Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૨] શ્રી. જેન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષ: ૨૧ તથા “૬-૧-' (ગા. ૧૦) સંગત છે. કારણ કે અમારા જાણવા પ્રમાણે વિ. સં. ૧૩૮૭માં તપાગચ્છાધિપતિ શ્રીમતિલકસૂરિએ (શ્રી મુનિસુંદરસૂરિને માન્ય પૂર્વજો) રચેલ પ્રા. “સત્તરિયઠાણ'માં “ગુપ' વાળો ગાથા-પાઠ જોવામાં આવે છે અને એની વ્યાખ્યામાં ત્યાં મનુનેશ્વરઃ” વગેરે મળે છે, તેથી તે સ્વીકાર્ય છે.
પષધ-પ્રત્યાખ્યાનમાં પ્ર. પ્રબોધટીકા ભાગ ૩, પૃ૦ ૪ર માં પ્રકાશિત “ચઢિા વસરું કામિ' પાઠને સમાલોચકે અશુદ્ધ જણાવ્યું છે, અને રવિદે છે. પાઠને શુદ્ધ જણાવ્યા છે, પરંતુ ત્યાં દ્વિતીયા-વિભક્તિવાળા પાઠ ઘટે છે, જે શુદ્ધ છે. “ર ત્તરી” અને “ગતિ -ફયા' વગેરે સૂત્રોમાં જેમ “નિ વરસ' દ્વિતીયા-વિભક્તિવાળો પાઠ શુદ્ધ છે, તેવી રીતે અહીં પણ સમજવો જોઈએ. શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય સ્વપજ્ઞ “શ્રીગશાસ્ત્ર 'ના વિવરણ (પ્રકાશ ૩, પૃ૦ ૨૧૪ જે. ધ સભા પ્ર)માં જણાવ્યું છે–ાનિ શાસ્ત્ર-સાર્થવાળુ છાતૂન કારિ-પારિ' તે પ્રમાણે અહીં પણ “હું પિસહ કરું છું' એવો અર્થ સમજવો જોઈએ. –એથી ત્યાં પ્રકાશિત પાઠ શુદ્ધ છે.
બીજી રીતે વિચારીએ તે અકર્મક ધાતુઓના યોગમાં કાલ, અશ્વ, ભાવ, દેશરૂપ આધાર, કર્મ અને અકર્મ અને વિકલ્પ બનતા હોવાથી રાઘમાવેશ વાડજર્મ ચાર્મળા” [સિદ્ધહેમ ર-૨-૨૩] સૂત્ર પ્રમાણે ત્યાં દ્વિતીયાવાળા પાઠ અશુદ્ધ ગણાય નહિ અને પાઠાન્તર તરીકે મળ સપ્તમી—વિભક્તિવાળા પાઠ પણ માની શકાય.
ત્રીજી રીતે તપાસીએ તો પ્રાપ્તલી પ્રમાણે “સતા દ્વિતીયા” [સિદ્ધહેમ ૮-૩-૧૩૭.] સૂત્રને આધારે પણ ત્યાં દ્વિતીયાવાળો પ્રકાશિત પાઠ શુદ્ધ તરીકે વિચારી શકાય.
એ જ પૌષધ સૂત્રના ત્યાં પ્રકાશિત અને પાઠને અશુદ્ધ અને અંતે પાકને શુદ્ધ તરીકે ગણાવવા વિદ્વાન મુનિરાજે કેમ પ્રયત્ન કર્યો ? તે સમજી શકાતું નથી, કારણ કે પ્રાકૃતીલી પ્રમાણે સિદ્ધહેમચંદ્ર-શબ્દાનુશાસન ૮–૧-૩૦ ‘વડો વા' સૂત્ર–પ્રમાણે અનુસ્વારવાળા અને અનુનાસિકવાળા અને પ્રાકૃત પાઠે શુદ્ધ કહી શકાય. તથા પ્રવ પ્રબોધ ટીકોવાળા પુસ્તકના ભાગ ૩, પૃ૦ ૫૬ માં પ્રકાશિત પાઠ “
ચં તો ” ને અશુદ્ધ અને “વહેણો' પાઠને શુદ્ધ જણાવ્યા છે, પરંતુ પ્રાચીન ગ્રન્થોમાં–પોથીઓમાં
શો' પાઠ જોવામાં આવે છે. સં. ૧૮૬૮ માં શ્રીવર્ધમાનસૂરિએ રચેલા “આચારદિનકર' (વિ. ૨. પૃ. ૩૨૩)માં, સં. ૧૫૦૬ માં તપાગચ્છાધિપતિ શ્રી રત્નશેખરસૂરિએ રચેલી “શ્રાવિધિની વિધિ મુદી' નામની પત્તવૃત્તિમાં (તૃતીય પર્વકૃત્ય પ્રકાશમાં), તથી સં. ૧૭૩૧ માં ઉમાનવિજ્યજીએ સંકલિત કરેલા “ધર્મસંગ્રહ' (પત્ર ૯૩)માં
ચંદ્રનિલ' એવો પાઠ જોવામાં આવે છે. તથા “વફગાવો' જેવા પ્રાકૃત કેશમાં પ્રાચીન પ્રાપ્ત ગ્રંથોના આધારે એને મળતા “ચંદ્ર)હિંસ (T), ચંદુત્તરવહિંસા, પૂર્વહિંસા, ૨, પુ હિંસા” જેવા અનેક શબ્દો દર્શાવ્યા છે. એ વિચારતાં ત્યાં પ્રકાશિત પાકને શુદ્ધ તરીકે ગણુ જોઈએ
(ક્રમશઃ)
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 521730 |
| Book Title | Jain_Satyaprakash 1956 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad |
| Publisher | Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad |
| Publication Year | 1956 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India |
| File Size | 12 MB |