________________
૫૭૨
જૈન કારન્સ હેરલ્ડ.
કાને દરેક જૈન ગૃહસ્થે પેાતાને ગૃહસંસાર સુધારવા માટે પોતાની કન્યાઓ તેમજ સ્ત્રીના હસ્તમાં આપી ઉત્તેજન આપવું ધરે છે. આ દરેક જૈન કન્યાશાળાઓમાં ટેક્ષ્ટબુક તરીકે તેમજ બાળાઓને ઈનામ આપવા માટે તેમજ દરેક ગૃહ તેમજ જાહેર લાયબ્રેરીમાં રાખવા માટે ચેાગ્ય છે.
વિષયાની ખિલાવટ, ચુંટણી બહુ મધુર છે, ‘સાસરે જતી દીકરીને માની શિખામણ’ એની ૧૩ ગરમીએ સમજવા જેવી છે; વળી અક્ષરાનું જ્ઞાન થાય, કસરતને ઉપયાગી થાય તેવી ટુંક સરલ કવિતાઓ મૂકવામાં આવી છે.
ઉપયેાગિતા આ કરવાની અનુપોતાની જરૂર
પ્રાણીપાકાર—દરેક પ્રાણધારી જીવ,–મનુષ્ય પશુ, પ'ખી આદિની વિશ્વની ઘટમાળમાં અવશ્ય છેજ, છતાં જ કોઇ તેને વિનાશ કરે, અગર મેાદના આપે તેને દરેક પ્રાણી પોતાના નમ્ર પણ દયાજનક પાકાર કરી સમજાવે છે. આ પેાકાર કવિતામાં આપતાં કઇ વિશેષ અસર કરે છે. આવા ભાવનું એક ટુંકું કાવ્ય હમણાંની નવી વાંચનમાળામાં · પશુમાં પડી એક તકરાર ' એ શબ્દોથી બહુ સુર્યેાગ્યતાથી મૂકાયું છે. આમાં આ ભાવ બહુ લખાણથી આપવામાં આવ્યા છે એ દરેક સહદયને કામળ, દયાળુ બનાવશે. ચેડાંક કાવ્યેા લઇએ.
.
કહે ગાય ન ખાઉં હરામ ધણીનું ખાણું, ખમણું ત્રમણું આપું દહીં દૂધ ધી નાણુ, હું બળદ પુત્ર આખું જગજીવન દારી, તાય કસાઇ લે મુજ પ્રાણ ન મૂકે કારી. કહે પાડા પખાલ વહન કરી કરૂ. ખેતી, મુજ મહિષી દહીં દૂધ ધીથી જીવન દેતી, પણ નિર્દય દેવી દાર ભાગ મુજ આપે, જાતર નવરાત્રિ દશરાને દિન કાપે.
આવાં પુસ્તકો જીવ ધ્યાના શિક્ષણના પ્રચાર અર્થે ઉપયેાગી છે, અને તેથી તેવા ખાતાંએ આના ફેલાવા કરવામાં જરૂર જાઈ છે તે માટે તેમને ધન્યવાદ ઘટે છે. આ અમદાવાદ મુનિશ્રી હુંસવિજયજી લાયબ્રેરી ગ્રંથમાલામાં ૪ થું પુસ્તક છે. આમાં છેલ્લે કરેલ સમાલોચના પણ વાંચવા જેવી છે. એકદરે કવિ સાંકળયંદની કૃતિ પ્રશ'સા અને ઉત્તેજનને પાત્ર છે.
વૈરાગ્યતરંગ ભકિતમાળા. આમાં જુદા જુદા વિષયેા પસંદ કરી તે પર રચેલી કવિતા છે, તે તે સામાન્ય જતેને એધ આપે તેવી છે. રાગ રાગણીની ચુટણી પણુ સામાન્ય જનેને આવડે તેવી જ કરી છે. આમાં ખાસ કરી જીવાજીનેા પત્ર, કામ જીત્યેા તેણે સ જીત્યું, જૈનીઓની ઐક્યતા થવાની યાજના, જૈતાન્નતિના વિચાર વગેરે પર જે વિચારા મૂક્યા છે તે અસરકારક અને જાણવા જેવા છે. કવિ સાંકળચંદ પોતે દલપતશાહી શાળાના ઉપાસક હાઇ સામાન્ય જનેાનાં મન રંજન કરનાર સભાર જતી કવિતાઓ સારી રીતે પૂરી પાડી શકે તેમ છે, અને તેમણે કાન્ફરંસની એડકામાં એક વખત કવિતા પૂરી પાડી છે. આ સંબધે થાડા એક નમુના આપીશું.
