Book Title: Jain_Satyaprakash 1953 07
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521700/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir satyapa taMtrI cImanalAla gokaLadAsa zAha tA. 15-7-53 : amadAvAda varSa 18 : aMka : 10] [ kramAMka : 214 ACHARYA SRI KAILASSAGAOSURI GYANMANDIR SAREE MAHAVIR AFROHANA KENDRA Koba, Gandagar - 382.007. Ph. 079) 2327 : 2377244-05 " as , (079) 232762 {che ||titute For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viSaya-darzana lekhaka : 17 0 a'ka : viSaya : pRSTha : 1. dharma zikSaNa ane sAdhu e zrI. amRtalAla kAlaudAsa dezIH 169 2. AbU -rANakapuranAM jagaprasiddha derAM bhUla bharelI pustikAonA pracAraka zrI jayabhikhkha: 3. purAtana vaizAlo ane tenAM avazeSa: 5'. zrI. cImanalAla lallubhAI jhaverIH 175 4. zagAra varAgya taragiNIH pR. 5. zrIdhara dharavijaya che: - 181 pa. haimakRtiomAM haribhadrIya ullekha ane avataraNo: che. zro. hIrAlAla ra. kApaDiyAH 185 6. kheDakA jaina zilAlekhaH zrI. agaracaMdajI aura bhaMvaralAla jI nAhaTA: 187 che. prabhAsa pATaNanA zilAlekhaH pU. mu. zrIca danasAgara jI: 8. rAjadhAthI maLI Avelo zrI pArzvanAtha mUti': zrI. kRSNadatta vAjapeyI: TAITala peja: 3 191 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ! ! ama akhila bhAratavarSIya jaina ghetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra jeziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA roDa : amadAvAda (gujarAta) - varSa : 28 || vikrama saM. 2009: vIra ni. saM. ra479: I. sa. 1953 "aMja : 20 | aSADa sudi 4: budhavAra: 15 julAI 214 dharma-zikSaNa ane sAdhuo vaktA: zrIyuta amRtalAla kAlIdAsa dezI. tArtha kara de samaye samaye dharmanuM pravartana kare che, eTale ke janatAne dharmanuM zikSaNa Ape che ane e ja kAraNe teo jagadaguru" kahevAya che. vaLI lekene dharmanuM AvuM zikSaNa paraMparAgata maLatuM rahe te mATe teo caturvidha saMghanI sthApanA kare che ane temAM zramaNasamudAyane agrapade sthApe che. eTale lekene dharmazikSaNa ApavAnI mukhya javAbadArI zamaNusamudAyanI che. prabhu mahAvIranA zramaNasamudAye A dizAmAM pracaMDa puruSArtha karyo che. teNe bhagavAnanI vANune saMgraha karanArA AgamagraMthe rahyA che. te para niryuktio, cUrNi, bhANA ane TIkAonI racanA karI che. tathA tenA paramArthane spaSTa rIte samajAvavA mATe aneka prakaraNa pra lakhyA che. A uparAMta temaNe sAhityanAM vividha aMgene paNa vikasAvyAM che ane hasapUrNa kathAo,praba, caritro tathA rAsonI racanA karI che. ekalI gUrjara bhASAmAM ja temaNe 1300 uparAMta rAsa racyA che, e zuM banAve che? A sAhityanuM sarjana teNe mukhyatve lokabhASAmAM ja karyuM che, jethI sAmAnya janatA paNa dharmanuM tattva samajI zake ane tene yathAzakti Adara karI zake. sAhityanA sarjana uparAMta zramaNa samudAye upadezanI dhArA satata vahetI rAkhI che ane kSAmaya bhavya tIrthonuM sarjana karI tathA saMdhayAtrAnI pravRttine vega ApI sAmudAyika dharma, zikSaNa ApavAno prayAsa karyo che. huM samajuM chuM tyAM sudhI anuSkAne ane "usanI pAchaLa paNa Aja bhAvanA rahelI che. eTale e vAta spaSTa che ke, lokonI dharmabhAvanAne gRta rAkhavAnuM kArya mukhyatve zramaNa samudAyanuM che ane aneka prakAranA kaparA sagA vacce paNa teNe e pAra pADayuM che. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Abu-rANakapuranAM jagaprasiddha derAM bhUlabharelI pustikAone pracAra lekhaka: zrIyuta jyabhikhkha ghaNAM varSonI AkAMkSA pachI, AbU-rANakapuranAM derAM jevA prasaMga A grISma RtumAM ja sAMpaDo. AbUta daherAM jagaprasiddhi meLavI gayAM che, paNa tenAthI ya vadhu prasiddhi meLavavA gya zrI rANakapuranuM maMdira hajI hamaNAM ja prasiddhimAM AvyuM che. A maMdira zilpa, IjanerI vidyA ne sthApatyane benamUna namUta che. ( tAjetaramAM sAMbhaLyuM ke hamIragaDhanuM khaMDera maMdira te A sahune TapI jAya te zilpakalAne namUne che. hamIragaDha sirohIthI chaeka mAIla dUra che. ane ene jIrNoddhAra paNa zeTha A. ka. karAvavA Icche che.) zALA-kolejamAM taiyAra thatA AjanA Ijanerane ahIM abhyAsa ne avalokana mATe mokalyA pachI upAdhio enAyata karavI joIe, ema A maMdiranuM nirIkSaNa karatAM sahasA lAgI Ave che. A baMne daherAo jotAM hamezAM eka upamA yAda AvyA karI che. koI suMdarI dareka aMgane yogya sapramANu zaNagAra sajIne UbhI hoya evAM rANakapuranAM daherAM lAgyAM che: ne AbUtAM daherAM mAthepage aDavI paNa kaMThe-hAthe khIcakhIca ghareNAM khaDakIne UbhelI suMdarI jevAM lAgyAM che. alaMkAra te baMne ThekANe sabhara che. kalA viSe 5NuM kaMI kahevA jevuM nathI, paNa rANakapuramAM vizeSa bhavyatA che. paNa A viSe te bhaviSyamAM lakhavA vicAra che. atre lakhavA yogya bAbata judI che. Abu-rANakapurane jIrNoddhAra je yogya rIte thatA joIe chIe ne jema zeTha A. ke.nI peDhIne ane enA pramukha zeThazrI kasturabhAI lAlabhAInI tIrtharakSAnI tamannAne aMjali ApavAnuM dila thaI jAya che, tema Abu-delavADAnA itihAsane, kalA, zilpane graMthastha karI sarvajanasulabha karavAnuM mAna sva. munirAjazrI jayaMtavijayajI ma. ne phALe jAya che. emaNe taiyAra karelA graMthe sAthe rAkhIne A tIrthanuM nirIkSaNa karIe tyAre ja samajAya che, ke svargastha vidvAna munirAje lohInuM kevuM pANI karI A bhagIratha kArya karyuM che. lakSamI dvArA A tIrthane uddhAra karanAra ApaNA pratApI puruSo jeTaluM ja mAna pitAnI sarasvatI dvArA, pitAnA ArogyanI paNa bheTa karIne-pratikUla havApANI ne khAnapAnanI paNa paravA na karIne-A. tInA itihAsane pravAsanA apUrva pratho racanAra svargastha munirAjane ghaTe che. paNa A vAtanI carcA ahIM khAsa karI nathIpaNa A graMthanA anukaraNamAM ne keTalAka svataMtra rIte bahAra paDelA ke paDatA graMtha viSe kaMIka ullekha kara ahIM jarUrI banyo che. AkhanI bajAramAM ane bIje AbUnI mAhitI pUrI pADatI nAnI-meTI pustikAo vecAtI maLe che. cAra AnAthI laIne cAra rUpiyA sudhInI e pustikAo che. paNa te badhIne samagra rIte jotAM AbudelavADAne pUratI rIte nyAya ApanAra pustaka te munirAja jayantavijayajInuM ja che. paNa svargastha munirAjanA Abu-aMgenI kiMmata maTI hevAthI ne A pustakenI kiMmata alpa hevAthI tene upADa ghaNuM rahe che. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 10 ] AbU rANakapuranAM jagaprasiddha derA [ 171 A gAIDamAM jene jema DIka lAgyuM tema lakhyuM che. ItihAsanI sAthe satya, ardhasatya ne gapaSTakone paNa vaNI levAmAM AvyAM che. eka mitre A aMge lakSa deratAM meM eka gAIDa kharIdI. e gAIDanuM nAma che "mAunTa Abu." enA lekhaka che zrI omaprakAza guptA. teo mAunTa AbunA TUrisTa ophisara ane AbU myunisipAliTinA sekreTarI che. prakAzaka ne mudraka sekreTarI zrI. zAntilAla vADIlAla zAha, gujarAta prinTIMga presa, ghIkAMTA reDa, pittaLiyA baMbA, amadAvAda che. kiMmata bAra AnA che. pRSTha 70 lagabhaga che. mArA hAthamAM AvI te sudhArA vadhArA sAthenI I. sa. 1953-54nI navI AvRtti che. pustaka bIjI rIte ATalI kimatamAM suMdara che. anyAnya mAhitIo paNa sArI che, sacitra paNa che. amane lAge che ke mULa pustaka zrI. guptAjIe aMgrejI yA hiMdImAM lakhyuM haze. ene A pustaka gujarAtImAM anuvAda che. anuvAda sAmAnya kaTi ne ghaNe ThekANe bhUla bharela che. jema ke bhagavAnanI mUtione pUtaLAM lakhyAM che. vAcakane Acho khyAla Ave te mATe nIce phakare rajU karuM chuM. tebo pustakamAM lakhe che: "A maMdiranI dIvAlanI cAre bAju bAvana derIo che, jemAM jenA bhinna bhinna tIrthakaronI mUrtio che. bahAranA dekhAve te sarakhAvI zakAya tevAM nathI, paraMtu pUtaLAM uparanI nizAnIothI te judA paDe che. A nizAnIo palAMThIo vALIne beThelAnI nIce ane kekavAra UbhelI mUrtionA paga heThaLa tarata ja maLI Ave che." ahIM lekhakane kahevAne e Azaya che ke mUrtio bAhya dekhAve samAna che, paNa palAThI nIcenAM lAMchanathI judI judI rIte oLakhI zakAya che. AvI te aneka bhUle pustakamAM che. eka ThekANe jaNAve che ke"padRvAlI vimaLazAha ane tenA suri vardhamAna para vadhAre prakAza pADe che. ahIM kahevAne artha e che, ke paTTAvali vimaLazAha ne zrI, vadha mAnasuri para vadhAre prakAza pADe che. AgaLa vadhatAM lakhe che ke mAunTa AbudA para AveluM riSabhadevanuM maMdira pAse jAtinA pradhAna zrI.vimale baMdhAvyuM hatuM. A mANasa ke jenuM chattara bIjAethI UcuM rahyuM hatuM te caMdrAvatInA mukhya zaherane sthA5nAra hatA, ane 13 dhArmika sUrione rakSaNahAra hate. haju sudhI tyAM vimaLazAhanuM nAma bhulAyuM nathI. vardhamAnasUri nAmanA gurue samagra samarpaNane lagatI vidhi saM. 1008 (I. sa. 1031) mAM karI ane pachI maMdira pAse khorAka vagara rahIne svargagamana karyuM" "13 dhArmika surione rakSaNahAra ' Ane artha kaMI samajAtuM nathI paNa samagra samarpaNane atha pratiSThAvidhi ne "rAka vagara rahIne'ne artha anazana thAya che. . alabatta, AnuM kAraNu lekhaka yA anuvAdakanuM jaina pAribhASika zabdonuM ajJAna mAtra : ja sUcave che; paNa AvAM mAhitI darzaka pustakomAM evI bhUNe kharekhara akSamya che. nahi te liMgane sAdo artha karanAra paradezIone ApaNe Thapake na ApI zakIe. ! A sivAya evI ghaNI bhUle che. taduparAMta vastupALa-tejapALanI je vaMzavalI ApI che, temAM paNa nAme beTI rIte mUkayAM che. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI. jaina satya prakAza 172 ] pustakamAM ApelI vaMzAvalI cAMdapA [varSa 18 zuddha vaMzAvali caMdraprasAda caMDaprasAda sAmAjI zarIsiMha semasiMha AsnA-rAjA (aneka) AsarAja (akSarAja), lunIgA, mAlAdeva, vastupALa, tejapALa luNiga, meladeva, vastupALa, tejapALa uparanI kSatio eka yA bIjI rIte ApaNe calAvI laIe. paNa have pachI rajA thatI pAThAphera vAte kharekhara ApaNuM hRdayane AghAta pahoMcADe tevI che, ne game tevo ItihAsatta ene paDakArI zake tema che. A pustakamAM pahelI najare je beeka phakarA najara sAme tarI AvyA te namUnA khAtara saMkSepamAM nIce ApuM chuM. lekhaka mahAzaya lakhe che ke- te maMdira bAMdhanArAo mATe AmAMnA sauthI pahelA mATe ( vimaLazAha) ApaNe. DuMka ja jANIe chIe. bIjA be mATe (vastupAla-tejapAla) ApaNe DuMka vadhAre jANIe chIe. paraMtu saMtoSapUrvaka jANavA maLe che ke teo aitihAsika pusA na hatA, paraMtu sAmAnya mAnavI hatA." (pRSTha 47) AmAM aitihAsika puruSe na hatA, paraMtu sAmAnya mAnavI ja hatA, e vidhAna samajAtuM nathI. ItihAsamAM che. e prasiddha puruSe che. ne ekI avAje ojhA sAheba jevA purAtattvavidee paNa svIkArelA che. vaLI e sAmAnya mAnavI hatA, e jANIne lekhakane saMtoSa thAya che. eno artha kaMI samajAte nathI. have AgaLa cAlatAM pR. 44mAM teozrI lakhe cheH ahIMnA sthAnika mANasamAM eka vAta pracalita che, ke jyAre vimaLazAha ahIM prAMta-sUbA tarIke hatA tyAre te lUTAruMonI ToLIone ahIM rakSaNa ApatAM ane lUMTArU onI ToLIo tene A mATe sArA paisA ApatI. A rIte teNe sAre e paise prApta karyo hato, ane te paisAthI teNe maMdira banAvyuM che. A vAta sAcI mAnI zakAya tevI nathI. chatAM paNa vItI gayelA samayanI vacce ApaNe tenA pApane bhUlI jaIe, kAraNa ke teNe AvuM addabhuta smAraka racyuM che." ahIM game te ItihAsane abhyAsI e vAta saMkSepamAM kahI zake tema che, ke vimalamaMtrInA ItihAsane ahIM vikRta rIte jovAmAM AvyuM che. satya ItihAsa e che, ke e vakhate A be bhAIo ne maMtrI ne vimalazAha aNahilavADanA rAjAonA sevaka hatA. ApabaLathI vimaLazAha senApati banyA. A vakhate Abu pahADa ne tene pradeza gujarAtanA tAbAmAM hatA. (atyAranI duHkhada caLavaLa sAthe Ane saMbaMdha nathI). ahIM caMdrAvatImAM paramAra dhaMdhukarAja rAjya karate hate. e vAraMvAra bhImadevanI sattA sAme mAthuM For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 10 ]. AbU-rANakapuranAM jagaprasiddha derAM [ 173 UMcako. AthI bhImadeve vimaLazAhane sainya laIne tene jItavA mokalyA. vimaLazAhanI raNazuratAthI DarIne caMdrAvatIne dhaMdhUkarAja nAsI gayo. bhImadeve vimaLazAhane daMDanAyaka banAvI caMdrAvatImAM rAkhyA. pAchaLathI vimaLazAhe dhaMdhukarAjane belAvyo ne rAjA bhImadeva sAthe saMdhi karAvI dIdhI. rAjA dhaMdhUke pachI sadA pATaNanI ANu mAnI. vimaLazAhanuM lekhakane mana A pApa gaNAtuM hoya te gaNI zakAya. bIjuM koI pApa maLatuM nathI. vairabhAve paraspara cha kADhelI gapAchaka jevI vAtane AjanA vaijJAnika yugamAM lekhake svIkAravI ne pustakamAM dAkhala karavI e saMskArI ne sujana lekhakavarga mATe ucita nathI, ne potAnI zuddha buddhi para zaMkA ANavA jevuM che. A viSe ukta graMthanuM eka vadhu lakhANa rajU karIzuM. kuMbhArIA ke kuMbhANuM - A jenanAM pAMca devAlayanuM jUtha che. ahIMthI nIkaLatAM Arasa ja e maMdire bAMdhavAmAM vaparAya lAge che. tenuM nakazIkAma ghaNuM ja uttama prakAranuM che ane kalAnA upAsake te kRtio mATe khUba ja mAna dharAve che. tenI AsapAsanA paththara yAtrALuone batAvavAmAM Ave che, je nIcenI daMtakathAnAM pUraka cheH "vAta evI che ke kuMbhANuM nAmanA aMbAjInA maMdira najIka AvelA gAmamAM vimaLazAha rahetA hatA. teNe tyAM te vIsamA tirthaMkara "pArzvanAtha' nAM ka60 maMdiro baMdhAvyAM hatAM, mAtAjI" jeo vimaLanAM rakSaka ane mArgadarzaka tarIke kAma karatAM hatAM teone A bAMdhakAma joI IrSA thaI ane tene darzana daI sIdhe prazna karyoH "A maMdira te konI madadathI baMdhAvyAM che?" "mArA gurunI madadathI," vimaLazAhe javAba Apo. "devIe tene traNa vAra A savAla pUchayo ane traNe vakhata vimaLazAhe e ja javAba Ape. pitAnI avagaNanAthI gusse thaIne tathA IrSAne laI mAtA bUma pADI UDavAMH "deDa vimaLazAha, deDa, hajI vakhata che." vimaLe joyuM ke mAtAjI je kahI rahyAM che te ja karavA cAhe che. eTale te nATho ane aMbAjInA maMdiranA bhoMyarAmAM thaI Abu parvata para salAmata rIte pahoMcyA. tyAM sudhI teNe devA ja karyuM. kApelA mAtAjIe pachI pitAnuM saMhAranuM kArya AraMLyuM sAMja paDatAM pahelAM te 360 paikInAM pAMca sivAya badhAM maMdire jamInadosta thaI gayAM. pAMca maMdire temaNe eTalA mATe rAkhyAM ke jethI leke joI zake ke pahelAM zuM hatuM ane temanA kopanuM pariNAma kevuM bhayaMkara Ave che. A vArtAnI satyatAnI sAbitI tarIke A cunALA paththaro hajI batAvavAmAM Ave che jyAre zraddhALuo tene dharatIkaMpanuM pariNAma jaNAve che. " ahIM lekhake haMmezAM parasparanA verabhAva vadhAravAmAM mAnatA peTabharA lekee ghaDI kADhelIaMdhazraddhALu lekene bharamAvanArI vAtane vacana ApyuM che paNa e sAme teoe evI ja daMtakathAo para lakSa ApyuM hatuM te AvI vAtothI pustakanAM pRSThanAM pRSTha bharavAM na paData. AnI sAme rajU karI zakAya tevI vimala prabaMdhamAM eka vArtA Ave che: senApati vimalazAha maMdira baMdhAvatA hatA, tyAre vAlinA nAmane eka vyaMtaradeva ene teDI pAData hate. vimalazAhe aMbikAdevInuM ArAdhana karyuM. devI hAjara thayAM ne kahyuM ke tane kSetrapAla herAna kare che. tene naiveSathI saMtuSTa karaje, vimalazAhe mIThAI karI tene madhyarAtrie AmaMce, For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 ] zrI. jaina satya prakAza [ varSa : 18 paNa kSetrapAle kahyuM huM pazubali cAhuM chuM. vimalazAhe kahyuM. huM jaina chuM. manamAMsa ApI na zakuM. mIThAI laI rAjI thA, chatAM kSetrapAla deva na mAnyA. eTale vimalazAha talavAra khecIne yuddha karavA dhAyA. kSetrapAla AvuM apUrva parAkrama joi prasanna thayA ne cAlyA gayA. mArA A tIrthAMnA pravAsamAM meM to joyuM che ke jainA ne hindu ahIM eTalA tAta anI gayelAM che, ke je joI ne khuzI thAya. A tIrthAMnA mULamAM udAratAneA te dhama badhutvane ja khyAla che. A jamIna brahmaNeAe ja ApI. badalAmAM vimaLazAhe jamInane rUpAthI AvarI dIdhI, zaivApAsaka rAjA bhImadeva te rAjA ke ene peAtAnI majUrI ApI. mAtA aMbikAnI vimalamaMtrIe ArAdhanA karI, e hAjarAhajUra thayuM. te vimaLazAhanAM patnIe putrane badale aMbikAdevI pAse pavitra daherAMnI mAgaNI karI. te A jagaprasiddha devAlayo sarjAyAM. keTaleA suMdara bhavya te udAtta itihAsa ! ene ApaNe ApaNA mananA melathI ke kalaMkita karavA beThA chIe ? re! kha udhADIne kAI paNa jIbhe te jaina daherAmAM hiMdunAM mAnanIya deva devIonI pUjA cAle che te brAhmaNu pUjArIe e jaitAnA mAnanIya devAnI pUjA-sevA kare che. A uparathI e vAta ApoApa UgI Ave che, ke munirAjazrI jaya'tavijayajInAM pramANabhUta, taTasthavRttithI lakhAyela pustakeAnI sastI AvRtta samAje kADhavI joI e, ane e kaI mA' kArya nathI ja. vyArmika zraddhAthI vizeSa ruci e vakhate lalita kalA tarapha hatI, je moTAM meTAM madiza khanAvavAnI preraNA ApatI. pAchaLanA keTalAya jamAnAthI dezamAM pUjI ekatra thaI rahI hatI. A phAlatuM pUcha madirA banAvavAmAM te kArIgarInA kAmamAM kharca thavA lAgI, enuM ja kAraNu che ke mahamada gajanavIe aneka madirA tADayAM, teAya hiMduonI A pravRtti na dukhANI. gujarAtanA cAlukaya rAjyanA dakSiNa cheDA para jyAre mahammada sAmanAthane tADI rahyo hatA, tyAre te ja samaye, te ja rAjyanA uttara cheDA para AbUtI pAse delavADA gAmamAM AdinAthanuM vizAla maMdira taiyAra thaI rahyuM hatuM, je sagemaramara paranI khArIka nakazI mATe bhAratabharamAM anupama racanA che." bhAratIya itihAsakA digdarzana For Private And Personal Use Only zrI. jayacaMdra vidyAlaMkAra saM. zrI. jAyasavAla Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir purAtana vaizAlI ane tenAM avaroSo lekhaka :--zrIyuta pa, cImanalAla lallubhAi jhaverI, vaidya jagamAM jeNe mahAsatInI khyAti meLavI che e sItA devInI janmabhUmi videhadeza ane mithilA nagara * rAmAyaNa 'nA vAMcanArane ajANyAM nathI. eka samaye videhadezanI rAjadhAnI rUpe e nagarI vizALa hatI. bhagavAna mahAvIra paNu mithilAmAM vicaryAM hatA ane caturmAsa karI temaNe potAnA gaNadhara ziSyAne AgamazAstrane upadeza paNu ApyA hatA. e samaye ja A nagarI kSINa thatI hatI. rAjanyakulInAe gaNurAjyanI sthApanA karI potAnA yUthanu pATanagara gaMDakI kinAre sthApyuM hatuM ane dhIme dhIme tene gaDha meATA karavAnI pharaja paDavAthI tenuM nAma vizAlA paDayu hatuM. je gaDhanI uttara dIvAla 378 guja, dakSiNa dIvAla 390 gaja, pUrvAM dIvAla 827nA gaja ane pazcima dIvAla 825 gaja 1 hatI, vaizAlIne A rAjagaDha vizALa batI cUtho hatA. uparokta vaizAlInA gaDha pUrva uttara ane pazcima bAjue jaLAzayAthI vIMTAyelA che. ziyALAmAM ane cAmAsAmAM dakSiNa khAjuethI gaDha upara jaI zakAya che. zramaNa nirga'tha bhagavAna mahAvIranI mAtA trizalAnuM nAma videhadizA hatuM. eTale vaizAlI bhagavAna mahAvIranuM meAsALa hatuM. gaNarAjyanA uparI rAjA cettadeva vaCmAnakumAranA mAmA thatA hatA. rAjava`zamAM strI prasava samaye pitRgRhe jatI nathI, AthI vaizAlI kumAra vamAna-- mahAvIranuM janmasthAna nathI. zramaNu nigraMtha mahAvIranI Asare chappana varSanI umare kuTuMba kalahamAMthI magadha ane videhanuM (bhagavatI sUtra tathA nirmAlikAsUtra niSTi) kaMTakazikSA yuddha thatAM be divasamAM koTavidha manuSyA maraNuzaraNu thatAM bAra varSe vaizAlI bhAgya' hatuM. AthI tyAMnA rahevAsIe e nagara tajIne videza cAlyA gayA. teo zrAvaka hovAthI zrAka ane sajalane kahevAtA hatA. upara jaNAvelA killAmAM bAra phuTa UDuM khodatAM eka gaNeza mUti maLI hatI. sUMDhAkRtivALI maLatI mUrtione gaNapati kahevAnI prathA che, paNa keTalIka vakhata te khIjAtI ja mUrti hoya che, e vize meM 'IDaranA itihAsamAM 'mAM phoTA-pleTA sAthe evI mUrtie kAnI hAya che te jaNAvyuM che. vastutaH e gaNapatinI mUrti hotI nathI. gmA prataeNAnu mULa prAcIna nAma vide che. pAchaLathI rAjavahivaTI vibhAganA vyavahAranA sakhame 3 timunti zabda uparathI lokA tene tivrutta nAme oLakhatA. vikramanI caudamI (1) DokaTara blAzanA mApa mujaba sa. 1959mAM, (2) dezAthI zake| temanAthI alaga hatA. (3) tivruttimAM gaMDakI, gagA. kAsI ane himAlayAmRta pradeza sAmela heAvAnA saMbhava che. A avasthA sUcaka je mahArA maLI che tenA upara nIce pramANe lakhelu' che. A vahivaTI geDavaNa mau ke rAdhakALa samayanI hovAnA sabhava che. uparaSTi nadIo paikI kayA nadIpradeza timundri For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 ] zrI. jena satya prakAza |[ varSa : 18 sadImAM kharataragacchAcArya jinaprabhasUrie "vividhatIrthakalpa'mAM e pradezane tirahuta' nAme oLakhAvyo che. sarakAra taraphathI vaizAlI gaDhanA thayelA khodakAmamAMthI maLelA sikkAo uparanA lekhomAM maLatA keTalAka adhikArI sUcaka zabdo hovAthI ApaNane te vizeSa jJAna Ape tevA che; tethI tenuM vivecana karavuM yogya che. TIppaNa na. 3 mAM nadheilA sikkA uparanA lekhomAM phariyA, vinAza-rAtisthApanA, sumarAnA, tInahumArAmA-A pAMca zabdo che. uparanI pAMca mahero paikI uparikanI maheramAM DAbA hAthamAM ATha pAMkhaDInA kamaLayukta lakSmIdevI che, jemanI be bAjue hAthIo tenA upara abhiSeka karI rahyA che. samrATa priyadarzInA zAsanavyavasthA ane mudrA uparanA sinArittikathApanA zabdone vicAra karatAM jaNAya che ke A mahora maurya kALanI hovI joIe ane tenA rAjyakartA licchavIvaMzanA hovA joIe, je paraMparAgata haze emAM zaka nathI. ri-e hAlanA jillA ke ilAkAsUcaka zabda he joIe tenA uparIne muvaghupati kahetA. ghaNuMkharuM teo rAjavaMzIo hatA. A adhikAra hAlanA garvanara ke kalekaTaranI barobara haze. vinasthitisthApanA - mauryakALa vyavasthA mujaba samrATa priyadarzInA zAsanamAM jaNAvelI saMpattine mukhya adhikArI hevAne saMbhava che. 1 tIrakumArAmAra:-e jillAne uparI ane jAte mauryavaMzI he jaIe. sumamAca-e mauryavaMzI rAjakumArane khAnagI kArabhArI che paraMtu A jAtanA sikkA upara sAta pAMkhaDInA kamaLa sAthe lakSmI ane abhiSeka karatA hAthIo che. eTale priyadarzInA zAsanamAM vAparele kumAra zabda kevaLa mauryavaMzI rAjakumAra sUyaka nahIM paNa sAmAnya rIte rAjavaMzIo mATe vaparAto zabda hato, je tIrabhuktinA licchavI kumAre mATe paNa vaparAya che. bIjI jAtanA sikkAo upara A pramANe lekha che - (2) vai) rAzinAdhikAraparA (2) vaicArivA(zAhityavica) viSA-uparanA sikkAomAM khAsa jANavA jevA be zabdo che. eka vaizAlaviSayAdhipati ane bIjo vaizAlIadhiSThAna. 2 viSayavipatiH-e hAlanA tAlukAnA uparI mAmalatadAra sUcaka che. 2 zAdI aghiNAnavatA-e mukhI ke koTavAla sUcaka che. ghaNuM karIne te mukhIsUcaka he saMbhave, kAraNa ke keTalIka pAchalA kALanI maheramAM sapaDAyelA zabda keTavAla mATe vAparele maLe che. kahevAto te nizcayapUrvaka kahevuM agharuM che - (1) tIrebhuksyuparikaraNAdhikaraNasya (2) tIraibhuktau vinayasthitisthApanAdhikaraNasya (3) tIrajmArAmAdhistha (4) gurmArAmApirAtha. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 10 ] purAtana vaizAlI ane tenAM avazeSa [ 177 trIjI jAtanA sikkAo A pramANe che:(1) zreSThi sArthavAha-kulika nigama (2) zreSThi kulika nigama (3) zreSThi nigama. zreNI-e samagra prajAne agragaNya rAjavaMzo uccakulIna nagarazeTha che; jene rAjasabhAmAM bIje naMbare besavAne adhikAra hoya che. jemake vinu choTA (2) zreSThi prasAra sAvA -e judA judA kuLane eka yuthAdhipati, je mATI vaNajhAre laI videza jate ane sainike rAkhavAne tene adhikAra hatA. (juo- jainasAhityanI aneka purANakathAo) enI mudrAmAM AvI che - (2) sArthavAda lI"" --ie judA judA kulanA niyukta AgevAna hatA, jenuM paMca gaNAtuM ane tene matadAnane adhikAra hovAthI hAlanA malAjo nA jevA hatA. pAchalA kALamAM A vyavasthA tUTelI dekhAya che. ghaNI jagyAe gujarAtamAM pATilare ja matAdAra che, AvA matadAronA nAmathI paNa mahere maLI che; je temanA nAma sAthe che - (8) chi mAstra (ra) kuri borivArajI (2) vRziva Taca (4) jija hariH (1) kurijha zomamadA AvA kulike pAchalA kALanA dastAvejomAM thayelI sahIone AdhAre prajAnI judI judI jAtinA agragaNya hatA, jenuM paMca banatuM ema jaNAya che. kalikAmAM prathama, dvitIya e paNa vyavahAra hatuM, jemake (1) kathana zuTikA (2) prathama kohita tema mA taiyAra--e vyApArI mahAjana varga hato, jene niyukta asara naigama kahevAte, DaoNpUnarane bAra kuTathI nIcenA khedakAmamAMthI je mahora maLI temAM lakhyuM che ke-vaitarI anusAra sAnikA. A apUrNa akSaravALI hevAthI tene sAcA artha karo kaThaNa che. A sikko purANo havAne pUre saMbhava che. kAraNa ke ene chelle sAnaka e kauzAMbipati zatAnikanA nAma sUcaka che. A uparathI e paNa artha thAya ke kauzAMbInuM rAjya gaNatatramAM gaNAtuM hatuM ane sagAI saMbaMdha to hato ja. zatAnikanI rANa-mRgAvatI vaizAlInA rAjA cettadevanI paTarANunI sAta dIkarIo paikInI eka hatI, Do. phila, chUTA paDelA zabdone joDIne anusAra ne vahIvaTakartA artha kare che paNa te vyAjabI nathI. A mahArane samaya vikrama pUrve pAMcamI sadIne che.* kSatraponA rAjyakALanAM je varSo gaNAya che te jaina kALagaNanA sAthe maLatA hatA. nathI; e saMbaMdhI vicAra hAla bAju upara rAkhI vidvAnoe dhArelA samaya mujaba I. sa. nI trIjI zatAbdInI kSatrapamudrAo paNa ahIMthI maLI che. tenA upara A pramANe lekha --- __ "rAjJo mahAkSatrapasya svAmIrudrasiMhasya duhitu rAjJo mahAkSatrapasya svAmI ruisenasya bhaginyA mahAdevyA prbhudmaayaa|" zrIyuta rAkhAladAsa benarjIe lakhelA "prAcInamudrA' nAme pustakanA keTalAka naM. 11mAM jotAM vAlInA sikkA para be paricAraka sAthe bhagavAna pArzvanAtha aMkti jaNAya che. upara je sikAona vyAkhyA karavAmAM AvI che te A pustakamAM samAvezita nathI. For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 ] zrI. jaina satya prakAza [ varSa 18 mahAkSatrapa rAjA rudrasiMhasvAmInI dIkarInA dIkarA mahAkSatrapa rAjA rudrasenasvAmInI khaina mahAdevI prabhumAnI A mudrA. gupta samayanI mudrA, paNu ahIthI maLI che. te A pramANeH-- (1) mAvata Ahityasya (2) gayayanaMto maLavAnuM sAmya (2) namaH pazupate (4) nAgazarmaNaH (5) buddhimitrasya ( 6 ) tripurarakSa SaSThIdattaH (7) brahmarakSitasya upara jaNAvelA sikkAo vize cAkkasa rIte kahevu muzIbatalayu che. AvA sikkAo krANu paDAvatuM haze ane tenA zA upayega haze. e paNa kahI zakatuM nathI paraMtu sikkA guptakALanA hovAthI eka anumAna karavAne kAraNa maLe che ke mauryakALamAM caiAjAyelI satapariSanA sabhyAtA nAmanA A sikkA prema na hoya, je ceDA rUpAntare mauryavasthAnu ja anukaraNa DAya. enI eka mahera rAme zabdavALI che, A zabda zramaNa zabda uparathI thayelA che. ane mitra, vRtta ane kSita saMjJAe purAtana jaina AgamAmAM zramaNeAnI jovAmAM Ave che. jemake Aryastta, amitra, Aryati yAjJinarakSita ane jhinajAti temaja maLavAna zUnya arthamAM che. zUnya zAmya A sadhaLA saMtapariSajUnA caityavANI zramayattio lAge che. parantu A mudrAne upayoga kevI rIte thatA te kahI zakAtuM nathI. guptakAlIna mudrA je rAjava'za sAthe sabaMdha dharAvanAra che te A pramANeH-- (1) mahArAjAdhirAja zrIcandragupta patnI mahArAjA zrIgoviMdagupta mAtA mahAdevI zrIdhruvasvAminI ( 2 ) zrIpara[mabhaTTAraka ]pAdIya kumArAmAtyAdhikaraNa ( 3 ) zrIyuvarAja bhaTTArakapAdIya kumArAmAtyAdhikaraNa (4 ) yuvarAja bhaTTArakapAdIya balAdhikaraNasya || ( 5 ) rnnbhaannddaagaaraadhijarA (6) taMtuvArAdhiraLa (7) TukanAtha, madAvRti !! temaja nAma sAthenI paNa mudrAo maLI che. jevI ke:-- (1) mahAdaMDanAyakAgniguptasya (2) bhaTA zvapati yakSavatsasya uparokta sikkAmAMnA keTalAkanA zabdo samajavA jevA che te A pramANeH | yuvarA'mAmAsyA eTale yuvarAjanA mukhya kArabhArI, cuvA mahAviranA- e yuvarAjanA hAtha nIcenA sainyatA senApati. ramAkArIyA-e rANIvAsanA kAThArI vahIvaTakartA. TUMkA vijaLa-phejadAra yAne kATavALa. kUMDunAya phojadArI adAlatanA uparI avalakArakuna-mAmalatadAra, mahAyaMvAyajJaH-aneka phAjadArAnA uparI maTAkSattiH-dhoDesvAra sainyanA uparI. kuzAna lipinI maheAra ahI eka mahera kuzAna kALanI paNa maLI che jemAM kuzAlipamAM hArevasya e zabdo che, paNa tenA vize zuM vivecana karI zakAya tevuM nathI. vaizAlInagarane khauhatracAmAM vaDgaNutatranI rAjadhAnI tarIke ane AjubAjunA dezane (1) tripura eka baLavAna rAjya hatu' te vize jIe-madhyabhAratakA itihAsa, For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 10 ] purAtana vaizAlI ane tenAM avazeSa [ 179 vajadeza karyo che, jemAM phagumudA nadI AvelI che. vajaja zabda pAchaLa amuka aitihAsika viSayane saMbaMdha che. paNa ahIM vistAra kara ucita nathI. jenAgamemAM te vida, licchavI ane malakInA nAme ja spaSTa ApelAM che. koI sthAna upara vajaja zabdano prayoga karyo nathI. bhAratamAM jeTalA jene vase che ane jeTalA vaNikoe vaiSNava ke zaivadharma apanAvyo che te saghaLAnA pUrva puruSonI vAsabhUmi videha ane vizAlA che. ahIM ja magadharAjya sAthe gaNataMtrAdhipatione khunakhAra jaMga thayo hato. ahIM ja bhagavAna mahAvIre cauda comAsAmAM nivAsa karyo hato. ahIM ja tathAgata zramaNonI eka pariSad bhegI thaI hatI. AnI pAsenA ja vANiyagAmamAM mahAdhanika mahAvIra bhakta AnaMda zrAvaka nivAsa karato hato. Ama cirasmaraNIya aneka banAvonI puNya smRti ApatA vaizAlIne tajIne gaNataMtrAdhipatio mAlavAmAM jaI vasyA hatA, tyAM paNa teo mAtrAnA nAme pitAne oLakhAvatA. keTalAka vidvAnuM mAnavuM che ke vaizAlI-gavAna mahAvIranI janmabhUmi che paNa e vAta ayukta bhAse che. vaiznAlI te mahAvIranuM mosALa che. chatAM jaina ItihAsamAM vaizAlInuM sarva zreSTha gaurava che, emAM be mata che ja nahIM. vadezamAM purAtanakALe hAla mujapharapura jille, caMpAraNya, darabhaMgArAjyane keTalAka bhAga, chaparA jillAnA senapura, thANa senapura, parasA ane mIrajApura uparAMta bIjo paNa pradeza sAmela hatA. - licchavI, malakI, vAjI, jaTa-u thariyA vagere anekane samAveza gaNataMtramAM hato. bhagavAna mahAvIrane janma jathariyA jAtimAM thathe hatA. vaizAlI hAla baniyA-basADhane nAme prakhyAta che. tenI najIkamAM bakharAgAmamAM samrATa priyadazone staMbha che. pazcima pradezamAM vasatA jene pitAnI A pUrvavAsa bhUmi bhUlI gayA hatA, paraMtu vidvAnoe e vAta jAhera patro dvArA prasiddha karavAthI have teo tene thoDe aMze oLakhatA thayA che. jethariyA jAta Aje paNa eka laDAyaka vIra jAti che. licchavI gaNataMtra bhAratamAM eTaluM gaurava prApta hatuM ke guptavaMzI rAjAoe potAne licchavI dauhitra tarIke oLakhavAmAM gaurava mAnyuM che. vaizAlInA khedakAmamAMthI 1 hAthIdAMtanI dIvI ane bIjI paNa keTalIka vastuo maLI che. ahIMthI sauthI moTAmAM moTI ITa 181042 IMca mApanI che. je kaMI khedakAma thayuM che te gaDhamAM ja thayuM che ane te tevu phUTa UMDe sudhI pahoMcI zakyuM che. temAMthI zuM zuM maLyuM te mATe purAtattvanA rIporTa jevA bhalAmaNa che. basADha gAma (hAjIpurathI 18 mAIla uttare mujapharapura jillAmAM rakha paragaNAmAM) ane gaDhanI pazcima bAju bAvana pokharanA uttara bhAga upara eka nAnuM hamaNAMnuM maMdira che. tyAM madhyakALanI viSNu, hara, gaurI, gaNeza, saptamAtRkA, buddha, bodhisatva, ane jainatIrthakaronI khaMDita mUrtio paDelI che. chellAmAM chelluM vaizAlI kayA vakhatamAM nAza pAmyuM e vidvAnone zaidhane viSaya che. vaizAlI mujapharapura sTezanathI vIsa mAIla kAcI saDaka para gayA pachI traNa mAIla gADA raste javuM paDe che. enI pAse cakadAsa, kahuA, vAsakuMDa, ane bIjAM gAma che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180] zrI. jene satya prakAza [varSa : 18 vaizAlInI bhUmi kaMIka bhUrA raMganI baraDa che. grISma Rtu sivAyanA kALamAM kamaLanAM ke khIlI nIkaLatAM bahu ja manahara lAge che. AnI AsapAsa nAnI nAnI nahero ane keTalAka taLAvo che ane jyAM tyAM keTalAka TekarAo che, je pacIsa phUTa UMcA che, te ghaNuM kharuM mATIne ITanA che. saMbhavita che ke te TekarAo cetya ane svapanA heya. vaizAlI pAsenA vasuluMDa gAmamAM hamaNAM ja eka padmaprabhunI mUrti maLI che. keTalAka vidyAnuM mAnavuM che ke vasukuMgAma prAcIna kSatriyakuMDa mahAvIra prabhunI janmabhUmi che paNa e vAta kaI paNa saMyogamAM satya jaNAtI nathI, vadhAremAM vadhAre dhyAna ApavA jevuM te e che ke gAmanA nAmanuM paNa maLatApaNuM nathI tema bhASAnI draSTithI paNa mahAvIra ardhamAgadhane upayoga karatA e sApha jaNAve che ke kSatriyakuMDa magadha sarahadanuM gAma hatuM. vaizAlImAM hAla ghaNuMkharuM musalamAna ane hiMduonI vastI che. temAM keTalAMka evAM paNa mANaso jovAmAM AvyA ke jeo jainadharma sAthe sahAnubhUti dharAve che. ahI 2001 mAM vaizAlI saMghanI sthApanA thaI che. pachI je utsava thAya che tethI ahIMnA vatanIonI e tarapha vizeSa prIti utpanna thaI che. A kSetranuM mukhya sthAna vAsara gAma che. ahIM eka ATha phuTa UMce mATIne Tekaro che, tene ahIMnA loko rAjA vizAlane gaDha kahe che. ahIM AkhA TekarA upara ITAnA TukaDA paDelA che ane maheze paNa maLe che. A gAmamAM eka 23 phUTa Uge stUpa che jenA upara zekha-mammada kAjInI daragAha che. tene mIrajInI daragAha kahe che. - kohuAmAM eka stUpa che, jenA upara siMhanI pratimA che. strI ja pAse bAvIsa kuTa UMco ane bAra phuTa gherAvAne e stUpa che te cunAra pAsethI maLatA paththone baneluM che, ne poliza kareluM che. te jyAM tyAMthI tUTI gayuM che. rAjA azokanI AkRti che ema lonuM anumAna che. ahI' lekamAM evI vAta cAle che ke A stupa kAzImAM taiyAra thayA pachI gaMgA, gaMDaka ne nevalInAlAne raste ahI' lAvI taiyAra karela che. e nALanAM nizAne paNa spaSTa dekhAya che. ahIM hAla be traNa bIjA maMdiramAM azokanA samaya pachInI keTalIka paththara ane keTalIka kAMsAnI parazurAma, sUrya, zaMkara, gaurI, kArtikeya, rAma, lakSmaNa, sItA vagere anya devanI mUrtio paNa che. temAM eka gemukhI mahAdevanI che. AvI mati nepALamAM pazupatinAthamAM che, jene tAMtrika kahevAmAM Ave che. [amRtapatrikA vizeSAMka 19-4-1957 zrI. Ara. Ara. divAkaranA lekha uparathI ] For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zRMgAra verAgya taraMgiNI [ paricaya ] lekhaka :--pU. paM. zrIdhuradharavijayajI gaNi AcArya zrIsomaprabhAcAryanuM nAma teozrInI sUkatamukatAvali-sindUraprakara ' nAmanI kRtithI jaina jagamAM sArI rIte jANItuM che. te kRtinA khIjA sUkatamAM kareluM kathana temanI dareka kRtimAM savaLI rIte sArthaka thayeluM' jovAya che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * teo satAne prArthanA kare che ke, sa Mte prasannamanavALA thaIne mArA granthAne lAve, pANI kamaLane janma Ape che paNa tenI sugandha tA pavana phelAve che. e pramANe sAne prAthanA karIne teo pAchA vAtane pherave che ke--athavA AvI prArthanA karavAthI zuM? jo kRtimAM guNu-daivata haze to te sa'tA potAnI meLe ja tene phelAvA karaze ane kRtimAM ja krama niha hoya teA teonA phelAvAthI paNa zuM? dama vagaranI kRtinA phelAvAthI yazane badale apayazanA phelAvA thAya che. 66 santaH santu mama prasannamanaso vAcAM vicAroyatAH, sUte'mbhaH kamalAni tatparimalaM vAtA vitanvanti yat / kiM vA'bhyarthanayA'nayA yadi guNo'styAsAM tataste svayaM, kartAraH prathanaM na cedatha yazaH pratyarthinA tena kim // 2 // guNavALI samatha kRti sarjIte teozrIe uttama kavienI prathama paMktimAM pAtAnuM nAma sthApita karyu che. teozrInI racelI pAMca kRtio vartamAnamAM maLe che(1) zrIsusmRtinAthacaritra (prAkRta)-- (2) jinayama pratimA ( kumArapAlapratiSedha, (3) :kSatA kAvya, (4) ztasutAvali ( sindUraprakara ), (5) zRMgAravairAgyatara giNI. A pAMca granthAmAMthI zrIsumatinAtharima' sivAyanA bAkInA cAra atyaMta mudrita thai te prakAzita thayA che. For Private And Personal Use Only sa. 1241 mAM teozrIe * jinalama pratidha (kumArapAlapratiSa) nI racanA karI che, tethI teozrIneA sattAsamaya 13mI sadInA madhyakALa hatA e sunizcita che, peAtAnI mAtRbhASA uparAMta sa'skRta ane prAkRta upara tethyAzrInu adritIya prabhutva hatuM te temanA te te granthA uparathI spaSTa jaNAya che. kalyANasArasavitA na hare kSamoha, kAntAravAraNasamAna jayAcadeva; dharmArtha kAmadamahodaya vIradhIra, somaprabhAvaparamAmamasiddhare // 1 // A eka ja zlAkanA judA judA se atha samajAvIne teeAthIe tAki evu aNumAgyuM" bida prApta kyuM" che, e thatA anya vartamAnamAM paNa {vAmAna che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 ] zrI. jaina satya prakAza | [ varSa : 18 zabda khajAne temanI pAse akhUTa che te sAthe kalpanAnI kuzaLatAvALI sumadhura racanA zakita paNa sugdha kare evI che. A sarvenuM ramya ne udAtta darzana temanI 46 zleka pramANunI ladhu chatAM atimahattvanuM sthAna dharAvatI "zaMgAravairAgyataraMgiNuMmAM thAya che. A granthanA 36 zvemAM 36 viSa ane 11 prakAranA chando jAya che tene paricaya A pramANe che. (1) upajAti vRttanA 12 sako che, temAM daza sUkto IndravajI ane upendravajInA mizraNavALA che ne be sUkto indravaMzAnA mizraNavALA che. (2) vasaMtatilakA vRttanA 10 sUkato che. (3) 8 sUkto zArdUlavikrIDita vRttanI che. (4) 6 sUko zikhariNI vRttanA che. (5) 3 sUkto mAlinI vRttanA che. (6) 2 sUkto maMdAkrAntA vRttanA che. (7 thI 10 ) pRthvI, anuSyarU, cirA, vaMzastha ane upendravaja vRttanuM eka eka sUkta che. e pramANe sarva maLI 46 sasto che. 36 viSayomAM zabda camatkAranI pradhAnatA hovA chatAM bhAvanuM gaurava jarI paNa ghaTatuM nathI e vizeSatA che. (1) zarUAtanA cAra zlokamAM vALanuM varNana che. temAM - (2) zAstra-mina-kathAjI. yamita-gUMthelA, ne cAra-cakArane prApta thayelA. (2) zera-zata-ze. lasita-camakatI ane 4-hA-la'thI saMkaLAyela. (3) ghara-va-nara-nAra. (4) DuttaramI-aDhaMkA-kunatama.alaMkRta-alaMkArayukta, alaM-lakArathI rahita. (2) pAMcamA lekamAM alika-lalATanuM varNana che. jasTi-cho. Ine dIrSa karavAthI. (3) chaThThA zlokamAM bhrakuTinuM varNana che. lhAputA-gna. sAdhutarA ne sAdhuta-rA. (4) daSTipAtanuM varNana sAtamA kSekamAM che. * pitta-jAtapamArA-dagutA. kRtaparamada-nAza ane kRtaparama-"da" nAza. (5) AThathI agiyAra sudhI cAra lekamAM mukhanuM varNana che. temAM- (2) Anana-papa-nina, kepa-pada, ane "ka" upapada (2) mua-air-bApuva. sAkAra ane sa-AkAra, (2) sckyatsarva-vAya. (4) vana-sAputa-vana sAdhu-rada ane sAdhu-a. (6) bAramA blekamAM adharanuM varNana che. cAra-cIna-zvara. ahIna--ane-a ' hIna. (7) teramAM blekamAM kuMDala joDInuM varNana che. hazu-tahAi-pazudha8. taralatarala - ne taralatara-la, For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka: 10]. zRMgAra vairAgya taraMgiNuM [ 183 (8) caudamA kyAM tAka-kaNuMbhUSaNanuM varNana che. tANA, sAruM- (9) paramA zlokamAM gaLAnuM varNana che. - sAda- aDha. sAra - ne sa - Ara. (10) soLathI aDhAra sudhI traNa lokamAM stana saMbaMdhI varNana che. temAM- (1) stana spazane aMge- - aruM (a) Waa (jAsusa). (2) ratanatira- apUrva - 7 - a ttara. apUrva - e - pUrva. narahitana- rahita, (3) dasa - kuca para sthApana karelo hAtha e sukRtanI ADe hAtha che. (11) ogaNIzathI ekavIsa sudhI traNa kamAM hAthanuM varNana che. temAM (1) muka - anita - muko. garAjita ne ga - rAjita. (2) vAho, navA (3) rovara - vova - avaDha. (12) bAvIzamAM lekamAM aMgadanuM varNana che. param caM , maM- jayama. (13) vIzamA zlekamAM valayanuM varNana che. ghaTayama - mArca - kasTamara ayaM - ne a - . (14) vIzamA zlokamAM karanuM varNana che. - ajrata- pA.kAnta ane ka - anta. (15) pacIzamAM lekamAM hAranuM varNana che. ghara- nIcA- nAnathI - zata nI - thANa. (16) chavIsamA zlokamAM udaranuM varNana che. A nora - a! - . (17) sattAvIzamAM lekamAM nAbhinuM varNana che. nAmI - nAmINatha. na - abhImaya. (18) aThThAvIzamAM lekamAM jaghananuM varNana che. udhana-sopazu- dhana jaDapayukta ane ja-lepayukta. (19) ogaNatrIzamAM kramAM nitaMbanuM varNana che. nitaMga-ujawtatApora- niM. ulalAsi- tApa -nodane ullAsi - ta-apaneda (20) trIzamA lekamAM nUpuranuM varNana che. napura-nUna -puna gUrva-7- janam (21) jI-mA- pharI. zama - Ato - zama - Adau. . 31 (22) vadhU- aNasitA-pU avasitAne anavasitA kSe. 32 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bI. jene satya prakAza [varSa : 18 (23) taraNuM - analAsa - daza - anila - sadaza che. zlo. 33 (2) viSayabhoga - puNyakarmAyazanya - viSaga che. puNyAne Aya tethI thI ane puNyakarma ya- zunya. . 34. (25) viSayasukha he nara! kAnta nathI paNa narakAnta che arthAta naraka che aMta eTale pariNAma jenuM evuM che. ko. 35 (26) vadana kamaLanA adhara dalanuM pAna karatAM bhogI bhramare Akhare baMdhanamAM paDe che. le. 36 (27) he thita hariNa? zamArAmane cheDI nitaMba sthala bhUmimAM na vihara. . 37 (28) zAzvata sukhanA pravAsIne zyAma ane kuTila kezanI zreNuM e apazakuna karanArI bhujaMgI che. . 38 (29) nitabasthalI e kAmanuM krIDA sthaLa che paNa ziva mArgamAM prayANa karanArane adhI karaNa che. le. 39 (30) kAminI e yAminI che. spe. 40 (31) mRgekSaNa e bhayaMkara aTavI che. . 41 (32) bhracakra e saMsArIne lebeDI che. le. 42 (33) hAra e nAbhirUpI daramAMthI nIkaLelA kAmarUpI sarve mUkelI kAMcaLa che. le. 47 (34) kAma e kAmala-kamaLe che. . 44 (35) mekSamArganA pravAsIne viSaya viSavRkSanI chAyA levI paNa hitakara nathI. (36) upasaMhAranA 46 mAM zlekamAM granthakAra potAnA nAmane zleSathI sundara rIte gUthe che eTaluM ja nahi paNa sAthosAtha A granthanuM gaurava vadhe evuM varNana kare che - somaprabhAcAryamabhA ca yanna, puMsAM tamaHpaGkamapAkaroti / tadapyamuSminnupadezaleze, nizamyamAne'nizameti nAzam // 46 // somaprabhA-cAMdanI ca-ane amabhA-sUryateja puruSonA je ajJAna aMdhakArane dUra nathI karI zakatA te aMdhakAra paNa A upadezaleza sAMbhaLavAthI zAMta thaI jAya che. A Traka paricayathI prastuta granthanI AchI khUbI vAcakanA khyAlamAM Avaze bAkI kharI khUbI te te grantha mananapUrvaka vAMcavAthI Ave. A nAmane eka granya bIje paNa che. tenA kartA zrIdivAkara muni che. te bAvana zloka pramANa che. temAM te te aMgapratyaMganuM varNana ahIM che te pramANe eSathI nathI kAM paNa eka brekamAM zaMgAra to bIjA zlokamAM vairAgya e pramANe che. zRMgAravairAganI keTalIka jhaLaka bhartuharinA zatakAmAM paNa maLe che. A prakAranA grAno pradhAna deza mAhathI muMjhAtA chone zuddha mArgadazana karAvavAne heya che. A paricaya vAMcIne e hita-uddeza siddha thAya e rIte yAnazIla thavuM e ja zreyaskara che, For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir haima kRtiomAM hAribhadrIya ullekho ane avataraNo lekha - zrIyuta hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e. kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUrinI pUrve je samartha jaina graMthakAra thayA che temAM haribhadrasurinuM sthAna jevuM tevuM nathI. A haribhadrasUrie vipula ane vividha sAhityanuM sarjana karyuM che ane keTalIka bAbato paratve te emaNe na cIlo spaSTapaNe jaNAI Ave e pALyo che. Ane laIne emanA pachI thayelA aneka munivaree emanI puSkaLa prazaMsA karI che ane emanI kRtione yazeSa lAma uThAvyo che. emAM " nyAyAcArya' yazavijayagaNinuM nAma te suprasiddha che. emane "laghu haribhadra ' kahevAmAM Ave che. | gujarAtane jJAnanI vividha zALAnA abhyAsa mATe pagabhara banAvavAnI tIvra abhilASA sevanAra ane ene sakriya banAvanAra hemacandrasUrie kevaLa jainonA ja kAmanI kRtio na racatAM jAtajAtanI sArvajanIna kRtio paNa racI che. Ane laIne emanI kRtiomAM haribhadrasurine nAmanideza, emanI kRtine ullekha temaja e kRtiomAMthI avataraNA maLI Ave evI saheje AzA rakhAya, paraMtu samaya ane sAdhana anusAra A bAbata aMge je tapAsa huM karI zakyo chuM te te AzAne jANe UgatI ja karamAvI detI hoya ema lAge che. AthI karIne vizeSa A saMbaMdhamAM potAnAM maMtavyo sapramANa raju kare evA Iza dAthI huM A lekha lakhavA pravRtta thayo chuM. atyAra sudhImAM te mane eke haima kRtimAM haribhadrasUrinuM nAma jevA jANavA maLyuM nathI. alabatta, meM pratyeka kRtinAM pAne pAnAM tapAsyAM nathI. haribhadrasUrie vyAkaraNa, keza, chaMda ane alaMkArane aMge koI kRti racI hoya ema jaNAtuM nathI. hemacandrasUrie te A cAre viSayonuM mananIya nirUpaNa karyuM che. emaNe kAvyAnuzAsananI alaMkAra cUDAmaNi ane viveka sahita racanA karI che. A kAvyAnuzAsana (a. 8, sa. 8) mAM jAtajAtanI kathA samajAvavAno prasaMga upasthita thatAM alaMkAra cUDAmaNi, (5. 465 ) mAM emaNe nIce mujaba ullekha karyo che - __ " samastaphalAntetivRttavarNanA samarAdityAdivat sakalakathA " viveka (pa. 365) mAM A aMge nIce mujaba pakti che - "jati rimikSya " Ama A baMne sthaLAmAMthI eka sthaLamAM samarAdityanA caritrathI zuM samajavuM tene hemacaMdrasUrie nideza karyo nathI, paraMtu vidvAnonuM mAnavuM che ke A caritra te haribhadrasarita samarAIcacariya ja che, kemake enAthI koI vizeSa prAcIna caritra hemacandrasUrine For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 186] zrI. jene satya prakAza [varSa : 18 maLyuM hoya ema lAgatuM nathI. vizeSamAM haribhadrasUrinI pachI ane hemacandrasUrinI pUrva thayelA koIe samAdiyacaritra racyuM hoya ema jaNAtuM nathI. A uparAMta dhanapAle temaja uddaghotanasUrie je samarAIcacariyanI prazaMsA karI che. te hAribhadrIya ja che. AvI paristhitimAM huM atyAre te e mata dharAvuM chuM ke A ulalekha hAribhadrIya kRtine ja lakSyamAM rAkhIne hemacandrasUrie karyo che. hemacandrasUrie nyAyane aMge pramANamImAMsA racI che ane ene svapajJavRttithI vibhUSita karI che. A emanI racanA pUrepUrI hajI sudhI te maLI AvI nathI eTale anekAMtavAdanA mahAnibaMdharUpa anekAMta jayapatAkA svapattavRttipUrvaka haribhadrasUrie racI che teno upayoga hemacandrasUrie AgaLa jatAM karyo che ke kema te jANavuM bAkI rahe che. pramANumImAMsA (saM. 1, A. 2, se. 12 )nI pattavRtti (pR. 43)mAM vahu" evA ullekhapUrvaka nimnalikhita be padyo apAyAM che - " gambhIragarjitArambhanirbhinnagirigahvarAH / tvnggttddilltaasnggpishngggottunggvigrhaaH| rolmbgvlyaaltmaalmlintvissH| vRSTiM vyabhicarantIha naivaMprAyAH pyomucH||" A baMne paDyo hemacanarithI pUrvakAlIna jayanta bhaTTanI nyAyamaMjarI (pR. 129)mAM najare paDe che. baMne padyone aMge bhego "yavAdu:" jevo ullekha che e jotAM te e baMne pakSe eka ja kRtinAM hovAnuM anumanAya. AvI paristhitimAM haribhadrariphata padanasamuccayane vIsamA zloka je taTathI zarU thAya che te atra uddadhRta karAyAnuM kema manAya vaLI, keTalAka Adhunika vidvAne te paddanasamuccayamane A vIsame zleka haribhadrasurie nyAyamaMjarImAMthI lIdhAnuM mAne che tenuM kema? A saMbaMdhamAM meM thoDIka carcA anekAMtajayapatAkA (khaMDa 2)nA mArA aMgrejI upadUdhAta (pR. 4ra)mAM karI che. haribhadrasUrinI pUrve kaI e pramANamImAMsA nAmanI kRti racI che ema anekAMtajyapatAkA (khaMDa 2, pR. 68) uparathI jaNAya che. zuM A hAribhadrIya ullekha hemacandrasUrine pitAnI kRtinuM nAma pramANamImAMsA rAkhavAmAM preraka banyuM haze ? hemacandrasUrie bhegazAstra racyuM che eTaluM ja nahi paNa enA upara paDa vivaraNa paNu racyuM che. A vivaraNamAM aneka avataraNo emaNe ApyAM che ethI AnA mahattvamAM vRddhi thAya che. A vivaraNa sahita mULanuM saMpAdana karanAre avataraNenAM mULa sthAne nirdeza karyo nathI eTaluM ja nahi paNa A avataraNonI akArAdi krame sUcI paNa ApI nathI. A temaja anya keTalIka bAbate vicAratAM ema jaNAya che ke A vivaraNanuM samIkSAtmaka paddhatie saMskaraNa thavuM ghaTe. tema thAya te AmAM kayAM kayAM haribhadrasUrinI kRtione prabhAva paDe che te saheje khyAlamAM Ave. atyAre te A saMbaMdhamAM huM thyAchavAyA vicAro ja raju karuM chuM - yogazAstra(pra. 1)mAM . 47-56mAM patra 50 a. AmAM gRhidharma tarIke nyAyasaMpanna vaibhava ityAdine ullekha che. e hAribhadrIya dharmabindunuM smaraNa karAve che. [ juo: anusaMdhAna pU4 : 190 ] For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kheDakA jaina zilAlekha lekhaka :-zrIyuta agaracaMdajI aura bhaMvaralAlajI nAhaTA AThavIM zatIse rAjasthAnameM jainadharmakA pracAra uttarottara baDhA hai| adyAvadhi rAjasthAnameM prAta jaina mUrtiyoMmeM saMvatollekhavAlI piMDavAr3Asthita dhAtumaya vizAla kAyotsarga-pratimAeM sabase prAcIna haiM / ' kuvalayamAlA kI prazastike anusAra isI zatAbdIse zrImAlamagara AdikA pradeza jaina mandiroMse vyApta ho gayA thA / zrImAla, poravAr3a, osavAla jAtiyAM bhI isI samayake AsapAsa prakAzameM aayiiN| ___ rAjasthAnameM mAravAr3akA pradeza jainadharmake pracArakI dRSTi se savizeSa ullekha yogya rhaa| isa pradezake gAMva gAMvameM jaina vidvAnoMne pahuMcakara ahiMsAdharmakA sandeza sarvatra prasArita kiyA / lAkhoM kSatriyAdi logoMko mAMsabhakSaNa aura baliprathAse virata kara jainadharmAnuyAyI banAye / yahAMke rAjA mahArAjAoMse bhI jaina vidvAnoMkA sambandha bahuta acchA rahA hai| kare mahArAjA to unheM apanA guru hI mAnate the| yahAMke jainoMkA zAsana-saMcAlanameM bhI bahuta bar3A hAtha rahA hai / zatAbdiyoM taka maMtritvakA bhAra kuzala jainoMke kaMdhoM para rahA aura unhoMne apanI apratima pratibhA aura vyavahAra-kauzalyakA paricaya dete hue isa dezakI sarvAMgINa unnatimeM hAtha bttaayaa| isa pradezake gAMva gAMvameM jainaukA nivAsa hone evaM unake samRddhizAlI honeke kAraNa jaina maMdira va mUrtiyoMkA nirmANa bhI ullekhanIya rahA hai / musalamAnI zAsanakAlameM rAjapUta loga apanI mAtRbhUmikI rakSAke liye barAbara kaTibaddha rahe, phalataH anya pradezoMkI apekSA isa pradezako surakSA bhI musalamAnI sAmrAjyake krUra, atyAcArI zAsanameM bhI ThIka rahI; para marupradezameM jalAbhAva honeke kAraNa akAlAdike upadrava rahe haiN| ApasI lar3AiyoMmeM bhI rAjapUtoMne paryApta hAni uThAI / isa lar3AiyoM aura akAlAdike kAraNa bahutase pradeza ujar3a gaye / choTe choTe gAMvoMkI adhivAsI janatA nikaTavartI nagaroMmeM jA vasI, phalataH bahutase sthAnoMke jaina maMdira va mUrtiyAM pUrNataH surakSita nahIM raha sakI / gyArahavIMse satarahavIM zatIke bIcameM isa pradezameM bahutase bar3e bar3e jinAlaya, jo kalA evaM zilpa-sthApatyakI dRSTi se atyanta mahattvapUrNa haiM, nirmita hue / solahavIM zatImeM mUrtipUjAke virodhI lokAmatakA pracAra idhara bhI baDhA aura pariNAma svarUpa satarahavIM zatIke bAda pUrvavat aTala zraddhA aura ekamAnyatA na raha skii| aThArahavIM zatIse to sthAnakavAsI aura unnIsavIM zatImeM terApaMthakA pracAra hone ke bAda sthAna sthAna para jainasaMgha do bhAgoMmeM vibhakta daggocara hone lgaa| bahutase For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188] zrI. mena satya [varSa:18 sthAnoMmeM mUrtipUjakoMke ghara nagaNya raha gaye, yA sabhI amUrtipUjaka bana gaye; isase jaina maMdira rahate hue bhI unakI pUjA-pratiSThA aura jIrNoddhArAdikI vyavasthA ar3abar3A gyii| mevAr3a aura bIkAnerake sthalI prAntameM aneka sthAnoMmeM jaina maMdira vidyamAna haiM para unake mAnanevAle na rahanese bar3I AzAtanA ho rahI hai| mAravAr3a pradezameM terahavIM zatImeM eka bar3A parivartana aayaa| pUrvavartI zAsana samApta hokara rAThaur3a sAmrAjyakA udaya huA / yadyapi jainoMke lie vaha anukUla hI rahA / rAThor3oMkI prAcIna rAjadhAnI kher3oM thI jo sthAna pahale guhila rAjapUtoMka adhikArameM thA / gohiloke DAMbhI maMtriyoMne unase asaMtuSTa ho rAThaur3oMko bulAyA aura unhoMne gohiloko haTAkara apanA sAmrAjya sthApita kiyA / isa samaya yahAM jainoMkA bhI acchA nivAsa aura prabhAva pAyA jAtA hai / yadyapi aba vahAM koI jaina maMdira vidyamAna nahIM hai phira bhI kucha varSa pUrva jalAzaya khodate hue eka parikara va eka khaDita jaina pratimA milI thii| mUrti mastakavihIna honese vApasa gAr3a dI para parikarako tatrastha zrIraNachor3ajIke mandirakI sAmanevAlI divAlImeM lagA diyA gayA thA / isa puNyakAryameM hamAre pustakAdhyakSa zrIyuta badrIprasAdajI sAkariyAkA vizeSa hAtha rahA hai / isa parikara para jo lekha hai usakA phoTo bhI hameM zrIsAkariyAjIse prApta huA hai / yaha zilAlekha saM. 1237 kA hai aura 8 paMktiyoMmeM khudA huA haiM, jisakI pratilipi isa prakAra hai 1 AUM|| zrIkheTe zrIbhAvahi]DAcAryagacche zrIRSabhadeva 2 caitye vaidyamanoratha AbhU mANika thehara AMbar3a 3 putra vIracaMdra desala putra pAlhaNa AbhU putra 2 mahaMdra 4 nAgadeva nArAyaNa manoratha putra Udiga mANi5 ka putra jiNacaMdra nemicaMdra theharaputra pauMdeva jaga 6 deva sobhanAdibhiH vaidya jasapAla siMdhalazreyArtha 7 zrIriSabhadevacaitye toraNaM kArApita / pratiSThitaM zrI 8 vijayasiMhasUribhiH // saMvat 1237 ASAr3ha vadi 7 kher3ake jaina itihAsakI gaveSaNA karate hue katipaya ullekhanIya bAteM jJAta huI jinakA nirdeza kara denA bhI yahAM anucita nahIM / kharataragacchakI " yugapradhAnAcArya-gurvAvalI" ke anusAra yahAM saM. 1243 meM zrIjinapatisUrijIkA caturmAsa huA thaa| zrIjinezvarasUri 'saMyamazrIvivAhavarNana-rAsa'ke anusAra saM. 1258 caitra kRSNA 2 ko yahAMke zrIzAMtinAtha jinAlayameM zrIjinapatisUrijIne 'SaSTizataka' For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A' : 10] kheDakA jaina zilAlekha [18 nirmAtA bhaMDArI nemicandrake nandana aMbar3akumArako, dIkSita kiyA thA / ApakA dIkSAnAma vIraprabha aura AcAryapaTTAnantara zrIjinezvarasUri prasiddha huaa| saMyamazrIke vivAhakA. varNana bar3A sundara honese yahAM kher3ase saMbaMdhita katipaya paMktiyAM uddhRta kara dI jAtI haiM : "kusalihiM khelihiM jAnautra pahutiya kheDa majhAri / ucchavu iyau aipavaru nAcai phara phara nAri // 20 // jiNavaisUriNa muNipavaro desaNa amiyaraseNa / kAriya jImaNavAri tahi jAnaha harisabhareNa // 21 // saMti jiNesara vara bhuvaNi mAMDiu naMdi suvehi / / varisai bhAviya dAnajali jima gayagaMgaNA meha // 22 / / tahi agayAriya nIpajai jhANAnali pajalaMti / tau saMvegahiM nimmiyau hathalevau sumuhutti // 23 // iNi pari aMbaDa vara kumaru paraNai saMjama nAri / vAjai naMdiya tUra ghaNa gUr3iya ghara ghara vAri / / 24 // hamArI " dAdA jinakuzalasUri" pustakake pariziSTa 'ka' ke vivaraNAnusAra yahAMkA chAjahar3a uddharaNa sAha saM. 1245 meM kharataragacchAnuyAyI huA / usane yahAM para mahAuttuMga toraNaprAsAda banAyA thA jisakI pratiSThA zrIjinapatisUrine.. kI thii| vizeSa saMbhava hai ki vaha uparyukta zAntinAtha prAsAda hI ho| uddharaNa aura usakI patnI donoM bar3e dharmiSTha the| jinakI prazaMsA zrIjinapatisUrijI dvArA kiye jAne para aMtima hindU samrATa pRthvIrAja cauhANake mAnya seTha rAmadeva uddharaNakI vizeSatA jAnaneke lie kher3anagara pahuMce aura vahAM jAnese sUrijIke kathanakI vizeSa pratIti prApta kara AnaMdita hue| uddharaNazAhake suputra maMtrI kuladharane zrIjinezvarasUrijIke samaya bAhar3amerameM uttuMga toraNamaya prAsAda bnaayaa| isI chAjahar3a vaMzameM AcArya zrIjinacaMdrasUri, unake paTTadharaH zrIjinakuzalasUri, zrIjinapadmasUri aura zrIjinabhadrasUri Adi prabhAvaka AcArya hue| kharataragacchakI vegar3azAkhAke adhikAMza AcArya isI zAkhAke hue| Aja bhI chAjahar3agotrIya zrAvaka kharataragacchake anuyAyI haiM / 'yugapradhAnAcArya-gurvAvalI' ke anusAra saMvat 1383 meM AcArya zrIjinakuzalasUrijI jAlorase vihAra kara samiyANA hote hue yahAM padhAre the| - kher3ameM abhI raNachor3asayajIke mandirake atirikta vastIkA sarvathA abhAva hai| varSAkAlameM kRSikArya nimitta kucha loga avazya hI A jAte haiN| yaha sthAna bAlotarA aura mahevAnagara, For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 ] zrI. jaina satya prakAza [ varSa : 18 1 ( zrInAkor3AjI ) se 5 mIla dUrI para lUNI nadIke taTa para hai| bAlotarAse bAhar3amera jAtI huI relagADI " kher3a Tempala hAlTa ,, sthAna para ThaharatI hai / yahAMke jainetara mandira bhI 12vIM zatIke lagabhaga haiM jinake saMbandhameM hamArI sampAdita 'rAjasthAna bhAratI' me hAlahI meM eka sacitra lekha prakAzita huA hai / yahAM prati pUrNimA choTA melA aura bhAdravA sudi 8 kA melA lagatA hai / kher3akI bhAMti mAravADa pradezameM aura bhI aneka prAcIna sthAna jaina itivRtta se saMbaMdhita haiM jinakI zodha avazya honI caahie| jaina munirAja prAyaH isa pradezameM vicarate rahate haiM, unake lie yaha kArya sugama hai ki jahAM padhAreM vahAMke prAcIna itihAsa mandiroM va pratimAlekhoM Adiko zodhakara prakAzameM lAveM / bahuta se sthAna jahAM jainoMkI vastI nahIM haiM, prAcIna kAlameM vahAM jainoMkA prabhutva rahA hai--AsapAsake vyaktiyoMse unakI jAnakArI prApta karake vahAMke jaina itihAsako prakAzameM lAneke liye kaSTa uThA kara bhI prayatnazIla honA cAhie / jainetara mandiroM va gharoMmeM bhI kahIM kahIM jaina sthApatyakA upayoga huA hai, kahIM kahIM gaMbhAreM va ther3omeM jaina avazeSa haiM jinakI kI khojakI aura bhI dhyAna denA Avazyaka hai / [ anusa MdhAna pRSTha : 186 thI cAlu ] uparyu'kta vivaraNa ( patra 53)mAM dhananI vyavasthA kema karavI e bAbatanAM avataraNA pa'camuttagatI hAridrIya vyAkhyA (patra 11 a )mAM paNa avataraNurUpe jovAya che. pra. 2, leA. 16nA vivaraNu ( patra 65 A)mAM je ATha prabhAvakAnA aMge avataraNu che e samyaktva-saptatinA nAme oLakhAvAtI ane keTalAkanA mate hAribhadrIya kRti gaNAtI ane samyaktva-saptati tarIke nirdezAtI da'sasattattaratu' batrIsamu' padya che. leAkaviruddha tyAganA spaSTIkaraNarUpe pra. nA svApana vivaraNu (patra 237 A)mAM valsa eka nithI zarU thatAM je traNu avataraNa che te traNe hAribhadrIya pa'cAsaga (5', 2)nI gAthA 8-10 rUpe jovAya che. A gAthA harabhadrasUrinI pUrve racAyelI kAI kRtimAM vAMcyAnuM mane ra4ratuM nathI. jo e anyatra na ja hoya tA hemacandrasUrie pacAsagamAMthI uSkRta karela che ema manAya. lalitavistarA e Agama ddhArakanA kathana mujaba caityavadana sUtranI sauthI prathama vruttirUpa che. A viSaya cAgazAstra (pra. 7)nA vivaraNamAM paNa che eTale A baMneneA sAMgApaga abhyAsa tulanAtmaka dRSTie karatAM aneka bAbato jANavA jevI maLI Ave ema saheje manAya. AthI jemaNe A jAtanA abhyAsa karyo hoya te hemacandrasUri A saMbaMdhamAM harabhasUrinA keTale aMze RRNI che te sapramANa sUcavavA kRpA kare ema huM Icchu chuM. hAribhadrIya aSTaka prakaraNanuM eka pakSa enA TIkAkAra jinezvarasUrinA mate mahAbhAratamAMnuM che. A padya yogazAmAM jovAya che te zuM hemacandrasUrie A padma aSTakaprakaraNamAMthI uddhRta ka" che ke mahAbhAratamAMthI ke anya kAI kRtimAMthI e parabhArI` lIdhuM che ? For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhAsapATaNanA zilAlekho saMgrAhaka : pU, manirAja zrIcaMdanasAgarajI (1) "saM0 1330 vaizAkhasudi"zanau......pallIvAlajAtIya aMbaDa Tha0 AsavAlAbhyAM mA0 jA0 zreyortha zrImallInAthabiMba Tha0 prAsaprAMtena karitaM pratiSThita shriipuurnnbhdrsuuribhiH|" (2) "saM 1521 varSe vaizAkhasudi 10 khau osavAlajAtIya ya0 zA haravA bhAryA dAsalade suta zA bhIma bhAryA taravade zreya......"candraprabhasvAmIbiMba kArita pratiSThita zrIsIharatnasUribhiH " paMcadhAtunuM vizAla biMba che. AvuM bIjuM paNa vizAla biMba che tenA uparanA saMpUrNa sepa 254rIta yAta nathA parantu saM. 1521 varSe vaizAkha sudi 10 ravI eTaluM te spaSTa vaMcAya che. (3) me bhArasapApAnI sarasvatI devAnI bhUti cha, tanA 52 vi. saM. 1030 nI sAla spaSTa vaMcAya che bAkInA lakhANa upara ghasAre vadhu lAgela hevAthI vaMcAtuM nathI. (4) zrImahAvIrasvAmIjInA derAsarajImAM mULanAma zrI mahAvIra prabhunI mUrti lagabhaga cAra phuTa UMcI sapheda ArasapASANanI che. tenA upara lekha nIce pramANe che: saMvat 1666 varSe pauSamAse kRSNapakSe aSTabhyAM tithau zani' 'vaDagotre varddhamAnazAkhAyAM ukezajJAtIya vRddhazAkhIya devapattanavAstavyaH sA rAdhava bhAryA ramaNIde suta sA0 jIvA "so hI suta sA0 zrImahAvIrabiMbaM kAritaM pratiSThApitaM ca pratiSThitaM ca tapAgacche zithilAcAroddhAraka""ti"vairAgAdiguNadhAraka suvihitaM.......zrIakabarapRthivIpatisaMprAptabahumAna jIjiA zatrujaya......... (AnI pachInuM vAMcI zakAtuM nathI. AsapAsa bIjI ghaNI mUrtio vidyamAna che te ghaNI prAcIna hovAthI zilAlekha vinAnI ja che AthI jenA upara lekha malyA teTalA atAryA 7.) . (5) prabhunI pratimAonI pATalIo ane parikaro je chUTA paDI gayelA tema jIrNa avasthAmAM keIka tUTelA te kaIka AkhA che, temAM nIce pramANe lekhe che - (6) saMvat 1343 varSe mAgha vadi 1 zanAvoha zrIsomezvarapattanadeva zrIneminAthakye zrIAgamikasaMghena zrImunisuvratasvAmibiMbaM samalIyAvihAracaritrasahitaM Atmazreyo) devakulikAsahitaM kArapitaM pratiSThitaM zrIcandragacche zrIpRthvIcandrasUriziSyaiH zrIjayacandrasUribhiH / (7) saMvat 1289 varSe vaizAkha vadi 12 zukre tI0 Asadeva tadbhAryA tA... aNupamAdevibhyAmAtmazreyortha zrImahAvIrabiMba kAritaM pratiSThitaM / zrIharibhadrasUriziSyaiH shriivijysensuuribhiH| For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 162 ] zrI. mena satya A [1:18 (8) saMvat 1699 varSe phAlgunasitadvAdazI somavAsare shrii| dvIpabaMdiravAstavya vRddhazAkhIya0 ukezajJAtIya sA0 sujaNasI bhAryA saptarAi suta sa0 zivarAjanAmnA zrIkuMkumarolapArzvabiMbaM saparikara kArita pratiSThApitaM ca svapratiSThA....."SThitaM ca tapAgacchAdhirAja bhadhAraka zrI 19 zrIhIravijayasUrIzvara...... paTTaprabhAkara zrI 19 zrIvijayaMsenasUrIzvarapaTTaprabhAkara bhaTTArakaprabhuzrIvijayadevasUribhiH "svapadapratiSThitArya zrI 5 zrIvijayasiMhasUribhiH... dhyAya zrI 5 lAvaNyavijayagaNipramukhaparivAraparikaritaiH // zubhaM bhavatuM / __yApI rIta se vi0 saM0 1342 vaizAkha vadi 5no ane mAna vi0 1451 // vaizAkha sudi 6nA bhavANI mema meM pri| aspaSTa akssraavaa|| che. vidyamAna prabhunI ArasapASANunI mUrtio uparanA keTalAka lekha (9) zrISamaprabhaprabhunI mUrti parano lekha___ saMvat 1666 varSe pauSamAse kRSNapakSe paMcamyAM tithau gurudine....."varddhamAnazA~khAyAM UkezajJAtIya vRddhazAkhIya devapattanavAstavya sA0 rAghava bhAryA ......"pu0 sA0 zrIvaMta bhA0 akuputra sA0 siMghadatta bhA0 dharamAde putra sA0 udayakaraNa laghubhrAtR sA0 amaradattanAmnA bhA0 maraghAde pu0 sA0 dharmadattabhrAtRvya sA0 ruSabhadAsapramukhasamastakuTuMbayutena zreyase zrIpadmaprabhabiMba kA......"pitaM""na zrItapAgacche pAtasAhi zrIakabarasuratrANapradattapustakabhAMDAgAradAnaSANmAsikasarvajaMtujAtAbhayadAnapravartanajIjiAzatrujayAdikaramocanasphuranmAnapradAnaprabhRti bahumAna sakalabhaTTArakazirovataMsAyamAnabhaTTArakIhIravijayasUripa.... pUrvAcala...."hI..." sahasrakiraNAnukAribhiH zrIakabaradharAdhipatisabhAsaMbhUtaprabhUtavAdivRMdajayakArasAhipArzva prApta vRSabha vRSa bhA0 mahiSa mahiSI catuSkAbhayadAnasphura"..... ....."pravarddhamAnapradhAna yazorAzi......."bhaTTAraka zrIvijayasenasUribhiH / (10) zrIvAsupUjyanI pratimA viSeno lekha saMvat 1666 varSe pauSamAse kRSNapakSe tithau gurudana""rekhahava""gotre varddhamAnazAkhAyAM UkezajJAtIya vRddhazAkhIya devapattanavAstavya sA0 rAghava bhAryA ramAI putra sA0 zrIvaMta bhA0 akuputru sA0 siMghadatta bhA0""yakaraNa amaradatta laghubhrAtR sA0 amIdAsanAmnA svazreyase zrIvAsupUjyabiMba kAritaM pratiSThApitaM ca pratiSThitaM ca zrItapAgacche pAtasAhizrIakabarasuratrANapradattapustakabhAMDAgAradAnaSANmAsika sarvajaMtujAtAbhayadAnapravartanasarva .......zrIzatrujayAdikaramocanasphurammAnapradAnaprabhRtibahumAnasakalabhaTTArakazirovataMsAyamAna bhaTTArakazrIharivijayasUripaTTapUrvAcalabhaTIsahasrakiraNAnukAribhiH pAtasAhizrIakabaradhasaMdhipatisabhAsaMbhUtaprabhUta.. ....."bhayadAnasphuranbhAnodAra sarvataH sakala hIrabhaTTArakazrIvijayasamasUribhiH / For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjaghATathI maLI AvelI zrI pArzvanAtha-mUrti lekhaka :-zrIyuta kAtta vAjapecI ema. e. pIeca. DI. purAtattva adhikArI, uttara pradeza. - kAzInA pUrva bAjunA gaMgA taTa upara rahela rAjadhATa prAcIna nagarInAM vaMsAvazeSa chupAvI rahyo che. hamaNAM ahIthI ItihAsa ane kaLAnI je prabhUta sAmagrI-paththara ane mATInI bahu saMkhyaka mUtio, sikakAo, mRNamudrAo tathA abhilekhAnA rUpamAM prApta thayela che; jethI e sthAnanuM mahattva spaSTa thaI cUkayuM che. ahIMthI prApta adhikAMza sAmagrI kAzInA bhArata kalAbhavanamAM saMgrahIta che. mATInAM keTalAMka ramakaDAM te pAtAnI rItamAM advitIya che.. hAlamAM ja ahI' agiyAra mahatvapUrNa jaina mUtionA eka saMgraha paNa maLI AvyA che, jene rAjakIya saMgrahAlaya -lakhanaune mATe meLavI levAmAM AvyA che. A pratimAo dvArA uttara gupta temaja madhyakAlIna jaina mUtivijJAna upara ullekhanIya prakAza pADyo che. AnuM samyaka adhyayana karyA pachI eka vistRta vivecana yathAsamaya prastuta karavAmAM Avaze. ahIM temAMnI kevaLa eka mUrtinA ullekha karavAmAM Ave che. kAryotsarga mudrAmAM UbhA rahelA pArzvanAtha bhagavAnanI mUrti che, tenA prazAMta bhAvane kaLAkAre atyaMta suMdara rIte vyakta karyo che. tenA anamIlita netrA, kuMcitakeza, saptaphaNAcchAdita maMDaLa temaja tenA uparanuM chatra vizeSarUpe darzanIya che, tItha karanI DAbI ane jamaNI bAju e temanA yakSayakSiNIne AkarSaka rIte rajU karavAmAM AvyAM che. e baMnenI ekAvalI, kaLApUrNa" kezapAza temaja paridhAna draSTagyuM che. DAbI bAjue yakSiNInI nIce pUjAbhAvamAM natamastaka beThelI eka strI batAvelI che. mUrtinA madhyabhAgamAM bhagavAna pArzvanAthanI baMne bAjue ekeka tIrthakaranI kRti dhyAna mudrAmAM kamalAsana para beThelI che. upara "tenA upara puSpamAla sAthe gaganacArI devAne aMkita karavAmAM AvyA che. mRtinI cokI upara madhyamAM cakra tathA tenI AjubAjue siha utkIrNita che. kaLAnI daSTie A mUrtinA nirmANakALa lagabhaga 6 0 0 IsvIsana che. agAnA vinyAsa, ala'karaNa tathA bhAvapradarzanabadhuM prastuta kRtimAM suMdara rIte rajU karavAmAM AvyuM che. uttarabhAratanI mathurAkaLAmAM jainadharmanu' je bahumukhI mUtirUpa zuMga temaja kuSANukALamAM maLe che, tenA vikAsa barAbara jArI rahyo che. guptakALamAM te adhika pariSkRta temaja bhAvemu kha banIne madhyakALamAM alaMkRta temaja vyApaka banyA. kalAkAro, dharmaguruo, tathA jana sAdhAraNa yuga yugamAM potAnI dhAmika sAdhanAnI je abhivyakti karI te A kalAvazeSomAM amara che. 'ahiMsAvANI mAMthI ] [ anuvAdita For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakasha. Regd. No. B. 3801 zrI naina tatva kavAriA zrI jaina satya prakAro - aMge sUcanA cAjanA | 2. A mAsikanuM vArSika lavAjama rUA. 3] 1. zrI. jainadharma satya prakAzaka samiti | traNa rUpiyA rAkhavAmAM AvyuM che. dvArA zrI. jaina satya prakAza ' mAsika 17 varSa | 15 | 3, mAsika vI. pI. thI na maMgAvatAM lavAthayAM pragaTa karavAmAM Ave che. - jamanA rUA. 3] manIoNrDa radvArA mokalo Apa- 2. e samitinA AjIvana saMrakSaka tarIka | vAthI anukULatA raheze. rUA. 500] A0 dAtA tarIke rUA. 200] A0 sadasya tarIke ru. 1010 rAkhavAmAM AvelA 4, A mAsikanuM navuM varSa divALIthI che. A rIte madada ApanArane mAsika kAyamane | zarU thAya che. paraMtu grAhaka game te ekathI mATe mokalavAmAM Ave che. banI zakAya. - vinati - pa. grAhakone eka mekalavAnI pUrI sAva1. pUjya AcAryAdi munivara catumasanuM | cetI rAkhavA chatAM aMka na maLe te sthAnika sthaLa nakkI thatAM ane zeSa kALamAM jyAM viharatA | posTa oNphisamAM tapAsa karyA pachI amane hoya e sthaLanuM saranAmuM mAsika pragaTa thAya | sUcanA ApavI. enA 15 divasa agAu mokalatA rahe ane te te sthaLe A mAsikanA pracAra mATe grAhake | - 6. saranAmuM badalAvavAnI sUcanA ochAmAM banAvavAno upadeza ApatA rahe evI vinaMti che. | | ochA 10 divasa agAu ApavI jarUrI che. | 2. te te sthaLAmAMthI maLI AvatAM prAcIna lekhakone sUcanA avazeSe ke aitihAsika mAhitInI sUcanA ApavA vinaMti che. 1. lekho kAgaLanI eka tarapha vAMcI zakAya che. jainadharma upara AkSepAtmaka lekho | tevI rIte zAhIthI lakhI mokalavA. AdinI sAmagrI ane mAhitI ApatA rahe | 2. lekhe TUMkA, muddAsara ane vyaktigata evI vinaMti che. TIkAtmaka na hovA joI e.. grAhakone sUcanA 3. lekha pragaTa karavA na karavA ane temAM 1. zrI jaina satya prakAza " mAsika pratyeka | patranI nItine anusarIne sudhArAvadhArA karavAne aMgrejI mahinAnI 15mI tArIkhe pragaTa thAya che. | haka taMtrI AdhIna che. mudraka : gAviMdalAla jagazIbhAI zAha, zrI sauradA mudraNAlaya, pAnakora nAkA, amadAvAda. prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha. zrI. sainadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jeziMgabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda For Private And Personal use only