________________
પ્રમુખ રા. માહનલાલ વૅલીચંદ્ર દેશાઇનું ભાષણ
શ્રી દક્ષિણ મહારાષ્ટ્ર જૈન શ્વે॰ પ્રાન્તિક પરિષદ, ૪ થુ* અધિવેશન તા. ૨૭ અને ૨૮-૧૨-૧૯૨૬ શીરાળ રાડ, પ્રમુખ રા. માહનલાલ દલીચંદ દેશાઈનું ભાષણ.
અરિહંતને ભગવંતને નમે નમે નમે આદિકર તીર્થંકરને તમે! તમા— અભયદાતા ચક્ષુદ્દાતા માર્ગદાતા તે શરણુદાતા ખેાધિદાતાને નમા નમા— જિન ને જીતાડનાર, તરેલ તારનાર મુહુ તે બીજાને ખેાધનારને નમા— મુક્ત ને બીજાને મુક્ત કરી આપનાર સન સર્વદર્શીને નમેા નમે નમા— જેણે સૌ ભય જિત્યા એવા જીતભયને અરિહંતને ભગવંતને નમેા નમે। નમે~ શ્રી વીરશાસનપ્રેમી વધી મધુએ અને મહેતા !
વાના મુખી શક્રેન્દ્ર જે શબ્દોમાં પ્રભુને વંદના કરે છે તેમાંનાં ચેડાં પ્રાકૃત સુવચનાથી સર્વ કર્મીને છતી જિનં થનાર, સર્વે આવરણાથી મુક્તિ આપ નાર, સર્વ ભયેાને જીતનાર એવા શ્રી અર્હત્ ભગવાનને નમસ્કાર કરી દક્ષિણ મહારાષ્ટ્રના જૈન શ્વેતામ્બરાની પ્રાંતિક પરિષદ્ની ચેાથી ખેઠકના અધ્યક્ષ તરીકુની મેાટી જવાબદારી ભરેલું કામ આપ સાની આજ્ઞાને શિરસાવદ્ય ગણી મારી અલ્પ શક્તિથી પૂરે વા¥k છતાં બ્હીતા હીતેા માથે ચડાવું છું, અને આપ સહુને હૃદયપૂર્વક આભાર માની મારા આ કાર્યમાં સહકાર આપશો એવી વિન ંતિ કરૂં છું.
જે મેાક્ષ પ્રભુએ ઉપદેશ્યા છે. તેમાં ગૃહસ્થ કે સાધુ, સ્વલિંગી કે અન્ય લિંગી, ગરીબ કે શ્રીમત સર્વે સમાન છે. આ સમાનતાનું તત્ત્વ સર્વ ધર્મોં સાધે છે. આપણામાં સમાનતા જનસમાજ સાધી શકી નથી તે। સામાજિક કે રાજકીય ધર્મ બજાવવા આપણામાં એકતા થવાની જરૂર છે. ‘સમભાવી અપ્પા' થયા વગર કદી પણ મુક્તિ થનારી નથી.
તેજ સમાનતાપર વિશ્વપ્રેમ વિરાજિત છે. તે પર ધ્યાના-અહિસાના-બંધુભાવના સિદ્ધાંત ચણાયા છે.
૨૦૧
મિત્તિ મે સવમૂષુ વેરે મળ્યું ન ચૈળ-સર્વ જીવાથી છે મૈત્રી, મારે વેર ન કાઇથી.’ એ ભગવાય ંધુભાવનું કેવું મીઠું સ્મરણ કરાવે છે ! માત્ર પ ષણ પર્વમાંજ આ સ્મરણ કરી એસી નથી રહેવાનું, પરંતુ જીવનમાં તે સૂત્ર વણી લઈ વ્યવહારમાં મૂકવાનું છે. મનુષ્ય જીવનની આ સમાજમાં રહીને પ્રકૃતિજ એવી છે કે એકલા ઉભા રહી ન શકાય. જનસમાજમાં જ દરેક વ્યક્તિ શાભી શકે. આ ભિન્નતામાંથી એકતા સાધવી અને બંધુભાવ કેળવવેક ધટે પ્રેમ અને સેવા એજ અભાવ, એજ મૈત્રી અને એજ સમાનતા.
ફ્રાન્સના ત્રણ મહાન વિચાર। સ્વતંત્રતા, સમાન નતા અને ખંત્વ–સમસ્ત આલમને ધ્રુજાવી શકતા. સમાનતા અને બંધુત્વમાંથી સ્વતંત્રતા પ્રકટે. આ સર્વના ઉય આત્મબળપરજ અવલખે છે. એ આત્મખળ વ્યવહારમાં કદિપણ એમ નહી કહે કે સ્વીકારે १ एगो हं नत्थि मे कोइ नाहमन्नस्स केणाહું એકલો છું, મારૂં કાઇ નથી, હું અન્ય કાઇના નથી. આવી દીન-ભાવના કે જે અધ્યાત્મમાં અદીનમનસ્ક થઈને ભાવવાની કહી છે-તે વ્યવહારમાં
વીસરી જઇ વસ્તુ ર્મમ વધે જ્ઞળક્ એ વિશુદ્ધ
વિચારમાં તલ્લીન થઇ આત્મબળવાળા મગળતે આગળ પેાતાના સહધર્મીઓ-દેશળ એની પ્રગતિ અર્થે ધપ્યાંજ કરશે.
પ્રસિદ્ધ કવિ મૈથિલીશરણ ગુપ્ત કહે છે કે અનર્થ હૈ કિ બન્ધુ હી ન બન્ધુકી વ્યથા હરે; વહી મનુષ્ય હૈ કિ જો મનુષ્યકે લિએ મરે, ચલે અભિષ્ટ માર્ગમે' સહર્ષ ખેલતે હુએ, વિપત્તિ-વિઘ્ન જો પડે' ઉન્હેં ઢકેલતે હુએ. ધટે ન હેલમેલ હાં અઢે ન ભિન્નતા કી અર્ક એક પથકે સતર્ક પાન્થ ડે સભી તભી સમર્થ ભાવ હૈ કિ તારતા હુઆ તરે વહી મનુષ્ય હૈ કિ જો મનુષ્યકે લિએ મરે,