Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1912 12 Pustak 09 Ank 12
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536608/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara kaoNnpharansa haralDa. SHRI JAIN CONFERENCE HERALD. "satsAdhUnAM punarbhagavatAM mahArAja ! nazyantyevAmI pUrvoditAH sarve'pi kSudropadravA yatasteSAM bhagavatAM pranaSThaM mohatimiraM, AvirbhUtaM samyagjJAnaM, nivRttaM sarvatrAgrahavizeSaH, pariNataM saMtoSAmRta, vyapagatA duSTakriyA, truTitaprAyA bhavavallarI, sthirIbhUtA dharmameghasamAdhiH // tathA gADhAnuraktamaMtaraMgamataHpuraM // yatasteSAM bhagavatAM saMtoSadAyinI pRtikuM, cittArAvihetu zraddhA, Amira sughANa, nirvANa vi. vidiSA, pramodavidhAyinI vijJaptiH, sadbodhakAriNI medhA, pramadAtirekanimittamanuprekSA, anukUlacAriNI maitrI, akAraNavatsalA karuNA, sadAnaMdadAyinI muditA, sarvodvega patinI 3pati - kirSi , , , , , , vvvvvvv w w w * w wwwwww/vvvvvvvvvvvvvy vvvvvv w : vvy pustaka 9-aMka 12] vIra saMvata 2439 [ DIsembara, 1913 zrAvaka ke sAvaja? harigIta. sva ane te sAdhavA kAmo kuDAM khAte karyA, bhaMDAra dhananA mAnavI te te anItithI bharyA; rAtri divasa je bA5De majurI karI dhana meLavyuM, vaLI svedanAM TIpAMvaDe kaMI ekaThuM pAse karyuM- te te kayuM tAre gRhe "zrAvaka tane sAce gaNuM, sAvaja banI vikrALa rUpe vacana ugra rA bhaNI; "huM oLakhuM tujane nahi, luccA ThagArA tarakaDA !' "sIdhe ghare jA, agara paDaze hAtha khaMDa kaDAM." AMsu jhare che nayanamAM, e dAda kene jaI kahe ? aphasosa ciMtA zekamAM haiyuM na hAma dharI zake; nANAM badhAM te oLavyAM vaLI zAhukArAmAM khape, paisAvaDe hoTe bhale paNa "zAhakArI cera" che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa4 jaina konpharansa heralDa. lAkha karoDa rUpIA hai meLavyA te na ja maLyA, anItitaNA paisA kharekhara lehI parU sama lekhavA; nIti thakI pAI maLI tenuM mUlya bahu akAya che, se svarganuM sAmrAjya tRNavata pAsa te lekhAya che. bahu janmanAM pApa khapAvA manujabhava suMdara maLe, e ratnane cIMtharAM viMTALI sukha zuM mAnI rahe?' re tAMtaNe tuTaze jIvanane sAMdhavA na samartha ke, A deha bhasmIbhUta thAze"dehI UI cAlate. mATe samaja te mAnavI nyAye nItithI cAlavuM, je heya ApaNu pAsa te jaganA ane apavuM dunIyA nathI tArI paraMtu tuM ja duniyA mATe che, A vizvanA poSaNa mahIM tuja udarapoSaNa thAya che. tA. 4 akabara, 13. -maganalAla dalIcaMda dezAI. zrI jJAnazALAguNagarjana.* (punama cAMdanI khIlI purI ahIM -e rAga. ) 'jJAnazALA lAge guNavatI sahAmaNI re, jemAM jaina bAlake bhaNatAM dharIne prema, rUDI jJAnazALA guNagaMbhIra jaNAya che - jaina nAva bhavasAgare, ajJAna khaDaka mejhAra; athaDAtAM aTakAvate, "dIpa staMbha navakAra- jainazAstra sakaLanuM mULa eha gaNAya che re, jenI pUrNa prabhAne keI na pAme pAra,-jJAna * jainazAlAnA vidyArthIonA inAmI mIlAvaDA prasaMge sArA kaMThavALA chokarAone hAramoniyama sAthe gavarAvavAthI mIlAvaDAnI zobhAmAM ora vadhAro thAya che; ane jainazAlAnA dhArmika zikSaNanI AvazyakatAnI zretAvarga upara sacoTa chApa paDe che, ( 1 jJAnazAlA jainazAlAjainajJAna levAnI zAlA A sthaLe "jJAnazAlA" ne badale jainazAlA" zabda paNa cAlI zakaze. 2 dIpastaMbha=dIvAdAMDI. bhavasAgaramAM jainadharmasamAjarUpa nakAne anAnakhaDaka sAthe athaDAtAM aTakAvanAra sAdhana tarIke navakArarUpa dIvAdAMDI che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuTa neMdha. 555 bhAgyazAlI te jaina che, je nita letA jJAna, jainAgamanI dezanA, jANe nA hevAna ! ! ! mAnava deha dharIne jJAna-dharma jANe nahi re, evA adhama janene zatakoTi dhikkAra-jJAna , sAmAyikanAM sUtra ne, vaLI jIvavicAra, samakita seve sarvadA, pAme te bhava pAra, evA daivI guNathI jJAnazALA zobhatI re, thAo jaina dharmane sadA vijaya jayakAra, jJAna, - zrI jJAnavardhaka zAlA | popaTalAla goviMdajI sAMgANI verAvaLa sphuTa noMdha. Editorial Notes. AbunA jaina maMdIramAM cAmaDAnA buTa sAthe ghusatA yuropIanone aTakAvavA mATe zvetAmbara jaina kaoNnpharanse lAMbA vakhata - sudhI karelA prayAsa, zubha pariNAma. che duniyAmAM saiAthI mahesuM baLa--hathIAra karatAM paNa heTuM baLa koI hoya te te aikaya baLa che. eka sAthe upaDatA hajAra page, eka sAthe dhaDakatAM hajAra hRdaye, eka dizAmAM deDatI hajAra magajanI bhAvanAo: emanA baLa mATe tame zuM dhAro che? eka lAkha talavAre ke baMduka karatAM emanuM baLa vizeSa che. paNa hiMdIvAnane ane khAsa karIne jainane A aikyabaLane khyAla bahuja ocho che, tethI teo ghaNAM kAmamAM niSphaLa jatA jovAmAM Ave che. subhAgye jainone A kimatI pATha zikhavavA mATe eka banAva banavA pAmyo che, ke jenI noMdha letAM amane ghaNo ja hI thAya che. - AbuparanAM ApaNuM pavitra maMdIranuM nirIkSaNa karavA AvatA yuropIana vIjhITaro cAmaDAnA buTa sAthe. aMdara ghusatA hatA ane tethI AzAtanA thatI hovAthI jaine temane tema na karavAnI namra araja karatA hatA, te sarva vyartha jatI hatI. pariNAme keTalAka kajI e paNa thayA haze. A hamezanuM duHkha dUra karavA mATe, chevaTe, keTalAka AgevAna jainone aikya baLa jamAvI araja karavAne vAjabI rasto sUjhI AvyuM. AjathI sumAre 40 varSa upara keTalAka AgevAna jainoe ekaThA maLIne ImpIrIala gavarnamenTa tathA rAjapUtAnAnA ejanTa Tu dhI gavarnara-janarala upara eka arajI karI. paraMtu cALIsa varSa upara Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 jena kenpharansa heralDa. ApaNuM bhAIonuM eka maMDaLa paNa hastI dharAvatuM na hatuM, ke jemAM samasta hiMdanA vetAmbara jeno pratinidhi hoya; tethI thoDAeka AgevAnoe karelI arajane samasta jaina samAja taraphanI araja tarIke lekhavAmAM AvI nahi hoya ane te kAraNathI dAda na maLI hoya e banavA joga che. paraMtu saMvata 1858 mAM samasta hiMdanA jenenI karansa sthapAI, je Aste Aste prajAmAM temaja sarakAramAM jANItI thatI gaI. Ama jyAre jinenuM eka pratinidhimaMDaLa che ema sarakAranA jANavAmAM AvyuM tyAre I. sa. 1911 mAM konpharanse A bAbatamAM sarakAra sAthe patravyavahAra zarU karyo ane 1812 nA eprIlamAM AgevAnuM eka vagavALuM DepyuTezana ejanTa Tu dhI gavarnara janarala opha rajapUtAnA hajura me kahyuM. A DepyuTezana svargastha zeTha lAlabhAI dalapatabhAI, zeTha ratanacaMda talakacaMda, muMbaInA saMghapati zeTha ratanacaMda khImacaMda, zeTha kalyANacaMda saibhAgyacaMda, zeTha kuMvarajI AnaMdajI, zeTha motIcaMda gIradharabhAI kApaDIA B. A. L. LB., zrIyuta gulAbacaMdajI hatA M. A. vagere 25-30 AgevAnuM baneluM hatuM. teoe nA ejaMTa sAheba samakSa jainene pakSa raju karyo ane eka mAnapatra ApyuM. sumAre be kalAka sudhI samasta hiMdanA jainenI konpharansanA pratinidhione ejaMTa sAhebe zAntithI sAMbhaLyA bAda teonI araja upara saMpUrNa lakSa ApavAnuM vacana ApyuM. tyArabAda 1 varSa sudhI niraMtara patravyavahAra konpharansa ophIsa ane AbunA mejIsTreTa sAheba vacce cAlu rahyo; te sAhebe keTalAka purAvA mAgyA hatA, je konpharansa ophIse pUrA pADyA hatA. - A pramANe zrImatI konpharansa devI taraphathI niyamita prayAsa cAlato hato ane tenuM pariNAma jAhera thavAne vakhata najIkamAM Avyo hato. tevAmAM eka banAva banyo, ke je banAvanAM pAtro Aje saghaLA yaza pitAnA zira levAnI kozIza kare che-agara temanA AjubAjunA loko eTale ke temanA khAsa bhakata tevI kozIza kare che, te banAva e bane che ke, konpharansa ophisane prayAsa cAlatA hatA te daramyAnamAM zrI dharmavijayajI mahArAja ane zrIyuta hIrAcaMdajI sacetI eone ajamera khAte ejaMTa mI. kelavIna sAthe mulAkAta karavAne prasaMga maLyo. A mulAkAta vakhate zrI dharmavijayajI mahArAjazrIe kaeNnpharansa ane AbunA mejIsTreTa vacce cAlele patravyavahAra jovA mAge, je mahArAjazrInA maMgAvivAthI kaeNnpharansa ophIse temane pUrI pADyA hatA. chevaTe hamaNuM tA. 10-10-12 nA roja rAjapUtAnAnA meTa ejanTa Tu dhI gavarnara janarala sara kaulavIna sAhebane hukama, AbunA mejIsTreTa sAheba mAraphata, jana zvetAmbara konpharansa ophIsane maLyuM che ke " yuropIana vIjhITarone cAmaDAnA buTa badalI kaeNnavAsanA buTa paherI dAkhala thavAnI bahAlI gavarnamenTa opha iDiA Ape che. " - jainonI dhArmika lAgaNInA rakSaNa mATe karelA A hukama mATe samasta jaina varga nAmadAra laI hADIMga bahAdUra, tathA sara kaeNlhIna ane AbunA mejIsTreTano upakAra aMtaHkaraNapUrvaka mAne che. rAjakartAne "dharma rakSaka kahevAmAM Ave che tethI teoe dareka paMthanI dhArmika lAgaNanuM rakSaNa karavA banatuM karavuM joIe che, paNa A pavitra pharaja samajanArA rAjAo ane amaladAro ghaNAja thoDA jovAmAM Ave che. subhAgye ApaNuM kapriya voIsaroya lorDa hADIMga ghaNA dIlasoja hAkema hovA sAthe dhArmika vRttivALA purUSaratna che. kAnapura majIda saMbaMdhamAM thayelA hullaDa kesamAM paNa te nAmadAre vacce paDIne Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 557 phuTa noMdha. musalamAna komane nahi dhArelo saMtoSa Apyo che ane tophAnamAM keda pakaDAyelA musalamAnene mukta karI potAnI zAMtipriya rAjanIti ane udAravRttinuM digdarzana karAvyuM che. hiMda ane bITAnI vacce premanI senerI sAMkaLa tulya AvA hAkemo dIrdhAyu pAme evI amArI kharA dIlanI prArthanA che. ane e paNa AzA rAkhIzuM ke heTa heTAM zaheranA jene sthAnika sabhAo ekaThI karIne te nAmadArane AbhAra pradarzita karavA cUkaze nahi. konpharansa ophise A bAbatamAM lIdhelA zrama mATe te koI jAtane dhanyavAda IcchatI nathI; kAraNa ke evAM kAma karavA mATe ja ene janma thayo che. ane kharuM kahIe to konpharansanA prayAsane maLato jaya e koI eka mANasanI milkata nathI, paNa konpharansa AkhA hiMdanA sumAre pAMca lAkha gaNutA ve. mUrtipUjaka jainethI baneluM maMDaLa hoI enA prayAsane maLato yaza pAMca lAkha jainonI saMyukata milkata che. paraMtu jyAre ApaNe chApAmAM vAMcIe chIe ke rAdhanapuramAM eka jaina mITIMga thaI ane A kArya pAra pADavA mATe zrI dharmavijayajI mahArAjane AbhAra mAnavAmAM AvyuM, tyAre ApaNane Azcarya thayA sivAya rahetuM nathI. mahArAjazrIne te kadAca Avo agya yaza levAnI IcchA paNa nahi hoya temaja temanA haragoviMdadAsa paMDIta jevA aMgata bhakatothI thatI AvI hIlacAla temane pasaMda paNa nahi hoya, kAraNake teo sArI rIte samajatA hovA joIe ke A kAmamAM saghaLe prayAsa konpharansane ja hatA ane temaNe mAtra eka mulAkAta ApyA sivAya bIjuM kAMI karyuM na hatuM, jethI teo vAjabI rIte jana saMdha pAse yazane dAvo karI zake nahi,-joke teo A sarva barAbara jANatA hevAthI upara karela TharAva karAvanAranA pagalAne hRdayathI pasaMda nahi ja karatA hoya, te paNa jyAM sudhI evI nApasaMdagI teo jAhera rIte jaNAve nahi tyAM sudhI samAjane khoTA khyAlathI vimavAnI AzA rAkhI zakAya nahi. AbumaMdira saMbaMdhI laDatanA banAve ApaNane eka kimatI pATha zikhavyo che, je tarapha eka bhAIbaMdha patrakAra ApaNuM dhyAna kheMcavA mAge che. te patrakAra lakhe che ke - . prajAe paNa AvA dAkhalAo uparathI dhaDo levAne che. koI paNa jAtane geraInsApha pitAne maLe che evuM pitAne lAge hAre kAyado pitAnA hAthamAM na letAM heTI saMkhyAmAM maLIne sarakArane rItasara araja gujAravAnI rUDhI aMgIkAra karavAthI helo moDe paNa vijaya maLe che. "kauranso nakAmI che" ema kahI enI virUddha bumarANa karanArA ane enA hastakanA sukRtabhaMDAranA cAra AnA nahi ApavAnI hIlacAla calAvanArA kahe. vAtA AgevAne (khAsa karIne amadAvAdIo) AthI joI zakaze ke sudharelI sarakAre haMmeza prajAmatane mahatva ApatI AvI che. ane konpharansane avAja e samasta hiMdanA jainene prajAmata che, ema sarakAra sArI rIte hamajI zakI che. AgevAnImAM je kAMIpaNa sAmAnya akkala hoya te teoe have kaoNnpharansa pratyene deSa dUra karavo joIe che, ane hemAM sudhAraNAne avakAza pitAne jaNAto hoya to te sudhArA sUcavavA ane dAkhala karAvavA bahAra paDavuM joIe che, paNa pitAnI sattAnA lolupI banI mAtra IrSyAthI kaeNnsaransane teDI pADavA icchavuM e te AtmaghAtI pagaluMja che ema have teoe barAbara hamajavuM joIe che. A jamAne saMyukta baLane che. ane konpharansa e ekaja sAdhana che ke je saMyukta baLa utpanna karI zakekonpharansa vaDe saMyukta baLa vadhArIne samasta tIrtha sthaLe mATe A ja TharAva karavAnI sarakArane araja thavAnI jarUra che, " . Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 558 jena konpharansa heralDa. eka digaMbara jaina gRhastha taraphathI bAdazAhI sakhAvata. traNe phIrakAnA jaino mATe 'jaina kaoNleja' sthApavAmAM te rakama vaparAvAnI AvazyakatA. keLavaNInA pracAranA A jamAnAmAM sauthI pAchaLa paDelI koI kAma hoya to te jaina kema che, ane te chatAM jene AgevAno jeTalI udAratA bIjA khAtAo tarapha batAve che tene dasamA hissA jeTalI paNa udAratA keLavaNIne pracAra karavAmAM batAvatAM zikhyA nathI, e kAMI oche khedano viSaya nathI. subhAgye eka digaMbara mahAzaya-zrIyuta trilecaMdajI kalyANacaMdajI IderanivAsIe hamaNAM savA be lAkhanI rakama jainomAM keLavaNIne pracAra karavAnA AzayathI jUdI kahADIne jaina samAjanuM dhyAna A jarUrIAta tarapha kheMcyuM che. e rakamamAMthI Idera khAte eka " jaina hAIskula" sthApavAno vicAra rakhAyo che. dAnavIra zeTha trilokacaMdajI kalyANamalajInI A sakhAvata mATe temane jeTalo dhanyavAda ApIe teTale thoDe che. paNa sakhAvatanI rakama karatAM paNa sakhAvata karavAnI temanI rIta mATe temane khAsa dhanyavAda ghaTe che. teoe e rakamane sArAmAM sAre upayoga kevI rIte thaI zake te mATe jaina pablikanA abhiprAya jANavA IcchayuM che, ke jethI ghaNuM abhiprAyenA vyavahArUpaNanI tulanA karI sarvottama abhiprAya para amala karavAnuM banI zake. jyAre zeTha majakure jAhera abhiprAya jANavA icchayuM che tyAre amo paNa amAre namra abhiprAya jAhera karavAnI amArI pharaja adA karavAnuM yaMgya samajIe chIe. amAruM AdhIna mata evuM che ke, e rakama muMbaI khAte samasta jeno mATe "jaina koleja sthApavAmAM ApavI ane e kAma mATe joitAM vadhu nANAM vetAmbara, sthAnakavAsI tathA digaMbara AgevAnomAMthI ekaThAM karavAM. keTalAka jANItA vetAmbara vicAra netAo pAsethI ame sAMbhaLyuM che ke teo saMyukta jaina kaeNlejanA vicArane pasaMda kare che ane teo pitAnI kamamAMthI sAro sarakho phALo e khAte apAvavA banatuM karavA taiyAra che. traNe saMpradAya vacce AjakAla je jUdAIne akhAta hastI dharAve che te, AvI eka kaeNlejamAM sAthe maLI rakama karavAnA prasaMge maLatAM adazya thaze evI AzA rAkhavAmAM ApaNe ThagAIzuM nahi ja. vaLI traNe phirakAnA bhaviSyanA netAo eka sAthe rahI abhyAsa karavAne pariNAme, jyAre teo potapotAnA phIrakAnI AgevAnI pitAnA hAthamAM leze tyAre te saMpUrNa akaya banavA pAmaze ja, ema ApaNe hiMmatathI kahI zakIe. aMdara aMdaranA kajIo dUra karo; ApaNe badhA bhAIo chIe, eka pitAnA putro chIe" vagere matalabanAM lAMbAM chaTAdAra bhASaNe pleTaphorma uparathI ghaNAMe apAya che ane chApAmAM paNa evA lekhe ghaNu lakhAya che, paNa traNe phIrakAne sAthe maLIne kAma karavA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka digaMbara jaina gRhastha taraphathI bAdazAhI sakhAvata. 550 jevA prasaMge utpanna karyA vagara e bhASaNa ane lekhethI kAMI zukravAra thavAne nathI. keLavaNI e evuM kAma che, ke jemAM saghaLA matabheda bAjue rAkhI traNe phIrakA hAtha sAthe hAtha meLavI zake. muMbaImAM bAbu pannAlAlajI sthApita jana hAiskUla to che ja; ane je "jaina koleja' sthapAya tathA hAIskUla tathA koleja bane eka sarakhA uttama gheraNa para mUkAya te samasta jaina vargamAM ucca zikSaNane pracAra jhaDapathI thavA lAge ane AkhA hiMdanA sAdhana vagaranA paNa vidyAvilAsI jaina yuvAnane ghaNI sArI sagavaDa thAya. eTalA mATe ApaNe IcchIzuM ke, popakArI zeThajI A salAha para purato vicAra karaze ane traNe phIrakAnA AgevAne sAthe maLIne saMyukata jaina kaeNleja sthApavAno nizcayapara AvavA kRpA karaze. . . ' - A lekha mazIna para jatI vakhate amArA sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke, majakura rakabhamAMthI hAiskula sthApavAnuM nakkI thaI gayuM che ane karAra thavAnI taiyArIo lagabhaga purI thaI gaI che. paraMtu jyAM sudhI te kAma saMpUrNa thaI gayuM nathI tyAM sudhI hajI amArI A salAha para tAkIde vicAra calAvavAno Agraha karavAnI IcchA ame dabAvI zakatA nathI. ame. hAIskUlanI virUddha nathI, keLavaNInA pracAranuM dareka kAma prazaMsApAtra ja che; paraMtu ApaNe jema nirUpayogI ane upayogI vacce viveke (discrimination) karavAne che temaja ochA upayogI ane vadhAre upayogI vacce paNa viveka karavo joIe che. uDe vicAra karanAra dareka jana kabula karaze ke saMyukta jana koleja ane IMsTelanI jeTalI jarUra che ane tethI jeTaluM lAbha thavo saMbhavita che teTale bIjI koI saMsthAthI thavAne saMbhava nathI. jaina jyotiSa. tithi nirNaya. [ lekhaka-rAjaguru paMDita. mohanalAla vi. lakSmIcaMdrajI. mahAtmA. 304ra-i ] : jaina-jyotiSa graMthome gaNitake hisAbase tithi saMjJA caMdramAse mAnI gaI hai. aura divasa rAtri saMjJA sUryase, anya jyotiSa graMthomabhI yahI nyAya mAnya hai. isa viSayameM TIkAkAra zrImAn malayagirIjI jaina zvetAMbarAcAryakA pharamAna hai? dekhiye jyotiSakaraMDapapannA, graMtha-mUlagaNadharokta-TIkAkAra-ukta mahArAja-prathama mUlapATha dikhalAyA jAtA hai. sUrassa gamaNaM maMDala vibhAga nippAiyA ahorattA / caMdassa hANi buThikaeNa nipajjae otirhi // TIkA-tithayaH zazi saMbhavAH ahorAtrAH sUryasaMbhavAH isakA mAinA upara likha cuke hai. phira TIkAkAra khulAsA karate hai. . Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heralDa. ihasUrya - ekaikamardhamaMDalamekenA'horAtreNa parisamApayati, tasyacA'horAtrasTa dvApaSThirbhAgA kriyate tatrAho rAtragatA - ekaSaSTi bhAgA kasyAstitheH parimANaM isakA artha yaha hai kI - sUrya eka 2 maMDalake Adhe bhAgameM, jaba jAtA hai, utane samaya (kAla) me - ekadina rAta khatama hotI hai-usa ahorAtrike bAsaTha 62 bhAga kare usame ke ekasaTha 61 bhAgapara caMdramaMDala pahuMce-eka dina rAtameM utane samaya kAlako eka 1 tithi parimANakAhA - abacaMdassahANivuThi ) isa pAThakA mAinA batalAte hai TIkAkAra - caMdramaMDalasya kRSNapakSe yAvatA kAlenaikaika SoDazobhAgo dvASaSThi bhAga catuSTaya pramANo hAnimupapadyate - yAvatA kAlena zuklapakSe ekaikaH SoDazobhAga prAgukta pramANa parivardhate kalA tAvatkAlapratimAtithayaH ( isakA mAinA - kRSNapakSameM - caMdramaMDalakA jitanA kAlakarake eka 2 zolamA hIssA - divasa rAtrike bAsaTha 62 bhAga catuSTaya pramANa hAniko prApta hotI hai-utanAhI kAlakarake zuklapakSameM baDhatA hai. aura khulAsA - eka divasa rAtrike bAsaTha 62 aMka hai usameM zole 16 kA bhAga deo labdha apUrNa 4 Aye yAne 4 bhAgameM kucha kamati saMkhyA huI itane hisse ( bhAga ) pramANa hamesA caMdramAM ghaTatA bar3hatA hai isa hisseko kalA-kahi gaI hai. sArAMza yaha nikalA kI - caMdramAkI zole kalA hai. pratidina ekaika kalA ghaTatI baDhatI hai. kRSNapakSame ghaTatI he zuklapakSame baDhatI hai. dareka paMdarA diname paMdarA kalAokI hAni vRddhi hotI hai. eka kalA hamezA kAyama rahatI hai isa hisAba se zole kalAtmaka caMdra kahA jAtA hai. aba yahAM savAla paidA hotA hai. kyA ? caMdrabiMba ghaTatA baDhatA rahatA hai agara ghaTatA baDhatA haito svasvabhAvase he yA parase ? javAba me dekhA gayA to - jyotiSkaraMDaka payanne ke AdhAra se yaha mAluma huvA - kI - caMdrabiMbako koI khAminahI vo hamesA svaccha sphaTikamiva svasvabhAvame rahatA hai. usake nIce jo dhruva rAhu hai usakA vimAna cAra aMgula dura hamezA rahatA hai usakA syAma varaNa hai vo hamezA caMdramA kI ekaika kalAko pratipakSa- DhAkatA-va ughADatA rahatA hai - yA te caMdramA kI hAni vRddhi kahI gaI hai. 56 aba pIche tithi viSaya para Ate hai. vAcakavRMda kaheMge- yahato mAnA. paraMca tithikA ghaTanA baDhanA bhi batalAo jabAbame dekhAgayA to yahI sabUta milA, kI caMdramaDala hamese divasa rAtrike 62 bAsaTha bhAgameMse ekasaTha bhAgataka pahuMcatA hai. jyAde nahI. eka bhAga hamase ardha sUrya maMDalakA caMdramAkI apekSA khAlI rahA. usako kSaya samajo . ( vAcakavRMda yaha sthala bahuta gora karaNekA hai. ) jaise Ajaroja sUryodayase dina Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jyotiSa. 561 rAtri huI isake bAsaTha 62 hisse kiye aba caMdramAM calatA 2 ekasaTha hissetaka pahuMcA. bAkI eka hissA bacA. aba phira sUryaku to kala uganAhI hai phira usase dina rAtri honA mAnanAhI paDegA. aura caMdramAkuMbhi hamese apanI niraMtara cAlase calate 2 ekasaTha 61 me hissetaka pahuMcanA he. to dekhiye-ekahissA to Ajake dina rAtrikA bAkI rahA huvA thA vo gRhaNa kiyA. aba sATha aura cAhiye. so kalarojake yAne kalake dina rAtrike bAsaThamese 60 aura gRhaNa kiye aba caMdrake to pure huve-kalake sUryake 2 bhAga aura khAli rahai aba tIsare roja. aura sUrya utanAhI calA usakebhi bAsaTha 62 bhAga kiye, aba do bhAgato caMdramAne kala rojake liye. aba cAhiye ogaNasATha 59 bhAga so tIsare dinake bAsaTha 62 bhAgamese 59 liye. dekhiye caMdrake to ekasaTha 61 bhAga pure hogaye. bAkI tIsare dinake tIna 3 bhAga khAlI rahe. isI kramase hamesA ( pratidina ) eka 2 bhAga sUryakA yAne dina rAtrikA khAlI hotA rahA. usako caMdramA apane ekasaTha 61 bhAgake hisAbase hamesA gRhaNa karatA rahoM, isa gaNanAse sUryake jaba 62 hI bhAga khAlI hogaye taba caMdramAne saba (62) bhAgako gRhaNa kara liyA. isa hisAbase sUryake bAsaTha 62 dina rAtri pUrNa hote he taba caMdrakRta tithi tresaTha 63 pUrNa hotI hai isIko kSaya tithI mAnI gaI hai. kyoMki caMdramAMse tithI aura sUryase divasa rAtrimAna kahA gayA hai. aba vRddhi tithI tarapha khayAla karate he to-vRddhikA honA gaNitase nahIM pAyA jAtA hai . sababa jaba caMdramA saryase Age baDhe taMba tithi vRddhi honA mAnA jAve. caMdrahI jaba niyamita gatise sUrya ke 62 bhAgamese 61 bhAga paryaMta pahuMca sake taba bRddhi honA kaise saMbhave. aura caMdramAko. jaina jyotiSa vettAone. sabase maMdagati dekhA pramANa jyotissk|| caMdehiM sigdhayarAsUrA sUrehi hotinarakattA ANipagaI pacchANA havaMti sesAgAhA sance. 1 // mAInA isakA yaha huvA, caMdrase zIghratara surya calatA hai suryase nakSatra, nakSatrase grahA saba zIghra calate hai aura vakrasaralabhi calate hai-paMca saMvatsarAtmaka eka yugake sUryamAnase 1830 ahorAtri hotI hai aura caMdramAnase 1860 tithi hotI hai-usame niyamita tIsa 30 caMdra tithikA kSaya honese 1830 kucha aMzAtmaka bhAga caMdra tithikA jyAdaha rahatA hai yugakI zuruAtase bAsaThame dina eka tithi kSaya hotI hai to zAlabharame pAMca 5 vA che 6 tithi kSaya honA saMbhave aise ekaMdara eka yugame 30 tisa tithikA kSaya kahA gayA hai ( pramANa jyotiSkaraMDakameM ) gAthA-aThArasasaThisayA, tihINa niyamayA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 jaina konpharansa heralDa. jugaMmi nAyavvA // tuththaca ahorattA tIsA advArasasayAo 55 // itijJeyaM. isa hisAbase tithi nirNaya huI-aba dharma kRtya kisa AdhArase karaNA kahA so dikhalAte hai-tithike AdhArase-yA divasake AdhArase pratiSTA udyApana-yAtrA vagerAko choDakara-tapasyAdika vRta niyamokA karaNA divasake yAne sUryodayake AdhArase jainamai mAnAgayA hai. yaha bAta jagat jAhira hai aura jaina zAstromeMmi harajagaha pramANa diyA gayA hai. isapara eka bhASAkAra kavine kahA hai. ( jiNa tithimAMhi suraugameMtehija dina ahanizi. saMkrame. udayika tithi te karau pramANa, mUla sUtra cha ehanoThANa // 1 // aurabhi dekhiye. pratyAkhyAna bhASyame ) uggayesUre-yA sure ugge-namukArasa0 vagerA pATha pramANa rakhAgayA hai. isase sabUta huvA. tapasyAdika vRtte karaNA mUryake AdhArase hai aura pravartibhi. yahI cala rahI hai. caMdrakRta tithike AdhArase to ukta kriyA karanA zAstrakArone nahIM pharamAyA. agara pharamAyA hotA to. 'caMdeugge' aisApATha hotA so he nahI. aura jyotiSkaraMDaka papannA graMthame gaNitA gattasesaba tithiyoMkA kSaya honA dikhalAyA hai. vRddhi nahI dikhalAI. bahuta gora.karaNekI jamaha hai, jaba koI parva tithi. 2 / 5 / 8 // 11 // 14 // 15 aura amAvAsakA kSaya AtA hai, taba gacchAcArome baDAhI bakheDA hotA hai. koI pUrva tithiko kSayakara dharma parva kAyama karate hai. koi.. uttara tithiko kSaya kara kAyama karate hai paraMca gaNittAgatase kisIne na' dikhalAyA. aisAhI adhika mAsake bAremeM TaMTA calatA hai. buddhimAnoko taTastha hokara samAlocanA karanA cAhiye / kI iyaha AMdolana kabase calA. dIrghadRSTIse dekhA gayA to mere khayAlame yaha AyAkI. jaina jyotiSa vidyA ( paMcAMga ) kI gaNita kalA lUpta honese anya matiyokA paMcAMga mAnane lage tabase yaha TaMTA calA. aura usapara dRDha vizvAsa karaNe seM asalI nija vastuko kho baiThe. khera, aba tithike aura parvake viSayameM khayAla karate hoto yaha mAluma hotA hai ki, jaba sUryakRta dinase dharmakRtya karaNA tIrthakara gaNadharone pharamAyA to. caMdrakRta tithise hameM kyA jarurata hai-jisavakhta suryodayameM jo. tithi AI vaha dinabhara mAnanA hamArI pharja hai. aba gaNitase jaba 8 / 14 tithikA kSaya AyA to dharma parva kaba karaNA-isapara vicAra karate hai to sUryakRta divasahI-pradhAna mAnA jAtA hai. isa liye tithike AdhArase dharma parva nahIM. kiMtu sUryake (dinake ) AdhArase hai. 8 / 14 kA kSaya hoto 7 / 13 kA kSaya samajake 8 / 14 parva sthira rakhanA munAsiva hai. nyAyAbhi hai kI calatA huvA manuSya Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina jyotiSa. 563 thaka jAve to pichAhI haTe. paraMtu Age nahIM baDhe. gaNitase saba tithiyokA kSaya jaina paMcAMgame tathA anya paMcAMgameM ekasA mAnA gayA hai-vRddhime pharka hai. anya paMcAMgame vRddhi mAnI gaI hai| jainameM nahIM. amara caMdrakRta tithise dharma parva mAnA jAve to jaba tithikA praveza ho usa vakhta dharmakRtya zurukare aura tithi uttarane para samApta kare-aisA karate nahIM aura khAlI tithikA pakSakare bho mahAzayo kucha sukSma dRSTise vicArato kare. apana tithi 2 pUkArate haiM. paraMca vRtAdika kAyeto sUryake AdhArase karate haiM. isIse jJAniyone pharamAyA kI sUryakRta divasame koI pharka nahIM tithime pharka hai. dinamAna jyAde kamatI honA sUryake maMDalose pAyA jAtA hai magara caMdra maMDalabhI sAtha lagA huvA hai. pratyeka sUryA'dha maMDalake 61 bhAgako ArohaNa karatA rahatA hai. dinamAna saMbhUtalA pRthivi parato 12 bArA muhUrtase pAkara yAni makarasaMkrAMtise baDhatA 2 aThArA 18 muhUrta karka saMkrAMti taka parama hotA hai. aura rAtri aThArA muhUrtase ghaTatAM 2 bArA muhurta karka saMkrAMti taka jaghanya hotI hai. aisehI karka saMkrAMtise dina ghaTatA 2 makara paryaMta 12 muhUrta jaghanya hotA hai aura rAtri 12 se baDhatI 2 utkRSTa makarataka 18 muhUrtI hotI hai. kSetrAMtarame dinamAna aikasA nahi hotA hai. pratyeka asta eka sarIkhe nahI hote. jisa kSetrameM jitane ghaTikA dinamAna ho, utanehI hisAbase caMdra tithikA saMghaTana samajo magara caMdrakA saMbaMdha dina rAtrike sAtha lagA huvA hai. aise tithikA nirNaya jaisA dekhA vaisA batalAyA. jJAniyoke jJAnakA pAra nahIM ekase eka jyAdaha duniyAme ilmadAra hai. isa viSayameM jisa kisI mahAzayoke pAsa ullekha ho va jAhira kara jaina jyotiSa vidyAko puSTa kare tAke khAsa aura Amako phAyademaMda ho. jaina paMcAMga kI jainomeM bahuta khAmI hai. agara koI mAhanata kare to madata denevAle nahIM mile-jabahIto yaha vidyA lupta ho rahI hai. isako jAhira lAnekI bahuta jarurata hai. .. agara eka sakSa nahIM kara sake to aneka sakSa milake eka saMsthA (jaina jyotiSa vidyA prakAzaka sabhA ) nAma sthApana karake paMDito dvArA jaina jyotiSa graMthoko saMzodhana karAke chapavAye jAve aura jaina gaNita kriyAko.jyotiSa zAlA sthApana kara vidyArthi dvArA prakAza koi jAce to tamAmako phAyademaMda ho aura mAlUmabhI ho kI jainameM jyotiSa vidyAkA jJAna hai. abhitaka logokuM yaha mAluma hai kI jainame ukta vidyAhI nahI. me ummeda karatA hUM kI isa vidyAko jainI bhAiyo pragaTa karaneme sahAyaka hokara apane samakitakA puSTa kareMge, aura jaina jyotiSa vidyAkA vijaya bAvaTA bhAratame phUrovege. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 jaina konpharansa heralDa. __bho mahAzayo ! jAgRta ho, jamAnA jAtA hai. gayA samaya hAta nahIM AtA phira kaba karoge? // dohaa.|| kAlakareso Ajakara, Ajakareso ava / / samaya vidItA jAtahai, phirakaregA kaba // 1 // ityalaM tAje kalama-Ajakala jaina loga jo tithi mAnate he vaha anya paMcAMgake AdhAra para hai. sabAla pedA hotA hai anya paMcAMga sacca he isakA nirNaya Apa logone kIyA hai ? javAbame yahI kahege, nirNayato nahIM karA dekhA dekhI mAnate hai. phira savAla uThatA hai. jaba tithikA kSaya AyA, jaise AThama caudazakA; anya paMcAMgameM kSaya AyA. taba kyA karoge ! javAbameM yahI kahanA hogA pUrva tithiko kSaya karake parva tithi kAyama rakheMge. aura yahAbha kahoge udaya tithi mAnege. yaha bAta kahane mAtra hai paraMtu gaNitAgata nahIM. aba dekhiye anya paMcAMgameM. jo tithi kSaya hotI hai usakI pahali tithi kI ghaDiyA pala kucha aMza bAkI jurUra rahatI hai. sUryodaya samaya bAda kSaya tithi lagatI hai. aba ApakI sUryodaya tithi jo mAnate ho vaha kahAM rahI dAkhalA jaise tithi 7 doghaDI yA 1 ghaDi yA 30 pala hai usake bAda aSTamI 8 mI kSaya tithikI ghaDiyA lagI. dusare dina navamI Agai. aba udayAt aSTamI mAnate ho vaha kahAM rahI ? sirpha manasehI apanA parva kAyama rakhanA paDatA hai. gaNitase nahIM sabUta pAyA jAtA hai. aisehI jaina paMcAMgamabhi gaNitAgatase saba tithiyoMkA kSaya mAnA jAtA hai. vahAMparabhi manasehI mAnanA paDegA. paraMca gharakI bAtaparato vizvAsa nahI aura dUsarekI bAtapara vizvAsa rakhate hai. baDe aphazoSakI bAta hai vahAMto kaheMge. parva tithi jainameM kSaya nahI hotI paraMca gaNitAgatase. koI mahAzaya nirNaya nahi karatA. sacca bAtato yaha hai. jainameM vrata niyama sUryakI sAkSIse hotehai. usa bakhata koI tithi ho-caMdra tithi ho yA na ho. paraMca sUrya tithi jarUra lenA cAhiye. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 565 subhASita saMgraha. subhASita saMgraha. (pR. 246 thI cAle.) vIralA. viralA parakArajakarA, viralA pAle neha, viralA guNa kIdhe grahe, paraduHkhe duHkhiyA jeha. A bhava duHkha ne pAmiyA, paraduHkhaharaNa na dhAta; duHkha dekhI duHkha navi dhare, te AgaLa zI vAta?. vidhinI vicitratA. ratna kalaMkita kIdha, jaba vidhi sRSTi kirI, kamale kaMTaka kIdha, caMdra kalaMka diyerI, sama saMjoge vijega, durbhAga rUpe dharI, * nirdhana paMDita vipra, jalanidhi khAra karyorI, dhanapati kRpaNa svabhAva, lakSmI mleccha dharerI, dhanasuta dhanahIna, nArI nIce dharerI. vyasanI. mAtapitA kula lAja, nahi marajAda kazIrI, vyasane vaMTha jeha, te kulaca AzIrI; avinItapurathI mAtapitAne duHkha dhanapati sutane kAja, devane mAnI liyerI, avinIta pragaTe putra, sukhavana dAha diyerI. suta jananI hularAya, heTA jApa huverI, zatruthI adhikA thAya, tAtanuM nAma khuverI. madhura azana taje mAya, sutanA roga bhayerI, kuvacana jIvita zula, thAye moTA thayerI. mUDha prANu gamAra, phUDa kapaTa karIrI, vaMcI leka aneka, tasa dhana leta harIrI. khAya piye nahi peTa, deza videza pharerI, dAna dharama karI dUra, maMdira bhAla karerI. bhagave dhana gharaputra, mA malamUtra dhurI, vahu paraNuM mukha joi, cheDo vAlI pharI. parijana seve pAya, jabalage suta na dharerI, janame naMdana jAma, sajajana jAya dharerI. narathI sukhI pazujAta, sukhabhara vanamAM ramerI, nahi suta ciMtA kAMi, bAlakavaya nigamerI, Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 jaina konpharansa heralDa. cAkarI dAsa karata, vAhane suta vicarerI, vRddha have mAbApa, ciMte kima na marerI?azanamAtra guNajANuM, cAMpi paNa na carerI,. gaMDala maMDala jAta, rayaNa kI bharerIbAlaka vyAlallubha, pragaTaye putra tirI, mAtapitA duHkhadAya, keNikarAya jirIrAjyavighana puraghAta, eka dina jIva harerI, ' maNie vibhUSita nAga, kuNa jana rAkhe gharerI ? putra vinAnuM ghara cesaTha dIvA je bale, bAre ravi ugaMta, aMdhAruM che tasa ghare, jasa ghara putra na huMta. paNa e jUThI vAratA, jasa ghare vaMThila putra, bhAtapitA gharamAM rUe, vaMduM taru gharasUtra. pANu utaryuM eTale thayuM. prANuM pANI ApaNuM rAkhI zake te rAkha, ratibhara pANI utaryuM, na caDhe kharace lAkha. pa apamAne lekamAM, na kare koI salAma, rAMkane rahevA jhuMpaDAM paNa nahi ehane ThAma. samAnara capu * sarikhe sarikhI che ke jagamAM jeDI bhaLe, mUrakhe mUrakha che ke cature catura mo. gardabha bhUke che ke maMDala tAma rUe, khara mukha cATe che ke vaTalyo kaNa jue? mAtapitA gurU krama nakha kAMti pitataNI, jANuM tIrtha samAre, uttama nara pUjana kare, paMDita zAse vANIre. kaTaka girA gurU mAtanI, Agala hitakara jANere, kahetA bheSaja pare, nirUjA vaidha vakhANere. gurU tADatAM hita kare, ubhAgathI vAre, maNikAraka ghasatAM maNi, ratnanuM teja vadhArere. pitara nibhra che dezane, paNa navi putrane tAre, jema navi tADe pAtrane, maMtrika bhUta pachADere. jagata guNe gaurava lahe, zuM kare para pitAnere, . nija aMgaja mala parihare, vanaja kusuma zira mAre, mAtapitA gurUkula vize, hAya jagata bahumAnere. kaMcanagiri valamAM rahyAM, taNatarU kanaka samAre. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRSNA * lAbhe lAbha vadhe dhaNA, iMdhaNuthI jema Agya; tRSNA dAha samAvavA, jalasama jJAna vairAgya. duHkha denArA pAMca vA carcApatra. vyAdhi vyasana vivAda ne re, vaizvAnarane varare, catura nara, pAMca vabbA vadhyA du:kha dIe, dAlidra nAma manuSyatere, Ayu vinA mRtI jherare, catura nara, rAga vinA rAgIpaNuM. rAta kene vahAlI ! kauzika cAra ne bhUtaDAre, nara paradArAdhyAnare, catura nara, rAtri vallabha cArane hA. vizvAsa na karavA lAyaka koNa ? cite kuMvara navi visasAre, ThaMga Thakkara seAnAre, catura nara, sarpa ripu ne vANiyA. hathiyArabaMdha ne vAMdarAre, paraMdArA mArare, catura nara. vIravijayajI. 567 carcApatroH ', anArasanI zrImad yoAvijayajI jaina pAThazALAnA sekreTarIne vijJapti ke te saMsthAnA riporTa kharca, pariNAma, dhAraNa, atyArasudhI bajAvela kAmakAja, vagere badhI bAbate A patrArA ke jaina zAsana patradvArA bahAra pADaze teA lokAne tenI upayogitA jANavAnuM ghaNuM sArI rIte banI zakaze. atyArasudhI te saMsthAdArA chapAyelAM pustakA khIjA pustakA bhAvanagara lai javAmAM AvyAM che evI lokavAtamAM zuM vajUda che ? ane te vAta kharI hAya`tA tenA satya hetu zuM che te paNa sekreTarI jaNAvaze ema icchIe chIe. --eka prajAjana mahAvIra aka-A patra paryuSaNa aMka kADhI je sevA bajAvI che te mATe tene dhanyavAda ApI evuM icchIe chIe ke te patra. khAsa jaina mahAvIranA janmatIthipara ke nirvANutIthipara zrI mahAvIra aMka kADhe, ane leAkeA para vizeSa kalyANa kare. mahAvIra pitAnuM caritra haju sarvAga pUrNa jaineAnA jANavAmAM nathI, teA pachI anya dharmAe te kyAMthI jANatA hAya ? kaiMyAnaMda sarasvatinA jIvanapara prakAza paDavA mATe 'maharSi aka'nAmanA AryaprakAza patre khAsa aMka kADhayA hatA tevA aka jUdA jUdA lekhakA pAse mahAvIra prabhunA caritrAMzA para lakhAvI eka khAsa aMka adhipati bahAra paDe teA temanA jIvanapara ane tethI jainAnA jIvanapara ghaNA prakAza paDe; mATe A divALIpara ke AvatA caitramAsapara A khAkhatanI vyavasthA karavA huM bhalAmaNa karUM chuM. --bahena niLA. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 568 jena konpharansa heralDa. jana vaidyaka sAhityasevAmAM nivedana ke-"heralDanA" okTobara mAsanA aMmAM prakaTa thayelA "jaina graMthabhaMDAramAM vaidyaka sAhitya " nAmane lekha vAMcanArAone punaH vijJapti karavAnI rajA lau chuM ke Ayurveda mahA maMDaLanA janarala sekreTarI Ayurveda paMcAnana-paM. jagannAthaprasAda zukala taraphathI mane " heralDamAte jAhera karavAnI sucanA thaI che ke AryavaidhakanA prAcina graMthe je mahAnubhAvonA rakSaNa nIce hoya teo udAra daSTi vAparI Ayurveda mahAmaMDaLa tarapha tenI ekeka nakala mokalI Apaze te Ayurveda mahAmaMDaLa tevA aprasiddha gra prakaTa karavAno prayatna karaze. mokalAvelo graMtha je bhASAmAM haze te bhASAmAM tenI bIjI nakala karI laI maMDaLadvArA lagabhaga kharca jeTalAja mUlya prakaTa karavAno Azaya rAkhavAmAM Avaze ane jemanA taraphathI te nakala maLI haze te saMsthA athavA sajajananuM nAma paNa prakaTa karavAmAM Avaze. prAcIna sAhityane prasiddhimAM mukavA thoDA vakhatane mATe bhaMDAramAMnA graMthanI nakala uchIkI ApavAnuM audArya darzAvI Arogya jevA ati mahatvanA viSayamAM yathAzakya madada ApavAmAM saMkucita daSTi, pramAda ke alakSa karavAmAM nahi Ave evI AzA rAkhuM chuM. AvatA Disembara mAsamAM mathurAmAM samagra bhAratavarSanA vaidyanuM "vaidyaka saMmelana" ane "virATa Ayurvediya pradarzana" bharAvAnuM che. jemAM prAcina vaidyakaviSayanA graMtha, aprasiddha vaidyakasAhitya, prAcInakALe vaparAtAM vaidyakIya zastro ane yaMtra, vanauSadhI ane zAstrokta auSadhone sAre saMgraha thaze. AvA prasaMge je je sajajonA rakSaNamAM prAcina vaidyaka graMtha, ane vaidhaka viSayane lagatI evI anya vastuo hoya te teo kRpA karIne e pradarzanamAM tevI vastuo mekalI Apaze to vaidyamaMDaLane jJAnaprAptimAM ghaNo ja AdhAra maLaze. pradarzanamAM moklavAmAM AvelI dareka vastuo pradarzananI samApti pachI satvaraja tenI tevI ja sthitimAM mokalanArane pAchI maLe tevI saMpUrNa khAtrI karI ApavAmAM Avaze. je je mahAzaya A bAbata para pitAnI saMkucitavRttine tyAga karI udAra bhAvathI kAMI paNa vastu mokalavA IcchA rAkhatA hoya temaNe DIsembara pUre thayA pahelAM mArA tarapha athavA nicenAM zire nAmamAMthI game te eka sthaLe saMpUrNa vigatasara patravyavahAra karavAthI gya baMdobasta thazeja. 1 . baMkimacaMdra sAyAla suprinTenDenTa Ayurvediya ekajhIbIzana kamITI. mathurAM-sITI. 2. A. 5. jagannAthaprasAda zukala sudhAnidhI kAryAlaya. dArAgaMja-prayAga. alhAbAda. kIma sTezana, -vaidya baLavaMtarAya jhaverIlAla bI. bI. enDa sI. AI. relve. ' Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 568 svIkAra ane samAlocanA. . prAkRta mAgapadezikA-(kartA paMDita bahecaradAsa jIvarAja. pR. 148430 dharmanyudaya presa banArasa. mUlya rU. 0-12-0 ) jaina zAstra prAkRta bhASAmAM hovAthI prAkRtamAgadhI bhASAnA abhyAsanI jarUra atyaMta che, paraMtu adyApi paryata prAkRtabhASAne abhyAsa karavA mATe mukhya sAdhana tenuM sarala vyAkaraNa ke mArgabodhaka pustaka na hovAthI te durgamyaja rahetI. A pustaka thavAthI te bhASA zIkhavAmAM ghaNI saralatA thaI che. prAkRta bhASAnAM aneka vyAkaraNa haimAdi hatAM, paraMtu tene AjanA jamAnAnI paddhati para saralatAthI utAravAM e ghaNI vikaTa vAta hatI, ane tema chatAM kartAe je athAga mahenata ane sUkSmatA vAparI A pustaka racyuM che tene mATe kharekhara ame aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. amone smaraNamAM che ke DAkaTara bhAMDArakaranI saMskRta mArgIpadezikAnI zailIe aMgrejImAM prAkRta mArgo padezikA karavA mATe sadgata zeTha zrImAna amaracaMda talakacaMde DAkaTara harmana jebIne khAsa vinati karI hatI ane te mATe sarva sAdhana (Arthika Adi) pUrAM pADavAnuM kahyuM hatuM, paraMtu tenI racanA saMskRta zIkhelAne mATe thaI zake tema hatuM tethI te kArya paDatuM mUkAyuM hatuM. jyAre kartAe gujarAtImAM A pustaka prakaTa karI gujarAtI zIkhelAne prAkRta zIkhI zakAya tema karyuM che ane aMgrejI mApadezikA mATe mArga khullo karI Apyo che. A graMthane mukhya AdhAra siddhahema vyAkaraNa che, ane zailI navI ane jamAnAne baranI vAparI che tethI A graMtha ghaNo lokapriya ane dareka zALAmAM calAvavA yugya thayo che. ApaNuM sarva pAThazALAomAM prAkRta bhASAnuM jJAna Avazyaka nIvaDe ane te mATe A graMthane Adarasaha upayoga thAya ema ame icchIe chIe. A graMthanI aMgrejImAM AvRtti thavAnI ghaNI jarUra che, ane je kaI jaina vidvAna te kArya upADI leze te te pUrva temaja pazcimanA vidvAnomAM khAsa AvakAradAyaka thaI paDaze. " ame A pustaka aMge ghaDI namra sUcanA karIe chIe ke AmAM je je vAkayo ane gAthAo ApelI che tene badale je ApaNuM pavitra AgamAMthI vAkayo ane gAthAone chUTathI upayoga karavAmAM Avyo hoya to te bahu upayogI ane prastuta thaI paDaze. AgamanI bhASA prAcIna hovAthI temAM kadI hAlanA vyAkaraNa niyamane taddana anurUpatA mAluma na paDe to te kaI rIte che eTale zaurasenI paizAcI Adi bhASAnA niyame anurUpa thAya che ema phaTaneTamAM ApI samajAvI zakAta. bIjI vaddhita AvRttimAM A saMbaMdhe khAsa lakSa ApavAmAM Avaze evI AzA che. banArasa jaina pAThazALA aMge thayela kharcanA pariNAme joke ekAda be kartA jevA paMDita pAke ane te paMDitanI vidvattA AvA kArya nipajAvavAmAM pariName e kharekhara pAThazALAne uttejana ApavAmAM ThIka nimittarUpa thAya tema che. have pachI kaoNM maMdirataH pravezikA Adi uMcA darajajAnAM pustaka paNa prAkRta bhATe racavA pitAnA parizramane daraze. jene hitaiSI -caitra vaizAkha vIrAta 2438 pu. 8 aMka 6-7. taMtrI zrIyuta nayU Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 570 jaina konpharansa heralDa. AAAAAAAAAAAAAAAAAAM rAma premI. A digaMbarIya mAsikapatra che ane te hiMdI bhASAmAM pragaTa thAya che. pepara tathA chApa sArA ane suMdara che eTaluM ja nahi paraMtu temAM AvatI vastuo tenA karatAM vadhu suMdara che. taMtrI mahAzaya eka suMdara lekhaka, sAhityAbhilASI che eTaluM ja nahi paraMtu udAra vRttinA ane dareka saMpradAya tarapha prIti rAkhanArA che. temaNe A mAsika ke je mUla digaMbara saMpradAya saMbaMdhI maryAdita hatuM te sarva sAmAnya jainadharma-sAhitya-ItihAsa-samAja saMbaMdhI lekhe uttama ane suMdara pUrA pADavAne uddeza sAcavatuM jaNAya che jANI amone atyaMta AnaMda thAya che ane Aja praNAlikA kAyama raheze ema ame icchIe chIe. A aMka Ape ghaNA upayogI ane mananazIla lekhothI bharapUra che. agralekha jaina dharma prasAra kese hegA? ane jainiko atyAcAra bahuja vicAravA yogya che ane te mATe tenA lekhaka mahAzayane dhanyavAda ApIe chIe. "hamArA bhramaNamAM caMderI gAmanuM varNane ThIka che paNa "tIrthaparyaTanamAM giranAra Adi tIrthanuM varNana manoramya ane surekha che. pro. satizacaMdra vidyAbhUSaNanA aMgrejI pustakane anuvAda nAme jaina lojIka ( nyAya ) baMne kave. di. saMpradAyane lagate hAI khAsa dhyAna levA gya che. dharma e nAmane lekha paNa mULa vidhAna jena lekhakanA aMgrejI lekhane sAro anuvAda che. mahAjanake maraNa samayane vacana e sthAnakavAsI mAsika nAme. jena hitecchu mAMnA gujarAtIne hiMdI anuvAda paNa cagya che. A sivAya saddharmasaMdeza" nAmanI kavitA eTalI badhI zairya ane vegathI bharita che ke je kaMThastha karavA yogya che. ame teTalA mATe gayA paryuSaNanA aMkamAM akSarazaH ApI che. A uparAMta RNu zodha nAmanI kathA AnaMda ApanArI che, ane saMpAdakIya TippaNiyAM judA judA daSTibiMduthI karavAmAM AvI che. aitihAsika viSaya nAme mahArASTra aura karnATakake jena rAjavaMza sArI rIte mAhItI Ape che ke pUrve thoDA sekA pahelAM jaina rAjAo vidyamAna hatA. A sivAya pustaka samAlocana ane vividha samAcAra upayogI che. Ama dareka lekha pitApitAnI upayogitA ane gyatA sUcave che. eka evo viSaya nathI ke je ApaNuM dhyAna na kheMce. sarva digaMbara saMpradAyanA patromAM A patra uttama che eTaluM ja nahi paraMtu tenA jevI zaili ane lekhana zakti anya saMpradAyanA patramAM bahu ochI che. - A mAsikanuM lAkSaNika cinha e che ke temAM eka kathA, pustakanuM avalokana, vividha samAcAra ane adhipatinI neMdha avazya Ave che ja ane te uparAMta tenAmAM raheto svAtaMtryane jusso, temaja masahiSNutA khAsa prazaMsAne pAtra che. anya jaina saMpradAyanA mAsikamAM je uttama lekha gaNAya tene hiMdI anuvAda karI A patra pitAmAM sthAna Ape che, eTaluM ja nahi paraMtu jena ane jaina dharmane lagatuM bIjuM je je bhASAsAhityamAM prApta thAya te te bhASAmAMthI-sAhityamAMthI laI upagI vAMcana pUruM pADe che. AvuM svAtaMtrya ane matasahanazIlatAnuM anukaraNa dhIme dhIme thavA lAgyuM che joI AnaMda thAya che.. A hairaSTha patrane saM. 1868 nA paryuSaNa aMkamAM "ame kaye raste jaIzuM ?" e samayadharmane Masterpiece lekhane utAre A mAsike karyo tyArathI A patramAM protsAha, zaurya phuraNuM ane jusso vadhuvadhu pramANamAM jovAmAM Ave . A patra vadhuvadhu vistAra pAme. ane janasamAja tene lAbha letI ja rahe ema ame IcchIe chIe. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlAcanA. 571 jIvadhara caritra --yA kSatracUDAmaNi. pra. mulacaMda kasanadAsa kAiMDIA. taMtrI digaMbara jaina surata. A digabarIya caritAnuyoga graMtha vAdibhasiMhari kRta saMskRta kAvyanA hiMdI parathI gujarAtI anuvAda che. anuvAda De. bhAilAla kapuracaMda zAhe eka dare sArA karela che. AMmAM jIvadharakumAra ane pachI svAmI 10 karatAM vadhu strIo kevA kevA saMjogAmAM kevA parAkramathI paraNe che, ane potAnA pitAne mArI rAjya lai lenAra kAkAMgAranI pAsethI moTA thai rAjya le che ane pachI bhAgavatI jaina dIkSA le che te batAvyuM che. zaili pUvanI kathA zailine maLatI che, ane AmAM zvetAMbarIya zrIpAlacarita jevuM bhAna thAya che,. paraMtu AmAM vizeSa ane khAsa lAkSaNika je che te e che ke dareka soga ane nAnA nAnA prasaMgeAmAMthI paNa kAMine kAM levA joga kheAdha ApyA che. AvA khAdhAnA saMgraha saMskRta ane tenA gujarAtI artha sAthe thAya te ghaNA upayAgI thaI paDe tema che. AnA udAharaNamAM khAsa suTelo nIce ApIe chIe. "tyAra pachI svAmI tyAMthI cAlIne kAi bAgamAM gayA, kAraNa ke mana ghaNuM karIne evI vastu jovAnI utkaMThA kare che ke jene teNe pahelAM dIThI hAya nahi. te bagIcAnA AMbAnA phaLane kAI paNa manuSya dhanuSyathI pADI zakateA nahAtA. DIkaja che ke je manuSyeAmAM zakti hotI nathI, temane sahaja kAma karavuM paNa kaheNu lAge che. paraMtu svAmI te phaLane potAnA khANuthI chedIne khANunI sAtheja lAvyAH arthAt te karI temanA khANamAMja chedAIne cAlI AvI, kAraNake pratyeka kAryamAM evA utsAha karanAra purUSaja icchita phaLane pAme che. A kAma joIne jenuM bANu nizAnapara lAgyuM nahatuM tene bahu Azcarya lAgyuM, kAraNake uttama kAma azakta purUSone AzcaryakArakaja lAge che." pR. 74. bhASA sarala che, lIpi bAlamedha ane sArA TAIpamAM rAkhelI che tethI darekane upayeAgI thAya tema che. pepara ane chApaNI paNa sArI che ane digaMbara jaina mAsikanA taraphathI bheTa ApavAmAM AvI che. ( A mAsika bheTa ApavAnuM sAhasa sArUM kheDe che ) ane khIjAne mATe ka. 8 AnA che te vadhu nathI. zrIyuta DhAkAralAle peAtAnA pitA sva. bhagavAnadAsa kAdarajInA smaraNArthe A pustako chapAvavAnA prabaMdha karyo che te stutya che. strI sudhamALA, athavA sasAra samudranI naukA. ki. traNa AnA pR. 68. prANIpeAkAra--kiM. amUlya. pR. 60, vairAgyataraga bhaktimALA--ki. huM AnA pR. 210. traNenA kartA. sAMkaLacaMda pitAMbaradAsa zAha. strI suedhamALA e pustaka garabAvaLIrUpa che, ane temAM judA judA nIti, sadAcAra, gRhasa sAra Adine lagatA viSayApara garabA garamI karI sAmAnya zikSaNane upayAgI purataka kartAe pUrU pADayuM che. AkhA pustakanuM avalokana karatAM jaNAya che ke kartAne zikSaka tarIkenA anubhava hovAthI bahu sarala ane sacATa edha ApanAra kAvyA karela che ke je sarva jaina kanyAzALAomAM calAvavA ghaTe che. kartAne vizeSa mAna e mATe dhaTe che ke jainetara samartha vidyAnA nAme prophesara dhruva, rA. ba. ramaNabhAie uttama abhiprAya Apela che, ane vaDeAdarA rAjyamAM inAma mATe majabUra thayelu' che. AvA sarala ane yeAgya pusta Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 572 jaina kAransa heralDa. kAne dareka jaina gRhasthe peAtAne gRhasaMsAra sudhAravA mATe potAnI kanyAo temaja strInA hastamAM ApI uttejana ApavuM dhare che. A dareka jaina kanyAzALAomAM TekSTabuka tarIke temaja bALAone InAma ApavA mATe temaja dareka gRha temaja jAhera lAyabrerImAM rAkhavA mATe ceAgya che. viSayAnI khilAvaTa, cuMTaNI bahu madhura che, 'sAsare jatI dIkarIne mAnI zikhAmaNa' enI 13 garamIe samajavA jevI che; vaLI akSarAnuM jJAna thAya, kasaratane upayAgI thAya tevI TuMka sarala kavitAo mUkavAmAM AvI che. upayeAgitA A karavAnI anupotAnI jarUra prANIpAkAra--dareka prANadhArI jIva,-manuSya pazu, pa'khI AdinI vizvanI ghaTamALamAM avazya cheja, chatAM ja koi tene vinAza kare, agara meAdanA Ape tene dareka prANI potAnA namra paNa dayAjanaka pAkAra karI samajAve che. A peAkAra kavitAmAM ApatAM kai vizeSa asara kare che. AvA bhAvanuM eka TuMkuM kAvya hamaNAMnI navI vAMcanamALAmAM * pazumAM paDI eka takarAra ' e zabdothI bahu suryeAgyatAthI mUkAyuM che. AmAM A bhAva bahu lakhANathI ApavAmAM AvyA che e dareka sahadayane kAmaLa, dayALu banAvaze. ceDAMka kAvyeA laie. . kahe gAya na khAuM harAma dhaNInuM khANuM, khamaNuM tramaNuM ApuM dahIM dUdha dhI nANu, huM baLada putra AkhuM jagajIvana dArI, tAya kasAi le muja prANa na mUke kArI. kahe pADA pakhAla vahana karI karU. khetI, muja mahiSI dahIM dUdha dhIthI jIvana detI, paNa nirdaya devI dAra bhAga muja Ape, jAtara navarAtri dazarAne dina kApe. AvAM pustako jIva dhyAnA zikSaNanA pracAra arthe upayeAgI che, ane tethI tevA khAtAMe AnA phelAvA karavAmAM jarUra jAI che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. A amadAvAda munizrI huMsavijayajI lAyabrerI graMthamAlAmAM 4 thuM pustaka che. AmAM chelle karela samAlocanA paNa vAMcavA jevI che. ekadare kavi sAMkaLayaMdanI kRti praza'sA ane uttejanane pAtra che. vairAgyataraMga bhakitamALA. AmAM judA judA viSayeA pasaMda karI te para racelI kavitA che, te te sAmAnya jatene edha Ape tevI che. rAga rAgaNInI cuTaNI paNu sAmAnya janene AvaDe tevI ja karI che. AmAM khAsa karI jIvAjIneA patra, kAma jItyeA teNe sa jItyuM, jainIonI aikyatA thavAnI yAjanA, jaitAnnatinA vicAra vagere para je vicArA mUkyA che te asarakAraka ane jANavA jevA che. kavi sAMkaLacaMda pote dalapatazAhI zALAnA upAsaka hAi sAmAnya janeAnAM mana raMjana karanAra sabhAra jatI kavitAo sArI rIte pUrI pADI zake tema che, ane temaNe kAnpharaMsanI eDakAmAM eka vakhata kavitA pUrI pADI che. A saMbadhe thADA eka namunA ApIzuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. ' pakaDe vv dhArmika vyavahArika Ape, jJAna saMtatine bhaluM, nIti sAthe zikSaNa ApIe, nija putrIone nirmaLuM. bhAvI prajA para chApa paDaze, bhAta saMkzaNanI mudA; te jAya avanati, thAya unnati jaina baMdhunI sadA, vRddha bALa lagna dATa vALe, deza ne nija jAtamAM, nija putrI vece nIca kALa, kasAI kuDA ghATamAM. bhuDAM phaTANAM lagna TANe, gAya nahi bahene kadA; te jAya, dina ekanA vALu viSe, lakhalUTa kharaca na vAvare, dIna jainabaMdhu udhare, e svAmIvAtsala che khare. kusaMpa karaA bhinnatA taji, ekatA se Adare konpharaMsa hetu saphaLa karavA, amala AjJAne kare; zrImAna dInanuM bhAna lAve hRdaya kamaLamAM mudA. to jAya + + + + AvA sAmAjika baMdha ghaNe sthaLe ApavAmAM AvyA che, te tene vairAgyataraMga e nAmathI pustakanI oLakhANa ApavI suyogya na kahevAya; chatAM jIvAjIne patra vagere bahu thaDA paNa thoDAka vairAgyanA rasathI bharela che. appA je nija svarUpa vicArI, saba jUThI dunIyAMdArItana ratha manajI sArathI kheDe, rAyajIe karI svArI, jJAna lagAmathI Idriya hayapara, kAbu rAkho bhArIAtama rAjA anubhava tAjA, je nija nayana ughADI, sahaja kalAnidhi koI na sAthI, puNya pApa deya lhArImnussyaahaar. (prakAzaka-bhArata jaina mahAmaMDala. lalitapura pRSTha 36. mUlya. cAnA ) A laMDananA Herald of the golden age nAmanA patranA taMtrI mI. siDanI eca. biyarDa kRta The estimony of science in favour of natural human Diet' kudaratI ane manuSyane kharo khorAka kayo hovo joIe tene mATe vaijJAnika sAkSI' e pustakane hiMdImAM anuvAda che. ApaNuM jIva dayA prasAraka maMDaLa AvAM AvAM pustaka chApI chapAvI tene mAMsAhArI lokomAM chUTathI vaheMcI teonI buddhine barAbara samajAvI temanA taraphathI sahAnubhUti uttejana ane saMmati meLave che. mULa aMgrejI pustaka te maMDaLa chUTathI vaheMce che. A rIte hiMdI bhASAmAM kaMipaNa thavuM joIe e sutya AzayathI bhArata jaina mahAmaMDaLe AvA pustako taiyAra karI prasiddha karavAnuM mAthe lIdhuM che e jANI ame ghaNuM khuzI thaIe chIe. pustaka bahu sAruM che ane temane anuvAda paNa acchI rIte rA. dayAcaMdra jena nAmanA grejyueTa mahAzaye karela che. AvI pra vRttine uttejana ApanAra digaMbarI zeTha lakSmIcaMdajIne dhanyavAda ghaTe che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 574 wwww jaina konpharansa heralDa. kaliyugakI kuladevI-prakAzaka rA. mUlacaMda kisanadAsa kApaDIA saMpAdaka rivara jaina kurata mUlya vartana 32) A hiMdI bhASAmAM che. uttara hiMdu stAnamAM sArA prasaMgoe prabhunI bhakti karavAne badale vezyAonA nAcapara Asakita jevAmAM bahu Ave che, tethI temane kaliyuganI kuladevI kahI A nAnA pustakamAM te para vistArathI vivecana ane tiraskAra batAvela che. temAM satya rIte jaNAvela che ke - jaisI bhakti harAmase, aisI harise hoya, calA jAya vaikuMThameM, pallA na pakaDe koya. Ama chatAM vezyA ke je kharekhara rAkSasI che kAraNake darzanAt harate cittaM, sparzAt harate balam / bhoganAt harate vIrya vezyA sAkSAt rAkSasI // chatAM AjanA zrImaMto temanA para Atura thaI azubha karmanA baMdhanA bhAgI thAya che, e kharekhara asesa karAve che. te chellA zabdo laI kahIe te je je hAnio vezyAthI che te parastrIthI che. bheda eTaleja che ke parastrI vivAhita strI che, ke je ekavAra eka purUSane svIkAra karI tenA tAbAmAM AvI cUkI che, jyAre vezyA avivAhita svataMtra strI che, ke je koinA tAbAmAM AvI nathI temaja AvavAnI nathI. Aja baMnemAM aMtara che. pApa te baMnethI sarakhuM che. A mATe pataM rorAzinuM ciMtavana karI zIdhra potAnA pradhAnabhUSaNa zIlane dhAraNa kare ane sadAcAramAM vRddhi karo.' sArvadharma (lekhaka paMDita gopAladAsajI baraiyA prasiddhakartA zrI tattvaprakAzinI sabhA iTAvA pRSTha 55 mUlya likhA nahi.) A nAmane hiMdI nibaMdha bahuja buddhipUrvaka vAMcI samajavAne che. viSaya e che ke jainadharma e sArvadharma-Universal religion hevAnI yogyatAvALo che, ane te kaI rIte te nyAyazAstrathI phuTa rIte samajAvyuM che ane tethI A samajavA mATe adhikArI nyAyazAstrane abhyAsI che. AjakAla koIne emane ema kahevuM ke amAre dharma savaM jagatane mAnya thaI zake te che te koI paNa aMdhazraddhAthI mAnI le tema nathI; tene nyAyanI rItie dAkhalA dalIlathI batAvI ApavAthI samajAvI zakAya tema che. lekhaka eka digaMbarI vidvAna paMDita che, ane temaNe je vidvatAthI A nibaMdha lakhyo che tene mATe kharekhara te mAnane pAtra che. A nibaMdha sarva jainabhAIoe avazya avalakavA gya che. hArI yAtrA. (lekhaka prakAzaka rA. bhogIlAla sAMkaLacaMda vahorA. karonezana presa muMbaI mUlya bheTa) AmAM lekhaka pote jAtrA para nIkaLI paDe che je tIrthanI bheTa lIdhI che te te tIrthanuM varNana Apela che ke jethI bIjA yAtrALuone tethI kaMIka vadhAre sugamatA maLe. kule kara tIrtha ane zaheranAM varNana che. bhASA sAdI ne keTalIka vakhata grAmya che ane varNana zailI ghaNIja sAmAnya che. ghaNe sthaLe nirarthaka piMjaNa karyuM che ane AtmavRttAMtathI nakAmAM pAnAM bharyA che. ApaNAmAM yAtrAnAM varNane rasIlI madhura bhASAmAM, tIvra abhyAsavALA, jANavA gya hakIkatavALAM ane te para upajatAM suMdara ane bedhaka vicA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAra ane samAlocanA. 575 ravALAM bIlakula jevAmAM AvatAM nathI e kharekhara khedano viSaya che. vasaMta' nAmanA vidattApUrNa mAsikamAM mArI dakSiNanI yAtrA, vagere jevA lekho ApaNuM vidvAne taraphathI lakhI prasiddha karavAmAM Ave e ghaNuM ja jarUranuM che. AvA AvA lekho vadhu pramANamAM thAya te eka sAruM sAdhana yAtrALuone ApI kalyANa sAdhI sadhAvI zakAya che, ane chevaTe tenuM pUrNa joItI mAhItIvALuM pustaka banAvI zakAya tema che. hamaNAM zrIyuta metIcaMdabhAI mevADanAM tIrtho saMbaMdhI prakAzamAM lakhe che paNa te te vidvAna lekhaka taraphathI jevuM lakhAvAnI AzA rAkhI zakAya tevuM to nathI. AvAM keTalAMka pustaka nAme janatIrtha gAIDa, jainatIrthAvaLI pravAsa vagere bahAra paDela che ane koIkoI apekSAe te ThIka che, ane temAM A pustakathI eka vadhAre thayela che. jenA patranA grAhakone A pustaka bheTa ApavAnI udAratA batAvavA mATe lekhaka mAnane pAtra thayA che. pahoMca. Arya prakAza maharSi aMka. saM. 1868. ( taMtrI zrIyuta paradhubhAi bharadhubhAI va. zarmA taraphathI); zeTha kuMvarajI ANaMdajI taraphathI pariziSTa parva ane sthUlibhadra caritra. muMbaInA jANItA bukaselara meghajI hIrajI taraphathI 1 RSidarA athavA vazIkaraNa maMtra le. vADIlAla motIlAla zAha. rU. 2.jana darzananAM mULata le. hIrAcaMda lIlAdhara jhaverI, rU. 3 vanitA vyAkhyAnamALA le. ratnasiMha neNazI rU. 70 4 subhadrA le. durlabhajI tribhuvanadAsa jhaverI ) 5 Atmazaktine udaya le. muni mahArAja zrI cAritra vijayajI ) devacaMda lAlabhAI pustakeddhAra phaMDa taraphathI Karma Philosophy by late Virchand R. Gandhi, edited by Bhagu F. Karbhari Price annas Five. - nIcenA mAsika pa vigerenI tathA pustakonI pahoMca ghaNuM mAna sAthe svIkArIe chIe, AnaMda pu. 10 naM. 8 thI 12 ane pu. 11 a. 1, buddhiprakAza pu. 60 aM. 9-10, digaMbara jaina pu. 6 aM. 12 ane pu. 7 aM. 1 jainahitaiSI pu. 8 a. 10-11, gujarAta zALApatra pu. para aM. 9-10, AtmAnaMdaprakAza pu. 11. 3 thI 4, jainahitecchu pu. 15 aM. 11, vaizyapatrikA pu. 10 aM. 1-2, jainadharmaprakAza pu. 28 aM. 6 thI 8, buddhiprabhA pu. 5 aM. 6-7, keLavaNI pu. 26 aMka 2 thI 4, satya pu. 3 aM 4-6, sAhitya pu. 1 a. 10-11 puSTibhaktisudhA pu. 4 aM. 5-6, zrI bhakta pu. 10 aM. 2-3, vaje vinAma . 3, 7, suMdarI subodha pu. 11 aM. 1-2, Jain Gazette Vol No 6-10, vasaMta pu. 12 e. 7-8, vArtAvAridhi pu. 5 aM. 4-5. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57, ~ ~- ~~-~ jena konpharansa heralDa. kaoNnpharansa mizana. zrI sukRta bhaMDAra. (saMvata 1860 nA bhAdaravA zu. 1 thI Aso vada 30 tA. 1-4-13 thI 30-11-13) vasula AvyA rU. 268-4-0 nI vIgata. ,, gayA mAsa AkharanA vasula rU. 2453 (1) upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda-u. gujarAta. sarIyada ra5A, vAMsA 11, rAmaparA bA, vAyaDa rA, rAnera 12aaaa samau 18, jhAbaDIA 3yA, luNapara hA. kula rU. 83-12-0 (2) sI. amRtalAla vADIlAla-kaDI prAMta . . . moTIdAu 12aa, bAmasaNA pA, pIledarA 1, pudagAma DA, vAlama chA, kalANuM 11, mesara 1che, kula rU. 50-8-0 upadezaka mI puMjAlAla premacaMda-pAlaNapura ilAko. vaDagAma 38, aluvA che, sAdarA 16 kula rU. 61-4-0 (4) AgevAnoe-pitAnI meLe mokalAvyA. bArAmatI-rU. 5 zeTha savAI mAlAjI, muMbaI rU. 5 bAi dIvALI geradhanadAsa, . verAvaLa-rU. 6 3 zeTha khuzAlacaMda karamacaMda kula rU. 73-12-0 . ekaMdare kula rU. 2722-4-0 upadezakono pravAsa. upadezaka mI. vADIlAla sAMkaLacaMda- rAmaparA-jIvahiMsA tathA mAMsa bhakSaNa upara bhASaNa ApatAM hAjara rahelA ThAkaraDAeAe te baMne bAbata na karavA pratijJA lIdhI. vAyaDa-jIvadayA saMbaMdhI bhASaNa ApatAM ghaNA musalamAna bhAIoe hiMsA na karavA tathA dArU, mAMsa vagere ne vAparavA sogana khAdhA. rAnera-navarAtrImAM pazuvadha na karavA saMbaMdhI bhASaNa ApatAM ThAkaraDAoe sogana lIdhA ke jIvahiMsA, mAMsa bhakSaNa vagere karavuM nahi. samai-hAnikAraka rivAja, jIvadayA vagere viSaya saMbaMdhI munimahArAjazrI jItavijayajInA rUbarU bhASaNa ApatAM tenI sArI asara thaI che. luNapara-jIvahiMsA, mAMsa bhakSaNa vagere viSaye saMbaMdhI bhASaNa ApatAM ghaNuM ThAkae baMdha karavA AturatA batAvI pitAnAM nAma jAhera karyA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara konpharansa nirAzrita phaMDa. 577 uparanA gAmamAM pratijJA lenArAnAM nAma konpharansa ophIsamAM che. upadezaka mI. puMjAlAla premacaMda, memadapura-kanyAvikraya, ziyaLa, mRtyu pAchaLa raDavuM karavuM vagere hAnikAraka rivAje upara bhASaNa ApatAM saune ghaNI ja sArI asara thaI che. ane konpharansanA TharAvone amala karavA dhyAna ApavA nakkI karyuM. aluvA-digaMbara jaina baMdhuonI sAtamI beThaka prasaMge ekatA, bALa lagna vRddha vivAha, kanyAvikraya, jIvadayA vagere viSayo upara bhASaNa ApatAM ghaNo AnaMda thayo che. ane ThArazrI bhAratasiMhajIe jIvahiMsA na karavA pratibaMdha karyo che. te lekhIta patra konpharansa ophIsane mekalAvela che. sAdarAnA vakIla rA. rA. nyAlacaMda lakSmIcaMda taraphathI sadarahu upadezakane sarTIphikeTa maLyuM che. zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa nirAzrita phaMDa, konpharansa ophIsa taraphathI nirAzritone madada ApavAmAM Ave che. ane te pramANe bahAra gAmanA nirAzritane mAsika madada lagabhaga rUA. 60 mokalAya che. saMvata 1869nI sAlamAM A khAtAmAM nIcenA gRhastho taraphathI kula rUA. 1088 maLyA che te upakAra sAthe svIkArIe chIe. 714 zrI jana esosIezana opha inDiyA. muMbaI.. . 50 zeTha kalyANacaMda zebhAgacaMda muMbaI. pa0 rA. rA. motIcaMda gIdharalAla kApaDiyA solIsITara. muMbaI. 50 zeTha hemacaMda amaracaMda muMbaI. 50 mohanalAla hemacaMda muMbaI. te sivAya maMdaseranA nIce lakhyA gRhastho taraphathI madada maLI tenAM nAma:21 zeTha bacharAja kunaNajI, 21 zeTha phatAjI trIlekacaMdajI, 21 , kunaNajI kAlurAma, 21 , rUpacaMda cunIlAla, 21 , punamacaMdajI saMdhavI, 4 , gumAnajI nAnAlAla, 15 ,, phatAjI kacaramala, ( 11 ) uttamacaMda rakhabadAsa, ., punamacaMda motIlAla, ha ,, gaNasIrAma lachamaNudAsa, , gamIracaMda panAlAla leDhA, 4 , nAthurAma udecaMda loDhA, che tAcha vacharAja, 3 traNa gRhastho taraphathI rUpiye akeka. A khAtAmAM phaMDa lagabhaga khalAsa thavA AvyuM che. jethI A khAtuM kAyama nabhAvavA mATe jaina gRhasthAe pitAthI banatI rakama A khAtA mATe konpharansa ophIsanA resIDenTa janarala sekreTarInA upara mekalavA vinaMti karavAmAM Ave che. garIba vidhavAo Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -590 - jaina konpharansa heralDa. tathA purUSone A khAtethI yogyatA mujaba te gAmanA AgevAna gRhasthonA abhiprAya maLyAthI madada ApavAmAM Ave che. A khAtuM kAyama nibhAvavuM e dareka jaina baMdhunI pharaja che. zrI jaina esesIezana opha inDiyAnA utsAhI sekreTarIe zeTha ratanacaMda talakacaMda mAstara thA zeTha mohanalAla hemacaMda A khAtu kAyamane mATe TakI rahe te mATe esosIezananA nirAzrita phaMDamAMthI dara varase amuka rakama A khAtAne ApavA badabasta karaze evI ame AzA rAkhIe chIe. zrI dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM. ... (tapAsanAra-zeTha cunIlAla nahAnacaMda onararI eDITara zrI jaina zvetAMbara kenpharansa) (1) prAMta kAThIAvADa tAbe zahera jAmanagara madhye AvelA zrI nemInAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate riporTa - sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI prathamanA vahIvaTakartA mahUma zeTha geviMdajI mulajInA hastakane saMvata 1858 thI te saMvata 1866 sudhIne hisAba amee tapAsya te jotAM dareka jaMgama mIlkata A khAtA ( zrI jaina dhArmika hisAba tapAsaNI khAtuM) nI sUcanA mujaba derAsarajI khAte jame karI dareka mIlkata khAte udhArI tenuM vigatavAra lIsTa dareka mIlkatanA khAtAmAM juduM juduM neMdhavAmAM AvyuM che. te vigere AkhA vahIvaTanuM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa ghaNo ja sArI rIte pUratI kALajIthI calAvatA hatA paNa daivayoge teone dehotsarga thavAthI te vahIvaTa saMdha taraphathI hAlanA vahIvaTakartA zeTha cunIlAla mANekacaMdane soMpavAmAM AvyuM che, ane teo paNa ghaNI ja kALajIthI nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAve che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. sadarahu saMsthAne lagatA vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanA patra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. (2) prAMta kAThIAvADa tAbe dhrALa madhye AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagate rIpiTa sadarahu saMsthAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTakartA metA lAlacaMda parasotama tathA metA bhagavAnajI kALA tathA metA avacaLa dayAlajI tathA metA mANekacaMdanA hastakane saM. 1962 thI te saM. 1868 nA vaizAkha vadI 5 sudhIne hisAba amoe tapAsyuM te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAvyuM che te bahu khuzI thavA jevuM che, paraMtu gaI sAlathI zrI saMdhamAM ghaNA matabheda paDI gayuM che tethI A saMsthAne pUrepUruM nukasAna thavAno saMbhava che mATe te matabheda kaDhAvI nAMkhI sarvane ekamata karavA A (zrI jaina dhArmika hisAba tapAsaNI) khAtA taraphathI prayatna karyo hato paNa tyAMnA AgevAna zeTha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dhAmika hisAba tapAsaNuM khAtuM. 578 muLacaMdabhAI tyAMnA kuMvara sAheba sAthe choTA udepura gayelA hovAthI ane temane atre AvavAnI DhIla hovAthI teonI hAjarI sivAya kAma pAra paDe tema nahi jaNavAthI te kAma teonA AvavA upara mulatvI rAkhyuM che. AgevAna zeTha muLacaMdabhAIne amArI bhalAmaNa che ke banatI mahenata karI jema bane tema tAkIde sadarahu siMdhamAM je kaleza cAle che te dura karAvI sadarahu saMsthAnuM navesara baMdhAraNa karAvI yogya gRhasthane vahIvaTakartA nImI vahIvaTa sArI rIte cAle tevo baMdobasta tAkIde karaze. sadarahu saMsthAno vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANI tene lagatuM sUcanA patra vahIvaTakartA gRhasthane soMpavAmAM AvyuM che. prAMta kAThIAvADa mAthe zahera jAmanagara tAbe gAma vaMthalI madhye AvelA zrI anaMtanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagato rIpeTa - sadarahu saMsthAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTakartA zeTha muLacaMda devajI tathA zeTha pAnAcaMda prAgajInA hastakano saM. 1861 thI te saM. 1868 nA vaizAkha vadI 5 sudhIne hisAba amoe tapAsyo te jotAM nAmuM rItasara rAkhI vahIvaTa sArI rIte calAvatA jovAmAM Ave che te mATe temane pUrepUro dhanyavAda ghaTe che. sadarahu saMsthAno vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANuM tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. prAMta kAThIAvADa madhye zahera jAmanagara tAbe gAma haDamatI maLe AvelA zrI mahAvIra svAmI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane lagato rIporTa - sadarahu saMsthAnA vahIvaTakartA zrI saMdhanA hastakano saM. 1868 thI te saM. 1868 nA vaizAkha sudI 13 sudhIne hisAba amee tapAsya, te jotAM sadarahu saMsthAnA vahIvaTa ghaNoja guMcavADA bharelo karI nAMkhyo hato tethI A khAtA taraphanI tapAsaNI daramiyAna navA cepaDA baMdhAvI ApI nAmuM rItasara rakhAvI vahIvaTa sArI rIte calAvavAnI geThavaNa karI ApavAmAM AvI che. - sadarahu gAma zrI rAjakoTathI jAmanagara jatAM rastAmAM AvatuM hovAthI tyAM sAdhu munirAjene javA AvavAne paricaya ghaNe che. - sadarahu saMsthAmAM upAzraya nahi hovAthI gaI sAlamAM jAmanagaranA saMghanI madadathI - zA. kamaLazI ThAkarazI pote zrI muMbaI jaI TIpa karI nANAM lAvI upAzrayanuM kAma zarU na karyuM che, ane gAma madhyenA zrAvake temAM pitAthI banatI madada kare che tethI temane tathA tyAMnAM saMdhane pUrepUre dhanyavAda ghaTe che. sadarahu saMsthAne lagatA vahIvaTa vahIvaTa tapAsI temAM je je khAmIo dekhANuM tene lagatuM sUcanApatra vahIvaTakartA gRhasthane ApavAmAM AvyuM che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 jaina konpharansa heralDa. wwwyvvvvvvvvvvvvvvvvvv wwwwww wwwwwwww dazerApara thato pazuvadha baMdha. - dazerAnA mAMgalIka divaso ApaNuM hiMdustAnamAM rAjA rajavADAomAM tathA prajAmAM bhAre utsAha vacce ujavAya che. manuSya prANI jyAre A divasomAM moja majA kare che tyAre bicArAM nirdoSa muMgA prANuo pitAnI karUNAjanaka sthiti jogavatAM najare paDe che. te garIba prANuo te divasomAM svataMtra manuSya prANIonA hAthe hajAro ane lAkhonI saMkhyAmAM kapAI jAya che. AvI kaDhaMgI rIta hiMdustAnanA rAjA rajavADAmAM tathA devI maMdiramAM prathama vizeSa karIne pracalIta hatI paNa have keLavaNunA pratApathI ghaNekhare aMze nAbuda thaI che. AvA dharmanA bahAne ajJAnatAthI thatA pazuvadha tarapha teo sarvenuM dhyAna kheMcavAne ane te baMdha karavAne jaina kemanA traNe phIrakAonI saMyukta arajIo kAraNa darzAvI rAjA rajavADAomAM mokalavI zarU karavAmAM AvI. jenA pariNAmamAM dhIme dhIme hiMdustAnanA 125 rAjA mahArAjAoe pitAnA rAjyamAM pazuvadha baMdha karAvyo che. uparAMta keTalAka nAnA gAmanA ThAkaraDAoe paNa teonA gAmamAM tene amala kI che. gayA . dazerAnA tahevAropara sastA mujaba rAjA mahArAjAone arajIo mokalAvatAM nIce jaNAvyA mujabanA rAjyakartAoe pitAnA rAjyamAM pazuvadha baMdha karyAnuM kenpharansane jaNAvavAmAM AvyuM che, (1) ajAIgaDha (senTrala InDIA ) (2) haidaragaDha (baroDA sTeTa, senTrala inDIA), (3) rAja bhadavAra (DI. AgrA) (4] chatarapura sTeTa (5) vasANuM (6) raNasIpura (7) hirapurA (8) rAmapurA (9) hAthIpurA (10) AgaloDa nAnAvAsa (11) bhANapura (12) lAkaDA (13) mahuDI (14) khaDAna (15) kaDolI (16) pIlavAI (17) ane DIAnA sAtavAsa (18 peDhAmalInA be vAsa (18) gAyatA saMgapura (ra0) devAsa (21) devAsa (rAjaputAnA) (22) bhINAma (mAravADa). upara lakhele rajavADAnI rAjyakartAoe pitAnA rAjyamAM pazuvadha baMdha karI hajAre jIva bacAvyAnuM puNya prApta karyuM che. sadarahu rAjyakartAonI AvI dayALu lAgaNIne mATe ame teo nAmadArane aMtaHkaraNapUrvaka dhanyavAda ApIe chIe ane anya rAjA mahArAjAo ke jeonA rAjyamAM AvA dharmanA aMdhakAra heThaLa pazuvadha thato hoya teo nAmadArene te baMdha karavA araja karIe chIe. sadarahu rAjyakartAo ke jeoe atyArasudhImAM pazuvadha baMdha karI amane jaNAvela che teo sarvenA nAmanuM lIsTa daravarSe amArA taraphathI mekalAtI dazerAnI arajI sAthe chapAya che. temaja amArA rajIsTaramAM teonI noMdha rahe che temaja je je rAjyakartAo tema karyAnuM jaNAve che teonAM nAma temAM umeravAmAM Ave che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana grejyueTasa esosIezana. 581 Jain Graduates' Association. 0000000000 PRESENTATION TO DR. HARMAN JACOBI. A meeting of the Jain Gradutes' Association was held at Lalbug near Panjarapole on Monday, the 8th inst at 8-30 a. m. to present an address to a great oriental scholar and translator of Jain scriptures Professor Dr. Harman Jacobi Ph. D. of Bonn University, Germany, who stopped here for a couple of days on his way to the Calcutta University to give lectures on rhetoric The audience consisted of about 1,000 persons including his holiness Muvi Maharaj Shri Vallabh vijay ji and other priests. Dr. Jacobi was greeted with cheers on his arrival in the lecture hall and was offered a chair, while others were sitting on the ground. Pandit Lalan first opened tho proceedings by way of introducing the distinguished guest as a great Scholar of Sanskrit and prakrit, translator of four Jain Sutras and other Jain works such as Upanitibhavaprapanch Katha, Paumachariyam ( composed in S. Y: 56 ) Parishista Parva of Hemachandra etc. and he also stated his invaluable services by way of dispelling false notions as regards Jainism. Mr. Makanji J. Mehta, Bar-at-Law, after a few prelimi. nary remarks read the following address and the same was ited into Gujarati by the Secretary Mr. Mohanlal D. Desai, B.A., L.L,B. for the information of the audience. TO, Prof. Dr. Herman Jacobi, Ph. D. Dear Sir, 1.' It is with feelings of profound gratification that we the members of the Jain Gradutes' Association take this opportunity of offering you our most cordial welcome to this ancient and historic land, the land of Bharat, which is named after the all-victorious Bharat, son of our first Tirthankar Adinath. 2. This land has various and numerous attractions for lovers and students of antiquities, furnishing as it does to them great amount of interest in the many relics of the ancient civilization of this land--relics which still survive and infuso a living interest in this old land of many hopes and numerous promises, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582 ?1-x2r74 Bzes. AAAAAAA AVANA 3. We Jains are proud of the part taken by our noble ancestors in the formation of that ancient civilization, and their contribution to it; and we are proud more particularly of the glorious and undying heritage which they have left us in the voluminous literature which testifies at once to the versatile genius, the prolific activities and the profound learning of our ancient ancestors. 4. It is a matter of great satisfaction to us that in this the twentieth century, with the rapid strides in education and the exploration of so many relics of antiquity, our community has begun to understand and appreciate the value of the rich literary legacy which has survived to them from ancient times, and that there is a definite tendency to bring about a revival among us of the study of our noble litera with its deep learning and philosophical disquisition that lend a charm and interest to the student of ancient history and the lover of speculative thought: .5. To you, Sir, our community is indebted a great deal for infusing into its educats members a real impetus in this direction, and we shall be doing sheer jnstice to you when we say that you have awakened in the hearts of our young men a noble spirit which has incited them to bring about a renaissance of our classical literature and learning. 6. Your authoritative versions and critical comments and introductions which have been published in the Sacred Books of the East series, with reference to our revered Sootras, and the numerous other publications, both in the English and German languages, and particularly yourscholarly exposition of our literature in general, have helped to place Jainism and Jain learning before the literary and philosophical world of Europe in their true light and perspective and have helped to dispel the vague and hazy notions which once receive currency that Jainism was but a branch of Buddhism, or that the Jain community could hardly be distinguished from the Hindus. You have been the pioneer worker in the field of Jain literature in the West, and your name will be ever remember. ed amongst Jains with foelings of gratitude and reverence. 7. But we owe you a still deeper debt of obligation. Not only have you laid-bare by your own efforts the noble philosophy and learning of our past literature, but by infusing a vivid interest and scholarly proclivities in a band of workers in Europe who all are proud to be yonr disciples and who appear to take the same interest as yourself in our General Literature, and in works on History, Logic, Psycho. logy and other germane branches of thought, you have suc Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. 6244 073141. 583 we ceeded in making it a certainty that your efforts in diving for the lore of Jainism should not die away as a spasmodic attempt, but that those efforts should continue to survive with your students. And it is not a little gratifying to us to learn that your noble pursuits in this ancient sea of learning have remained unceasing, and that the indefatigable industry that has characterised your work hitherto has been maintained at your advanced age. 8. We have said above that the Jain community is indebted to you for the renaissance movement now in its midst in the direction of its literature. This is literally true. For had it not been for the existence of the translations and other original works that have been published, it should have been impossible to get any portion of our Jain literature recognised and included in the syllabus of the different Indian Universities, as fortunately it has now been done. Your present visit to India with a view to deliver a series of lectures on your favourite themes in connection with the University of Calcutta, is bound to leave a most useful impression and effect, and we have every confidence that, before you leave these shores, you will have succeeded in enlivening in the hearts of the educated section of our community and more particularly of the young men who are awaiting with intense interest the pleasure of giving you audience, a feeling of deepest love and regard for the ancient lore, a portion of of which you have expounded, and the whole of which, thanks to your continued efforts and the efforts of your pupils will, we have every hope, be given greater publicity to in the near future. 9. And now, Sir, we beg to offer you again a most cordial welcomo in our midst and thank you for having afford an opportunity of expressing to you our heart-felt gratitude for your labours on behalf of Jainism in the past We earnestly pray for your long life, continued prosperity and pe fect happiness. Dated at Bombay this ) We have the honour to be, sth day of December 1913. Dear Sir, Your most obedient servants, LAKHAMSEY H. MEISHERI. MOHANLAL D. DESAI. B. A. LL. B. BA, LL. B. President. Honorary Secretary. Jain Graduates' Association, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584 jaina konpharansa heralDa. Ulces. Then the President, Mr. Lakhamsey H. Meisheri presented the Address with a silver casket with the remarks that it was a very humble token of admiration and love for the Doctor's monumental services. DR. JACOBI'S REPLY. "I express my deep gratitude for your kind words in appreciation of my literary work, which do not deserye praise. I have merely tried to clear up the false notions and to explain the real meaning of the Jain essence and in that I do not know how far I have succeeded. I am not a stranger here as I was in India in 1873. I had been on the tour to Rajputana with Dr. Buhler the great Sanskrit scholar. Things were different then. Now I have been struck with extraordinary change that has taken place and I realise what Pax Britannica means. At that time we could explore the famous Jain Bandar at Jesalmere and get a number of Jain manuscripts which are now stored in the Deccan College Library and several libraries of Europe. Besides we visited famous Jain temples and saw much of Jainism. On my return to Germany I determined to explore Jain religion. As an obstinate opponent I had to fight with other oriental scholars against their theories as to origin and development of Jainism. By convincing arguments I prove that Jainism was not an off shoot of Budhism but quite independent of it and much older than that. In course of that I shall be able to prove that not only that Jainism is ancient and independent religion but it is one of the gruat religions of thc world. It is left to you, Jains to supply me and my pupils with your sacred Sutras and other works as you should well know, inore the light of Jainism shines, more the benefit will be derived. I have incited many workers and try pupils to embark upon the exploration or rather description of the Jain religion in its true perspective. I in the end once more express feelings or gratitude and extreme satisfaction for the fact that my humble work has been appreciated by those whom it was meant Lastly His Holiness Shri Vallabh Vijayaji while summing up exorted the audience to at once pick up the offer made by Dr. Jacobi and to form a committee to carry it into effect and also to have Jain religion series, Prakrit Dictionary, Jain History, compiled and the various false notions about . ain religion amongst the western scholars cleared up at the hands of such Savaunts like Dr. Jacobi and his worthy pupils.