Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMjapana zAsana 'I inni illi/ni, lllllllll" ww ultinuuu f///// w pustaka 2 jI.] poSa : vIra saMvata 2468. [ aMka 3 | oma paMce e2ne vizvanuM hAre , to prakAzaka taMtrI : lamIca'da premacaMda zAha. | His bhogIlAla sAMkaLacaMda zeTha.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ tithi. vAra. ~ tArIkha va1 zani sAma | | la ravi |1| jAnyuArI, sane 194ra. jaina dharmavikAsa. vIra saM. 2468, paMcAMga. | vArSika lavAjama.] viSaya-darzana. [rUpiyA, be. vaDha 12 kSaya poSa-mahA, vi. sa. 1998. zudi 10 be viSaya. | lekhaka. | pRSTha. zrI pArzvanAtha janmakalyANaka. muni zrIhemendrasAgarajI. zrI AdinAtha caritra padya. jainAcAryazrIjayasiMhasUrijI. 74 zrI gurupaTTa pradIpikA. jainAcAryazrIvijayapajhasUrijI. 75 zAstrasammata mAnavadharma aura mUrtipUjA. pUjya mu. zrI. pramodavijayajA. 77 " zrIsiddhacakranI tAttvika bhAvanA. " janAcArya zrI vijayasUrijI. 79 dhumya vicAra." joma gaLA na upAdhyAya zrIsidimunijI. 5 budha | | jaina samAjakI sthiti aura kartavya. Arya jainamuni sukhalAla(sthAnakavAsI) 83 phI gurU | | praznottara..." jhaveracaMda chaganalAla suravADAvALA. 7) zukra | lo. jinavANInI mahattA. | muni zrIsuzIlavijayajI. 8 zani 1 opadezaka sajajhAya. muni zrIyazobhadravijayajI. sAnuvAda jIvavicAra prakaraNam. munizrI dakSavijayajI. 11maMgaLa 13 | "sajoDe svArpaNa.?" bApulAla kALIdAsa saMdhANI. 13 budha 14 - samAjakA ekapakSIya nyAya. muni zrI bhadrAnadavijayajI. 14 gurU 1pa O)| zukra 1ii na...kapha......nAM......na...kha...rAM. zrImAna uMdhI khAparI. manasAgaranAM mejA" bApulAla kALIdAsa saMdhANI su, zani 17 rAdhanapuranI varakhaDInI prAcinatA. lakSmIcaMda premacaMda. ra ravi 18 citoDagaDhamAM pratiSThA mahotsavanI taiyArIo. taMtrI. T3 sAma 19 panyAsanuM vihAra vaNu na. 100 bhagaLa : pUjya AcArya devanuM svarga gamana. taMtrI. 12 | ke, gurU ra 2 vata mAna-samAcAra, 104 | che. zukra ra3 - | zani ra4 | vadi 6, gurU zrIpadmaprabhu cyavanadina. sudi 4, ma'gaLa zrI vimalanAtha dIkSAdina. ravi ra pI. 5 vadi 12, budha zrIzItaLanAtha janma ane 1. sema dIkSAdina tathA AdinAtha mAkSadina sudi 8, zani zrI ajitanAtha janmadina. ane merateraza, sudi 9, ravi zrI ajitanAtha dIkSAdina, 1magaLa, 11) budha 28| | vadi 0)) zukra zrIzreyAMsanAtha kevaladina. sudi 10, maMgaLa zrImallinAtha prabhunI 12 gurU ra ka sudi 2, ravi zrIabhinaMdana janmadina | bhAyaNI varSagAMTha ane rohiNIdina. 13 zukra 30 ane zrIvAsupUjya kevaladina. - 14 zani 31 sudi, 3, soma zrIdharmanAtha ane vima- || sudi 12, gurU zrIabhinadana dIkSAdina. 15 ravi * lanAtha janmadina. | sudi 13, zukra zrIdharmanAtha dIkSAdina. jharebuArIra dvArA vijayanItisUri jaina pustakAlaya, gAMdhIroDa, amadAvAda, ': ': 7 7 S $ $ $ ; ru taMtrI, te 5 budha ra
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ janadharmavikAsa. pustaka 2 juM. 998. zrI pArzvanAtha janma kalyANaka. (rAga-mere malA bulAle madine mu) svAmI pArzva prabhune, bhavibhAve mare, ahi lAMchana lAMchana, hIna khare-Teka dizama prANatathI cavyA, vAmAM kukhethI avataryo, zubha nIla deha zobhatA, sukhakara sadA zAMti bharyA jyAre harSe jagata AturaMga dhare svAmI-1 dikumArI divya chappana, kArya sUtikAnuM kare, Indra cesaTha zira kare, abhiSeka merU zikhare; janma mahotsava azvasena tAta kare-svAmI-2 janma kalyANaka prabhunuM, poSa vadi dazamI bane, saphaLa thAto janma bhajatAM Aja dina prabhu nAmane; Aje tapa ekAzana bhavya care-svAmI-3 ajJAnamaya kriyA kamaThanI, kahI dIdhI e AkarI, navakAra dAne nAgane, dharaNendrapada sthApita karI jagamAM jIvadayAne jyakAra kare,-svAmI-4 paraNyA prabhAvatI Agrahe, nija mAtA ne tAtanA, paNa cittamAM bhAve rahyA, e bhAgamAM vairAgyane bhoga kamodaye vyavahAra dhare.-svAmI-5 nija namratAne dAkhavI, nIti paMthane ujajavala karyo. jANa mukta vasudhAne karI, ura dAnane maMtra dharyo, laI saMyama kevaLajJAna vare-svAmI-6 varSa rAta purAM karI, udvarI jaga pAlaka thayA, sametazikhare pArzva prabhu, nirvANa padavIne varyA nava hAtha uMcI prabhu kAya dhare-svAmI-7 amRta samavANuM prabhunI, ajita padavI ApatI, buddhi nirmaLa je kare, te Atma baMsI bajAvatI; muni hemendra prabhunA gAne tare-svAmI-8 racayitA-hemendra sAgara
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 jainadharma vikAsa. ||shrii AdinAtha caritra padya // (jainAcArya zrIjayasiMhasUrIjI taraphathI maLelu) (gatAMka pRSTha 43 thI anusaMdhAna) yaha suna rAjA Aye koSA, jAnA pUrva janna kara posaa|| dekhakuMvara zAMtI kara lInI, maNi mAlI manameM yaha ciinii| hai yaha pUrva janma kara bhAI, rAja koSa tehi niyata samAI // puni jJAnI sana pUchI bAtA, suna kara bAta pichAne tAtA / jaina dharma taba turata sunAyA, ajagara suna mana ati suhaayaa|| dharma prabhAva deha puni tyAgI, huA turata deva gati bhaagii| deva lokameM turata sidhAvA, putra premavasa puni yahAM aavaa|| divyahAra motiyanakA bhArI, so dInA nija putra sNbhaarii| vahI hAra sohata tuma rAjA, bakSasthala para rahata viraajaa|| tinahi nRpati ke vaMsameM, bhUSaNa tuma mahArAja / sadabuddhI ke vaMsameM, meM hUM garIba nivAja // bina avasara meM dharma sujhAvA, sokAraNa suniye mana bhAvA // Aja gayAme nandana banameM, tahAM dekhe doya munivara mgmeN| mahA teja ati pratibhASAlI, nirakha teja mana ho hariyAlI // tina darzana kara vaMdana kInI, vANI sunI dharma rasa bhiinii| puni tuma Ayu pUcha pramANA, eka mAsa taba munihIM bakhANA / yahi kAraNa sunu zrImahArAjA, kahA karana dharma kara kAjA / yaha suna mahAbala rAjA bole, dhanya maMtrI mama mana paTa khole| tuma sama maMtrI mile je rAjA, ati bar3a bhAga baneM saba kaajaa| satya dharma tuma diyA batAI, dhanya maMtrIvara tuma caturAi // satya kaho aya maMtrIvara, kona dharma meM paauuN| mujhako satya batAyade, dharma ratna ko ThAUM // . amara alpa ati dustara pApA, yAse mama mana ho sNtaapaa| kaheu maMtrI suna zrI mahArAjA, zAMta citta ho kIje kAjA //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 zrIgurUpaSTa pradIpikA. yati dharma bhaMjana bhaya zokA, hai ati sukha kara yaha para lokaa| tehi dharma tuma zaraNe jAo, mana ciMtA saba dUra bhgaao| eka divasa je dikSA pAlI, mile mokSa tina saMSaya khaalii| maMtrI bAta mAna kara rAjA, kuMvara rAjya kara dInA saajaa|| mana bhara dAna nRpati puni kInA, nagara raMka nahIM jAvata ciinaa| nagara mAMhi saba maMdira mAhIM, kiyA mahotsava ati harSAi // puni munivara caraNana ziranAvA, dikSA turata nRpati apanAvA // catura bhoga tyANa tatkAlA, bAisa dina yahi bhAMti nikaalaa| paMcaparameSTI kara sundara dhyAnA, deha tyAga pahucA nija dhAmA // dUsarA bhava samApta // zrI gurupa pradIpikA // racayitA-jainAcArya zrIvijayapadmasUrijI. ||aaryaavRttm // vaMdiya vIrajiNida-guruvara siriNemi saripayakamalaM // kayavaramaMgalamAlaM-gurupaTTapaIviyaM kuNamo // 1 // sAsaNanAyagavIraM-ajasuhammaM visiTThapuNNa nihiM // jaMbU sAmi pahavaM-sijabhava mijajasabhedaM // 2 // saMbhUi bhadda bAhU-vaMde sirithUli bhadai mijjapayaM // tappaTTahare ya duve-ajjamahAgiri suhatthIse // 3 // sudviya suppaDibaMddhe-vaMde pavariMda diNa digNa gurUM // sIha giri vajjasAmI-thuNamo siri vajjaseNeM guruM // 4 // siricasari sAmaM-tarrudda guru vuDDadevaM sUrI se|| pajjoyaNa sUrIsaM-Navimo sirimANe deva mahaM // 5 // sirimANa tuMgariM-vIraM jayadevaM sUri mijjapayaM // devANaMdaM vikkama-nareMsIha samui~ sarivare // 6 // sirimANadeva viu~he-pujjajayANadai ravipahAyarie // jasaidevaM pajjuNNaM-vaMde sirimANadeva mahaM // 7 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma vikAsa. . siri vimala~caMdaparamo-jjoyaNagurusavvaideva devagurU / sirisavvadevasariM-do sIse tassa paTTahare // 8 // jasabhaddaNemicaMde-muNicaMdIyariya majiyadevamahaM // sirivijayasIhamijja-sirisomapahaMca maNirayaNaM // 9 // jagacaMda deviMdaM -pujje siridharmaMghosasomapahe // sirisomatilayasari-devAimasuMdaraM Namamo // 10 // siri somAima suMdara -muNisuMdara rayaNaseharoparie // lacchIsAyara suguru-thuNamo siri sumaisAI ca // 11 // siri hemavimalamANaM-davimala vijayAidANahIra[rU / jiNa dhammagayaNabhANU-parovayArikkatallINe // 12 // siri seNa devaM sIhe -sUrippavare gaNAhive suguNe / jiNa sAsaNappaIve-namaMsimo bhatti bahumANA // 13 // siridANa mUrisIse-vAyagagaNidhammasAyare naannii|| vAimayagaya sIhe-khamAiyaguNe thuNami sayA // 14 // tayaNu gaNI jasavijae-sammattapabohasaMjamAiguNe // jiNadhammapayAsayare-kayasatthagaNe pavaMdemo // 15 // ajja suhammAu kmaa-nnidNsiy| ikasadvipaTTa harA // agaNiyapahAva kaliyA-tesu nivabohagA keI // 16 // jiNa sAsaNappayAsA-keI suhasIla kevalA keI / / parijaviyasUri maMtA-vijA laddhippahAvaDDA // 17 // NiggaMtha koDiyagaNA-sucaMdavaNavAsisiTThavaDagacchA // sUrikameNa jAyA-tavAbhihANo ya jagacaMdA // 18 // siri sIhasIsasacco-AyariyapayAriho samudvAro // jeNa kao kiriyAe-kappUra khamA jiNA kamaso // 19 // uttama pauma surUvA-kittI katthUra pujjamaNivijayA / / gurubuddhibuDDisIsA-saMjAyA NemisUrIsA // 20 // tersi paumarakeNaM-sIseNaM sUriNA gurupasAyA // risiNihiNaMdiMdumie-vikkamavarise sie mAhe // 21 // varasattamIi raiyA-gurupaTTapaI viyA pamoyAo // niyapara kallANaTuM-jahaNaurI rAyaNayarammi // 22 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 zAstrasammata mAnavadharma era mUrtipUjA. zAstrasammata mAnavadharma aura mUrtipUjA. ( lekhaka )-pUjya mu, zrI. pramodavijayajI ma. ( pannAlAlajI) (dis. 4 46 thA anusaMdhAna ) ___ yadi sArvajanika dhArmika aura vyAvahArika dRSTi se bhI mUrti ke saMbaMdha meM gaMbhIratA pUrvaka vicAra kiyA jAya to yaha spaSTa pramANita haiM kI mUrti hI pratyeka dharma saMskRti ke TikAva kA mukhya sAdhana hai| isake avalaMbana vinA kisI bhI dharmane saMsAra meM apanA astitva nahI rakhA hai aura na dUsare para prabhAva hI aMkita kiyA hai| Aja taka jina dharmI kA sasAra meM astitva daSTi gocara ho rahA hai unakA mukhya kAraNa pratimA ko svIkAra karanA hI hai| jisa dharma meM mUrti (pratimA) kA sthAna nahIM hai vaha dharma apanI gati, sthiti aura saMskRti cirakAla paryaMta kadApi kAyama nahIM rakha sakatA hai| hama dekhate haiM ki jina dharma saMsthApakoM ne pratimA kA sarvathA khaMDana kiyA hai athavA isa mAnyatA ko ajJAnatA mUlaka batalAyI hai unhIM dharma nAyakoM kA dharma Aja saMsAra se apanA astitva miTAtA huA najara A rahA hai / jaina dharma jo apanI saMskRti ko aura astitva ko kAyama rakha sakA hai vaha pratimA pUjA ke bala para hii| vAstava meM jaina saMskRti ke TikAva meM mukhya sahAyakabhUta pratimA hI hai| dekho bhArata meM buddha deva (gautama buddha ) kA janma hone aura apane bauddha dharma kA pracura pracAra karane para bhI una ko mUrtipUjA vyavasthita rUpa meM na hone ke kAraNa adyAvadhi paryaMta buddha saMpradAya kA Astitva prAyaH nahIM jesA hI ho gayA hai| isake viparIta videzoM meM dharma pracAra na kiye jAne para bhI unakI mUrti pUjA se Aja bhI vahAM bauddha dharma kA AzAtIta prabhAva hai| . ___ Aja jo jaina samAja apanA astitva itara samAja ke samakSa sagarva kAyama rakha sakA hai usakA adhikAMza zreya Ina maMdiroM aura mUrtiyoM ko hI hai / yadi ye prAcIna maMdira na hote to hama Aja apanA gaurava kAyama nahIM rakha sakate the| ye maMdira aura mUrtiyAM hamArI dharmaparAyaNatA prabhu bhakti tatparatA aura jainatvake mAhAtmya kI sUcikA haiM / inake dvArA hameM apanI saMskRti ko kAyama rakhate aura svadharma kA adhikAdhika pracAra karane meM pUrNa sahAyatA prApta huI hai| jina sthAnoM para sAdhu samAja jA nahIM sakatA hai athavA gayA nahIM hai vahAM bhI vaisI hI dharma bhAvanA aura usI saMskRti ko kAyama rakhane ke liye maMdira aura mUrtiyoM kI AvazyakatA rahA karatI hai / sAdhu samAja sarvatra vicara nahIM sktaa| vartamAna meM bhI aise aneka kSetra haiM jahAM ki sAdhuoM kA AvAgamana prAyaH nahIM hotA hai aura vahAM ke loka kevala maMdiroM ke AdhAra para apane jainatva saMskAra ko kAyama rakha rahe haiM / ina mUrtiyoM ko aura maMdiroM ko sthAna dene se manuSya kabhI na kabhI to usa ora avazya AkarSita hotA hai / jo sAdhu samAja ke
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma vikAsa. sAmane mastaka jhukAne meM saMkoca karatA hai vaha prabhu pratimA ke sAmane to nissaMkoca sira jhukA hI detA hai yaha pratimA kI dhyAnastha saumya mudrA guNa smaraNakA hI prabhAva hai| sAdhu samudAya kA to anta sahasA A bhI sakatA hai kiMtu ina maMdiroM aura mUrtiyoM kA sahasA anta AjAnA kalpanA se para hI hai| sAdhu samAja kA jitanA prabhAva vartamAna meM asara nahIM kara sakatA utanA asara ina mUrtiyoM kA mAnava hRdaya para hotA hai| jaba ki vijJa samAja bhI Isa prabhAva se vaMcita nahIM raha sakatA hai to alpavajana to isase vaMcita hI kaise raha sakate haiM ? mUrti hI dharma mArga pradarzikA hai / sAdhu samAja kA to satata samAgama nahIM ho sakatA hai vAste hamezA utanI dharma bhAvanA ke jAgRta rahane meM saMdeha bhI rahatA hai kiMtu mUrti kA samAgama satata kara sakate haiM aura apanI dhArmika pravRttiyoM ko uttejanA bhI unase mila sakatI hai| hamAre sAmane vartamAna meM bhI aise aneka prAcIna tIrthasthAna vidyamAna haiM jinake dvArA hama apanI pUrva saMskRti kA aura jainiyoM kI pratiSThA pUrNa jAhojalAlI kA samyakatathA smaraNa kara sakate haiM / jaba virodhiyoM, vipakSiyoM evaM zatruoM ne bhArata mAtA para AkramaNa kiyA aura dharma kI naukA agAdha saMmudra meM DagamagA rahI thI usa samaya usakI rakSA karanevAlI aura saMskRti kA svarUpa jJAna karAne vAlI ye mUrtiyAM hI thIM ora ye hI divya maMdira the| yadi usa samaya ina maMdiroM aura mUrtiyoM kA bAhulya na hotA to kyA jaina samAja yA anya koi bhI samAja ina vipakSiyoM kA sAmanA kara sakatA thA ? - ina mUrtiyoM se hI dharma gaurava rahA hai aura rhegaa| kisI vyakti vizeSa meM yaha sAmarthya nahIM ki satata isa prakAra gaurava kAyama rakha sake / mUrti dharma rakSA ko sikhAtI hai / mUrti kI rakSA hI dharma rakSA hai aura isakA apamAna karanA yA AzAtanA karanA dharma kA apamAna karane ke samAna hI hai| bhAratavarSa jo ki dharmapradhAna deza mAnA jAtA hai usake dharma kI rakSA bhI ina mUrtiyoM se hI huI haiN| prAcIna kAla se hI Arya evaM anArya sabhI loka bhaktibhAva pUrvaka apane iSTadeva kI mUrti kI pUjA pratiSThA karate the jisase Aja taka unameM ve hI saMskAra paraMparAgata cale A rahe haiM / prAcInakAlameM to mUrtipUjA kA pracAra itanI pracuratA se thA ki ve loga devI devatAoM aura pratimAoM ke atirikta vRkSAdi kI pUjA karate the / bhAratIya khyAta vikhyAta dharmoMmeM jainadharma, vedAnta dharma aura bauddha dharma hI prAcIna mAne jAte haiN| ina tInoM dharma ke nAyako ne apane dhArmika vidhi vidhAnoM meM mUrti aura usakI pUjA bhI UMcA sthAna diyA hai| vedAnta dharma aura bauddha dharma ke zAstroM meM to mUrti pUjA aura prAcIna saMskRti viSayaka pramANa pracura mAtrA meM milate haiN| Aja bhI inake anuyAyI viSaya saMkhyA meM saMsAra vyApta hai / vaidika dharmazAstra kI nIMva to mUrtipUjA para hI avalaMbita hai / usakA mukhya pAyA mUrtipUjA hI hai / (apUrNa)
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhacakanI tAtvika bhAvanA. 79. zrI siddhacakranI tAtvika bhAvanA. lekhaka. jainAcArya zrI vijyapadhasUri. (pu. 2 aMka 1 pRSTha 48 thI anusaMdhAna ) mAdhyazca bhAvanA eTale nirgaNi AtmAone dekhI tenA upara dveSa na dhAraNa kare kAraNake rAga karavo vyAjabI nathI. kAraNa jyAM guNa hoya tyAM ja rAga thAya. temaja te arihaMta prabhu chevaTe sAdhu ane zrAvaka baMnene uddezIne A rIte dezanA Ape che ke je jI ! saMyamane sAdhe, je pitAnI yegyatAne anusAre siddhAntane abhyAsa kare, tathA 3 zAsananI prabhAvanAnA aneka kAryo jevA ke navapadanI ArAdhanA rathayAtrA vigere kare, 4 vratanI ArAdhanA kare, sAdharmika vAtsalya kare, ke sAtvika bhAvathI dAna dIe, 7 jJAnane bhaNatA jIne sahAya kare 8 anitya bhAvanA vigere uttama bhAvanA bhAve, he prabhunA Agama lakhAve, 1deg sarva ne khamAve, 11 sarva pApanI AlecanA kare, te jI hasatA hasatA AnaMdathI kSaNabhaMgura zarIrano tyAga karI pUrvanI sthiti karatAM ghaNuM ja uttama sthitine prApta kare che. eTale baMne bhavane saphala kare che. teone maraNa kAle lagAra paNa dIlagIrI hotI nathI. kAraNake dhama jIne ahIM AnaMda maMgala hoya che. ane AvatAM bhAvamAM paNa AnaMda ja hoya. tathA je che upara jaNAvelA agIAra vAnAM na kare te ja rIbAI rIbAIne maraNa pAme che. jo tene maravAnuM to cheja kAraNake dhama paNa mare che, ane adhama paNa kare che paraMtu pharaka e che ke jyAre dhama jIva AnaMdathI mare che kAraNake te sadAcArI che. tyAre adhamI rIbAI rIbAIne mare che. kAraNa eja che ke teNe ghaNuM durAcAro sevyA che. jIvane duSkarmane bhagavatAM jevuM DahApaNa hoya che, tevuM DahApaNa je duSkarmane bAMdhatAM rahe, te duHkhI thavAne samaya Ave ja nahi mATeja karmabaMdhanA kAraNe jarUra samavA joIe, te kAraNene paNa prabhujI dezanAdvArA samajAve che. graMtha vadhI javAnA bhayathI ahIM te kAraNe jaNAvyA nathI paraMtu kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdra sUrIzvarajIe tesaTha zalAkA purUSa carItramAM te kAraNe jaNAvyA che. jijJAsu jIvone te dvArA lAbha malI zakaze) je prema dhana vigeremAM ane viSTA ane mUtrathI bharelI durgamaya A AdimAM jIvane hoya che, te ja prema je dharmanI ArAdhanAmAM jAge te jarUra muktipada pAmI zakAya. AhAra nidrA maithuna vigere kriyA jevI manuSya kare che, tevI ti paNa kare che. manuSya dehanI je pradhAnatA kahI che, tenuM kAraNa e che ke tenAthI sarva virati dharma sadhAya che. bAkI dezavirati dharma te
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma vikAsa. tirtha paNa sAdhI zake che kSaNabhaMgura mAnava deha moDA vahelAM nAza te jarUra pAmavAne ja. kAraNa devAdinuM AyuSya ane manuSyanuM AyuSya eka sarakhuM hatuM ja nathI. deva uMcA parvata uparathI jhaMpApAta khAya, te paNa teonA AyuSyane ghaTADo na thaI zake ane manuSyanuM AyuSya te sAta kAraNodvArA ghaTI ghaTIne sarvathA ghaTI jAya che te sAta kAraNe A pramANe jANavA. 1 adhyavasAya 2 nimitta 3 AhAra 4 vedanA 5 parAghAta 6 sparza 7 zvAsocchavAsa. mATeja vizeSe karIne manuSyane samaye samaye sAvadhAna rahevAnI jarUra che. je je dharmanI sAmagrI nathI pAmyA te dharmane na sAdhe, tenA karatAM pAmIne hArI janArA jI vizeSa hAMsIne pAtra kahevAya, eTalAja mATe apramAdI banI dAnAdi dharmanI ArAdhanA jarUra karavI ke jethI muktipada pAmI zakAya. AvI arihaMta prabhunI dezanA sAMbhaLI ghaNAe gAvAMcaka jI harSathI zaktine anusAra sarva virati Adine aMgIkAra kare che. A prasaMge e paNa jANavA jevuM che ke jyAM prabhunuM samavasaraNa thayuM hoya te sthaLe rAjA, rAjAne maMtrI, zeTha athavA mukhI cAra zera cekhA akhaMDa taMDala laIne dezanAne aMte aMdaranA gaDhanA daravAje praveza kare che, ane jyAre dezanA pUrI thAya tyAre te cekhAne prabhunI sAme ubhuM rahIne ja uchALe, temAMnA aDadhA cekhA jamIna para paDatAM pahelAM ja vacamAMthI Indra athavA kaI mahartika deva laI le che. bAkI rahelA aDadhA khAmAMthI aDadhA cokhA uchALanAra ja grahaNa kare che, ane bAkInA aDadhA khAne ekeka dANe sarvajane zeSa tarIke grahaNa kare che. A cekhAnA dANAnA prabhAvathI cha mAsanI pahelAM thayelA rego nAza pAme che, ane bhaviSyamAM paNa teTalA kALa sudhI navA rogo utpanna thatA nathI. - sAdhuo paikI je sAdhue pahelAM eka paNa vakhata samavasaraNa devuM ja na hoya, te sAdhue samavasaraNanA darzanArthe bAra yejana dUrathI paNa avazya AvavuM joIye. na Ave te AyaMbilanuM prAyazcitta karavuM joIe. A samavasaraNanA saMbaMdhamAM zrI zatruMjya mAhAsyamAM e paNa kahyuM che ke traNa gaDha paikI zarUAtanA rUpAnA gaDhanI bhIMta pAMcase dhanuSya UMcAImAM, ane 33 dhanuSya 3ra AMgaLa jADAImAM hoya che. A gaDhanI pAchaLa 1500 dhanuSyanI aMtare rahelI sonAnA gaDhanI bhIMta pUrvanI mAphaka UMcI ane jADI samajavI. tenI pachI 1500 dhanuSyane AMtare rahelI ratnanAgaDhanI bhIMta paNa pUrvanI mAphaka ja jADI ane UMcI samajavI. prazna-pAMca samiti paikI zarUAtanI traNa samitine dhAraNa karanAra zrI arihaMta mahArAjA. pitAne mATe ja kareluM samavasaraNa kevI rIte vAparI zake?
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharme vicAra. tIrthakara nAmakarma bhegavyA vinA mukti heya nahi ane te kamane dharmadezanA devA dvArAja bhegavI zakAya. temaja dharma dezanA paNa arihaMta mahArAjA samavasaraNamAM masyA vinA ApI zake ja nahi. eTale tIrthakara nAmakarmane bhegavavAmAM kAraNa hevAthI arihaMta mahArAjA-svanimitte karelA samavasaraNamAM paNa besI zake. ema piMDavizuddhagraMthanI avasUrimAM kahela che. valI A samavasaraNanI racanA paNa-je sthaLe pahelAM kaI paNa vakhata samavasaraNuM na thayuM hoya. te sthaLe ane jyAM Indra vagere mahaDhika deva prabhune vaMdana karavA Ave te sthaLe avazya thAya. ema samavasaraNa stavamAM kaheluM che. e pramANe agyAra atizayo paikI pahelA atizayanuM svarUpa jaNAvyuM vacanAtizaya-upara jaNAvelA svarUpavAlA samavasaraNumAM besIne arihaMta mahArAjA-pAMtrIza guNothI zobhAyamAna ardhamAgadhI bhASAmAM dezanA Ape che. bhagavaMtanI bhASA ardhamAgadhI che. chatAM paNa A bIjA atizayanA prabhAvathI eTale vacanAtizayanA prabhAvathI te (ardhamAgadhI) bhASAmAM ApelI dezanA dareka jIva potapotAnI bhASAmAM samajI zake che. jema varasAdanuM pANI jevA sthAnamAM paDe tevA sthAnarUpe pariName tevI rIte bhagavaMtanI vANI je jIva sAMbhaLe te jIva potAnI bhASAmAM tarata samajI jAya-A dezanA sAMbhaLatAM bhUkha ane tarasa paNa yAda nathI AvatI-tathA eja vacanAtisayanA prabhAvathI jana pramANa kSetramAM beThelA sarvajIvo eka sarakhI rIte prabhunI dezanA sAMbhaLI zake che. (apUrNa). ke dhamya vicAra lekhaka-upAdhyAya zrI siddhimunijI. (gatAMka pRSTha 50 thI anusaMdhAna) strI ane purUSanA AkhA jIvanamAM kyA kyI jarUra paDaze athavA saMbhava haze e khyAlamAM rAkhIne ja tenA lAgatAvaLagatAoe teonA jIvanane AgaLa vadhAravuM joIe. bAlaka samAjahitanI ke tyAgamaya dharmanI jIdagI gALaze, avivAhita jIMdagI te pasaMda karaze ke vivAhita jIvana pasAra karaze, e tene mATe hAlathI ja nakI kema karI zakAya? mAtra te sthitimAM tenI AjIvikA nabhAvavAnuM bela hAla utpanna na karI zakAya, paNa tevuM bala utpanna karI zakAya ( tevI bhUmikA te taiyAra karI zakAya. "jevA vAge tevA devAze" nI bIja bhUta nakti te jarUra UbhI karavI ja joIe.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma vikAsa, sarva saMgamAM vadhAre vadhAre svataMtra rahI nIti ane dharmapUrvaka pitAnI jAtane nabhAvI zake, gauravapUrvaka jIvI zake, evuM chokarA-chokarIonA mATe karI ApavuM e tenA utpanna karanArAonI pharaja che. eka yuvAna, "huM zuM karIza mane te nahi AvaDe, mArAmAM tevI zakti nathI, mArAmAM nirvAhanA sAdhana ubhAM karavAnI kaLA nathI evo vicAra kare; eka strI, mane sarvanAM mana vaza karatAM AvaDatuM nathI, gharanAM kAmo viSe mArAmAM bhalIvAra nathI, mArAmAM gharane bhAra uThAvavAnI gata nathI, huM dhaNIne kAMI paNa sahAya karI zakuM tema nathI ema muMjhAyA kare; eka vidhavA, "mane chokarAM ucheravA jeTaluM dravya mAre pati mukI gaye nathI, mArAmAM AjIvikA nabhAvavAnI zakti ke kalA nathI" AvuM bolI dubhAyA kare; AvI AvI khAmIonAM mUla bAlyAvasthAmAM rahelAM hoya che. ane tene mATe javAbadAra tathA zAparUpa badhA mAbApo ja gaNI zakAya. A samayanI khAmIothI ja Arya saMsAranI ane hindu jIvananI kamabakhtI thAya che. chatAM haju jena jevI keTalIya dharma jAtio kevala gADha aMdhAramAM ja gothAM khAyA kare che, ane A khAmIne niradhAra pUrvaka nivAravA kaMipaNa kRtya karavA mATe teone jarI ya paravA nathI. nAgarika mAbApanAM hadaye saMtAnonA bhAvi viSe jaDa banI beThAM hoya, tyAM pachI grAmya hRdayanI vAta ja zI karavI? jJAtioe nakAmI bahiSkAranI ke vidhavA vivAhanI vAto karavAnI nathI, paNa yuvAnIne lAyaka zuM zuM taiyArIo jJAtinAM bAlakamAM thavI joIe enI ja carcA karI vyavasthA karavAnI che. vidhavAvivAhanA pariNAme aneka anItinAM aniSTa upajAvanArAM, ane bhIkha nahi mAganArI tathA bhIkha para jIvavAnuM pasaMda nahi karanArI evI kemane bhIkha levA devA zIkhavanArAM rodaNAM raDanArA lekhaka ane upadezakee A dizAmAM prayatna karI navanavA kaleze, bhaMgANa, avyavasthA, dharmahAni vigere karyA karatAM, umadA ojasa ane khAnadAnInI khUba khIlavaNI thAya te ja prayAsa kare joIe. A dizAmAM teoe zuM karyuM che? zI saphaLatA meLavI che? AmAM muzkelI che te koI paNa jUnI prathAne teDI nAkhI navI prathA usanna karavAmAM tethI ya vadhAre muzkelI kayAM nathI? zA mATe tyAM muzkelIne khyAla Avato nathI? upara uparathI samAryA karavAnI vAta karatAM pAyAmAMthI ja majabUti karI sudhAraNA, gya vyavasthApUrvaka, karavAmAM ja lekhanakalA ane vakatRtva zaktine upayoga karavo Avazyaka ane svaparane hitAvaha che. saMtAnane mehanAM ramakaDAM na mAnatAM bhAvi jIvananA dravya bhAva yuddhanAM umadA hathiyAra mAne, tamane temAMthI ghaNuM ghaNuM karAvavAnuM che, ke je tamane, teone ane teonA vaMzajone ghaNuM ja hitakArI nivaDaze. jagatane paNa AthI mahAna lAbha maLaze, uchera, zikSaNa ane tAlIma viSe vizeSa vivecana avasare thaze. (apUrNa)
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina samAjakI sthiti ora kartavya. jaina samAjakI sthiti aura kartavya.... lekhaka : Arya jaina muni sukhalAla. (sthAnakavAsI) (50 2 24 1 pRSTha 34 thI manusaMdhAna) prathama-cinagArI. vivAha kA kyA uddeza thA ? vaha kina niyamoM aura kisa paddhati dvArA hotA thA, yaha saba bhulA diyA jAkara, vartamAna meM adhikAMza vivAha kArya vidhavAoM bhayaMkara saMkhyA bar3hAne vAlA ho rahA hai va usase atyAcAra aura vyabhicAra kI mAtrA samAja meM bar3hatI huI dikhAI dekara bhrUNahatyAoM kI avAja bhI sunAI dI jA rahI hai isa taraha samAja para du:kha ke bAdala chAte jA rahe haiN| samAja meM kaisA mUrkhatA pUrNa vicAra phailA huA dikhAI de rahA hai ki jina manuSyoM ne apanI vRddhAvasthA meM padArpaNa kiyA hone se vAnaprasthAzrama grahaNa karanA cAhiye ve abodha choTI choTI bAlikAoM ke sAtha pANigrahaNa karate hue najara A rahe haiN| isa taraha ye hI vRddha ! samAja meM vidhavAoM kI saMkhyA bar3hA samAja ko uparokta kalaMkoM se kalaMkita kara rahe haiM agara samAja ke hita kI kAmanA kisI ke dila meM ho to aise vRddha vivAhoM ko roka denA cAhiye jisase vidhavAoM kI saMkhyA na bar3he aura samAja bhI kalaMkita hone se bce| agara dIrgha dRSTi se dekhA jAyato aise vivAhoM ke lie akele vRddha hI doSI nahIM haiM, paraMtu vaha samAja bhI doSI hai jo aise rAkSasIya vivAhoM meM sammilita hokara miSTAnna para hAtha saphA karate haiM, aura jarA bhI isa anItipUrNa kArya kI ora dhyAna nahIM dete / kyA unakI yaha dhAraNA hai ki isameM pApa nahIM lagatA hai ? agara ora kucha samaya taka samAja kA saMgaThita rUpa se isa ora dhyAna nahIM gayA va vRddhavivAha jaise nArakIya kRtya samAja meM hote rahe to vicAravAn pAThaka soca sakte haiM ki bhaviSya meM sabhI samAja kI hAlata aura bhI bhayaMkara ho jaavegii| isI prakAra bAla vivAha se bhI kama hAni nahIM ho rahI hai ? pratyuta vRddhavivAha se kaI gunI adhika hAni ho rahI hai| vivAha-kArya kA uddezya jahAM sukha ora zAnti pUrvaka gRhasthAzrama vyatIta karanA hI samajhA jAtA thA, vahAM aba use vaiSayikadRSTi se hI dekhA jAtA hai; yaha patana kI kitanI jadhanya sImA hai| bAlyAvasthA vidyAdhyayana karane kI hai, na ki ina sAMsArika prapaMcoM meM pha~sakara isa janma ke sAtha 2 AgAmI janmoM ko bhI du:khamaya banAne kii| kintu Aja kA adhikAMza samAja kahAM isa bAta ko socatA hai| vaha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dharma visa. to apanI saMtati kA bhArga-rodhaka kaMTaka banakara sadaiva ke lie use hara prakAra se duHkhI banA rahA hai| isase prathama to samAja meM azikSA kA pracAra bar3hatA hai, dvitIya bAta yaha hai ki vaha bAlaka aura usakI santati nirbala hotI huI calI jAtI hai, balahInatA ke sAtha meM anya kamajoriyeM to A hI jAtI haiM, aura isa prakAra samAja kA pratyeka prakAra se hAsa hotA calA jAtA hai| vAla-vivAha ke kAraNa kitane hI honahAra bAlaka akAla meM hI mRtyugrAsa banakara sadaiva ke lie kitanI hI abodha bAlikAoM ke saubhAgya sUcaka bhAla-sindUra ko pauMchakara isa ananta jvAlAmaya saMsAra meM unheM ghora karuNApUrNa rudana karatI huI chor3akara cala base haiN| pautra pautrI ko zIghra dekhane kI duSTa icchAne kitane hI gRhoM meM duHkha kI jAjvalyamAna jvAlAoM ko utpanna kI hai| isa icchA ke dvArA kitane divya prAsAda pizAcoM ke zmazAna bana gaye haiN| ___ Aja samAja meM kaI vidhavAeM apane avazeSa jIvana ke duHkhamaya dina kisa prakAra vyatIta kara rahI haiM ? aura unakA samAja para kyA prabhAva par3egA yadi yahI avasthA rahI to samAja kI kyA dazA hogI yaha pratyeka sahRdaya pAThaka vicAra sakatA hai| ___ vartamAna vaivAhika-cinagArI meM anamela vivAha aura kanyA vikraya kA bhI kama bhAga nahIM hai| samAja inakA bhI zikAra hokara atyadhika hAni uThA rahI haiN| pati athavA patni donoM meM se kisI bhI eka kI Ayu meM atyadhika antara hone para samAja meM avyavasthA aura pApa kI aura bhI akika abhivRddhi hotI hai| / kanyAvikraya kA kitanA duSTa pariNAma hotA hai ki dhanavAna vRddha to tIna 2 cAra 2 vivAha kara lete haiM aura dhanahIna kitane hI yogya suzikSita taruNaM Ajanma, avivAhita hI raha jAte haiM, aMta meM ve apanI uddAma yauvanAvasthAmeM pApa-mArga kI aura Daga bharate hI haiM / aura udhara ve vRddha-pati se asaMtuSTA, manmatha-pIDitA, lalita yauvana saMpannA navavadhueM bhI anyAsaktA ho hI jAtI haiM / isa prakAra samAja kA naitika aura dhArmika patana ho jAtA hai / tathA bAlikAoM kA samAna Ayu vAloM se vivAha nahIM hone ke kAraNa aura udhara taruNoM ke avivAhita raha jAne ke kAraNa kyA jana-saMkhyA kI bhI kamI nahIM hotI hai ? isa prakAra vartamAna kI ayogya vivAha paddhati se samAja dhana, jana, bala, pratiSThA, dharma Adi se hIna hotA calA jAtA hai, dukha azAMti kI aura Daga bharatA calA jAtA hai| aura inhIM durguNoM ke kAraNa samAja ke manuSyoM ke isa janma ke sAtha sAtha bhaviSya ke garbha meM avasthita AgAmI janma bhI dukhamaya hI ho rahe haiN|
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ praznottare. pranettaro. praznakAraH jhaveracaMda chaganalAla suravADAvAlA. uttaradAtA-panyAsa zrIdharmavijayajI gaNi mahArAja. (gatAMka pRSTha 56 thI anusaMdhAna) prazna 15-parabhavanuM AyuSya na bAMdhyuM hoya ne kSAyika samakti pAme evA AtmAo aMtarmuhUrtamAMja kevaLajJAna pAme ema kahyuM che, paraMtu jeone kevaLajJAna thavAne haju vAra che, evA tIrthakara bhagavaMto ane tadbhaveja mekSa javAvALA gaNadharAdi mahApurUSa ke je ucca keTInA mahApurUSa hoya che. teo sarva kSapazama samakitI ja hoya che? zuM temane kSAyika na hoI zake? javAba-kSAyika samati pAmyA pachI aMtamuhUrtamAM je kevalajJAnanI prApti kahI che, te kenA mATe che. ke cAlu bhavamAM haju je chae parabhavAyuSyane baMdha karyo nathI te AtmAo mATe che. paraMtu je AtmAoe para bhavAyuSyane baMdha karela hoya ane te pachI kSAyika pAmela hoya teo kAladharma pAmI cAra gatimAMthI kaI paNa gatimAM jAya che, tyAMthI AyuSya pUrNa karI kSAyika samati sahita manuSya bhavamAM Ave che. temAM je tIrthakara nAmakarmanI nikAcanAvALA hoya te tIrthakara thAya ane te sivAyanA je hoya te kevaLajJAna pAmI mekSe jAya che. tAsartha e thayuM ke parabhavamAMthI kSAyika samakita laIne manuSyanA bhavamAM je AvyA hoya, tevA tIrthaMkara gaNudharAdi mahApurUSane kevaLajJAnanI prAptimAM amuka vilaMba hoya chatAM teo kSAyika samaktivaMta che, ane je upara jaNAvyA mujaba kSAyika laIne na AvyA hoya tevA tadava mokSa gAmI AtmAo kSAyika samati vinAnA paNa hoya che. tIrthaMkarAdi taladava megAmI AtmAone kSAyikaja hoya e ekAMta niyama nathI, kSapazama paNa hoya eTaluM jarUra ke kSAyika na hoya ne teone kSayapazama samakti hoya te te kSaye pazama vizeSa nirmaLa hoya. prazna-10-tIrthaMkarAdi mahApurUSane kSAyika na hoya ne kSaye pazama hoya te te vizeSa nirmaLa hoya ema kahyuM. paraMtu kSapazama samitimAM darzana samakamAMthI ekane vipAkedaya ane chano pradezodaya ema sAte prakRtino udaya kahyo che, pachI cAhe te te ati maMdapaNAmAM udaya vartatA hoya, chatAM evuM udayagata sArta prakRtivALuM je kSopazama samakti, te ukeTInA ane ucca adhyavasAyavALA evA tIrthakarAdi bhagavaMtene zI rIte ghaTI zake?
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma vikAsa. javAba-tIrthakarAdi mahArAjene je kSaye pazama samakti kahyuM che temAM samakita mehanIyanA pugalo vizeSa prakAre zuddha thayelAM samajavA, jethI samakti guNanA aMge kaI prakAranI khAmI na AvI zake, ane bAkI che te pradezodaya hoya eTale udaya hovA chatAM tenuM phaLa sva svarUpe leza paNa na bhegavAya. ja 3 jinavANunI mahattA. racayitA munirAja zrI suzIlavijayajI. (pATaNa.) (gajhala....e rAgamAM) jinezvara devanI vANI, sakaLa saMzaya haranArI; bhava saMsAra tAriNI, caturvidha saMgha mahArI. jinezvara0 (1) sarva saMtApa hAriNI, mithyAtveccheda karanArI maha timIra nAzinI, vaira virodha vamanArI. jinezvara0 (2) dhAnapa-zAminI, kaMdarpa dala daLanArI; kubuddhi nivAriNI, subuddhi sabadha dAtArI. jinezvara kalimala alayinI, IndrIya vRda damanArI; manmatha svaibhinI, rAga dveSAdi jItanArI. jinezvara samyakatva zuddha dAyinI, darzana jJAna denArI; cAritrA cAra sthAyinI, sarvottama dhama kenArI. jinezvara sakarmu-mRta zrAviNI, madhura pIyUSa pAnArI; jana lagI vistAriNI, bhavika otapreta thAnArI. jinezvara0 (6) samagra doSa vAriNI, cAra anuga vadanArI, gaNadhara sUtra guMthANi, suMdara artha kathanArI. jinezvara0 (7) ahiMsA sUtra bhASiNa, jagata jatu vazakArI; sarva bhASA pariNAminI, pAMtrIza guNe zobhanArI. jinezvara0 (8) uptAda-vyaya-dhruvANi, syAdvAdazaili anusAra, sarvAgAme gAriNI, nizcaya vyavahAra bhajanArI. jinezvara0 (9) mekSa mArga prakAzinI, janama maraNa mAranArI; svargIpavarga dAyinI, durgati duHkha bhAganArI. jinezvara0 (10) - remilAvaNyasUrIzanI, jIvana naiyAne tAranArI; dakSa-suzIla sevakanI karama kaTaka kApanArI jinezvara0 (11) 2
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAnuvAda chavavicAra. S aupadezIka sajajhAya. (gajala-lairavI.) cAlI jaze palakamAM, madamasta A yuvAnI;. cete jarA yuvAno, dIlamAM vicAra ANI. cAlI. 1 bacapaNa vahe ramatamAM, vRddhatva rogamAMhI, saddharma kAja jagamAM, avasara khare yuvAnI. cAlI. 2 nATaka sInemA jete, heTala nahi visarata viSayanI javALAomAM, homAya jiMdagAnI. cAlI. 3 darzana prabhunA karavA, tujane vakhata na malate; naTIone nIrakhavAmAM, bhUle tuM anna pANI. ' cAlI. 4 saddharma kAja rUpIo, vAparatAM. mana muMjhAye; thAye hajAre kerI, phezanamAM dhULadhANI. cAlI. 5 Aje bhale hase tuM, pAchaLathI revuM paDaze, kahe yazelabhadra samajIne, ujALe A yuvAne. cAlI. 6 8 namojhI ane sAnuvAda-jIvavicAraprakaraNam / anuvAdaka : munidakSavijayajI (pATaNa) (gatAMka pRSTha 64 thI anusaMdhAna) iccAiNo aNege, havaMti bheyA annNtkaayaannN| : ... tesiM parijANaNatthaM, lakkhaNameyaM sUe bhaNiyaM // 11 // jUhasira-saMdhi-vana, sama-maMAmaNIzaMkara chinna-2 sAhAraNaM sarIraM, tavi variyaM ca patteyaM // 12 // (sAdhAraNa vanaspatinAM keTalAMka nAmo) : . kaMda aMkura kuMpale ne paMcavaraNI nIla, phUga, sevAla gAjara metha vatthala zAka pAlakhuM jANa thega; lIlI haLadara lIle karo Adu lIluM jANIe, Tepa bIlADI taNA sarve pakaNI phaLa mAnIe. (8) . TIpaNu-1 suNa Adi vajakaMda, pInakaMda vagere jamInaka. 2 phaNagA. 3 TIzI. 4 iMyukata chatrAkAra vanaspati. 5 kumaLAM. 8 :
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma vikAsa, -- (sAdhAraNa vanaspatinAM nAme ane tenA bhedane upasaMhAra). te pAMdaDA zikSaNa AdimAM jenI naso chAnI e, zera kuMvara gaLe gugaLa Adi cite ANIe, chedyA chatAM uge pharI tevAM vaLI je hoya che, anaMtakAya taNuM ja ityAdika bheda aneka che. (9) (sAdhA. vana nAM ekAIka traNa nAme ane tene pArakhavAnAM vizeSa lakSaNo) anaMtakAya nigada sAdhAraNa traNe eka mAnavA, A bhAkhyuM lakSaNa sUtramAM tene vizeSe jANavA jenI unase sAMdhA ane gAMThAe gupta jaNAya che, bhAga sarakhA bhAMgatAM be jehanA jhaTa thAya che. (10) ( sAdhAraNa vanaspatine pArakhavAnAM bAkI vizeSa lakSaNe) je chedIne vAvyuM chatAM pharI uganAruM hoya che, bhaMga samaye tAMtaNA viNa kAya jenI jaNAya che; zarIra sAdhAraNa vanaspatikAyanuM te jANavuM, viparIta tethI heya te pratyekanuM tanuM mAnavuM. (11) ega-sarIre ego, jIvo jesiM tu te ya ptteyaa| 14-4-cha-kA, pUjA patta vIyA pArA (pratyeka vanaspati kAyanuM lakSaNa ane tenA jI) pratyeka che jIva eka tanamAM eka jene hoya te, jANa phala phula chAla ne bhUla kASTha patrane bIja te, A sAtamAM judA judA pratyekanA jIva hoya che, AkhA tarUmAM teya paNa jIva eka jUda hoya che. (12) TIpaNI-prAyaH jALuM vanaspati athavA pIluDI, 2 kumArI. kumArapAThuM, mArI lAbarU. 3 enuM amuka aMga. 4 sAdhAraNa vanaspatikAya. 5 sakkariyAM, mULA, lasaNa, DuMgaLI, baTATA vAMsakArelAM, kuNu AMbalI, zatAvarI, kaThoLanAM aMkurA yAne aMkurA praTela kaLa, piMDALuM ane kAkaDAziMgi vagere. lA . 1 gumanasa. 2 guNasaMdhi 3 guNagraMthi arthAta guptaparva. 4 samabhaMga e cAra lakSaNa, 1 1 chinnaraha. 2 ahiraka (hirataMtu). e rIte anaMtakAyane oLakhavAnA cha lakSaNa thayAM. 3 pratyeka vanaspatikAyanuM. 4 zarIra. 115 1 maLa-kaMda-ska dha ( thaDa -zAkhAprazAkhA-chAla-patra-puSpa-phaLa-bIja e vanaspatimAM dasa aMga che; chatAM ahiM kaMdane mULa sAthe ane zAkhA-prazAkhAne kASTha sAthe gaNIne pratyeka vanaspati kAyanAM sAta aMga gaNyAM che. emAM pratyeka vanaspatinAM puSpa patra phaLane bIja e dareka amuka rIte ekeka chavayukta che. zeSa cha aMgamAM darekamAM asaM khyAta saMkhyAta ane ekeka jIva paNa judI judI pratyeka vanaspatio AzrayI hoya che. asaMkhyAta jIvanI gaNatrI paNa eka zarIramAM eka jIva gaNIne ja che. parA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ , sajoDe svArpaNa. vvvvvvvvvv sajoDe svArpaNa. nema-rAjulanI jIvanakathA S [lekhaka-bApulAla kALIdAsa savANI "vIrabA] . Boooooooooo..noooooooo ( gata varSanA aMka 10, pRSTha 301 thI anusaMdhAna). ugrazanaputrI-svapatnI satyabhAmAnI nAnI bahena-rAjulano kRSNa rAjA ugrasenane gRhe jaI, mAguM karI nema sAthe vivAha jeDa. zrAvaNa zukalA chaThThano lagnadina nizcita thayo. saMyame ajavALelA bhInAvAnane kalAmaya vastrAbhUSaNanA paridhAne ora divyatA apI, malayatI cAle, vararAjA rathamAM birAjyA. Dhabukta hele, vidhavidha vAdyonA gaganabhara nAde, AnaMdaghelI yAdava vanitAonA mAMgalya gItonA maMjula svare, jAna ugrazena rAjAnI zerIe cAlI, gheDalIyAnI ghUgharamALa, rathacakranI nRyurarava tAlabaddha tareha tarehanA zabdachaMkAra varSAve che. e pADatA vaDile AgaLa che. yuvane paDakhe paDakhe gheDA-paDadhIe dhasI rahyA che. jIvanANunAM svapna bharI zubhavastrA vanadevI rAjula pitRgRhanI aTArIethI sauMdaryo vala patine nehabharyA nayane nIrakhe che. re! A utsavapurane vIdhI kalejAmAM tIvedanA jagADato dardazura kyAMthI Ave che!" "e avAja che kumAra ! vADAmAM purAyelAM pazu paMkhIDAMnesArathIe javAba vALe. . prANI-pradarzana bharAyuM che AMhI ! mane te kAMI jANa nathI. paNa avAja te bhArI vedanA upajAve che. " neme ajJAna kabulyuM. ahIM pradarzana nA hoya kumAra ! rivAjathI Apa ATalA ajANa che ! A che lagnotsava nimitte kanyA pakSa taraphathI apAtA jamaNu-gauravanI sAmagrI !" rivAja lekhe-neha saMbaMdhe khIlavavA A hatyA thAya che.--premata jalatI rAkhavA e gabharUDAMnuM tela purAya che? rasamane nAme cAlatI katalane- lagnotsavanA zekhanI nIcavRtine-kalaMkane mATImAM mIlAvavA kaI keNuM nIkaLe?" A sAmA savAle temane vedanA puramAM phaMgelI dIdhA. A prazna dareka sAme ekavAra AvIne ubho hato. AjasudhI varalADaDA pITha daIne cAlyA jetA hatA. ane savAla vadhAre mahAna banI sau sAme kheDAtuM hatuM. keI svabhAvika
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenadharma vikAsa. gaNI, keI pakSa kheMcI, kaI thuMka uDADI, te kaI bhAvI bhaNI najara nAMkhI paraNya jatA paNa AthI rasamano vAMkevALa thayo heto-badhAnI nirAzA-niSphaLatAe ulaTI zakti vadhI hatI. nema ane pariNitajIvana vacce eja prazna atyAre kheDAyo hate, sanAtana e savAla "koNa nIkaLe!" ane vartamAna paristhitinA vedanA bhAre temanuM hRdaya bhIMsa anubhavavA lAgyuM salAha ? kenI salAha ? zI kapa lAge? dilanA nizcaya vinA jIvana praznano toDa kema Ave? salAhate joIe tevI bane dizAnI maLe, paNa hRdayanA dvidhAbhAvamAM ene ze khapa! kurabAnIno rAha abhiprAya nathI, daDha nizcaya che. teme kSaNabhara AMkhamIMcI dIdhI. AMkha khelI emAM "lagna nahi"nI nizcala Aga jalatI hatI. sArathIne vADAbhaNI ratha levA kahyuM. rathamAMthI utarI sArathisaha me sujhI gayelA mRtyubhaye pikArakalpAMta karatAM nirdoSa prANIone nibaMdha karyA, rathe caDI vagraha bhaNuM pAcho vaLyo. A samAcAra prasaratAM jAnamAM hAhAkAra vyApI gayo. mevaDIe hAMphaLA phAMphaLA pAchaLa doDyA, gItagAtI strIonA kaMThe TharaDAyA, AgaLa vadhatuM pura aTakI eTa thavA lAge. saMgIta, AnaMda, utsAha, mastI, hAsyane jANe rUdana, nirAzA, aMgazathilya pratyAghAtathI bamaNuM jere javAba vALe. jamaNA aMganA pharakATe zakti rAjula khabara maLatAM mUrzita thatAM bhUmizAyI banI, vaDilone jesabhera AvatA sAMbhaLI vinayI neme ratha thaMbhALe. AvIne sau ratha ADA ubhI gayA. keI kaMI zabdoccAra nA karI zakyuM. saunA caherAne atha, hatAzA, duHkha, gamagInI gherI vaLyAM hatAM, zAMtine beja saune kacaDato hato. azru reke! vaDile! AMzue bhIMjAvI vedanAne bhAre nA banAvo! lagna nA karavAM e mhAre draDha nizcaya che. mAtApitA! pachI phegaTa che A apAta! nakAmuM vedanAnA bhutane nA cetA-mhArA ane hamArA vAste ! vaDile! mApha kare ne!" -me mahA prayatna nizabdatAne vidArI. "bhAI! nema! samAjanA Adi rivAjane anAzakta nA sahI levAya! chatAM ApanI IcchA mujaba thayuM che. have lagna sAme hamane zo vAMdho che!" himaNAM hamaNAM nemanA hRdaya najIka pahoMcelA kRNe vedanAsUre uccAra karyo. "sneha ghelachAmAM kRSNa vAstaviktA bhulaze! anAsakate A vizvabhaNI AMkha mIMcaze pachI keNa rekaze A raktapAta ne saMhAra, gulAmI ne jaDatA! anAzaka cAlatuM cAlavAmAM mAnaze to vizvane unnatapathe deravAno-Adarza drazya karavAne bhAra kene zIra che? gulAme ekane tiraskAra karI kAMti karaze tyAM te anya sthaLe phasAI maraze, anAzakonI pharaja chere ! ekaja kartavya che ane eka mAtra teo ja gya che. jeo sarva kartavya anAzaktabhAve bajAvI zake che. eenuM kartavyaja cirasthAyI ne nirdoSa banI rahe che. (apUrNa)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAjakA ekapakSIya nyAya. samAja kA aikapakSIya nyAya. le. muni bhadrAnaMdavijaya. (sevAr3I, mAravAr3a) samAjarUpI ratha ke sAdhusamAja aura zrAvakavarga ye donoM mukhya cakra haiN| ina donoM cakroM kI suvyavasthA evaM muniyaMtraNa para hI samAja ke abhyutthAna tathA adhaHpatana kA bhAra avalaMbita hai| hamArI samAja ke itanA adhika hAsa hone kA mukhya kAraNa eka mAtra usakI avyavasthA hI hai / sAdhusamAja aura zrAvakavarga donoM apane ucita evaM anivArya kartavyoM kI upekSA karane laga gaye haiM jisakA pariNAma yaha huA hai ki Aja hamArA niyaMtraNa na to sAdhuvarga para hI rahA hai aura na zrAvakavarga para hii| isI niyaMtraNAbhAva evaM avyavasthA ke kAraNa unameM svacchandAcAra kI mAtrA jyAdA ghara karane laga gaI hai / yadi zrAvaka para sAdhusamAja kA aura sAdhusamAja para zrAvaka kA kanTrola Control rakkhA hotA to samAja kI isaprakAra DAMmADola sthiti ke hone kA prasaMga hI nahIM aataa| kiMtu pArasparika dRSTirAgarUpI pizAca aisA karane nahIM detA vaha dRSTirAga ke bhUla bhUlaiye meM phaMsAkara eka dUsare kI anucita pravRttiyoM kI bhI upekSA karane ke liye preraNA karatA rahatA hai / kucha bhI ho aisA karanA svavAda kuThArAghAta ke samAna haiM sAtha hI aprakaTa rUpa se kutsita pravRttiyoM ke sAmrAjya kA poSaNa kara use protsAhita karatA bhI hai / hamArI samAja ke katipaya nAyaka zrAvakagaNa ucitAnucita, satyAsatya evaM yathArthAyathArtha ke nirNaya kI samatA rakhate hue bhI ve vADebandI, pakSapAta yA dRSTirAga meM paDakara eka pakSIya nirNaya kara nyAya kA galA ghoMTa dete haiN| yaha kisI bhI dRSTi se samAja ke liye hitaHvaha nahIM hai| isase to samAja rUpI ratha ke donoM pariyoM ko kITANu lagate haiM aura ve kITANu nikaTatama bhaviSya meM hI khatarA utpanna karanevAle ho jAte haiM itanA hI nahIM kiMtu aMdara hI aMdara pApoM kI vRddhi hokara svapara ahitakArI bhI hai / samAja nAyakoM ko evaM sAdhuvargako isa ora avazya lakSa denA cAhiye / yadi ve eka aura lakSya dekara ekAMgI nirNaya hI kara lete haiM to bar3e bhArI adharma evaM pApa kA sevana kara rahe haiN| hamArI dRSTi se to samAja ko itanA Thosa evaM yogya nyAya karayA cAhiye ki jisase phira kabhI kutsita ghaTanAoM evaM kubhAvanAoM ke utpanna hone kA punaH prasaMga hI nahIM prApta ho / aura samAja kA bhaya sAdhu tathA sAdhvI donoM ke hRdaya meM satata banA rahe / jo sAdhu cAritra bhraSTa hokara samAja meM anyAya evaM atyAcAra kara rahA ho, jo apanI kuvAMsanAokI pUrti hetu dUsaroM ko va samAja ko lajjita
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma vikAsa evaM natamastaka karane meM bhI saMkoca nahIM karatA ho, vaha pUjA jAya. yaha sarAsara anyAya nahIM to ora kyA hai ? jinake dvArA gupta pApakA poSaNa hotA ho / una sAdhuo vaha sAdhvIoM ko punaH navIna dIkSA denI cAhiye kAraNa manuSya se aisI pravRtiyAM mohanIya karmavaza ho sakatI haiM kiMtu unakA samAja ke samakSa navIna dIkSArUpa daNDa dekara nirAkaraNa karanA bhI atyaMta anivArya hai / aisI bhUleM samAja tabhI kSamA kara sakatA hai jaba ki unake liye pUrNa daMDa evaM pazcAtApa kiyA jAya / vAstava meM aise sAdhU sAdhvI cAritra pAlaka nahIM hote kiMtu uparake vakta evaM samAja pUrvaka hI hote haiM / dRSita sAdhuoM ko sanmAna denA ve samAja ko khatare meM dhakelatA hai / hamArA yaha kathana niSpakSapAtapUrNa dRSTi se hai hama cAhate haiM ki samAja kA sAdhu evaM zrAvaka donoM para pUrNa niyaMtraNa rahetA ki anyAya na hone pAve / naphaphaTanAM nakharAM che. zrImAna udhI parI. aMdherI nagarIne...rAjA. A gata tyAre huM AjanA aMdherImAM A padavI yuganI kahetI keI vi. saM. 198 nA kene arpaNa karAya, e gaDabaDa maMthanamAM aMdherI nagarane keI saMdhatA nahi. paDa hate. nahitara bicAre jaina samAja kakaLI thoDoka Atma niNaya karyo. pachI, uThaze. sAhitya svAmI zrImAna zeTha, ke. bI. gata yuganA aMdherI nagarImAM eka nA vANI vihAramAM bhAMgaphoDa karI. ne rAjA hatA. divAna hatA. sonAdhipati AjanA aMdherImAM A padavIdAna kene hate. jaya jaya belAvate bhATa hate. ne, arpaNa karavA ke jethI aMdherI nagarInIhajurIAone te zaMbhU meLe hate. e mAtabara pratiSTA saccAInA svarUpe tyAre samakAlIna adherImAM baMdhAraNIya sacavAI rahe? rAjya...!" A bhASaNa mArA mera- A praznanI sAtheja vidhavAonAvRddha bdI mItra ane jaina samAjanA, yuvaka vaDila zrImAna kebI. samakAlIna aMdherInA sa, jutha, samuhonA prANa, AtmA, mAnavaMtAone. meTA samuha vacce padavI samA mahAtmA zrImAna zeTha kaDakAbhAI dAna arpaNa karatA hoya ema raNakArI rahyA. bAlusabhAI (jemanuM khArU nAma ame, emane raNakAra TameTA supa pItAM ke. bI" nA TreDamArakathI saMbaMdhIe pItAM A matalabane kAnanA taMtrae TAIpa chIe.) e khAMNAnA Tebala uparathI baMdhA- karela hatuM. aMdherInI jainapurIe; baMdhAraNaya puravaka bhASaNa ApatA hatAM. raNapurvaka, lekazAzananI praNAlIkA mujaba
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ naphaTanAM nakharAM. A praznane cuMTaNI paddhatIe puchavAmAM rAdhanapurIo muMbaImAM lagna kare, Ave ta-mane khAtrI che ke A nAme e nitIka tAkAtane pratibhA saMpata jagatanA vartamAna patromAMthI ApaNane prasaMga gaNAya. vAMcavA maLe. emane raNakArane ghere mArA jevA "naphaphaTa" nAda gara ke, saMgrahasthAe svAMga sajIne, ghaNI rAjA-zrImadaAcAryavijaya rAmacaMdrasarI. vAta vahetI karI. paNa e badhI vAte. divAna-saMdhavI nagInadAsa karamacaMda. * TIkAo marInaDAIvanA gIrIkuMjanA badale khADImAM DubI marI. senAdhipati-jIvatalAla pratApasiMha. kAraNa ke, zeTha gIradharalAlanI naitika bhATa-AmAM zrIkAnta ane ghaDIALI tAkAta pAse A sapheda sadagRhasthane purUvacce harIphAI rahe. SArtha niSphaLa nivaDe ne kabutarakhAnAmAM A anAmata beThaka mATe umedavAre phaphaDATa tha. ghaNA ubhA rahe. chatAM "muMgAme, nIcI mUMDIe" ' meM puchayuM kAMI kAraNa? bhATa e bicArA jIvone AvavuM paDayuM. gatayuganA rAjyadarabAramAM ucca darajajo ne purUSArtha pitAne lADakavA putra hate. tema A yugamAM paNa e mAnavaMte sarvanAM abhInaMdana khATI gaye. darajo che. patrakAra, vakIla, bhASaNakAra, eTale lagne lagne kuMvArA. A yuganA bhATa. rAdhanapuranA nagarazeTha panAlAla arI eTale. zrIkAnta, zrI. ghaDIALI, madana masAlIAnA lagna khuzAlI pUrvaka zrI. sIvalAla maNIAra, zrI. harago- ujavAI gayAM. vIMdadAsa mAstara. zrI. paTela ne ghaNA A lagnamAM ghaNuM jAnaiAo brahmaupanAma dhArIe. cArIo hatA. keTalAka "na maLI nArI A raNakAra vadhu AgaLa vadhe tyAM te bhAI brahmacArI" ane keTalAkathA mArAM morabInAM patnizrI koTethI khAtAM vratadhArI punyavantAo. hatAM. paNa bApagetare kAMTo je te varaghoDAmAM emanA jevA rasIka jIve eTale, kAMTo hAthamAMthI chaTakI DhInA juja hatA. ja A rasIka jIvonI jIbhane saLavATakAmAM paDe. chAMTA amane saune uDyA. vaLATa hato ke, ne vAtane Teblo paDaze. Aha ! ATha daza mahinAnuM rasa vastu bramacaya have-adraSya thaze. ne abhinaMdana khATI gaye. ApaNuM mIjalasa jalasAo uDI jaze. zeTha gIradharalAla trIkamalAlanA putra ane tyAre mane thayuM ke, nagarazeTha bhAI hirAlAlanAM lagna marInaDrAIvanA te lagne lagne kuMvArA. gIrIkaMjamAM ujavAyAM.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma vikAsa, "mana sAgaranAM meja"..... lekhaka-bApulAla kALIdAsa saMghANI "vIrabAla" (5. 2 nA aMka 1lA nA pR. 30 thI anusaMdhAna) A bhArata varSamAM banelA dharma, deza ke svamAnane mATe deha ApyAnA laDAImAM marI phITavAnA, satItvane khAtara jIbha kacarIne maravAnA, patinI pAchaLa deha balidAnanA dAkhalA kSatrItva, vIratva, satItvanI tavArIkhamAM noMdhAyA che. paNa Aje vRddha vaye pathArImAM maranAranuM mRtyu ethI vadhu kiMmatI kAM gaNAya? haste mukhaDe maranAranAM sau guNagAna karatuM ne rUdana gauNa hatuM. Aje maranAranAM jIvana prazaMsAne pAtra bhAgye ja hoya che. eTale emanI pAchaLa lAMbu rUdana lAMbe kALa cAlyA ja kare che. paNa A tatva ghusyuM kayAre? A samajAtuM nathI paNa e lAMbA samayanA lAMbA rUdane jagatanuM-ApaNuM keTaluM satyAnAza vALyuM e kaiI vicAraze? 'rUdana sAmAjika thayuM eTale duHkha lAgyuM te royuM, na lAgyuM. teNe kaeNga karyA, ne mRtyunI pAchaLanA e rUdane mRtyunI karUNatAmAM ane bIkamAM-vikarALatAmAM vadhAro karyo. mANasanI chAtI du:kha veThIne majabuta banavAne badale rUdanathI picI banI. mANasamAM duHkha sahana karavAnI tAkAta hatI te gaI. tAkAta karatAM lAgaNInuM jora vadhyuM ane mRtyu. kAramuM banyuM. mRtyune bheTanArA mUrkha gaNAyA. paga ghasaDIne maranArA bhAgyazALI gaNAyA, ane vIratva cAlyuM gayuM. saMskRti pradhAna AryAvartana jagate nirbaLa ane namAluM jANyuM. uTha! mAnavI! uTha! AMkha khela! samaya cAlyo jAya che. bhale tuM bAlaka he, kizora he, yuvAna che ke vRddha che, paNa jeTale samaya jAya che teTale tuM mRtyunI najIka jAya che. eTale jhaDapathI tuM deDe che. teTalI jhaDapathI tuM kALanA mukhamAM sapaDAya che. kALa sarvanuM rUpAMtara kare che. tuM ema nA mAnI zake e niyama mane lAgu nahi paDe. e niyama aTala ane niSpakSapAtI che. te tuM evuM pagaluM bhara ke jethI maratAM orate nA rahe. mRtyu pachIye tuM amara rahe ! navalA varSanuM prabhAta bele che-mAnavI! mArI jema navInatA dhara. junA AtmaghAtaka cIlAne cheDI na rAha pakaDa. nirbaLatAne aMza khaMkherI purUSArtha kara! ane purUSArthamAM AvatAM vighane bALIne bhasma kara. jA vIra bana! hAre AzirvAda che! pramANiktA, nIti vigere siddhAntonI vyAkhyA keTalIkavAra mana kalpita banI jatAM ApaNe pramANiktAnA daMbha taLe jagatane chetarIe chIe, mANasanA
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAdhanapuranI varakhaDInI prAcInatA. aMta:karaNanI jeTalI zuddhi teTalI ja te pramANiktA pALI zake che. ethI ochI zuddhivALA tenI pramANiktA upara hase che. tene mukha, vyavahAra sUnya kahe che. pramANika mANasane te vakhate mauna mukhe besI rahevuM paDe che. ane sAmAnI pramANiktA mATenI TuMkI vyAkhyAnI maryAdA te samajI zake che. paNa javAba mATe nirUpAya hoya che. (apUrNa) rAdhanapuranI varakhaDInI prA cI na tA. lekhaka-lakSmIcaMda premacaMda. (pu. 2 aMka 1 pRSTha 29 thI anusaMdhAna) gatAMkamAM batAvyA mujaba bAbI vaMzanA vahivaTa nIce rAdhanapuranI sImA AvyA pUrve eTale vikramanI paMdaramI sadinI pahelI pacIsInA samaya AsapAsamAM A dhArmika sthAna rAdhanapuramAM hAla che, te sthaLeja sthApana thayela saMbhave che. temaja AjubAjunuM kabarastAna paNa kadAca samakAlIna hoya te navAI nahi. sababa ke AjanA phatekeTanI AjubAju bhUtakALamAM gAma hoya ema saMbhave che. daMtakathA che ke bhoyarAM zerIvALI jagyAe bhUtakALamAM taLAva ane smazAna hatuM. A paristhItimAM seMkaDe varSo thayA teja jagyA upara varakhaDI nAmanuM dhArmika sthAna Avelu hovA, chatAM Aja paryata A sthAna mATe kaI paNa divasa banne kema vacce jarA paNa athaDAmaNa thavA pAmela nathI, balake rAdhanapuramAM banne kema vacce atyaMta bhAIcArA jevo vyavahAra prarvati rahela hato. je jagyA ane prasaMganuM varNana karavAmAM AvavAnuM che. teja bhUmipara pUrve sane 1993nA DIsembara mAsamAM varakhaDInA makAnanA phranTa elIvezana (vALa)nI dIvAlanA arasara taraphanA cheDA pAse je sthaLe Aje kabara caNane sAyadAno ubhuM karavAmAM Avela che, teja sthaLe amuka vyaktie kabara caNuM levAnI hilacAla karela teTaluja nahi paNa kabarastAnamAMthI ukhaDI gayela che vINIne bhegI karI te iMTe ane mATIthI be traNa thara cotarAnI mAphaka caNI lIdhela. te uparathI zrI sAgaragacchanA te samayanA pramukha ane rAjyanA TrejhararI Aphisara vakIla harajIvanadAsa dIpacaMdanI salAha mujaba tA. 17-12-33 nA eka araja myunisIpAlITIne ane tA. 18-12-33 nA eka araja me. divAna sAhebane amArI prAcina varakhaDInA makAnanA mevaLanA bhAganA arasara taraphanA cheDA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ '96 jainadharma vikAsa. pAse makAnanI dIvAlanI lagolaga je navI kabara banAvavAnI hilacAla thaI rahela che, te na thavA devA araja karela. je araja uparathI yogya tapAsa karyA bAda rAjyAdhikArIoe te navIna kAra banAvatA aTakAvyA ane karavA na ApI, teTaluja nahi paNa samayasucakatA vAparI bane kemane vaimanasyathI bacAvI lIdhA. sane 1933 nA banela prasaMga samaye 40 ane 50 varSathI niyamita dararoja zArirIka bImArI ke paradezagamananA kAraNe sivAya darzanArthe janArA, aneka vRddha purUSone kahetAM sAMbhaLela che ke A je cotare karavAmAM Avela che. te jagyAtA ghaNA vakhate thayA ame jamIna jevI sapATa jamIna jotA AvyA chIe, eTale A cetare navesarathI ja karavAno prayAsa thayela che. bAkI A jagyA upara tA. 15-12-33 pahelA keI paNa jAtanuM caNatara kAma hatuM ja nahi. vaLI sAgaragacchanI sane 1943 nA DIsembara nI tA. 17-18 nI araja uparathI rAjaye je tapAsa karela, temAM paNa te kArya karanArAonI kephIyata levAyela, emAM ema hakIkta maLela saMbhaLAya che ke "kAlIdAsa kastura nAmanA bhejaka ke je keTalAka varSo thayA sTeTa lAyabrerImAM lAyabrerIyana tarIke nokara che. temane svapna Avela che ke te jagyAe nIce elIyAnI kabara che tevI hakIkta amArA jANavAmAM AvatA kabara banAvavAnI amArI IcchA udabhavatA ame e kAma karavAnuM zarU karela" chatAM te vakhate A vAtane rAjyAdhikArIoe TuMkI karI thatuM kAma baMdha rakhAvI dIdhuM. eTale pachI vizeSa hilacAla karavAnI koIne paNa jarUrata na paDI. bAkI kAlIdAsa gAmamAM hovA chatAM A leke kahe che tevuM svapna Avela che ke nahi tevI temane puchaparacha paNa karI nathI, paraMtu A vAta prakAzamAM AvI tyAre kAlIdAse keTalAkane kahela haze ke A svamA bAbatamAM huM kAMI jANatA nathI. mahArU nAma te taddana khoTu ja lakhAvela che. paNa te samaye thatAM kAryane aTakAvI dIdhuM eTale badhI tapAsa paNa goLa goLa rahI gaI ane te mujaba te vakhate caNAyela be traNa citarA jevA ITanA thara paNa caNAyela sthItimAM rahI gayela. sAgaragacchanA kAryavAhake duradezI vAparI caNAvavAnuM kAma baMdha karavAno hukama thayela hovAthI thayela caNatara te lAMbA aMtare, varasAdanA pANInA pravAha, ukhaDI jaI ITA Aju bAju taNAI jaI jamIna jevuM prathamanI mAphaka sapATa thaI jaze tema dhArI caNAyela thara kaDhAvI nAkhavAnI kheMcatANamAM na paDyAM. ane tethI te caNAyela traNa thara te vakhate rahI javA pAmela, temaja saralasvabhAvI kAryavAhakoe caNataranuM kAma baMdha thayuM, chatAM te aMgenI ApaNI arajI upara thayela hukamanI nakala meLavavAnuM paNa bhUlI gayela, je te vakhate te hukamanI nakala meLavAyela heta te Aje te ApaNane bahu ja upiyegI thaI paData.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ citoDa gaDhanI pratiSThA mahotsava chatAM paNa rAjya taraphanA thayelA hukamanI nakala te rAjyanI rekarDamAM araja karavAthI game tyAre meLavI zakAya che. eTale te meLavavAmAM kaI meDuM thayuM nathI. sane 1933 mAM thayela be traNa tharanAM mATInA caNatarane sADAsAta varSa thavAthI, ane tenA upara sAta comAsAnA dhodhamAra varasAdanA pANIne pravAha pasAra thavAthI, te caNatara paikInI ghaNI ITo kheMcAI gaI hatI. ane thayelA caNatara astavyasta sthItimAM thaI gayela hatuM. ane je pAMceka varSa hajuka banAvavAno prasaMga ubhe thayo na hota, to te caNatara hatuM na hatuM paNa thaI jAta. eTale ATha varSa pUrve jevI sapATa jamIna hatI. tevIja jamIna banI jAta. paraMtu rAjyAdhikArIo badalAyA tenI sAthe lekenI bhAvanA paNa badalANI, ane na dhArelI rIte sane 1973 nA banelA traNa tharanA ardhabhagna cotarA pAse tene pharIthI caNAvA mATe, kabarastAnenI ukhaDI gayelI junI ne bhegI karIne karelA DhagalAo, ane mATIne ja tA. 21-7-41 nA roja darzane jatAM lekene jaNAtAM zaheramAM saLavaLATa zarU thayo. ke sane 1(c)3 mAM baMdha rahela caNatara pAse navuM caNatara karavA sAdhana ekatra thAya che. (apUrNa) citrakuTa (citoDagaDha) mAM jinAlanA pratiSThA mahesavanI thatI taDAmAra taiyArIo. citoDagaDha je udepura rAjyanA tAbAnA prasiddha durgo paikI eka jagavikhyAta durga che. je durga mATe daMtakathA che ke-"gaDha to citaDakA, dusarA saba galyA." A kahevata mujaba je sthAna duniAbharamAM jagamazahUra thayela che. ane Aje paNa e purAtana sthAnane nirakhavA seMkaDe paradezI ane hiMdutAnanA vatanIo ItihAsIka draSTIe Ave che. tevA durga upara prAcina zilpakaLAthI bharapUra jinacaityo ke je rANA pratApanI paDatInA samayamAM myuccha (musalamAne) nA hAthe teDanapheDana thayelanA avaze je hAla majUda che, tene jIrNoddhAra karAvI citrakuTanI prAcinatA ane zilpakaLAne TakAvI rAkhavAnI, tIrthoddhAraka AcAryadeva zrImada vijayanItisUrijI mahArAjane IcchA thatAM teozrIe te kAryane saMpUrNa rIte pAra pADavA, udepuranA utsAhi sajjano zeTha motIlAlajI voharA ane maneharalAlajI caturanI AgevAnI nIce ekakamITI nImI, te dvArA saM. 195 nI sAlathI puna:jIvana ApavAnA kAryane prAraMbha karAvyo.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja dharma vikAsa sadara kAryanI sImAmAM rAjamahela pAse Avelu jagavikhyAta sattAvIsa devaDIvALu, karamAzA zeThavALuM ane gaumukhavALu ema traNa jinAlaye karAvavAnuM rAkhatAM, tenuM esTImeTa rU. 60000' nuM thayela. Ajadina sudhImAM tenA chadvAramAM rU. 30000 AsapAsa kharcAI cUkyA che. haju kArya ghaNu che. paraMtu AcAryadevanI zArirIka sthitI be varSa thayA narama rahetI hevAthI, temaja zrI saMgha ane kamITInI bhAvanA teozrInAja zubha haste A pratiSThA mahotsava karAvavAnI hovAthI, AcAryadevane vijJapti karavA sAdaDI mukAme kamITInA mukhya kAryavAhakoe jaI AgrahabharI vInavaNI karatAM teozrIe mAgasara sudI nA sAdaDIthI vihAra karI aneka muzIbate veThI mAgasara vadi 4 nA udepura padhArI gayA che. ane saMgha tathA kamITInA sabhyone upadeza dvArA siMcana karI, A mahotsavane ghaNAja ADaMbara pUrvaka UjavavAnuM nakakI karI tenI rUparekhA nIce mujaba mukarara karAvela che. (Rom ( GD) SIR = ============= ishitni :: THAT III IITE) II * 5 - - - * ja - , ... sattAviza devInuM nija maMdira. citoDagaDhanA killA upara maMdiranI najadikamAM kaI evI vizALa jagyA nathI ke jyAM A utsava upara padhAratAM mAnavasamUhanA raheThANa mATe vyavasthA karI zakAya tethI maMdirethI aDadhA mAIlanA aMtare cogAna che, tyAM eka nagara banAvI tenuM nAma pratApanagara ApavAnuM TharAvela che. jemAM vyAkhyAna mATe eka 604100 ne traNa hajAranI janatA besI zake te madhyastha bhAgamAM pinTela banAvI tenI AjubAju ATheka sAmIAnA, temaja 50 taMbuo ane 200 rAvatI. uparAMta rasoDA, bhejanAlaya Adi kAryo mATe kanAnA kempa. AdithI bharacaka nagara banAvI, tenA daravAjA ane cokane nAmAMkita vya
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ citra prakA hetasava ktionA nAmo ApavA sAthe citoDagaDhamAM IlekaTrIka na hovA chatAM, udepurathI masIna ane sAdhane lAvI nagarane IlekaTrIka battIothI jhagajhagATa karavA uparAMta kabAne, daravAjA ane dhavaja patAkAothI nagarane suzobhita banAvavAmAM Avaze. | mahotsavanI ujavaNImAM pisa vadi 10 thI aSTAhanIkA mahotsavano prAraMbha karI, dararoja judA judA prakAranI rAgarAgaNathI pUjAo bhaNAvavA sAthe paramAtmAene aMgacanAo karAvavA, uparAMta pisa vadi 10 paMcakalyANakanI pUjA ane naukAsI zeTha sAhibalAlajI sireyA taraphathI, pisa vadi 11 bAravratanI pUjA, pisa vadi 13 navANu prakAranI pUjA ane naukArasI zeTha maganalAlajI banelIyAnA dharmapatnI taraphathI paNa vadi 14 kuMbha sthApanA ane navagrahAdi pUjana, pisa vadi 0)) naMdAvRta pUjana ane pratimA tathA vija daMDa abhiSeka, mahA sudi 1 jalayAtrA varaghoDo jAmanagaravALA saMghavI cunIlAla lakSmIcaMda taraphathI, mahA sudi 2 pratimA praveza, pratiSThA ane zAntisnAtra zeTha rozanalAlajI catura taraphathI, temaja naukArasI amadAvAda nivAsI zeTha cunIlAla khuzAladAsa tathA zeTha maganalAla khuzAladAsa taraphathI, mahA sudi 3 navapadanI pUjA Adi kAryakrama rAkhavAmAM Avela che. temaja eka ke be divasa judAjudA vidvAna vaktAonA vyAkhyAne ane bhajano Adino progrAma paNa javAmAM Avaze. AcAryadevazrInA upadezathI taiyAra thayela agIyAra nAnA moTA jina ca, judI judI vyaktione pratiSThA karavA mATe apAI gayela che. temaja udepura saMghane utsAha ghaNo ja sAre hovAthI, teo paikI ghaNuM sajajano kamITInI cejanA mujaba rU. 51, 31, 15, 11 ane 5, nA vargomAM sabhya tarIke joDAyelA che. vaLI A kAryane phatehamaMdIthI pAra pADavA mATe kArya kare ane svayaMsevakonuM eka yutha Asare 100 uparAMta sabhyanuM ubhu karavAmAM Avela che. uparAMta vAhana ane majura varga mATe purato baMdobasta rAkhavAmAM Avaze. - AcAryadevazrI udepurathI pisa sudi 10 nA vihAra karI citoDagaDha padhAravAnA hatA, paraMtu acAnaka tabIyata asvastha thavAthI hAla vihAra mulatavI rahela che. tethI taratamAM upAdhyAya zrI dayAvijayajI mahArAjane ziSyasamudAya sAthe javAnI AjJA Apela che. - A utsavane saphaLa banAvavAmAM nAmadAra mahArAjAdhirAja mahArANuM sAheba, me. divAnasAheba ane amAtyamaMDaLa Adie kamITInI mAMgaNIo mujaba nivAsasthAne, taMbuo, rAvatIe, IlekaTrIkanuM piraTebala DAyanAmA sAthenuM mazIna temaja vAyarIMga, globa Adi sAdhane, varaghoDA mATenA hAthIe,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 jaina dharma vikAsa. ghoDAo, benDa Adi lavAjama, uparAMta citoDagaDhamAM ekatra thanAra mAnava samUhanI sagavaDa mATe eka speziyala hospItAla ane rakSaNa mATe pilIsadaLa Adi aneka sAdhanonI sagavaDo pUrI pADIne ghaNuMja madada ApavAnA hukama pharamAvI upakRta karela che. vaLI citoDagaDhanA hAkema lAlAjI pyArelAlajI sAheba ane pilIsa suprITenDenTa sAheba te A utsavane pitAne samajI anahada jahemata uThAvI rahyA che. aMtamAM A mAMgalika prasaMge padhAranAra sajajanone amArI vijJANI che ke, mevADamAM TADha vizeSa pramANamAM paDe che, temaja ATalA moTA mAnavasamUhane oDhavA pAtharavAnI sagavaDane kamITI pahoMcI na zake jethI dareka vyaktie oDhavA pAtharavAnA pUratA sAdhane sAthe lAvavA khAsa lakSamAM rAkhaze. panyAsajInuM vihAra varNana. gata cAturmAsa pratApagaDha (mALavA) mAM karatAM coda pUrva, akSayanIdhi Adi tapanI ArAdhanA, derAsaranA vahivaTanI sAphasuphI ane vijAdaMDa mahotsava, zAntisnAtra Adi aneka dharma udyotanA kAryo, ghaNAja ADaMbarathI panyAsajInA upadezathI thayAM hatAM. cAturmAsa pUrNa thaye mAgasara vadi 4 nA vihAra karatAM aneka naranArIono samudAya devaLIA sudhI temanI sAthe gaye hato. jyAMthI chuTA paDatA lekanI AMkhamAMthI azrudhArA sAthe vairAgya bhAvanA jAgrata thatI hatI. tyAM be divasa svAmIvAtsalya thayA hatAM. devaLIA e pratApagaDha rAjyanI junI rAjadhAnInuM zahera che. hAla te nagara taddana zUnyakAra che. khaMDera makAne cAre dizAmAM dekhAya che. mAtra prAcina rAjamahela surakSita hevAthI jovA lAyaka che. jyAM be derAsaro che temAM eka zvetAmbara ane eka digambara che. vetAmbara derAsaramAM pratiSThA saM. 1774nA mahA sudi 13 ne ravivAranA thayAne ullekha dekhAya che. devaLIAthI vihAra karI cIkarADa, kaMgAtaLAva, jeradA thaI darIAvada jatAM rastAmAM meNu komanI jJAtInA makAna sivAya anya kaI dekhAtuM ja nahotuM. kuMgAtaLAvamAM cAkInA makAnamAM vizrAnti lIdhI hatI ane jeradAmAM eka ThAkarane tyAM sthAna karyuM hatuM. dariAvarathI zrAvake vyavasthA mATe Avela hatAM. dariAvadamAM digambarenA 50 ghara ane zvetAmbaranA visa ghara che. tyAM cAra divasa rokAI judA judA viSaya upara vyAkhyAna ApyA hatA ane sthAnika saMghe pUjA bhaNAvI hatI.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ panyAsajInuM vihAra varNana 101 - dariAvidathI mAgazara vadi 12 nA vihAra karI kezarIAva, pADA, pAvaTI, mAlapura thaI salumbara AvyA jyAM paNa meNA jJAtInA ghare sivAya anya kaI dekhAtA nahotA. A bAra gAunA rastAmAM pahADenA draSya temaja chuTaka chuTaka lAMbA aMtare khetaro ane meNunA makAno sivAya kAMI dekhAtu nahetuM. pahADI raste paNa evo ke jyAM gADI ke bIjA vAhana cAlI zakeja nahi mAtra chuTA ghaDA ke baLada upara musApharI ghaNI ja dhImI gatIe karI zakAya. A rasto eTale jhADIothI ghaTa banI gayela che ke ajANA mANasane te bhayaMkaratA dekhAya temaja aneka vagaDAu jAnavara jevA paNa maLe. jethI cekIyAta sivAya te jaI zakAyaja nahi, kadAca ke uddhatAI kare to jarUra luTAyA vagara raheja nahi. ane salambara sudhI pahoMcADavA dariyAvadathI gRhastha Avela hatAM. salumbara aThavADIyuM rokAI judA judA viSaya upara bhASaNa ApI leone upadeza Apela hato. ahIMA 100 ghare digambara ane trIsa ghare vetAmbaranA che, temaja eka jinAlaya vetAmbara ane traNa maMdire digambaranA che. banne saMpradAyamAM vAtsalya bhAva sAro che. ahiA sAdhu sAdhavI mATe upAzraya nathI paraMtu cAturmAsa gRhasthanA makAnamAM karAvAya che. 190nI sAlamAM dezAvaramAM TIpa karI atre pAThazALA khalela, jenA nANAM hovA chatAM zikSakanA abhAve hAla pAThazALA baMdha che. saluarathI pisa sudi 7nA vihAra karI vasI AvyA, jyAM digambaranA 25 ghara ane eka derAsara che, tyAMthI jayasamudra (Dhebara sarovara)nI pAra upara AvyA, A sarovaramAMthI sAbaramatI nadI nIkaLe che. sarovaranI pAranA nice hAthIo paththaranA goThavavAmAM Avela che daMtakathA che ke "hAthInI sUMDha sudhI pANI Ave to gujarAtane ghaNuja nukazAna thAya che. hAla hAthInA paga sudhI pANI che. pALanI upara mahelAta ane devasthAne AdinA makAne bAMdhelA che, jemAM IlekaTrIka lAITa goThavavAmAM Avela che. mevADamAM A jayasamudra e eka jovAlAyaka mazahUra sthAna gaNAya che. aneka desAvarathI leke jovA Ave che temaja te sarovaramAM jaLavAhaka vimAnanuM eDrama paNa che. jayasamudrathI vihAra karI cAmaDa AvyA jyAM eMsI ghare ane eka derAsara digambaranuM che. tyAMthI prasAda AvyA jyAM pacAsa gharo ane eka derAsara digambaranuM havA sAthe dharmazALA paNa che. tyAMthI pasa sudi 11 nA kezarIyAjI yAtrArthe padhAryA che. jyAM thoDA samayanI sthIratA karI pisa vidimAM citoDagaDha tarapha vihAra karI pratiSThA mahotsava upara citoDagaDha pahoMcaze.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 jaina dharma vikAsa. udayapura (mevADa) mAM AcArya devanuM acAnaka sva-gamana , , , 1961, je vAMkAneranA dazAzrImALI zrIyuta kulacaMda neNazIbhAInA sahacAriNI cothIbAInI kukSIe saMvata 1lla0 nA poSa sudi 11 nA janamyA hatA ane temanuM nAma nihAlacaMda ApyuM hatuM. "putranA lakSaNa pAraNAmAMthI" e kahavatAnusAra potAnI kuzAgra buddhimattAthI 16 varSanI uMmaramAM aMgrejI zALA dhAraNa ane dhArmika pratikamaNa, navatattva ane
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryadevavuM sarga-gamana. 103 karmagraMthAdi sudhInuM jJAna meLavI ejansI vakIla zrI lakSmIcaMda vAlajIne tyAM sArA daramAyAthI nokarImAM joDAyA, paraMtu bALapaNathI ja teozrImAM vairAgya bhAvanAne jota pragaTI rahela hovAthI A saMsArI pravRttimAM temane muddala rasa lAgate ja nhoto. tethI ogaNIsa varSanI ummara daramiyAnamAM traNa vakhata teo cAritra levAnI bhAvanAthI AptajanathI chupI rIte gurUdevanI zodhamAM nIkaLI paDela ane tevA dareka prasaMge vaDIlo pAchA pakaDI lAvela. chatAM teoe dareka samaye vaDIlene dIkSA apAvavA mATe ghaNI ghaNI vinavaNI karela te paNa AjJA na maLatAM saM. 1949nI sAlamAM to ghare pAchA na AvavAno nizcaya karI vAMkAnerathI nIkaLI tyAM AcArya zrImad vijayasiddhisUrijI mahArAja bIrAjatA hatA tyAM padhAryA ane bhAgavatI dIkSA levAnI vijJapti karI, AcAryadeve spaSTa suNAvI dIdhuM ke"mAtApitA Adi vaDIlajanenI saMmati vinA dIkSA ApavAno amAro dharma nathI mATe rajA meLavIne Avo" A javAbathI teo vimAsaNamAM paDyA, paraMtu ghera pAchA na pharavAno makakama nirdhAra karelo eTale tyAMthI dAhoda jaI jinamaMdiramAM prabhupUjana karI maheravADAnA rastA tarapha padhAratAM vacamAM AmravRkSa nIce saMsArI kapaDA utArI sAthe laI janAra mitrane seMpI svayaM svahaste zaramUMDana karI sAdhuvezane saMvata 1949 nA asADa suda 11 somavAranA dhAraNa karI te cAturmAsa ekalAe maheravADAmAM pUrNa karyuM. cAturmAsa saMpUrNa thaye vihAra karI umatA padhArI tyAM birAjatA munizrI kAtivijayajI mahArAja pAse saM. 1950 nA kArataka vadi 11 ravinA vidhipUrvaka kIyAthI cAritra grahaNa karI paMnyAsazrIbhAvavijayajI gaNinA ziSya munizrI nItivijaya tarIke jAhera thayA. umatAthI vihAra karI vaDanagara paM. pratApavijayajI ane A. vijyasiddhisUrIjI hatA tyAM padhAryA ane tyAMthI vaDIlenI sAthe sIpera padhArI mAMDalIyA jega vahana karyA, ega pUrNa thaye tyAMnA saMghe paMdareka hajAranA kharca mahAna mahotsava karI pUjya paMnyAsazrI pratApavajayajI gaNivaryanA varada haste bahata dIkSA saMvata 1950 nA mahA suda 4 zukanA apAvI hatI. teozrIe saMyama grahaNa karyA bAda 12 varSa gurUvarya sAthe judAjudA sthaLe cAturmAsa karI khUba paThana pAThana karyuM. temaja te daramiyAna saM. 1957nA mAgasara suda 2 ne vIjApuranA DAhyAbhAIne dIkSA ApI temanuM muni dAnavijayajI nAma ApI prathama ziSya banAvela. vaLI A kALa darami
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jenadharma vikAsa. yAna Avazyaka sUtrAdinA yoga vahana karI saMvat 1960 nuM cAturmAsa suratamAM AcAryazrI vijayasiddhisUrIjI sAthe karI mahAna sUtra bhagavatIjI nA pega vahana saMpUrNa karI saMvata 1961 nA mAgasara sudi 5 nA catuvidha saMgha samakSa gaNipadane svIkAra karyo. tyAMthI vihAra karI siddhAcalanI yAtrA karavA pUjya AcAryadeva sAthe pAlItANA padhAryA. jyAM cAturmAsa saMpUrNa thaye ghaNAja ADaMbarayukta mahotsavathI saMvata 1962 nA kArataka vadi 11 ravinA paramapUjya AcAryadeva zrImada vijayasiddhisUrIjI mahArAjanA zubhahaste catuvidha saMgha samakSa panyAsa pada vidhi vidhAna saha AropaNa karavAmAM AvyuM hatuM. have gurUvaryanI sAthe ane temanI AjJAthI IlAyadA ziSya varga sAthe bhinna bhinna pradezamAM vicarI cAturmAso karI aneka bhavyAtmAone pratibaMdhi teo dvArA zAzane dyotanA aneka kAryo jevA ke saMgha, ujamaNAo, upadhAne, pAThazALAo ane jinacenA jIrNoddhAra uparAMta boDIMga Adi karAvI jainazAzanane dhvaja pharakAvatAM AcAryapada meLavavAnI lAyakAta keLavatAM rAjanagaranA zrIsaMghe paMnyAsazrI bhAvavijayajI gaNivaryane cAritra nAyakane AcAryapada ApavAnI vinavaNI karatAM harSa pUrvaka temaNe AjJA ApatAM saMvata 1976 nA mAgasara sudi 5 nA zubha dine ghaNAja ADaMbarika utsava pUrvaka caturvidha saMghanI hAjarI vacce parama gurUvarya panyAsajI zrIbhAvavijayajI gaNivaryanA varada haste zubhAziSa sAthe AcArya padArepaNanI vidhividhAna purasara kIyA anuSThAna thayA. ane te dinathI teo jainAcArya zrImad vijayanItisUrIzvarajInA nAmathI jagavikhyAta thayA. sagata AcAryadeva dIkSA paryAya 49 varSa, gaNipada 38 varSa, panyAsa pada 37 varSa, AcAryapada 23 varSa bhegavI jIvananA 68 varSa pUrNa karI varSanA pravezane prAraMbha kALa saMvata 1998 nA pisa vadi 3 semanAM ugatA prabhAtanA kalAka pane 10 mInITe udepura mukAme A phAnI duniyAne tyAga karI pitAnA bALA ziSyapraziSya samudAya, aneka bhaktajana ane sakaLa janasaMghane virahanI vedanAmAM mukI svargavAsa karI gayA che. saddagatanA kALadharma pAmavAthI janake mane eka na pUrI zakAya tevA mahAna upadezaka ane AcAryadevanI khoTa paDela che. jethI temanA nimitte aneka pradezamAM aSTAnIkA mahotsava ane zaka sabhAo thaze e to nivivAda ja che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAna-samAcAra. 10/1 vartamAna-samAcAra, mukAvAsrotA AcAryadeva zrIvijayaharSasurIjInA sadupadezathI paNa vadI 5 nA zrI vardhamAnatapa AyaMbilakhAtAnI sthApanA karavAmAM AvI, jemAM prAraMbhathI zubha zarUAta thatAM zeTha cenAjI parAjI, zeTha AmadAnajI bhImAjI, zeTha javAnamalajI pUnAjI,zeTha makAjI pUnamanI vidhavA samubAI e hareke rU. 1001) nI madada ApI saMsthAne cirakALa TakI rahe tevI majabuta banAvI dIdhela che. lokone utsAha anahada che. AyaMbilatapano lAbha sAre levAya che. kuMDamAM vadhAre karavAno prayAsa cAlu che. tema ja atrenA saMghe AcAryazrInA upadezathI jinacaityonI pratiSThA karAvavAnuM paNa nizcita karyuM che. vAMkalInA saMghanA atiAgrahathI thoDA samaya mATe AcAryazrI ane munizrI rAmavijayajI vAMkalI padhAryA che. kAparAnI upAdhyAya zrI dayAvijayajI, munizrI caraNavijayajI Adi munimaMDaLa bIyAvarathI zaMkaralAla muNAta taraphathI kADhelA saMghamAM kAparaDAjI ghaNuM ja satkArapUrvaka padhAryA, bAda ahiMyAMthI mahA sudi 2 nI citeDagaDhanI pratiSThA mahotsava upara pahoMcavA mATe vihAra karI, pisa sudi 15 lagabhaga karerA pArzvanAtha tirtha pahoMcI, pisa vadI 8 AsapAsa citeDagaDha pahoMcavA vakI che. - sAtapura ane sAtavIsInuM saMmelana thayela, temAM nIce mujaba kArya thayela che. - zrI kaTArIA (kaccha vAgaDa) khAte jaina beDIMga. ane vidyAlaya sthApavAne thayela TharAva. zrI vAgaDa jena zvetAmbara mUrtipujaka sAta vIsI saMmelananA prayAsa ane prAthamIka sahAyathI, tathA mALIyA nivAsI zeTha amRtalAla jAdavajInI daravaNathI, saMmelananI sAMtalapura mukAmanI beThakamAM tA. 18-11-1941 nA roja kaTArIyA gAme zrI vardhamAna jaina beDIga ane vidyAlayanI sthApanA karavAne nirNaya karyo che, ane tenuM udghATana paNa cAlu sAle vaisAkha mAsamAM thaze. A vAgaDa pradezamAM jenI vastIvALA lagabhaga 60 thI 70 gAmamAM bALake mATe kayAMya keLavaNInuM sAdhana na hatuM jethI tenA mATe saMmelananA chavIsa chavIsa varasanA prayAsanA pariNAme A pradezamAM keLavaNI age AvI saMsthAnI sthApanA A pahela vahelI thAya che. A saMsthA sthApavAne mATe amuka prAraMbhIka sahAya saMmelana taraphathI tathA vyaktigata malI che, ane tenA vikAsa mATe sahAya meLavavAnI TrAya cAlu che. keLavaNuM prIya,.. dAnavIrane A saMsthAne uttejana ApavAnI vInavaNuM che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104/2 jainadharma vikAsa, mokA munizrI rAmavijayajI mahArAja atre cAturmAsa hoI temanA upadezathI. caudapUrva ane navakAramaMtranA tapanI ArAdhanA ghaNuM ja dhAmadhumapUrvaka thavA sAthe ujavaNImAM ghaNuM ja ADaMbarathI varaghoDe caDhAvavA uparAMta pAvApurInI racanA karI, aSTAdvIkA mahotsava karavAmAM Avela hatuM. tema ja cAturmAsa zeTha rAjamalajI amaracaMdajInA baMgale badalAvyuM hatuM. jeo taraphathI paNa rAtrI jAgaraNa, pUjA, AMgI ane prabhAvanA thaI hatI. mAgasara sudi 13 nA muni rAmavijayajIne eIlapeInTa pheTa zeTha rAjamalajI amaracaMdajI taraphathI karAvI dazanArthe vyAkhyAna holamAM khulluM mukyuM hatuM, ane te ja divase mADavagaDha javA mATe ahI thI bAlApura tarapha vihAra karela che. TdaUTUra panyAsahimatavijayajI mahArAjanA varada haste mAgasara sudi 3 nA svargastha zeTha maNIlAla ravacaMdanAM dharmapatni divALI plenane bhAgavatI dikSA pradAna karI, temanuM nAma kaMcanazrIjI ApI sAdhavI cetanAzrInA ziSyA tarIke saMgha samakSa jAhera karyuM hatuM. bahena taraphathI A dikSA mahotsavane ghaNA ja ThAThamAThathI UjavavAmAM AvyuM hatuM. panyAsa ziSya samudAya sAthe ahithI amadAvAda tarapha javA mATe mesANA tarapha vihAra karela che. ane amadAvAda pahoMcyA pachI TuMka samayamAM ja pAlItANA siddhAcalanA darzanArthe prayANa karavAnA che. sAkSare, lekhake ane bhaktajanone vijJapti parama pUjya AcAryadeva zrImada vijayanItisUrIzvarajI mahArAja kALadharma pAmyA hovAthI teozrInI mAsika dina (mahA vadi 3) ne roja zikAMka amArA taraphathI bahAra pADavAno hovAthI mamanA jIvana para prakAza pheMkatA paricayanuM lekhana tA. 20-1-41 sudhImAM nIcenA saranAme mokalI ApI amArA utsAhamAM ane gurUbhaktimAM vRddhi karaze. lakhamIcaMda premacaMda C/o hAkema sAheba lAlajI pyArelAlajI. citoDagaDha-mevADa, mudraka-hIrAlAla devacaMda zAha. "zAradA mudraNAlaya." jumAnajIda sAme-amadAvAda prakAzaka-bhegIlAla sAMkaLacaMda zeTha, "jenadharma vikAsa ophisa janAcAryazrI | vijayanItisUrIzvarajI vAMcanAlaya. pa6/1 gAMdhIroDa-amadAvAda,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - %6E%6 ja - - - 5 - % janajara karanAra brA | vAMcakone ? mAsikanA namunAne aMka Apane eklavAmAM Ave che. ApazrIne avelekana karatAM je e saMtoSa ApavAmAM saphaLa nIvaDe to AzA che ke, vArSika lavAjama sthAnikanA rU. 2-0-0 ane bahAragAmanA (posTeja sAthe) rUA. 2-9-0 mokalI - ApazrI mAsikanA grAhaka tarIke nAma noMdhAvaze. | lavAjama meDAmAM meDA AvatI sudi 1 sudhI mokalI Apaze. ke jethI vI. pI. thI mokalatAM vadhu kharca na thAya, chatAM jaNAvaze te vI. pI. karavAmAM Avaze. A gAma paragAma vicaratA pUjya munivare mAsikane pracAra karI, navA vAMcanarasika grAhaka nedhAvI, mAsikane protsAhana Apaze, evI ame AzA rAkhIe chIe. keI paNa sAmAjIka saMsthAo ke pUjya munigaNane ame, maphata ke ochA darathI mAsika ApI zakIe tema nathI, e sUcana thAya. namunAnI nakala maMgAvavAthI mekalI ApavAmAM Avaze. taMtrI - jainAcArya zrI vijayanItisUrizvarajInA upadezAmRtathI citeDagaDhanA jinAlanA jIrNoddhAra mATe maLela rakamanI yAdi, (gatAMka pRSTha 63 thI anusaMdhAna) rUA. 30-52-3-9 AgaLanA pRSThane saravALe. 5-1-0-0 zeTha premacaMdajI gemAjI, vAlI. 471-0-0 zrI sAdaDI saMghanI supananI upajanA. sAdaDI. 100-0-0 zeTha caMdanamalajI kasturacaMdajI. , - 50-0- vaidyarAja pukharAjajI juvAnamalajI. , 62-0-0 zeTha hajArImala javAnamala mAraphata. vAMkalI. 31236-3-9 2001-0-0 zeTha rozanalAlajI catuH 1001-0-0 zeTha maganalAlajI binolIyAnA dharmapani., 1001-0-0 zeTha sAhibalAlajI sIroyA. che ke A citaDI rUpiyA 1001-0-0 zeTha motIlAlajI gaDavADA. Avela che. 1001-0- zeTha kAphalAlajI mAravADI, tA. 37241-3-9 tArI ja. rU. 31236-3-9 kaladAra. rU. 6005 ci.DI. maLI rU. 37241-3-9 tapAgaccha paTTAvalI sAhityarasika janatAne khAsa taka upAdhyAya zrImadU dharmasAgarajI viracitatapAgaccha paTTAvalI -saMpAdaka, 50 zrI kalyANavijayajI mahArAja. chapAIne taiyAra thaI prasiddha thaI cukela che. A graMthamAM prabhuzrI mahAvIradevanI pATa paraMparAe thayelA AcAryAdi sAthe zAsanaprasiddha anya mahApurUSonuM etihAsika draSTIe upayegI sAhitya ApavAmAM AvyuM che. te krAuna ATha pejI 350 pRSThanA, zebhita pheTAo, ane pAku peThuM (jekeTa) sAthenA A graMthanuM mulya mAtra rUA. 1-8-0. pisTeja juduM , lakhe-jaina dharma vikAsa ophisa, padAla gAMdhI roDa, amadAvAda. 4 variTI nAujharamara jharUrI 79% I %
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Dharma Vikas (Monthly) Regd. No. B. 4494 jAhera khabara ApanArAone jaina samAjane gAmaDe gAmaDe A navA mAsikane pracAra thaze, ane ethI jAhera khabara ApanArAo potAnA pracArane saMdeza dUra dUra pahoMcADI zakaze. mAsika niyamita pragaTa thatu hovAthI jAhera khabara ApanArAone A takane lAbha levA AmaMtraNa ApIe chIe, bhAva nIce mujaba. pRSTha bAramAsa navamAsa chamAsa | traNamAsa ekamAsa | 1 | 4 | 32, 24 | 14 | 6 | | me 25 | 20 | 15 9 4 | | 15 | 12 | 10 | hA | rA| eka vakhata TuMkI jAherAtanA kalamanI be lAIna yA tenA bhAgane rUA. 1) aMka sAthe chapAvela taiyAra henDabIlanI mAtra vaheMcAmaNunA eka vakhatanA rUA.15) aMka sAthe chapAvelA taiyAra dareka tolA aDhI yA te vajananA keI paNa bhAganA sUcipatranI mAtra vahecAmaNInA eka vakhatanA rUA. 30) , sarate-1) nANA agAuthI levAmAM Avaze. (2) jAhera khabara levI yA na levI e taMtrInI marajI upara raheze. (3) jAherAta pAchI meklAze nahi. vadhu khulAsA mATe patravyavahAra yA puchaparacha nIcenA saranAme kare. - "jaina dharma vikAsa ephiksa pa6/1 gAMdhIroDa, amadAvAda. bahAra paDI cukela che zabdaranA mahedAMdha zabdakoSa bhAga 2 je. saMgrAhaka, panyAsajI zrImuktivijayajI. saMskRta bhASA saraLa rIte bALajI samajI dareka jaina ane graMthanuM vAstavika artha svarUpa samajI zake, tevI paddhatie jainAcArya zrIvijayanIti surIzvarajI mahArAjanI keSa banAvI, tenuM prakAzana karAvI, janatAne tene lAbha letA karavAnI mahecchA hatI, te bAra varSanI mahenate Aje paripUrNa - AvA alabhya keSanA be bhAgo, krAuna ATha pijI ekaMdara 1800 pRSThanA, gurUvaryonA zobhita pheTAo ane pAkA puMThAM sAthenA A graMthanA. pahelA bhAganA rUA. 8-0-0, ane bIjA bhAganA rUA. 10-8-0 posTeja juduM rAkhavAmAM Avela che. : : - pahelo bhAga meLavanArAoe bIjo bhAga poSa mAsamAM bAIDIMga thaI javAthI maMgAvI levA dhyAnamAM rAkhavuM. bane bhAganA ekIsAthe pAMca saTa lenArane paMdara TakA kamIzana ApavAmAM Avaze. lakha-zrIvijayanItisUrijI jaina lAyabrerI, pa6/1 gAMdhIroDa, amadAvAda bukaselara meghajI hIrajI geDIjInI cAla, pAyadhUnImuMbaI BraM%%%E%BkarI rAkara TAITala chApanAra zrIzAradA mudraNAlaya, pAnakoranAka, jumAmasIda sAme-amadAvA. $32073573673681640670435PS36*36* thavA pAmela che.