Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 Lananana ACHARIA SRT KAILASSAGARSURI GYANSANDIR SHREE MAHAVIR JAIK ARADHANA KENDRA koba. Gapninagar 382 007 Ph. (079) 276252, 23276204-05 T23276249 (000 VALUE Con EUR BONG 4:21:24:4 His : 84 For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 4. kaH 1. 2. terApaMtha--samIkSA : 3. pratikramaNasUtra-proAdhaTIkAnI zuddhivicAraNA : Thakkara pheru racita muddAzAstranA advitIya jaina graMtha : daza AzraryAM ; 5. 6. 7. lekha : bhAganA parivAra : 8. www.kobatirth.org viSaya darzana lekhaka : pU. mu. zrI caMdraprabhasAgarajI : pU. paM. zrI ra'dharivajayajI : paM. zrI lAlacaMdra bha. gAMdhI : pU. mu. zrI. kAMtisAgarajI : preA zrI. hIrAlAla 2. kApaDiyA : 66 pU. mu. zrI niraMjanavijayajI : zrI sumativijaya' : zrI agaracaMdajI nAhaTA : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAhiNI : vi jaina kathA sAhityanA mahArathI prophesara DaoN. harTalanA dehAMta : zrImatI DaoN. zAoNTa krAujhe TAiTala peja: trIjI pRSTha: 97 98 101 aMjAI jAya che, e gAphela ane che; enAM cakSu mIMcAI jAya che. ane adhakAramAM taNAI jAya che......... sau svapnA ke raMga, ke sAcA nA kadI re lAla, " For Private And Personal Use Only 103 106 109 117 AvA prasage je kSaNabhara savicAranA dvAre thaMbhI jAya che enA mATe bhaya nathI. AMkhamAM camakelI vIjaLI adazya thatAM mANasane mULa sthitie AvatAM vIra lAgatI nathI. e anubhava cakSu khUle tA tarata ja samajAI jAya ke bhAganI pAchaLa viyeAga che. viyeAganI pAchaLa roga che. raMganI pAchaLa zAka che. zAkanI pAchaLa mahAmRtyu che. jene bhAganI kSaNiktA samajAI te Aja mastIthI gAya che:
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke am | akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra jeziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) taMtrI : cImanalAla gokaLadAsa zAha varSa 22 | vikrama saM2012:vIrani. saM. ra481 I. sa. 1956 mAM : || mahA suda 4 budhavAre : 15 phebruArI | | 246 bhegane parivAra lekhaka : pUjya munirAja zrIcaMdraprabhasAgarajI (citrabhAnuM ) Aje mANasa bhega tarapha deDI rahyo che. paNa e game teTalA bhoga bhegave teye ene zAnti ke tRpti maLe kharI? mANasanuM mana sadAya atRpta ja rahevAnuM. A bhegone pAmavA paNa jIvanane bhega Ape paDe che. AvA jIvanane, mUlyane, kAyAne, AtmAne bhega ApavA chatAM meLavelA bhego cirakALa TakatA nathI. e meLavyA pachI nahi ja jAya ema koNa kahI zake ! ene pAmIe tyArathI ja rakhe ene viyAga na thAya enI cintA UbhI thAya che. A ciMtA kheTI paNa nathI. bhegamAM rogano ne viyogane bhaya che ja. te kayAre Avaze te mANasa jANatuM nathI, paNa te Avaze, jarUra Avaze ema te saunAM hRdaya kabUla karatAM hoya che. bheganI prApti TANe paNa mANasanA haiyAmAM je viyoganI zaMkA uddabhave che te khoTI nathI. enI pAchaLa AtmAnA anubhavane prakAza che. eNe aneka bhogIone aMtima samaye regamAM TaLavaLatA ane viyogamAM mUratAM joyA che. ane e dazyanuM kadI na bhulAya tevuM pratibiMba e hRdaye paDayuM hoya che. tethI ja mANasanuM hRdaya bheganA upaga vakhate paNa kare che. A kaMpa sUkSma hoya eTale ene mANasa, nirbaLa mananI zaMkA karI, bhUlI jAya che. paNa kharI rIte te e kaMpa AtmAne sAkSAtkAra che. bhayanA sAkSAtkArano upayoga mANasa sAvadha thaIne karatA nathI. A anubhavane upayoga kare te e jarUra bhega ane upabhegathI virame, e bhegamAM rahelI atRpti joI zake, bhegamAM rahelA roga ne zekanA ghA avalokI zake. sApathI sAvadha thaIne cAle tema bhoganA pApathI paNa sAvadha thaI cAle. paNa mANasa, bheganI vIjaLI camake che tyAre [ jue : anusaMdhAne TAyala peja bIjuM ] For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir terApaMtha-samIkSA lekhaka : pUjya paMnyAsa zrIradharavijyajI [2] zrA, tIrthakara paramAtmAnuM zAsana sarva jagata-jantane hitakara hovA chatAM paNa je e zAsana samajAya nahi, viparItapaNe samajAya te hitakara thatuM nathI ane ahita janmAve che. zrI tIrthakara paramAtmA Atmahitakara bhAvone prakAze che ane zrI gaNadhara bhagavato tene AgamarUpe gUthe che. AgamamAM gUMthAyelA bhAve gahana che-atigahana che. nayanikSepa-gama-bhaMga-pramANa-utsarga-apavAda-dravya-kSetra-kAla-bhAva vagere aneka apekSAone khyAla rAkhIne AgamanA bhAvo samajavAmAM Ave te samucita pariNAma ApanArA thAya, nahi te AMkhanuM kAjala gAle ghasavA jevuM thAya. guccamane nahi anusaranArA ane manasvIpaNe AgamanA arthI samajIne cAlanArA AtmAo aneka anartho upajAve che. evA anartho janmAvanArAomAM terApaMtha paNa eka gaNanApAtra che. terApaMthane janma ApanAra bhikakhamajI athavA bhikhuLa che. terApaMthane game ke na game paNa tene TUMke ane yathArtha paricaya ApatAM kahI zakAya ke "dayA-dAnane duzmana e terApaMtha.' A paricaya yathArtha che te jANavA mATe bhikakhujInuM caritra jANavA jevuM che. vi0 naM0 1783 nA aSADha zudi 13 ne divase mAravADamAM AvelA kaMTAliA gAmamAM balUzAla osavelane ghare dIpAthI bhikhujIno janma thayo. janmanakSatra mULa hatuM. ucita vaye vivAha karyo. thoDA varSo bAda strInuM avasAna thayuM. sAmAnyapaNe sAdhuono samAgama bhikhujIne gamato, temAM ruganAthajInA samAgamamAM vizeSa AvyA. cAritranI bhAvanA jAgI ane saM. 1808 mAM bagaDI gAme dIkSA lIdhI. A sarva sthAnakavAsI saMpradAyamAM banyuM. A dIkSA ane guru enAthajIne bhikabujInA anuyAyIo dravyadIkSA ane dravyaguru tarIke oLakhAve che. je mATe zrI bhikhucaritramAM ane bhikSasa- rasAyaNa'mAM spaSTa lakhyuM che " saMvat aDhAra AThAM barasameM re lAla, lIdho dravye saMyama bhAra re so0 guru kiyA ruganAthajI re lAla, pUro ulakhyo nahiM AcAra re : so0" (zrI bhikhucaritra tA. 1. gA. 8) " draSya vAritra dhArIyo re DhA, mAve vara ma jJALA " ( dA. 1 gA. 19) " dravya muru dhAryA chAnAthanI re rAtra, paNa nArU dharmanI zALAmAM tA. 1.go. 20) -(bhikSujasa-rasAyaNa) bhikakhujInA jIvananI A prathama paccIsInI vAta thaI. temAM janmagAma kaMTAlIA che. dIkSA gAme bagaDI che. gAmanAM nAmo anekane aneka kalpanAo karAve evAM che. janma nakSatra mULa paNa phalAdezanI daSTie vicAraNIya che. pacIsa varSa sudhInA saMsAranA jIvananI sthitimAM koI ullekhanIya prasaMga nathI ema kahI zakAya. nAthajI pAse dIkSA lIdhI tyAre pacIsa varSanI umare chatAM temanA maMtavya pramANe dharmanI sAcI samajaNa ane dharmagunI sAcI prApti thaI na hatI. dIkSA lIdhI tyAre sAcA dharmanI jANa bhikakhamane na hatI. tyAM sudhI sAco dharma samajAvanAra temane koI maLyA na hatA. sAcA dharmagurane oLakhavAnI For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [9 aMka: 5] terApaMtha-samIkSA temanI zakti na hatI. bhagavaMta zAsana akhaMDita vijyavaMta cAle che, temAM koI sAcA dharmagurune satata viraha hatA ema te kahI ja na zakAya. eTale temanA kahevA pramANe paNa sAcA dharmaguranI prApti temane thaI na hatI. dIkSA lIdhA pachI bhikakhujIe adhyayane AdaryuM. buddhithI stra-siddhAMta zIkhyA. manamAM gaDamathala cAlI. cAlu AcAra-vicAra ane sUtrasiddhAntanI vAtamAM meLa khAto na hato. pitAnuM jIvana sUtronusAra AcAra pALI sArthaka karavuM evuM maMtavya bhikakhujInA manamAM dhIre dhIre daDha banatuM gayuM. SasevananuM prAyazcittavAraMvAra levA lAgyA. guru tarapha saddabhAva hovA chatAM vicArabheda rahyA karate hatA. amuka varSa sudhI saMbadhamAM kAMI khAmI AvI na hatI. e sArA saMbandha daramiyAna-mevADamAM rAjanagaranA keTalAka zrAvakAe sAdhuone AcAra zithila jANI vandanAdi vyavahAra choDI dIdho hato. temane samajAvIne sthira karavA mATe AnAthajIe bhikhujIne tyAM mokalyA. sAthe Takara), haranAthajI ane vIrabhANajI-ema traNa sAdhuone paNa mokalyA bhikhujIe vacamAM eka jaNane dIkSA ApI tenuM nAma bhArImAlajI-ema pAMca jaNA rAjanagara (mevADa) AvyA. tyAMnA zrAvakonI vAta bhikhujIne sAcI lAgI chatAM yuktithI temane samajAvyA-pitAnA vairAganI ane viziSTa cAritranI teo upara chApa pADIne temane vandanAdi vyavahAramAM joDavA. e samaya daramiyAna bhikhujIne sakhata tAva Avyo che temAM temane vicAra Avyo ke AmAMne AmAM AyuSya pUruM thAya te jIvanI gati kevI thAya ? zuddha cAritra ke zuddha prarUpaNA te meM karI nathI. Ama ne Ama te jIvanuM bagaDI jAya. mATe have sArA thayA pachI zuddha cAritrane anusaravuM. tAva Utaryo ane sUtra-siddhAMtanuM vizeSa vAcana karyuM. pitAne vicAra daDha thate gaye. rAjanagaranA zrAvakone vAta jaNAvI. sAthe sAdhuone paNa vAta kahI. e badhAne vAta rUcI gaI rAjanagaranuM comAsuM pUruM karI vihAra karIne badhA sAjo (mAravADa) AvyA ane AjubAju vicAravA lAgyA. vIrabhAi judAjudA gAmamAM vicaratA ane bhikhujI judAjudA gAmamAM bhikhujIe vIrabhANajIne jaNAvyuM ke tame gurune maLo te A vicAraparivartananI vAta jaNAvatA nahi, huM AvIne samajAvIza. vIrabhANajI sojata gAme gurune maLyA. rAjanagaranI vAta nIkaLatAM gurune badhI vAta TUMkamAM vIrabhANajIe kahI dIdhI. bhikhujI gurune maLyA. vandanA karI tyAre gurue mAthe hAtha na mUkyo. bhikhujIne khabara hatI ke gurune vAtanI khabara paDI gaI che. utAvaLa karavI sArI nathI ema vicArIne temaNe gurune pUchyuM ke- Ape hAtha mAthe zo mATe na mUkyo ?" gurue kahyuM ke, " tAruM mana zaMkAvALuM thayuM che mATeane tArI sAthe AhAra-pANIne vyavahAra paNa baMdha che.' bhikhujIe gurune samajAvyA zaMkAnuM prAyazcitta mAgyuM ane AhAra-pANI sAthe karyA. temanA manamAM dhIre dhIre gusane vAta samajAvavI evo vicAra hato. guru sAthe vAte thavA lAgI ane kheMcatANa vadhavA lAgI. bhikhujIe sAthe comAsuM karavA kahyuM paNa gurue sAthe ne rAkhyA. mAsA pachI pAchA bagaDImAM pharI bhegA thayA. vAta vadhI gaI ane bhikabujI chUTA paDyA. gurue badhe vyavahAra bhikhujI sAthe baMdha karyo. ganAthajInA pAMca celAo chUTA thayA. guru pAchaLa paDyA. ghaNAM prayatno karyA paNa ThekANe AvyA nahi. bhikhujInA kAkAguru jemalajI maLyA. jemalajIne bhikhujInI vAta gamI gaI paNa teo vaDIla hatA eTale judA rahyA. A sarva pariNAmane aMte saM. 1817ne aSADha zudi pUnamane divase " terApaMtha'nI vyavasthita zarUAta thaI. tera jaNa For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir X 100 ] zrI. jena satya prakAza | [ varSa : 21 zarUAtamAM joDAyA eTale matanuM nAma " terApaMtha' paDayuM. te tenAM nAma A pramANe che-1. bhikakhucha, 2. thirapAlajI, 3. phattecaMdajI, 4. TekarajI, pa. haranAthajI, 6. bhArImAla, che. vIrabhANajI, 8. lakhamIcaMdajI, 9. vakhetarAma, 10. gulAbajI, 11. bhAramala, 12. rUpacaMda, 13. premajI. A teramAM ganAthajInA pAMca celAo, jyamalajInI cha celAo ane be bIjAnAema tera maLyA hatA. temAMthI dhIre dhIre sAta kharI gayA hatA ane bAkI cha TakI rahyA hatA, sthAnakavAsI saMpradAyamAM dIkSA lIdhA pachI nava varSa bhikhujInI cotrIza varSanI vaye temaNe "terApaMtha nI zarUAta karI ane cAlu paraMparAthI taddana viparIta prarUpaNAo karI. upara kahyuM te-bhikakhamanuM dIkSA lIdhI tyArathI AraMbhIne "terApaMtha'nI sthApanA sudhInuM-jIvana che. e jIvanamAM adhyayanAdinI je hakIkata che temAM saMskRta-prAkRtano abhyAsa viSe kazo paNa ullekha nathI, eTale teo e bhASAnA abhyAsI na hatA ema saheje manAya. e bhASAnA adhyayana vagara AgamanA gaMbhIra bhAvo samajavA sukara nathI. Agamano arthonA UlaTasulaTa bhAvo karavA jatAM je viparItatA ane viSamatA AvI. e je saMskRta-prAkRtabhASAnuM adhyayana hota ane paMcAMgInuM parizIlana hota te ne Avata ema AzA rAkhI zakAya. bhikakhuLanA samayamAM sthAnakavAsI saMpradAyamAM keTalIka zithilatA pravezI haze ? ema terApaMthanA kahevA pramANe mAnI levAmAM Ave te paNa koI judo mata kADhavA jevI che cAritra ja nathI evI koI paNa zithilatAne ullekha teoe karyo nathI, bAkI AgamamAM kahyA pramANenA AcArane vartamAnakALamAM meLa besADavA mATe sama vicAraNAnI AvazyakatA hatI. te vicAraNA na karI zakavAne kAraNe bhikhujIe tatkAlina sAdhusaMpradAya uparanI zraddhA gumAvI dIdhI. temaNe je navuM jIvana AraMbhya temAM ane Agamakathita AcAramAM keTaluM aMtara chetenI vicAraNA karavAmAM Ave te-temanA navA jIvanane paNa temanA maMtavya pramANe bhAvasAdhunI kaTimAM gaNAvI zakAya nahi. bAkI judo mata calAvanAra dareka ema mAnatA-manAvatA hoya che ke, "ApakI lApasI Ara parAthI kusakI " terApaMthIonA kathana pramANe bhikhu Adi tera jaNe saM. 1867mAM bhavasAdhupaNuM svIkAryuM te temanA guru keNa? zuM e rIte guru vagara cAle ? temane zuddha AcAra pALavAnI kharekharI tamannA jAgI heta te zuddha AcAra pALanArA gunI khoja karavI joItI hatI. bhAvaguru kaI hatA ja nahi ema kahevAnuM duHsAhasa karavuM e to kevaLa mUrkhAI che. gurae sAthe mokalelA sAdhuone judI judI vAta karIne bharamAvavA, gurane cAritravihIna mAnavA vagere bhikakhujInA vicitra svabhAvanuM pradarzana che A te terApaMthIo je kahe che te pramANe mAnya rAkhIne che. bAkI sthAnakavAsI saMpradAya te-bhikabujI kaI rIte chUTA paDyA-temano svabhAva kevo kredhI ane viSama hatavagere je vAto kahe che te te bhikakhujIne mATe jarI paNa sabhAva rahevA na de evI che. sthAnakavAsI saMpradAyamAMthI teo chUTA paDelA eTale tenI vAta taddana mAnavA jevI na hoya ema te na ja kahevAya ane terApathI saMpradAya je kahe che te sarva barAbara kahe che ema paNa na manAya. eTale A badhI vAtemAMthI tAravaNuM karIne samajavuM joIe. e samajavAmAM eTaluM to cokkasa thAya che ke bhikhujIe zuddhacaritra pALavAnA bahAnA nIce no mata kADho ane te paNa bhayaMkara ! e matanI bhayaMkaratAo kevI che ane kaI rIte che e have pachI--- cAlu ] For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratikramaNasutra-pradhaTIkAnI zuddhi-vicAraNuM [3] lekhaka: paM zrIcuta lAlacaMdra bhagavAna gAMdhI (gata aMka: pR0 82 thI cAlu) sakalAhatamAM abhyAsIone uccAraNamAM saralatA thAya ane samajavAmAM sugamatA thAya e uddezathI pra. pra. TIkAvALA pustakamAM khAsa sthaLe vivakSAne adhIna saMdhi karavAmAM AvI nathI. e ja rIte praprabhAga 3, pR. 203 thI 282 sudhImAM artha-vivecana ame "salAhaMta ' prakAzita thayela che. ethI tyAM pR0 206 mAM, leka 20 mAM pahelA caraNanA aMtamAMnA "maLavAna pada sAthe bIjA caraNanA prAraMbhanA "vAra' padanI saMdhi darzAvavAmAM nathI AvI, tathA tyAM putra 208 mA . 33 nA trIjA padanA aMtamAMnA "ravi() pada sAthe cethA pAdanA prAraMbhanA "ta' padanI saMdhi karavAmAM nathI AvI, tene vidvAna samIkSake azuddha tarIke gaNavela cheT evAM sthaLAmAM saMdhi karavAmAM Ave te ja zuddha gaNAya-e ekAnta niyama jANavAmAM nathI. tathA e ja "salAhata mAM pro pra pR0 208, zloka 32 mAM prakAzita "-nhAna' e pATha azuddha ane "-vIoi ' evo pATha zuddha che--evI samIkSakanI mAnyatA yathAyogya jaNAtI nathI, kAraNa ke tema mAnavAmAM-mahApApane pradIpanI upamA ane vItarAgadevane anila-pavananI upamA ApavI anucita gaNAya. tene badale prAcIna vyAkhyAkAre jaNAvyA pramANe mahApApane bALavAmAM pradIpta thayelA anala-agni-samAna vItarAgadevane jaNAvavA ucita gaNAya; ethI tyAM vyAkhyA-zuddha maLatuM prAcIna pATha "prIno ' pasaMda karavAmAM Avyo che, ane evA arthanuM samarthana tyAM joI zakAya che. saMtika? stavamAM pra. praTIkA pustaka bhAga 3, pR0 689mAM gA0 7 mAM cothuM caraNa pracalita pATha pramANe ane anyatra pradyumnasUrinA "vicAra-sAra" prakaraNamAM (A samiti prA. 0 1979, patra 92, gA. 30) maLatA pATha pramANe "mo magat sura3maro' chapAyela che, sthA 10mI gAthAmAM, trIjA pAdamAM paNa tevI rIte pracalita pATha jarUra ApI, tyAM nIce pArdhAtara tarIke "a" pATha paNa darzAvyo che, sabhAge e vatI kartAnA samayanI ka 1497mAM lakhAyelI prAcIna pithI maLI AvI hatI, tenA AdhAre tene zuddha karavAmAM AvyAnuM saMsmaraNa che. vidvAna samAlocake jaNAvela pATha "magvla-9mAd" (gA) 7), For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102] zrI. jena satya prakAza [ varSa: 21 tathA "6-1-' (gA. 10) saMgata che. kAraNa ke amArA jANavA pramANe vi. saM. 1387mAM tapAgacchAdhipati zrImatilakasUrie (zrI munisuMdarasUrine mAnya pUrvajo) racela prA. "sattariyaThANa'mAM "gupa' vALo gAthA-pATha jovAmAM Ave che ane enI vyAkhyAmAM tyAM manunezvaraH" vagere maLe che, tethI te svIkArya che. paSadha-pratyAkhyAnamAM pra. prabodhaTIkA bhAga 3, pR0 4ra mAM prakAzita "caDhiA vasaruM kAmi' pAThane samAlocake azuddha jaNAvyuM che, ane ravide che. pAThane zuddha jaNAvyA che, paraMtu tyAM dvitIyA-vibhaktivALA pATha ghaTe che, je zuddha che. "ra ttarI" ane "gati -phayA' vagere sUtromAM jema "ni varasa' dvitIyA-vibhaktivALo pATha zuddha che, tevI rIte ahIM paNa samajavo joIe. zrI hemacaMdrAcArya svapajJa "zrIgazAstra 'nA vivaraNa (prakAza 3, pR0 214 je. dha sabhA pra)mAM jaNAvyuM che-Ani zAstra-sArthavALu chAtUna kAri-pAri' te pramANe ahIM paNa "huM pisaha karuM chuM' evo artha samajavo joIe. -ethI tyAM prakAzita pATha zuddha che. bIjI rIte vicArIe te akarmaka dhAtuonA yogamAM kAla, azva, bhAva, dezarUpa AdhAra, karma ane akarma ane vikalpa banatA hovAthI rAghamAveza vADajarma cArmaLA" [siddhahema ra-2-23] sUtra pramANe tyAM dvitIyAvALA pATha azuddha gaNAya nahi ane pAThAntara tarIke maLa saptamI--vibhaktivALA pATha paNa mAnI zakAya. trIjI rIte tapAsIe to prAptalI pramANe "satA dvitIyA" [siddhahema 8-3-137.] sUtrane AdhAre paNa tyAM dvitIyAvALo prakAzita pATha zuddha tarIke vicArI zakAya. e ja pauSadha sUtranA tyAM prakAzita ane pAThane azuddha ane aMte pAkane zuddha tarIke gaNAvavA vidvAna munirAje kema prayatna karyo ? te samajI zakAtuM nathI, kAraNa ke prAkRtIlI pramANe siddhahemacaMdra-zabdAnuzAsana 8-1-30 'vaDo vA' sUtra-pramANe anusvAravALA ane anunAsikavALA ane prAkRta pAThe zuddha kahI zakAya. tathA prava prabodha TIkovALA pustakanA bhAga 3, pR0 56 mAM prakAzita pATha " caM to " ne azuddha ane "vaheNo' pAThane zuddha jaNAvyA che, paraMtu prAcIna granthomAM-pothIomAM zo' pATha jovAmAM Ave che. saM. 1868 mAM zrIvardhamAnasUrie racelA "AcAradinakara' (vi. 2. pR. 323)mAM, saM. 1506 mAM tapAgacchAdhipati zrI ratnazekharasUrie racelI "zrAvidhinI vidhi mudI' nAmanI pattavRttimAM (tRtIya parvakRtya prakAzamAM), tathI saM. 1731 mAM umAnavijyajIe saMkalita karelA "dharmasaMgraha' (patra 93)mAM caMdranila' evo pATha jovAmAM Ave che. tathA "vaphagAvo' jevA prAkRta kezamAM prAcIna prApta graMthonA AdhAre ene maLatA "caMdra)hiMsa (T), caMduttaravahiMsA, pUrvahiMsA, 2, pu hiMsA" jevA aneka zabdo darzAvyA che. e vicAratAM tyAM prakAzita pAkane zuddha tarIke gaNu joIe (kramazaH) For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Thakkara phesa racita mudrAzAstrane advitIya jaina graMtha lekhaka : pUjya munirAja zrI kAMtisAgarajI gatAMkamAM darzAvela koSTakamAM sUcita mudrAomAM caulukyanareza durlabharAja (rAjakALa vi. saM. 106 6 thI 1078 sudhI), kumArapAla (rAjakALa : vi. saM0 1199 thI 1229), ajayapAla (rAjakALa H visaM. 1229 thI 123ra), bhIma (A nAmanA eka ja vaMzamAM be nareza thayA che), vIsaladeva (rAjakALa : vi. saM. 1302 thI 1318), arjunadeva (rAjakALa : visaM. 1318 thI 1331), sAraMgadeva (rAjakALa : visaM. 1331 thI 1353) Adi badhA mahArAjAo gujarAtanA che. A rAjAo moTA vIra, sAhasI, cAritravAna ane sAhitya, zilpAdi kaLAonA ujAyA hatA. kahevAnuM tAtparya e che ke, e divasomAM gujarAta unnatinA zikhara para hatuM tyAre rAjAoe potAnI mudrAo svataMtrarUpe pracArita karI hatI, kemake vIzaya kAvya" ane anya prabaMdhAtmaka kathAnaka temaja zilAnuzAsana tathA A ja graMthakAra pherae visaM. 1498 vaizAkha vada 11 ravivAre racita "gaNitasAra' ItyAdi sAdhanomAM je mudrA viSayaka mUlyavAna sUcanAo nirdiSTa karI che, enAthI mAluma paDe che ke, e samaye gujarAtamAM prAMtIya vyApAranI suvidhA mATe viziSTa paddhatinA sikkAonuM pracalana je ApaNe mAnI laIe te koI Apatti nathI. "bhImapriya" ane "vIsalapriya' A baMne muddAonI prAptithI ja ciraparicita che. bhogIlAla ja, sAMDesarAe daza varSa pUrva kalpanA karI lIdhI hatI ke, banavAjoga che A muddAone saMbaMdha gUrjara rAjAo sAthe avazya he joIe. paraMtu have A kalpanA rahI nathI paNa vAstavika satya pragaTa thaI rahyuM che. kemake AmAM mUlya, tela badhAne hisAba sApha sApha Apela che. paramahaMta kumArapAla ane ajyapAlanA sikkA mAlavadezamAMthI vipula pramANamAM maLyA che. niSkavettAo abhiprAya che ke, eno saMbaMdha caulukyavaMzIya nareza sAthe haze. bIjI muddAo para vistRtarUpe tyAre ja prakAza nAkhI zakAya jyAre tenI prApti thAya ane sAthe ja A viSenAM sAdhano upalabdha thAya. e pachI mAlavIya, nalapura, carikApura Adi muddAone ullekha karela che je A prakAre che - nAma tamaSe rUpA telA mAthA kaMka jave 12aa caukaDiyA che dikapAlapurI , >> 15 5 1 10 15 kuMDaliyA , ma ka pA 1 10 17 kaliyA - - 5 - 1 12 1all! chaliyA , i 5 8 1 10 19 salakI tegaDa , , 5 3 1 10. flowe For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104] zrI. jaina satya prakAza [varSa : 21 , 4 jA che ? janiyAcitaDI, jakAriyA ) galahuliyA , khAlagA zivaNika capaDA malItA " >> 1 2 siMhamAra cAramAra mahuvA iti mAlavIya mudrA uparyukta muddAomAM selakI, tegaDa sudhInI mudrAonAM nAma graMthakAre 87 mI gAthAmAM citauDI telathI mApane ullekha kare che. mAlUma paDe che ke, e samaye mAlavadeza saMbaMdhI je kaMI mudrAo maLI AvI che tenI saMkhyA uparyukA sUcIne jotAM apUrNa che. mAlavadeza saMbaMdhI keTalIka madhyakAlIna mudrAono saMgraha sivanInivAsI zrIyuta DAlacaMdajI bhUrAnA saMgrahamAM ame joyo hato. paNa telanI eka mAlavIya mudrAne, je catuSkoNa hatI, tene gaLAvIne jotAM emAM rajata ane bhAga 3 saMmizrita hatA. 101 thI 103 gAthA sudhI napura mudrAo A prakAre varNita che - yahaMdI mudrAo traNa prakAranI hoya che--(1) duuttarI 3 telA, 10 mAzA, (2) aMkakI 3 telA, 3 mAsI, (3) purANI 2 tela, 3 mAzA, AsalIya satarahuttarI re telA, 6 mAza. upara jaNAvelI se muddAonuM tela 17 talA che, jemAM cA telA ane 20 mANA rUpe che. 104 thI 108 gAthAomAM caMderikApura muddAone A prakAre ullekha che - mUlya nAma zatamadhye talA mAzA java ke lhApurI jIriyA akuDA hariyA 150 jIta 190, viramuMda lagmaNi 1. A saMketathI jaNAya che ke e divase mAM cittoDanuM koI svataMtra mA5 rahyuM haze, pratyeka dezabhedanA kAraNe vibhinna samayamAM alaga alaga nAma pracalita hovAnA aneka udAharaNe maLe che. paraMtu A viSaya upara Aja sudhI anveSaNa thaI zakyuM nathI. 12 180 For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ke : 4] 190 190 190 mUlya 150 200 300 400 vAyarA masINA khasara .. .. 3 . www.kobatirth.org nAma jAtiya dAhe zatamadhye rUpa dAhe trileAkaca'dAhe zAti urIsAhe " mudrAzAstra 33 33 hita carikApura muddA caMderIkApura saMbhavataH khudelakhaMDa sthita ca MderInuM pUrva athavA apabhraSTa nAma haze; kemake khUDhI caMderImAM varSAkALamAM prAyaH tAmranA TukaDA ane sikkA nIkaLyA kare che. kAlhApurI mudrAdi vartamAna kAlhApuranI sAthe sabaMdha rAkhatI hoya to mAnavuM paDaze ke caMderI paNa tenI najIkamAM ja hAvI joIe. ahI e dhyAna devu Avazyaka che ke buMdelakha'DamAM je koI paNa mudrAo Aja sudhI maLI che, temAM AmAMthI eka paNa nathI. AgaLa jAladharIya mudrAe A prakAre jaNAvI cheH---- rUpA 0 >> . Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAzA .. For Private And Personal Use Only p 23 5 [ 105 33 ' A mudrAnA sabaMdha paMcAla dezagata zatru ane caMdrabhAgA nadInA madhyavatI TApunA urvAMga bhAganA jAlaMdhara nagaranA rAjA sAthe saMbaMdhita heAvAnu nAmeAthI spaSTa che, sa prathama jayacaMdanA ullekha che.TM paraMtu zrI. rAkhAladAsa enarjI kRta prAcIna mudrA 'mAM A mudrAnA nAmollekha nathI, jayacaMdane astitvasamaya I. sa. 804ne che. jyAre rUpacaMdanA , I. sa. 1360 thI 1375 sudhI che; je prastuta graMthakArathI kaMika pUrvanA che. trileAkacadranA nAmeAllekha enA samayane jotAM kaMika anucita jevA pratIta thAya che, enA astitvasamaya I. sa. 1610 thI 1625 sudhInA che. A graMtha pherue vi. sa. 1975mAM nirmANa karyAM, AthI saMbhava che ke, trilokacaMdra nAmaka khIjo kAI rAjA A vaMzamAM thayA haze. Aja sudhI tyAMnI vaMzAvalI paNa prApta thaI nathI. evI sthitimAM A sabadhe zuM kahI zakAya ? zAMtaurIsA sigAracaMdra te nathI, jemano samaya i. sa. 1375 thI 1390 sudhIne che. A rAjA sivAya bIjA paNa kAMgaDAnA narezeAnA sikkA maLe che, te prAya: badhA tAtranA che. [ cAlu ] 4 3 . 8 ' . 2. Ane ullekha nAgendranAtha khasue peAtAnA hiMdI vizvakoza mAM karatAM sUcita karyuM che ke, akabaranA samayamAM A nAmanA eka rAjA kAMgaDAmAM thayA hatA,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir daza Azcaryo lekhaka che. zrIyuta hIrAlAla ra. kApaDiyA ema. e. [ gatAMkaH 3 thI pUrNa ] tIrtho kayuM Azcarya kayA tIrthakaranA samayamAM banyuM e bAbata upAdhyAya vinayavijayagaNie vi. saM. 170 8 mAM racelA lekaprakAza (sarga 32, le. 1032 mAM nIce mujaba jaNAvI che - (1, 2, 3, 6 ane 8 kramAMkavALAM) pAMca Azcaryo mahAvIrasvAmInA tIrthamAM banyAM che, ane bAkInAM pAMca paikI ekeka) (trIju) mallinAthanA tIrthamAM, (pAMcamuM)neminAthane tIrthamAM, (sAtamuM) zItalanAthanA tIrthamAM, (navamuM) RSabhadevanA tIrthamAM ane (dasamuM) suvidhinAthanA tIrthamAM banela che. - A uparathI e vAta phalita thAya che ke ThANu (sud 777) mAM Azraye kAlakrama pramANe gaNAvAyAM nathI. lokaprakAza (sa. 3ra. le. 1028-1031) mAM dasa Azcaryo viSe saMskRtamAM ullekha che. e tIrthonA kAlakrame gaNavAmAM nathI, jo ke tema thaI to zakata. tamAma tIrthone lagatI bAbata sauthI prathama koNe rajU karI che tenI tapAsa karavAnuM atyAre bane tema nathI. ethI hAla turata te payaNasArudvAra (dAra 138) mAMthI nimna lekhita gAthA huM rajU karuM chuM - " siririsahasIyalesu ekke mallineminAhe ya / vIrajiNiMde paMcauegaM savvesu pAeNaM // 887 / / risahe aTTha'hiyasayaM siddhaM sIyalajiNammi harivaMso / nemijiNe'varakaMkAgamaNaM kaNhassa saMpannaM / / 888 // itthItitthaM mallI pUyA asaMjayANa navamajiNe / avasesA accherA vIrajiNiMdassa tithaMmi // 889 // " 885 mI ane 886mI gAthA jema ThANa jevI prAcIna kRtimAM uddhata karAI che tema A gAthAo paNa koIka kRtimAMthI uddhata karAI hoya te nA nahi, je ke atyAre te AvI koI kRtinuM nAma huM darzAvI zakatA nathI. 1, vicArasAra pacaraNa mAM A traNa gAthAo gA. 46-468 tarIke jovAya che, For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 5] daza Azcarya [107 - 887mI gAthA konA tIrthamAM keTalAM Azcarya thayAM e viSe prakAza pADe che. emAM sUcavAyA mujaba Sabhadeva, zItalanAtha, mallinAtha ane neminAthanAM tIrthomAM ekeka Azcarya ane mahAvIrasvAmInA tIrthamAM pAMca ane eka Azcarya (asaMtapUjA) te prAyaH sarvanA tIrthamAM thayAM che. 888mI ne 888mI gAthA pAMca AzcaryanAM nAmapUrvaka te yA tIrthamAM thayAM te darzAve che ane e vAta te lekaprakAzagata ullekha sAthe maLatI Ave che. AthI "asaMtapUjA'ne aMge pavayaNasAruddhAra (gA. 886 ) nI siddhasenIya vRtti (patra 260 A-261 a) mAM. je vizeSa hakIkata javAya che te huM ahIM noMdhuM chuM ema sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke suvidhinAthanA nirvANa bAda keTaleka kALa vyatIta thatAM "huMDa' apasaNiInA doSathI sAdhuone uccheda thayo (arthAta sAdhuo rahyA nahi). ethI dharmamArgathI anabhinna janoe sthavira zrAvakane dharma pULyo. potAnA jJAna anusAra kaMIka dharma e sthavira zrAvakoe e janone kahyo. e uparathI e janee zrAvakone yogya gaNAya evuM emanuM pUjana dhana, vastra vagerethI karyuM. e pUjA thavAthI garviSTa banelA e zrAvakee pitAnI buddhi anusAra zastro racyAM ane mahI (jamIna), makAna, zayA, suvarNa rU, lokhaMDa, tala, kapAsa, gAya, kanyA, hAthI, gheDA vagerenAM dAnathI A lekamAM temaja paralekamAM mahAphaLa maLe che ema kahyuM. vaLI mahAlobhane laIne emaNe "ame ja dAnane yogya chIe, nahi ke anya kaI' evo upadeza ApI e janone chetaryA. tema chatAM te samaye jevA joIe tevA gurune abhAva hovAthI teo "guru' gaNAyA. ema A kSetramAM tIrthane samULage ucheda thavAthI zItalanAthanA tIrtha sudhI e asaMyata dhigraNenI meTo pUjA karAI 889mI gAthAnI vRtti (patra 27 a-261 AmAM kahyuM che ke je navamAM tIrthakara (suvidhinAtha)nA tIrthamAM asaMtonI pUjA (rUpa Azcarya)ne ullekha che te tIrtha sarjAze uccheda thavAthI asaMyatanI pUjAne prAraMbha thayo ema darzAvavA mATe che. suvidhinAthathI zAMtinAtha sudhInA ATha tIrtha karenA sAta AMtarAomAM tIrthane uzkeda thayelo hevAthI te vAre paNa asaMyatanI pUjA thaI haze. vaLI kaSabhanAthanA Adi kALamAM marIci, kapila vagere asayatanI pUjA thayAnuM sAMbhaLavAmAM AvyuM che. Ama AthI " havepAvA" ema kahyuM che. anya kSetramAM dasa dasa Azcarya-subAdhikA ( patra 26 a)mAM kahyuM che ke A dase Azcaryo anaMtakALa thaye A avasarpiNImAM thayAM che. A pramANe, kALanI samAnatA hovAthI, bAkInAM cAre "bharata ' kSetramAM temaja pace "airAvata" kSetramAM prakArAntarathI dasa Azcaryo jANI levAM. bhaTTAraka' hIravijayasUrinA ziSya zubhavijyagaNi dvArA vi. saM. 1657thI 1971nA gALAmAM saMgRhIta saMkalita senaprazna yAne praznaratnAkaranA dvitIya ullAsamAM 94mA praznano uttara nIce mujabane apAya che - che juo che. sA. sa. I. (pR. 595) For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 108 ] zrI. jaina satya prakAza [varSa : 21 dase kSetrAmAM dasa dasa Azcaryo hAya che. temAMnAM keTalAMka e ja hoya che teA keTalAMka judAM hAya che. anya Azcarya sehnasenIya vRtti (patra 261 )mAM kahyuM che ke uparyukta dasa AzcayaeN upalakSaNarUpI che. ethI anya je bhAvA anatakALe ane te paNa Azcarya gaNAya. Ama kahI emaNe paMcavaTyuga (gA. 928)mAMthI 'jIvatAM te yAre ' avataraNa rajU karyuM che. A paristhitimAM huM pajosavaNAka5 (sutta 18 )mAM nIcenI bAbata rajU karuM chuM: anaMta avasarpiNI-utsarpiNI vyatIta thatAM tIrtha karAdinuM cyavana ( avataraNu takuLa, prAMtakuLa, tucchakuLa ityAdimAM thAya ane garbha mAM eo utpanna thAya e Azcarya che. vyaktinI vizeSatA--me ahIM chaA dezane lagatAM je eka dara bAra AzcayeM gaNAvyAM che temAM marudevI, mallinAtha, kRSNa, camara, sUrya ane candra e cha vyakti sabaMdhI AzrayomAM te te vyaktinI vizeSatA jovAya che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir T sAta ajAyabI--ochAmAM ochAM pacAsa varSa pUrve duniyAnI sAta ajAyakhI viSe je ullekha aMgrejI vizvakAzamAM noMdhAyelo che tenI nIce mujaba saMkSipta noMdha letA, A lekha huM pUrNa karu' :-- (1) ijipta yAne misarInA pirAmiDe ( Pyramids) A prAcIna misarI rAjAnA mRtadeha upara badhAvAyelI zakunA AkAranI samAdhi kabaro che. (3) erIsasamAMnu DAenAnuM maMdira. (4) bebilonanI bhItA ane jhUlatAM udyAno. (2) kaeNrIyA ' (Caria)nA rAjA mAsAlasa (mausolus) enI rANI ArTemesiyAe I. sa. pUrve cothI sadImAM badhAvelI kabara. For Private And Personal Use Only (5) raheDasamAMnuM pUtaLu ( Colossus) (6) jyupiTara olimphasanu hAthIdAMta ane sAnAnuM pUtaLu (7) mitanA TAlemi ( Ptolemy) philADelphise eNlekajhAMDrayAmAM badhAvelo khUja (Pharos). 3. daze kSetra AzrIne 102.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kigs rohiNI lekhaka: pUjya munirAja zrIniraMjanavijyajI [pU. mu. zrIkhAMtivijayajI ziSya ] [ pUrva vArtAne sAra-azokacaMdra nAme rAjAne rohiNI nAme rANI hatI. te zaka ane rudanane jANatI nahotI. AthI rAjAe tene e jaNAvavA mATe pitAnA nAnA putrane mahelanA sAtame mALathI nIce nAkhI dIdho, paNa devIprabhAvathI e putrane koI IjA thaI nahIM. tyAre rAjAe mAnyuM ke rANIe keI bhAre puNya upArjana kareluM hovuM joIe. AthI tene pUrvabhave jANavA mATe rAjAe ekadA temanA nagaramAM AvelA jJAnI gururAja zrIrUpakuMbha munIzvara pAse jaIne hiNIne pUrvabhava sAMbhaLyo. pUrvabhavamAM rohiNI durgadhA nAme eka zreSThInI dIkarI hatI. tenA zyAma zarIramAMthI evI durgadha nIkaLatI hatI ke koI tene paraNavA taiyAra thatuM nahotuM. tethI tenA pitAe eka daridra mANasa sAthe paraNAvavA lagna lIdhuM. cerImAM hastameLApa vakhate vararAjA durgadhAnA, jANe aMgAra jharatA hAthane sparza thatAM ja hAtha choDIne cerImAMthI nAsI gayo. pachI zeThe eka cerano uddhAra karavA mATe tenI sAthe durgadhAne paraNAvI. te paNa asahya durgadhane sahana nahIM karatAM zeThanA gharamAMthI cAlyo gaye. pachI te durgadhA dharmadhyAnamAM tatpara banI dAna detI, pitAnAM duSkRta karmo jANIne pazcAttApa karatI divasa pasAra karatI hatI.-ahIthI kathA AgaLa vadhe che -] dudhAne pUrvabhava kukhya munirAja azokacaMdra rAjAne rezahiNane pUrvabhave jaNAvatAM kahevA lAgyA: "te dhanamitra zeTha durgadhAnuM pUrvasvarUpa kevI rIte jANyuM te huM jaNAvyuM che durgadhAne keI paraNya nahi tethI du:khapUrvaka te pitAne vakhata pasAra kare che tevAmAM kaIka jJAnI gurumahArAja te nagaranA udyAnamAM padhAryA. te vakhate dhanamitra zeTha putrIne laIne gurune vaMdana karavA gayA. gurunI dezanAne aMte zeThe gurumahArAjane aMjali jeDI pUchayuM ke, "he gurumahArAja ! A mArI putrIe pUrvabhavamAM evuM karyuM azubha karma karyuM che ke jethI te AvA durgadha zarIravALI thaI?" te vakhate jJAnI gurumahArAje te durgadhAnI hakIkta nIce pramANe jaNAvI For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110] zrI karena satya prakAza [varSa : 21 Aja bharatakSetramAM lakSamI vaDe svargapurI samAna giripura nAmanuM nagara hatuM. te nagaramAM pRthvIpAla nAmane rAjA nyAyathI prajA upara rAjya karatA hatA. tene atipriya siddhimatI nAmanI rANI hatI. eka vAra rAjA rANIne sAthe laIne udyAnamAM kIDA karavA gaye. te vakhate rAjAe bhikSAne mATe AvatA sAgara nAmanA eka uttama muni mahArAjane joyA. te munine joIne rAjAe vicAra karyo ke A munirAja guNanA bhaMDAra lAge che. kahe che ke, zreSTha guruo te mahAtIrtha svarUpa heya che, parama pavitra uttama pAtra hoya che. karmane kSaya karavAne sAdhabhUta bane che. kAraNa ke kahyuM che ke -" sAdhu puruSanuM darzana puNyarUpa che, sAdhue tIrtha svarUpa che. tIrtha te kAle karIne phaLe che, paraMtu sAdhupuruSane samAgama tarata phaladAyI thAya che. mATe A uttama ane pitAnA zarIra upara paNa spRhA vinAnA pUjya sAdhumunirAjane zuddha anna-pAnAdikanuM dAna mATe kula mATe thAya che. - "A pramANe vicAra karIne rAjAe vanakIDA karavA mATe jatI pitAnI priyAne kahyuM ke, "he priye! tuM pAchI vaLIne A uttama munirAjane dAna Apa !" rANI A AjJAthI aMtaramAM dubhAI. kAraNa ke tenI vanakIDAmAM aMtarAya Ave, te chatAM bahArathI harSane dekhAva karIne te ghara tarapha pAchI vaLI. ghera jaIne te siddhimatI rANIe kaLAe AvelA muni upara khIjAIne temane kaDavI tuMbaDAnuM zAka vaharAvyuM. bIjane lIdhe mANasa kayuM akRtya karatuM nathI? "munirAja vahArIne upAzraye gayA. tyAM temane vicAra che ke, A kaDavI tuMbaDIne je huM khAIza te marI jaIza ane je huM paraThavIza te aneka jIvane saMhAra thaze. mATe mArA eka jIvane ja nAza bhale thAo, e vicAra karIne teo pite te kaDavI tuMbaDI khAI gayA ane anazana karIne samatAbhAvapUrvaka maraNa pAmIne svargamAM gayA. [rANIe munirAjane kaDavI tuMbaDAnuM zAka vaherAvyuM.. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 4] rohiNI [ 11 rANIe munirAjane kaDavI tuMbaDI vaherAvI ane tethI munirAjanuM maraNa thayuM e vAta jyAre rAjAe jANI tyAre te rANI upara ekadama gusse thayA ane rANIne pitAnA dezanI bahAra kADhI mUkI. te jyAM tyAM rakhaDavA lAgI ane sAtame divase tenA zarIramAM Akare keDha roga utpanna thaye. kAraNa ke kahyuM che ke, "atigra pApanuM phaLa e ja bhavamAM udayamAM Ave che. lAMbA kALa sudhI regathI piDAtI, mANasa vaDe nindA karAtI ane pagale pagale tADana tajana karAtI te marIne chaThThI nArakImAM utpanna thaI. tyAM aneka prakAranAM duHkha bhogavIne AyuSya pUruM thatAM tiryaMcamAM utpanna thaI. tyAM paNa du:kha bheLavIne sAtamI narake gaI. narakanI ghora vedanAo bhegavIne pAchI tiryaMcamAM utpanna thaI. e pramANe AMtare AMtare te badhI narakamAM utpanna thaI. kAraNa ke pApI jene naraka sivAya bIjI sArI gati kyAMthI maLe? pachI te te anukrame sarpiNI UMTaDI, ziyAlaNI, kukaDI, bhUMDaNa, gIlI, uMdaraDI, kAgaDI, kUtarI, bilADI, deDakI, gadheDI: ema tiryaMca nimAM rakhaDI ane tyAM paNa tenuM mRtyu pAye karIne agni athavA zastraghAta vaDe thatuM. tiryaMcamAM chelle bhava gAyane thayA. tyAM maraNa vakhate gurue tene namaskAra maMtra saMbhaLAvyo ane te namaskAranA prabhAvathI, he dhanamitra zeTha! te tamAre tyAM putrIrUpe utpanna thaI. ane pUrve karelA munizAtanA pApakarmane lIdhe te durgadhA ane durbhAgI banI. hiNI tapanuM svarUpa guru mahArAje kahele pUrvabhavane ahevAla sAMbhaLIne durgandhAne zubha dhyAnanA gathI jAti smaraNa jJAna utpanna thayuM ane munirAje kahyA pramANe pitAnA pUrva bhave teNe joyA. tethI pApabhIra dudhAe munirAjane kahyuM : "guru mahArAja ! A pApamAMthI mAro jaladI uddhAra karo. ApanA sivAya mAre bIje kaI AdhAra nathI. te vakhate guru mahArAje kahyuM: "pApamAMthI chUTavAne mATe tAre rehiNI tapa karavuM." A tape zI rIte karAya che?" durgadhAe jijJAsu banI pUchayuM. guru mahArAje jaNAvyuM: "rohiNI nAmanA nakSatranA divase A tapa karAya che. te divase upavAsa kare joIe. arihaMta bhagavAna zrIvAsupUjAsvAmInI bhaktipUrvaka sevA karavI. sAta varSa ane sAta mAsa sudhI A tapa karavuM, aMte tapanuM UjamaNuM karavuM. A tapanA prabhAvathI tuM azakacaMdra nAmanA rAjAnI rANuM thaIza ane te bhavamAM tapa karIne mekSe jaIza. te vakhate bAramA zrIvAsupUjayasvAmInuM pavitra tIrtha pravartaze. atyAre rUpAnuM azokavRkSa banAvI tenI nIce jinacatya sthApI temAM zrIvAsupUjya svAmInI suvarNanI navI pratimA padharAvIne tuM dararoja pUjana kara ane A pramANe karavAthI puNyanA prabhAve sugaMdha bhUpanI jema tuM sugadhA thaIza. For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra zrI www.kobatirth.org jaina satya prakAza [ varSa : 21 bhagavan ! A sugaMdha rAjA kANu hatA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 ] puNyathI karyu. Icchita prApta thatu nathI !' 6 te vakhate durgaM dhAe pUchyuM : tenuM svarUpa kRpA karIne jaNAve. 9 " guru mahArAje te suga'dha . rAjAnI kathA kahevA mAMDI: A bharatakSetramAM si'hapura nAme uttama nagara hatu, temAM mahAparAkramI sihusena nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene kanakaprabhA nAme rUpavatI rANI hatI. temane nirnAmaka nAme putra thayA. te dudhI, durbhAgI ane lekAmAM niMdanIya banyA hatA. * ekavAra chaThThA zrIpadmaprabhasvAmI siMhapura nagaramAM sameAsaryAM tyAre nirnAmaka prabhune vAMdavA gayA, ane temane potAnA pUbhava pUchyo tyAre prabhue tenA pUrva bhava A pramANe kahyo :-- 'nAgapura nagarathI khAra yAjana cheke nIla nAme pata che. te patanI eka guphAmAM eka munIzvara mAsakhamaNa karatA hatA te vakhate eka zikArI dhanuSya ane khANA laIne Avye. paraMtu muninA prabhAvathI te zikAra karavAmAM niSphaLa thayA. AthI zikArIne muni upara krodha caDayo. temane mAravA mATe e lAga jotA hatA. pAraNAne divase te munie nagaramAMthI bhikSA lAvI pAraNuM karIne guphAmAM kAryAtma karyAM tyAre lAga joI krodhathI dhamadhamate te zikArI tyAM AvyA. ane muninI cAre bAjue lAkaDAM gADhavI temAM agni saLagAvye, zatru ane mitra upara samAna dRSTivALA te munirAje agninA tApanI 6:saha vedanA samatA bhAve sahana karI ane zubha bhAvanA cage e muni kevalajJAna pAmI mekSe gayA. [ zikArIe dhyAnastha muninI AsapAsa lAkaDAM gADhavI agni saLagAvyA. ] For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 5] rohiNI [113 bate duSTa zikArIne pApanA udayathI gaLatA kaDhane roga thaye. duHkhathI piDAte marIne te sAtamI nArakImAM gaye, tyAMthI nIkaLIne ghuvaDa thaye, tyAMthI pahelI narake gayA. tyAMthI nIkaLIne sarSa thayA. tyAMthI marIne pAMcamI narake gayA. tyAMthI siMha thaIne cothI nArakImAM gaye. tyAMthI marIne citto thayo. tyAMthI trIjI nArakImAMthI AvIne uMdara thayA. tyAMthI bIjI nArakImAM gaye, tyAMthI ghuvaDa thaIne pahelI nArakImAM gaye. tyAMthI nIkaLela te daridra pAla (bharavADa) che. eka vakhata jaMgalamAM dAvAnaLa lAge temAM te dAjhI gaye. mahAmuzIbate gAmamAM AvyuM. tyAM zrAvake tene maratI vakhate namaskAra maMtra saMbhaLAvyuM tyAre sAmAdhipUrvaka marIne, namaskAra maMtranA prabhAvathI tuM rAjaputra thayA bAkI rahelA pApakarmanA udayathI zarIre durgadhI rAjA thaye. zrI padmaprabhusvAmIe kaheluM pUrva bhavanuM svarUpa sAMbhaLIne te rAjAne jAtismaraNa jJAna thayuM. teNe prabhune pUchyuM ke, "mAruM zarIra sugadhIvALuM kevI rIte thAya ?" te vakhate prabhue tene rohiNe tapa karavAnuM jaNAvyuM. teNe paNa bhAvapUrvaka te tapa karyuM ane te tapanA prabhAvathI tenuM zarIra sudhI banI gayuM. tethI te rAjAnuM nAma sugaMdha rAjA lekamAM prasiddha thayuM. A pramANenuM te sugaMdha rAjAnuM svarUpa jANune durgandhAe paNa gurumahArojanA kahyA pramANe te rehiNI tapanI ArAdhanA karI. te tapanA prabhAvathI durgandhAnuM zarIra para sugaMdhavALuM thayuM. pachI te te saubhAgyavALI ane lekamAM mAnanIya thaIne chevaTe samAdhipUrvaka maraNa pAmI, e tapanA prabhAvathI devI thaI tyAM devalekanuM AyuSya pUruM thatAM tyAMthI AvIne caMpA nagarInA maghavA rAjAnI rahiNI nAme rUpavatI putrI thaI. he azokacaMdra! A hiNI ja tamArI rANI thaI che. rAjA-rANune parivAra- azokacaMdra rAjAe rUkhyakuMbha munIzvarane pUchyuM: "he bhagavan! mAre tenA upara ane tene mArA upara gADha rAga zAthI thaye che, tenuM kAraNa kRpA karIne jaNAve." guru mahArAje temanA rAganuM kAraNa nIce pramANe jaNAvyuM - meM hamaNuM ja tamane siMhapura nagaranA rAjA siMhasenanA putra sugaMdharAjanuM daSTAMta jaNAvyuM. ane siMhasena rAjAe tyAra pachI potAnA putra suMgadharAjane rAjyAbhiSeka karyo. siMhasene sadagurUnI pAse bhavatAriNI dIkSA grahaNa karI. tyAra pachI sugaMdha rAjAe paNa nyAyathI prajAnuM pAlana karyuM. lAMbA kALa sudhI jinazAsananI ArAdhanA karI. aMte samAdhipUrvaka kALa karIne devakamAM gayA. have A jaMbudvIpanA mahAvideha kSetramAM puSkalAvatI nAmanI vijaya AvelI For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114] zrI. jaina satya prakAza [varSa : 21 che. te vijayamAM puMDarIkiNa nAmanI zobhAyamAna nagarI che. te vijayane vimalakirti nAme rAjA mahAbuddhizALI ane yazasvI hatA. te rAjAne kalyANakArI suMdara zIlavALI, madhura vacanavALI ane mane hara rUpavAlI subhadrA nAme rANI hatI. te subhadrA rANInI kukSine viSe sugaMdharAjane, devapaNe utpanna thayela jIva AyuSya pUrNa thatAM putrapaNe utpanna thaye, tenA janma pahelAM tenI subhadrA mAtAe cavakatIpaNane jaNAvanAra coda moTAM sva joyAM. tyAra pachI zubha divase te rANIe sUrya samAna tejasvI putrane janma Apyo. tenuM nAma akIrti rAkhyuM. pAMca dhAvamAtAthI lAlana karAve te akIrti anukrame vRddhi pAmavA lAgyA. te aneka kalAo zIkhe tema zaurya vagere guNene bhaMDAra banyA. anukrame te vijayanA cha khaMDa sAdhIne cakravatI rAjA thaye. pachI cakravartInI trAddhine paNa tyAga karIne te arka kIrti cakravartIe jitazatru nAmanA gurunI pAse dIkSA lIdhI. duSkara tapa tapI, cAritranuM suMdara ArAdhana karI, kAla karIne te akakIrti muni bAramA devalekamAM ayyatendra thayA. AyuSya pUrNa thatAM tyAMthI avIne te deva tame ahIM azokacaMdra nAme rAjA thayA che, eTale te sugaMdha rAjA e ja tame azokacaMdra che. tame pUrva bhavamAM hiNI tapa karyuM tema o tamArI rANI hiNIe paNa te tapa karyuM che. baMne jaNe samAna tapa karyuM hovAthI tamane baMnene paraspara atirAga che. have tamAre ATha suMdara putra thayA temanuM svarUpa tamane saMbhaLAvuM chuM - "mathurA nagarImAM agnizarmA nAme brAhmaNa hatuM. te ghaNe garIba hatuM. tene sAta putra hatA. te lekhakone gherathI bhikSA mAgIne pitAnuM peTa bharatA hatA, eka vakhata teo bhikSAne mATe pATalIputra nagara tarapha cAyA. teo te nagaranA bahA ranA udyAnamAM visAme khAvAne [ brAhmaNa kumArane munirAjane upadeza] beThA. evAmAM teoe tyAM krIDA karavAne AvelA rAjaputrane joyA. te rAjApu suMdara rUpavALA ane devasarakhI kAntivALA hatA, aneka prakAranAM suMdara vastrAlaMkAro teoe dhAraNa karyA hatAM. A rAjaputrane krIDA karatA joIne te brAhmaNanA putra vicAra karavA lAgyA ke ApaNe tathA A rAjakumAra baMne manuSya chIe chatAM ApaNAmAM ne ka For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rohiNI [115 temanAmAM keTaluM moTuM aMtara che. nakkI, A rAjaputrae pUrvabhavamAM AkaruM tapa karyuM haze tethI A bhavamAM teo rAjaputra thayA che, suMdara rUpavALA thayA che. ApaNe te pUrvabhavamAM pApakarmo karelAM che tethI A bhavamAM ApaNe bhikSuka kulamAM janma pAmyA chIe ane daridra chIe. A pramANe teo vicAra karatA hatA, evAmAM temaNe eka munirAjane joyA. zubhedaya najIka hovAthI teoe guru mahArAjane bhaktipUrvaka vaMdana karyuM. gya ane vinayavALA te brAhmaNa putrone joIne dayALu guru mahArAje teone dharmane upadeza ApatAM jaNAvyuM ke, dharma e te kalpavRkSa samAne che, dharma cintAmaNi ratna sarakho che, ane dharma ja paraMparAe mekSane sAdhanAra che. jinezvaree jIvadayAne dharmanI mAtA kahelI che, kAraNa ke dayAnA pAlanathI saubhAgya, Arogya, dIrdhAyu tathA kIrti prApta thAya che. A pramANe gurunA mukhathI dharmanuM svarUpa sAMbhaLIne teoe bhAvapUrvaka arihaMta bhagavaMtone dharma aMgIkAra karyo ane tenI ArAdhanA karIne teo devalekamAM gayA. tyAMthI vIne deva sarakhA svarUpavALA guNapAla vagere nAme tamArA sAta putro thayA. have tamAre kapAle nAme je AThame putra thaye tenuM svarUpa kahuM chuM - vaitADhaya parvata upara bhilAMkapura nAme samRddha nagaramAM cArakIti nAme vidyAdhara hatuM. te haMmezAM arihaMta bhagavAnanI pUjA-vaMdana vagerethI dharmakArya karate hate. te vidyAdhara aMtakALe samAdhipUrvaka marIne saudharma devalokamAM deva thayA. tyAMthI AvIne te tAro lekAla nAme sauthI nAne ATha putra che. pUrve karelA puNyanA udayathI jyAre tame tene kheLAmAMthI nAkhI dIdhe tyAre devIe tene addharathI pakaDIne sahAya karI, have tamArI cAra putrIonA pUrva bhavanuM puNya svarUpa sAMbhaLe - vaitADhaya parvata upara zrI pura nAme nagaramAM citragati nAme eka vidyAdhara rahetA hatA. tene lAvaNyavatI cAra putrIo hatI, te cAre bahene ekavAra udyAnamAM jaIne kIDA karavA lAgI. tyAM temaNe pitAnA puNyanA udayathI eka jJAnI munirAjane joyA. temaNe munirAjane vaMdana karyuM. te vakhate munie temane pUchayuM ke, "tame dharma jANe che? ane Acare che?" te vakhate teoe kahyuM ke, "ame dharmane jANatA nathI ane tethI AcaratA. paNa nathI." tyAre munirAje kahyuM ke, "tamAruM AyuSya ghaNuM ja the DuM bAkI raheluM che." temaNe pUchayuM ke, "amAruM keTaluM AyuSya bAkI rahyuM che?' javAbamAM sAdhu mahArAje jaNAvyuM ke, "Aje ja sAMje tamAruM mRtyu thavAnuM che. tyAre temaNe kahyuM ke, "gheDA ja vakhatamAM maraNa pAmanArI ame paralekamAM sukhakArI e For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 116 ] www.kobatirth.org IT zrI. jaina satya prakAza ['va' : 21 9 . dhama kevI rIte karI zakIe. " te vakhate gurue kahyuM ke, ' Aje zukala pAMcamInA zubha divasa che. A divase jJAnanI ArAdhanA karAya che ane guru mahArAjanI sAkSIe upavAsanu pratyAkhyAna karAya che. mATe Aje tame zraddhApUva ka upavAsa karI te A tapanA prabhAvathI tame bhavAMtaramAM sukhI thaze." gurunAM vacana sAMbhaLIne te cAre bene e tapanAM paccakakhANu lIdhAM ane pachI guru mahArAjane vaMdana karIne teo peAtAne ghera gayAM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teoe peAtAnu vRttAnta temanA pitAne [ cAra bahena ] jaNAvyuM. pitAe paNa tene anumedana ApyuM, tethI teo potAne dhanya mAnatI AnaMdita thavA lAgI. pachI te prabhunI pUjA karIne zubha bhAvamAM rahI, tevAmAM temanA upara sAMje vIjaLI paDavAthI te cAre marIne devalAkamAM utpanna thaI, tyAMthI AyuSya pUrNa thatAM te cAre marIne tamArI putrI thaI. saubhAgya pa McamInA tapanA prabhAvathI teone A bhavamAMja mekSagati maLaze. jinezvare kahelA tapanA prabhAvathI prANIone karyuM Icchita siddha na thAya ? ' A pramANenuM rUpyakubha munirAja pAsethI pUbhava sAMbhaLIne azekaca rAjAne jAtismaraNa jJAna prApta thayuM. tyArapachI azekacaMdra rAjAe tathA rAhiNI rANIe gurunI pAse rAhiNI tapa a'gIkAra karyAM. ane guru mahArAjane namIne peAtAne ghera AvyAM. lAMkhA kALa sudhI te rohiNI tapanI ArAdhanA karIne sukha bhogavyuM. chevaTe te khanee rAjyanA tyAga karIne sugurunI pAse cAritra grahaNa karyuM. ati ugra tapa karIne ghAtIkama nA kSaya karI ni`La kaivalajJAnane meLavyuM ane sapUrNa karmonA kSaya karI sarva prakAranAM du:khathI rahita mekSa sukhane pAmyA. A pramANe rAhiNI tapa vize azekcaMdra ane zahiNInI kathA che. tapanA prabhAva jaNAvatAM kahyuM che ke, je tapanA prabhAvathI vividha labdhio ane suMdara siddhio prApta thAya che, temaja saghaLAM pApa karmonA nAza thAya che te tapane kANu na vakhANe? tapane lIdhe saubhAgyazALIrUpa ane roga rahita zarIra prApta thAya che. saghaLe kIrti phelAya che ane jagatanA leAkeAmAM mAnanIya thAya che. strI, putro ane vaibhavanI prApti tapane lIdhe thAya che. je vastu krUra rahelI che, je du:khe ArAdhI zakAya tevI che evI vastunI prApti paNa tapane lIdhe sAdhya ane che. mATe tapane viSe haMmezAM udyama rAkhavA, For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vidvavarya zrIsumativijaya lekhaka : zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA pUjya jaMbUvijayajI mahArAjakA patra milA ki amerikana, kA~gresa lAyabrerI - repharensa lAyabreriyana phaoNra eziyA semlana, (baoNziMgaTana) ke aksara vAlTara eca. mAurUra ( Walter H. Maurer ) sumativijaya racita 'meghadUta - TIkA ' kA sampAdana kara rahe haiN| unhoMne apane patroMmeM sumativijayakI guruparamparA, unake racita anya graMtha Adike sambandha meM vizeSa jAnakArI mAMgI hai| isaliye prastuta lekhameM unakI vidvat paramparA Adike sambandhameM apanI jAnakArI prakAzita kara rahA hU~ / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karIba 15-20 varSa pUrva jaba maiM bIkAnerake upAdhyAya jayacandajIke saMgrahakI hastalikhita pustakoM kI sUcI banA rahA thA, sumativijaya racita 'raghuvaMza - TIkA' kI prati dekhane ko milI aura unake gurubhAI mAnajI racita do padyamaya hindI graMtha avalokanameM Aye / unake guru vinayamerukI kaI racanAyeM hamAre saMgrahameM thii| tabhI se merI isa vidvatparamparA kI jAnakArIkA prArambha huaa| sumativijayane 'meghadUta TIkA 'kI prazasti meM apane gurukA nAma vinayameru aura TIkAkA nAma 'sugamAnvayA' likhA hai, isakI racanA vikramapura meM huI, itanA hI ullekha kiyA hai| isameM graMthakI racanA kaba huI, aura ve kisa gacchake the ? isakI jAnakArI isa prazasti meM nahIM dI gii| para 'raghuvaMza - TIkA' kI prazasti meM inhoMne apanI guruparamparA kucha vistAra se dete hue racanAkAlakA bhI nirdeza kiyA hai| ataH inakI prazastiko yahAM diyA jA rahA hai / "zrImannandijayAkhyAnAM pAThakAnAmabhUd varaH / ziSyaH puNyakumAreti nAmnA sa puNyavAridhiH // 1 // tasyAbhavan vineyAtha rAjasArAstu vAcakAH / sa jinoktakriyAyuktAH vairAgyarasaraJjitAH // 2 // ziSyamukhAstu teSAM tuhemadharmAH sadAhvayAH / ziSTAdiSTAH guNAbhISTA babhUva sAdhumaMDale // 3 // sAMprataM tadvineyAzva jIyAsuH dhIdhanAH ciraM / pAThakA vAdivRndendrAH zrImadvinayamevaH || 4 | sumativijayeneva vihitA sugamAnvayA / vRttibalAvabodhArthaM teSAM ziSyeNa dhImatA // 5 // vikramAkhye pure ramye'bhISTa devaprasAdataH / raghukAvyasya TIkeyaM kRtA pUrNA mayA zubhA // 6 1 nirvigrahaM-zazi- saMvatsare phAlgunasitaikAdazyAM tithau saMpUrNA / " For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 118] zrI. jaina satya prakAza [ varSa : 21 isa pratimeM -- 2 nirvigrahaM vasu - zivanetra - vasveMdu saMvatsare mArgazIrSa zukla pratipadAyAM tithau saMpUrNA // isa 'raghuvaMza - TIkA' kA parimANa 13000 zlokoMkA hai / sumativijayakI to ye do hI racanAe~ prApta haiM / inameM se 'meghadUta - TIkA 'kI do pratiyA~ aura 'raghuvaMza TIkA ' kI cAra pratiyA~ bhaNDArakara oNriyenTala insTITyUTa - pUnA meM prApta haiM / khuvaMza TIkA kI eka prati kalakatte ke zrI badrIdAsajI ke myujiyama meM bhI hamAre avalokanameM AI thii| phatehapura bhaNDArameM bhI prati dekhI thI aura hamAre saMgraha meM bhI 110 patroMkI eka apUrNa prati hai / anya prati Amera bhaNDA meM bhI prApta hai| ( sumatimeru ) raghuvaMza TIkAkI uparyukta prazastise inakA guruparamparA vaMzavRkSa isa prakAra banatA hai / upAdhyAya naMdivijaya I puNyakumAra I Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAcaka- rAjasAra 1 dharma For Private And Personal Use Only upA. vinayameru sumativijaya (mAnajI ) inameM se pahale cAra guru-muniyoMke sambandhameM to vizeSa vRtAnta nahIM milA; para sumativijayajI ke guru upAdhyAya vinayamerukI aneka racanAe~ mujhe prApta huI haiN| vinayameruke guru bhrAtA sumatimeru the, jinake racita 'ratnaketu caupAI' saM. 1668 vaizAkha sudi 1 ko racita prApta haiM / vinayamerukI racanAoM meM sabase pahalI 'guNa-sundarI caupAI' saM. 1667 Asoja sudi pUnama phatahapura meM racI gaI, jinakI patha saMkhyA 144 hai / isake bAda 'haMsarAja vaccharAja prabandha' saM. 1669 lAhora meM racA gayA, tadantara 'sudarzana caupAI' saM. 1678 Ajausa sudi 15 sodhapura meM racita hamAre saMgraha meM haiM / saM. 1679 meM jaisalamera se saMghavI mADhagotrI arjunane zatruMjayakA saMgha nikAlA, usameM vinayameru bhI sAtha the| unhoMne isa saMghakA varNana saMghapati arjuna Agrahase mAgha sudi 2 ko " zatruMjaya uddhAra " ke nAmase banAyA, jisakI pA~ca patroMkI prati hamAre saMgrahameM haiN| ise usI samayake lagabhaga zrAvikA mAnAdene apane paDhane ke lie likhI haiM / isameM saM. 1675 meM jo saM. zivajI rUpajIne caumukhavihArako pratiSThA jinarAjasUri se karavAI thI usakA aitihAsika varNana bhI hai /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma:5] vivarya zrIsumativijaya [110 saM. 1684 meM sumatimeru aura vinayameru donoMkA caturmAsa bIkAnera rAjyake prAcIna riNI nagarameM huaa| vahA~ke saMghake anurodhase ina donoM gurubhAIyoMne 'devarAja-vacharAja prabandha' nAmaka graMthakI racanA cAra khaNDoMmeM kii| azvina sudi 15 ko yaha rAsa racA gayA, isakI prati, vAcaka sumatimerukI svayaM likhita motIcaMdajI khajAMcIke saMgrahameM hai| isake bAda saM. 1689 barahAnapurameM racita 'vasavannA caupAI prApta hai / antima racanA 'draupadIsatI caupAI saM. 1698 vijayA dazamIko racI huI milI hai| isI bIcameM racita Apake kaI stavana prApta hue haiM, jinameMse nimnokta ullekhanIya haiN| (1) lUNakaraNasara Adi jina stavana, gAthA 21. saM. 1675 kAtI sudi 7. (2) pannavaNA vicAra stavana, gAthA saM. 1692 po. sudi 7. sAcaura (3) gor3I pArva stavana, gAthA 7. saM. 1694 vaizAkhavadi 11. (4) ghaMghANI padmaprabhajina stotra, gAthA 27 saM. aura bhI Apake racita anya kaI stavana hamAre saMgrahake guTake meM haiN| saMvat 1698 bhAdravA vadi 2 ko pArakha paMcAyaNane Apake pAsa kucha niyama grahaNa kiye the jinakI noMdha hamAre ukta saMgraha guTakemeM hai / ina saba ullekhoMse sumatimeru aura vinayameru acche muni aura vidvAna the, siddha hote haiM / saM. 1667 se 98 taka unakA sAhityakA racanAkAla haiM / 'jaina gurjara kavio' bhAga 1. pRSTha 478 meM vinayameruke 'haMsarAja baccharAja prabandha'kA vivaraNa dete hue kavike sthAna para unakA nAma vinayameruke badala vijayameru chapa gayA thA isakA saMzodhana maiMne tRtIya bhAgake pRSTha 954 meM karavA diyA thaa| isa tIsare bhAgameM unake kaNvannA caupAI 'kA vivaraNa chapA hai / ina do racanAoMke atirikta samasta racanAe~ merI zodhase hI prApta huI haiN| aura kucha to mere saMgrahameM hI haiM | sumativijayane apanI paramparA dete hue gacchakA nAma nahIM diyA; para vinayamerukI racanAoMmeM gacchakA nAma kharatara aura tatkAlIna kharataragacchake AcArya yu0 jinacandasUri, jinasiMhasUri, jinarAjasUri aura jinasAgarasUrikA ullekha milatA hai| vinayameruke ziSya sumativijayake atirika mAnajI nAmaka aura the jinake racita hindI bhASAke do vaidika graMtha bahuta hI mahattvake prApta hue haiN| pahalA 'kavivinoda' saM. 1745 vaisAkha sudi 5 somavArako lAhorameM racA gayA aura dUsarA 1746 kAtIsudi 2 ko 'kaviprabodha' nAmaka graMtha racA gyaa| yaha donoM racanAe~ zuddha hindI bhASAmeM haiM, inameM mAnajIne apaneko "bIkAneravAsI" batalAyA hai| mAna kavikI aura kaI hindI racanAe~ milatI haiM; * para isa nAmake kaI kavi ho gae haiN| ataH jinameM racanAkAlakA ullekha nahIM hai unake racayitAkA nirNaya karanA kaThina hai / 'saMyoga dvAtriMzikA' saM. 1731 cetasudi 6 kI racanA hai| sambhava hai isake racayitA ye mAna kavi hI hoN| mAna kavike donoM granthoMke kucha Avazyaka padya yahAM die jAte haiN| For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 120 ] www.kobatirth.org zrI. jaina satya prakAza 'bhaTTAraka jinacaMda guru, saba gachako siradAra, kharataragacha mahimAnilau, saba janako sukhakAra // jAko gacchavAsI prag2aTa, vAcaka sumatimera, tAkau ziSya muni mAnajI, vAsI bIkAnera || kayau graMtha lAhora maiM, upajI buddhakI vRddhi, jo jana rAkhe kaTha maiM, so hove prasiddha // kharataragaccha prasiddha jagi, vAcaka sumatimera, vinayamera pAThaka pragaTa, kIye duSTa jaga jera // tAko ziSya muni mAnajI, bhayo sabani prasiddha, guru prasAdake bacanataiM, bhASA kInI jana niddha // kavipramoda ai nAma rasa, kIyo pragaTi yaha mukha, jo nara cAheM yAhikoM, sadA hoya mana sukha | ' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir iti zrIkharataragacchIyavAcaka zrI sumati me rugaNitadvAtRpAThaka zrI vinemerugaNiziSya mAnajI viracite bhASA - ' kavipramodarasa' grantha | uparyukta udghaNoM meM se pahale meM mAnajI apaneko sumatimerukA ziSya batalAte haiM aura dUsare meM pAThaka vinayamerukA / para lekhakakI prazastise spaSTa hai ki ve vinayameruke ziSya the| isa taraha saM. 1745 taka sumativijayake gurubhAI muni mAnajI vidyamAna the, spaSTa hotA hai| isake bAdako paramparA abhI anveSNIya hai / ' vAcanAcArijA guNanilaDa, so rAjasAra gaNi nAma / tAsa sIsa guNaAgarU, sarvaguNe abhirAma | [ varSa 20 amerikana vidvAnne jo sumativijaya ke gurukA nAma vijayameru yA vinayameru thA? zaMkA kI hai vaha kisI pratimeM vinayameruko vijayameru likha dene yA par3ha dene se udbhAbita huI hai / vAstava meM nAma vinayameru hI thA / vikramapurako 'kathAsaritsAgara ' meM jo ujjainI batalAnekA likhA gayA hai vaha bhI ThIka nahIM hai| vikramapura, bIkAnera hI thA / sumativijaya ke gurubhAI mAnajI apaneko spaSTataH bIkAnevAsI hI likhate haiN| isase zaMkAko koI sthAna nahIM rahatA / vinayamerune apanI racanAoMkI prazastiyoM meM likhA hai dharma guru sAnidha, dina dina sukha sucaMga | sumatimeru gaNivara vaha, vinayameru manaraMga / ' For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina kathA sAhityanA mahArathI prophesara DaoN. harTalanA dehAMta lekhikA : zrImatI DaoN. zAUMTe krAujha (subhadrAdevI) risarca prophesara jama'nIthI hamaNAM ja A duHkhadAyaka samAcAra prApta thayA che ke lAIgimAM gata , AkAbaramAM 84 varSanA AyuSyamAM thoDI mAMdagI pachI bhAratIya bhASAo ane sAhityanA mAnItA anveSaka tyAMnA vizvavidyAlayanA sevAnivRtta prAdhyApaka prephisara DaoN. yAhanesu haTalanA dehAMta thayA che. bhAratIya kathA sAhitya vizeSataH "paMcataMtra' sAhitya saMbaMdhinI emanI zodhakhoLa jagatmasiddha che. "paMcataMtra' sAhityanI gaharI zodhamAM UtaratAM teoe batAvyuM che ke A graMtha, bAIbalane choDIne, jagatanI sauthI vadhAre bhASAomAM anuvAdita graMtha che. aneka vilAyatI, arabistAnI, IrAnI ityAdi sAhityanI prAcIna kathAo adhikatara tenA upara AdhArita che. teoe e paNa batAvyuM che ke A " paMcataMtra' sAhityanA nirmANamAM jaina graMthakArAe, khAsa karIne gujarAtano vetAMbara sAdhuoe dhaNA mATe phALo ApeA hatA. A anveSaNAnuM phaLa teoe acAnya nibaMdha uparAMta " DAsa paMcataMtra " nAmaka eka vizAla graMthamAM prakAzita karyA che. teoe jaina opadezika sAhityanI ghaNI kharI kayAe saMskRta, prAkRta, ane apabhraMzamAMthI jarmana bhASAmAM anuvAdita karIne tene paricaya jarmana janatAne karAvyA che. te vakhate vidvAnomAM evo bhrama phelAyA hatA ke jainAnA kathA sAhityanI saMskRta bhASA sadoSa nahIM te aziSTa te che, kAraNa ke temAMnA kaMIka zabdo saMkta zabdakoSAmAM maLatA nathI. paNa DaoN. haTale e vAta siddha karI batAvI che ke A jaina saMktanA lekhake jeo prAyaH | saMkta vyAkaraNanA niSNAta paMDitA hatA, potAnA dharmanA pavitra saM daza vadhAre spaSTa karavAnA udde zathI ja prAMtika bhASAonA, vizeSataH temaNe gujarAtI ane hindInA zabdone saMskRta rUpa ApIne teo kAmamAM lAvyA karatA hatA. eTale jaina saMkta opadezika sAhityanI zodha karanAra vidvAnone mATe saMktanI sAthe bhAratIya prAMtika bhASAone paNa abhyAsa kare paramAvazyaka che. teo pote gujarAtInA svayapaThita jANaNahAra hatA. eTaluM ja nahI, apitu teoe prAcIna gujarAtI sAhityanI ane khAsa karIne jaina sAhityanI zodha karIne tenI bhASA ane sAhitya saMbaMdhInA anyonya vidvattAbharelA nibadhA prakAzita karyA che. eTale jaina zvetAMbara padezika sAhityanI tarapha duniyAnuM lakSa AkarSita karIne ane jenA saMskRtanuM sAcuM svarUpa batAvIne teeAe. jaina sAhitya upara je u nakAra karyo che te cirasmaraNIya che. - potAnA jIvananA pAchalanA bhAgamAM teo vedasaMhitA ane pArasIonA avaratAnI gaharI tulanAtmaka zodhakhoLamAM lAgI gayA hatA. tenA kramamAM teo evI apUrva nirNaya upara AvyA hatA ke A purAtana graMthAnI vyAkhyAne mATe mUla kagothI seMkaDA nahIM, apitu hajAro varSo pachI utpanna thayelA sAyana vagere TIkAkAra karatAM veda sahitAne mATe je avastAnA prathA ane avestAne mATe vaidika saMhitAo kaMIka aMze vadhAre upayogI che kAraNa ke emanA ane ghaNA anya vidvAnonA mata pramANe A banne prAcInatama prajA, arthAta vaidika ane Avastika Ayo, eka ja dezanA--ephagAnistAnanA samakAlIna rahevAsI hatA.A banne prAcIna prajAnI prAyaH samAnabhUta asiArAdhanA saMbadhe paNa emanI zodhakhoLa atimUlyavAna che." A mahAna vidvAna ane RSinA AtmAne zAMti sAMpaDA ane emanI smRti amara rahA e ja IcchIe chIe. te keka ka. che ke 15 43 4 rahe che ro pheka e ja kare SAFE BAHAUR JAIN RADHANA KHIDRA of 2, 3 a fin Br - 28 0 07 ja che che ke 27 0 22 e " - | P. Hi che. 38/232. ?. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakasha. Regd. No. B, 8801 zrI jaina ratna kalarA zrI jena satya prakAza aMge sUcanA yojanA | 2. A mAsikanuM vArSika lavAjama rUA. 3|| 1. zrI. jenadharma satya prakAzaka samiti traNe rUpiyA rAkhavAmAM AvyuM che. dvArA " zrI. jaina satya prakAza' mAsika 19 varSa 3. mAsika vI. pI. thI na maMgAvatAM lavAthayAM pragaTa karavAmAM Ave che.. jamanA rUA. 31 manIorDa radvArA mokalI Apa| 2. e samitinA A0%Ina saMrakSaka tarIke vAthI anukuLatA raheze. rUA. 5001 A0 dAtA tarIke rUA. 2001 A0 | sadasya tarIke rUA. 10 11 rAkhavAmAM AvelA 4, A mAsikanuM navuM varSa divALIthI che. A rIte madada ApanArane kAyamane mATe zarU thAya che. paraMtu grAhaka game te e kathI mAsika mokalavAmAM Ave che. banI zakAya. | vinaMti 5. grAhakone eka mokalavAnI pUrI sAva1. pUjya AcAryAdi munivaro caturmAsanuM cetI rAkhavA chatAM aMka na maLe to sthAnika sthaLa nakkI thatAM ane zeSa kALamAM jyAM viharatA posTa oNphisamAM tapAsa karyA pachI amane hoya e sthaLanuM saranAmuM mAsika pragaTa thAya sucanA ApavI. enA 15 divasa agAu mokalatA rahe ane te te sthaLe A mAsikrano pracAra mATe grAhako 6. saranAmuM badalAvavAnI sUcanA ochAmAM banAvavAno upadeza ApatA rahe evI vinati che. ochI 10 divasa agAu ApavI jarUrI che. 2. te te sthaLAmAMthI maLI AvatAM prAcIna - lekhakone sUcanA avazeSA ke aitihAsika mAhitInI sucanA ApavA vinaMti che. - 1. lekho kAgaLanI eka tarapha vAMcI zakAya 3. jainadharma upara AkSepAtmaka lekhe tevI rIte zAhIthI lakhI mokalavA. AdinI sAmagrI ane mAhitI ApatA rahe 2. lekho TUMkA, mudAsara ane vyaktigata evI vinaMti che. TIkAtmaka na hovA joI e. grAhakone sUcanA ' 3. lekhe pragaTa karavA na karavA ane temAM 1. " zrI jaina satya prakAza" mAsika pratyeka patranI nItine anusarIne sudhArAvadhArA kavAno aMgrejI mahinAnI 15mI tArIkhe pragaTa thAya che. haka taMtrI AdhIna che.. madraka : goviMdalAla jagazIbhAI zAha, zrI zAradA mudraNAlaya, pAnakAra nAkA, amadAvAda, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, zrI. jainadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda, For Private And Personal Use Only