________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૯
અંક: ૫]
તેરાપંથ-સમીક્ષા તેમની શક્તિ ન હતી. ભગવંત શાસન અખંડિત વિજ્યવંત ચાલે છે, તેમાં કોઈ સાચા ધર્મગુરુને સતત વિરહ હતા એમ તે કહી જ ન શકાય. એટલે તેમના કહેવા પ્રમાણે પણ સાચા ધર્મગુરની પ્રાપ્તિ તેમને થઈ ન હતી.
દીક્ષા લીધા પછી ભિકખુજીએ અધ્યયને આદર્યું. બુદ્ધિથી સ્ત્ર-સિદ્ધાંત શીખ્યા. મનમાં ગડમથલ ચાલી. ચાલુ આચાર-વિચાર અને સૂત્રસિદ્ધાન્તની વાતમાં મેળ ખાતો ન હતો. પિતાનું જીવન સૂત્રોનુસાર આચાર પાળી સાર્થક કરવું એવું મંતવ્ય ભિકખુજીના મનમાં ધીરે ધીરે દઢ બનતું ગયું. ષસેવનનું પ્રાયશ્ચિત્તવારંવાર લેવા લાગ્યા. ગુરુ તરફ સદ્દભાવ હોવા છતાં વિચારભેદ રહ્યા કરતે હતા. અમુક વર્ષ સુધી સંબધમાં કાંઈ ખામી આવી ન હતી. એ સારા સંબન્ધ દરમિયાન-મેવાડમાં રાજનગરના કેટલાક શ્રાવકાએ સાધુઓને આચાર શિથિલ જાણી વન્દનાદિ વ્યવહાર છોડી દીધો હતો. તેમને સમજાવીને સ્થિર કરવા માટે આનાથજીએ ભિખુજીને ત્યાં મોકલ્યા. સાથે ટકર), હરનાથજી અને વીરભાણજી-એમ ત્રણ સાધુઓને પણ મોકલ્યા ભિખુજીએ વચમાં એક જણને દીક્ષા આપી તેનું નામ ભારીમાલજી-એમ પાંચ જણા રાજનગર (મેવાડ) આવ્યા. ત્યાંના શ્રાવકોની વાત ભિખુજીને સાચી લાગી છતાં યુક્તિથી તેમને સમજાવ્યા–પિતાના વૈરાગની અને વિશિષ્ટ ચારિત્રની તેઓ ઉપર છાપ પાડીને તેમને વન્દનાદિ વ્યવહારમાં જોડવા. એ સમય દરમિયાન ભિખુજીને સખત તાવ આવ્યો છે તેમાં તેમને વિચાર આવ્યો કે આમાંને આમાં આયુષ્ય પૂરું થાય તે જીવની ગતિ કેવી થાય ? શુદ્ધ ચારિત્ર કે શુદ્ધ પ્રરૂપણા તે મેં કરી નથી. આમ ને આમ તે જીવનું બગડી જાય. માટે હવે સારા થયા પછી શુદ્ધ ચારિત્રને અનુસરવું. તાવ ઊતર્યો અને સૂત્ર-સિદ્ધાંતનું વિશેષ વાચન કર્યું. પિતાને વિચાર દઢ થતે ગયે. રાજનગરના શ્રાવકોને વાત જણાવી. સાથે સાધુઓને પણ વાત કહી. એ બધાને વાત રૂચી ગઈ રાજનગરનું ચોમાસું પૂરું કરી વિહાર કરીને બધા સાજો (મારવાડ) આવ્યા અને આજુબાજુ વિચારવા લાગ્યા. વીરભાઇ જુદાજુદા ગામમાં વિચરતા અને ભિખુજી જુદાજુદા ગામમાં ભિખુજીએ વીરભાણજીને જણાવ્યું કે તમે ગુરુને મળો તે આ વિચારપરિવર્તનની વાત જણાવતા નહિ, હું આવીને સમજાવીશ. વીરભાણજી સોજત ગામે ગુરુને મળ્યા. રાજનગરની વાત નીકળતાં ગુરુને બધી વાત ટૂંકમાં વીરભાણજીએ કહી દીધી. ભિખુજી ગુરુને મળ્યા. વન્દના કરી ત્યારે ગુરુએ માથે હાથ ન મૂક્યો. ભિખુજીને ખબર હતી કે ગુરુને વાતની ખબર પડી ગઈ છે. ઉતાવળ કરવી સારી નથી એમ વિચારીને તેમણે ગુરુને પૂછ્યું કે– આપે હાથ માથે શો માટે ન મૂક્યો ?” ગુરુએ કહ્યું કે, “ તારું મન શંકાવાળું થયું છે માટેઅને તારી સાથે આહાર-પાણીને વ્યવહાર પણ બંધ છે.' ભિખુજીએ ગુરુને સમજાવ્યા શંકાનું પ્રાયશ્ચિત્ત માગ્યું અને આહાર-પાણી સાથે કર્યા. તેમના મનમાં ધીરે ધીરે ગુસને વાત સમજાવવી એવો વિચાર હતો. ગુરુ સાથે વાતે થવા લાગી અને ખેંચતાણ વધવા લાગી. ભિખુજીએ સાથે ચોમાસું કરવા કહ્યું પણ ગુરુએ સાથે ને રાખ્યા. માસા પછી પાછા બગડીમાં ફરી ભેગા થયા. વાત વધી ગઈ અને ભિકબુજી છૂટા પડ્યા. ગુરુએ બધે વ્યવહાર ભિખુજી સાથે બંધ કર્યો. ગનાથજીના પાંચ ચેલાઓ છૂટા થયા. ગુરુ પાછળ પડ્યા. ઘણાં પ્રયત્નો કર્યા પણ ઠેકાણે આવ્યા નહિ. ભિખુજીના કાકાગુરુ જેમલજી મળ્યા. જેમલજીને ભિખુજીની વાત ગમી ગઈ પણ તેઓ વડીલ હતા એટલે જુદા રહ્યા. આ સર્વ પરિણામને અંતે સં. ૧૮૧૭ને અષાઢ શુદિ પૂનમને દિવસે “ તેરાપંથ'ની વ્યવસ્થિત શરૂઆત થઈ. તેર જણ
For Private And Personal Use Only