharekhara haDakAyuM jaNAya te -gharamAM lapa la5 lapa, lava, lava lava, haDakAyAM jagalanI khAIo jyAMthI te upara caDI zake nahi jevAM lAgatAM mAbApane paNa zAMta rIte-zAMta jherathI tyAM mokalAve ne TheTha lagI saMbhALa rAkhe ane sAne mAravAM ja joIe e pavana vAzeja-pariNamaze. pitAne mote maravA de. ' kAraNake tevAMne paNa cepa bIjAne lAgato aTake. haDakavA hAlela mANasanI dazA paNa je pramANe -rAjadarabAramAM amane haDakAyA kutarA jevA che tevIja kutarAnI che. kutarAne haDakavA hAle lAgatA tamAma rAjadvArIonA khuna karavAM ja joIe tyAre te jherI bane che, bhayaMkara bane che, e pavana lAgaze. kAraNake temane mAravAthI hajAro duHkhakAraka thaI paDe che, ADe divase te zAMta, alpa- haDakAyAne vistAra vadhato aTake. bhejI, saMtoSI, ane halAla rahe che. haDakavA cAle -svI-vivAhita strIne mUkI haDakAyA kUtatyAre paNa pa-10 mANasane vakhateja, bekhabarapaNe rAnI peThe Thera Thera vyabhicAra karatA, hajAre nirdoSa (huM tArI gAya chuM, huM tAro kutaro chuM, huM tAro bALAone vyabhicAramAM utAratA, tamAma purUSone gulAma chuM, jA kutarA have tane choDI meluM chuM vagere paNa katala karavA joIe. mIThA viSathI svadhAma
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230. jenayuga paSa 1983 pahoMcADavA joIe jethI tevAnA javAthI bhUmi pA- jagatamAM haDakAyA kutarAthI paNa vadhu jhera phelAvIe vana thAya ne te cepanI asara bIjAne na coMTe. chIe, ApaNA peTane vAste karoDonA peTa para pATuM -lAMca khAu keI amaladAre, nekaranAM lohI mArIe chIe, khune suddhAM karIe chIe. cUsatA kaI zeThIAo, gaTaramAM kAma karatA maju- tevA haDakAyAne mATe mahAtmAjI vicAra karaze. ronA mAlike khANamAM karatA majuranA dhaNI, cAnA Apa jaNAvaze ke polIsa, ke, turaMga vagere kAkInA bagIcAmAM roTalAne TukaDe anItimaya kAmI tevA mATe che paNa Apane nivedana thAya ke - karAvIne hera uDAvatA haDakAyA mAlike e sarvenA 1 karoDa gunahegArI kharekharA hoya temAMthI 1 zA hAla karavA te vicAraze. lAkha pakaDAya che, temAMthI 1 hajArane mATe kAyadA cAnA menejara, DAIvare, gArDo, joITa- pramANe parA prara maLatuM nathI ane 100 keTe caDe coka kaMpanInA DAyarekaTara, vagere pitAnA 1nA sukha che jyAre 50ne ochIvattI bhUlavALI sajA thAya che. vAte aneka bhUle kare, goTALA kare, akasmAta temAM keTalAe nirdoSa paNa saMDevAtA haze. A upajAve temAM hajAro strI purUSa pAyamAla thaI jAya pramANe jyAre thAya tyAre kaI mahAtmAjI kahe ke te haDakAyAnA zA hAla karavA ? prabhu to tene choDaze, te bAkInA saune InsApha - , pavana, agni, tophAne caDI manuSya lenAra che te samartha nyAyAdhIza tene choDaze nahi. ne eka kSaNamAM saMhAra kare che, lAkhone gharabAra Ama nirAza thaI mANasanI kAvatarAbAjIne na vagaranA lAcAra banAve che. temanA zA hAla karavA; pahoMcAya tyAre te karoDo haDakAyAM kutarAMthI paNa haDakavAne aMte mota che te AmAM paNa prAMte ati pApI mANasene tame ke rAjAo choDI mUke che. metaja che. e nyAya A garIba haDakAyAM kutarAM para utAre - haDakAyuM thayeluM kutarUM te pote jotuM nathI ke ane enI anAthatA-mANasanA karatAM atizaya huM haDakAyuM chuM, mAre A mANasane karaDI tene haDa pAmaratA-ajJAnatA para rahema ANuM te paNa kavA kare che, tene to te jAtanA rogamAM kANuM izvarane ghera cheDe paNa mArI nAMkho-mArI nAMkhavAMjANe zuM e thatuM haze ane tethI te e dhunamAM mArI nAMkhavAmAM ati puNya vA alpapApa ne na ADe AvatA mANasa vagerene karaDe che. ' mAravAmAM mahApApa e zabda kheMcI lezo. vaLI rakhaDatAM kutarAne paNa khabara nathI ke huM jherI prANIo, mAMsAhArI prANIo, paMkhIo rakhaDatuM chuM, mAre A duniyAmAM mANasAnA sukhane vagere kSaNe kSaNe ghaNAne karaDe che. jherI maccharo, vAo rakhAvuM na joIe paNa temane raste ApI preganAM jaMtuo. vagere aneka jAtanAM viSa phelAvaahIMthI nIkaLI jaMgalamAM jyAM mANasa ne hAya nArAM prANIo manuSyane sotha vALI nAMkhe che ne tyAM rahevuM joIe athavA marI javuM joIe. agara konAM kuTuMba pAyamAla karI nAMkhe che tene mATe mane koI mArI nAMkhe te bahu sAruM, kurabAna che ze vicAra karIzuM? ema gaNI maravA taiyAra rahevuM joIe ApaNA dezanA keTalAka dezI rAjAe lAkhanA e pramANe katarAnA saMbaMdhamAM che tyAre upara pAnI pajo paNa vicAra vitA che gaNavelAM mANasonA saMbaMdhamAM tethI taddana ulaTuM che. vera nAkhe, amAnuSika kAmo kare, nirdoSane saMhAra . rakhaDatAM mANasa, luTArAo, kanyAvikrayavALA, kare, dezabhakatane jelamAM pUrI rIbAvIne mAre, prajAnA vyabhicArIo, DhegI sAdhuo, mIlamAleka, dhArA- lohInA TIpAnA paisAne videzamAM amanacamanarUpe. sabhAnA dezadrohI membare vagere tamAma jANe che lADIomAM, gADIomAM, nAca raMgamAM uDAve te ke ApaNe AvA AvA durguNathI bharelA chIe, haDakAyAne haDakavAnI zI dazA ? !
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA gAMdhIjIne haDakavA te rAMka kutarAneA tene mArA, kApo, maravA ghA, mArI nAMkhA alpa pApa che, nahi mArA te mahA pApa che, te pachI uparanA badhAnuM zuM che ? te paNa nizrAmAM leze. vaidaka zAstra vAMcI levAthI jaNAze ke jIvatAM, haratAM, pharatAM, kutarAMo ApaNuM pratyakSa ke parAkSa. paNe zuM kArya karI rahyAM che. tenI viSTA, tenI lALa tenuM pezAba zuM kAmanuM che ? tenI nimakahalAlI jaga jhAhera che. hajArA dAkhalA che. te zvAsamAM paNu ApaNI keTalIe kharAba cIjo lai le che, te ApaNuM eThuM, viSTA vagere khAi jAya che. ApaNAM bALakanAM nirdoSa ramakaDAM che, vagara paisAnA sipAi che vagere guNA sAme te jovuM joie. rakhaDatAM kutarAM e zabda hiMdane mATe che ja nahi. dareka zerImAM, maheAlAmAM, gAmamAM, je je kutarAM che te rakhaDatAM che ema kahevAnA kALa aMgrejo AvyA pachIja AvyA che. bAkI AkhA hiMdamAM zarImAM je je prANIo che, te te zerImAM rahetAM manuSyAnA prANathI paNu vhAlAM prANIe che. khe kutarAM vaDhaze teA raste jatA kAI paNa hiMdu musalamAna cheDAvaze, kutarAnI cAnakIe kaI rakhaDatAM mATe nahija hiMda dezamAM rakhaDatAM zabda aMgreja leAkeAnI atizaya svA parAyaNatA batAve che. zerInA leAkA kutarInI suvAvaDa je rIte kare che, namAyAM galuDInI je sevA kare che, uMdaraDI vIANI hoya te tenAM baccAM paNa kevI rIte sAcavI meATAM thavA de che, vagere vagere vAta ApathI kayAM ajANI che ? mATe rakhaDatAM zabda ApanA Aya mastakamAM zI rIte udbhavyA te mArAthI samajI zakAtuM nathI. rakhene videzI vAtAvaraNamAM dhaNIvAra karI AvatAM, Apa mahAtmA tA thayA paNu, keTalIka nA magajamAM aneka varasAthI pesI gayelI te u MLI AvI jaNAya che. kaSTa kaI cAnimAMthI maraNa pAmeleA jIva kutarA rUpe avatare ane kutarUM marIne sArAmAM sArI te bhuMDAmAM bhu'DI kaI yAni pAme te je kAI mahAtmA pAsethI Apa jANaze tyAre te Apane ema thaze 31 ke kutarUM paNa manuSyathI caDI jAya che. jIva kayAMthI AvyA, kyAM rahyA che jIva, ane AyuSya pU thaye yAM jIva jaze te saMbaMdhamAM bhinnatA jovAnI nathI. jIva eneA e che, kALa anaMta che, AyuSya anaMta che, bhava Azraye ApaNune bhinnatA lAge che mATe A pUrva janma, sthira janma ane punajanmanA hisAkhA paNu lakSamAM leze. kRpALu mahAtmA! mArUM lakhANa mArA anubhavanuM che, kaMika guru paraMparAnuM che teA ApanI buddhi, zakti, tyAga, zAMti AgaLa huM sAgare biMdu samAna nathI te paNa kRpA karI sAragrAhI thazeA. doSa jaNAya te RNI dUra karaze| sarva guNa grahaNa karazeA temaja koSTaka Apa meLavA ne vicAra pheravA tA tA mArAM aheAbhAgya samajuM. na pheraveza ane vAMcA tAe huM te| mane kRtArtha mAnuM. TuMkAmAM kutarAM ke evAM prANInI upara ApanI dayA che ja. kIDI para paNa che paNa haDakAyuM kutarUM, rakhaDatuM kutarUM e e viSe Ape je siddhAMta pratipAdana karyo che tethI mArA manane lAgI AvatAM mArAmAM hatuM te meM jhAhera karyuM che. eka e vAta rahI jAya che, te e ke kutarUM rakhaDatuM che emaja mAtra nathI. prANI mAtra rakhaDatAM che, manuSyamAM paNa rakhaDatAM che. evAM rakhaDatAM hiMdamAM 5 karoDa paNu thai jAya te tene mATe zuM? je apramANikapaNe, bhraSTa AcArathI tamAM rahe che te paNa rakhaDatAM ja che mATe tenA paNa vicAra karaze. jagan kutarAne mATe kAi kArTa nathI, vakIla nathI, pinalakADa nathI, paNa jo heAta tA huM dhAruM chuM ke te jarUra mANasane haThAvI peAtAneA kesa jItata, kAraNu ke mANusa karatAM te dhaNA saMkAcathI jagatamAM rahI, khIjAte thADAmAM theDuM naDI maraNu zaraNu thAya che. A vAtamAM dhaNuM rahasya che ane ghaNuM samajavAnuM pazu che. mANase peAtAnAja sukhane vAste ( kharA mahAtmAoe nahi paNa mANase-temAM je rAjadArI mAsAe khAsa karIne ) kAyadA banAvyA ane temAM peAtAnAja mAtra vicAra karyAM paNa pAseja rahelAM
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 jainayuga pASa 1983 gAya, bheMsa, dhADAM, kutarAM vagerenA bahuja thADA memAnane kAgaLa lakhI teDAvI khuna karavA jevuM che. vicAra karyo, e paNa nIdhAmAM leze. khedarakArI manuSyanI te khuna e jIveAnuM thAya e nyAya kAnA ? zuddha ahi'sA, ahiMsA, vizva ahiMsA, samAja ahiMsA, ema ahiMsAnA paNa Ape aneka prakAre| pADayA jaNAya che, deza, kALa paratve ahiMsA jADI pAtaLA hAya paNa tethI kaMI ema kahevAya ke kutarUM rakhaDatuM DhAya tene mAravAmAM alpa pApa ne jIvADavAmAM mahApApa" e samajAtuM nathI. mahAtmAe eve vakhate mauna grahe ane kahevAnI pharaja paDe te kahe ke mAravuM etA pApa che, e pApa karyAM vagara mArAthI rahevAtuM nathI mATe mAre e karavuM paDe che. sau jIvAne potAnAja zarIramAM rahevuM ane zAnti meLavavI e bahuja vhAluM che. e pramANe heAvAthI svacchatA, alpa parigraha, rAdI saMbhALa, sa`jhereA, ane te dharadhaNIe ke gharadhaNIANIe jAte karavA ema mahAtmAonuM pharamAna che. AthIja jata leAkA peAtAnA dharamAM kAi paNa jIvanI yuti utpanna thavA devAya tevuM ghara rAkhatA nathI chatAM pADAzInA duHkhe vA potAnA pramAde thai jAya to te jIvAne pakaDI jyAM temanuM poSaNu thAya tyAM mUke che. chatAM pApa tA mAneja che eve vakhate paNa jaina ema mAne che ke mArA pramAthI A utpanna thayelA jIveAne mAre mArA nDanA asaMkhyAtamA bhAga bAkI hAya, marIne te bhava cheDIne devaleAkamAM devapaNe bhAre sukhamaya jIMdagI bhAgavavAnI nizrayapaNe hAya sAthe kADhIne ane kutarAne pAtAne che te deha cheDavA gamazeja nahI, temAM vadhu vakhata rahe tA sArUM, koi uttama davA karI rAkhetA sArUM ema kSaNe kSaNe Icchaze. kutarAne ke kIDIne maravAne chellI sekaMDa ke seka-dharamAMnI temanI khAsa jagAmAMthI bIje dezAvara meAkalavA paDe che. eka mAMkaDa ke jUne eka sthaLethI khIje sthaLe nAMkhavA e hiMdanA mANasane ame rikAnA jaMgalamAM nAkhavA jevuM che. AvA jaina, mANasane vA gAmane tA duHkha denArA naja hAya. hAya to te jana nathI paNa uMdhI dayAvALA jaina che. jaMgalanA mahAtmAe pALI zake tevI dayA samAjamAM rahenAra manuSyA na pALI zake e vAta sAcI, paNa tethI puNya te A te pApa te A evA je acala siddhAMta che tene mahAtmAe pheravI zake nahi. pApa teteA pApaja, puNya te te puNyaja. jIvate mAravA te tene puNya TharAvavuM vA alpa pApa TharAvavuM e tA banI zakeja nahi. manuSya jyArathI samAja rUpe rahyA tyArathI tenI sAthe kutarAM jevAM prANIo teonAM mAlAmAM ke pALyAM tethI vA svAbhAvika rIte vaLagelAM ja che. jevAM ke--karALIA, macchara, uMdara, khilADI, makeADA, ka'sArI, kAThI, gadheyAM, dhaneDAM, garALI, chachuMdara, dhuMsa vagere. eemAMnAM ghaNAMe mANasAne duHkhada che. paNa teo je mANasanA gharamAM Ave che te mANasAnA khAlAvyAja Ave che ane pachI vadhe che. pAyakhAnAM rAkhA, gaTara rAkhA, khALa rAkhA, lakhArAM gharamAM rAkhA, rAja te rAja dhara sApha na rAkheA, uMce nIce vALI jhuDI kAma na lyeA, vastuonA hada karatAM vadhu saMgraha kareA chatAM sabhALA nahi, tethI te judI judI ceAninA jIve ke jemane paNa A jagatamAM rahevA, jIvavAnA AlAda vadhAravAnA hakka che te Ave che. evA nAtarUM dai khelAvelA jIvAne mAravA e te mANasanA zarIramAM jIvaDA paDayA heAya te kADhatAM mANasa kheMce che te 200-500 jIvaDA marI jAya tyAM paNa mANasane bacAvavAnA Azaya che; jIvaDAne mAravAte Azaya nathI. acAva karatAM jIvaDA marI jAya che tenuM pApa te lAge che. paNa jo kAI evA upAya hAya ke mANase bace te jIvaDAe bace te te karavAnA bhAva uttama DeAkaTara ke vaida jarUra rAkhe paNa tevA ilAjane abhAve, jIvaDA bacatA nathI te mANusane bacAvAya che. jo ke jIvaDA kADhatAM jIvaDA marI jAya cheja chatAM mANasa bacaze e paNa nakkI hatuM nathI-dhaNIvAra baMne marI jAya che. A vAta Apa
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAtmA gAMdhIjIne rakhaDatAM kutarAmAM ghaTADo ke mANasa jevI uttama yo- sane duHkhakara che mATe mArI ja nAMkhavAM e alpa ninA jIvane bacAvavA rakhaDatAM kutarAM mAravAM e pApa che to pachI AphrikA, rIjI, 'nyUjhIlAMDa, a5 pApa che ne na mAravAM e mahA pApa che te giyAnA, amerIkA, jApAna vagere dezomAM ApaNuM temAMe bhUla che. kAraNake rakhaDatAM katarAM e mANasane hiMdanA loko ke jemAMnA keTalAka dezamAM te inDIduHkhada nathI. mANasa mAnI le che ke A kutarAM mane ane eja jaIne deza sudhAryo, vadhAryo, phaLadrupa karyo, bahu duHkhada che. chatAM tevA junA iDaanene ja havenI navI prajA kahe che ene dAkhalo ke tame ahIMthI cAlyA jAo, tame gaMdA, gobarA, kutarAM rADo pADe che tethI mArI UMdha uDI jAya halakA, thADAmAM gujarAna karanArA, che, mATe cAlyA che athavA mane cena paDatuM nathI ke sArA vicAre jAoH tevA videzI lekene mATe ApaNe kaMI paNa pharIAda na karavI joIe, kAraNa ke AvatA nathI. evA mANasane kahevAmAM Ave ke te loko potAnA sukhamAM ADe AvatA rakhaDatA 1. varasAdanI garjanA thAya tyAre zuM karo? jevA ke halakA gaNatA lokone zA mATe rahevA de? 2. jhADanAM pAMdaDAM akhaMDa khaDakhaDATa kare tenuM zuM? havethI katarAnA savAlanI peThe tevA videzI leke 3. pavananA susavATA thAya tenuM zuM ? InDIane rAkhe te mahA pApa ne - 4. mIlanAM bhuMgaLAM, gADInA pAvA, moTaranA InDIanone hAMkI kADhe to a5 pApa dhamadhamATa, renA khaDakhaDATa, yaMtronA avAja tenuM zuM? ema zA mATe nahi? mAtra jyAM lAIlAja che tyAM mAthuM pachADI Ape upara je siddhAMta zodhI kADhaye tene besI rahe che paNa kutarAM je anAtha tene kaI dhaNI ApaNA vaDIla mahAtmAo je thaI gayA tene kaMI nahi tyAM avAyo thaI mAravA doDe che. Teke, AdhAra kharo ke nahi ? ke mahAtmAe to A pramANe tamAma che. paNa sahanazaktithI je kahe te satya ne siddhAMta rU5ja hoya. koIpaNa uparanI cIjonA avAjanI sAthe kutarAM ke paMkhIne yugamAM. saMjogamAM mahAtmA je vade te pramANa ja; avAja potAnAM bALabaccAMnA avAjanI peThe keLavI tenAM kAraNa pUchAya ja nahi ke AdhAra magAya ja le to kAMI vAMdho Ave nahi. ane nahi nahi; mATe AdhAra apAto hoya teeja pramANe kutarAnA baTaku roTalAne savAla rakhaDatAM kutarAM rAkhavAM e mahApApa. che. peTavarA bhege puNyavare thaze. che ke mArI nAMkhavAM e a5 pApa vaLI kutaruM ati upayogI prANI che. rakhaDatuM ene mATe hiMduzAstrane kaMi AdhAra kharo ? kutaruM paNa ati upayogI che. jJAnInA gamA ne-- rakhaDatAM kutarAM gaMdakI kare che te mahAtmAjI ! jema nAkhe tema samA e bicArAMnI gaMdakI zA lekhomAM che. A gaTaro, e nyAya Apa jevAne mATe te heya nahi ema A pAyakhAnAM, A mIlanA pANInA ragaDA, gharanI mAruM mAnavuM che. khALakuMDIo, vagere bilakula bInajarUrI gaMdakI zrI rAyacaMda kavine sarpa saMbaMdhI Ape je prazna AgaLa kutarAMnI gaMdakI zA hisAbamAM che ? te bi- pUchelo ne temaNe je uttara Apelo te Apane yAda cAruM te raste gaMdakI kare che, koIvAra ajJAnatAthI hazeja. te uttara Apane sAce nathI lAgatuM? tene gharamAM paNa kare che paNa te te tenA guNa AgaLa uttara Apazo. nabhAvI levAnuM che. Apano apekSAe bhakta chuM, khAdI paheruM kutarAM rakhaDatAM che mATe nakAmAM che ane mANuM chuM, bane teTalI svadezI vastu vAparuM chuM, reTIo
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainayuga 14 aniyamitapaNe pheravuM chuM, ApanuM 'navajIvana' mULathI grAhaka rahI kharAkhara vAMcI vicArUM chuM, ApanA tyAgane ApanA jJAnane, Ape hiMdapara karelA aneka upakArAne vaMdanIya gaNuM chuM chatAM A bAbatamAM mane rahetI zakA athavA upajelA khulAsA Apa kate Apa mahAtmA heAvAthI-kSamAsAgara hAvAthI kahevAtA mIvIracaMda rAdhavajI gAMdhI bI. e. vIsA zrImALI zrAvaka vANIA. mULa rahevAzI mahuvA, tAe bhAvanagaranA. janma saMvata 1920 zrAvaNa vada 9, tA 25 AgasTa 1864, mahuvAmAM. pitAnuM nAma rAdhavajI ane mAtAnu nAma mAnabAI. ghaNAM bhAi kheheneAmAM hAlamAM ee ane eenA nAnA bahena che, jeoe jaina dharma zAstranA sAre| abhyAsa karyo che. eenA pitA meAtInA vepAra karatA hatA, ane dharma upara teenI eTalI badhI zraddhA hatI ke, sacIta vastu jIMdagI sudhI khAdhI nahIM tathA garama pANI hamezAM pItA hatA tathA mATI meTI jAtrA karI hatI. sudhArA upara tene ghaNI prIti hatI. raDavA kuTavA vagerenA cAla peAtAnA gharamAM sadatara baMdha karyAM hatA. pASa 1983 mI vIracaMda rAghavajI gAMdhI bI. e. ema. Ara. e. esa. [sane 1895 mAM zrIyuta vIracaMda gAdhI iMglAMDa amerIkA jai muMbai AvyA hatA te vakhate temanu Tuka caritra rA. amaraca'da pI. paramAre lakheluM te A mathALA nIce zeTha meAhanalAlabhAI maganabhAie pragaTa karelA eka ceApAnIo rUpe pA AnAnI ke'mate vaheMcAyeluM; A amane za. khImaca'da bhAvasAre pUrUM pADela che te atra prakaTa karIe chIe. ] tatrI. te mujaba karyuM paNa kharUM. eja arasAmAM evuM lagna mahuvAmAM 1879 mAM thayuM hatuM. khAH bhAvananagaranI hAiskulamAMthI meTrIkayulezananI parIkSA ApI sauthI pahele nabare pAsa thaI emaNe sara jasavaMtasiMgajI kAlarazIpa 1880 mAM meLavI hatI. mI. vIracaMde gujarAtI bhASAnuM jJAna mahuvAmAM rahIne meLavyuM hatuM, ane mahuvA gAmamAMthI sathI pehelAM eee aMgrejI bhaNavuM zarU karyuM hatuM. tyAMnA te vakhatanA inspekaTara tathA heDa mAstaranI bhalAmaNa uparathI mI. vIracaMdane bhAvanagara abhyAsa karyA lai gayA ane dhaMdhA rAjagAra cheADI eja kAmane sArUM AkhuM kuTuMba tyAM jaine rahyuM. garIba sthiti chatAM peAtAnA putranA abhyAsa pAchaLa peAtAnu sarvasva kharacavAnA vicAra zeTha rAdhavajIe karyAM hatA, ane hakka jANI kahuM chuM. Apa berisTara darajje,rAjA darajjU, amaladAra darajjU, DhoMgI sAdhu darate hAta te kahI zakata ke nahi te huM kahI zakatA nathI, avinaya thayA hazeja tenI mAchI mAgatA-- li. sevaka. uttamatanaya'nA praNAma tA. 28-10-26. 1881 nA jAnyuArImAM ee sahakuTuMba muMbai AvI elphInsTana kaoNlejamAM dAkhala thayA, ane dRDhatAthI abhyAsa AgaLa vadhArI khaMta rAkhI peAtAnI khI. e. nI parIkSA 1884 mAM pAsa karI. uparanI skAlarazIpa uparAMta eee sarakArI skAlarazIpa paNa meLavI hatI. 1885 mAM jaina esesiezana AIDiyAnA enararI sekreTarInA mAnavata AdhdhA ee lai ati parizrama veThI e khAtAne phatehamaMda khAtuM banAvyuM, pustaEAne saMgraha karyAM. pAtAnI sekreTarInI kArakIrdI daramyAna pAlItANA mahArAjA surasi'gajIe sana 1885 mAM zeTha ANuMdajI kalyANajInI peDhInAM keTalAeka mANasAne keda karavAthI je kesa ubhe thayA hatA te kresamAM mI. vIracaMde bAnI lai amadAvAda, muMbai, punA, vagere sthaLe jai accha karI gavanara sAhebane maLIne mejIsTIrIala inaka vAyarI karAvavAne hukama meLavyA hatA. eTalAmAM mahArAjA surasiMgajI gujarI javAthI kesanI samA
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mI. vIracaMda rAdhavajI gAMdhI dhAnI thaI. navA mahArAjA mAnasiMgajInA gAdIe dura badridAse zrAvaka kema taraphathI majakura kArakhAnA AvavA pachI muMDakAno nikAla karavA zrAvakoe vALA upara phariyAdI mAMDI temAM zrAvaka kema hArI arajI karI temAM mIvIracaMde AgevAnI bha- ane tethI dharmanI lAgaNI dukhAvAne banAva hovAthI relo bhAga laI gavaranara lADa rene maLIne jaina ke mane bahu mAThuM lAgyuM. tethI muMbaInI jaina karnala voTasana, je kAThIAvADanA poliTikala ejanTa esosiezana opha inDiyAe ekamate TharAva karI hatA temane maLIne lAMbI mudata tenI sAthe rahIne, mI. vIracaMdane majakura kesanI apIlamAM madada karapurAvA vagere raju karIne muMDakAnuM samAdhAna karAvyuM vAne kalakate mokalyA. majakura kAmamAM dastAveja ke zrAvaka loke varSanA rU. 15000 darabArane, 40 vagere AgaLathI dAkhala nahIM karelA hovAthI e kAma varSa sudhI Ape, tethI jAtrALuo vadhu saMkhyA- eTaluM badhuM vikaTa bhareluM hatuM ke I paNa sAre mAM javA lAgyA. A kAmane pAra utAravAmAM mI. bArisTara kajIe hAthamAM levAnI nA pADatA hatA ? vIracaMde bIjAo saMge ghaNI ja mahenata lIdhI hatI. paNuM kalakattAmAM e kesa laDhavA sArU mI. vIracaMde tyAra bAda 1886 nA DIsembara mAsamAM lorDa rene mahinA rahI baMgAlI bhASAno abhyAsa karIne DokayumeMTo zatruMjayanA DuMgara upara eka mAnapatra ApyuM hatuM, vagerenA tarajumAmAM pheraphAra batAvI hAikorTamAM navA tate mAnapatra paNa mI. vIracaMde vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. rajumA karAvIne bhAvArthe pheravI nAMkhyA, ane na sana 1885 mAM mesarasa lITala, smItha kreara praya che. te purAvA purA apIlamAM ApI zakAya nahIM mATe tavArIkha ane nIkalasana sarakArI solisiTaranI peDhImAM vagerenA navA saMbaMdha raju karI nIcalI korTanI bhUla AraTikalDa kalArka tarIke eo joDAyA. ane te batAvIne junAM pustake batAvI, trAMbA patro tathA zIlA vakhate jenA keTalAeka AgevAna zeThIAoe tenA phoTogrAphe raju karI kesa phatehamaMda karI pisA dhIrIne emane sArI madada karI hatI. majakura DuMgara jina leke che, ane tyAM bIjA koI dAkhala thavA pAme nahIM, evuM hukamanAmuM meLavyuM ! tyArabAda ujananI pAse magasIjI pArasanAthanA bAda potAno selisiTarane abhyAsa pAcho maMdira bAbata zvetAMbarI ane dIgaMbarIo vacce zarU karyo. eTalAmAM amerikAmAM cIkAgomAM dunIlagabhaga 15 varSathI je kacha cAlato hato, ane AnA dharma samAja taraphathI janIonA AcArya zrIeka bIjAnI hAra jIta thayA karatI hatI, te kesamAM mada vijayAnaMda sUrIzvarajI (AtmArAmaja)ne ArmamI. vIracaMda vetAbarI zrAvako taraphathI magasIjI traNa AvyuM. teo nahIM jaI zake ema hovAthI 3-4 vakhata gayA, ane korTamAM chevaTa sudhI laDhIne potAnA tathA jaina dharmanA pratinidhI tarIke mI. maMdira zvetAMbarIone kabaje apAvyuM. viracaMdane mekalavAnuM nakkI karavA sArUM muMbaImAM jaina bAda solisiTaranI parIkSA AvI, paNa dharmonA nene eka saMdha sana 1893 nA juna mAsamAM kAmamAM rokAyelA rahevAzI parikSAmAM pAsa thayA maLyA, ane sarvAnumate TharAva karI emane pratinidhi nahIM vaLI sana 1880 mAM mI. vIracaMdanA pItA tarIke cuMTI kADhI emanI madada sArU eka mANasa svargavAsI thayA temaNe maratAM pahelAM kahyuM hatuM ke ApyuM, ane sTImara "AsAma mAraphate AgamArI pAchaLa raDavuM nahIM, bhaye utAravo nahIM. smaH A mAsamAM e muMbaIthI ravAne thayA. zAnamAM aNagaLa pANIe nAhavuM nahIM, maraNa kharaca TImara para rasoInA khAsa baMdebasta sAra vadhAre kare nahIM; ane maraNa pachI tema ja karavAmAM AvyuM. nUra ApI judoja loDhAnA curahAne baMdebasta rakhA sana 1891 mAM sametazikharanA pavitra DuMgaro vyo hato. amerikA pahoMcI dhama samAjamAM jene upara beDama nAmanA aMgreje eka carabInuM kArakhAnuM dharmonAM ta vize bhASaNa ApyuM. jana dharmanA kADhavuM! te dUra karAvavAne kalakattAnA bAbu rAyabahA- pratinidhI tarIka mI. vIracaMdane eTaluM badhuM mAna
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 jainayuga piSa 1983 maLyuM ke samAjanA ceramena DAkaTara bojhe pitAnuM karavAne patra te sabhAnA presIDanTa eone bIjeja makAna khAlI karI ApyuM hatuM. enI vaktava divase lakhI jaNAvyo hato. zaktithI rotAjano khuzI thaI gayA hatA. tyAM viziMgTana zaheramAM gAMdhI philosophikala mI. viracaMde joyuM ke eka bhASaNa ApIne huM pAcho hiMdustAna jAuM te mArA dharmanI kaMi sevA bajA sosAITI " sthApI temAM Aje 200 thI valI kahevAya nahIM. te mATe tyAM jaina dharmanAM leka. 250 membare che. tenA pramukha A. pisTa mAsTara cara ApavA mAMDyA. jana dharmanA abhyAsa sArU janarala mI. jesapha TuarTa thayA che. enA upadekeTalAeka klAsisa sthApyA, ane tyAM savAra sAMja zathI hajAre mANasa vejITerIana ( bhAjapAlAne abhyAsa karanArAo AvavA lAgyA. ghaNAM purUSo khorAka lenArA ) thayA che, temaja cothA vratane ane strIonI jana dharma upara zraddhA caTADI. jaina aMgikAra karanArA tathA samAdhi dhyAna dharanArA nava kAra maMtrano japa karanArA vagere ghaNAM strI purUSone nAmathI paNa jeo vAkephagAra nahatA teone jaina emaNe bodha kIdhe che. vaLI laMDanamAM 1895 ne dharmanAM tatva tathA AtmAnuM svarUpa batAvyuM. be varSa eprila mAsamAM AvyA hatA. tyAM sAutha plesa jeTalI lAMbI mudata tyAM rahI cIkAgo, bosTana, vaizi. cApala tathA royala eziyATika sosaiTI AgaLa gaTana, nyuorka, rocesTara, lIvaleMDa, kesADegA, baTe lorDa renA pramukha paNa nIce bhASaNo ApyAM hatAM. vIA, lIlIDela, lA pirTa bukalAIna, zArIna, roka te sivAya laMDanamAM 4 bhASaNo ApyAM hatAM ane sabarI, evanasTana, hAileMDapArka, vageremAM maLI judA royala eziyATika sesiTInA membara nimAyA hatA. judAM 535 bhASaNa ApyAM hatAM ! tyAMnAM nyusa tyAMthI kAMsa ane jaramanI thaI tA. 8 mI julAI pepara ane copAniyAoe eke avAje eonA 1895 ne dine sTImara orIenTala mAraphate ee. vakhANa karyA che. kaI kaI bhASaNamAM te 10 hajAra atra pAchA AvyA che. mANase hAjara hatA ! keTalAMeka bhASaNo sAMbhaLo vAne loke spezIala TrenamAM AvyA hatA ! cIkA- TImara upara tathA pitAnI saphara daramyAna eka ganI dharma samAjamAM rUpAne ane kesADegAnI samA- paka hiMdu tarIke pitAne khAvApIvAno khAsa baMde jamAM tyAMnI prajA taraphathI eka sonAno cAMda eone basta emaNe rAkhyA hatA, ke jene mATe kapatAne maLyA hatA. vagerenAM saraTiphikeTo che. be varSanA arasAmAM athAga hiMdustAnanI khAsa sevA te teoe nyuyorkamAM mahenata karavA chatAM paNa eo kadI "sIka paDyA tA. 30 mI naveMbara 1894 ne dine nAInaTIntha nahotA. eoe bahoLo anubhava meLavyuM che, seMcurI nAmanI meTI vagavALI eka kalaba AgaLa ane hajAro vidvAno sAthe paricaya karI patro "hiMdustAnanA mIzanarIo phateha pAmyA che ke meLavyA che, ane patravyavahAra cAlu kare che. kema?" e viSaya upara eka bhASaNa ApI bajAvI hiMdustAnamAM jaIne nA chokarAone keLavaNI Apache. temAM hiMduonI nIti rIti tathA rIvAje zreSTa vAnI madada karavA sArU TheTha amerikAmAM eka phaMDa che, evuM sAbIta karI ApyuM hatuM, ane mIzana ubhuM thavA mAMDayuM che ! ane muMbaImAM paNa moTA rIo mAtra nIca kAmane vaTALavA sivAya bIjuM pAyApara eka jana koleja sthApavAnI hIlacAla vadhAre karI zakaze nahIM. vigere batAvI ApyuM hatuM. thavA mAMDI che. muMbaImAM eo padhAryA te prasaMge kizciyana taraphathI hiMdustAnamAM 33 varSa sudhI rahelA atrenA zrAvakee emane AnaMda saha vadhAvI laI kalakattAnA bIzapa barna mI. vIracaMda sAmA takarA- eka zaravIra yoddhAne mAna Ape. tevI rIte eka ramAM bhAga lIdho hato. paNa mIvIracaMdanA vicA. moTA saraghazanA AkAramAM emane baMdarethI laI rate pasaMda karavAno tathA sabhAnI khuzAlI jAhera AvyA hatA. mI. vIracaMde pitAnI sapharanAM 2-3
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Holy Satrunjaya. bhASA atre ApyAM che, ane pAlItANA ane paMjAba zrImAna AtmArAmajI mahArAja pAse jaI AvIne buddhivardhaka sabhAmAM tathA pharAmajI kAzajI Holy Satrunjaya. By Chinubhai Chamanlal Javeri B. A. (Cantab) Consecrated Mount: Abode of Gods: Salvation unto us, What nobler wish could we rejoice, Than offer up ourselves. Among the holy mountains vie, The Glory of Satrunjaya; Where sits within each Sanctuary, An image of the Holy. City of Temples 'Holy Spirits' Befriend us in distress, The earth seems coloured with our griefs Lead us ere we transgress. Exalted Lord! 'Great Tirthankars' The Holy SatrunjayaThy greatest of Legacies we have, Is hanging by a thread. Restrained by Power from April day We have not come to pray. But shall we humble down and sit Like beggars in the street? 27 InsTITyuTamAM paNa peAtAnAM bhASaNe bhApavAnA karAve che. dhanya che evA zuravIra svadezAbhimAnI janane !!! A tax-a Poll tax State has laid; Our fate has so ordained, And usurped us of every right And rule the law with might. O Lord of Ours: O Tirthankars! Give ear to our affictions. The autocrats lay deep their schemes Against our sacred rights. The month of Chaitra treads of late, -The time for Pilgrimage, When tens of thousands trod the Hill, But now no soul is seen. Be thou not silent at this hour, The foe now swells with pow'r; And strikes against our Liberty To crush us under sway. Answer our prayers Great Trithankars! Guides of Righteousness! Have pity on us, and offer help, For thou alone could help. We shall not hate who even hurt, The way to win is Love. Ignorant folk they know not GOD, In darkness they walk on. Oh foolishness of man! how long Your judgment you will drag? There's GOD-a just and severe Judge To expiate our wrong.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 nayuga The Shatrunjaya Dispute. As seen by a European. An echoe of the dispute between the Jain Community and the Palitana Durbar, about the Shatrunjaya Hill, has now come as far as Europe. That is right, and the cause in that manner rendered free from all contingent and local conditions, may be judged with impartiality. Well, justice and reason are, without any doubt, on the side of the Jains. The Jain Community has from centuries and centuries acquired on the Shatrunjaya Hill rights and privileges, against which the action of the Palitana Durbar seems to be unjustified. Shatrunjaya is one of the most sacred places of the Jain Religion. The hill is covered with innumera. ble and magnificent temples, and every year thousands upon thousands of pilgrims resort to this holy of holies. So, it can reasonably be said: Without the Jain temples and the Sanctuaries, Palitana does not exist. For it is a matter of fact that pilgrims go to the Jain temples, and not to Palitana. Would the Hill with the temples fly away as in the tredy past so pilgrims left the way to Palitana. and every claim of the Palitana Durbar for a tax were vanished. pASa 1983 Such is the moral aspect of the question. Moreover, there is a material aspect, concerning the ownership and possession of the sacred hill. It is a simple one: The Shatrunjaya Hili belongs to the Jains. When I open Epigraphia Indiaca Vol. 11, No. 6th, I find, among the Shatrunjaya Inscriptions collected by the late Prof. G. Buhler, p. 50-59, No. 12, an important Prakrit inscri ption, dated Samvat 1650, i. e. 1593 A. D., in which I read that the Great Moghul Emperor Akbar granted the Shatrunjaya Hill to the Jains, in the year Samvat 1639, i. e. 1582 A. D. Indeed, this mention is sufficient for my true opinion. Gujarat was then a part of the Moghul Empire, and by the aforesaid grant of Akbar, ownership and possession of the Shatrunjaya Hill was recognised to the Jains. Consequently the Palitana Durbar is not to claim any sovereignty and authority over the Shatrunjaya hill. He must only support Police in order to guarantee tranquility in the country and to secure protection, Watch and ward of the pilgrims, The Palitana Durbar belongs to the clan of the Gohel Rajputs, whose earliest traces in the region are found
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ The Shatrunjaya Dispute somewhere in the 13th Century. But agency. This tax was Rs. 5 a year they removed themselves to Palitana from subjects of Palitana State, only at a much later date. and Rs. 2- per head from every In the year 1651, the Jains ente. foreign pilgrim. . red into a contract with the ances. But such g tax leads to very tors of the present Durbar, whereby great inconvenience to the pilgrims. the latter guaranteed protection to Therefore the Jain Community sub. the pilgrims coming to the hill, and mitted a Rejoinder, showing that the the Jains in return agreed to make payment hitherto made had been in some money payment. the nature of a contractual obligation Contractual relations of this sort under agreement accepted by both were continued during centuries. parties. After the establishment of the The Contest was put before the Kathiawad Political Agency, a new Hon'ble Mr. C. C. Watson, Agent agreement was signed in December to the Governor General for States 1821. according to which the: Durbar in Western India. The Honourable was to receive from the Jain Comm has decided by an Order dated unity an annual sum of Rs. 4500/- 12th July 1926, that the Durbar of for the protection guarranteed. And Palitana is entitled to one Lac of this agreement was acted upon for Rs. 1. e. 100000/- Rs, a year, and nearly 40 years. for a period of ten yeare, from the Jain Community, in commutation In 1863, after a new enquiry of his right to levy the pilgrim tax, the Government of Bombay fixed the annual payment at Rs. 15000/- per This amount which represents an annum, and the agreement was increase of nearly 700 per 100, will consented for 40 years. But as an generally be regarded as an exorbiessential feature it was established. tant one. For it is in excess of what that, in the event of any modifica is required to guarrantee protection of the pilgrims. Moreover the northe British Government was to be mal revenue of the State being the supreme deciding authority. about seven lakhs of Rs. the addiThat Agreement of 1886 expired tion of one lack signifies a substanon 1st April 1926. Then ttal gain to the State but also a sort a new claim of the Palitana Durbar was to of spollation of the Jain Community. allow it to levy a pilgrim tax which T herefore the Special Session of would be collected through its own the Jain Swetambor Conferance has
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 jenayuga, paSa 1983 strongly protested against the ordet Its rights are clear and guarranteed of the Honourable C. C. Watson. by many centuries, Meanwhile the In his Presidential address on the Palitana Durbar claims to exercise 31st July 1926, the Honourable Mr. sovereign authority over the holy Shriyut B. Singhi has reasonably Shatrunjaya and he risks, through suggested that "the supreme Govern- an excess of his attitute to make it ment of India should appoint an impossible for the Jains to visit authoritative and representative Co their temples. mmission of inquiry to investigate But justice does preserve soverelthoroughly into the whole question, gnty in the world, and the Jains and to report thereon dispassiona- have both equity and justice on tely, on Judicial as well as Histori- their side. Therefore they have full cal grounds." confidence in the final decision of So the Jains look to the British the British Government. Government for equity and justice. Dr. A, Guerinot, For the Jain Community is a French Jain Scholar, peaceful, loyal and low-abiding one. PARIS. AkAMkSA, bicArAM! AzAnAM paMkhiDAM ! uDatAM gaganAMgaNa bhaNI kevAM ! rUpAnA mahi rAvaNuM mAMhe ! hare zuM ? amRta mevA hoMza dharI haiyAmAM adakI, prayANa karI rahyAM levA !-bicArAM. 1 anila jaMjhA vAta sarikha ghUmate cogama re ' vikaTa vATa ema kaSTa kAriNe tyAM uDavuM kaI pere?!-bicArAM. 2 tape ravi ati tivra reSathI, tyAM dahI rahyuM sahu kaMie zramita bicArAM paMkhiDAM ! kayAM virAma zodhe tahIMe ? bicArAM. 3 bhIti nA pUranI sAme e taravu duskara - kevuM ! AzAnAM mAryo pAmara e karatAM sAhasa evu !-bicArAM. 4 nathI sahAnubhUti, nathI hAya, nathI paMtha zIvakArI ! uDavAnuM evA saMjoge ! samajIne Iza yArI !-bicArAM. 5 nazvara jaga paNa amara Aza che jarA ne zraddhA khUTe ! bhagna hRdaya bhale thAya teya paNa nava pallava pharI phuTe-bicArAM. 6 sInAra, tA. 11-12-26. zeradhanabhAI vIracaMda zAha,
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ I1i I10thI J11 || - zrI zakuMjyanI eka aitihAsika binA zrI zatruMjyanI eka aitihAsika binA. vikamasI bhAvasAra cupadi tA~ tAM savarNa mAguM baddha, puruSa eka jagi meru samAna, paraTha paraTha ApaI saE te varNavuM tamaeN diu kAnA hAthi e chaI te mudrA ghaNI, setrujA samU na tIratha keI, behU lASI bihu jaNa bhaNuM mani ApaNuI vimAsI joI. ravi tali rAvaNu samU na rakha, eka pratiI ima belaI hasI, darasaNi dITha bhAjai bhUkhA ANuM na bhAI sUkaDI ghasI ! tIha Agali Adila prAsAda, bIjA prataI bhaNI kAM bhUla, tihayaNa UparI nakhaI nAda tuM tA leI Avina phula eka rahiu paramezvara pAsi, prabhu pUchajaI bhale bhagi, bIjA be utarIyA sAsiT bAnI 5IThA karama sayogI ju avaleI Adi jiNaMda, te pUjArA paravA karI, tUta hiyaDaI paramANuMda kAlA pahANa kari taNuI dharI e deva chaI vANiyA taNuM, sAmI taNuM calaNa aNusarI, ahAnaI aratha apAvasahaM ghaNuM. bAnI sAhila bihu pagi dhari jamadata lIdhI jimaNaI hAthi, teha taNuM vayaNAM sAMbhalI, pAkhali ghaNuM paraja khalabhalI DAbaI bAni sAhiu bAthi ekI dhAyA laI khAMDA charI, chaba chaba chuMdI paDai tIha be, rahIyA deula pAkhalI karI bihunA sAhasa pAra na lae T. eka bhaNuI e ahma AgamuM, chIpuM karaI navaluM chIpaNuM, chama mehulAvI taka puNe jamuM bibaI bhAI nAma ApaNuuM teNe vAtaja kIdhI heI, chIpuM pADaI abhinavI bhAti, AdhA thaI ne kaI koIe dhanakula bhaNAvi jAti ! bhAvasAra vIkamasI bhaNuM, bAharalA vAhari rAhAviyA, sUrAM dhuri nAma teha taNuM mArItA gADhA (ghaMTA)? vahAvIyA II6 pahirI nirmala cAdara gheti, vIkamasI gabharAI rahila, jasa zariri sevanaha jetA guu devaloka gae gahilA hAthi sugaMdha sevatrAM mAla, rAyarANa moTA maMDalI, Avi kathA kahI depAla boliI biruda mahAjana mIlI jamaDaDha jAMgi bAMdhi karI, luhaDuM mahAjana ehanaI bhaNuM, eka manu alavihi saMcarI! pahilu kalasaja ihutaNA tII bAnI DAbo lAvIyA, chahataNe ghari pANuM gaI, teha taNuM vAtaI AvIyA abhaSya bhaSiNa juriI laI 12aa III. 14 Ilell II1pa I8. II16
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 mAMsa mirA AsatA niha, lahu mAhAjana tAheracha kahI / mANA (pitA) (bhAtA) rAmahaddenuM pUta, Adisara chali saraNi pahuta dhana mAtA je udarIOM dharIuM, dhanakalatra jiNuM vara vavira / vIkamasI carIta sAMbhalaSTa, teha nara nArI alAM lui jainayuga 119011 // 18 // / / ti vIkamasI bhAvasAra cupadI / / noMdha--A cepanna amArApara vaDhavANu kAMpathI muni raMgavijaye jUnA cApaDAmAMthI utArI meAkalI ApI che ane sAthe je jaNAvyuM che te bhASA sudhArI atra ApIe chIe ke- A cApaInA saMbaMdhane maLatIja bInA pAlItANAnI AsapAsanA bhAvasArAnA mukhethI paNa hAla paNa sAMbhaLavAmAM Ave che. kAraNa ke te tenA kulanAja-pitrAi gaNAya. teo kahe che ke amArA vaDavA vIkamasI karIne hatA. te jAte bhAvasAranA TImANIA geAtrane hatA te lUgaDAM raMgavAnA (chIpAneA) dhaMdhA karatA hatA. ekadA kAma karI madhyAnha thatAM ghera jamavA AvyA te vakhate gharamAM tenI bheAjAne kAma prasaMge rasAi karavAnuM mADuM thayuM. vIkamasIne krodha thayA te Ama karIza ne tema karIza ema te kahevA lAgyA eTale bheAjAI e AvezamAM kahyuM ke ATalA badhA jorAvara che. tA jAene siddhAcalajIne muktAmrATa (mukta) karAne ?-A vakhate siddhAcalajI upara mUla nAyakajInI TuMkamAM vAghe nivAsa karyAM hatA ne yAtrALu tethI jaI zakatA nahi. jAya te| herAna karatA te mArI paNa nAMkhatA. A vAdha sAme parAkrama karA tA kharA jorAvara-ema meNuM bheAjAnuM thayuM, vIka pASa 1983 masIe kahyu` ke siddhAcalane mukta karIne pachIja ghera AvIza. 'A pramANe kahI vIkamasI cAlI nIkaLyuM. saMdhane kahyuM ke huM siddhAcalajI upara vAdyane mAravA jAuM chuM. upara jai vAghane mArI dhA vagADuM ne tame sAMbhale teA jANajo ke meM vAdhane mAryo te jo na sAMbhaLe te mune mugdha mAnajo. Avu kahIne upara jai vAghane mAryAM. vAdhe paNa tene muvA vA karI nAMkhyA. chevaTe pote dhIraja lAvI pAtA pAsenuM kapaDuM zarIre majabUta AMdhIne ghaTa pAse Aste Aste jaine ghaTane jorathI vagADayA, ne siddhAcalajIne muktAghATa karyAM. yAtrAluone trAsathI bacAvyA. yAtrA khullI karI dIdhI. * Aja vIkamasI bhAvasAranA pAlIe hAla . sudhI kumArapAlanA derAsarajI pAseja nAtA AMkhe hAla rApela che tenI nIce hayAta che. te meM ghaNI vakhata joyA che! hajI TImANIA geAtranA bhAvasArA zatruMjaya AsapAsa vase che te temanA cheAkarAenI cheDAcheDI tyAMja chUTe che ema kahevAya che. A depAla kavinI karelI cApai hoya ema jaNAya che. tenuM nAma vacamAM sAtamI gAthAmAM che." muni zrI darzanavijayajIne Aja cepa eka pAnAmAM maLI che. temane pUchatAM tee jaNAve che ke 'vAdhane mAryAMnuM sthaLa-te vAdha-vAghaNa baccAvALI vAdhaNu pALa kahevAya che te che eTalA mate vizeSa khyAla che." A uparathI jaNAze ke baMdha thayelI yAtrAne jIvane jokhame khullI karAvanArA vIrapurUSo jaitAmAM hatA. hAla jo ke jIddAMja kAraNe paNa baMdha thayelI yAtrAne khullI karAvanArA vIre| pragaTe evI prabhu pratye prArthanA !
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArI pharaAda pAcana zakti kama hovAnI, dastanI cAlu aTakAyatanI, svapna DhASanI, magajanI nabaLAinI, hAtha paganI kaLataranI, kAi paNa kAma karatAM thAkI javAnI, ane bahu kamajora hAvAnI hoya tA vakhata khAyA vagara vAparA prakhyAta pAki AtaMkanigraha goLIo. enI camatkArIka phateha Aja 45 varSa thayAM jagajAhera che. kIMmata gALI 32 khatrIzanI DamI 1 ekanA rU. 1 eka vizeSa vigata jANavA mATe amArU prAisaliTa magAvo. vaikazAstrI mANazaMkara goviMdajI Atakanigraha auSadhAlaya, muMbai-brAnca. kAlabAdevI roDa, muMbai. jAmanagara--(kAThiyAvADa )
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ lakhAH-- mAtra rUpIA traNamAM eka ghaDI ALa -sarvenI pasaMdagI pAmelu' che ane tema chatAM gharanAM sundara zaNagAra rUpa paNa che. -- phakta rUpiyA traNaH-- PETER WATCH Co., P. B. 27, MADRAS, 11 12 1 10 "TARA LEVER + ' 4 jarA paNa acakAzA nahi Aje ja ArDara mAkalA kAraNa ke amArUM TIka Teka TIC-TAK Regd. lock DIALa niyamita TAIma Ape che. 7695 A oNphara A Aphara maphata!! maphata!! amArA aDhAra kereTa rolDagAlDa tArA lIvara "rajIsTarDa" khIsA ghaDIALanA kharIdanArAone, amArUM "C" sI rajIsTarDa TAimapIsa mata ApIe chIe. A A mAtra thADA vakhatanI che. hamaNAM ja lakheA. khIsA ghaDIALa mATe tenA DAyala para banAvanArAonI pAMca varSanI geraTInI sTempa ApavAmAM Avela che. kri'mata rU. 5) kepTana voca kuAM. 12 1 LUKAR" 10";:~ 11 8 -- pAsTa mekSa 265 madrAsa. CAPTAIN WATCH COY. Luo P. B. 265, MADRAS.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamArI pAThazALA ane kanyAzALAnA melAvaDA prasage che.karI-karIone inAma mATe karyAM pustakA pasaMda karA? == jainasAdhuoe, jainapatrakAra e ane jenavidvAnAe je pustakA pasaMda kA che te A rahyAM !! 1. kumArikA dharma; 2. kumArikAne patrA; 3. jainanItipraveza; 4. jainakAvya praveza; 5. jIvana caryAM; 6. jJAnapacamI ane tenuM udyApana. darekanI chuTaka kIMmata ru. 0--?--0 rAkhavAmAM AvI che. sAmaTI nakalA maMgAvanArane A bhAve pustakA maLazeH-- 100 nakalanA rU. 20; 75 nakalanA rU. 156 25 nakalanA rU. 5. A bhAve 25 thI ochI nakala meAkalAtI nathI. turata Ajeja lakhAH-- mAvajI dAmajI zAhe, kAmAlei, dhATakopara, TALISMANS AND CHARMS For those People to Avoid all Sorts of Misfortunes and enter the Gates of Successful Life. Rs A8. For Honour, Riches, Learning and Greatness 7 8 For Health, Physical Strength, ote... For Power of Eloquence, Speeches, etc. For Success in any Under-taking or 7 8 7 8 10 0 ... Litigation, etc.... For success in Sport, Racing, Cards, Games of Chance, etc... For Success in Spiritual and Religious Life 10 0 For Success in Trade and Business.... 7 8 For Men's Love to Women 10 0 7 8 10 0 For Women's Love to Men For Love of Opposite Sex, Attractive Power 7 8 For Agricultural Prosperity, Farming, ... ... ... Good Crops, etc. ... For Success in Minning Plumbago, etc. For Success in Gemming Rabbi Solomon's Special Talisman for every success Specially valued and worn by every successful Hebrew, 2nd quality 1st quality NOTE:-A Money Order or G.C. Notes will bring the Talisman to your door. One Extensive Life Reading Rs.15,to Rs.25,three Rs.30 or more at a time at Rsro per reading. Remit with birth date. Always the full amount should be remitted in advance. No, V.P.P. apply to:- D. A. RAMDUTH, Astrologer, No.30&55 (T. Y.) Cheku Street, Colombo,(Ceylon), ... ... ( 2jIsTarDa nlR0 44 ) vIra bhAma mAthA tathA chAtInA duHkhAvA, saMdhIvA, inkyuenjhA vigere hareka prakAranAM dara upara masaLavAthI turata ja ArAma kare che. vIra oinTamenTa khasa kharajavAnA akasIra malama. dareka davA vecanAra tathA gAMdhI vI. rAkhe che. proH--mAhanalAla pAnAcaMdanI kuM. The. vaDagAdI, bhIkha galI-muMbaI 3. ejanTa H--mArArajI raNachoDa. The. jImAmasjIda, mubaI 2 nIcenAM pustakA kAnpharansa AphIsamAMthI vecAtAM maLaze. zrI jaina graMthAvali zrI jaina DIrekaTarI bhA. 1-2 sAthe bhA. 1 lA zrI jaina zvetAMbara maMdirAvali ,, "" rUA. 1-8-0 1-0-0 -7=. 0-12-0 pAi alInAmamAlA prAkRta kAza jaina gUrjara kavio 7 8 100 0 A mAsIka sAthe haeNnDakhIla vaheMcAvavA tathA 225 0 jAhera khakhara mATe patravyavahAra nIcenA sIranAme 15 | karavA. eka aMka mATe jAhera khabaranA bhAva 21 0 rUA. 9-0-0 vadhu mATe lakhA-- 30 0 AsIsTanTa sekreTarI, 1-0-0 0-0-h zrI jaina zve. kAnsa. 20 pAyadhunI pesTa naM. 3 muMbai.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ SALE! SALE!! SALE !!! Grand Reduction Sale Cheapest Rates Possible !!! Every home of India knows what the world Renowned "B" Time piece is. Every part of the machinery is guaranteed to be strong and fine. 36 Hour's winding. Guaranteed for 3 years. Buyers beware of Imitation "B" Time Pieces. When buying one, please see that it is made in Germany and the "B" mark carefully. Re. 1-12-0 each. Alarm Time Pieces Rs. 2-8-0 each. Postage etc., extra. The Time Piece Seller, 30, Garanhalta Street, CALCUTTA. N, B.-All correspondence should be made in English. COPY "Six rupees will save hundred" Trial Solicited! Alpaka Shari! Alpaka Shari !! Do you wish to please your lover? Then buy at once a piece of our "Alpaka Shari" It is as pure and fine as a valuable Benarashi Shari." It will save you much in giving presentations to your relatives. We are guarantee for this Price Rs. 6 each. Postage extra, The Bengal Silk Agency, 30, Garanbata Street, CALCUTTA. N. B.-All correspondence should be made in English. On 1 Rupee, 224 items of Reward. In purchasing ointment for Ringworm or 4 small cases of Kashmere " Jarda" in one rupee, there will be rewards as follows: One gross of Blue Black Ink Tablet (144), one Penholder, 12 nibs, 25 pieces of Transfer pictures, 25 needles, one bundle of thread, one solid ring, Two buttons 16 packets of Tooth powder, one safety pin, one toy-wrist watch, one soap, one chest Coard of horse-race, one chess Coard of a inaze, one Book on Gopal Bhar one book on Theatrical Songs. Sarkar Brothers, 2, Garanhata Street, CALCUTTA, N. B.-All correspondence should be made in English.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ oooooooooooooooooooooo te taiyAra che! satvare maMgA! 3 jaina gurjara kavio." 0000000000000000000000000000@ Azare 1000 pRSThane daladAra graMtha. gujara sAhityamAM jenoe zuM phAla Ape che te tamAre jANavuM na hoya te Ajeja uparanuM pustaka maMgAvo. "jaina gUrjara kavio" eTale zuM ? gujarAtI bhASAnA Adi kavi koNa? yuga pravartake keNa ? jaina rAsAe eTale zuM? gujarAtI bhASAnI utpatti ane vikAsa kevI rIte thayo ? A pustaka jaina sAhityane mahAsAgara che ke jemAM rahelA aneka jaina kavi ratnone prakAzamAM lAvI gurjara girAne vikAsakrama AlekhavA tenA saMgrAhaka ane prayojaka zrIyuta mohanalAla dalIcaMda desAIe athAga parizrama lIdhe che. temAM apabhraMza sAhityane tathA prAcIna gujarAtIne itIhAsa, jaina kavio nA aitihAsika ati upayogI maMgalAcaraNe tathA aMtima prazastio, temaja agragaNya kavionA kAvyanA namunAo ApavAmAM AvyA che. dareka kavinI sarva kRtione -ullekha tathA samaya nirdeza karavAmAM AvyA che. kiMmata rU. 5-00. prathama bhAga-mAtra juja prate hoI dareke potAne orDara turata noMdhAvI maMgAvavA vinaMti che. lakho:- 20 pAyadhUnI ! makanajI je. mahetA. geDIjInI mAla trIje dAdara, - mohanalAla bhagavAnadAsa jhaverI. o.re. janarala sekreTarIo, huM muMbAI naMbara 3. ! zrI jaina zvetAMbara kaeNnpharaMsa phphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphphs hioooooooooooooooooooooooooooooo
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa pAyadhUnI-muMbaI naM. 3 zrI sukRta bhaMDAra phaMDa. zrI jaina zvetAMbara kenpharansanI uparokta yojanA tenA Azayo ane pariNAmajanya amalI kAryanI jaina samAja samakSa TuMkI paNa rUparekhA jAhera khabaradhArA agara heMDabIladvArA rajI karavI e tadana bina jarUrIAtavALuM gaNI zakAya. sababa A yojanA jaina bhAIomAM sarvamAnya ane jagajAhera ja che. A yojanA e saMsthAnuM ane samAjanuM jIvana che. jaina janatAnA bhaviSyanI rekhA deravA hiMmata dharanAra je koIpaNa jatA hoya te te sukRta bhaMDAra phaMDa eka ja che ke jyAM garIba ane tavaMgara vacce koI jAtano aMtara raheto nathI ane samAnatA, baMdhutva vigere bhAvanAo khIlavI samAjane suzikSita banAvI hitakara kAyI karavA A saMsthAne joza ane jIvana Ape che. A phaMDamAM bharAtAM nANAMmAMthI kharca bAda karI bAkIne aDadho bhAga kelavaNInA kAryamAM vaparAya che, ane bAkInA aDadhA ' saMsthAnA nibhAvamAM laI javAmAM Ave che ke je vaDe samasta samAjane zreyaskara kAryo karI 1 zakAya. ApaNuM samAjamAM aneka strI purUSa ucca keLavaNIthI vaMcita rahe che te banavA na pAme ane temane keLavaNI levAmAM aneka rIte madadarUpa thavA A saMsthA pitAnA prayAse, karI rahI che ane te A phaMDanI vizALatA upara ja AdhAra rAkhe che. tethI pratyeka jaina baMdhu varasa dahADAmAM mAtra cAra AnAthI svazakti anusAra madada apa pitAnA ajJAta baMdhuonuM jIvana keLavaNI dvArA sudhArI agaNita puNya upArjana karI zake che. mATe sarve A phaMDamAM sArI rakama ApavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. cAra AnA pratyeka vyaktie daravarSe ApavA e moTI vAta nathI. aThavADIye eka pAI mAtra Ave che, paNa jo AkhI samAja jAgRta thAya che temAMthI moTI saMsthAo nabhAvI zakAya evI suMdara yojanA che. "TIpe TIpe sarovara bharAya" e nyAye phaMDane jarUrI Apa apanAvaze ane ApanI taraphanA pratyeka nAnA moTA bhAIo, bahene ene lAbha le, emAM lAbha Ape e prayatna karazo. bIjI kAme AvI rIte nAnI rakamamAMthI moTI saMsthAo calAve che te Apa jANe che. te Apa jarUra prayatna karaze. AkhI kemanI najare Apane kaeNnpharansanI jarUrIAta lAgatI hoya to A khAtAne phaDathI bharapUra karI deze. sujJane vizeSa kahevAnI jarUra na ja hoya. makanajI juThAbhAI mahetA mehanalAla bhagavAnadAsa jhaverI. o. re. ja. sekreTarIe, zrI. jai. . kaeNnpharansa.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDanuM vizALa kArya kSetra.. 1 sadarahu barDa navI temaja cAlu pAThazALAone madada ApI pagabhara kare che. 2 je vidyArthIo abhyAsa AgaLa vadhAravA mAgatA hoya paNa nANAnI sagavaDa nA hoya temane rkolarazIpa ApI ucca keLavaNu apAve che. 3 balake, bAlIkAo, strIo temaja purUSonI harIphAInI dhArmika parIkSA daravarSe DIse mbaramAM le che. ane lagabhaga rU. 1000nAM inAmo daravarSe vaheMcI Ape che. 4 ucca keLavaNu mATe khAsa sagavaDa karI Ape che. 5 vAMcanamALAo taiyAra karAvarAve che. 6 bIjA paracuraNa kAma paNa kare che. A khAtAnA lAIpha membara ane sahAyaka membaranI Arthika madadathI uparanAM kAryo thAya che. A khAtAne rakama mekalavI te pitAnI jAtane cetana ApavA barAbara che. - membaro mATe:lAIpha membara thavAne rU. 100) ekI vakhate sahAyaka membara thavAne dara varSe phakta rU. pAMca ja ApavAnA che. - 20 pAyadhunI, ena. sekreTarIo, muMbai 3, zrI jaina zvetAMbara ejyukezana, rAjA mahArAjAe. navAba sAheba, nAmadAra sarakAranA dhArAsabhAnA onarebala membare, sezansa jaje, kamAnDara Ina cIpha baraDA gavarnamenTa, janarale, karnala, mejara, kepaTane nAmadAra leTa vAIsarAyanA leTa onararI e. DI sI., polITIkala ejanTa, sarakArI yuropIyana sIvIlIyana ephIsare, yupIyana sIvIla sarane, ema. DI. nI DIgrI dharAvanArA meTA DAkaTare tathA dezI ane yuropIyana amaladAre ane gRhasthAmAM bAdazAhI yAkutI nAmanI jagajAhera davA bahu vaparAya che eja tenI upagItAnI nIzAnI che-gavarnamenTa leboreTarImAM A rajavADI dava enAlAIjha thayela che. bAdazAhI cAkRtI game te kAraNathI gumAvelI tAkAta pAchI lAve che. purUSAtana kAyama rAkhe che. A rAjavaMzI yAtI vIrya vIkAranA tamAma vyAdhI maTADe che ane vIrya ghaTTa banAvI kharuM purUSAtana Ape che. A kharI maradAI ApanAra ane nabaLA mANasane paNa juvAnanI mAphaka jorAvara banAvanAra A davAne lAbha levA amArI khAsa bhalAmaNa che. A davA vAparavAmAM koIpaNa jAtanI parejInI jarUra nathI. tethI 40 gelInI DabI ekanA rUpIyA daza. DAkaTara kAlIdAsa matIrAma, rAjakoTa-kAThIyAvADa,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya te ja zrI sArAbhAI maganabhAI modI lena-skolarazIpa phaMDa. A phaMDamAMthI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka strI ke purUSa vidyArthIne nIce mujaba abhyAsa karavA mATe Arthika sahAya lenarUpe kI ApavAmAM Ave che - (1) hAiskulamAM aMgrejI cethA dhoraNathI aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhInA abhyAsa mATe. (2) TreInIMga kolejamAM abhyAsa karI TeinDa zikSaka thavA mATe. (3) miDavAipha ke narsa thavA mATe, (4) hisAbI jJAna, TAiparAiTIMga, zorTahenDa, vigerenA abhyAsa mATe, (5) kaLA kauzalya eTale citrakaLA, Doga, pheTogrAphI, IjanerI, vijaLI ityAdInA abhyAsa mATe, (6) dezI vaidyakanI zALA ke nezanala meDIkala kolejamAM abhyAsa karavA mATe. lena tarIke madada lenAre likhita karArapatra karI ApavuM paDaze. kamITIe mukarara karela dhArmika abhyAsa karavo paDaze. ane kamAvAnI zarUAta thatAM je madada lIdhI hoya te tenA mokalavAnA kharca sahIta vagara vyAje pAchI vALavAnI che, vizeSa jarUrI vigato mATe tathA arajI patrako mATe lakho - gevALIA TekaraDa, ) onararI sekreTarI, grAMTaroDa, muMbaI zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, A patra muMbaInI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa mATe dhI DAyamaMDa jyubilI prinTIMga presa, amadAvAdamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM ane harilAla nAradalAla mAMkaDe jaina zvetAMbara konpharansa ophIsa, 20 muMbaImAMthI pragaTa karyuM.