________________
પન્યાસજીનું વિહાર વર્ણન
૧૦૧
- દરિઆવિદથી માગશર વદિ ૧૨ ના વિહાર કરી કેશરીઆવ, પાડા, પાવટી, માલપુર થઈ સલુમ્બર આવ્યા જ્યાં પણ મેણા જ્ઞાતીના ઘરે સિવાય અન્ય કઈ દેખાતા નહોતા. આ બાર ગાઉના રસ્તામાં પહાડેના દ્રષ્ય તેમજ છુટક છુટક લાંબા અંતરે ખેતરો અને મેણુના મકાનો સિવાય કાંઈ દેખાતુ નહેતું. પહાડી રસ્તે પણ એવો કે જ્યાં ગાડી કે બીજા વાહન ચાલી શકેજ નહિ માત્ર છુટા ઘડા કે બળદ ઉપર મુસાફરી ઘણી જ ધીમી ગતીએ કરી શકાય. આ રસ્તો એટલે ઝાડીઓથી ઘટ બની ગયેલ છે કે અજાણા માણસને તે ભયંકરતા દેખાય તેમજ અનેક વગડાઉ જાનવર જેવા પણ મળે. જેથી ચેકીયાત સિવાય તે જઈ શકાયજ નહિ, કદાચ કે ઉદ્ધતાઈ કરે તો જરૂર લુટાયા વગર રહેજ નહિ. અને સલમ્બર સુધી પહોંચાડવા દરિયાવદથી ગૃહસ્થ આવેલ હતાં.
સલુમ્બર અઠવાડીયું રોકાઈ જુદા જુદા વિષય ઉપર ભાષણ આપી લેઓને ઉપદેશ આપેલ હતો. અહીંઆ ૧૦૦ ઘરે દિગમ્બર અને ત્રીસ ઘરે વેતામ્બરના છે, તેમજ એક જિનાલય વેતામ્બર અને ત્રણ મંદિરે દિગમ્બરના છે. બન્ને સંપ્રદાયમાં વાત્સલ્ય ભાવ સારો છે. અહિઆ સાધુ સાધવી માટે ઉપાશ્રય નથી પરંતુ ચાતુર્માસ ગૃહસ્થના મકાનમાં કરાવાય છે. ૧૯૦ની સાલમાં દેશાવરમાં ટીપ કરી અત્રે પાઠશાળા ખલેલ, જેના નાણાં હોવા છતાં શિક્ષકના અભાવે હાલ પાઠશાળા બંધ છે.
સલુઅરથી પિસ સુદિ ૭ના વિહાર કરી વસી આવ્યા, જ્યાં દિગમ્બરના ૨૫ ઘર અને એક દેરાસર છે, ત્યાંથી જયસમુદ્ર (ઢેબર સરોવર)ની પાર ઉપર આવ્યા, આ સરોવરમાંથી સાબરમતી નદી નીકળે છે. સરોવરની પારના નિચે હાથીઓ પથ્થરના ગોઠવવામાં આવેલ છે દંતકથા છે કે “હાથીની સૂંઢ સુધી પાણી આવે તો ગુજરાતને ઘણુજ નુકશાન થાય છે. હાલ હાથીના પગ સુધી પાણી છે. પાળની ઉપર મહેલાત અને દેવસ્થાને આદિના મકાને બાંધેલા છે, જેમાં ઈલેકટ્રીક લાઈટ ગોઠવવામાં આવેલ છે. મેવાડમાં આ જયસમુદ્ર એ એક જોવાલાયક મશહૂર સ્થાન ગણાય છે. અનેક દેસાવરથી લેકે જોવા આવે છે તેમજ તે સરોવરમાં જળવાહક વિમાનનું એડ્રમ પણ છે.
જયસમુદ્રથી વિહાર કરી ચામડ આવ્યા જ્યાં એંસી ઘરે અને એક દેરાસર દિગમ્બરનું છે. ત્યાંથી પ્રસાદ આવ્યા જ્યાં પચાસ ઘરો અને એક દેરાસર દિગમ્બરનું હવા સાથે ધર્મશાળા પણ છે. ત્યાંથી પસ સુદિ ૧૧ ના કેશરીયાજી યાત્રાર્થે પધાર્યા છે. જ્યાં થોડા સમયની સ્થીરતા કરી પિસ વિદિમાં ચિતોડગઢ તરફ વિહાર કરી પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ ઉપર ચિતોડગઢ પહોંચશે.